Glossa ordinaria

Capitulum 17

Numérotation du verset Ez. 17,1 

Et factum est verbum Domini ad me dicens:
Numérotation du verset Ez. 17,2 

fili hominis propone enigma
Numérotation du verset Ez. 17,3 

et narra parabolam ad domum Israel et dices: hec dicit Dominus Deus aquila grandis magnarum alarum longo membrorum ductu
plena plumis
et varietate
venit ad Libanum
et tulit medullam cedri.
Numérotation du verset Ez. 17,4 

Summitatem frondium eius avulsit1 et transportavit eam in terram Chanaan
1 avulsit] avellit Weber
in urbem negotiatorum
posuit illam.
Numérotation du verset Ez. 17,5 

Et tulit de semine2 terre et posuit illud in terra pro semine
2 semine] semente Weber
ut firmaret radicem
super aquas multas.
In superficie
posuit illud.
Numérotation du verset Ez. 17,6 

cumque germinasset crevit in vineam latiorem humili statura
respicientibus ramis eius
ad eam
et radices eius sub illa erunt facta est ergo vinea
et fructificavit in palmites et emisit propagines
Numérotation du verset Ez. 17,7 

et facta est aquila altera
grandis magnis alis multisque plumis
et ecce vinea ista
quasi mittens radices suas
ad eam
palmites suos extendit ad illam ut irrigaret eam de areolis germinis sui
Numérotation du verset Ez. 17,8 

in terra bona super aquas multas plantata est
ut faciat frondes et portet fructum et sit in vineam grandem
Numérotation du verset Ez. 17,9 

dic hec
dicit Dominus Deus ergone prosperabitur
nonne radices eius evellet
et fructum eius distringet et siccabit omnes palmites germinis eius et arescet et non in brachio grandi neque in populo multo ut evelleret eam radicitus
Numérotation du verset Ez. 17,10 

ecce plantata est
ergone prosperabitur nonne cum tetigerit eam ventus urens siccabitur et in areis germinis sui arescet ¿
Numérotation du verset Ez. 17,11 

Et factum est verbum Domini ad me dicens:
Numérotation du verset Ez. 17,12 

Dic ad domum exasperantem nescitis quid ista significent
Dic: Ecce venit
rex Babylonis
Hierusalem et assumet regem
et principes eius et adducet eos ad semetipsum in Babylonem
Numérotation du verset Ez. 17,13 

et tollet de semine
regni ferietque cum eo fedus
et accipiet ab eo iusiurandum
sed et fortes terre tollet
Numérotation du verset Ez. 17,14 

ut sit regnum
humile et non elevetur
sed custodiat pactum eius et servet illud
Numérotation du verset Ez. 17,15 

qui
recedens ab eo
misit nuntios ad Egyptum
ut daret sibi equos et populum multum.
Numquid prosperabitur vel consequetur salutem qui fecit hec
et
qui dissolvit pactum numquid effugiet
Numérotation du verset Ez. 17,16 

vivo ego dicit Dominus Deus quoniam in loco regis
qui
constituit eum regem
cuius fecit irritum iuramentum et solvit pactum quod habebat cum eo in medio Babylonis morietur
Numérotation du verset Ez. 17,17 

et non in exercitu grandi neque in populo multo faciet contra eum
pharao prelium in iactu aggeris et in extructione vallorum ut interficiat animas multas
Numérotation du verset Ez. 17,18 

spreverat enim iuramentum ut solveret fedus et ecce dedit manum suam
et cum omnia hec fecerit non effugiet
Numérotation du verset Ez. 17,19 

propterea hec dicit Dominus Deus vivo ego quoniam iuramentum quod sprevit et fedus quod prevaricatus est ponam in caput eius
Numérotation du verset Ez. 17,20 

et expandam super eum rete meum et comprehendetur sagena mea et adducam eum in Babylonem
et iudicabo illum ibi in prevaricatione qua despexit me
Numérotation du verset Ez. 17,21 

et omnes profugi eius cum universo agmine gladio cadent residui autem in omnem ventum dispergentur et scietis quia ego Dominus locutus sum
Numérotation du verset Ez. 17,22 

hec dicit Dominus Deus et sumam ego de medulla cedri sublimis
et ponam de vertice
ramorum eius tenerum distringam
et plantabo super montem excelsum et eminentem
Numérotation du verset Ez. 17,23 

in monte sublimi Israel plantabo illud et erumpet in germen et faciet fructum
et erit in cedrum magnam
et habitabunt sub eo omnes volucres
universum volatile sub umbra frondium eius nidificabit
Numérotation du verset Ez. 17,24 

et scient
omnia ligna
regionis quia ego Dominus humiliavi lignum
sublime
et exaltavi lignum
humile et siccavi lignum viride
et frondere feci lignum aridum
ego Dominus locutus sum et feci.

