Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

Capitulum 19

Numérotation du verset Prv. 19,1

Melior est pauper

qui ambulat

in simplicitate sua¹

¹ s. sua Ω ^M Ω^J Ω^S Ω^L Ω^P Ω^R Rusch Weber ] inv. Ω ^F

quam dives²

² dives Amiatinus D Z² plerique codd. Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Rusch edd.] om. G Cava Weber

torquens

labia sua et³ insipiens.

³ sua et Cor3 (moderni hebr. habent) Ω^S Ω ^F Ω^J Ω^L Ω^P Ω^R Rusch edd. ] ut Ω ^M, om. Cor2 (antiq. iuxta hebr.) Cor3 (Beda aliqui antiq. non habent SUA ET ) Weber

Numérotation du verset Prv. 19,2

Ubi non est scientia

anime non est bonum

et qui festinus est

pedibus offendit.

Numérotation du verset Prv. 19,3

Stultitia hominis

supplantat gressus eius

et contra Deum fervet animo suo.

Numérotation du verset Prv. 19,4

Divitie

addunt amicos plurimos

a paupere

autem et hi quos habuit separantur.

Numérotation du verset Prv. 19,5

Testis falsus non erit impunitus

et qui mendacia loquitur non effugiet.

Numérotation du verset Prv. 19,6

Multi colunt personam potentis

et amici sunt dona tribuentis⁴.

⁴ tribuentis G Cava Q² Φ Z Γ^A Ψ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Ω^R Rusch Ed1530 Clementina ] tribuenti X Π^H Amiatinus L M D Q* Y Θ T S Γ^M Weber

Numérotation du verset Prv. 19,7

Fratres

hominis pauperis

oderunt eum insuper et amici

procul recesserunt

ab eo.

Qui tantum verba sectatur nihil habebit

Numérotation du verset Prv. 19,8

qui autem possessor est mentis

diligit animam suam

et custos prudentie inveniet bona.

Numérotation du verset Prv. 19,9

Falsus testis⁵

⁵ falsus tes. Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^R Rusch Clementina ] inv. Cor3 (hebr. antiq.) Ω^L Ω^P Weber

non erit impunitus et qui loquitur mendacia peribit⁶.

⁶ peribit] Cor3 (antiq.)

Numérotation du verset Prv. 19,10

Non decent stultum

delicie⁷*,

⁷ delicie Cor1 Cor3 (hebr. antiq.) Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^R Ω^J Ω^L Ω^P Weber ] divitie Cor3 (al.) Rusch

nec servum

dominari principibus.

Numérotation du verset Prv. 19,11

Doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua pretergredi.

Numérotation du verset Prv. 19,12

Sicut fremitus leonis ita et regis

ira

et sicut ros super herbam ita et⁸ hilaritas eius.

⁸ et Q Φ Z² Ψ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Ω^R Rusch Clementina ] om. Weber

Numérotation du verset Prv. 19,13

Dolor patris filius stultus

et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier⁹.

⁹ l. m. Φ Ω Rusch Weber edd.] inv. Θ (hapax)

Numérotation du verset Prv. 19,14

Domus et divitie

dantur a patribus¹⁰ a Domino autem proprie¹¹ uxor prudens.

¹⁰ patribus G Cava X Σ^T*C Θ Z* T Cor3 (al.) Ω^S Rusch Weber ] parentibus Amiatinus cett. Cor1 Cor3 (hebr. antiq.) Ω ^M Ω^J² Ω^L Ω^P Ω^R, principibus Ω ^F* (al. m. expunct. sed correctio marginalis def. corruptionis causa pergamenae) |

¹¹ proprie Φ Ω Rusch Weber edd. ] propria Θ (hapax) |

Numérotation du verset Prv. 19,15

Pigredo

immittit soporem

et anima dissoluta esuriet.

Numérotation du verset Prv. 19,16

Qui custodit mandatum custodit animam suam, qui autem negligit¹² viam suam¹³

¹² negligit Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Ω^R Rusch ] negliget Σ^T² Ω ^M Ω ^F, neglegit Weber |

¹³ viam suam Θ Cor3 (moderni) Ω^S Ω ^F Ω^J Ω^R Rusch Clementina ] vias suas Cor3 (al. he. antiq.) Ω ^M Ω^L Ω^P Weber , vitam suam Cava, animam suam X |

mortificabitur.

