Glossa ordinaria

Capitulum 5

Numérotation du verset Sir. 5,1 

Noli attendere
ad possessiones iniquas et ne dixeris est mihi sufficiens vita.
Nihil enim proderit in tempore vindicte et obductionis.
Numérotation du verset Sir. 5,2 

Ne1 sequaris in fortitudine tua2 concupiscentiam3
1 Ne ΩJS edd. Ed1455 Rusch ] Non Weber |
2 in fortitudine tua ΦP Θ ΩM ΩJ ΩS edd. Ed1455 Rusch ] om. Weber |
3 concupiscentiam] concupiscentias Cava ΘH |
cordis tui4
4 tui Cava M Y Z S² Φ Θ ΨD ΩM ΩJ ΩS Rusch ] om. Weber
Numérotation du verset Sir. 5,3 

et ne dixeris : Quomodo potui aut quis me subiciet propter facta mea ?
Deus
enim vindicans vindicabit.
Numérotation du verset Sir. 5,4 

Ne dixeris5 : Peccavi6 et quid mihi accidit7 triste ?
5 dixeris] + in corde tuo ΦP T² S, cf. Ps. 9, 27 etc., + viri ΩM, + in corde et vi L* |
6 Peccavi] + vindicavi T |
7 mihi accidit ΘAM ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Clementina ] inv. Weber | accidit] accidet Cava ΩM |
Altissimus enim est patiens
redditor.
Numérotation du verset Sir. 5,5 

De propitiatu8 peccatorum9
8 propitiatu Cor1 ] + autem ΩJ*, propitiato ΛL* ΠH L M Y ΦRG ΘAM Z ² T Cor1 (vel) Sixtina Clementina , propitiatio ΦP, + autem ΩJ* |
9 peccatorum Cor1 Ed1455 Rusch Weber ] peccato L M Y Φ ΘAM Z² Cor1 (vel) Sixtina Clementina | de propitiatu peccatorum] om. Cor1 ( DE PROPITIATU PECCATORUM vel DE PROPITIATO PECCATO . Beda neutrum habet set simpliciter NOLI ESSE SINE METU) |
noli esse sine metu10 neque11 adiicias peccatum super peccatum
10 metu] + Dei X |
11 neque] ne x, et ne X |
Numérotation du verset Sir. 5,6 

et ne12 dicas13: Miseratio Dei14 magna est multitudinis peccatorum meorum miserebitur.
12 ne Cor1 (Rabanus) Weber ] om. Φ Z² S² ΩM Rusch |
13 peccatum super... dicas] om. ΘA |
14 Dei Rusch Weber ] Domini edd. |
Numérotation du verset Sir. 5,7 

Misericordia enim et ira ab illo cito proximat15 et in peccatores respicit ira illius.
15 cito proximat plerique codd. ] cito proximant edd., om. Weber
Numérotation du verset Sir. 5,8 

Non16 tardes converti ad Dominum17* et ne differas de18 die in diem.
16 Non ΩM ΩJ ΩS Rusch Weber ] ne Y² Ed1455 ; cf. Hugo de Sancto Caro, Postillae (Ed1703) : « Ne tardes... » |
17 Dominum plerique codd. edd. Ed1455 Rusch Clementina ] Deum Weber (G Σ Y Z* T x) |
18 de] om. ΩM b* |
Numérotation du verset Sir. 5,9 

Subito enim veniet19 ira illius20 et in tempore vindicte disperdet te.
19 veniet Amiatinus L M² Q Y Z Φ Θ ΨD ΩM ΩJ ΩS edd. Rusch ] venit Weber |
20 illius Ω (in ras.) ] Domini Ed1455 |
Numérotation du verset Sir. 5,10 

