Nicolaus de Lyra

Capitulum 5

Numérotation du verset 2Rg. 5,1 

Et venerunt
universe tribus Israel ad David in Hebron dicentes : Ecce nos os tuum et caro tua sumus.
Numérotation du verset 2Rg. 5,2 

Sed et heri et nudius tertius cum esset Saul rex super nos, tu eras educens et reducens Israel. Dixit autem Dominus ad te : Tu pasces populum meum Israel et tu eris dux super Israel.
Numérotation du verset 2Rg. 5,3 

Venerunt quoque et seniores1 de Israel
1 seniores] senes Weber
ad regem in Hebron, et percussit cum eis rex David fedus in Hebron coram Domino. Unxeruntque David regem2 super Israel.
2 regem] in praem. Weber
Numérotation du verset 2Rg. 5,4 

Filius triginta annorum erat David cum regnare cepisset,
et quadraginta annis regnavit.
Numérotation du verset 2Rg. 5,5 

in Hebron regnavit super Iudam septem annis et sex mensibus. In Hierusalem
autem regnavit triginta tribus annis super omnem Israel et Iudam.
Numérotation du verset 2Rg. 5,6 

Et abiit rex et omnes viri qui erant cum eo in Hierusalem ad Iebuseum
habitatorem terre. Dictumque est ad David ab eis : Non ingredieris huc, nisi abstuleris cecos et claudos
dicentes : Non ingredietur David huc.
Numérotation du verset 2Rg. 5,7 

Cepit autem David arcem Sion. Hec est civitas David.
Numérotation du verset 2Rg. 5,8 

Proposuerat enim in die illa praemium
qui percussisset Iebuseum
et tetigisset
domatum
fistulas
et abstulisset3 claudos et cecos
3 abstulisset] om. Weber
odientes animam David. Idcirco dicitur in proverbio : Cecus et claudus non intrabunt templum.
Numérotation du verset 2Rg. 5,9 

Habitavit autem David in arce Sion4 et vocavit eam civitatem David, et edificavit per gyrum a Mello et intrinsecus.
4 Sion] om. Weber
Numérotation du verset 2Rg. 5,10 

Et ingrediebatur proficiens atque succrescens et Dominus Deus exercituum erat cum eo.
Numérotation du verset 2Rg. 5,11 

Misit quoque Hiram rex Tyri
nuntios ad David et ligna cedrina et artifices lignorum, artificesque lapidum ad parietes et edificaverunt domum David.
Numérotation du verset 2Rg. 5,12 

Et cognovit David quoniam confirmasset eum Dominus regem super Israel, et quoniam exaltasset regnum eius super populum suum Israel.
Numérotation du verset 2Rg. 5,13 

Accepit ergo adhuc concubinas
et uxores
de Hierusalem postquam venerat de Hebron. Natique sunt David et alii filii et filie.
Numérotation du verset 2Rg. 5,14 

Et hec nomina eorum qui nati sunt ei in Hierusalem : Samua
et Sobab et Nathan et Salomon
Numérotation du verset 2Rg. 5,15 

et Iabaar5
5 Iabaar ΩM Rusch ] Iobaar ΩSJ, Iebahar Clementina , Ibaar Weber
et Elisua et Nepheg
Numérotation du verset 2Rg. 5,16 

et Iaphia
et Elisama et Elida
et Elipheleth.
Numérotation du verset 2Rg. 5,17 

Audierunt ergo6 Philistiim quod unxissent David regem super Israel et ascenderunt universi ut quererent David. Quod cum audisset David descendit in presidium.
6 ergo] vero Weber
Numérotation du verset 2Rg. 5,18 

Philistiim autem venientes diffusi sunt in valle Raphaim.
Numérotation du verset 2Rg. 5,19 

Et consuluit David Dominum dicens : Si ascendam ad Philistiim et si dabis eos in manu mea ? Et dixit Dominus ad David : Ascende, quia tradens dabo Philistiim in manu tua.
Numérotation du verset 2Rg. 5,20 

Venit ergo David in Baalpharasim
et percussit eos ibi et dixit : Divisit Dominus inimicos meos coram me, sicut dividuntur aque. Propterea vocatum est nomen loci illius Baalpharasim.
Numérotation du verset 2Rg. 5,21 

Et reliquerunt ibi sculptilia sua que tulit David
et viri eius.
Numérotation du verset 2Rg. 5,22 