Numérotation du verset Prv. 19,17

Feneratur Domino

qui miseretur pauperis

et vicissitudinem suam reddet ei.

Numérotation du verset Prv. 19,18

Erudi filium tuum

ne¹⁴ desperes, ad interfectionem

¹⁴ ne Ω ^F* Ω^J Ω^R etc. Rusch Weber ] et praem. Ω ^F² (al. m. cum ed. Hugon. de Sancto Caro in loc. cit.), non Amiatinus (hapax)

autem eius

ne ponas animam tuam.

Numérotation du verset Prv. 19,19

Qui enim¹⁵ impatiens est

¹⁵ enim Ω^SF Ω^J* Rusch ] om. Ω Ω^J² ( rubr. sublin. ) Ω ^F² (exp.) Ω ^MRLP Weber

sustinebit damnum

et cum rapuerit

aliud apponet.

Numérotation du verset Prv. 19,20

Audi consilium

et suscipe disciplinam ut sis sapiens

in novissimis tuis.

Numérotation du verset Prv. 19,21

Multe

cogitationes in corde viri, voluntas autem Domini in eternum¹⁶ permanet¹⁷.

¹⁶ in eternum Ω^SFR Ω^J Rusch Clementina cum LXX ] om. Ω ^M Ω^L Ω^P Weber |

¹⁷ permanet Ω^SF Ω^J Rusch ] permanebit Ω ^MRLP Weber |

Numérotation du verset Prv. 19,22

Homo indigens

misericors est

et melior¹⁸ pauper¹⁹

¹⁸ melior Ω ^FS Ω^J Ω^R Ω ^LP Rusch ] + est Ω^J² L M Q Θ Z * Ω ^M Clementina |

¹⁹ pauper Ω^J Ω^R Ω^L Rusch Weber ] + iustus Ω^J² Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^P Ed1530 cum LXX |

quam vir mendax.

Numérotation du verset Prv. 19,23

Timor Domini ad vitam²⁰

²⁰ vitam] + ducit Ω ^F² ( al. m. marg .), + nam qui sine timore est habitat in locis que non visitat eternus Ω^J ² cum aliquibus codd. graecis , + et si cum sancto fuerit directa est via eius Cava cum Hexapl. ( 20, 11 )

et in plenitudine²¹

²¹ in plenitudine] absque visitatione pessima Amiatinus Clementina

commorabitur

absque visitatione²²

²² visitatione] abitatione Cava (hapax)

pessimi.

Numérotation du verset Prv. 19,24

Abscondit piger

manum suam sub ascella nec ad os suum applicat eam.

Numérotation du verset Prv. 19,25

Pestilente flagellato stultus sapientior erit.

Si²³ autem corripueris sapientem intelliget sapientiam²⁴.

²³ si Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^R Ω^J Ω^L Ω^P Rusch ] sin Cava X Σ Π^H Amiatinus L* Q* Φ^P Z* T S Weber |

²⁴ sapientiam Ω ^M Ω ^F Ω^{S R} Ed1530 Rusch ] disciplinam Ω ^LP Weber |

Numérotation du verset Prv. 19,26

Qui affligit patrem

et matrem fugit²⁵

²⁵ matrem fugit Ω ^FSR Ω^J Rusch ] inv. plerique codd., edd. Ω ^ML, fugat matrem Ω^P Ed1530 Clementina Weber

ignominiosus erit²⁶ et infelix.

²⁶ erit Θ Ω ^FSR Ω^J Ed1530 Rusch ] est Ω ^M Ω^L Ω^P Weber

Numérotation du verset Prv. 19,27

Non cesses audire fili²⁷ doctrinam²⁸

²⁷ audire fili Ω ^FSR Rusch ] inv. Ω ^M Ω Ω^J Ω^L Ω^P Weber |

²⁸ doctrinam Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^R Ω^J Ω^L Ω^P Rusch Weber ] disciplinam L* Z² ; cf. LXX , Vind., Ps. Augustin., etc. ut ref. Edmaior. ( apparatus ) ; cf. apparatus Glossae. |

nec ignores sermones scientie.

Numérotation du verset Prv. 19,28

Testis iniquus

deridet iudicium

et os impiorum devorat iniquitatem.

