Capitulum 14

Numérotation du verset Prv. 14,1 

Sapiens mulier
edificat1
1 edificat ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F Ω ΩJ Rusch Clementina ] edificavit ΩL ΩP Weber
domum suam,
insipiens
extructam quoque2 manibus destruet3.
2 extructam quoque ΩD ΩL plerique codd., edd. Rusch Weber ] extructamque Ω F, instructam quo. Θ Weber , inv. G Cava Σ C Θ ΨD ΩJ |
3 manibus destruet Cor2 Ω M Ω F ΩS ΩJ Rusch Clementina ] inv. Ω LP Weber |
Numérotation du verset Prv. 14,2 

Ambulans
recto itinere
et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via.
Numérotation du verset Prv. 14,3 

In ore stulti virga4 superbie
4 virga] iurgia Ω M (hapax)
labia5 sapientium6*
5 labia ΩD Ω F] + autem Θ Clementina |
6 sapientium Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Clementina Weber ] sapientum D Rusch Ed1530 |
custodiunt eos.
Numérotation du verset Prv. 14,4 

Ubi non sunt boves
presepe vacuum est.
Ubi autem apparent7 plurime segetes,
7 apparent Ω M ΩD* ΩS Ω F ΩJ Rusch ] om. Cor1 ( del .) ΩD² ( rubr. sublin. ) ΩL ΩP Weber
ibi manifesta8 fortitudo bovis.
8 manifesta Ω M ΩD Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch ] + est ΩS Clementina
Numérotation du verset Prv. 14,5 

Testis fidelis non mentietur9, profert10 mendacium
9 mentietur Ω Rusch Weber ] mentitur Amiatinus Clementina |
10 profert] + autem Q Θ S² ΨD Clementina cum LXX |
dolosus testis11.
11 dolosus testis A M Q Φ ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch edd. ] inv. Weber
Numérotation du verset Prv. 14,6 

Querit
derisor
sapientiam et non invenit12, doctrina prudentium facilis.
12 invenit X ΠH Amiatinus D Q* Y Z* T S* Γ A² Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ Rusch edd. ] inveniet Ω LΩP Weber
Numérotation du verset Prv. 14,7 

Vade contra virum stultum
et nesciet13
13 nesciet Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL Rusch ] nescit Amiatinus L M² D Q Y² Z² S² Φ Θ ΩD² ΩP Ed1530 Clementina , nescito G Cava X Σ ΠH M* Y* Z* T S* Γ ΨD Weber
labia prudentie.
Numérotation du verset Prv. 14,8 

Sapientia callidi est intelligere viam suam,
et imprudentia stultorum errans.
Numérotation du verset Prv. 14,9 

Stultus illudit14* peccatum
14 Stultus G * ΠH D Q Y² Φ Z Γ ΨD Cor2 (communius habent hebr. et latini) Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch Clementina ] stultis Cor2=Cor3 (alia littera) Weber | illudit Amiatinus Q Φ Θ T ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP] illudet Cava Weber , audit Rusch (hapax)
inter15* iustos morabitur gratia.
15 inter ΩJ X Φ Z T S* ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Weber ] et praem. Θ et cett. Rusch cum hebr.
Numérotation du verset Prv. 14,10 

Cor
quod novit
amaritudinem anime sue
in gaudio eius
non miscebitur extraneus.
Numérotation du verset Prv. 14,11 

Domus
impiorum
delebitur,
tabernacula iustorum
germinabunt.
Numérotation du verset Prv. 14,12 

Est autem16* via que videtur homini iusta, novissima autem eius deducunt ad mortem.
16 autem ΩD Ω F ΩS] om. cett. Ω M ΩD² ΩJ ΩL ΩP Rusch Weber
Numérotation du verset Prv. 14,13 

Risus dolore
miscebitur et extrema gaudii
luctus
occupat.
Numérotation du verset Prv. 14,14 

Viis suis replebitur stultus
et super eum erit
vir bonus.
Numérotation du verset Prv. 14,15 

Innocens
credit omni verbo,
astutus
considerat gressus suos. 17
17 suos Ω F] + filio doloso nichil erit boni sermo autem sapienti prosperi erunt [erit ] actus et dirigetur via eius ΩS ΩD ( del. perva-cat ) Clementina ; cf. Prv. 13, 13; tuos
Numérotation du verset Prv. 14,16 