Et addiderunt adhuc Philistiim ut ascenderent et diffusi sunt in valle Raphaim.
Numérotation du verset 2Rg. 5,23 

Consuluit autem David Dominum : Si ascendam contra Philisteos et tradas eos in manus meas ?7 Qui respondit : Non ascendas obviam eis8.
7 si…meas] om. Weber |
8 obviam eis] om. Weber |
sed gYra post tergum eorum et venies ad eos ex adverso pirorum.
Numérotation du verset 2Rg. 5,24 

Et cum audieris
sonitum gradientis in cacumine pirorum,
tunc inibis prelium, quia tunc egredietur Dominus ante faciem tuam, ut percutiat castra Philistiim.
Numérotation du verset 2Rg. 5,25 

Fecit itaque David sicut ei preceperat Dominus et percussit Philistiim de Gabaa usque dum venies9 Gezer.
9 venies] venias Weber

Capitulum 5

Numérotation du verset 2Rg. 5,1 
ad litteram
marg.| .1. Et venerunt. Hic consequenter describitur institutio ipsius David integralis, et sic deinceps in hoc libro agitur de regno eius integro in quo aliquando floruit innocenter, et sic fuit a Deo exaltatus, aliquando vixit insolenter, et tunc fuit ab eo castigatus. Primo ergo agitur de eius innocentia in prosperis, Secundo de eius penitentia in peccatis, et patientia in adversis 11 capitulo Circa primum, primo describitur eius confirmatio super totum regnum. Secundo eius devotio erga Deum . c . 6. Tertio eius concertatio contra adversarium . c . 8. Quarto eius compassio erga proximum c . 9. Quinto eius gratitudo circa beneficium , c . 10. Circa primum ostenditur , {538} primo qualiter a populo sit inunctus. Secundo qualiter sit famam adeptus. ibi : Et abiit rex. Circa primum dicitur. Et venerunt universe. Iam enim audierant, quod Abner et Isboseth non fuerant de scitu eius occisi, et quod super hoc suam innocentiam declaraverat manifeste, ut patet ex predictis.
marg.| .2. Ecce nos. Quia omnes tribus descenderant de Iacob.
marg.| .3. Cum esset, etc.  tu eras educens scilicet populum ad bellum.
marg.| .4. Et reducens. Habita de adversariis victoria.
marg.| .5. Dixit autem quasi d<icat> ex hoc patet quod tu debes suscipere honorem et onus regni, quia hoc est de voluntate Dei.
marg.| .6. Venerunt. In quibus stabat auctoritas et regimen populi.
marg.| .7. Unxeruntque. Et sic fuit ter inunctus, sicut dictum est supra 2. cap.
Numérotation du verset 2Rg. 5,ad litteram 
marg.| marg.| {539} .1. Filius triginta. id est triginta annorum. Cetera patent.
marg.| .2. Et Abiit. Hic consequenter ostenditur qualiter fuit famam adeptus et hoc ex quatuor. Primo expellendo inimicos interiores. Secundo confederando amicos exteriores. ibi : Misit quoque Hiram. Tertio multiplicando amicos interiores ibi : Audierunt ergo. Circa primum sciendum quod inimici interiores erant Iebusei habitatores Hierusalem , quos non expulerunt filii Iuda, sicut dictum fuit Ios. 15. Et ideo David immediate post regnum integraliter adeptum ivit ad eos bellandum, secundum quod dicitur hic.
marg.| .3. Dictumque Istud exponitur dupliciter. Dicunt enim doctores nostri communiter, quod illi Iebusei in fortitudine murorum suorum confidentes, posuerant aliquos homines cecos et claudos ad propugnacula in contemptum exercitus David, quasi dicerent, tales homines sufficerent ad defendendum fortalitium. Simile autem huius habetur Ezec. 27.b. de civitate Tyri, ubi dicitur. Pigmei qui erant in turribus tuis pharetras suas suspenderunt in muris tuis per gyrum, ipsi compleverunt pulchritudinem tuam. Quod exponunt aliqui doctores de quibusdam parvis hominibus qui sunt cubitalis magnitudinis tantum , et tales fuerunt positi in turribus Tyri ad ostentationem fortitudinis loci, quasi dicerent , tales sufficient ad defensionem turrium. Rabbi Salomon dicit, quod isti ceci et claudi erant due imagines, quarum una representabat Isaac, qui in fine fuit cecus, ut habetur Gene. 27. et alia Iacob, qui claudicabat ex lucta cum angelo, ut habetur Gn. 32. Dicit igitur quod Iebusei qui erant in Hierusalem descenderant de Abimelec, cum quo iniit fedus et iuramentum