Numérotation du verset Prv. 19,29

Parata sunt derisoribus

iudicia

et mallei percutientes stultorum corporibus.

Capitulum 19

Numérotation du verset Prv. 19,1

Melior est pauper

^interl.| idiota

qui ambulat

^interl.| operando

in simplicitate {Erfurt, t. 3, f. 12vb ; facsim., t. 2, p. 676b} sua¹

¹ s. sua Ω ^M Ω^J Ω^S Ω^L Ω^P Ω^R Rusch Weber ] inv. Ω ^F

^interl.| sensus

quam dives²

² dives Amiatinus D Z² plerique codd. Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Rusch edd.] om. G Cava Weber

^interl.| doctus

torquens

^interl.| ad heresim

labia sua et³ insipiens.

³ sua et Cor3 (moderni hebr. habent) Ω^S Ω ^F Ω^J Ω^L Ω^P Ω^R Rusch edd. ] ut Ω ^M, om. Cor2 (antiq. iuxta hebr.) Cor3 (Beda aliqui antiq. non habent sua et ) Weber

^marg.| MELIOR EST PAUPER etc. Melior est simplex auditor verbi Dei si ea que in Scripturis intelligit operando perficit, quam eruditus si in his que caute intellexerit ad heresim predicandam labia detorquet.

Numérotation du verset Prv. 19,2

Ubi non est scientia

^interl.| celestis

anime non est bonum

^interl.| eternum

^marg.| + Est scientia de salute anime, item scientia est fundamentum edificii, item lux anime, item speculator<is>, item confert amorem Dei.^A

^A ¶Codd. : Ω ^F (biblia non glossata), f. 158v (scol. marg.)

et qui festinus est

^interl.| per similitudinem

pedibus offendit.

^interl.| heresibus

^marg.| UBI NON EST etc. Anime humane scientia vite celestis necessaria est, quia sine ea beata esse non potest. At tamen qui effrenatis sensibus mentis plus appetit sapere quam decet^a plerumque offensionem heretice stultitie temerariis tractatibus incurrit. Quod in primis parentibus mystice signatum est qui dum appetitum scientie maioris vetitum contingere properabant a statu beatudinis in penam miserie et mortalitatis inciderunt^b.

^a Cf. Rm. 12,3.

^b Cf. Gn. 3, 2-19.

Numérotation du verset Prv. 19,3

Stultitia hominis

^interl.| excusandi

supplantat gressus eius

^interl.| quasi importabilia onera homini imposuerunt

et contra Deum fervet animo suo.

^interl.| ut insanus

^marg.| STULTITIA etc. Stulti cum viam veritatis deserunt non se errasse fatentur {Erfurt, t. 3, f. 12vb ; facsim., t. 2, p. 676b} sed culpam suam in conditorem referunt quasi ipse occasionem peccandi tribuit quod vel hominem fragilem fecerit vel ad temptandum hostem versutum admiserit. Unde Adam, post peccatum increpatus a Domino, se excusavit dicens^c : «Mulier quam dedisti mihi sociam dedit mihi de ligno et comedi». Et mulier^d : «Serpens inquit decepit me». Ambo culpam in creatorem retulerunt, ille quod mulierem sociam dederat, illa quod serpentem in paradiso posuerat. Contra quod sapiens^e : «Ne declines cor meum in verba malitie ad excusandas excusationes in peccatis». Hic quoque contra Dominum fervet animo qui divina imperia per suam inertiam contemnens ipsum Dominum quasi importabilia onera imposuerit^f mente reprehendit insana.

^c Gn. 3, 12.

^d Gn. 3, 13.

^e Ps. 140, 4.

^f Cf. Mt. 23, 4.

Numérotation du verset Prv. 19,4

Divitie

^interl.| celi^B

^B ¶Codd. : Ox12a, f. 33v ; Rusch

addunt amicos plurimos

^interl.| Deo et predicatoribus eius^C

^C ¶Codd. : Ox12a, f. 33v ; Rusch

a paupere

^interl.| philosopho^D

^D ¶Codd. : Ox12a, f. 33v ; Rusch

autem et hi quos habuit separantur.