Capitulum 17

Numérotation du verset Ez. 17,1 
{t. 3: Erfurt, f. 199rb ; facsim., p. 253b} Et factum est verbum Domini ad me dicens:
Numérotation du verset Ez. 17,2 
fili hominis propone enigma
interl.| Obscurum significat esse quod dicitur. Parabola enim aliud verbis prefert aliud sensibus tenet.
Numérotation du verset Ez. 17,3 
et narra parabolam ad domum Israel et dices: hec dicit Dominus Deus aquila grandis magnarum alarum {t. 3: Erfurt, f. 199va ; facsim., p. 254a} longo membrorum ductu
interl.| multis imperatis nationibus et innumerabili vallatus exercitu
plena plumis
interl.| Septuaginta: unguium
et varietate
interl.| diversarum gentium
venit ad Libanum
interl.| templum
et tulit medullam cedri.
interl.| Iechoniam scilicet regem Iuda cum matre sua et principibus populi cunctisque operibus Hierusalem et vasis templi
marg.| AQUILA  GRANDIS  MAGNARUM  ALARUM. HIERONYMUS. Secundum anagogen quamvis violenta videatur interpretatio sicut cetera animantia et ad bonam et ad malam partem referuntur ita et aquila de leone et in bonam partem dicitur: catulus leonis Iuda. In contrariam: adversarius vester diabolus tamquam leo rugiens circuit ; de aquila in bonam partem quod iustus dives effectus faciat sibi pennas ut aquila ut possit reverti in domum predecessoris sui et in Isaia: qui sperant in Domino assument pennas ut aquile. Recte autem qui dixerat: fortitudinem faciam et sapientia intelligentie auferam terminos gentium et vires eorum depredabor etc. Nunc sub persona aquile de Libano qui interpretatur candor et refertur ad thimiama non vult parva et humilia virgulta perstringere sed summitates cedrorum {t. 3: Erfurt, f. 199va ; facsim., p. 254a} et de principibus ac stirpe regia. Unde Abacuc: esce eius electe. Ponit autem testamentum cum his quos ceperit ut regi Babylonio colla submittant et illud impleant apostoli quos tradidi Satane ut discant non blasphemare et alibi: quos tradidi Satane in interitum carnis ut spiritus salvus fit. Non debemus ergo si ob aliquid peccatum de congregatione fratrum et de domo Dei eiicimur reluctari sed equo animolatam in nos sententiam ferre et cum Domini propheta dicere: iram Domini sustinebo quoniam peccavi ei donec iustificet causam meam etc. Frequenter evenit ut alteri subditi ad alterum transeamus qui nobis suum promittit auxilium nec sinit in pristina sentientia permanere. Sed hoc omni ratione vitandum ne siccentur palmites nostri et arescant germina et contra pactum facere credamur.
marg.| AQUILA. Due aquile in hoc propheta ponuntur ; de prima nunc dicitur de altera in sequentibus.
marg.| VENIT  AD  LIBANUM. HIERONYMUS. unde Zacharias: aperi libane portas tuas etc. Crebro enim templum quod erat inclitum et sublime in scripturis sanctis libanus dicitur.
Numérotation du verset Ez. 17,4 
Summitatem frondium eius avulsit1 et transportavit eam in terram Chanaan
1 avulsit] avellit Weber
interl.| in Babylonem scilicet que est in terra Chanaam
in urbem negotiatorum
interl.| Septuaginta: murata
posuit illam.
marg.| CHANAAM id est in Babylonem ubi Iechonias consenvit de cuius postea genere sicut Mattheus testatur Dominus natus est per Salathiel et Zorobabel.
Numérotation du verset Ez. 17,5 
Et tulit de semine2 terre et posuit illud in terra pro semine
2 semine] semente Weber
interl.| Nathaniam patruum Iechonie quem verso nomine vocavit Sedechiam et regem in Hierusalem prefecit
ut firmaret radicem
interl.| imperii
super aquas multas.
interl.| populos
In superficie
interl.| quia non alta radice imperii firmavit
posuit illud.
interl.| patruum eius
Numérotation du verset Ez. 17,6 
cumque germinasset crevit in vineam latiorem humili statura
interl.| quia sub alio
respicientibus ramis eius
interl.| ut preesset populis Iudeorum sed respiceret ab Babylonie imperium
ad eam
interl.| subaudi aquilam
et radices eius sub illa erunt facta est ergo vinea
interl.| a Nathania qui et Sedechias
et fructificavit in palmites et emisit propagines
Numérotation du verset Ez. 17,7 
et facta est aquila altera
interl.| pharao rex Egypti