Noli anxius esse in divitiis iniustis
Non21* enim proderunt22 in die obductionis
21 Non ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Ed1532 Rusch Sixtina Clementina ] Nihil Weber |
22 proderunt X Amiatinus L Q* Θ ΩM ΩJ ΩS Rusch Carafinus ] + tibi cett. codd. edd. Ed1455 Clementina Weber |
et vindicte
Numérotation du verset Sir. 5,11 

Non ventiles te in omnem ventum23 et non eas in omnem viam24. Sic25 enim26 peccator probatur in27 duplici lingua.
23 omnem ventum ] omni vento Cava L Y² ΘH ΓAM² ΨD |
24 omnem viam Amiatinus ΛL ΠH ΘAM ΩJ ΩS Ed1455 Sixtina Clementina ] omni via ΩM Cor3 (vel) Rusch Weber |
25 Sic] Si ΩM |
26 enim] omnis ΩS, + omnis Ed1455 Ed1530 Sixtina Clementina |
27 in Y ΦRG Θ Z² S² ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Sixtina Clementina ] om. cett. codd. edd. Weber |
Numérotation du verset Sir. 5,12 

Esto firmus in via Domini28
28 Domini Y Φ ΘH Z ΩM ΩJ ΩS ΩV Ed1455 Rusch Ed1530 Sixtina Clementina ] Dei cett . codd. Weber
et in veritate sensus tui et scientia et29 persequatur30 te verbum pacis et iustitie.
29 scientia et Ω(ia et in ras. )] scientiam ΛL* |
30 persequatur ΩS ΩV ] prosequatur ΩM ΩJ Ed1455 Rusch Clementina Weber |
Numérotation du verset Sir. 5,13 

Esto mansuetus
ad audiendum verbum Dei31*ut intelligas et cum sapientia profers32* responsum verum.
31 Dei L Y S² Σ ΛΦ Θ ΨD Γ Cor1 ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Sixtina Clementina ] Domini M, om. Cor1 (Rabanus non habet DEI ) Weber |
32 proferes Σ Φ Θ S² Cor1 (Rabanus) ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 ] profers X ΛL ΓM* ΨD*, profer Y ΓAM² Ψ , refers Cava, proferas M² Sixtina Clementina, fer Q Z* T², fers Weber |
Numérotation du verset Sir. 5,14 

Si est tibi intellectus responde proximo. Sin33 autem manus tua sit34 super os tuum ne capiaris in35 verbo indisciplinato
33 Sin ΩJ* Rusch Weber ] Si ΦR Ω |
34 manus tua – sit ΩS ΩJ Ed1455 ] manus tua Y ΩM, inv. Cor3 (al.) Weber , + ut ΩM |
35 in S² plerique codd. edd. Rusch Weber ] om. Cava X ΠΗ Y S* Edmaior. cum Augustino |
et confundaris.
Numérotation du verset Sir. 5,15 

Honor
et gloria
in sermone sensati
lingua vero36 imprudentis
36 lingua] + tua Cava | vero Σ ΛL ΠΗ T S ΩJ ΩS edd. ] om. Rusch Weber
subversio est37 ipsius38.
37 est ΛL ΠΗ Y Φ Z² T S ΨD ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] om. Weber |
38 ipsius] illius X ΘH Z*ΩM |
Numérotation du verset Sir. 5,16 

Non appelleris39 susurro40 in vita tua41
39 appelleris] appellere ΩM |
40 susurro Σ² ΛL M² Q² S² ΓA ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] susurrio Weber |
41 in vita tua ΣΓ ΨD Γ ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 ] om. Sixtina Clementina Weber |
et lingua tua ne42 capiaris
42 ne X L ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] om. Weber
et confundaris
Numérotation du verset Sir. 5,17 

super furem enim est confusio et penitentia
et denotatio43 pessima
43 denotatio Cor1 (Rabanus) Rusch Weber ] devotatio Cor1 (quidam dicunt male DEVOTATIο ), Cor3 (Rabanus minus recte)
super bilinguem
susurratori autem odium et inimicitia et contumelia.
Numérotation du verset Sir. 5,18 

