Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Hugo de Sancto Caro

Biblia communis

Capitulum 27

Numérotation du verset Prv. 27,1

Ne glorieris in crastinum ignorans¹ quid superventura pariat dies.

¹ ignorans Ω^D Rusch Weber ] ignoras X Σ M* Y Z* Γ^M Ω ^M

Numérotation du verset Prv. 27,2

Laudet te alienum²

² alienum Π^H² Y Φ^RG Θ Ω ^M Rusch ] alienus Ω^S Ω^J Weber , obsc. # Ω^D

et non³ os tuum extraneus et non⁴ labia tua.

³ non Ω ^M marg.| Rusch Weber ] om. Ω^D |

⁴ non Ω^D Ω ^M marg.| Rusch Weber |

Numérotation du verset Prv. 27,3

Grave est saxum et onerosa est⁵ arena

⁵ est Ω^D Ω^L Rusch ] om. Weber

sed ira stulti utroque gravior.

Numérotation du verset Prv. 27,4

Ira non habet misericordiam nec erumpens furor et impetum concitati spiritus ferre quis poterit ?⁶

⁶ spiritus CorS1 (quidam moderni) Ω^D Ω ^M Ω^J Ω^{S *} Ω^P Ed1530 Rusch ] del . Cor1 , rubr. sublin. Ω^D² Ω^J², om. Cor2 (non est ibi) CorS1 = Cor3 (hebr. antiq. Beda) Ω^L Weber | ferre quis poterit Cor1 Ω^D Ω^S Ω ^F Ω^J² Ω^P Rusch ] quis ferre poterit Ω ^M, quis poterit CorS1 (sic habent hebr. Beda antiqui)

Numérotation du verset Prv. 27,5

Melior est manifesta correctio⁷ quam amor absconditus.

⁷ correctio Ω^D Ω^S Ω ^F Ω^J Rusch ] correptio Cor2 ( CORREPTIO per p) CorS1 = Cor3 (al. CORREPTIO ) Ω^L Ω^P Weber

Numérotation du verset Prv. 27,6

Meliora

sunt vulnera

diligentis

quam fraudulenta

odientis

oscula⁸.

⁸ o. oscula Ω^D Ω^S Ω^J Ω^L Weber ] inv. Ω^J T Rusch Clementina ]

Numérotation du verset Prv. 27,7

Anima

saturata

calcabit favum,

anima⁹ esuriens

⁹ anima Ω^D Ω ^M Ω^S Rusch Weber ] et praem. Clementina

etiam¹⁰ amarum

¹⁰etiam Ω^D Ω^S Ω^J Rusch Clementina ] et Ω ^M Ω^L Weber

pro dulci¹¹

¹¹ dulci M Z² T² Ω^D Ω ^M Ω^J Ω^S Ω^L Rusch edd. ] dulce Weber

sumet.

Numérotation du verset Prv. 27,8

Sicut avis transmigrans de nido suo, sic vir qui relinquit¹² locum suum.

¹² relinquit Ω^D Ω ^M Ω^J Ω^S Rusch Weber ] relinquet Cava

Numérotation du verset Prv. 27,9

Unguento et variis odoribus delectatur cor et bonis amici consiliis anima dulcoratur.

Numérotation du verset Prv. 27,10

Amicum tuum et amicum patris tui ne dimiseris et domum fratris¹³ tui ne ingrediaris in die afflictionis tue¹⁴. Melior est vicinus

¹³ fratris Ω^D Ω^S] patris X D Ω ^M |

¹⁴ tue Ω^D Ω^S] sue Ω ^M |

iuxta quam frater procul.

Numérotation du verset Prv. 27,11

Stude sapientie, fili mi, et letifica cor meum¹⁵

¹⁵ letifica Ω^D Ω ^F Ω^J etc. Rusch Weber ] letifico Ω ^M | meum CorS1 (sic habent hebr. et antiqui) Ω^D Ω^S Ω ^F Ω^J Ω^L Ω^P² Rusch Weber ] tuum CorS1 (quidam moderni) Cor3 (hebr. antiq.) CorS1 = Cor3 (Glossa : MEUM vel TUUM ) Ω ^M Ω ^F²^marg. (vel), tu Ω^P* (exp. et rubr. cancel.) cum LXX

ut possis¹⁶ respondere sermonem.

¹⁶ possis Ω^D Ω^S Ω^J Ω^L Ω^P Rusch ] possim Θ Weber , + exprobranti Ω^D Ω^J Ω^L Weber

Numérotation du verset Prv. 27,12

Astutus videns malum absconditus est, parvuli

transeuntes

sustinuerunt¹⁷ dispendia.