^marg.| DIVITIE ADDUNT AMICOS etc. Divitie regni celestis que per sanctos doctores fidelibus tribuende predicantur, multos amicos et eisdem predicatoribus et earum largitori Deo, asciscunt a prophetis⁴ autem quia nihil certe beatitudinis promittunt et hi quos habent separantur conversi ad certissimam dominice fidei⁵ promissionem.^E

^E ¶Codd. : Ox12a, f. 33v ; Rusch

⁴ prophetis] philosophis Ox12a

⁵ fidei Ox12 a] fide cacogr. Rusch

Numérotation du verset Prv. 19,5

Testis falsus non erit impunitus

^interl.| ISODORUS. Falsus testis tres offendit Deum cuius veritatem anihilat, iudicem quoque atque reum. ^F

^F ¶Codd. : Rusch ; om. Ox12a, f. 33v

^marg.| TESTIS FALSUS etc. Redarguerat eum qui tantum verba sectabatur nunc illum redarguit qui verba dominice auctoritatis male interpretando corrumpit. Quod multa sepius iterantur confirmatio est, ut Ioseph ait^g : «Eo quod sermo sit Dei et velocius compleatur».^G

^g Gn. 41, 32.

^G ¶Codd. : Ox12a, f. 33v ; Rusch

et qui mendacia loquitur non effugiet.

Numérotation du verset Prv. 19,6

Multi colunt personam potentis

^interl.| «Non honores vultum potentis»^h.

^h Lv. 19, 15.

et amici sunt dona tribuentis⁶.

⁶ tribuentis G Cava Q² Φ Z Γ^A Ψ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Ω^R Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] tribuenti X Π^H Amiatinus L M D Q* Y Θ T S Γ^M Weber

Numérotation du verset Prv. 19,7

Fratres

^interl.| «Fratres mei elongaverunt a me»ⁱ.

ⁱ Ier. 2,5.

hominis pauperis

^interl.| «Ego sum pauper et dolens»^j.

^j Ps. 68, 30.

oderunt eum insuper et amici

^interl.| apostoli

procul recesserunt

^interl.| fugerunt

ab eo.

^interl.| Christo

Qui tantum verba sectatur nihil habebit

^interl.| inde Apostolus^k : «Non auditores legis iusti sunt apud Deum sed factores».

^k Rm. 2, 13.

Numérotation du verset Prv. 19,8

qui autem possessor est mentis

^interl.| intelligentie

diligit animam suam

^interl.| ne vagetur

et custos prudentie inveniet bona.

^interl.| tam hic quam in futuro

Numérotation du verset Prv. 19,9

Falsus testis⁷

⁷ falsus tes. Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^R Ed1455 Rusch Clementina ] inv. Cor3 (hebr. antiq.) Ω^L Ω^P Weber

^interl.| interpres divini verbi

non erit impunitus et qui loquitur mendacia peribit⁸.

⁸ peribit] Cor3 (antiq.)

^interl.| «Perdes omnes qui loquuntur mendacium»^l.

^l Ps. 5, 7.

Numérotation du verset Prv. 19,10

Non decent stultum

^interl.| hereticum

delicie⁹*,

⁹ delicie Cor1 Cor3 (hebr. antiq.) Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^R Ω^J Ω^L Ω^P Weber ] divitie Cor3 (al.) Ed1455 Rusch

^interl.| Scripturarum delicie

nec servum

^interl.| peccati

dominari principibus.

^interl.| iustis

^marg.| NON DECENT STULTUM DIVITIE. Non decent hereticum delicie Scripturarum quia his bene uti non novit neque illum qui adhuc servus est peccati preferri decet iustis in regimine Ecclesie.

Numérotation du verset Prv. 19,11

Doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua pretergredi.

^marg.| DOCTRINA VIRI PER PATIENTIAM. Doctrina¹⁰ ecclesiastica per patientiam doctorum quam sit perfecta monstratur, quia dum magis afflictionibus ac morti corpus subdere quam a docendo cessare voluerunt ostendebant quantum est salutaris quam tanta constantia defensare curabant. Aliter : doctrina viri per patientiam noscitur quia tanto quisque minus ostenditur doctus quanto minus patiens. Neque enim potest veraciter bona docendo impendere si vivendo nescit adversa equanimiter tolerare. Recte autem subditur : Et gloria eius est iniqua pretergredi . Perfecti enim est doctoris sic aliorum improbitatem patienter sufferre ut se noverit ab iniquis patienter observare neque enim propria munditia sine tolerantia sufficit neque tolerantia sine munditia.