Sapiens timet
et declinat a malo18,
18 declinat ΩD Ω F] declinet ΩP² | a malo Φ ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch edd. ] malum Weber
stultus transilit
et confidit,
Numérotation du verset Prv. 14,17 

impatiens operabitur
stultitiam et vir versutus19
19 versutus ΩD] verbosus Φ ΨD Cor1 (quidam libri habent)
odiosus est20.
20 o. est Rusch Weber ] o. erit ΩD ΩS Ω F ΩL, operatus est ΩP
Numérotation du verset Prv. 14,18 

Possidebunt
parvuli
stultitiam et exspectabunt astuti21
21 exspectabunt astuti Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ Rusch Clementina ] inv. ΩL ΩP Weber
scientiam.
Numérotation du verset Prv. 14,19 

Iacebunt
mali
ante bonos et impii ante portas iustorum.
Numérotation du verset Prv. 14,20 

Etiam proximo suo pauper odiosus erit22, amici vero divitum multi.
22 o. erit Rusch Weber ] inv. ΩD Ω F
Numérotation du verset Prv. 14,21 

Qui despicit proximum suum
peccat, qui autem miseretur
pauperi beatus erit. Qui credit in Domino misericordiam
diligit23.
23 Qui credit… diligit L² Q Φ Θ (... in Deum) Z² S Γ ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch Clementina ] om. cett. Ed1530 Edmaior. Weber
Numérotation du verset Prv. 14,22 

Errant
qui operantur
malum, misericordia et veritas
preparant bona.
Numérotation du verset Prv. 14,23 

In omni opere bono24 erit abundantia,
24 bono Ω M ΩDΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch ] om. Weber
ubi autem25 verba
25 autem Ω M ΩD Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch Weber ] enim ΩS
sunt plurima ibi26 egestas frequenter27.
26 ibi Amiatinus ... Φ ... ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP] om. Weber |
27 egestas frequenter Ω M ΩD ΩS Ω F Rusch ] inv. ΩJ ΩL ΩP Weber |
Numérotation du verset Prv. 14,24 

Corona
sapientium
divitie eorum,
fatuitas stultorum imprudentia.
Numérotation du verset Prv. 14,25 

Liberat animas
testis fidelis
et profert mendacia
versipellis.
Numérotation du verset Prv. 14,26 

In timore Domini
fiducia fortitudinis et filiis eius
erit spes.
Numérotation du verset Prv. 14,27 

Timor Domini
fons vite ut declinet28 a ruina mortis.
28 declinet ΩD Ω F ΩJ Rusch Weber etc. ] declinent X Σ ΠH D Q Y ΦRG T ΓA² Cor3 (anti.) Ed1530, ad declinandum Cor3 (hebr. hab. impersonaliter), ad recedendum Pagnini
Numérotation du verset Prv. 14,28 

In multitudine populi
dignitas
regis
et in paucitate plebis ignominia
principis.
Numérotation du verset Prv. 14,29 

Qui patiens est multa gubernatur sapientia29,
29 sapientia Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ Rusch ] prudentia Cor2 (iuxta hebr. et antiq.) Cor3 (anti., hebr. anti. ), + prudendiaΩD² (vel), ΩL ΩP Weber
qui autem impatiens est30 exaltat stultitiam suam.
30 est X Σ Amiatinus L D Q Φ S Γ ΨD Ω M Ω F ΩS ΩJ ΩL ΩP Rusch ] om. Weber
Numérotation du verset Prv. 14,30 

Vita carnium sanitas
cordis putredo ossium31
31 ossium ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch edd. ] ossuum Ω M Weber
invidia.
Numérotation du verset Prv. 14,31 

Qui calumniatur32*
32 calumniatur Ω M ΩDΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Weber ] calumniat Rusch (hapax)
egentem exprobrat factori eius,
honorat autem eum
qui miseretur pauperis.
Numérotation du verset Prv. 14,32 

In malitia sua expellitur33 impius
33 expellitur Cor3 (moderni) Ω M ΩD* ΩS Ω F ΩJ Rusch ] expelletur Cor3 (anti.) ΩD² ΩL ΩP Clementina Weber
sperat autem iustus in morte sua.
Numérotation du verset Prv. 14,33 