¹⁷ sustinuerunt Ω^D Ω ^M Ω^J Ω^S Ω^L Rusch Clementina ] sustinuere Ω^P Weber , sustinere Ω^J* Cava Amiatinus Q* Y* Z² Ψ^D

Numérotation du verset Prv. 27,13

Tolle vestimentum¹⁸ eius qui spopondit pro extraneo et pro alienis¹⁹ aufer ei²⁰ pignus.

¹⁸ vestimentum Cor3 (hebr.) |

¹⁹ alienis Cor2 Cor3 (antiq.) Ω^P Rusch Weber ] alieno Cor3 (moderni) Ω^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J |

²⁰ aufer ei Edmaior. (Ω^J plerique codd. ) Ω^D Ω ^M Ω^J Ω^S Ω^L Ω^P Cor2 Rusch ] auferto Amiatinus Q Θ^A Weber , aufers Cava T |

Numérotation du verset Prv. 27,14

Qui benedicit proximo suo voce grandi de nocte consurgens maledicenti²¹ similis erit.

²¹ maledicenti Ω^D Rusch Weber ] maledicti Ω ^M

Numérotation du verset Prv. 27,15

Tecta perstillantia in die frigoris et litigiosa mulier comparantur.

Numérotation du verset Prv. 27,16

Qui retinet eam quasi qui ventum teneat²² et oleum dextere sue evocet²³.

²² teneat Ω^D Ω^S Ω ^F Ω^J Ω^P Rusch Weber ] retineat Θ S² Ω ^M |

²³ evocet Cor1 (hebr.) Cor2 (alia littera marg.| ) Cor3 (al.) D Y* Γ^M Ω ^M Rusch ] evacuet Q Ω^D Ω^S Ω ^F Ω^J Ω^P, evacuat Y² , vocabit Cor1 (Andreas) Cor2 = Cor3 (hebr. et antiq.) Ω^L Weber , vocet Amiatinus L Φ^P Θ^H |

Numérotation du verset Prv. 27,17

Ferrum ferro exacuitur²⁴ et homo exacuit faciem amici sui.

²⁴ exacuitur Σ Ω^D Ω^S Ω ^F Rusch Clementina ] acuitur Ω^J Ω^L Ω^P Weber , exacuet X Amiatinus Φ^RG Z² S² Ψ^D

Numérotation du verset Prv. 27,18

Qui servat ficum²⁵ comedet fructus²⁶ eius et qui custos²⁷ est domini sui glorificabitur.

²⁵ ficum Ω^D Ω^S Ω^J Rusch Weber ] + suam Ω ^M*, + suum Ω ^M** |

²⁶ fructus Ω^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Ω^P] fructum Amiatinus L Φ Θ Z² Γ^M Ψ^D Cor2 (hebr. et antiq. habent in singulari accusativo) Cor3 (hebr. antiq.) cum hebr. |

²⁷ custos Ω^D Ω ^F Ω^P Rusch Weber ] iustus Ω ^M |

Numérotation du verset Prv. 27,19

Quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium, sic corda hominum manifesta sunt prudentibus.

Numérotation du verset Prv. 27,20

Infernus et perditio numquam²⁸ replentur²⁹, similiter et oculi hominum insatiabiles.

²⁸ numquam Cava Θ S² CorS1 = Cor3 (moderni) Ω^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Rusch Ed1530 Clementina ] non Weber |

²⁹ replentur CorS1 = Cor3 (moderni) Ω^D Ω ^F Ω^J Rusch Weber ] replebuntur Π^H Amiatinus L M D Q Y Φ Z² W* S² Γ^M Ψ^D Cor3 (Beda hebr. antiq. vel IMPLEBUNTUR ), CorS1 (Beda antiq. hebr. REPLEBITUR vel IMPLEBUNTUR) , implentur Ed1530 Clementina |

Numérotation du verset Prv. 27,21

Quomodo probatur in conflatorio argentum et in fornace aurum sic probatur³⁰ homo ore laudantium³¹. Cor iniqui exquirit mala, cor autem rectum exquirit scientiam³².

³⁰ in conflatorio... probatur] om. Ω ^M |

³¹ laudantium W S Γ^M Ω^D Ω ^M² Ω^S Ω ^F Ω^J Rusch ] laudantis Ω^L Ω^P Weber |

³² cor iniqui... scientiam Q² Θ Z Ω^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^J Rusch Clementina (exquiret Θ Ω^L Ω^P, exquiret Z², inquirit Clementina )] om. Weber , del. Cor1 Ω^L (va-cat), Cor2 = Cor3 (nec hebr. nec antiq. habent sed LXX) |

Numérotation du verset Prv. 27,22

Si³³ contuderis stultum in pila³⁴ quasi tipsanas³⁵ feriente desuper pilo³⁶ non auferetur ab eo stultitia eius.

