Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Biblia communis

Capitulum 11

Numérotation du verset Io. 11,1

{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1046ra ; facsim., p. 251a} Erat autem¹ quidam

¹ autem Ω^V² P156 Ω^F Ω^J Ω^S Rusch Weber ] om. CorS1 ω¹ (441rb) Ω^V* Ω^L Linz449 Linz@449

languens Lazarus

a Bethania de castello Marie et Marthe sororum² eius.

² sororum Ω^J ω 1 (441rb) Ω^VΩ^S Li449@ Li449 Rusch ] sororis Cor2 ^V ² (non SORORUM ) Cor2 ^V (greci sic habent. Et licet genitivus in -ius apud latinos sit communis trium generum, tum apud grecos differt genitivus femini generis in -ius a masculino et neutro. Bene hic EIUS in greco est femini generis et SORORIS genitivi singularis et ita EIUS non refertur ad Lazarum sed ad Mariam) Ω^L P156 Weber

Numérotation du verset Io. 11,2

Maria autem erat que unxit Dominum unguento et extersit pedes eius capillis suis^a

⁰ Cf. Io. 12, 3 ; Lc. 7, 38.

cuius frater Lazarus infirmabatur³.

³ infirmabatur P156 Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 (441rb) Ω^S Li449@Weber ] infirmatur Rusch

Numérotation du verset Io. 11,3

Miserunt ergo sorores eius⁴ ad eum⁵ dicentes:

⁴ eius P156 Ω^J Ω^L ω¹ Ω^S Li449@ Li449 Rusch ] om. Weber |

⁵ ad eum CorS2 (prima <correctio> et ubique AD EUM ) Ω^S] ad Iesum CorS2 ( MISERUNT ERGO AD IESUM sic secunda correctio ex prima scrip<tione> sed ...) |

Domine, ecce quem⁶ amas infirmatur.

⁶ quem P156 Ω^J Ω^L ω¹ Ω^S Li449 Rusch Weber ] quam Li449@

Numérotation du verset Io. 11,4

Audiens autem Iesus dixit eis: Infirmitas hec non est ad mortem

sed pro gloria Dei

ut glorificetur Filius Dei per eum⁷.

⁷ eum P156 Ω^F Ω^J Ω^VΩ^S Rusch ] eam Ω^L ω¹ Li449@ Li449 Weber

Numérotation du verset Io. 11,5

Diligebat autem⁸ Iesus

⁸ autem Ω^J Ω^S Li449@ Li449 Rusch Weber ] + ei? Ω^V

Martham et sororem eius Mariam

et Lazarum.

Numérotation du verset Io. 11,6

Ut ergo⁹ audivit quia infirmabatur tunc quidem mansit in eodem loco

⁹ ergo Ω^F Ω^VΩ^J Ω^L ω 1 Ω^S Rusch Weber ] autem Li449@ P156

duobus diebus.

Numérotation du verset Io. 11,7

Deinde post hec dixit¹⁰ discipulis suis: Eamus in Iudeam iterum.

¹⁰ dixit Ω^V Ω^J Ω^S CorS2 P156] dicit Ω^L ω¹ Li449@ Li449 Rusch Weber

Numérotation du verset Io. 11,8

Dicunt ei discipuli:

Rabbi, nunc querebant te Iudei lapidare¹¹ et¹² iterum vadis illuc?

¹¹ Iudei lapidare Li449 P156 Ω^V Ω^J Ω^L ω¹ Ω^S Rusch Weber] inv. Li449@ |

¹² et Li449@ etc.] + tu Catena (Li449 Ed1953) |

Numérotation du verset Io. 11,9

Respondit Iesus: Nonne duodecim hore sunt¹³ diei? Si quis ambulaverit¹⁴ in die non offendit

¹³ duodecim hore - sunt Ω^V Ω^L Ω^S] inv. P156 |

¹⁴ ambulaverit Li449@ Ω^J² ( in ras. ) ω 1 Ω^S] ambulat Ω^V Ω^J* ( ut vid. ) Ω^L Wordsworth (D d l r δ περιπάτει H U X Π² 69. 131. etc.) |

quia lucem huius mundi videt.

Numérotation du verset Io. 11,10

Si autem ambulaverit in¹⁵ nocte offendit

¹⁵ in P156 Ω^F Ω^J Ω^L ω 1 Ω^S Li449@ Li449 CorS1 Rusch ] om. Weber | Si (Ut) autem... nocte CorS1=Cor3 (grec. omnino ita)

quia lux

non est in eo.

Numérotation du verset Io. 11,11

Hec ait et post hec¹⁶ dicit eis¹⁷:

¹⁶ hec Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 (441rb) Ω^S Li449@Rusch ] hoc P156 Li449 Weber |

¹⁷ eis Ω^J Ω^L ω 1 (441rb) Rusch Weber ] illis Ω^VΩ^S P156 Li449@ Li449 |

Lazarus amicus noster dormit

sed vado ut a somno excitem¹⁸ eum.

¹⁸ excitem Ω^V P156 Li449@ Li449 Ω^J ω 1 (441rb) Ω^S Rusch ] suscitem Ω^L², exsuscitem Ω^L * (in ras.) Weber

Numérotation du verset Io. 11,12

Dixerunt ergo discipuli eius:

Domine, si dormit salvus erit.

Numérotation du verset Io. 11,13

Dixerat autem Iesus de morte eius. Illi autem¹⁹ putaverunt quia de dormitione somni diceret.

¹⁹ autem Ω^L ω 1 (441rb) Rusch Weber ] vero Ω^J Ω^V Ω^S Li449@ Li449 P156

Numérotation du verset Io. 11,14

Tunc ergo dixit eis Iesus²⁰: manifeste

²⁰ dixit eis - Iesus Ω^V Ω^J Ω^L Ω^S Li449@ Li449 ω 1 (441rb) P156 Weber ] inv. Rusch

Lazarus mortuus est.

Numérotation du verset Io. 11,15

Et gaudeo propter vos ut credatis

quia non eram²¹ ibi,

²¹ quia Ω^V Ω^L Ω^S P156 ] quoniam ω 1 Rusch Weber | non eram Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 (441rb) Ω^S Li449@ Li449 P156 Weber ] noveram Rusch

sed eamus ad eum.

Numérotation du verset Io. 11,16

Dixit²² ergo Thomas, qui dicitur Didimus,

²² Dixit Li449@ ] Dicit Li449

ad condiscipulos²³: Eamus et nos ut²⁴ moriamur cum eo.

²³ ad condiscipulos Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 Ω^S Li449 P156 Rusch Weber ] om. Li449@ |

²⁴ ut CorS2 (vel) Ω^J Ω^S Rusch ] et CorS2 Ω^V Ω^L ω¹ P156 Li449 , om. Li449@ |

Numérotation du verset Io. 11,17

Venit itaque Iesus et invenit eum

quatuor dies iam²⁵ in monumento habentem.

²⁵ quatuor dies - iam P156 Ω^V Ω^L ω 1 (441rb) Ω^S Li449@ Li449 Rusch ] inv. Ω^J

Numérotation du verset Io. 11,18

Erat autem Bethania iuxta Hierosolymam²⁶

²⁶ Hierosolymam P156 Li449@ Ω^J Ω^L ω 1 Ω^S Rusch ] Hierosolyma Weber

quasi stadiis quindecim.

Numérotation du verset Io. 11,19

Multi autem ex Iudeis venerant²⁷ ad Mariam et Martham ²⁸ ut consolarentur eas de fratre suo.

²⁷ venerant Li449 Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 Ω^S Rusch Weber ] venerunt P156 Li449@ |

²⁸ Mariam - et - Martham Ω^V Ω^J Ω^S Li449@ Li449 P156] inv. Ω^L ω¹ Rusch Clementina Weber |

Numérotation du verset Io. 11,20

Martha ergo²⁹ ut audivit quia Iesus venit occurrit illi,

²⁹ ergo Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 (441rb) Ω^S Rusch Weber ] autem P156 Li449@ Li449

Maria autem domi sedebat.

