Psalmus 101

Numérotation du verset Ps. 101,1 

¶Oratio pauperis
¶Codd. : (Ps. 101) D30 Ω D Δ (Ω K K111 ω1 ω² NAL3255 T77 T79 Fi Bo) Ω F ΩP P10525 Bari1 Bari3 P15613 Rusch Ps-G
cum anxiaretur1
1 anxiaretur Ps-G ( W V ) Ω D ΩSF Rusch ] anxius fuerit Ps-G D30
et in conspectu Domini2
2 in conspectu Domini Ps-G (V) Rusch Clementina cum Ps-R (H S) Ps-α Ps-γ Ps-Moz ] coram Domino Ps-G D30 Ω D Ω cum Ps-R
effudit3 precem suam4.
3 effudit Ps-G ( Q V ) Ω D Ω F Rusch ] effuderit Ps-G Ω MS D30 |
4 suam Ω M Ω D Ps-G ] om. ΩSF, + Vox Christi Ecclesie cum ascendisset Christus ad Patrem D30 |
Numérotation du verset Ps. 101,2 I

Domine exaudi orationem meam ¦
et clamor meus
ad te veniat.
Numérotation du verset Ps. 101,3 II

Non avertas5 faciem tuam
5 avertas] advertas Bari3
a me ¦
in quacumque die tribulor
inclina ad me
aurem tuam.6
6 <divisio.> me ¦... tribulor ΩS P10525 P10525 P15613 Δ Bari1-3 ] me... tribulor ¦ Ω F
Numérotation du verset Ps. 101,III 

In quacumque die invocavero te ¦
velociter exaudi me.
Numérotation du verset Ps. 101,4 IV

Quia defecerunt sicut fumus
dies mei ¦
et ossa mea
sicut cremium7
7 cremium Ps-GRGV ΨB V ) D30 P10525 Ω D Ω Δ P10525 P15613 Ω K Bari1-3 edd. Rusch ] gremium Ps-G
aruerunt.
Numérotation du verset Ps. 101,5 V

Percusssus sum8
8 Percusssus sum Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P10525 Ω D Ω Δ P15613 Ω K K111 Bari1-3 Rusch cum Ps-R ] Percussum Ps-G ( Edmaior. ), Percussum est Ps-G (Edminor.) cum Ps-αγδ Ps-Moz C
ut fenum
et aruit
cor meum ¦ quia oblitus sum
comedere
panem meum.
Numérotation du verset Ps. 101,6 VI

A voce gemitus mei ¦ adhesit os meum
carni mee.
Numérotation du verset Ps. 101,7 VII

Similis factus sum pelicano solitudinis ¦
factus sum9 sicut nycticorax
9 factus sum D30 P105 25 Ω D Ω M Ω F ΩP ω 1 Ω K K111 P15613 NAL3255 T77 T79 Fi Bari1-3 Rusch ] factus ω² , et praem. S
in domicilio.
Numérotation du verset Ps. 101,8 VIII

Vigilavi ¦ et factus sum sicut passer solitarius
in tecto.10
10 Vigilavi... tecto] om. Ω D | <divisio.> Vigilavi ¦ Δ Bari1 ] Vigilavi... passer ¦ ΩP
Numérotation du verset Ps. 101,9 IX

Tota die
exprobrabant mihi inimici mei ¦
et qui laudabant me
adversum me11 iurabant.
11 adversum me Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P105 25 Ω D ΩSFI Δ Ω K K111 P105 25 P15613 Bari1-3 Rusch ] adversus me Ps-G , adversum Ω M (hapax)
Numérotation du verset Ps. 101,10 X

Quia cinerem tamquam panem manducabam12 ¦
12 manducabam Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω D Ω Δ Ω K K111 P15613 Bari1-3 Rusch cum Ps-R ] manducavi Ps-G ( R F Q ΦRGV D etc.)
et poculum13 meum
13 poculum Ps-G D30 ΩP Δ Ω K K111 Rusch ] potum Ps-GB* D) Hi P105 25 Ω D Ω P15613 Bari1 Bari3 Clementina cum Ps-R
cum fletu miscebam.
Numérotation du verset Ps. 101,11 XI