³³ Si Ω^D Ω^J Rusch Weber etc.] Cum Ω ^M |

³⁴ in pila Ω^D Ω^J Rusch Weber ] in penitentia Ω ^M (hapax) |

³⁵ tipsanas Ψ^D Ω^S Ω^J Ω^L Rusch ] typsanas Ω ^M, tisanas Weber , microf. illegibilis Ω^D |

³⁶ d. p. Ω^D Ω^J etc. Rusch Weber ] inv. Ω ^M (hapax) |

Numérotation du verset Prv. 27,23

Diligenter agnosce vultum pecoris tui tuosque greges considera.

Numérotation du verset Prv. 27,24

Non enim habebis iugiter³⁷ potestatem sed corona tribuetur tibi³⁸ in generatione generationum³⁹.

³⁷ h. iu. Ω^D Rusch Weber ] inv. Γ^M Ω ^M |

³⁸ tibi Φ^P CorS1 (quidam moderni habent) Ω ^M Ω^J Ω^S Rusch ] om. CorS1 =3 (Beda hebr. antiq. moderni) Weber , microf. illegibilis Ω^D |

³⁹ in g. generationum Amiatinus D Y Φ Z² Γ^M² Ψ^D Ω^D Ω ^M Ω^J Ω^{S ²} Rusch Weber ] in generatione et generatione G Cava X Σ^T L Z* S Ω^J*, in generatione (-nem Clementina ) et generationem Σ^C Π^H M Θ T W Ω^L Ed1530 Clementina |

Numérotation du verset Prv. 27,25

Aperta sunt prata et apparuerunt virentes herbe⁴⁰ et collecta sunt fena⁴¹

⁴⁰ virentes herbe Ω ^M Rusch ] inv. Ω^D Ω^L Weber |

⁴¹ fena Ω^D Rusch Weber ] vena |

de montibus.

Numérotation du verset Prv. 27,26

Agni

sunt⁴² ad vestimentum tuum⁴³ et hedi

⁴² sunt CorS1 (moderni) Ω^D Ω ^M Ω^S Rusch ] om. Cor2 CorS1 (hebr. antiq. Beda sine? SINT vel SUNT ) Ω^J² (in ras.) Ω^L Weber |

⁴³ tuum Ω^D Rusch Weber ] suum Ω ^M |

ad agri pretium⁴⁴.

⁴⁴ ad X Θ^A Z* Γ^M² Ω^D Ω ^M Ω^J Ω^{S *} Rusch Clementina ] om. Ω^J² ( rubr. sublin. ) Weber

Numérotation du verset Prv. 27,27

Sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos et in⁴⁵ necessaria⁴⁶ domus tue et ad victum ancillis tuis.

⁴⁵ et in X Y* Rusch Clementina edd. ] in Ω^D Ω^L Weber ; et ad Θ S² Ω ^M |

⁴⁶ necessaria] vitam Ω ^M (hapax) |

Capitulum 27

Numérotation du verset Prv. 27,1

^marg.| {s} Ne glorieris in crastinum id est de futuro quasi securus

^marg.| {t} Ignorans quid superventura pariat dies ] Nam ut dicit Beda. : Si hodie servis Domino, qualis esse in futurum possis, aut quomodo vitam finiturus sis previdere non vales ? Unde Eccl. 9.a. Sunt iusti atque sapientes et opera eorum in manu Dei et tamen nescit homo utrum amore, an odio dignus sit, sed omnia in futurum servantur incerta. Ex quo fit, ut semper sibi timeat homo : Sicut Iob. 31.c. Semper quasi timentes fluctus super me Deum timui et pondus eius ferre non potui. Hoc est quod dicitur 3Rg. 20.b. Non glorietur accinctus eque, ut discinctus ; quia Dum poteris vinci, non debes dicere, vici.

^marg.| {u} Laudet te alienus et non os tuum ; extraneus et non labia tua. Contra vitium iactantie dicitur hoc. Aliquando autem viri spirituales possunt opera sua commendare duplici de causa. Primo, ut Deus glorificetur in eis et proximus edificetur. Unde 2Cor. 11.b. Existimo me nihil minus fecisse a magnis Apostolis : Nam etsi imperitus sermone, sed non scientia. Secundo, ad sui consolationem et spei revelationem potest homo laudare se coram Deo. Unde Is. 38.a. dicit Ezechias : Obsecro, Domine, memento queso, quomodo ambulaverim coram te in veritate et in corde perfecto et quod bonum est, in oculis tuis fecerim.

^marg.| {x} Grave est saxum et onerosa arena sed ira stulti utroque gravior id est plus gravatur sapiens ira stulti, quam onere saxi vel arene, Eccl. 22.b. Super plumbum quid gravabitur ; et quod illi aliud nomen quam fatuus ? Arenam et salem et massam ferri facilius est ferre, quam hominem imprudentem et fatuum et impium.