Numérotation du verset Io. 11,21

Dixit ergo³⁰ Martha ad Iesum: Domine, si fuisses hic frater meus non fuisset mortuus.

³⁰ ergo Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 (441rb) Ω^S Rusch Weber ] autem P156 Li449@ Li449

Numérotation du verset Io. 11,22

Sed et nunc scio

quia quecumque poposceris a Deo dabit tibi Deus.

Numérotation du verset Io. 11,23

Dicit illi³¹ Iesus: Resurget frater tuus.

³¹ Dicit illi Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 Ω^S Rusch Weber ] Dicit ei P156 Li449@ , dixit illi Li449

Numérotation du verset Io. 11,24

Dicit ei Martha: Scio quia resurget in resurrectione in novissimo³² die.

³² novissimo Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 (441rb) Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] novissima Weber

Numérotation du verset Io. 11,25

Dicit³³ ei Iesus:

³³ Dicit Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] Dixit Weber

Ego sum resurrectio et vita.

Qui credit in me etiam³⁴ si mortuus fuerit

³⁴ etiam Ω^V Ω^J Ω^L ω¹ Ω^S Li449 P156 Rusch ] et Li449@ Weber

vivet.

Numérotation du verset Io. 11,26

Et omnis qui vivit

et credit in³⁵ me

³⁵ in Ω^F Ω^JΩ^S Li449@ Li449 Weber ] om. Ω^V

non morietur in eternum.

Credis hoc?

Numérotation du verset Io. 11,27

Ait illi: Utique Domine ego credidi

quia tu es Christus Filius Dei³⁶ qui in hunc³⁷ mundum venisti.

³⁶ Dei CorS2 (utraque correctio sine VIVI secundum grecum et anti.) Ω^FΩ^V Ω^JΩ^L Ω^S] + vivi Li449@ Li449 P156 |

³⁷ hunc Li449@ Li449 Ω^J Ω^Lω¹ Ω^S Rusch ] om. Weber |

Numérotation du verset Io. 11,28

Et cum hec dixisset abiit

et vocavit Mariam sororem suam silentio

dicens: Magister adest et vocat te.

Numérotation du verset Io. 11,29

Illa ut audivit surrexit³⁸ cito et venit³⁹ ad eum.

³⁸ surrexit CorS2 (al., Senonensis et anti., prima correctio) Ω^F Ω^V Ω^S Li449@ Li449 ω 1 P156 Rusch ] surgit CorS2 (aliqui anti., secunda correctio) Ω^J Ω^L Weber |

³⁹ venit Ω^V Ω^J ω 1 Ω^L Ω^S Li449@ Li449 ] veniebat CorS2 (Senonensis et anti. ) |

Numérotation du verset Io. 11,30

Nondum enim venerat Iesus in castellum sed erat adhuc in illo loco ubi occurrerat ei Martha.

Numérotation du verset Io. 11,31

Iudei igitur qui erant cum ea in domo et consolabantur eam,

cum vidissent Mariam quia cito surrexit et exiit⁴⁰ secuti sunt eam dicentes:

⁴⁰ exiit Ω^J Ω^Lω¹ Ω^S Li449@ Li449 ] exivit Ω^V Rusch Weber

Quia vadit ad monumentum ut ploret ibi⁴¹.

⁴¹ ploret ibi ω¹ Ω^JΩ^L Li449@ Li449 Rusch Weber ] inv. Ω^V Ω^S P156

Numérotation du verset Io. 11,32

Maria ergo⁴² cum venisset⁴³ ubi erat Iesus videns eum cecidit ad pedes eius et dixit⁴⁴ ei: Domine, si fuisses hic, frater meus non fuisset mortuus ⁴⁵.

⁴² ergo P156 Li449@ Li449 Ω^L ω 1 (441rb) Rusch Weber ] vero Ω^F Ω^J Ω^S, autem Ω^V |

⁴³ venisset Ω^F Ω^V Ω^J ω 1 Ω^L Ω^S Weber ] audisset P156 |

⁴⁴ dixit Ω^VΩ^L ω¹ Ω^S P156 Li449@ Weber ] dicit Clementina (hapax) |

⁴⁵ frater meus ( om. Ω^V) non fuisset (esset Ω^F Ω^J) mortus Ω^F Ω^V Ω^S P156 Li449@ Li449 ] non esset mortuus frater meus ω 1 Rusch Weber |

Numérotation du verset Io. 11,33

Iesus ergo ut vidit eam plorantem et Iudeos qui venerant cum ea plorantes infremuit⁴⁶ spiritu

⁴⁶ infremuit Ω^V Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] fremuit Ω^F Ω^J Ω^L ω 1 (441rb) Weber

et turbavit⁴⁷ semetipsum⁴⁸.

⁴⁷ turbavit Ω^J Ω^S Rusch Weber ] conturbavit Ω^V |

⁴⁸ semetipsum Ω^J Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] se ipsum Ω^V Ω^L ω 1 (441rb) Weber |

Numérotation du verset Io. 11,34

Et dixit: Ubi posuistis eum?

Dicunt ei: Domine, veni et vide.

Numérotation du verset Io. 11,35

Et lacrimatus est Iesus.

Numérotation du verset Io. 11,36

Dixerunt ergo Iudei: Ecce quomodo amabat eum.

Numérotation du verset Io. 11,37

Quidam autem ex ipsis dixerunt⁴⁹: Non poterat hic

⁴⁹ ex ipsis - dixerunt Ω^V P156 Li449@ Li449 ω 1 (441rb) Ω^S Rusch ] inv. Ω^J Ω^L Weber

qui aperuit oculos ceci nati⁵⁰ ^b facere ut et⁵¹ hic non moreretur?

⁰ Cf. Io. 9, 32.

⁵⁰ nati Ω^V Li449@ Li449 Ω^J* ω¹ Ω^S P156 Rusch ] om. Ω^J² (rubr. cancel.) Ω^L Weber |

⁵¹ et Li449@ Li449 ω¹ (441rb) Ω^L Ω^S Rusch Weber ] om. P156 Ω^V Ω^J |

Numérotation du verset Io. 11,38

Iesus ergo

rursum fremens in semetipso

venit ad monumentum. Erat autem spelunca

et lapis superpositus erat⁵² ei.

⁵² erat Ω^V Ω^J Ω^L ω¹ (441rb) Ω^S P156 Rusch Weber ] om. Li449@ Li449

Numérotation du verset Io. 11,39

Ait Iesus: Tollite lapidem.

Dicit ei⁵³ Martha soror eius qui mortuus fuerat: Domine, iam fetet.

⁵³ ei Ω^V Ω^LΩ^S] autem P156

Quatriduanus enim est ⁵⁴.

⁵⁴ enim est Ω^F P156 Li449@ Li449 Ω^J Ω^L ω 1 (441va) Ω^S Weber ] inv. Rusch, est Ω^V

Numérotation du verset Io. 11,40

Dicit ei⁵⁵ Iesus: Nonne dixi tibi quoniam⁵⁶ si credideris videbis gloriam Dei?

⁵⁵ Dicit ei Ω^V Ω^J ω 1 Ω^L Rusch Weber ] Dixit ei Ω^S, Dixit enim P156 |

⁵⁶ quoniam Ω^J Ω^S] quia Ω^V ( in ras. ) |

Numérotation du verset Io. 11,41

Tulerunt ergo lapidem. Iesus autem elevatis sursum oculis dixit: Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me.

Numérotation du verset Io. 11,42

Ego autem sciebam quia⁵⁷ semper me audis sed propter populum

⁵⁷ quia Ω^J Ω^L ω 1 (441va) Ω^S Rusch Weber ] quoniam P156 Li449@

qui circumstat dixi ut credant quia tu me misisti.

Numérotation du verset Io. 11,43

Hec cum dixisset⁵⁸ voce magna clamavit:

⁵⁸ dixisset Ω^V ω 1 Ω^L² Ω^S] audisset Ω^L*

Lazare, veni foras.