grandis magnis alis multisque plumis
interl.| Septuaginta: unguibus propter rapacitatem scilicet gentium plurium vastationem
et ecce vinea ista
interl.| Sedechias rex in Hierusalem a Nabuchodonosor constitutus
quasi mittens radices suas
interl.| legatos scilicet
ad eam
interl.| aquilam regem scilicet Egypti contra Nabuchodonosor postulando auxilium
palmites suos extendit ad illam ut irrigaret eam de areolis germinis sui
Numérotation du verset Ez. 17,8 
in terra bona super aquas multas plantata est
interl.| a Nabuchodonosor
ut faciat frondes et portet fructum et sit in vineam grandem
Numérotation du verset Ez. 17,9 
interl.| ergo
dic hec
interl.| ei o propheta
dicit Dominus Deus ergone prosperabitur
interl.| vinea talis vinea infidelis
nonne radices eius evellet
interl.| prima aquila
et fructum eius distringet et siccabit omnes palmites germinis eius et arescet et non in brachio grandi neque in populo multo ut evelleret eam radicitus
marg.| ET  NON  IN  BRACHIO  GRANDI. HIERONYMUS. Fugiens enim Sedechias regis Egypti auxilio destitutus a ducibus Nabuchodonodor in campis hierichontinis comprehensus est et socii eius huc illucque dispersi sicut Liber Regum et Paralipomenon et Hieremias attestantur.
Numérotation du verset Ez. 17,10 
ecce plantata est
interl.| a Nabuchodonosor vel confidens in auxilio pharaonis
ergone prosperabitur nonne cum tetigerit eam ventus urens siccabitur et in areis {t. 3: Erfurt, f. 199vb ; facsim., p. 254b} germinis sui arescet ¿
Numérotation du verset Ez. 17,11 
Et factum est verbum Domini ad me dicens:
Numérotation du verset Ez. 17,12 
Dic ad domum exasperantem nescitis quid ista significent
interl.| hec parabola premissa
Dic: Ecce venit
interl.| vel veniet
rex Babylonis
interl.| aquila prima
Hierusalem et assumet regem
interl.| Iechoniam scilicet
et principes eius et adducet eos ad semetipsum in Babylonem
Numérotation du verset Ez. 17,13 
et tollet de semine
interl.| Sedechiam
regni ferietque cum eo fedus
interl.| pacis
et accipiet ab eo iusiurandum
interl.| tenendi fedus
sed et fortes terre tollet
interl.| in Babylonem
Numérotation du verset Ez. 17,14 
ut sit regnum
interl.| Iudeorum
humile et non elevetur
interl.| contra Nabuchodonosor
sed custodiat pactum eius et servet illud
Numérotation du verset Ez. 17,15 
qui
interl.| Sedechias
recedens ab eo
interl.| Nabuchodonosor
misit nuntios ad Egyptum
interl.| postulans auxilium
ut daret sibi equos et populum multum.
interl.| contra Nabuchodonosor
interl.| sed
Numquid prosperabitur vel consequetur salutem qui fecit hec
interl.| solvit fedus
et
interl.| id est
qui dissolvit pactum numquid effugiet
interl.| penam
marg.| {t. 3: Erfurt, f. 199vb ; facsim., p. 254b} NUMQUID  EFFUGIET. HIERONYMUS. Ex hoc discimus etiam inter hostes fidem sibi servandam et non considerandum cui sed per quem iuraveris. Multo enim fidelior inventus est ille qui propter nomen Dei tibi credidit et deceptus est quam tu qui per occasionem divine maiestatis hosti tuo imo iam amico insidias molitus es.
Numérotation du verset Ez. 17,16 
vivo ego dicit Dominus Deus quoniam in loco regis
interl.| in Babylone
qui
interl.| Nabuchodonosor
constituit eum regem
interl.| in Iudea
cuius fecit irritum iuramentum et solvit pactum quod habebat cum eo in medio Babylonis morietur
marg.| QUONIAM  IN  LOCO  REGIS. Captus enim Sedechias ductus est in Reblatha. Ibique prius interfectis filiis cecatus et quasi fera cavea clausus in Babyloniam translatus unde cum scriptura videatur contraria in utroque tamen verissima. Dictum est enim ad Sedechiam et intrabis Babylonem et non videbis eam. Intravit enim quia ductus est et non vidit quia cecatus est.
Numérotation du verset Ez. 17,17 
et non in exercitu grandi neque in populo multo faciet contra eum
interl.| Nabuchodonosor vel Sedechiam
pharao prelium in iactu aggeris et in extructione vallorum ut interficiat animas multas