Numérotation du verset Prv. 27,mystice

^marg.| Mystice. Saxum est peccatum mortale, arena multitudo venialium. Unde sensus est : Grave est deprimi uno mortali peccato, vel multitudine venialium onerari.

^marg.| {y} Sed ira stulti utroque gravior . id est ira per vitium, que omnino extinguit oculum mentis, ne possit discernere verum. Est autem ira per zelum, que ad tempus turbat oculum orationis, ut postea limpidius videat. Hec est ira iusti. Et de hac dicitur Eccl. 7.a. Melior est ira risu, quia per tristitiam vultus corrigitur animus delinquentis. Ira vero stulti mox, ut canduerit, viscera pietatis amittit et laxat frena furoris.

^marg.| Unde sequitur

^marg.| {z} Ira . stu lti, scilicet

^marg.| {a} Non habet misericordiam . quia est inquisitrix vindicte.

^marg.| {b} Nec erumpens furor . qui totam malitiam cogit effundere, habet misericordiam.

^marg.| {c} Et ideo impetum concitati spiritus ferre quis poterit ? quasi dicat : nullus, nisi virtute Dei.

Numérotation du verset Prv. 27,moraliter

^marg.| {x} Grave faxum ] id est labor, sive pondus iniuncte administrationis : Arena onerosa est molestiarum, ac sollicitudinum multitudo, sed super his plus gravat furor et ira mali Prelati.

^marg.| {d} Melior est manifesta correctio ] Domini, vel Prelati, qui flagellat omnem filium, quem recipit : Supra 3.b. Et Hbr. 12.b.

^marg.| {e} Quam amor absconditus ] {3. 59ra} qui per opera non ostenditur. Correctio enim signum est paterne dilectionis. Amor vero absconditus, vel illicitus est signum odii ; quia qui male agit, odit lucem. Io. 3.c. vel inutilis est et nihil prodest. Nam probatio dilectionis exhibitio est operis, dicit Gregorius.

^marg.| {a} Meliora sunt vulnera diligentis ] id est utiliores sunt correctiones sive verbera Dei, vel Prelati, que fiunt ex amore.

^marg.| {b} Quam fraudulenta odientis oscula ] id est quam Diaboli blandimenta, que fiunt ex fraude : Diabolus enim erroribus hominum favet, ut ad graviora trahat ; Deus, vel Prelatus verberat errantes, ut preterita corrigant et futura caveant. Unde et Dominus Paulum flagello convertit. Act. 9.a. Ioab Amasan osculo interfecit. 2Rg. 20.c. Et Iudas osculo Dominum prodidit Lc. 22.c.

^marg.| {c} Anima saturata ] divitiis et delitiis seculi, que sunt silique porcorum, que potius inflant, quam satiant

^marg.| {d} Calcabit favum ] id est dulcedinem celestis patrie, vel sacre scripture, sicut porcus conculcat margaritas et stercoribus delectatur. His dicitur Lc. 6.d. Ve vobis, qui saturati estis quia esurietis eternaliter, quando famelici et pauperes saturabuntur epulis eterne iucunditatis, Is. 65.c. Servi mei comedent ; et vos esurietis : servi mei bibent et vos sitietis.

^marg.| {e} Anima vero esuriens iustitiam

^marg.| {f} Et amarum id est adversa seculi, tentationes Diaboli, molestias carnis et etiam ipsam mortem.

^marg.| {g} Pro dulci obtinendo id est pro beatitudine habenda.

^marg.| {h} Sumet spo ntanee.

^marg.| Vel {g} Pro dulci id est pro Christo, qui dulcis est gustantibus ipsum. Unde Ps. 33. Gustate et videte quoniam suavis est Dominus. Et Ps. 24. dulcis et rectus Dominus [propter hoc legem dabit delinquentibus in via

^marg.| Vel {g} pro dulcisumet id est tamquam dulce. Sancti qui esuriunt et sitiunt iustitiam, non solum patienter, non solum libenter : sed et gaudenter, pro Christo tribulationes patiuntur. Dt. 33.c. Letare Zabulon in exitu tuo et Isachar in tabernaculis tuis, populos vocabunt ad montem, ibi immolabunt victimas iustitie, qui inundationes maris quasi lac sugent et thesauros absconditos arenarum Zabulon interpretatur habitaculi substantia, vel habitaculum fortitudinis, vel pulchritudinis. Isachar, qui est memor, vel Dominum memorans, seu vir mercedis, aut est merces mea.