In corde prudentis requiescit34 sapientia
34 requiescit Ω M Ω F ΩL ΩP Rusch ] requiescet ΠH L ΩD ΩS ΩJ
et indoctos quosque35 erudiet.
35 quosque ΠH ΣT H ΓA*M ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL edd. ] quoque G* L* Q* Y* Θ A* Z* S* 3 Cor3 (anti.) ΩP Weber
Numérotation du verset Prv. 14,34 

Iustitia elevat
egentem36*, miseros37 facit populos peccatum.
36 egentem CorS3* Ω M ΩD Ω A Ω F ΩS ΩP* ( rubr. expunc.) ] gentem Cor1 Cor2 CorS3 Cor3 (hebr. anti.) ΩL ΩP² Rusch Weber |
37 miseros ΩD Ω F Rusch etc .] + autem Ed1530 Clementina |
Numérotation du verset Prv. 14,35 

Acceptus est regi
minister intelligens,
iracundiam eius
inutilis sustinebit.

Capitulum 14

Numérotation du verset Prv. 14,1 
Sapiens mulier
interl.| anima fidelis vel Ecclesia
edificat1
1 edificat ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F Ω ΩJ Ed1455 Rusch Clementina ] edificavit ΩL ΩP Weber
interl.| bonis actibus
domum suam,
interl.| in celis
interl.| sed
insipiens
interl.| reprobi
extructam quoque2 manibus destruet3.
2 extructam quoque ΩD ΩL plerique codd., edd. Rusch Weber ] extructamque Ω F, instructam quo. Θ Weber , inv. G Cava Σ C Θ ΨD ΩJ
3 manibus destruet Cor2 Ω M Ω F ΩS ΩJ Ed1455 Rusch Clementina ] inv. Ω LP Weber
interl.| que bene sunt a bonis ordinata
marg.| DESTRUET. Male vivendo et aliquando aperte repugnando. Quare autem sapientium actus stulti lacerant ostendit cum dicit : A  mbulans recto itinere etc. Abominatio est peccatoribus bonorum religio stultumque videtur incredulis cum fideles propter Dei amorem adversa sustinent mundi et tormenta derident eorum qui occidunt corpus. De quibus aperte subdit :   In ore stulti etc.
Numérotation du verset Prv. 14,2 
Ambulans
interl.| destruet quia ambulans
recto itinere
interl.| opere
et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via.
interl.| ut infinita
interl.| «In circuitu impii ambulant»a.
a Ps. 11, 9.
Numérotation du verset Prv. 14,3 
In ore stulti virga4 superbie
4 virga] iurgia Ω M (hapax)
interl.| sed
labia5 sapientium6*
5 labia ΩD Ω F] + autem Θ Clementina
6 sapientium Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Ed1455 Clementina Weber ] sapientum D Rusch Ed1530
interl.| doctrina
custodiunt eos.
interl.| a virga scilicet
marg.| I n ore etc., quia stulti per vaniloquium humiles quos despiciunt affligunt, sed hi per doctrinam sapientium ne decipiantur se muniunt.
Numérotation du verset Prv. 14,4 
Ubi non sunt boves
interl.| doctores
presepe vacuum est.
interl.| multitudo auditorum
marg.| U bi non sunt boves etc. Hec herent superioribus.   Boves namque doctores catholicos,   presepe cetus auditorum,   segetes fructus bonorum operum dicit. Incassum ergo superbus tumet et indocta eloquentia verberat aures et corda subiectorum quia ubi non sunt docti predicatores frustra ad audiendum confluunt fideles. Ubi ergo plurime operationes apparent patet quia non hereticus sed ille pro verbi fruge laboravit, quia et verbum casto ore ruminare et viam veritatis recto discretionis pede nosset incedere.
marg.| Bos aliter de presepi doctor verbo audientes nutrit sed et labore bonis presepe repletur et bos de presepi suo reficitur fructu. Sic fidelis predicator et {Erfurt, t. 3, f. 10ra ; facsim., t. 2, p. 671a} audientes verbo reficit et eadem refectione apud Deum proficit quod in Elia figuratur qui Sareptanam viduam pascit a qua et ipse pasciturb.
b Cf. 3Rg. (1Rg.) 17, 9-16.
Ubi autem apparent7 plurime segetes,
7 apparent Ω M ΩD* ΩS Ω F ΩJ Ed1455 Rusch ] om. Cor1 ( del .) ΩD² ( rubr. sublin. ) ΩL ΩP Weber
interl.| opera
ibi manifesta8 fortitudo bovis.