marg.| ET  NON  IN  EXERCITU  GRANDI. HIERONYMUS. Dupliciter intelligitur. Aut enim rex Egyptus contra Nabuchodonosor veniens non poterit preliari et in parvo exercitu tante resistere multitudini. Aut ipse Sedechias expugnabitur a pharaone a quo speravit auxilium non quod eum expugnarit sed quia eum expugnandi causa fuerit quia in eo Sedechias speravit.
Numérotation du verset Ez. 17,18 
spreverat enim iuramentum ut solveret fedus et ecce dedit manum suam
interl.| regi Egypti se tradens in Deum sacrilegium committens
et cum omnia hec fecerit non effugiet
Numérotation du verset Ez. 17,19 
propterea hec dicit Dominus Deus vivo ego quoniam iuramentum quod sprevit et fedus quod prevaricatus est ponam in caput eius
marg.| IURAMENTUM  QUOD  SPREVIT. Secularis sententia est. Dolus an virtus quis in hoste requirat. Sedechias tamen peius fecit qui non hostem sed amicum cui federe Domini fuerat copulatus decepit.
Numérotation du verset Ez. 17,20 
et expandam super eum rete meum et comprehendetur sagena mea et adducam eum in Babylonem
interl.| quicquid contra Sedechiam fecit Nabuchodonosor non suis viribus fecit sed Dei ira super cuius nomine fuerat peieratum
et iudicabo illum ibi in prevaricatione qua despexit me
marg.| {t. 3: Erfurt, f. 200ra ; facsim., p. 255a} QUA  DESPEXIT. Qui enim iuramentum despicit illum despicit per quem iuravit et ei facit iniuriam cuius nomini adversarius credidit.
Numérotation du verset Ez. 17,21 
et omnes profugi eius cum universo agmine gladio cadent residui autem in omnem ventum dispergentur et scietis quia ego Dominus locutus sum
Numérotation du verset Ez. 17,22 
hec dicit Dominus Deus et sumam ego de medulla cedri sublimis
interl.| Christum scilicet qui dicit: ego autem constitutus sum rex ab eo
et ponam de vertice
interl.| vel germine
ramorum eius tenerum distringam
interl.| defecerat princeps de Iuda et venit cui repositum est qui est exspectatio gentium
et plantabo super montem excelsum et eminentem
marg.| ET  SUMAM  EGO  DE  MEDULLA  CEDRI. HIERONYMUS. Verus Nabuchodonosor sumit de medulla cedri sublimis et de vertice ramorum eius ut sit regnum humile et non elevetur. Sed Deus Pater qui loquitur ad Ezechiel de stirpe regia et de genere David plantat super montem excelsum.
Numérotation du verset Ez. 17,23 
in monte sublimi Israel plantabo illud et erumpet in germen et faciet fructum
interl.| unde suscitabo David germen iustum
et erit in cedrum magnam
interl.| mons iste implevit faciem terre
et habitabunt sub eo omnes volucres
interl.| celi
interl.| sancti
interl.| de qua dicit Abacuc: cornua in manibus eius ibi abscondita est fortitudo eius qui congregare desiderat quemadmodum gallina congregat pullos suos sub alas.
universum volatile sub umbra frondium eius nidificabit
Numérotation du verset Ez. 17,24 
et scient
interl.| tropice
omnia ligna
interl.| fideles
regionis quia ego Dominus humiliavi lignum
interl.| Iudeos
sublime
interl.| quondam
et exaltavi lignum
interl.| gentes
humile {t. 3: Erfurt, f. 200rb ; facsim., p. 255b} et siccavi lignum viride
interl.| id est Iudeos florentes et germinantes in lege et prophetis
et frondere feci lignum aridum
interl.| populum nationum ut quod semper locutus est opere compleret
ego Dominus locutus sum et feci.
marg.| HUMILIAVI  LIGNUM.  HIERONIMUS . Unde Symeon: ecce hic positus est in ruinam et in resurrectionem multorum. Granum quoque synapis minimum omnibus seminibus postquam creverit in altum avium habitaculum est.
marg.| Quidam aliter interpretantes lignum sublime humiliatum et humile exaltatum ad passionem referunt salvatoris qui cum in forma Dei esset non rapinam arbitratus est esse se equalem Deo sed semetipsum exinanivit formam servi accipiens et post resurrectionem ipsum lignum sublimatum est quod prius virens morte siccatum est et postea reviviscens pristinum recepit vigorem. Alii referunt ad Israel quod in primo adventu humiliatus et arefactus secundo in statum pristinum restituatur unde Paulus: cum intraverit plenitudo gentium tunc omnis Israel salvus fiet.


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ez. Capitulum 17), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=37&chapitre=37_17)
Signaler un complément d'information

Notes :