Glossa ordinaria

Capitulum 41

Numérotation du verset Ez. 41,1 

Et introduxit me
in templum et mensus est frontes sex cubitos latitudinis hinc et sex cubitos latitudinis inde latitudinem tabernaculi
Numérotation du verset Ez. 41,2 

et latitudo porte decem cubitorum
erat et latera porte quinque cubitis hinc
et quinque cubitis inde et mensus est longitudinem eius quadraginta cubitorum
et latitudinem viginti cubitorum
Numérotation du verset Ez. 41,3 

et introgressus intrinsecus
mensus est in fronte porte duos cubitos et portam sex cubitorum et latitudinem porte septem cubitorum
Numérotation du verset Ez. 41,4 

et mensus est longitudinem eius viginti cubitorum et latitudinem viginti cubitorum ante faciem templi et dixit ad me hoc est sanctum sanctorum
Numérotation du verset Ez. 41,5 

et mensus est parietem domus
sex cubitorum
et latitudinem lateris quatuor cubitorum undique per circuitum domus
Numérotation du verset Ez. 41,6 

latera autem latus ad latus bis triginta tria
et erant eminentia que ingrederentur per parietem domus in lateribus per circuitum ut continerent et non attingerent parietem templi
Numérotation du verset Ez. 41,7 

et platea erat in rotundum ascendens sursum per cochleam et in cenaculum templi deferebat per gyrum idcirco latius erat templum in superioribus et sic de inferioribus ascendebatur ad superiora in medium
Numérotation du verset Ez. 41,8 

et vidi in domo altitudinem per circuitum fundata latera ad mensuram calami sex cubitorum spatio
Numérotation du verset Ez. 41,9 

et latitudinem per parietem lateris forinsecus quinque cubitorum et interior domus in lateribus domus
Numérotation du verset Ez. 41,10 

et inter gazophylacia
latitudinem viginti cubitorum in circuitu domus undique
Numérotation du verset Ez. 41,11 

et ostium lateris ad orationem ostium unum ad viam aquilonis
et ostium unum ad viam australem et latitudinem loci ad orationem quinque cubitorum in circuitu
Numérotation du verset Ez. 41,12 

et edificium quod erat separatum versumque ad viam respicientem ad mare latitudinis septuaginta cubitorum paries autem edificii quinque cubitorum latitudinis per circuitum et longitudo eius
nonaginta cubitorum
Numérotation du verset Ez. 41,13 

et mensus est domus longitudinem centum cubitorum et quod separatum erat
edificium et parietes eius longitudinis centum cubitorum
Numérotation du verset Ez. 41,14 

latitudo autem ante faciem domus et eius quod erat separatum contra orientem centum cubitorum
Numérotation du verset Ez. 41,15 

Et mensus est longitudinem edificii contra faciem eius quod erat separatum ad dorsum
ecthetas1 ex utraque parte centum cubitorum et templum interius et vestibula atrii
1 ecthetas] scrips. , hecthecas Rusch , ekthetas Weber
Numérotation du verset Ez. 41,16 

limina et fenestras obliquas2 hecthecas in circuitu per tres partes contra uniuscuiusque limen
2 oblicas] + et Weber
stratumque ligno per gyrum in circuitu.
Terra autem usque ad fenestras
et fenestre clause super ostia.
Numérotation du verset Ez. 41,17 

et usque ad domum interiorem et forinsecus per omnem parietem in circuitu intrinsecus et forinsecus ad mensuram
Numérotation du verset Ez. 41,18 

et fabrefacta cherubim
et palme
et palma inter cherub et cherub
duasque facies habebat cherub
Numérotation du verset Ez. 41,19 

faciem hominis
iuxta palmam ex hac parte et faciem leonis
iuxta palmam ex alia parte expressam per omnem domum in circuitu
Numérotation du verset Ez. 41,20 

de terra usque ad superiora porte cherubim et palme celate erant in pariete templi
Numérotation du verset Ez. 41,21 

limen quadrangulum et facies sanctuarii aspectus contra aspectum
Numérotation du verset Ez. 41,22 

altaris lignei trium cubitorum altitudo et longitudo eius duo cubitorum et anguli eius et longitudo eius et parietes eius lignei et locutus est ad me
hec est mensa coram Domino
Numérotation du verset Ez. 41,23 