Iustifica pusillum44 et magnum45 similiter
44 pusillum plerique codd. ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] pusillo Weber (G Q ΘAM* Z*), pupillo Cava T*, pupillum ΘH |
45 magnum plerique codd. edd. ΩM ΩJ ΩS Rusch ] magnatum Σ, magno Weber (G Cava Q ΘAM* Z* T* ) |

Capitulum 5

Numérotation du verset Sir. 5,1 
Noli attendere
interl.| nihil intulimus in mundum nihil auferemus de mundo
ad possessiones iniquas et ne dixeris est mihi sufficiens vita.
interl.| Sicut ille cui dictum est stulte hac nocte animam tuam repetent a te. Que autem congregasti cuius erunt. Non est enim sperandum in incerto divitiarum
Nihil enim proderit in tempore vindicte et obductionis.
interl.| mortis
Numérotation du verset Sir. 5,2 
Ne1 sequaris in fortitudine tua2 concupiscentiam3
1 Ne ΩJS edd. Ed1455 Rusch ] Non Weber
2 in fortitudine tua ΦP Θ ΩM ΩJ ΩS edd. Ed1455 Rusch ] om. Weber
3 concupiscentiam] concupiscentias Cava ΘH
interl.| carnalem
cordis tui4
4 tui Cava M Y Z S² Φ Θ ΨD ΩM ΩJ ΩS Rusch ] om. Weber
Numérotation du verset Sir. 5,3 
et ne dixeris : Quomodo potui aut quis me subiciet propter facta mea ?
interl.| Dominus reddet unicuique secundum opera sua
Deus
interl.| qui supra omnes cui resistere nemo potest
enim vindicans vindicabit.
Numérotation du verset Sir. 5,4 
Ne dixeris5 : Peccavi6 et quid mihi accidit7 triste ?
5 dixeris] + in corde tuo ΦP T² S, cf. Ps. 9, 27 etc., + viri ΩM, + in corde et vi L*
6 Peccavi] + vindicavi T
7 mihi accidit ΘAM ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Clementina ] inv. Weber | accidit] accidet Cava ΩM
interl.| nihil stultius quam patientia Dei abuti qui dissimulat peccata hominum propter penitentiam
Altissimus enim est patiens
interl.| per misericordiam in presenti
redditor.
interl.| per iustitiam in futuro
Numérotation du verset Sir. 5,5 
De propitiatu8 peccatorum9
8 propitiatu Cor1 ] + autem ΩJ*, propitiato ΛL* ΠH L M Y ΦRG ΘAM Z ² T Cor1 (vel) Sixtina Clementina , propitiatio ΦP, + autem ΩJ*
9 peccatorum Cor1 Ed1455 Rusch Weber ] peccato L M Y Φ ΘAM Z² Cor1 (vel) Sixtina Clementina | de propitiatu peccatorum] om. Cor1 ( de propitiatu peccatorum vel   de propitiato peccato . Beda neutrum habet set simpliciter   Noli esse sine metu)
interl.| beatus vir qui semper est pavidus
noli esse sine metu10 neque11 adiicias peccatum super peccatum
10 metu] + Dei X
11 neque] ne x, et ne X
interl.| quasi impune possis peccare
Numérotation du verset Sir. 5,6 
et ne12 dicas13: Miseratio Dei14 magna est multitudinis peccatorum meorum {Erfurt, t. 3, f. 49rb ; facsim., t. 2, p. 749b} miserebitur.
12 ne Cor1 (Rabanus) Weber ] om. Φ Z² S² ΩM Rusch
13 peccatum super... dicas] om. ΘA
14 Dei Rusch Weber ] Domini edd.
Numérotation du verset Sir. 5,7 
Misericordia enim et ira ab illo cito proximat15 et in peccatores respicit ira illius.
15 cito proximat plerique codd. ] cito proximant edd., om. Weber
interl.| custodit Dominus omnes diligentes se et omnes peccatores disperdet
Numérotation du verset Sir. 5,8 
Non16 tardes converti ad Dominum17* et ne differas de18 die in diem.