Numérotation du verset Io. 11,44

Et statim prodiit

qui fuerat mortuus⁵⁹ ligatus manus et pedes ⁶⁰ institis

⁵⁹ fuerat mortuus Ω^J Ω^L ω 1 (441va) Ω^S Li449@ Li449 P156 Weber ] inv. Rusch |

⁶⁰ manus - et - pedes Ω^VΩ^J Ω^S Li449@ P156 ] inv. Ω^L ω 1 Rusch Weber , manus Li449 |

et facies illius⁶¹ sudario erat⁶² ligata.

⁶¹ illius Ω^J Ω^L ω 1 (441va) Rusch Weber ] eius Ω^V Ω^S Li449@ Li449 P156 |

⁶² sudario erat ω¹ Ω^L Rusch Weber ] inv. P156 |

Dicit eis Iesus⁶³: Solvite eum et sinite⁶⁴ abire.

⁶³ Dicit eis Iesus P156 Li449@ Ω^J Ω^L ω 1 (441va) Ω^S ] dicit ei Iesus Li449 , Dixit eis Iesus Rusch , dicit Iesus eis Weber |

⁶⁴ sinite Ω^V ω 1 Ω^LΩ^S] + eum P156 |

Numérotation du verset Io. 11,45

Multi ergo ex Iudeis

qui venerant ad Mariam et Martham⁶⁵ et viderant que fecit⁶⁶ crediderunt in eum.

⁶⁵ et Martham Ω^F Ω^V Ω^J*(rubr. cancel.) Ω^S Li449@ Li449 Rusch ] om. P156 Ω^J² Ω^L ω¹ (441va) Weber |

⁶⁶ fecit CorS2 (al. correc. trahunt IHESUS ) P156 Li449@ Li449 Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 (441va) Ω^S Weber ] + Iesus CorS2 (al. correc. apponunt) Ω^S Rusch |

Numérotation du verset Io. 11,46

Quidam autem ex ipsis

abierunt ad Phariseos et dixerunt eis que fecit Iesus.⁶⁷

⁶⁷ v. 46 om. ω 1 (441va)

Numérotation du verset Io. 11,47

Collegerunt ergo⁶⁸ pontifices et Pharisei concilium adversus Iesum⁶⁹

⁶⁸ ergo P156 Ω^V Ω^L Ω^S Rusch Weber ] om. ω¹ (442ra) |

⁶⁹ adversus Iesum Ω^F Ω^V Ω^S Li449@ Li449 P156] om. ω¹Ω^J Rusch Weber |

et dicebant: Quid facimus⁷⁰?

⁷⁰ dicebant Quid facimus Ω^L ω 1 Ω^S Rusch Weber ] dixerunt Quid faciemus P156

Quia hic homo multa signa facit.

Numérotation du verset Io. 11,48

Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum

et venient Romani

et tollent nostrum locum⁷¹ et gentem.

⁷¹ nostrum locum Ω^V Ω^L² ω 1 (442ra) P156 Rusch ] inv. Ω^JΩ^S Li449@ Li449 , nostrum et locum Ω^L* ( ET eras.) Weber

Numérotation du verset Io. 11,49

Unus autem ex ipsis Caiphas nomine⁷²

⁷² nomine CorS2 (al.) Ω^V Ω^J ω¹ (442ra) Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] om. CorS2 (al. sine) Ω^L Weber

cum esset pontifex anni illius dixit eis: Vos nescitis quicquam

Numérotation du verset Io. 11,50

nec cogitatis quia expedit vobis⁷³ ut unus moriatur homo⁷⁴ pro populo et non tota gens pereat.

⁷³ vobis Ω^MΩ^F Ω^V Ω^J ω¹ Ω^L Ω^S P156 Clementina ] nobis Linz449 Linz449@ Rusch |

⁷⁴ homo Ω^M Ω^F Ω^V Ω^J Ω^L ω 1 (442ra) Ω^S Li449@ Li449 P156 Weber ] om. Rusch |

Numérotation du verset Io. 11,51

Hoc⁷⁵ autem a semetipso non dixit,

⁷⁵ Hoc Ω^M Ω^V ω 1 Ω^L] Hec Ω^S P156

sed cum esset pontifex anni illius prophetavit quia Iesus erat moriturus ⁷⁶ pro gente.

⁷⁶ erat moriturus Ω^F Ω^V Ω^J Ω^S ] inv. ω 1 Ω^L Li449@ (mortus erat) Li449 P156 Rusch Weber

Numérotation du verset Io. 11,52

Et non tantum pro gente

sed⁷⁷ ut filios Dei qui erant dispersi congregaret⁷⁸ in unum.

⁷⁷ sed Ω^F Ω^V Li449@ Li449 Ω^J ω¹ Ω^L Ω^S P156 Rusch ] + et Weber |

⁷⁸ congregaret Ω^F Ω^V P156 ω 1 Ω^L Ω^S Rusch ] congregarent Li449@ |

Numérotation du verset Io. 11,53

Ab illo ergo die

cogitaverunt ut interficerent eum⁷⁹.

⁷⁹ Ab illo ... eum Ω^F Ω^V ω 1 Ω^L Ω^S P156 Catena aurea Ttextus : ) Rusch Weber ] om. Catena aurea (Textus : Cbg133 La88 Li449 Mt366 R18 V796 etc.) | ut interficerent] occiderent Catena aurea (La88 Li449 Mt366 R18 V796 etc., occidere Fi263, interficere Fi263@)

Numérotation du verset Io. 11,54

Iesus autem non ⁸⁰ palam ambulabat apud Iudeos

⁸⁰ autem non Ω^F Ω^V, autem iam non Brescianus Ω^P Ω^S , ergo iam non Wordsworth (vet. lat. versiones) Ω^M CP601 (LXXXVIIa), ergo iam non in ω 1 Ω^J Ω^L Ω^R Li449@ Li449 P156 Rusch Weber, grecus: Ὁ οὖν Ἰησοῦς / Ἰησοῦς οὖν οὐκέτι παρρησίᾳ

sed abiit in regionem iuxta desertum in civitatem⁸¹ que dicitur Ephrem

⁸¹ civitatem Ω^V P156 Ω^J ω¹ Ω^L Ω^S Catena Catena@ Rusch Weber] civitate Li449@

et ibi morabatur cum discipulis suis⁸².

⁸² suis Ω^V P156 Ω^J ω¹ Ω^L Ω^S Li449@ Li449 Rusch ] om. Weber

Numérotation du verset Io. 11,55

Proximum autem⁸³ erat⁸⁴ Pascha Iudeorum

⁸³ autem Ω^LΩ^S Rusch Weber ] om. CorS2 ( PROXIMUM ERAT sine TUNC ) Ω^V, tunc CorS2* (sine) |

⁸⁴ erat CorS2 Ω^V Ω^S Rusch Weber ] + tunc CorS2* ( sine ) , dies festus CorS2* (sine) |

et ascenderunt⁸⁵ multi Hierosolymam⁸⁶ de regione ante Pascha ut sanctificarent se ipsos.

⁸⁵ ascenderunt Ω^M Ω^V Ω^L Catena Catena@ Ω^S Rusch Weber ] ascenderant P156 |

⁸⁶ Hierosolymam Ω^M Li449@ Ω^J Ω^L Ω^S Rusch ] Hierosolyma Weber |

Numérotation du verset Io. 11,56

Querebant ergo

Iesum et colloquebantur ad invicem in templo stantes⁸⁷:

⁸⁷ stantes Ω^MΩ^JΩ^S Li449@ Li449 ] docentes Ω^V

Quid putatis quia non venit⁸⁸ ad diem festum?