et duo ostia
erant in templo et in sanctuario
Numérotation du verset Ez. 41,24 

et in duobus ostiis
ex utraque parte bina erant ostiola que in se invicem plicabantur bina enim ostia erant ex utraque parte ostiorum
Numérotation du verset Ez. 41,25 

et celata erant in ipsis ostiis templi cherubim
et scalptura palmarum
sicut in parietibus quoque expressa erat quam ob rem erant et grossiora ligna in vestibuli fronte forinsecus
Numérotation du verset Ez. 41,26 

super que fenestre oblique et similitudo palmarum hinc atque inde in humerulis
vestibuli secundum latera domus
latitudinemque parietum

Capitulum 41

Numérotation du verset Ez. 41,1 
interl.| tandem post multa mysteria variosque introitus et in locis singulis proprietates
in templum et mensus est frontes sex cubitos latitudinis hinc et sex cubitos latitudinis inde latitudinem tabernaculi
marg.| SEX  CUBITOS. ISIDORUS. Sacramentum omnium creaturarum. Sex enim diebus mundus est conditus per quorum notitiam causasque conditionis atque rationem intramus in templum Dei et ex creaturarum ordine atque constantia cognoscimus creatorem.
Numérotation du verset Ez. 41,2 
et latitudo {t. 3: Erfurt, f. 224ra ; facsim., p. 303ra} porte decem cubitorum
interl.| qui sacratus et perfectus numerus in quo mense septimo decima die mensis ieiunium propitiationis est
erat et latera porte quinque cubitis hinc
interl.| vel humeri unde: supposuit humerum ad laborandum in veste quoque pontificis humerale cum rationali stringitur ut ratione opera compleantur unde: a mandatis tuis intellexi
et quinque cubitis inde et mensus est longitudinem eius quadraginta cubitorum
interl.| porte de cuius latitudine et humeris tantum supra dixit
et latitudinem viginti cubitorum
marg.| {t. 3: Erfurt, f. 224ra ; facsim., p. 303a} DECEM  CUBITORUM. HIERONYMUS. Die decima mensis primi qui appellatur nisan ad immolationem et preparationem pasche agnus assumitur. Septimo igitur mensem decime offeruntur in Dei horrea vel ut scriptura dicere consuevit torcularia. Unde: dilatamini et vos ut cum per decem cubitos porte templum quis fuerit ingressus ex utraque parte ipsius latera sive ut in hebreo proprie dicitur humeri mensurentur qui ad opera referuntur. Qui humeri porte ex utraque parte quinos habent cubitos ut per terrenos sensus atque divinos de quorum differentia supa dictum est adita templi ingrediantur.
marg.| LONGITUDINEM  EIUS  QUADRAGINTA  CUBITORUM  ET  LATITUDINE  VIGINTI. Vigies quadraginta octingenta faciunt qui numerus octonario vicinus est. Unde: Date partes septem necnon et octo. Vel quia per tribulationes et angustias huius seculi intramus in sanctuarium Dei. Quadraginta enim numerus laboris est. Unde: Moyses et Elias hoc numero ieiunant et Israel vexatur et probatur in solitudine et post multos labores terram promissionis ingreditur. Et Dominus noster secundum assumpti corporis fragilitatem tentatur quadraginta diebus in solitudine ut post victoriam accedant angeli et ministrent ei.
marg.| HIERONYMUS. Et latitudine viginti cubitorum. Cum post tribulationes et angustias dicemus cum apostolos: in omnibus tribulati sed non coangustati. Et cum propheta: in tribulatione dilatasti michi. Tunc nobis latissimus aperiatur introitus qui viginti cubitorum habet latitudinem. Qui et ipse dualis est numerus ut superatis mundi certaminibus atque terrenis ingrediantur templi penetralia et audiamus cum discipulis: confidite ego vici mundum.
Numérotation du verset Ez. 41,3 
et introgressus intrinsecus
interl.| quamvis proficiamus semper nobis maior profectus aperitur unde post introitum templi rursum ingreditur intrinsecus
mensus est in fronte porte duos cubitos et portam sex cubitorum et latitudinem porte septem cubitorum
marg.| DUOS  CUBITOS. Iuxta superiorem sensum per dualem numerum ingredimur ad eum locum ubi sunt sancta sanctorum unde: et ipsa porta sex cubitorum est per quos ingressi eternam requiem possidemus que in septenario demonstratur.