8 manifesta Ω M ΩD Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch ] + est ΩS Ed1455 Clementina
Numérotation du verset Prv. 14,5 
Testis fidelis non mentietur9, profert10 mendacium
9 mentietur Ω Rusch Weber ] mentitur Amiatinus Clementina
10 profert] + autem Q Θ S² ΨD Ed1455 Clementina cum LXX
interl.| contra vero
11 dolosus testis A M Q Φ ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch edd. ] inv. Weber
Numérotation du verset Prv. 14,6 
Querit
interl.| perverse
derisor
interl.| hereticus
sapientiam et non invenit12, doctrina prudentium facilis.
12 invenit X ΠH Amiatinus D Q* Y Z* T S* Γ A² Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ Rusch edd. ] inveniet Ω LΩP Weber
marg.| Q uerit derisor sapientiam . Ut Caiphasc : «Adiuro te per Deum vivum ut dicas nobis si tu es Christus». Quia male querebat non invenit. At discipuli non solum Christum Dei Filium cognoverunt sed et Scripturas. Sed et tunc   doctrina prudentium facilis erat quando Cornelius cum domo sua et huiusmodi verbum humiliter audientes mox credebant et accepto Spiritu linguis omnium loquebanturd. Nunc quorum doctrinam fidei catholice prudens quisque dum catechizatur facilius percipit quam heretici qui quia perverse querunt numquam prorsus inveniunt.
c Mt. 26, 63.
d Cf. Act. 10, 44-48.
Numérotation du verset Prv. 14,7 
Vade contra virum stultum
interl.| non invenit .   Vade enim   contra scilicet disputando cum eo
et nesciet13
13 nesciet Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL Rusch ] nescit Amiatinus L M² D Q Y² Z² S² Φ Θ ΩD² ΩP Ed1455 Ed1530 Clementina , nescito G Cava X Σ ΠH M* Y* Z* T S* Γ ΨD Weber
interl.| non intelligit
labia prudentie.
interl.| sola insipientia ei dulcis
marg.| V ade contra etc. Ideo   derisor sapientiam quam querit   non invenit, quia et si aperte contra illius stultitiam disputando incedas nescit intelligere que dicis, velut Arius qui Verbum consubstantialitatis in Patre et Filio numquam inveniri contendebat cum ei obiicereture : «Ego et Pater unum sumus» etf : «Deus erat Verbum» et cetera talia. Ideo   doctrina prudentium facilis est quia labia quecumque reguntur sapientie moderamine de sapientia solum loqui et audire dulce habent eiusque meditationi operam dare satagunt.
e Io. 10, 30.
f Io. 1, 1.
Numérotation du verset Prv. 14,8 
Sapientia callidi est intelligere viam suam,
interl.| discernere opera sua
et imprudentia stultorum errans.
interl.| quia non intelligit
Numérotation du verset Prv. 14,9 
Stultus illudit14* peccatum
14 Stultus G * ΠH D Q Y² Φ Z Γ ΨD Cor2 (communius habent hebr. et latini) Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Ed1455 Rusch Clementina ] stultis Cor2=Cor3 (alia littera) Weber | illudit Amiatinus Q Φ Θ T ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP] illudet Cava Ed1455 Weber , audit Rusch (hapax)
interl.| «Per risum operatur scelus»g
g Prv. 10, 23.
inter15* iustos morabitur gratia.
15 inter ΩJ X Φ Z T S* ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Weber ] et praem. Θ et cett. Rusch cum hebr.
interl.| quia non ludunt in peccato
Numérotation du verset Prv. 14,10 
Cor
interl.| iusti
quod novit
interl.| quanto gaudio sit invitanda
amaritudinem anime sue
interl.| dilationis eternorum vel ire
in gaudio eius
interl.| eterno
non miscebitur extraneus.
marg.| Extraneus, id est reprobus qui propria sponte cecatus quod in presenti patitur non videt quod in futuro sit passurus non previdet, ideoque a futuris bonorum gaudiis remanebit extraneus quia amaritudinis eorum presentis particeps esse noluit. Unde subditur :   Domus impiorum etc.