^marg.| {i} Sicut avis transmigrans de nido suo relinquens ova, vel pullos suos et raptui exponens,

^marg.| {k} Sic vir, qui relinquit locum suum id est bonum inceptum vel bonum propositum, quicquid boni fecerat raptui Demonum exponit. Unde Eccl. 10.a. Si spiritus potestatem habentis ascenderit super te, locum tuum ne dimiseris id est si tentatio Diaboli tibi institerit, a bono incepto ne desistas. Ad hoc enim tentat Diabolus, ut vel ad malum trahat, vel a bono retrahat.

^marg.| Vel sic.

^marg.| {i} Sicut avis transmigrans de nido suo ova, vel pullos suos exponit raptui

^marg.| {k} Sic vir, qui relinquit locum suum id est Ecclesiam, vel prebendam suam, non curans de subditis suis, si a Demonibus rapiantur. Similis Struthioni, de quo Iob. 39.b. Derelinquit ova sua in terra et obliviscitur quod pes conculcet ea, aut bestia agri conterat, duratur ad filios suos quasi non sint sui. Vel locus cuiuslibet est munditia conscientie, vel labor penitentie, vel claustrum aut quilibet status bonus, quem qui reliquerit transiens ad molliorem, periculis multis se exponit, ad modum avicule transmigrantis de nido suo. Ideo dicitur Apc. 3.c. tene quod habes, ut nemo accipiat coronam tuam 1Cor. 7.d. Unusquisque in qua vocatione vocatus est, in ea permaneat. Quod omnibus modis Diabolus procurat etiam sub specie boni. Unde Ps. 10. In Domino consido, quomodo dicitis anime mee transmigra in montem, sicut passer. Is. 16.a. Sicut avis fugiens et pulli de nido avolantes, sic erunt filie Moab in transcensu Arnon quod interpretatur arca meroris, vel maledictio.

^marg.| {l} Unguento et variis odoribus delectatur cor ; et bonis amici consiliis anima dulcoratur id est sicut delectatio est in unguento et variis odoribus pigmentorum ; sic in bonis consiliis amicorum id est in sacris eloquiis, ubi consilia Dei et Sanctorum continentur, que dum simplicibus exponuntur a Doctoribus quasi aromata redolentia {3. 59rb} conteruntur. Sermo quidem predicationis ex multis sententiis, quasi ex multis speciebus aromaticis confectus est. Quot sunt sententie, tot sunt species, quedam dulces sunt, que misericordiam continent, quedam amare, que iustitiam nuntiant. Sed omnes medicinales sunt quia illis tumores spirituales, fracture et ulcera curantur. Unde Sap. 16.b. Neque herba, neque malagma sanavit eos, sed tuus sermo, Domine, qui sanat omnia.

^marg.| Horum unguentorum fragrantiam et virtutem senserant adolescentule, cum dicebant Ct. 1.a. Curremus in odorem unguentorum tuorum. Unguentarius hec unguenta conficiens Christus est Eccl. 38.a. Unguentarius faciet pigmenta suavitatis et unctiones conficiet sanitatis.

^marg.| Apothecarii, sive unguentorum et aromatum venditores, sunt Doctores et Predicatores, qui hec aromata et unguenta debent habere in apothecis suis id est in cordibus suis : Sed dissipate sunt apothece, quoniam confusum est triticum : Ioel. 1.d. Sunt autem inter cetera tria specialia unguenta et Domino chariora. Unguentum, scilicet contritionis, unguentum devotionis et unguentum pietatis.

^marg.| Primum habet amaritudinem, quia fit de speciebus amarissimis id est de peccatis et de commissis et omissis.

^marg.| Secundum habet suavitatem, quia de speciebus suavissimis est confectum id est de omnibus beneficiis Iesu Christi.

^marg.| Tertium vile videtur, quia de speciebus vilissimis est confectum id est de omnibus miseriis et defectibus proximorum.

^marg.| Primo unguento pedes Domini inunguntur, ubi fit remissio peccatorum. Lc. 7.g. Oleo caput meum non unxisti : hec autem unguento unxit pedes meos, propter quod dico tibi, dimittuntur ei peccata multa. Secundo caput Christi inungitur ; cum de beneficiis suis ei gratie referuntur,

^marg.| Siquidem caput Christi Deus 1Cor. 11.a. Tertio totum corpus Christi inungitur. Hoc triplex unguentum legimus in Evangelio figuratum. De primo dicitur Lc. 7.f. quod Maria ut cognovit quod Iesus accubuisset in domo Pharisei, attulit alabastrum unguenti et stans retro secus pedes eius lacrimis cepit rigare pedes eius et capillis capitis sui tergebat et osculabatur pedes eius et unguento ungebat.