Numérotation du verset Ez. 41,4 
et mensus est longitudinem eius viginti cubitorum et latitudinem viginti cubitorum ante faciem templi et dixit ad me hoc est sanctum sanctorum
marg.| LONGITUDINEM  EIUS  VIGINTI  CUBITORUM. Quia ante faciem templi et in ipso introitu eius preteriti laboris atque certaminis nobis mensura semper occurrit quam enim1 #orationem in singulis numeris duplex possidet due decades habent eandem.
1 enim] em. Rusch
marg.| HOC  EST  SANCTUM  SANCTORUM. HIERONYMUS. Nota quod in descriptione tabernaculi dicuntur sancta sanctorum pluraliter hic sanctum sanctorum singulariter ut post sancta veniamus ad sanctum sicut post multa cantica ad canticum canticorum quod omnium carminum carmen est quod canentes sponsi copulamur ampleximus.
marg.| Si ante faciem templi sanctum sanctorum est quantam beatitudinem in templi interioribus estimare debemus unde: hoc labor est in conspectu meo donec intrem in sanctuarium Dei et intelligam in novissimis eorum
Numérotation du verset Ez. 41,5 
et mensus est parietem domus
interl.| sancti sanctorum
sex cubitorum
interl.| pro fabrica mundi et omni visibili creatura que sex diebus condita est
et latitudinem lateris quatuor cubitorum undique per circuitum domus
interl.| non ex uno latere
marg.| QUATUOR  CUBITORUM. I<SODORUS>. Que quatuor monstrant elementa ex quibus universa compacta et maxime humana corpora contra que sancti dimicantes et anime potestati subiicientes merentur interiora introire et Domini arcana cognoscere.
Numérotation du verset Ez. 41,6 
latera autem latus ad latus bis triginta tria
interl.| alias trium
et erant eminentia que ingrederentur per parietem domus in lateribus {t. 3: Erfurt, f. 224rb ; facsim., p. 304b} per circuitum ut continerent et non attingerent parietem templi
marg.| LATERA  AUTEM etc. R<ABANUS>. Ipsa latera que in circumitu domus erant et quatuor cubitis a templi pariete separabantur iuncta sibi erant ita ut unum latus aliud latus contingeret et haberet in longitudine non triginta et tres cubitos sed bis triginta tres id est sexaginta sex. In Levitico dicitur: in ortu masculi post una hebdomadam et illam que genuit et illum qui genitus est triginta tres implere dies ut veniant ad purificationem. Si autem genuerit {t. 3: Erfurt, f. 224rb ; facsim., p. 304b} feminam duplicem observare numerum id est sexaginta sex. Et quia ut veniamus ad sancta sanctorum non solum prima indigemus nativitate sed et secunda ut nati in carne renascamur in spiritu ideo non sexaginta sex sed bis triginta tres ponuntur ut utraque nativitas Deo auctori debeatur et elementis eius et duplici circumeant latera domus que templi fulciunt edificium.
marg.| ET  ERANT  EMINENTIA etc. Sancti enim viri in multitudine credentium erumpunt per parietem templi. Per omnia scilicet latera in circumitu et continent ecclesie fundamenta et tamen non attingunt parientem templi tantum vidisse contenti et de longe inenarrabilia adorasse mysteria videmus enim per speculum nunc in enigmate et plenissima tangere atque comprehendere non possumus veritate.
Numérotation du verset Ez. 41,7 
et platea erat in rotundum ascendens sursum per cochleam et in cenaculum templi deferebat per gyrum idcirco latius erat templum in superioribus et sic de inferioribus ascendebatur ad superiora in medium
marg.| IN  ROTUNDUM. ISIDORUS. Que pulcherrima figura etiam apud philosophos dum celum sol luna et cetera sidera et punctum terre et in humanis corporibus oculi quasi altera sidera et figura capitis quod omnium sensuum receptaculum est teretes digiti et femora et brachia hac rotunditate insignuntur.
marg.| PER  COCHLEAM  ET  IN  CENACULUM. Que deorsum sunt semper angustiora sunt in ieiuniis et victus unius continentia paulatimque dum ad summa conscendimus latior nobis via aperitur unde: in tribulatione dilatasti mihi.