⁸⁸ venit Ω^M Ω^V Ω^S P156 Li449@ Li449 Ω^L Ω^J Rusch ] veniat Weber

Numérotation du verset Io. 11,57

Dederant enim⁸⁹ pontifices et Pharisei mandatum ut si quis cognoverit ubi sit indicet ut apprehendant⁹⁰ eum. ⁹¹

⁸⁹ Dederant enim Ω^V Ω^J Ω^S P156 Catena ] Dederunt enim Catena@(Cbg133 Li449) , Dederant autem Ω^L Rusch Weber |

⁹⁰ ut apprehendant Ω^M Ω^J Ω^V Ω^P Ω^R² Ω^S (et a.) Weber ] ut apprehenderent P156 Rusch , ut apprehendat Li449@ Ω^L Ω^R* |

⁹¹ v. 56-57: om. ω 1 (443ra) |

Capitulum 11

Numérotation du verset Io. 11,1

{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1046ra ; facsim., p. 251a} Erat autem¹ quidam

¹ autem Ω^V² P156 Ω^F Ω^J Ω^S Rusch Weber ] om. CorS1 ω¹ (441rb) Ω^V* Ω^L Linz449 Linz@449

^marg.| erat autem quidam . Dum moratur trans Iordanem infirmatur Lazarus, et mittunt ad eum sorores illuc. Iste sorores Lazari figura sunt Iudeorum in eterna beatitudine iam receptorum qui pro fratre sanando, id est pro reliquiis in tenebris ignorantie adhuc errantibus Domino supplicant ex notissima actione.

languens Lazarus

^marg.| languens Lazarus . Lazarus figura est Iudeorum qui infirmi erant in fide Christi. Martha et Maria significant doctrinam bonorum Iudeorum.

a Bethania de castello Marie et Marthe sororum² eius.

² sororum Ω^J ω ¹ (441rb) Ω^VΩ^S Li449@ Li449 Rusch ] sororis Cor2 ^V ² (non sororum ) Cor2 ^V (greci sic habent. Et licet genitivus in -ius apud latinos sit communis trium generum, tum apud grecos differt genitivus femini generis in -ius a masculino et neutro. Bene hic eius in greco est femini generis et sororis genitivi singularis et ita eius non refertur ad Lazarum sed ad Mariam) Ω^L P156 Weber

Numérotation du verset Io. 11,2

Maria autem erat que unxit Dominum unguento et extersit pedes eius capillis suis³

³ Cf. Io. 12, 3 ; Lc. 7, 38.

^interl.| ne erremus cum multe sint huius nominis ostenditur ex notissima actione

cuius frater Lazarus infirmabatur⁴.

⁴ infirmabatur P156 Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ (441rb) Ω^S Li449@Weber ] infirmatur Rusch

^interl.| sufficit amanti nuntiare qui non desirit quem amat

Numérotation du verset Io. 11,3

Miserunt ergo sorores eius⁵ ad eum⁶ dicentes:

⁵ eius P156 Ω^J Ω^L ω¹ Ω^S Li449@ Li449 Rusch ] om. Weber

⁶ ad eum CorS2 (prima <correctio> et ubique ad eum ) Ω^S] ad Iesum CorS2 ( Miserunt ergo ad Iesum sic secunda correctio ex prima scrip<tione> sed ...)

^interl.| ut se a dolore illum liberet ab egritudine

Domine, ecce quem⁷ amas infirmatur.

⁷ quem P156 Ω^J Ω^L ω¹ Ω^S Li449 Rusch Weber ] quam Li449@

^interl.| Ecce , quasi si dignaris veni et sana

^marg.| Ecce quem amas . Lazarus per quem peccator significatur a Domino amatur, quia: ‘Non venit vocare iustos sed peccatores’^a. Sorores peccatoris sunt bone cogitationes que pro peccatoris dissolvendis orant.

^a Cf. Lc. 5, 32: « Non veni vocare iustos, sed peccatores ad penitentiam ».

Numérotation du verset Io. 11,4

Audiens autem Iesus dixit eis: Infirmitas hec non est ad mortem

^interl.| quia nec ipsa mors qua imminebat ad mortem fuit sed ad miraculum quo omnes crederent in Christum

sed pro gloria Dei

^interl.| que non eum auxit sed nobis profuit

^marg.| P ro gloria Dei. I d est ut glorificetur Filius Dei. Ecce se Deum dicit, contra illos qui dicunt Filium Dei non esse Deum.

ut glorificetur Filius Dei per eum⁸.

⁸ eum P156 Ω^F Ω^J Ω^VΩ^S Rusch ] eam Ω^L ω¹ Li449@ Li449 Weber

^interl.| infirmantem

Numérotation du verset Io. 11,5

Diligebat autem⁹ Iesus

⁹ autem Ω^J Ω^S Li449@ Li449 Rusch Weber ] + ei? Ω^V

^interl.| tristium consolator

^marg.| D iligebat autem . Diligebat languentium salvator et mortuorum suscitator Lazarum qui languens et mortuus.

Martham et sororem eius Mariam

^interl.| que tristes erant

et Lazarum.

Numérotation du verset Io. 11,6

Ut ergo¹⁰ audivit quia infirmabatur tunc quidem mansit in eodem loco

¹⁰ ergo Ω^F Ω^VΩ^J Ω^L ω ¹ Ω^S Rusch Weber ] autem Li449@ P156

^interl.| distulit sanare ut posset resuscitare

duobus diebus.

^interl.| ut quatriduum implerertur

^marg.| D uobus diebus . Ut quadriduum impleretur. Prima enim die quo nuntiatum est ei, mortuus est languidus Trans Iordanem. Per duos dies mansit ecce tres, quarto autem die venit.

Numérotation du verset Io. 11,7

Deinde post hec dixit¹¹ discipulis suis: Eamus in Iudeam iterum.

¹¹ dixit Ω^V Ω^J Ω^S CorS2 P156] dicit Ω^L ω¹ Li449@ Li449 Rusch Weber

^interl.| quod discessit infirmitatis fuit, quod redit postestatis est

^interl.| que est circa Hierusalem a regibus de Iuda Iudei sicut a Romolo Romani

^marg.| E amus in Iudea . Mystice: significat fidem redituram ad Iudeos in fine per Eliam et Enoch.

Numérotation du verset Io. 11,8

Dicunt ei discipuli:

^marg.| D icunt ei discipuli . Territi, volentes consilium dare magistro ne moreretur, sicut et alibi Petrus: «Absit a te Domine non fiet tibi istud»^b. Sed sicut Petrus laudatur de alieno: ‘Beatus es Simon Bar Iona quia Pater revelavit tibi’^c, culpatur de suo: ‘Redi post me, Satana, quia sapis non que Dei sed que hominis sunt’^d. Ita et hos corripuit dicens se diem in quo debent ambulare ne offendant, et sine eo ambulantes offendant ut modo nolentes eum mori qui pro hominibus venit mori. Illos autem dicit esse horas que diem sequuntur, non dies eas sed dies eas illuminat. Duodecim est sacratus numerus qui permanet plenus. Deiecto enim Iuda qui non lucebat inter horas alius subrogatur.

^b Mt. 16, 22.

^c Cf. Mt. 16, 17: « Respondens autem Iesus dixit ei: Beatus es, Simon Bar Iona, quia caro et sanguis non revelavit tibi sed Pater meus, qui in celis est ».

^d Cf. Mt. 16, 23: « Qui conversus, dixit Petro: Vade post me Satana, scandalum es mihi: quia non sapis ea que Dei sunt, sed ea que hominum ».

Rabbi, nunc querebant te Iudei lapidare¹² et¹³ iterum vadis illuc?

¹² Iudei lapidare Li449 P156 Ω^V Ω^J Ω^L ω¹ Ω^S Rusch Weber] inv. Li449@

¹³ et Li449@ etc.] + tu Catena (Li449 Ed1953)

Numérotation du verset Io. 11,9

Respondit Iesus: Nonne duodecim hore sunt¹⁴ diei? Si quis ambulaverit¹⁵ in die non offendit

¹⁴ duodecim hore - sunt Ω^V Ω^L Ω^S] inv. P156

¹⁵ ambulaverit Li449@ Ω^J² ( in ras. ) ω ¹ Ω^S] ambulat Ω^V Ω^J* ( ut vid. ) Ω^L Wordsworth (D d l r δ περιπάτει H U X Π² 69. 131. etc.)