16 Non ΩM ΩJ ΩS Rusch Weber ] ne Y² Ed1455 ; cf. Hugo de Sancto Caro, Postillae (Ed1703) : « Ne tardes... »
17 Dominum plerique codd. edd. Ed1455 Rusch Clementina ] Deum Weber (G Σ Y Z* T x)
18 de] om. ΩM b*
interl.| ambulate dum lucem habetis ne tenebre vos comprehendant
Numérotation du verset Sir. 5,9 
Subito enim veniet19 ira illius20 et in tempore vindicte disperdet te.
19 veniet Amiatinus L M² Q Y Z Φ Θ ΨD ΩM ΩJ ΩS edd. Rusch ] venit Weber
20 illius Ω (in ras.) ] Domini Ed1455
interl.| vigilate quia nescitis quando dominus domus veniet etc.
Numérotation du verset Sir. 5,10 
Noli anxius esse in divitiis iniustis
interl.| que inique acquiruntur et avare servantur conturbat enim domum suam qui sectatur avaritiam qui autem odit munera vivet
Non21* enim proderunt22 in die obductionis
21 Non ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Ed1532 Rusch Sixtina Clementina ] Nihil Weber
22 proderunt X Amiatinus L Q* Θ ΩM ΩJ ΩS Rusch Carafinus ] + tibi cett. codd. edd. Ed1455 Clementina Weber
interl.| finis
et vindicte
interl.| districti iudicii
Numérotation du verset Sir. 5,11 
Non ventiles te in omnem ventum23 et non eas in omnem viam24. Sic25 enim26 peccator probatur in27 duplici lingua.
23 omnem ventum ] omni vento Cava L Y² ΘH ΓAM² ΨD
24 omnem viam Amiatinus ΛL ΠH ΘAM ΩJ ΩS Ed1455 Sixtina Clementina ] omni via ΩM Cor3 (vel) Rusch Weber
25 Sic] Si ΩM
26 enim] omnis ΩS, + omnis Ed1455 Ed1530 Sixtina Clementina
27 in Y ΦRG Θ Z² S² ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Sixtina Clementina ] om. cett. codd. edd. Weber
marg.| NON  VENTILES etc. Levitatem reprehendit de qua dicitur: stultus ut luna mutatur et vir duplex animo inconstans est in omnibus viis suis. In omnem ventum se ventilat et in omnem viam vadit qui luxum seculi sequitur et timorem Domini servare se putat et mundo et Christo equaliter militare. Aliter: monet nos sapientia ne hereticorum vanitatem et errorem sequamur quia duplicitas doctrine eorum in qua modo vera modo falsa proferunt peccatores esse ostendit.
Numérotation du verset Sir. 5,12 
Esto firmus in via Domini28
28 Domini Y Φ ΘH Z ΩM ΩJ ΩS ΩV Ed1455 Rusch Ed1530 Sixtina Clementina ] Dei cett . codd. Weber
interl.| regulam catholice fidei servando
et in veritate sensus tui et scientia et29 persequatur30 te verbum pacis et iustitie.
29 scientia et Ω(ia et in ras. )] scientiam ΛL*
30 persequatur ΩS ΩV ] prosequatur ΩM ΩJ Ed1455 Rusch Clementina Weber
interl.| quia conferetur premium eterne glorie ; undea: « Euge serve bone et fidelis » etc.
a Mt. 25, 21 ; Mt. 25, 23.
Numérotation du verset Sir. 5,13 
Esto mansuetus
interl.| bonorum est
ad audiendum verbum Dei31*ut intelligas et cum sapientia profers32* responsum verum.
31 Dei L Y S² Σ ΛΦ Θ ΨD Γ Cor1 ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Sixtina Clementina ] Domini M, om. Cor1 (Rabanus non habet dei ) Weber
32 proferes Σ Φ Θ S² Cor1 (Rabanus) ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 ] profers X ΛL ΓM* ΨD*, profer Y ΓAM² Ψ , refers Cava, proferas M² Sixtina Clementina, fer Q Z* T², fers Weber