Abraham, ut habetur Gn. 21. Et ideo videntes posteri eius {540} filios Abraham crescentes , timuerunt ne aliquando vellent eos invadere : et ideo posuerunt predictas duas imagines in parte superiori sui fortalitii, et in ore cuiuslibet imaginis erat scriptum iuramentum Abrahe. quasi dicat posteri Abrahe non possunt hunc locum invadere : et secundum hoc dicuntur , odientes animam David ut hic habetur : inquantum reputabant eum transgressorem iuramenti Abrahe, et per consequens odibile Isaac et Iacob, cuius erant imagines. Dicuntur etiam ceci et claudi in plurali, licet esset tantum una imago representans cecum , et alia claudum  : eo modo loquendi, quo in Sacra Scriptura a aliquando ponitur plurale pro singulari, sicut Ex. 32.a. dicitur . Isti sunt dii tui Israel, et tamen erat ibi unum idolum tantum. David autem licite et bene invasit locum illum , quia iuramentum Abrahe non fuerat ad semper, eo quod terra illa fuerat promissa Abrahe et semini eius, sed usque ad tempus certum , quod nondum transierat quando Iosue cepit terram : propter quod filii Iuda quando ceperunt partem civitatis Hierusalem non potuerunt tunc expellere Iebuseum , sicut dictum fuit in Iosue 14. In sine. sed tempore David predictum tempus transierat, ut dicit Rabbi Salomon et ideo licite eos impugnavit. Secundum hoc igitur diversimode est exponenda in aliquibus : Nisi abstuleris cecos, etc. Secundum doctores nostros communiter, qui dicunt istos cecos, et claudos fuisse homines, et per consequens potentes loqui, ipsi dicebant verba ista David derisorie. Secundum Rabbi Salomon qui dicit eos fuisse imagines, dicebant hoc interpretative per scriptura m in ore eorum positam modo predicto.
marg.| .4. Cepit autem David. id est fortalitium illorum Iebuseorum, quod dicebatur arx Sion id est specula : quia inde poterat longe videri.
marg.| .5. Hec est. Ex tunc eam suo nomine denominavit : qualiter autem accepit hoc fortalitium, subditur cum dicitur.
Numérotation du verset 2Rg. 5,ad litteram 
marg.| marg.| {541} .1. Proposuerat. Quale autem fuerit istud premium non dicitur hic, sed habetur 1. Par. 11.b. ubi dicitur, Dixitque David. Qui percusserit Iebuseum in primis, erit princeps et dux scilicet militie, et sequitur ibidem . Ascendit ergo primus Ioab filius Sarvie, et factus est princeps.
marg.| .2. Et tetigisset id est stillicidia que erant in tectis domorum.
marg.| .3. Et abstulisset id est homines tales, vel imagines, secundum duplicem modum dicendi predictum , quia secundum utramque opinionem erant ibi :
marg.| .4. Odientes animam. Si erant homines odiebant vere, si imagines, representative, prout est supra expositum.
marg.| .5. Idcirco dicitur. Lv. 21.d. scribitur, quod cecus et claudus non debent intrare templum ad exercendum sacerdotum ministerium, et illa scriptura ex isto facto tracta est ad proverbium id est ut vulgariter inter homines diceretur.
marg.| .6. Et edificavit per gyrum. quia dilatavit edificia illa.
marg.| .7. A Mello. Mello erat quedam vorago que erat ante fortalitium predictum, ita tamen quod inter voraginem illam et murum fortalitii erat terre spacium, in quo David illa edificia construxit.
marg.| .8. Et dominus Deus exercituum erat cum eo. eum in suis operibus manifeste dirigendo.
marg.| .9. Misit quoque Hiram. Hic consequenter ostenditur qualiter David amicos exteriores multiplicavit faciendo amicitiam cum rege Tyri.
prol.| {542}
marg.| .10. Et ligna cedrina. propter amicitiam enim contractam inter eos misit ei ligna de terra sua per mare.
marg.| .11. Et artifices. quia in terra illa non inveniuntur ita bona ligna, nec artifices ita experti sicut in regno Tyri, secundum quod habetur infra 3. lib. 5.cap.
marg.| .12. Et cognovit. quia videbat facta sua in omnibus prosperari, nec erat aliquis in regno Israel, qui auderet seu vellet aliquid contra eum machinari, vel hoc forte habuit per divinam revelationem.