A facie ire14
14 ire Ps-G (I V ΨB) D30 P105 25 Ω D ΩSFP Ω K111 P105 25 P15613 T77 T79 Fi* Bo Bari1-3 Rusch cum Ps-R (nonnulli codd.)] + et Hi Ω K* ω 1 ω² NAL3255 Fi² Clementina Ps-G cum Ps-R , + tue Ω D
indignationis tue ¦
quia elevans allisisti me.15
15 allisisti P105 25 Bari3 Rusch ] allixisti Bari1 P15613, adlisisti Ps-G
Numérotation du verset Ps. 101,12 XII

Dies mei
sicut umbra declinaverunt ¦
et ego sicut fenum arui.
Numérotation du verset Ps. 101,13 XIII

Tu autem Domine
in eternum permanes ¦
et memoriale tuum
in generatione16
16 generatione Ps-G (M W Φ U V D) D30 Hi P105 25 Ω D Ω Δ Ω K K111 P105 25 Bari1-3 P15613 Rusch ] generationem Clementina Ps-G
et generationem.
Numérotation du verset Ps. 101,14 XIV

Tu
exsurgens17
17 exsurgens D30 Hi Correc2 (hebr. et antiq. et Ieron. non interponunt Domine neque grecus similiter) Δ ΩP ² ( al. m. ) Ω K K111 Bari3 ] + Domine P10525 Ω D ΩSFP P15613 Bari1
misereberis Sion ¦
quia tempus miserendi eius
quia venit tempus.
Numérotation du verset Ps. 101,15 XV

Quoniam placuerunt servis tuis
lapides
eius ¦
et terre eius
miserebuntur.
Numérotation du verset Ps. 101,16 XVI

Et timebunt gentes
nomen tuum Domine18 ¦
18 tuum Domine Ps-G ( cett. codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω D ΩP Δ Ω K K111 P10525 Bari1-3 P15613 cum Ps-R ] Domini Ps-G ( R F C I M* Q W Φ G² K ) cum hebr. LXX Ps-H Ps-γ Ps-Med, Correc2 (hebr. et grecus et antiq. et Ieron. sic habent, non est ibi TUUM DOMINE )
et omnes reges terre gloriam tuam.
Numérotation du verset Ps. 101,17 XVII

Quia edificavit19
19 edificavit Ps-G (F M ΨB ) P10525² ( in ras. ) Ω D Ω Ω K K111 ω 1 Ω2 NAL3255 T77* Fi Bo P15613 Bari1 Rusch ] – bit D30 Hi T77² T79 Ps-G
Dominus Sion ¦ et videbitur
in gloria sua.
Numérotation du verset Ps. 101,18 XVIII

Respexit
in orationem humilium ¦
et non sprevit
precem20 eorum.
20 precem D30 Ω D ΩS Ω K ω 1 K111 15613 P10525 Bari1-3 ] preces Ω F Bo , precê cett.
Numérotation du verset Ps. 101,19 XIX

Scribantur 21
21 Scribantur Ω D ω 1 ω² Ω M Ω F ΩP P10525 P15613 etc Scribentur ΩS Bari1-3# , Scribatur Correc2 (hebr. et grecus habent SCRIBATUR HEC femineum substantivatum in singulari)
hec
in generatione altera ¦ 22
22 generatione altera D30 Hi Ω D ΩP K111 ω 1 Ω 2 Ω K NAL3255 T77 T79 Bo Bari1-3 P15613 Rusch ] generationem alteram Ps-G | <divisio.> hec+ ω 1 (hapax)
et populus
qui creabitur
laudabit Dominum.
Numérotation du verset Ps. 101,20 XX

Quia
prospexit
de excelso sancto suo ¦ Dominus
de celo in terram aspexit.
Numérotation du verset Ps. 101,21 XXI

Ut audiret gemitus23 compeditorum ¦
23 Ut P15613 Bari3 etc Et Bari1 (hapax) | -gemitus Ps-G ( Ψ B V D ) D30 Hi Ω D Ω K K111 Ω T77 T79 Bo P10525 Bari1-3 P15613 Rusch Ed1530 Clementina ] gemitum Correc2 (hebr. et antiq. et Ieron. habent GEMITUM et grecus similiter) Ω (-tû in ras. ω² ) NAL3255 Fi (-tû) Ps-G
ut solveret24
24 ut solveret Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P10525 ΩP Ω K111 NAL3255 T77 79 Fi Rusch ] ut solvat Ps-G , et solveret Ps-G ( W V ) Ω D Ω M Ω F ΩS P15613 Bo cum Ps-R (H* S B D)
filios
interemptorum.
Numérotation du verset Ps. 101,22 XXII