marg.| IN  CENACULUM. <RABANUS>. In Regum volumine hoc cenaculum habuit Heliseus et Helyas. Et in Actibus Apostolorum: Tabita id est Dorcas et Damula nostra que bonis operibus ad summa concenderat. Petrus quoque super quem Dominus ecclesie fundamenta constituit transcendit cenaculum et venit ad tectum quod grec doma id est tecti solarium et incognita prius seculo Ecclesie sacramenta cognovit. Salvator quoque in cenaculo magno et lato et omni sorde purgato strato et ad spirituale convivium parato pascha fecit mysterium corporis sui et sanguinis discipulis tradit et eternam nobis agni immaculati festinavitatem reliquit.
Numérotation du verset Ez. 41,8 
et vidi in domo altitudinem per circuitum fundata latera ad mensuram calami sex cubitorum spatio
Numérotation du verset Ez. 41,9 
et latitudinem per parietem lateris forinsecus quinque cubitorum et interior domus in lateribus domus
Numérotation du verset Ez. 41,10 
et inter gazophylacia
interl.| Symachus: exedras
latitudinem viginti cubitorum in circuitu domus undique
marg.| SEX  CUBITORUM  QUINQUE  CUBITORUM  VIGINTI  CUBITORUM. His significatur quod de hoc mundo et de terrenis sensibus et de duali duarum decadarum numero qui refertur ad viginti non solum in sancta sanctorum sed et in cenacula eorum meremur ascendere et semper habere in memoria quod per sex dies conditionis nostre et per quinque sensus et per viginti cubita latitudinis ascenderimus cenaculum templi et terrenam humilitatem sensumque #littere relinquantes transierimus ad summitatem ecclesie spiritusque consortio gaudeamus.
Numérotation du verset Ez. 41,11 
et ostium lateris ad orationem ostium unum ad viam aquilonis
interl.| a quo exardescunt mala super terram
et ostium unum ad viam australem et latitudinem loci ad orationem quinque cubitorum in circuitu
marg.| ET  HOSTIUM  LATERIS. Pulchre in hostio contra aquilonem locus orationis est ut secundum apostolum sine intermissione oremus et cum Hieremia dicamus: non taceat pupilla oculi mei vel presentia mala vitare cupientes vel pro preteritis gratias agentes. In tabernaculo enim huius corporis semper ingemiscimus dicimusque: miser ego homo quis me liberabit de corpore mortis huius.
marg.| ET  HOSTIUM  UNUM  AD  VIAM  AQUILONIS. HIERONYMUS. Post frigus enim aquilonis transimus ad australem calorem et tamen rursum orationis que intus locum in aquilonis hostio ut evadamus pericula in australi ut agamus gratias pro preteritis et sit nobis victorie secura possessio quinque autem cubiti et in hoc loco divinos indicant sensus per quos de terrenis ad altiora ascendimus.
Numérotation du verset Ez. 41,12 
et edificium quod erat separatum versumque ad viam respicientem ad {t. 3: Erfurt, f. 224va ; facsim., p. 304a} mare latitudinis septuaginta cubitorum paries autem edificii quinque cubitorum latitudinis per circuitum et longitudo eius
interl.| erat scilicet
nonaginta cubitorum
marg.| ET  EDIFICIUM  QUOD  ERAT  SEPARATUM. Ut scilicet post labores et pericula et {t. 3: Erfurt, f. 224va ; facsim., p. 304a} seculi istius fluctus atque naufragia de quibus Hieremias scribit et Daniel et Zacharias verum et legittimum septem decadarum sabbatum consequamur et sit nobis eterna requies. Et per quinque cubitorum latitudinem veniamus ad longitudinem nonaginta cubitorum. In qua etate de repromissione Sara filium genuit que nonaginta annorum id est novem decadarum peperit Isaac iuncta Abraham centenario id est decem decadarum habenti mysterium. Qui numerus quid significet sequens scriptura monstrabit.
Numérotation du verset Ez. 41,13 
et mensus est domus longitudinem centum cubitorum et quod separatum erat
interl.| a sanctis sanctorum
edificium et parietes eius longitudinis centum cubitorum