marg.| .13. Accepit. Hic consequenter ostenditur qualiter multiplicavit amicos interiores, per hoc quod de novo accepit uxores plures ad multiplicandum prolem, que coniungeretur in matrimonium cum nobilioribus et potentioribus regni sui, et sic essent ei affinitate coniuncti ad maiorem firmitatem regni sui. Licet enim de divina protectione et conservatione confideret, omittere tamen non debebat ea que poterat facere secundum providentiam humanam ad regni sui stabilitatem. Et patet littera hoc excepto quod dicitur hic.
marg.| .14. Concubinas. ly et non tenetur hic copulative, sed expositive, pro id est Ille enim fuerunt vere uxores sue, sed dicuntur cum hoc concubine eo quod erant secundarie et non principales.
marg.| .15. Audierunt. Hic consequenter ostenditur qualiter bis expugnavit inimicos exteriores, scilicet Philistheos, consuluit tamen primo dominum, ut per eius auxilium dirigeretur et protegeretur. Et patet littera usque ibi :
prol.| {543 }
Numérotation du verset 2Rg. 5,ad litteram 
marg.| .1. Venit ergo. Istud nomen ponitur hic per anticipationem, quia sic vocatus est ille locus ex victoria quam habuit David, secundum quod subditur :
marg.| .2. Et dixit. Aqua enim propter sui mollitem faciliter dividitur, sic Philisthei a Deo territi, et molles, et effeminati effecti, fugerunt coram David per vias diversas se dividendo, quia modus fugientium de prelio est divisim recedere, sicut econtrario modus venientium ad prelium est coniunctim et unite incedere.
marg.| .3. Propterea vocatum est nomen loci illius Baalpharasim. A Baal, quod est campus seu planicies, et Phares quod est divisio, quasi campus seu locus divisionis.
prol.| {544}
marg.| .4. Et reliquerunt. Que apportaverant, sperantes consequi victoriam per ipsa.
marg.| .5. Que tulit. In hebreo habetur : Et combussit ea David. Et quod hec sit vera littera, patet per hoc quod dicitur . 1Par. 14. de idolis. Et tulit ea et iussit ea comburi David. quia preceptum erat in lege, quod aurum et argentum, seu aliquid de idolis non concupiscerent, sed omnino destruerent, ut habetur. 7.
marg.| .6. Et addiderunt. quia collegerunt maiorem exercitum quam prius, ut se vindicarent. Et patet littera usque ibi :
marg.| .7. Et cum audieris. Signum erat angelorum venientium in auxilium David ad debellandum adversarios, ideo subditur :
marg.| .8. Tunc egredietur dominus id est divina virtus in angelis a Deo missis.
Numérotation du verset 2Rg. 5,moraliter 
marg.| marg.| {537} .1. Et venerunt universe tribus Israel. Sequitur :
marg.| .7. Unxeruntque. Tribus autem vicibus fuit David in regem inunctus Primo per Samuelem de Domini mandato, ut habetur sup. 1. li. 16. Secundo per viros Iuda ut habetur sup. 2 capitulo Tertio ab universis tribubus Israel in hoc loco.
prol.| Per hoc Allegorice significatum fuit, quod Christus per David {538}figuratus, tanquam dignus regie maiestatis ter fuit declaratus. Primo in magorum adoratione : Mt. 2. Secundo in baptizatione, Dicente patre : Hic est filius meus dilectus, etc. Mat. 3. Tertio in transfiguratione similiter per testimonium patris dicentis : Et Hic est filius meus dilectus, etc. Mt. 27.
marg.| Moraliter autem per triplicem David unctionem, significatum fuit, quod quilibet Christianus esse debet ter inunctus. Primo in baptismo Secundo in confirmatione. Tertio in extrema unctione
Numérotation du verset 2Rg. 5,moraliter 
marg.| marg.| {539} .2. Et abiit, etc. In  Hierusalem. id est contra Iebuseum. Per quod significatum fuit quod Christus post baptismum suum iturus erat in Hierusalem ad impugnandum malitiam Scribarum et Phariseorum {540}qui bene significantur per Iebuseum, eo quod interpretatur : presepe meum. Et de ipsis scribitur Matth. 24.b. Ve vobis Scribe et Pharisei hypocrite, qui comeditis domos viduarum oratione longa simulantes.
Numérotation du verset 2Rg. 5,moraliter 