Ut annuntient25
25 Ut annuntient Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P105 25 Ω D Ω Δ Bari3 P15613 Rusch Clementina cum Ps-R ] Ut annuntiet Ps-G , Et annuntient Ω K* Bari1
in Sion
nomen Domini ¦
et laudem eius26
26 eius Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P10525 Ω D Ω Δ Bari1-3 P15613 Rusch Clementina cum Ps-R ] suam Ps-G
in Hierusalem.
Numérotation du verset Ps. 101,23 XXIII

In conveniendo
populos in unum’
et reges ¦
ut serviant Domino27.
27 <divisio.> § XXIII unum’ et reges ¦ ω 1 ω² , unum ¦ et reges Hi Ω D Ω FSP P10525 Bari1-3 P15613 NAL3255 T79, unum et reges ¦ D30 P10525Fi Bo, om. T77
Numérotation du verset Ps. 101,24 XXIV

Respondit
ei
in via
virtutis sue28 ¦
28 sue P10525 Bari3 P15613 Ps-G Ps-R] tue ΦG* Bari1, eius Ps-γ
paucitatem
dierum meorum nuntia mihi.
Numérotation du verset Ps. 101,25 XXV

Ne revoces me in dimidio dierum meorum ¦
in generatione29 et generationem anni tui.
29 generatione et generationem Ps-G ( M Q ² W U K Ψ B V ) D30 Hi P10525 Δ ΩSFP P10525 Bari1-3 P15613 Rusch ] generatione et generatione Ps-G ( C I ΦRGV D ) Ω D Ω M cum Ps-α Ps-Med, generationem et generationem Clementina Ps-G
Numérotation du verset Ps. 101,26 XXVI

Initio
tu Domine
terram fundasti ¦ et opera manuum tuarum30 sunt celi.
30 tuarum P105 25 ( in ras. ?) Bari1-3 Ps-G ] eius cacogr . P15613
Numérotation du verset Ps. 101,27 XXVII

Ipsi peribunt
tu autem permanes ¦ et omnes sicut vestimentum31 veterascent32.
31 vestimentum P10525 Bari1 P15613 ] + tuum Bari3 |
32 veterascent Ps-G (V D) D30 Hi P105 25 Cor2 Ω D Ω M Ω F ΩS Δ Bari1-3 P15613 Rusch edd veterescent Ps-G ΩS Correc2 (alii) |
Numérotation du verset Ps. 101,XXVIII 

Et sicut opertorium mutabis eos et mutabuntur ¦
Numérotation du verset Ps. 101,28 

tu autem
idem
ipse es’ 33
33 <divisio.> es’] es P105 25 P15613 Bari1-3#
et anni tui non deficient.
Numérotation du verset Ps. 101,29 XXIX

Filii servorum tuorum
habitabunt ¦
et semen eorum in seculum
dirigetur.