marg.| CENTUM  CUBITORUM. HIERONYMUS. Qui numerus perfectus est decem decadarum ut et mente et sermone et operibus Domino serviamus recordantes illud apostoli: ut possimus scire que sit latitudo et longitudo et profundum et altitudo.
Numérotation du verset Ez. 41,14 
latitudo autem ante faciem domus et eius quod erat separatum contra orientem centum cubitorum
Numérotation du verset Ez. 41,15 
Et mensus est longitudinem edificii contra faciem eius quod erat separatum ad dorsum
interl.| alii: post dorsum
ecthetas2 ex utraque parte centum cubitorum et templum interius et vestibula atrii
2 ecthetas] scrips. , hecthecas Rusch , ekthetas Weber
marg.| Ecthetas quas Rome vocant solaria de cenaculorum parietibus eminentia vel meniana ab inventore que nonnuli Grecorum exostras vocant.a b
a Hieronymus, Prologus Hieremiae prophetae (CPL 0591 L (A)), ed. Weber, Edminor., p. 1166 ut in Edmaior., t. 14, p. 5-6 ; cf.   De Bruyne , Préfaces, X: Prophetae maiores, n° 1.3 ; PL28, 847C-850A [non contuli].
b Ez. 1, 2
Numérotation du verset Ez. 41,16 
limina et fenestras obliquas3 hecthecas in circuitu per tres partes contra uniuscuiusque limen
3 oblicas] + et Weber
interl.| ipsum templum
stratumque ligno per gyrum in circuitu.
interl.| sapientie et vite quod est in paradiso
Terra autem usque ad fenestras
interl.| usquequo veniat quod perfectum est
et fenestre clause super ostia.
marg.| ET  FENESTRAS  OBLIQUAS. HIERONYMUS. Ignosce lector difficultati et veniam tribue confitenti per fenestras enim obliquas et in modum rhetis factas et que semper clause sunt aspicimus et vix usque ad interiorem domum cordis nostri oculum possimus intromittere ut omnia que cernimus in umbra videamus et imagine ut cum apostolo clamemus: o profundum divitiarum sapientie et scientie Dei etc. Quis cognovit sensum Domini nisi magni consilii angelus qui sua potest dignus aperire mysteria.
marg.| HECTHECAS. Quas Rome vocant solaria de cenaculorum parietibus eminentia vel meniana ab inventore que nonnulli grecorum exostras vocant.
Numérotation du verset Ez. 41,17 
et usque ad domum interiorem et forinsecus per omnem parietem in circuitu intrinsecus et forinsecus ad mensuram
interl.| nihil enim absque mensura et ratione in templo Dei
Numérotation du verset Ez. 41,18 
et fabrefacta cherubim
interl.| in lignis scilicet que a pavimento usque ad fenestras pertingebant
interl.| multitudo scientie
et palme
interl.| signum victorie
interl.| post scientie multitudinem
et palma inter cherub et cherub
interl.| ut unum duarum palmarum lateribus vallaretur
duasque facies habebat cherub
interl.| non quatuor ut supra hominis scilicet et leonis vituli et aquile
Numérotation du verset Ez. 41,19 
faciem hominis
interl.| in quo ratio
{t. 3: Erfurt, f. 224vb ; facsim., p. 304b} iuxta palmam ex hac parte et faciem leonis
interl.| in quo furor qui significantius grece timos non ille qui perturbation et vitio proximus sed qui mentis consolidat molliciem et animum dimicantis facit fortiorem.
iuxta palmam ex alia parte expressam per omnem domum in circuitu
marg.| FACIEM  HOMINIS  IUXTA  PALMAM etc. RABANUS. In principio subiacemus concupiscentie que refertur ad vitulum propter terrena opera. Et alia sunt carnalia alia spiritualia quorum extremum aquile deputatur. Cum autem intraverimus sancta sanctorum et possederimus interiora templi nihil indigemus nisi ratione et fortitudine quorum alterum ad sensum atque providentiam alterum ad animi refertur perseverantiam. Omnis igitur paries per circumitum templi a pavimento usque ad laquaria cherubim habebat et palmas mira arte celatas. Post que aperiebatur sanctuarium per quatuor angulos contra faciem sanctorum. Prius enim habemus scientie multitudinem per quam de hoste victoriam et postea nobis sanctuarium aperitur et templum quod habet quatuor angulos id est stationem firmissimam que in nullam vergat partem. Quadrangulus enim stabili firmatur basi et in mystico numero {t. 3: Erfurt, f. 224vb ; facsim., p. 304b} quatuor elementa ex quibus constant omnia solida et perpetua significat. Cuncta vero contra faciem sanctuarii aspiciebant ante quod sanctuarium erat species altaris lignei.