^marg.| De secundo dicitur Mt. 26.a. Cum esset Iesus in Bethania in domo Simonis leprosi, accessit ad eum mulier habens alabastrum unguenti pretiosi et effudit super caput ipsius recumbentis. De tertio dicitur. Io. 19.g. Venit Ioseph et tulit corpus Iesu : venit autem et Nicodemus, qui venerat ad Iesum nocte primum ferens mixturam myrrhe et aloes quasi libras centum.

^marg.| Acceperunt ergo corpus Iesu et ligaverunt eum linteis et aromatibus, sicut mos est Iudeis sepelire.

^marg.| Primum unguentum pretiosum est ; unde et de eo dicitur Ps. 50. Cor contritum et humiliatum Deus non despicies. Secundum pretiosius est, quia et species chariores sunt quibus conficitur. Unde et de illo dicitur, Ps. 49. Sacrificium laudis honorificavit me. Tertium pretiosissimum est ; De quo dicitur. Ct. 1. Vbera tua vino fragrantia unguentis optimis. Sed dicit aliquis ; Non habeo hec unguenta, quia nescio ubi he species oriantur : Sed dico tibi, primas invenies in horto proprio, secundas in horto Domini, tertias in horto proximi. Primas species colligis, cum peccata tua meditando recolis. Illas conteris, cum de singulis dolendo gemis. Inde unguentum conficis, cum lacrimas fundis. Secundas species colligis, cum Dei beneficia laudando recolis. Illas in pulverem conteris, cum sigillatim etiam minima recognoscis. Inde unguentum conficis, cum de omnibus gratias agis. Tertias species colligis, cum miserias proximi meditaris Eas conteris, cum singulis corde compateris. Inde unguentum conficis, cum effectu misereris. Breviter ergo triplex unguentum est, scilicet Contritionis, devotionis et pietatis. Primum fit ex recordatione propriorum peccatorum. Secundum ex rememoratione Christi beneficiorum. Tertium ex consideratione miserie proximorum. Et de hoc triplici unguento procul dubio verum est quod dicit Salomon.

^marg.| {l} Unguento et variis odoribus delectatur cor ] licet non corpus.

^marg.| {m} Et bonis amici ] id est Christi.

^marg.| {n} Consiliis anima dulcoratur ] que acquiescit eis.

^marg.| {o} Amicum tuum ] id est Christum, de quo sup. 17.c. Omni tempore diligit, qui amicus est.

^marg.| {p} Et amicum patris tui ] verum.

^marg.| {q} Ne dimiseris ] prior : neque facias, propter quod dimittaris ab illo. Eccl. 9. Non relinquas amicum antiquum ; novus enim non erit similis illi. Vinum enim novum amicus novus ; veterascet et cum suavitate bibes illud.

^marg.| {r} Et domum fratris tui ne ingrediaris in die afflictionis tue ] id est ; paupertatis tue, cito enim fastiditus erit tua presentia unde Ier. 9.b. Unusquisque a proximo suo se custodiat et in omni fratre suo non habeat fiduciam. Mi. 7.a. Omnes in sanguine insidiantur, vir fratrem suum venatur ad mortem.

Numérotation du verset Prv. 27,mystice

^marg.| . Frater noster diabolus est Iob. 41.b. Ecce Behemoth, quem feci tecum id est {3. 59va} sicu t te. Dominus eius, mundus est. Unde Dominus per Ps. 44. Audi filia et vide et inclina aurem tuam et obliviscere populum tuum et domum patris tui. Hanc domum prohibet ingredi Salomon in die afflictionis, quia non a mundo, sed a solo Deo querenda est consolatio in die tribulationis ; quia delicata est divina consolatio, nec conceditur admittentibus alienam, ut dicit Beatus Bernardus. Sponsus iuste irascetur sponse, si ipso dimisso consolationem quereret ab adultero ; sic Dominus, qui sponsus est uniuscuiusque fidelis anime. Iuxta illud Os. 2.d. Sponsabo te mihi in fide. Iuste irasci potest Dominus, si querat quis ab alio consolationem in tribulatione. Ob hoc enim tribulationes immittit, ut clamemus et fugiamus ad ipsum tamquam egri ad Medicum, tamquam servi afflicti ad Dominum, tamquam naufragi ad Asylum. Ps. 9. Factus est Dominus refugium pauperi, adiutor in opportunitatibus in tribulatione.

^marg.| {a} Melior est vicinus iuxta ] compassionis affectu et miserationis effectu.

^marg.| {b} Quam frater procul ] ut patet in Samaritano et Sacerdote et Levita. Lc. 1.e. quasi dicat : Melius est tibi habere vicinum pium, quam fratrem impium. Unde supra 18.d. Vir amicabilis ad societatem magis amicus erit, quam frater.

Numérotation du verset Prv. 27,mystice

^marg.| {a} Mystice Vicinus iuxta gentilis est affinitate fidei nobis coniunctus.