¹⁰ Doctrina] Dotrina cacogr. Rusch

Numérotation du verset Prv. 19,12

Sicut fremitus leonis ita et regis

^interl.| Dei

ira

^interl.| iniustis

et sicut ros super herbam ita et¹¹ hilaritas eius.

¹¹ et Q Φ Z² Ψ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Ω^R Ed1455 Rusch Clementina ] om. Weber

^interl.| in iudicio iustis

Numérotation du verset Prv. 19,13

Dolor patris filius stultus

^marg.| DOLOR PATRIS etc. Deus in natura semper impassibilis dolere tamen nostro {Erfurt, t. 3, f. 13ra ; facsim., t. 2, p. 677a} more dicitur cum homines quos ad se credendum laudandumque creavit diabolo servire conspicit. Unde^m : «Penituit eum quod homine fecisset super terram et tactus dolore cordis intrinsecus. Delebo inquit hominem quem creavi a facie terre».

^m Gn. 6 ; 6-7.

et {Erfurt, t. 3, f. 13ra ; facsim., t. 2, p. 677a} tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier¹².

¹² l. m. Φ Ω Rusch Weber edd.] inv. Θ (hapax)

^interl.| hereticorum Ecclesia

^marg.| TECTA IUGITER etc. Sicut tecta perstillantia pluviam quidem suscipiunt non ad utilitatem sed ad molestiam inhabitantium, sic Ecclesia hereticorum divina verba non ad salutem animarum sed ad usum sue nequitie male interpretando et contra catholicos litigando convertit. Tecta enim mundas pluvie guttas accipiunt sed sub tectis in domo sordidas reddunt et hereticus limpidissima celestis oraculi verba suscipit et sorde mixta auditoribus reddit.

Numérotation du verset Prv. 19,14

Domus et divitie

^interl.| Scripture

dantur a patribus¹³ a Domino autem proprie¹⁴ uxor prudens.

¹³ patribus G Cava X Σ^T*C Θ Z* T Cor3 (al.) Ω^S Rusch Weber ] parentibus Amiatinus cett. Cor1 Cor3 (hebr. antiq.) Ω ^M Ω^J² Ω^L Ω^P Ω^R, principibus Ω ^F* (al. m. expunct. sed correctio marginalis def. corruptionis causa pergamenae)

¹⁴ proprie Φ Ω Rusch Weber edd. ] propria Θ (hapax)

^interl.| Ecclesia

Numérotation du verset Prv. 19,15

Pigredo

^interl.| operandi

immittit soporem

^interl.| intelligendi

et anima dissoluta esuriet.

^interl.| voluptates

^marg.| PIGREDO IMMITTIT SOPOREM. Piger dicitur qui recte sciendo vigilat sed nihil operando torpescit sed pigredo immittit soporem quia paulisper recte sentiendi vigilantia amittitur dum ab opere cessatur. Recte autem subdit et anima dissoluta esuriet . Nam quia se ad superiora stringendo non dirigit neglectam se inferius per desideria expandit et dum studiorum subtilium vigore non constringitur cupiditatis infime fame sauciatur ut quo per disciplinam ligari dissimulat eo esuriens per voluptatum desideria se spargat.

Numérotation du verset Prv. 19,16

Qui custodit mandatum custodit animam suam, qui autem negligit¹⁵ viam suam¹⁶

¹⁵ negligit Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Ω^R Rusch ] negliget Σ^T² Ω ^M Ω ^F, neglegit Weber

¹⁶ viam suam Θ Cor3 (moderni) Ω^S Ω ^F Ω^J Ω^R Ed1455 Rusch Clementina ] vias suas Cor3 (al. he. antiq.) Ω ^M Ω^L Ω^P Weber , vitam suam Cava, animam suam X

^interl.| mandatum scilicet

mortificabitur.

^interl.| in anima

Numérotation du verset Prv. 19,17

Feneratur Domino

^interl.| centuplum accepturus

^interl.| «Quamdiu fecistis uni ex minimis his et mihi fecistis»ⁿ.

ⁿ Mt. 25, 45.

qui miseretur pauperis

^interl.| in paupere

et vicissitudinem suam reddet ei.