marg.| ESTO  MANSUETUS etc. Bonum est mansuete audire et suscipere verbum veritatis et modeste ac prudenter profere. Unde: sit omnis homo velox ad audiendum tardus autem ad loquendum et tardus ad iram. Et paulo post: in mansuetudine suscipite in situm verbum quod potest salvare animas vestras. In Proverbiis quorum dicitur: vidisti hominem velocem ad loquendum stulticia magis speranda est quam correctio illius.
Numérotation du verset Sir. 5,14 
Si est tibi intellectus responde proximo. Sin33 autem manus tua sit34 super os tuum ne capiaris in35 verbo indisciplinato
33 Sin ΩJ* Rusch Weber ] Si ΦR Ω
34 manus tua – sit ΩS ΩJ Ed1455 ] manus tua Y ΩM, inv. Cor3 (al.) Weber , + ut ΩM
35 in S² plerique codd. edd. Rusch Weber ] om. Cava X ΠΗ Y S* Edmaior. cum Augustino
interl.| sicut peccat qui scit et non vult proximum docere sic qui nescit et vult magister esse
et confundaris.
interl.| confusione perpetua
Numérotation du verset Sir. 5,15 
Honor
interl.| immortalitatis
et gloria
interl.| eterne beatitudinis
in sermone sensati
interl.| catholici doctoris
lingua vero36 imprudentis
36 lingua] + tua Cava | vero Σ ΛL ΠΗ T S ΩJ ΩS edd. ] om. Rusch Weber
interl.| heretici vaniloqui
subversio est37 ipsius38.
37 est ΛL ΠΗ Y Φ Z² T S ΨD ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] om. Weber
38 ipsius] illius X ΘH Z*ΩM
interl.| eterni interitus
Numérotation du verset Sir. 5,16 
Non appelleris39 susurro40 in vita tua41
39 appelleris] appellere ΩM
40 susurro Σ² ΛL M² Q² S² ΓA ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] susurrio Weber
41 in vita tua ΣΓ ΨD Γ ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 ] om. Sixtina Clementina Weber
interl.| detractor
et lingua tua ne42 capiaris
42 ne X L ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] om. Weber
interl.| hereticus qui furtim et occulte seminat errorem
et confundaris
interl.| eterna damnatione
Numérotation du verset Sir. 5,17 
super furem enim est confusio et penitentia
interl.| hereticum qui occulte laqueos erroris tendit ; unde: fur non venit nisi ut furetur et mactet et perdat
et denotatio43 pessima
43 denotatio Cor1 (Rabanus) Rusch Weber ] devotatio Cor1 (quidam dicunt male devotatiο ), Cor3 (Rabanus minus recte)
interl.| damnatio
super bilinguem
interl.| qui modo vera modo falsa loquitur
susurratori autem odium et inimicitia et contumelia.
interl.| qui Deo et hominibus odibilis; unde: detrahentem secreto proximo suo hunc. Et in Proverbiis: abominatio hominum detractor
Numérotation du verset Sir. 5,18 
Iustifica pusillum44 et magnum45 similiter
44 pusillum plerique codd. ΩM ΩJ ΩS Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] pusillo Weber (G Q ΘAM* Z*), pupillo Cava T*, pupillum ΘH
45 magnum plerique codd. edd. ΩM ΩJ ΩS Rusch ] magnatum Σ, magno Weber (G Cava Q ΘAM* Z* T* )
interl.| quasi ne accipias personam in iudicio iuste quod iustum est exequere



Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Sir. Capitulum 5), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=32&chapitre=32_5)

Notes :