^interl.| quasi non vos detis mihi consilium sed me sequimini et in me die ambulate et non offendetis

quia lucem huius mundi videt.

^interl.| id est me

Numérotation du verset Io. 11,10

Si autem ambulaverit in¹⁶ nocte offendit

¹⁶ in P156 Ω^F Ω^J Ω^L ω ¹ Ω^S Li449@ Li449 CorS1 Rusch ] om. Weber | Si (Ut) autem... nocte CorS1=Cor3 (grec. omnino ita)

^interl.| id est tenebris peccatorum vel ignorantie

quia lux

^interl.| ego

non est in eo.

Numérotation du verset Io. 11,11

Hec ait et post hec¹⁷ dicit eis¹⁸:

¹⁷ hec Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ (441rb) Ω^S Li449@Rusch ] hoc P156 Li449 Weber

¹⁸ eis Ω^J Ω^L ω ¹ (441rb) Rusch Weber ] illis Ω^VΩ^S P156 Li449@ Li449

^interl.| ostendens rationem sui transitus

Lazarus amicus noster dormit

^interl.| nisi hominibus mortuus

sed vado ut a somno excitem¹⁹ eum.

¹⁹ excitem Ω^V P156 Li449@ Li449 Ω^J ω ¹ (441rb) Ω^S Rusch ] suscitem Ω^L², exsuscitem Ω^L * (in ras.) Weber

Numérotation du verset Io. 11,12

Dixerunt ergo discipuli eius:

^interl.| secundum quod intellexerunt

Domine, si dormit salvus erit.

^interl.| quia solet esse somnus egrotantium salutis indicium

Numérotation du verset Io. 11,13

Dixerat autem Iesus de morte eius. Illi autem²⁰ putaverunt quia de dormitione somni diceret.

²⁰ autem Ω^L ω ¹ (441rb) Rusch Weber ] vero Ω^J Ω^V Ω^S Li449@ Li449 P156

Numérotation du verset Io. 11,14

Tunc ergo dixit eis Iesus²¹: manifeste

²¹ dixit eis - Iesus Ω^V Ω^J Ω^L Ω^S Li449@ Li449 ω ¹ (441rb) P156 Weber ] inv. Rusch

^interl.| qui obscure dixerat dormit

Lazarus {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1046rb ; facsim., p. 251b} mortuus est.

Numérotation du verset Io. 11,15

Et gaudeo propter vos ut credatis

^interl.| ut me nihil latere

^marg.| {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1046rb ; facsim., p. 251b} Ut credatis . Non quod modo inciperent credere sed ut robustius crederent. Semper enim fides eorum miraculis augebatur.

quia non eram²² ibi,

²² quia Ω^V Ω^L Ω^S P156 ] quoniam ω ¹ Rusch Weber | non eram Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ (441rb) Ω^S Li449@ Li449 P156 Weber ] noveram Rusch

^interl.| et tamen scio quia mortuus est

sed eamus ad eum.

Numérotation du verset Io. 11,16

Dixit²³ ergo Thomas, qui dicitur Didimus,

²³ Dixit Li449@ ] Dicit Li449

^interl.| geminus

ad condiscipulos²⁴: Eamus et nos ut²⁵ moriamur cum eo.

²⁴ ad condiscipulos Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ Ω^S Li449 P156 Rusch Weber ] om. Li449@

²⁵ ut CorS2 (vel) Ω^J Ω^S Rusch ] et CorS2 Ω^V Ω^L ω¹ P156 Li449 , om. Li449@

^interl.| ecce verus amantium affectus: vel cum eo vivere vel cum eo mori

Numérotation du verset Io. 11,17

Venit itaque Iesus et invenit eum

^marg.| Et invenit eum . Mystice : quatuor sunt dies mortis. Nascitur homo cum originali peccato: ecce dies unus mortis. Postquam venit ad rationales annos, naturalem legem que dicit in corde: ‘Quod tibi non vis alii ne feceris’^e transgreditur: ecce secundus dies mortis. Data est a Deo etiam lex scripta prohibens mala que et ipsa contemnitur: ecce dies tertius mortis. Additur evangelium, predicatur Christus eterna vita, e contra gehenna ; sed et hoc contemnunt homines: ecce quartus dies mortis, in qua putret homo sed nec tales relinquit misericordia.

^e Cf. Tb. 4, 16: « Quod ab alio oderis fieri tibi, vide ne tu aliquando alteri facias ».

quatuor dies iam²⁶ in monumento habentem.

²⁶ quatuor dies - iam P156 Ω^V Ω^L ω ¹ (441rb) Ω^S Li449@ Li449 Rusch ] inv. Ω^J

Numérotation du verset Io. 11,18

Erat autem Bethania iuxta Hierosolymam²⁷

²⁷ Hierosolymam P156 Li449@ Ω^J Ω^L ω ¹ Ω^S Rusch ] Hierosolyma Weber

^marg.| erat autem Bethania . Quod Bethania , id est domus obedientie, ubi scilicet suscitandus erat mortuus, vicina est Hierosolymis bene mysterio congruit, quia gentes Iudeorum que in fine seculi convertetur cito ad Hierosolymam , id est ad pacis visionem perveniet. Non tamen nisi expletis quindecim stadiis, id est post cognitionem veteris et novi Testamenti spiritualem.

quasi stadiis quindecim.

Numérotation du verset Io. 11,19

Multi autem ex Iudeis venerant²⁸ ad Mariam et Martham ²⁹ ut consolarentur eas de fratre suo.

²⁸ venerant Li449 Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ Ω^S Rusch Weber ] venerunt P156 Li449@

²⁹ Mariam - et - Martham Ω^V Ω^J Ω^S Li449@ Li449 P156] inv. Ω^L ω¹ Rusch Clementina Weber

Numérotation du verset Io. 11,20

Martha ergo³⁰ ut audivit quia Iesus venit occurrit illi,

³⁰ ergo Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ (441rb) Ω^S Rusch Weber ] autem P156 Li449@ Li449

^interl.| activa vita primum occurrit per opera misericordie

Maria autem domi sedebat.

^interl.| quia contemplativi quietem desiderant

Numérotation du verset Io. 11,21

Dixit ergo³¹ Martha ad Iesum: Domine, si fuisses hic frater meus non fuisset mortuus.

³¹ ergo Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ (441rb) Ω^S Rusch Weber ] autem P156 Li449@ Li449

Numérotation du verset Io. 11,22

Sed et nunc scio

^marg.| sed et nunc scio . Hoc scio, quia potes suscitare si vis, quod tuo relinquo arbitrio non autem presumo neque rogo ut suscites, que nescio an sit utilis fieri resurrectio.

quia quecumque poposceris a Deo dabit tibi Deus.

Numérotation du verset Io. 11,23

Dicit illi³² Iesus: Resurget frater tuus.

³² Dicit illi Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ Ω^S Rusch Weber ] Dicit ei P156 Li449@ , dixit illi Li449

^interl.| ambigue dictum non determinat quando et ideo illa dicit ei

Numérotation du verset Io. 11,24

Dicit ei Martha: Scio quia resurget in resurrectione in novissimo³³ die.

³³ novissimo Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ (441rb) Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] novissima Weber

^interl.| de illa certa sum de hac incerta

Numérotation du verset Io. 11,25

Dicit³⁴ ei Iesus:

³⁴ Dicit Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] Dixit Weber

^interl.| quasi dicis quod resurget et verum est, sed per quem tunc resurget, potest et modo quia: Ego sum resurrectio

Ego sum resurrectio et vita.

^interl.| resurrectio quia vita

Qui credit in me etiam³⁵ si mortuus fuerit

³⁵ etiam Ω^V Ω^J Ω^L ω¹ Ω^S Li449 P156 Rusch ] et Li449@ Weber

^interl.| ut modo est Lazarus

vivet.