^interl.| remunerando

Numérotation du verset Prv. 19,18

Erudi filium tuum

^interl.| subditum

ne¹⁷ desperes, ad interfectionem

¹⁷ ne Ω ^F* Ω^J Ω^R etc. Rusch Weber ] et praem. Ω ^F² (al. m. cum ed. Hugon. de Sancto Caro in loc. cit.), non Amiatinus (hapax)

^interl.| occasionem¹⁸ peccandi

¹⁸ occasionem] oecasionem cacogr. Rusch

^marg.| + Tullius : Eadem est differentia cordium humanorum et agrorum; quidam cito, quidam tarde boni fiunt. ¹⁹ ^o

^o Ut laud. Hugo de Sancto Caro, Postillae (loc. cit.), f. 42v et Index locupletissimus, litt. E.

¹⁹ Codd : Ω ^F2 (biblia non glossata, scol. marg. )

autem eius

^interl.| anime

ne ponas animam tuam.

^marg.| ERUDI etc. Subiectum tibi si errare conspicis diligenter castiga quod si castigari renuerit ita caute erga illum agene quid in tuis verbis vel operibus unde amplius peccet inveniat. Huic concordat quod sequitur. Qui impatiens est sustinebit damnum scilicet et cum rapuerit aliud apponet . Si enim pro duritia contradicentis fratris in impatientie vitium labaris tue virtutis, damnum patieris et cum illi spem penitentie salutisque quam forsitan habuerat durius increpando rapueris rationem pro fratre quem scandalizasti districto iudici reddes. Ad litteram patet. Qui enim per impatientiam inopie fur est aut raptor damnat animam suam et cum proximo rem tollit et si non homini Deo iudici rationem reddet. Unde alii : Male cogitans homo multo damno affligitur, etsi perniciosus erit vel fuerit, et animam suam apponet. Cum enim pecuniam violentus {Erfurt, t. 3, f. 13rb ; facsim., t. 2, p. 677b} abstulerit, pro hac animam invitus dabit.

Numérotation du verset Prv. 19,19

Qui enim²⁰ impatiens est

²⁰ enim Ω^SF Ω^J* Ed1455 Rusch ] om. Ω Ω^J² ( rubr. sublin. ) Ω ^F² (exp.) Ω ^MRLP Weber

^interl.| fratris contradicentis

sustinebit damnum

^interl.| virtutis

et cum rapuerit

^interl.| spem penitentie

aliud apponet.

^interl.| rationem Deo pro perdito

Numérotation du verset Prv. 19,20

Audi consilium

^interl.| hoc

et suscipe disciplinam ut sis sapiens

^interl.| in spiritu sapientie

in novissimis tuis.

^interl.| saltem

^interl.| in morte

Numérotation du verset Prv. 19,21

Multe

^interl.| varie

cogitationes in corde viri, voluntas autem Domini in eternum²¹ permanet²².

²¹ in eternum Ω^SFR Ω^J Ed1455 Rusch Clementina cum LXX ] om. Ω ^M Ω^L Ω^P Weber

²² permanet Ω^SF Ω^J Rusch ] permanebit Ω ^MRLP Weber

^interl.| invariabilis

Numérotation du verset Prv. 19,22

Homo indigens

^interl.| humilis qui se veris bonis indigere recolit

misericors est

^interl.| ut misericordiam consequatur de quo adiungit melior

et melior²³ pauper²⁴

²³ melior Ω ^FS Ω^J Ω^R Ω ^LP Rusch ] + est Ω^J² L M Q Θ Z * Ω ^M Ed1455 Clementina

²⁴ pauper Ω^J Ω^R Ω^L Rusch Weber ] + iustus Ω^J² Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^P Ed1455 Ed1530 cum LXX

^interl.| non fidens in se

quam vir mendax.

^marg.| MELIOR quam qui se per excellentiam virtutum viri nomine dignum dicens, fallitur nescius dum superbiendo perdidit bona que gessit.