Numérotation du verset Prv. 14,11 
Domus
interl.| in mansione
impiorum
interl.| habitatio presens quam putant eternam
delebitur,
interl.| in itinere
tabernacula iustorum
interl.| presens conversatio in qua incole et peregrini
germinabunt.
interl.| crescentibus meritis usque ad fructum celestis patrie
Numérotation du verset Prv. 14,12 
Est autem16* via que videtur homini iusta, novissima autem eius deducunt ad mortem.
16 autem ΩD Ω F ΩS] om. cett. Ω M ΩD² ΩJ ΩL ΩP Rusch Weber
Numérotation du verset Prv. 14,13 
Risus dolore
interl.| «Ve vobis qui ridetis»h.
h Lc. 6, 25.
miscebitur et extrema gaudii
interl.| mundani
luctus
interl.| perpetuus
occupat.
Numérotation du verset Prv. 14,14 
Viis suis replebitur stultus
interl.| malis operibus punietur
et super eum erit
interl.| in iudicio
vir bonus.
Numérotation du verset Prv. 14,15 
Innocens
interl.| stultus
credit omni verbo,
interl.| «Carissimi nolite omni verbo credere»i.
i 1Io. 4, 1.
astutus
interl.| sapiens
considerat gressus suos. 17
17 suos Ω F] + filio doloso nichil erit boni sermo autem sapienti prosperi erunt [erit Ed1455 ] actus et dirigetur via eius ΩS ΩD ( del. perva-cat ) Ed1455 Clementina ; cf. Prv. 13, 13; tuos Ed1455
interl.| «Probate spiritus si ex Deo sunt»j.
j 1Io. 4, 1.
Numérotation du verset Prv. 14,16 
Sapiens timet
interl.| penas
et declinat a malo18,
18 declinat ΩD Ω F] declinet ΩP² | a malo Φ ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch edd. ] malum Weber
interl.| peccato
stultus transilit
interl.| in consideratione peccat
et confidit,
interl.| de impunitate
marg.| S apiens timet et declinat . Sicut stulti est de sua alacritate confidere torrentem rapidum vel voraginem saltu velle transire, sapientis autem ad planum vel ad pontem divertere ita qui peccatum quantum valet declinat timens ne involuatur malis sapiens est.   Stultus autem qui contemnit peccatum blandiens sibi quia aut post peniteat aut post mortem fortiter penas ferat.
Numérotation du verset Prv. 14,17 
impatiens operabitur
interl.| aperte
stultitiam et vir versutus19
19 versutus ΩD] verbosus Φ ΨD Cor1 (quidam libri habent)
interl.| hypocrita
odiosus est20.
20 o. est Rusch Weber ] o. erit ΩD ΩS Ω F ΩL, operatus est ΩP
marg.| Impatiens etc. Reprehensibilis quidam est   impatiens , sed multo peior et odiosior   versutus . Ille enim palam ostendit   stultitiam suam iste cum sit corde perversus simplicitatem simulat et humano iudicio sanctus divino inter reprobos estimatur.
Numérotation du verset Prv. 14,18 
Possidebunt
interl.| quasi hereditatem
parvuli
interl.| sensu
stultitiam et exspectabunt astuti21
21 exspectabunt astuti Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ Ed1455 Rusch Clementina ] inv. ΩL ΩP Weber
interl.| sapientes
scientiam.
interl.| vel sapientiam
Numérotation du verset Prv. 14,19 
Iacebunt
interl.| damnabuntur coronatis iustis in iudicio
mali
interl.| qui eos deprimebant
ante bonos et impii ante portas iustorum.
interl.| idem qui ante bonos
interl.| ad litteram
marg.| {Erfurt, t. 3, f. 10rb ; facsim., t. 2, p. 671b} I acebunt mali ante bonos . Videntes tormenta eorum ut sint gratiores Deo ereptori suo. Unde Isaiask : «Egredientur et videbunt cadavera virorum qui prevaricati sunt in me. Vermis eorum non morietur et ignis eorum non extinguetur et erunt usque ad sacietatem visionis omni carni». Quod autem ait : «Egredientur» non pedibus, sed oculorum intuitu quem quando volunt foras emittunt ad videnda eorum supplicia.
k Is. 66, 24.
Numérotation du verset Prv. 14,20 
Etiam proximo suo pauper odiosus erit22, amici vero divitum multi.