marg.| marg.| {541} .3. Et abstulisset etc.  odientes. Per istos significati fuerunt Scribe et Pharisei odientes animam Christi, sicut patet ex Evangelio. Nam ipsi persecuti fuerunt Christum usque ad mortem. Fuerunt etiam ceci per ignorantiam propter quod de ipsis dicit salvator, Mt. 15.b. Ceci sunt et duces cecorum. Similiter fuerunt claudi in via morum, quod patet ex hoc, quod irrita fecerunt mandata Dei propter traditiones suas, ut habetur Mt. 7. Ipsos autem abstulit Christus de Hierusalem id est auferendos predixit, Lc. 19.g. ubi predixit destructionem civitatis et populi per Romanos in ultionem mortis sue, quod impletum fuit anno quadragesimo {542}secundo a Christi passione.
marg.| Habitavit scilicet Sion, per quam intelligitur militans ecclesia, eo quod ibidem per missionem spiritus sancti super Apostolos fuit fundata. In hac autem arce habitat Christus per gratiam, sicut dicitur Mat. ult. Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, usque in finem seculi.
marg.| .9. Misit. Per hoc quod Hiram Gentilis talia fecit, fuit significatum, quod Gentilitas in edificatione ecclesie proficeret multum.
marg.| .15. Audierunt ergo. Per hoc autem quod ipsi contra David insurgentes ab eo fuerunt bis debellati, significatum fuit, quod principes Iudeorum et tyranni contra Christum in membris suis pugnaturi, per fidem et miracula essent bis debellandi et confutandi, primo scilicet in Iudea, et in aliis terris postea.
Numérotation du verset 2Rg. 5,additio 
prol.| {543}In capitulo 5. ubi dicitur in post. Rabbi Salomon dicit, quod isti ceci et claudi erant due imagines, quarum una representabat Isaac.
prol.| Hec expositio Rabbi Salomon videtur aliqua falsa presupponere, et quedam alia incerta que nullum habent fundamentum in Sacra Scriptura subiungere. Primum patet nam supponit quod Iebusei descenderant de Abimelech, cum quo Abraham inivit fedus et iuramentum, etc. quod falsum est Nam Abimelech erat rex Philisthinorum, ut patet Gn. 21. et 26. Philisthei autem descenderunt a Mesraim secundo filio Cham filii Noe. ut patet Gn. 10. Iebusei vero descenderunt a Chanaan, quarto filio Cham filii Noe, ut patet ibidem, et sic patet falsitas huius presuppositi. Preterea presupponit secundo quod posteri Abrahe non possent invadere Hierusalem ratione predicti iuramenti, quod falsum est. Nam in predicto federe cum Abimelech inito licet Abraham iuravit non nocere Abimelech, nec posteris suis seu stirpi sue, non tamen iuravit, quod posteritas Abrahe non noceret posteritati Abimelech, ut patet in predicto cap. Gene. 21. aspicienti formam illius iuramenti. Similiter et Gn. 26. Abimelech confederavit se cum Isaac cum iuramento, quod non oportebat facere si iam Abraham iurasset pro posteritate sua, et sic dato quod Iebusei descenderant ab Abimelech, adhuc possent filii Israel eos invadere. Secundum patet. Nam dicit quod iuramentum Abrahe fuerat ad tempus certum, quod nondum transierat quando Iosue cepit terram, sed tempore David, iam tempus illud transierat : que quidem presupposita nullam auctoritatem videntur in Sacra Scriptura habere. Unde de tali expositione non videtur mentio esse facienda. Alia vero expositio doctorum est satis applicabilis littere, sed tamen {544}est alius dicendi modus, qui forte magis littere adaptatur, et est talis, videlicet quod ceci, et claudi ibi erant simulacra deorum Iebuseorum supraposita in summis fortalitiis suis, qui quidem Iebusei suos deos cecos, et claudos nominabant secundum estimationem David, qui illos deos improperando dicebat. Oculos habent et non videbunt, pedes habent et non ambulabunt : et ideo credentes, quod David non toleraret in illa civitate regia similes deos, nec cultum eorum, excusabant se a receptione David dicentes. Non ingredieris huc nisi abstuleris cecos et claudos. quasi dicat, Scimus, quod si tu possideres illum locum, auferres deos nostros quos reputas cecos, et claudos, quod nos nullo modo permitteremus, unde oportet quod eos potenter auferas si vales, quia non sponte eos trademus tibi. Unde David de hoc indignatus, postquam cepit arcem Sion potenter, posuit premium facientibus tria in debellatione