^marg.| ETIAM SI MORTUUS. Tres mortuos suscitavit Iesus: unum in domo, id est in corde ; secundum in porta, id est in ore ; tertium in monumento, id est in opere et consuetudine peccandi.

Numérotation du verset Io. 11,26

Et omnis qui vivit

^interl.| in carne

^marg.| Vivet ³⁶. Ut vivit Abraham, Isaac et Iacob quorum Deus dicitur sicut vivorum^f. Credens etiam mortuus vivit sicut non credens etiam vivens mortuus est.

^f Cf. Mt. 22, 32: « Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Iacob? Non est Deus mortuorum, sed viventium ».

³⁶ sic Rusch

et credit in³⁷ me

³⁷ in Ω^F Ω^JΩ^S Li449@ Li449 Weber ] om. Ω^V

^interl.| iam vivens in anima

non morietur in eternum.

^interl.| si ad tempus moriatur secundum carnem

Credis hoc?

^interl.| sciens fidem querit confessionem

Numérotation du verset Io. 11,27

Ait illi: Utique Domine ego credidi

^interl.| omnia hec credo quia

quia tu es Christus Filius Dei³⁸ qui in hunc³⁹ mundum venisti.

³⁸ Dei Cor1 ^L CorS2 (utraque correctio sine vivi secundum grecum et anti.) Ω^FΩ^V Ω^JΩ^L Ω^S] + vivi Li449@ Li449 P156

³⁹ hunc Li449@ Li449 Ω^J Ω^Lω¹ Ω^S Rusch ] om. Weber

^interl.| missus ad salutem mundi

Numérotation du verset Io. 11,28

Et cum hec dixisset abiit

^interl.| explorata a Deo fide et ab ea data

et vocavit Mariam sororem suam silentio

^interl.| id est superpressa voce

^marg.| S ilentio . Quia si audissent Iudei eam vocatam fuisse a Iesu, non sequerentur et ita non viderent miraculum. Sed quia putaverunt eas ad sepulcrum fratris ituras secuti sunt.

dicens: Magister adest et vocat te.

^marg.| et vocat te . Causa brevitatis in verbis Marthe ostendit non prius dictum, id est quod Dominus Mariam vocaverit.

Numérotation du verset Io. 11,29

Illa ut audivit surrexit⁴⁰ cito et venit⁴¹ ad eum.

⁴⁰ surrexit CorS2 (al., Senonensis et anti., prima correctio) Ω^F Ω^V Ω^S Li449@ Li449 ω ¹ P156 Rusch ] surgit CorS2 (aliqui anti., secunda correctio) Ω^J Ω^L Weber

⁴¹ venit Ω^V Ω^J ω ¹ Ω^L Ω^S Li449@ Li449 ] veniebat CorS2 (Senonensis et anti. )

Numérotation du verset Io. 11,30

Nondum enim venerat Iesus in castellum sed erat adhuc in illo loco ubi occurrerat ei Martha.

Numérotation du verset Io. 11,31

Iudei igitur qui erant cum ea in domo {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1046va ; facsim., p. 252a} et consolabantur eam,

^interl.| de resurrectione

cum vidissent Mariam quia cito surrexit et exiit⁴² secuti sunt eam dicentes:

⁴² exiit Ω^J Ω^Lω¹ Ω^S Li449@ Li449 ] exivit Ω^V Rusch Weber

^marg.| {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1046va ; facsim., p. 252a} Secuti sunt eam dicentes . Hec ideo evangelista narrare curavit, ut videamus que occasio fecerit ut plures haberet testes resurrectio quatriduani.

Quia vadit ad monumentum ut ploret ibi⁴³.

⁴³ ploret ibi ω¹ Ω^JΩ^L Li449@ Li449 Rusch Weber ] inv. Ω^V Ω^S P156

Numérotation du verset Io. 11,32

Maria ergo⁴⁴ cum venisset⁴⁵ ubi erat Iesus videns eum cecidit ad pedes eius et dixit⁴⁶ ei: Domine, si fuisses hic, frater meus non fuisset mortuus ⁴⁷.

⁴⁴ ergo P156 Li449@ Li449 Ω^L ω ¹ (441rb) Rusch Weber ] vero Ω^F Ω^J Ω^S, autem Ω^V

⁴⁵ venisset Ω^F Ω^V Ω^J ω ¹ Ω^L Ω^S Weber ] audisset P156

⁴⁶ dixit Ω^VΩ^L ω¹ Ω^S P156 Li449@ Weber ] dicit Clementina (hapax)

⁴⁷ frater meus ( om. Ω^V) non fuisset (esset Ω^F Ω^J) mortus Ω^F Ω^V Ω^S P156 Li449@ Li449 ] non esset mortuus frater meus ω ¹ Rusch Weber

^interl.| quia te presente nulla infirmitas ausa fuit apparere apud quas vita noverat hospitari

Numérotation du verset Io. 11,33

Iesus ergo ut vidit eam plorantem et Iudeos qui venerant cum ea plorantes infremuit⁴⁸ spiritu

⁴⁸ infremuit Ω^V Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] fremuit Ω^F Ω^J Ω^L ω ¹ (441rb) Weber

^marg.| infremuit spiritu . Nota potestatem, ipse fremuit et turbavit se, quem alius turbare non potuit sicut omnia huiusmodi suscepit quia voluit. Significat autem quantum homo turbari debeat, pressus tanta mole peccati. Quando autem peccator computans que bona Dei accepit, que mala reddidit, fremit in spiritu et turbatur. Christus fremit in eo et turbatur, quia fides de Christo, Christus est in corde. Fremit vero fides in homine dum de peccatis increpat se.

et turbavit⁴⁹ semetipsum⁵⁰.

⁴⁹ turbavit Ω^J Ω^S Rusch Weber ] conturbavit Ω^V

⁵⁰ semetipsum Ω^J Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] se ipsum Ω^V Ω^L ω ¹ (441rb) Weber

^interl.| alius non

Numérotation du verset Io. 11,34

Et dixit: Ubi posuistis eum?

^marg.| ubi posuistis . Qui absens scivit mortuum, scit et ubi sit sepultus sed sic dicens, se quasi nescire perditum hominem significat. Unde dicitur: ‘Non novi vos’^g et: ‘Ubi es Adam?’^h.

^g Cf. Mt. 25, 11-12: « Novissime vero veniunt et relique virgines, dicentes: Domine, domine, aperi nobis. At ille respondens, ait: Amen dico vobis, nescio vos ».

^h Cf. Gn. 3, 9: « Vocavitque Dominus Deus Adam, et dixit ei: Ubi es? ».

Dicunt ei: Domine, veni et vide.

^interl.| miserere

Numérotation du verset Io. 11,35

Et lacrimatus est Iesus.

^interl.| humanitus

^interl.| ploret ergo se peccator

Numérotation du verset Io. 11,36

Dixerunt ergo Iudei: Ecce quomodo amabat eum.

^interl.| unde diciturⁱ: «Non veni vocare iustos sed peccatores»

ⁱ Lc. 5, 32.

Numérotation du verset Io. 11,37

Quidam autem ex ipsis dixerunt⁵¹: Non poterat hic

⁵¹ ex ipsis - dixerunt Ω^V P156 Li449@ Li449 ω ¹ (441rb) Ω^S Rusch ] inv. Ω^J Ω^L Weber

^interl.| potuit sed noluit, quia plus est suscitare mortuum quam ne moreretur facere

qui aperuit oculos ceci nati⁵² ⁵³ facere ut et⁵⁴ hic non moreretur?

⁵² nati Ω^V Li449@ Li449 Ω^J* ω¹ Ω^S P156 Rusch ] om. Ω^J² (rubr. cancel.) Ω^L Weber

⁵³ Cf. Io. 9, 32.