22 o. erit Rusch Weber ] inv. ΩD Ω F
interl.| hic
Numérotation du verset Prv. 14,21 
Qui despicit proximum suum
interl.| «Carnem tuam ne despexeris»l.
l Is. 58, 7.
interl.| non solum non despicit
pauperi beatus erit. Qui credit in Domino misericordiam
interl.| Dei affuturam sibi
diligit23.
23 Qui credit… diligit L² Q Φ Θ (... in Deum) Z² S Γ ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Ed1455 Rusch Clementina ] om. cett. Ed1530 Edmaior. Weber
Numérotation du verset Prv. 14,22 
Errant
interl.| non credunt
qui operantur
interl.| contra misericordiam
interl.| «Iudicium sine misericordia ei qui non fecit misericordiam»m.
m Iac. 2, 13.
malum, misericordia et veritas
interl.| iustitia
preparant bona.
interl.| eterna
Numérotation du verset Prv. 14,23 
In omni opere bono24 erit abundantia,
24 bono Ω M ΩDΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Ed1455 Rusch ] om. Weber
interl.| «Qui iustus est iustificetur adhuc»n.
n Apc. 22, 11.
ubi autem25 verba
25 autem Ω M ΩD Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch Weber ] enim ΩS
interl.| non opus
sunt plurima ibi26 egestas frequenter27.
26 ibi Amiatinus ... Φ ... ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP] om. Weber
27 egestas frequenter Ω M ΩD ΩS Ω F Rusch ] inv. ΩJ ΩL ΩP Weber
interl.| operis vel veri boni
Numérotation du verset Prv. 14,24 
Corona
interl.| eterna pro virtutibus
sapientium
interl.| vere
divitie eorum,
interl.| est
interl.| non terrenum emolimentum
interl.| at
fatuitas stultorum imprudentia.
interl.| est quod scilicet improvidi eternorum de presentibus tantum commodis gaudent
marg.| F atuitas stultorum . Imprudentia quasi improvidentia dicitur.
Numérotation du verset Prv. 14,25 
Liberat animas
interl.| a diabolo
marg.| L iberat animas . Catholicus predicator qui testimonia Scripturarum fideliter predicat et profert hereticus mendacia.
testis fidelis
interl.| Christus qui est «testis fidelis, primogenitus»o et qui «testimonium reddidit sub Pontio Pilato suam bonam confessionem»p.
o Apc. 1, 5.
p 1Tim. 6, 13.
et profert mendacia
marg.| E t profert mendacia . Alia translatio : incendit autem mendacio dolosus animas deceptor.
versipellis.
interl.| antigraphus quia in diversis translationibus diversi sensus
marg.| Versipellis, id est diabolus qui mala que suggerit bona mentitur et dum bona promittit eterna ducit ad tormenta.
Numérotation du verset Prv. 14,26 
In timore Domini
interl.| qui initium sapientie estq
q Cf. Ps. 110, 10.
fiducia fortitudinis et filiis eius
interl.| timoris
erit spes.
marg.| In timore Domini etc. Timor Domini fiduciam   fortitudinis prestat, quia mens nostra tanto valentius terrores rerum temporalium despicit, quanto se auctori earum veracius formidine subdit. Filii autem timoris Domini dicuntur qui divino timore reguntur sicut filii virtutis et resurrectionis qui virtutibus student et qui ad resurrectionis gaudia pertinent quibus erit spes secundum aliudr : «Qui timent Dominum speraverunt in Domino». De qua spe subdit : T  imor Domini fons vite .
r Ps. 129, 19.
Numérotation du verset Prv. 14,27 
Timor Domini
interl.| ducit ad Deum qui est fons vites
s Cf. Ps. 35, 10.
fons vite ut declinet28 a ruina mortis.
28 declinet ΩD Ω F ΩJ Rusch Weber etc. ] declinent X Σ ΠH D Q Y ΦRG T ΓA² Cor3 (anti.) Ed1530, ad declinandum Cor3 (hebr. hab. impersonaliter), ad recedendum Pagnini