Iebuseorum. Primo illi qui primo percussisset Iebuseum, quod est contra personas eorum, secundo illi qui tetigisset domorum fistulas, et hoc contra sustentationes eorum. Hierusalem enim non habebat aquam inter muros, sed ex pluvialibus aquis in cisternis collectis sustentabatur, unde frangendo stillicidia illa scilicet fistulas per quas aqua fluvialis fluebat maxime affigerentur, tertio ordinavit contra deos eorum, dicens. Qui abstulisset cecos et claudos, etc. hoc est simulacra Iebuseorum ut dictum est. Et nota, quod ubi translatio nostra dicit, Cecos et claudos odientes animam David : veritas Hebr. habet, cecos et claudos quos odiebat anima David, quod videtur facere pro ista expositione. Nam David proprie odiebat talia simulacra tanquam inimica divino cultui, iuxta illud Ps. Nonne qui oderunt {545} te domine oderam . Similiter iuxta illud, quod sequitur, Idcirco dicitur in Prv. Ceci, et claudi non intrabunt in templum Domini .videtur magis adaptari ad istam expositionem sic. Nam iste locus fuit assignatus divino cultui a tempore quo Abraham voluit immolare Isaac Ge. 22. Et ibidem Iacob vidit scalam, Ge. 28. Et ibidem fuit fundatum templum per Salomonem, ut infra 3.l. c. 6. et 2Par. 3. Et ideo ibi erat templum Domini edificandum, in quo nulla immunditia idololatrica debebat habere ingressum, sed solus Deus erat adorandus, et colendus, ideo tanquam presagium huius boni futuri quasi proverbialiter dicebatur, Non intrabit cecus, et claudus in templum Domini . quasi diceretur, vere prenosticaverunt Iebusei, quod in templum Domini in hac civitate edificandum non intrabunt ceci, et claudi, hoc est, dii gentium, qui ceci, et claudi dicuntur, ut dictum est.
Numérotation du verset 2Rg. 5,replica 
prol.| Replica in Secundo libro Regum, 5. capitulo ubi post « adducit Rabbi Salomon non ut eius dicta approbet, sed ut obscure dictum de cecis, et claudis aliqualiter » elucidet Burgensis rationabiliter quedam dicta Rabbi Salomon abiicit de cecis, et claudis, et extortam sententiam superaddit contra communem doctorum nostrorum expositionem, asserens per cecos, et claudos intelligi deos Iebuseorum, qui suos deos sic nominabant, quia David de diis gentium dixerat, Oculos habent, etc. Sed extraneum videtur, quod propter dictum David Iebusei suos deos dicerent {546}cecos. David enim fuit Iebuseis, et diis gentium contrarius. Unde simile videtur, quod si quis infidelis blasphemus Deo vero imponeret nomen turpe, et fidelis de Deo vero loqui volens, uteretur blasphemantis nomine, ita et infidelis audiens idola contemptibiliter cecos per suum adversarium nominari se suo nomine adversario conformaret, quin potius reprobaret, nec fortasse ille modus loquendi de diis gentium erat apud David in usu, quia nondum ille Ps. factus videtur fuisse, qui loquitur de deorum cecitate, nec fortasse Iebusei sibi putassent honestum deos suos exponere super muros, ubi sagittis impeti potuissent, quod tamen de cecis, et claudis hic dicitur, nec nobis foret honestum sacramentum sic ponere in locum, ubi non parceretur eidem. Est igitur extorta expositio Bur. Et sicut dicit Burg. Hebraica littera habebatcecos, et claudos quos odiebat anima David, hoc bene stat cum nostra translatione, et doctorum nostrorum expositione. nam stant bene simul, quod ipsi ceci, qui ad deridendum David super fortalitia positi oderant animam David, et quod David oderat eos. Nec vere applicat Bur. proverbium Iebuseorum, ceci, et claudi non intrabunt in templum, quasi prenostice verum dixerint, quod dii gentium non essent ingressuri, quia contrarium huius habetur ex Daniele, et evangelio Mat. ubi dicitur abominatio desolationis ponenda in templo, et fortasse hodie templum hoc prophanationibus deseruit, sicut tempore Achaz.



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (2Rg. 5), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 10/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=13&chapitre=13_5)

Notes :