⁵⁴ et Li449@ Li449 ω¹ (441rb) Ω^L Ω^S Rusch Weber ] om. P156 Ω^V Ω^J

^interl.| invidi, hoc quod confitebantur non credebant

Numérotation du verset Io. 11,38

Iesus ergo

^marg.| Iesus ergo . Difficultatem ostendit vivificationis talis peccatoris.

rursum fremens in semetipso

^interl.| fremat et in te si vis reviviscere

venit ad monumentum. Erat autem spelunca

^marg.| erat autem spelunca . Lazarus mortuus figura est Iudeorum in Christo non credentium et lapide, id est onere legis oppressorum. Sorores pro eo rogantes fideles sunt in populo Iudeorum. Moraliter : Unusquisque peccator mole peccatorum pressus et sua lege gravatus, et consuetudine sua mala iam fetens, alios exemplo suo malo aperte corrumpit. Sorores cogitationes alique quia quandoque cogitans se male fecisse dolet.

et lapis superpositus erat⁵⁵ ei.

⁵⁵ erat Ω^V Ω^J Ω^L ω¹ (441rb) Ω^S P156 Rusch Weber ] om. Li449@ Li449

^interl.| mortuus sub lapide reus sub lege quia rei sub lege boni cum lege

Numérotation du verset Io. 11,39

Ait Iesus: Tollite lapidem.

^interl.| onus legis removete, predicate gratiam

Dicit ei⁵⁶ Martha soror eius qui mortuus fuerat: Domine, iam fetet.

⁵⁶ ei Ω^V Ω^LΩ^S] autem P156

^interl.| consuetudine peccandi

^marg.| Domine iam fetet . Timebat remoto lapide potius fetorem excitari quam fratrem resuscitari.

Quatriduanus enim est ⁵⁷.

⁵⁷ enim est Ω^F P156 Li449@ Li449 Ω^J Ω^L ω ¹ (441va) Ω^S Weber ] inv. Rusch, est Ω^V

Numérotation du verset Io. 11,40

Dicit ei⁵⁸ Iesus: Nonne dixi tibi quoniam⁵⁹ si credideris videbis gloriam Dei?

⁵⁸ Dicit ei Ω^V Ω^J ω ¹ Ω^L Rusch Weber ] Dixit ei Ω^S, Dixit enim P156

⁵⁹ quoniam Ω^J Ω^S] quia Ω^V ( in ras. )

^interl.| quia fetentem quatriduanum suscitat: «Omnes enim peccaverunt et egent gloria Dei»^j

^j Rm. 3, 23.

Numérotation du verset Io. 11,41

Tulerunt ergo lapidem. Iesus autem elevatis sursum oculis dixit: Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me.

Numérotation du verset Io. 11,42

Ego autem sciebam quia⁶⁰ semper me audis sed propter populum

⁶⁰ quia Ω^J Ω^L ω ¹ (441va) Ω^S Rusch Weber ] quoniam P156 Li449@

^marg.| Sed propter populum . His verbis se gloriam Patris querere, sicut in aliis operibus ostendit. Nam quia secundum hominem minor erat Patre, ab eo petit suscitationem Lazari, et ideo se exauditum dicit et hoc propter circumstantes, ut sic crederent Dei Filium.

qui circumstat dixi ut credant quia tu me misisti.

Numérotation du verset Io. 11,43

Hec cum dixisset⁶¹ voce magna clamavit:

⁶¹ dixisset Ω^V ω ¹ Ω^L² Ω^S] audisset Ω^L*

^marg.| V oce magna clamavit . Fremuit, lacrimavit, clamavit, quia difficile surgit quem moles male consuetudinis premit, sed tamen post magnam vocem surgit, id est per {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1046vb ; facsim., p. 252b} magnam Dei gratiam vivificatur dum penitet.

Lazare, veni foras.

Numérotation du verset Io. 11,44

Et statim prodiit

^interl.| sicut potentia est quod surgit ita quod adhuc ligatus prodiit, id est foras processit

^marg.| E t statim prodiit . Dum peccator contemnit sepultus iacet, quando penitet surgit, quando confitetur prodiit, quasi de occultis exeundo manifestus. Sed adhuc ligatus est et dicitur ministris: solvite eum et sinite abire. U nde: ‘Que solveritis super terram erant soluta et in celo’^k.

^k Cf. Mt. 18, 18: « Amen dico vobis, quaecumque alligaveritis super terram, erunt ligata et in celo: et quecumque solveritis super terram, erunt soluta et in celo ».

qui fuerat mortuus⁶² ligatus manus et pedes ⁶³ institis

⁶² fuerat mortuus Ω^J Ω^L ω ¹ (441va) Ω^S Li449@ Li449 P156 Weber ] inv. Rusch

⁶³ manus - et - pedes Ω^VΩ^J Ω^S Li449@ P156 ] inv. Ω^L ω ¹ Rusch Weber , manus Li449

^interl.| vinculis peccatorum

et facies illius⁶⁴ sudario erat⁶⁵ ligata.

⁶⁴ illius Ω^J Ω^L ω ¹ (441va) Rusch Weber ] eius Ω^V Ω^S Li449@ Li449 P156

⁶⁵ sudario erat ω¹ Ω^L Rusch Weber ] inv. P156

^interl.| velamen super cor

Dicit eis Iesus⁶⁶: Solvite eum et sinite⁶⁷ abire.

⁶⁶ Dicit eis Iesus P156 Li449@ Ω^J Ω^L ω ¹ (441va) Ω^S ] dicit ei Iesus Li449 , Dixit eis Iesus Rusch , dicit Iesus eis Weber

⁶⁷ sinite Ω^V ω ¹ Ω^LΩ^S] + eum P156

^marg.| solvite eum . Christus per se vivificat intus, ministris tribuit potestatem solvendi.

Numérotation du verset Io. 11,45

Multi {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1046vb ; facsim., p. 252b} ergo ex Iudeis

^interl.| non omnes

qui venerant ad Mariam et Martham⁶⁸ et viderant que fecit⁶⁹ crediderunt in eum.

⁶⁸ et Martham Ω^F Ω^V Ω^J*(rubr. cancel.) Ω^S Li449@ Li449 Rusch ] om. P156 Ω^J² Ω^L ω¹ (441va) Weber

⁶⁹ fecit CorS2 (al. correc. trahunt Ihesus ) P156 Li449@ Li449 Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ (441va) Ω^S Weber ] + Iesus CorS2 (al. correc. apponunt) Ω^S Rusch

Numérotation du verset Io. 11,46

Quidam autem ex ipsis

^interl.| qui venerant vel ex his qui crediderant

^marg.| Q uidam autem . Sive annuntiando ut crederent, sive prodiendo ut servirent. Sed quomodo hoc factum sit? Collegerunt pontifices .

abierunt ad Phariseos et dixerunt eis que fecit Iesus.⁷⁰

⁷⁰ v. 46 om. ω ¹ (441va)

Numérotation du verset Io. 11,47

Collegerunt ergo⁷¹ pontifices et Pharisei concilium adversus Iesum⁷²

⁷¹ ergo P156 Ω^V Ω^L Ω^S Rusch Weber ] om. ω¹ (442ra)

⁷² adversus Iesum Ω^F Ω^V Ω^S Li449@ Li449 P156] om. ω¹Ω^J Rusch Weber

^interl.| adversus Iesum

et dicebant: Quid facimus⁷³?

⁷³ dicebant Quid facimus Ω^L ω ¹ Ω^S Rusch Weber ] dixerunt Quid faciemus P156

^interl.| quasi cur non providemus nobis

Quia hic homo multa signa facit.

Numérotation du verset Io. 11,48

Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum

^marg.| credent . Et quia sentiebant doctrinam eius esse contra templum et paternas leges, timebant ne si omnes crederent in Christum, nemo remaneret qui contra Romanos civitatem Dei et templum defenderet.

et venient Romani

^marg.| et venient romani . De temporalibus timent non de eternis, et utraque perdiderunt. Locus est Hierusalem quem perdiderunt. Gentem suam perdiderunt ubique dispersi.

et tollent nostrum locum⁷⁴ et gentem.