Numérotation du verset Prv. 19,23

Timor Domini ad vitam²⁵

²⁵ vitam] + ducit Ω ^F² ( al. m. marg .), + nam qui sine timore est habitat in locis que non visitat eternus Ω^J ² cum aliquibus codd. graecis , + et si cum sancto fuerit directa est via eius Cava cum Hexapl. ( 20, 11 )

^interl.| ducit

et in plenitudine²⁶

²⁶ in plenitudine] absque visitatione pessima Amiatinus Clementina

^interl.| sanctorum beatitudinis

commorabitur

^interl.| faciet commorari

absque visitatione²⁷

²⁷ visitatione] abitatione Cava (hapax)

^interl.| nihil ibi reperiet inimicus

pessimi.

^interl.| diaboli

Numérotation du verset Prv. 19,24

Abscondit piger

^interl.| desidiosus predicator

manum suam sub ascella nec ad os suum applicat eam.

^interl.| ut que dicit faciat

^marg.| ABSCONDIT PIGER MANUM. Nemo ita piger est ut vel comedendo manum ad os ducere laborem putet sed pigro labor est manum ad os porrigere quia desidiosus predicator non hoc vult operari quod dicit. Manum enim ad os porrigere est voci opere concordare.

Numérotation du verset Prv. 19,25

Pestilente flagellato stultus sapientior erit.

^interl.| correctus

Si²⁸ autem corripueris sapientem intelliget sapientiam²⁹.

²⁸ si Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^R Ω^J Ω^L Ω^P Ed1455 Rusch ] sin Cava X Σ Π^H Amiatinus L* Q* Φ^P Z* T S Weber

²⁹ sapientiam Ω ^M Ω ^F Ω^{S R} Ed1455 Ed1530 Rusch ] disciplinam Ω ^LP Weber

^interl.| alias : D isciplinam

Numérotation du verset Prv. 19,26

Qui affligit patrem

^interl.| Deum vel predicatorem

et matrem fugit³⁰

³⁰ matrem fugit Ω ^FSR Ω^J Rusch ] inv. plerique codd., edd. Ed1455 Ω ^ML, fugat matrem Ω^P Ed1530 Clementina Weber

^interl.| Ecclesiam

ignominiosus erit³¹ et infelix.

³¹ erit Θ Ω ^FSR Ω^J Ed1455 Ed1530 Rusch ] est Ω ^M Ω^L Ω^P Weber

^interl.| in futuro

Numérotation du verset Prv. 19,27

Non cesses audire fili³² doctrinam³³

³² audire fili Ω ^FSR Ed1455 Rusch ] inv. Ω ^M Ω Ω^J Ω^L Ω^P Weber

³³ doctrinam Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^R Ω^J Ω^L Ω^P Rusch Weber ] disciplinam L* Z² ; cf. LXX , Vind., Ps. Augustin., etc. ut ref. Edmaior. ( apparatus ) ; cf. apparatus Glossae.

^interl.| vel : disciplinam ^p

^p <Non hab.> Sabatier , t. 2, p. 327 ; LLT (31.12.2017) ; cf. apparatus textus biblicus in loc. cit.

nec ignores sermones scientie.

Numérotation du verset Prv. 19,28

Testis {Erfurt, t. 3, f. 13rb ; facsim., t. 2, p. 677b} iniquus

^interl.| quo dicitur^q : «Non dices falsum testimonium»³⁴

^q Lc. 18, 20 ; Rm. 13, 9.

³⁴ Codd : K6b , f. 32v ; Rusch | quo] de praem. K6b | dices – f. t.] inv. K6b

deridet iudicium

^interl.| Vel venturum, de quo^r : «Testis falsus non erit impunitus et qui loquitur mendacia peribit».³⁵

^r Prv. 19, 9.

³⁵ Codd : K6b , f. 32v ; Rusch

et os impiorum devorat iniquitatem.

^marg.| DEVORAT. Ut famelicus cibos iniquitatem patrare ardenter exquirit.

Numérotation du verset Prv. 19,29

Parata sunt derisoribus

^interl.| divini precepti vel comminationis futuri iudicii

iudicia

^interl.| damnationis

et mallei percutientes stultorum corporibus.

^interl.| ut quasi ferrum candens in incude gehenne sine fine verberent

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Prv. Capitulum 19), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 03/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=28&chapitre=28_19)

Signaler un complément d'information

Notes :

<28. Liber Proverbiorum seu Parabolae Salomonis**>

Capitulum 19

<28. Liber Proverbiorum seu Parabolae Salomonis**>

Capitulum 19