^marg.| {b} Frater procul Iudeus est fide et pietate a nobis separatus. Nec dubium quin gentilis melior sit Iudeo.

^marg.| {c} Stude Sapientie non solum cognoscende, sed obtinende, sive possidende et faciende fili mi

^marg.| {d} Et letifica cor meum sic studendo Sapientie.

^marg.| {e} Ut possis exprobranti respondere sermonem id est reddere rationem contradicentibus, vel interrogantibus. Iuxta illud 1Pt. 3.c. Dominum autem Iesum Christum sanctificate in cordibus vestris, parati semper ad sanctificationem omni poscenti vos reddere rationem de ea, que in vobis est, spe.

^marg.| {f} Astutus videns malum persecutionis.

^marg.| {h} Absconditus est id est abscondit se, ut nihil sustineat. Idem sup. 22.a. Callidus videt malum, abscondit se, sicut vulpes in cavea. Et de his dicit Iob. 6.c. Qui timent pruinam, irruet super eos nix. In bono etiam exponitur.

^marg.| {f} Astutus id est sapiens.

^marg.| {g} Videns malum id est mundum, qui totus in maligno positus est. 1 Io. 5.d.

^marg.| {h} Absconditus est id est cum viderit, abscondit se resiliens ab eo et fugiens in solitudinem claustri. Nahum 3.b. Et erit : omnis, qui viderit te, resiliet a te. Viderat eum Ps. 54. cum dixit. Ecce elongavi fugiens et mansi in solitudine. Ier. 51.e. Murus Babylonis corruet, egredimini de medio eius, populus meus, ut salvet unusquisque animam suam ab ira furoris Domini et ne forte mollescat cor vestrum.

^marg.| {i} Parvuli id est Apostoli et sequaces eorum,

^marg.| {k} Transeuntes viam huius seculi, quasi viatores, peregrini.

^marg.| {l} Sustinuerunt dispendia id est multa opprobria. Hbr. 11.f. Sancti per fidem vicerunt regna. Et infra g. Alii ludibria et verbera experti insuper et vincula et carceres etc. Sed in omnibus his gaudebant quia ibant Apostoli gaudentes a conspectu concilii, quoniam digni habiti sunt pro nomine Iesu contumeliam pati. Act. 5.g. Si igitur transeuntes, tot dispendia sustinuerunt : quid sustinent, vel sustinebunt habitantes ? Apc. 8.d. Ve, ve, ve, habitantibus in terra. Ter dicit ve, quia ve in nativitate, ve in vita, ve in morte. Nativitas est immunda, vita laboriosa, mors periculosa. Unde Versus. Ve mihi nascenti, ve vivo, ve morienti.

^marg.| {m} Tolle ] id est tolles, vel tollendum predica.

^marg.| {n} Vestimentum ] id est curam seculi.

^marg.| {o} Eius ] id est ab eo

^marg.| {p} Qui spopondit pro extraneo ] id est qui curam aliorum suscepit.

^marg.| {q} Et pro alienis ] quos curandos suscepit.

^marg.| {r} Aufer ei pignus ] virtutum vel securitatis de vita eterna habenda. Multi enim in prelatione damnabuntur ; qui in statu simplici, si mansissent, salvi fuissent. Sicut ostensum fuit cuidam monacho ; quia quidam {3. 59vb} alius monachus electus fuerat et noluit recipere et post mortem suam apparuit illi monacho et dixit ei quod si recepisset electionem, damnatus fuisset. Ideo dicit Eccl. 7.a. Noli querere fieri Iudex, nisi virtute valeas irrumpere iniquitates. De hac materia dictum est, sup. 6.a. ibi : Fili, si spopondisti pro amico tuo etc. Et 20.c. ibi : Tolle vestimentum eius, qui fideiussor extitit etc. Ibi invenies expositionem. Et 22.d. ibi : Noli esse cum his, qui defigunt manus suas etc.

^marg.| {s} Qui benedicit proximo suo voce grandi ] id est alta id est qui favore superflue laudis aliquem extollit, vel malis eius favendo, vel bona plus equo laudando.

^marg.| {t} De nocte consurgens ] id est sollicitus circa hoc, ut est omnis adulator.

^marg.| {u} Maledicenti ] id est detractori.

^marg.| {x} Similis erit ] quia vel in malo laudando confidentiam prestat, vel bona laudando puritatem intentionis minuit, vel pervertit, ut quod superni amoris intuitu inceperat, humano favore finiat. Is. 3.c. Popule meus, qui beatum te dicunt, ipsi te decipiunt.