Psalmus 101

Numérotation du verset Ps. 101,1 
marg.| {GME26.101.1-1}A Domine exaudi. Titulus.  Oratio pauperis cum anxiaretur. Et in conspectu Domini effudit precem suam. Psalmus iste penitentialium quintus est, quartus eorum qui dicuntur oratio. Christus qui erat Verbum, Deus in principio apud Deum, adeo1 dives quod"per ipsum omnia facta sunt"a,"accipiens formam servi"b factus est pauper et tamen nondum2 in ea egestate3 ut possit dicere : « Cinerem tamquam panem manducavi », ut igitur tam alto tam ima contemperarentur, paupertatem addidit paupertati, nos in se transfigurans ut caput et membra in quibus sunt etiam penitentes, sicut4 sunt duo in carne una, ita sint et5 in voce una. Unde et in6 Isaia propheta dicitc se sponsum et sponsam ita : « Sicut sponso alligavit mihi mitram et sicut sponsam induit me ornamento ». Sponsum dicit se propter caput, sponsam propter membra. Ergo Christus pauper in nobis et nobiscum et propter nos, caput cum membris, una persona orat in hoc psalmo pro miseriis huis seculi in quas pauper propter peccatum primi hominis, iusto iudicio Dei7 deiectus est. Unde ait :  Cum anxiaretur.
a Cf. Ordinarium missae iuxta ritum Romae Ecclesiae, Symbolum fidei ‘Niceae Constantinopolitanae synodi’ nuncupatum : « ... Per quem omnia facta sunt ».
b Cf. Phil. 2, 7.
c Cf. Is. 61, 10 (VL) ut laud Augustinus in loc cit.
1 adeo] coniec., ad eo Bor29
2 tamen nondum Ar120 Val44 (tñ nundum)] tm mundum Bor29
3 egestate] + reconciliavit Bor29
4 sicut] ut praem. Bor29
5 sint et Bor29 Val44 ] sunt etiam Ar120
6 in Bor29 Val44] om. Ar120
7 iudicio Dei] inv. Bor29
marg.| {GME26.101.1-2}Et quia scit se nisi per Dominum liberari non posse, in conspectu Domini effudit precem suam. Prima est deprecativa captatio, in qua nec factum defenditur nec facientis animus excusatur. Secunda est flebilis narratio, ubi exponit quia patitur paupertatem, ibi : Quia defecerunt. Tertia est impetrandi certitudo, ibi   : tu autem  ; quarto brevitatem suam divine conferens eternitati, illam transituram. Et istam mansuram asserit, ibi :   Respondit. Et in ea se habitaturum quinto concludit ibi   : Filii servorum 8   .
8 servorum Bor29 Val44 ] + tuorum Ar120
marg.| {GME26.101.1-3}Intentione monet omnes recognoscere suam miseriam et petere misericordiam qua restituuntur. B
B ¶Codd. : Val44 {MM2023}.
Numérotation du verset Ps. 101,2 
marg.| {GME26.101.2}CSecundum regulam vero9 penitentialium finiturus, in gaudio a lacrimis incipit ita : o Domine exaudi orationem meam et clamor meus ad te veniat id est non obstet peccatorum nubes de qua Ieremias ait10 d :"Opposuisti nubem ne transeat oratio nostra11". Addidit orationi clamorem ut hac geminatione penitentis12 affectum crevisse cognoceres.
d Lam. 3, 44.
C ¶Codd. : Ar120 Val44 {MM2023}.
9 vero] nec Ar120
10 de qua... ait] om. Ar120
11 nostra Bor29 Val44] mea Ar120
12 penitentis Bor29 Val44 ] petentis Ar120
interl.| {GME26.101.2C}+D <Psalterium Cassinense> Domine exaudi orationem meam et clamor meus ad te veniat. Orationi addit clamorem ut affectum penitentis crevisse hac geminatione cognoscas.
Numérotation du verset Ps. 101,3 
marg.| {GME26.101.3-1}ESequitur : Ne avertas faciem tuam a me penitente quasi qui iniuria13 peccatorum respuis sicut dicit Isaias : « Sanguinem vitulorum nolo », suscipe penitentie munus qui cor contritum non despicis et mihi humili   inclina aurem tuam in quacumque die tribulor. Quacumque dicit quia in membris non in uno tantum14 die, sed in omni tempore tribulatur. In omnibus etiam omni tempore invocat.
E ¶Codd. : Val44 {MM2023}.
13 iniuria Bor29 Val44 ] munera Ar120
14 in uno tantum Bor29 Val44 ] uno tam Ar120
interl.| {GME26.101.3C}+F <Psalterium Cassinense>Non avertas faciem tuam a me penitentie sed   in quacumque die tempore tribulor   inclina ad me aurem tuam.
marg.| {GME26.101.3-2}Unde addit : In quacumque die invocavero te exaudi me, et hoc   velociter quia non iam terram sed celum peto, tu vero celum desideranti cito te15 affuturum promisisti in auxilium dicens. Adhuc te loquente dicam : Ecce adsum.
15 cite te Bor29 Val44] inv. Ar120
marg.| {GME26.101.3-3} Augustinus. 16 Nota in his tribus versibus figuram epinome que est iteratio crebra sententie.
16 Aug. Val44] om. Bor29 Ar120
Numérotation du verset Ps. 101,4 
marg.| {GME26.101.4-1}G Quia .   Pars secunda. 17 Unde clamet aperit. In quo ostendit que sibi paupertas et tribulatio quia miseria pium iudicem monet [...]
G ¶Codd. : Val44 {MM2023}.
17 Quia – Pars secunda Bor29 Ar120 ] inv. Val44
prol.| [suite en préparation]



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Gilbertus Pictaviensis, Media Glossatura (Ps. Psalmus 101), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 03/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=media&numLivre=26&chapitre=26_101)

Notes :