marg.| TIMOR  DOMINI etc. Hec est spes eorum qui timent Dominum ut declinantes   a ruina mortis ad eum perveniant qui dicitt : «Ego sum via veritas et vita». Dictum est autem suprau : «Lex sapientis fons vite ut declinet a ruina mortis». Et nunc dicitur :   Timor Domini fons vite ut declinet a ruina mortis . Ex quo patet quia nulla prior est lex sapientis qua mortem vitare et vitam acquirere debeat eternam quam habere timorem Domini. Undev : «Initium sapientie timor Domini».
t Io. 14, 6.
u Prv. 13, 14.
v Ps. 110, 10.
Numérotation du verset Prv. 14,28 
In multitudine populi
interl.| Deo servientis
dignitas
interl.| gloria
regis
interl.| Christi
et in paucitate plebis ignominia
interl.| si soli catechumeni, vel modo nati infantes et in Christo renasci festinantes sub regno diaboli tenentur, vel sub hereticorum conventiculis pauci cum in Ecclesia multi
principis.
interl.| diaboli vel heretici
Numérotation du verset Prv. 14,29 
Qui patiens est multa gubernatur sapientia29,
29 sapientia Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ Ed1455 Rusch ] prudentia Cor2 (iuxta hebr. et antiq.) Cor3 (anti., hebr. anti. ), + prudendiaΩD² (vel), ΩL ΩP Weber
interl.| vel : prudentia
qui autem impatiens est30 exaltat stultitiam suam.
30 est X Σ Amiatinus L D Q Φ S Γ ΨD Ω M Ω F ΩS ΩJ ΩL ΩP Rusch ] om. Weber
Numérotation du verset Prv. 14,30 
Vita carnium sanitas
interl.| est
cordis putredo ossium31
31 ossium ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Rusch edd. ] ossuum Ω M Weber
interl.| bonorum operum
invidia.
interl.| est
marg.| V ita carnium etc. Per carnem infirma, per ossa firma. Si mentis innocentia custoditur et si qua foris infirma sunt quandoque roborantur. Unde subdit :   putredo ossium invidia, quia per livoris vitium ante oculos Dei pereunt ea que humanis oculis fortia videntur. Ossa enim per invidiam putrescere est robusta queque perire.
Numérotation du verset Prv. 14,31 
Qui calumniatur32*
32 calumniatur Ω M ΩDΩS Ω F ΩJ ΩL ΩP Weber ] calumniat Rusch (hapax)
interl.| scientia vel divitiis
egentem exprobrat factori eius,
interl.| qui talem fecit eum
honorat autem eum
interl.| factorem
qui miseretur pauperis.
Numérotation du verset Prv. 14,32 
In malitia sua expellitur33 impius
33 expellitur Cor3 (moderni) Ω M ΩD* ΩS Ω F ΩJ Rusch ] expelletur Cor3 (anti.) ΩD² ΩL ΩP Ed1455 Clementina Weber
interl.| a spe boni
interl.| a regno Dei
sperat autem iustus in morte sua.
Numérotation du verset Prv. 14,33 
In corde prudentis requiescit34 sapientia
34 requiescit Ω M Ω F ΩL ΩP Rusch ] requiescet ΠH L ΩD ΩS ΩJ
interl.| sibi et aliis proficit
et indoctos quosque35 erudiet.
35 quosque ΠH ΣT H ΓA*M ΨD Ω M ΩD ΩS Ω F ΩJ ΩL edd. ] quoque G* L* Q* Y* Θ A* Z* S* 3 Cor3 (anti.) ΩP Weber
Numérotation du verset Prv. 14,34 
Iustitia elevat
interl.| ad celum
egentem36*, {Erfurt, t. 3, f. 10va ; facsim., t. 2, p. 672a} miseros37 facit populos peccatum.
36 egentem CorS3* Ω M ΩD Ω A Ω F ΩS ΩP* ( rubr. expunc.) ] gentem Cor1 Cor2 CorS3 Cor3 (hebr. anti.) ΩL ΩP² Rusch Weber
37 miseros ΩD Ω F Rusch etc .] + autem Ed1455 Ed1530 Clementina
interl.| deprimit ad infernum
Numérotation du verset Prv. 14,35 
Acceptus est regi
interl.| Christo
minister intelligens,
marg.| {Erfurt, t. 3, f. 10va ; facsim., t. 2, p. 672a} MINISTER  INTELLIGENS. Cui dicitur : quia super pauca fuisti fidelis super multa te constituam intra in gaudium Domini tui.
iracundiam eius
interl.| «Domine ne in furore tuo arguas me neque in ira»w.
w Ps. 6, 2 ; Ps. 37, 2.
inutilis sustinebit.
interl.| de quox : «Inutilem servum eicite in tenebras exteriores».
x Mt. 25, 30.



Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Prv. Capitulum 14), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 02/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=28&chapitre=28_14)

Notes :