Numérotation du verset Ez. 41,20 
de terra usque ad superiora porte cherubim et palme celate erant in pariete templi
Numérotation du verset Ez. 41,21 
limen quadrangulum et facies sanctuarii aspectus contra aspectum
Numérotation du verset Ez. 41,22 
altaris lignei trium cubitorum altitudo et longitudo eius duo cubitorum et anguli eius et longitudo eius et parietes eius lignei et locutus est ad me
interl.| vir scilicet qui in abdita templi me introduxerat
hec est mensa coram Domino
interl.| altare ligneum quod angulos habet et cornua quod scilicet in similitudine rubi ardens non comburitur de qua: parasti in conspectu meo mensam adversus eos qui tribulant me
marg.| ALTARIS  LIGNEI. In quo ignis succenditur id est mensa thimiamatis que nihil ab igne patitur sed in igne fit purior sicut sanctorum opera de quibus apostolus: Uniuscuiusque opus qualesit ignis probabit. Non pereunt sed igne purora et clara fiunt. Sic altaris ligna que de lignis sunt paradisi igne vitiorum non cremantur sed puriora redduntur non mirum hec de sanctuario et interioribus templi et altari thimiamatis credi cum etiam ancanton ligni genus vel ligni simile cum plus arserit mundius fit.
Numérotation du verset Ez. 41,23 
et duo ostia
interl.| utriusque testamenti sacramenta
erant in templo et in sanctuario
Numérotation du verset Ez. 41,24 
et in duobus ostiis
interl.| ut in historia spiritualem habeamus intelligentiam et in tropologia historie veritatem alterum enim altero indiget
ex utraque parte bina erant ostiola que in se invicem plicabantur bina enim ostia erant ex utraque parte ostiorum
marg.| IN  DUOBUS  HOSTIIS etc. Solent enim in maioribus tricliniis bina hostia herere sibi atque coniungi ut maior introitus nona duabus et ingentibus sed quatuor minoribus claudatur vel aperiatur foribus.
Numérotation du verset Ez. 41,25 
et celata erant in ipsis ostiis templi cherubim
interl.| de quibus supra dictum est
et scalptura palmarum
interl.| ut post scientie plenitudinem intrantibus victoria prebeatur
sicut in parietibus quoque expressa erat quam ob rem erant et grossiora ligna in vestibuli fronte forinsecus
marg.| GROSSIORA  LIGNA etc. Ut firmitatem haberent et celaturam possent recipere. Iuxta intelligentiam spiritualem firmiora et celata sunt hostia ut firmitatem habeant et pulchritudinem ne quis sancta sanctorum similis Ozie possit irrumpere et sibi sacerdotium vendicare.
Numérotation du verset Ez. 41,26 
super que fenestre oblique et similitudo palmarum hinc atque inde in humerulis
interl.| postibus superliminaris
vestibuli secundum latera domus
interl.| nihil enim in templo Dei absque mensura et sapientia
marg.| SUPER  QUE  FENESTRE  OBLIQUE etc. HIERONYMUS. Vel abscondite ut ipsum quoque lumen quod prebebatur intrinsecus non haberet et perfectam scientiam nec clarum lumen et cunctis patens sed multis ex parte esset absconditum quia «videmus nunc per speculum in enigmate, tunc autem facie ad faciem»c. Et nondum novimus sicut oportet nos scire. «Cum autem venerit quod perfectum est, evacuabitur quod ex parte est»d.
c 1Cor. 13, 12.
d 1Cor. 13, 10.
marg.| HINC  ATQUE  INDE  IN  HUMERULIS  VESTIBULI etc. Pulchre non posuit dexteram et sinistram ne quid sinistrum in his que magna sunt et arcana dicere videretur sed hinc atque inde unde: si quis te percusserit in dexteram maxillam prebe ei et alteram. In sancto enim viro utrunque perfectum est.



Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ez. Capitulum 41), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 05/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=37&chapitre=37_41)

Notes :