⁷⁴ nostrum locum Ω^V Ω^L² ω ¹ (442ra) P156 Rusch ] inv. Ω^JΩ^S Li449@ Li449 , nostrum et locum Ω^L* ( et eras.) Weber

Numérotation du verset Io. 11,49

Unus autem ex ipsis Caiphas nomine⁷⁵

⁷⁵ nomine CorS2 (al.) Ω^V Ω^J ω¹ (442ra) Ω^S Li449@ Li449 P156 Rusch ] om. CorS2 (al. sine) Ω^L Weber

^interl.| ‘investigans’ vel ‘sagax’ vel ‘veniens ore’ interpretatur

cum esset pontifex anni illius dixit eis: Vos nescitis quicquam

Numérotation du verset Io. 11,50

nec cogitatis quia expedit vobis⁷⁶ ut unus moriatur homo⁷⁷ pro populo et non tota gens pereat.

⁷⁶ vobis Ω^MΩ^F Ω^V Ω^J ω¹ Ω^L Ω^S P156 Clementina ] nobis Linz449 Linz449@ Rusch

⁷⁷ homo Ω^M Ω^F Ω^V Ω^J Ω^L ω ¹ (442ra) Ω^S Li449@ Li449 P156 Weber ] om. Rusch

Numérotation du verset Io. 11,51

Hoc⁷⁸ autem a semetipso non dixit,

⁷⁸ Hoc Ω^M Ω^V ω ¹ Ω^L] Hec Ω^S P156

^marg.| Hoc a semetipso . AUGUSTINUS. Nota etiam per malos spiritum prophetie predicere futura, quod tamen evangelista divino tribuit sacramento, quia fuit pontifex, id est summus sacerdos et mysterium habens in manibus Spiritu Dei locutus est. Deus constituit unum summum sacerdotem cui mortuo unus succederet. Sed per ambitionem postea evenit, ut plures essent et vitibus ministrarent forte et plures in uno anno ex quibus forte exibat qui incensum poneret, quod non licet nisi summo sacerdoti ut de Zacharia legitur^l.

^l Cf. Lc. 1, 8-10: « Factum est autem, cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis sue ante Deum, secundum consuetudinem sacerdotii, sorte exiit ut incensum poneret, ingressus in templum Domini: et omnis multitudo populi erat orans foris hora incensi ».

sed cum esset pontifex anni illius prophetavit quia Iesus erat moriturus ⁷⁹ pro gente.

⁷⁹ erat moriturus Ω^F Ω^V Ω^J Ω^S ] inv. ω ¹ Ω^L Li449@ (mortus erat) Li449 P156 Rusch Weber

Numérotation du verset Io. 11,52

Et non tantum pro gente

^marg.| pro gente . Iudeorum, scilicet in qua erant oves hoc tamen Caiphas. Sed quia noverat evangelista esse alias oves addidit: Sed ut filios Dei qui erant dispersi congregaret . Filii predestinatione sicut et oves in Israel nondum enim erant quia nondum crediderant.

sed⁸⁰ ut filios Dei qui erant dispersi congregaret⁸¹ in unum.

⁸⁰ sed Ω^F Ω^V Li449@ Li449 Ω^J ω¹ Ω^L Ω^S P156 Rusch ] + et Weber

⁸¹ congregaret Ω^F Ω^V P156 ω ¹ Ω^L Ω^S Rusch ] congregarent Li449@

Numérotation du verset Io. 11,53

Ab illo ergo die

^interl.| non quin et prius sed modo definite

cogitaverunt ut interficerent eum⁸².

⁸² Ab illo ... eum Ω^F Ω^V ω ¹ Ω^L Ω^S P156 Catena aurea Ttextus : Fi263 ) Rusch Weber ] om. Catena aurea (Textus : Cbg133 La88 Li449 Mt366 R18 V796 etc.) | ut interficerent] occiderent Catena aurea (La88 Li449 Mt366 R18 V796 etc., occidere Fi263, interficere Fi263@)

Numérotation du verset Io. 11,54

Iesus autem non ⁸³ palam ambulabat apud Iudeos

⁸³ autem non Ω^F Ω^V, autem iam non Brescianus Ω^P Ω^S , ergo iam non Wordsworth (vet. lat. versiones) Ω^M CP601 (LXXXVIIa), ergo iam non in ω ¹ Ω^J Ω^L Ω^R Li449@ Li449 P156 Ed1455 Rusch Weber, grecus: Ὁ οὖν Ἰησοῦς / Ἰησοῦς οὖν οὐκέτι παρρησίᾳ

^interl.| non quod hoc non posset secundum docet cedere furori persequentium

sed abiit in regionem iuxta desertum in civitatem⁸⁴ que dicitur Ephrem

⁸⁴ civitatem Ω^V P156 Ω^J ω¹ Ω^L Ω^S Catena Catena@ Rusch Weber] civitate Li449@

^interl.| significat ‘transitum ad gentes in Ephrem’ qua interpretatur ‘fructificatio’, id est Ecclesia

et ibi morabatur cum discipulis suis⁸⁵.

⁸⁵ suis Ω^V P156 Ω^J ω¹ Ω^L Ω^S Li449@ Li449 Rusch ] om. Weber

Numérotation du verset Io. 11,55

Proximum autem⁸⁶ erat⁸⁷ Pascha Iudeorum

⁸⁶ autem Ω^LΩ^S Rusch Weber ] om. CorS2 ( proximum erat sine tunc ) Ω^V, tunc CorS2* (sine)

⁸⁷ erat CorS2 Ω^V Ω^S Rusch Weber ] + tunc CorS2* ( sine ) , dies festus CorS2* (sine)

^marg.| proximum autem . Imminente Pascha figurali in quo iam verus agnus immolandus est, consilium erat inter Iudeos de eo occidendo et ipse apropinquat passionis loco.

et ascenderunt⁸⁸ multi Hierosolymam⁸⁹ de regione ante Pascha ut sanctificarent se ipsos.

⁸⁸ ascenderunt Ω^M Ω^V Ω^L Catena Catena@ Ω^S Rusch Weber ] ascenderant P156

⁸⁹ Hierosolymam Ω^M Li449@ Ω^J Ω^L Ω^S Rusch ] Hierosolyma Weber

^interl.| sicut preceperat Deus undique convenire ad Pascha ut illius diei sanctificarentur celebratione

Numérotation du verset Io. 11,56

Querebant ergo

^interl.| male

Iesum et colloquebantur ad invicem in templo stantes⁹⁰:

⁹⁰ stantes Ω^MΩ^JΩ^S Li449@ Li449 ] docentes Ω^V

^interl.| obliti sue sancificationis in ipso loco orationis tractant de nece agni

Quid putatis quia non venit⁹¹ ad diem festum?

⁹¹ venit Ω^M Ω^V Ω^S P156 Li449@ Li449 Ω^L Ω^J Rusch ] veniat Weber

Numérotation du verset Io. 11,57

Dederant enim⁹² pontifices et Pharisei mandatum ut si quis cognoverit ubi sit indicet ut apprehendant⁹³ eum. ⁹⁴

⁹² Dederant enim Ω^V Ω^J Ω^S P156 Catena ] Dederunt enim Catena@(Cbg133 Li449) , Dederant autem Ω^L Rusch Weber

⁹³ ut apprehendant Ω^M Ω^J Ω^V Ω^P Ω^R² Ω^S (et a.) Ed1455 Weber ] ut apprehenderent P156 Rusch , ut apprehendat Li449@ Ω^L Ω^R*

⁹⁴ v. 56-57: om. ω ¹ (443ra)

^interl.| ad occidendum

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Io. Capitulum 11), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 02/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=58&chapitre=58_11)

Signaler un complément d'information

Notes :

<58. - Ioannis evangelium**>

Capitulum 11

<58. - Ioannis evangelium**>

Capitulum 11