^marg.| {y} Tecta perstillantia in die frigoris et litigiosa mulier comparantur ] qui a utrumque grave et tediosum, sed mulier magis, sup. 21.b. Melius est sedere in angulo domatis, quam cum muliere litigiosa et in domo communi. Eccl. 25.c. Commorari leoni et draconi placebit, quam habitare cum muliere nequam. Ubi mulier dicitur caro, vel sensualitas, vel conscientia cauteriata, vel inanis gloria, vel doctrina heretica, vel carnalis voluptas, vel mundana sublimitas, vel administratio temporalis, vel cura parochialis, vel scientia secularis.

^marg.| {z} Qui retinet eam ] id est nititur retinere.

^marg.| {a} quasi qui ventum teneat et oleum dextere sue evacuet ] id est sicut ventus vel oleum manu teneri non potest ; ita nec mulier. Unde supra 6.b. Garrula et vaga, quietis impatiens, nec valens in domo consistere pedibus suis, nunc foris, nunc in plateis, nunc iuxta angulos insidians. Vel sicut ventus, si clausus tenetur, strepitum facit ; sic mulier, si claudatur, litigium facit. Et sicut oleum de manu effluit quantumcumque stringatur ; Ita mulier semper effugiet, quantumcumque bene custodiatur. Hoc etiam bene competit mundane glorie, que dicitur mulier litigiosa : nam ad modum venti, vel olei, quanto pressius tenetur, tanto minus retinetur ; et ideo comparatur umbre, que sequitur fugientem et fugit sequentem. Unde Hieronymus : Hoc solum gloriosum habet humana gloria quod amatores suos contemnit et diligit contemptores. Eccl. 44.a. quasi qui apprehendit umbram et persequitur ventum ; sic qui attendit ad visa mendacia Os. 12.a. Ephraim pascit ventum et sequitur estum.

^marg.| {b} Ferrum ferro acuitur et homo exacuit faciem amici, sui ] id est sicut ferrum acuitur ex collisione ad aliud ferrum ; sic unus amicus ex colligatione alterius accenditur in amorem. Unde Rm. 1.b. dicit Apostolus : Cupio videre vos, ut aliquid gratie spiritualis impertiar vobis. Beda. Bona consolatio consilium Sapientum, qui dum se invicem consolando instruunt, ferrum ferro exacuitur.

^marg.| Item sicut ferrum ferro exacuitur et purgat ferruginem ; ita homo exacuit faciem amici sui contumeliis, scilicet et tribulationibus.

^marg.| Nam quod lima ferro et fornax auro, vel flagellum grano ; hoc tribulatio viro iusto, dicit Augustinus

^marg.| {c} Qui servat ficum ] excolendo eam et bestias amovendo,

^marg.| Δ

^prol.| {a} Comedet fructus eius

Numérotation du verset Prv. 27,mystice

^marg.| .

^marg.| {c} Qui servat ficum ] Ficus est sacra Scriptura, cuius fructus dulcissimi sunt et solia medicinalia. Ez. 47.c. Erunt fructus eius in cibum et folia eius ad medicinam. De qua dicitur Iud. 9.b. Dixerunt ligna ad arborem ficum ; veni et super nos regnum accipe. Que respondit eis : Numquid possum deserere dulcedinem meam, fructusque suavissimos et ire, ut inter cetera ligna promovear ? De foliis huius ficus fecit sibi Adam post peccatum perizomata ad tegendum pudibunda sua : Gn. 3.b. Quod etiam hodie multi faciunt, quia verbis Doctrine sancte et predicationis palliant iniquitates suas : nam verba sancta habent et docent, sed vitam sceleratam et immundam. Os corporis habentes in celo, sed linguam cordis id est desiderium tenentes in luto. Os eorum quasi balsamicum redolet coram hominibus, sed cor eorum, quasi cadaver putridum fetet coram Deo. Unde Ier. 12.a. Prope es tu ori eorum, longe autem a renibus eorum. Hanc ficum decorticant heretici, qui male exponunt sacram Scripturam. Et etiam multi Catholici, qui eam enervant et emolliunt suis vitiis blandientes. Unde Ioel. 1.b. Gens ascendet super terram meam fortis et innumerabilis : dentes eius, ut dentes leonis : et molares eius, ut catuli leonis posuit vineam meam in desertum et ficum meam decorticavit, nudans spoliavit eam et proiecit. Qui servat hanc ficum, corde, ore et opere.

^marg.| Θ

^prol.| {a} Comedet

^marg.| {3. 60ra} Δ

^marg.| {a} Comedet fructus eius ] Laborantem enim agricolam oportet primum de fructibus percipere, 2Tim. 2.a.

^marg.| {b} Et qui custos est Domini sui ] ad litteram.

^marg.| {c} Glorificabitur ] apud Deum et homines.

^marg.| Θ

^marg.| {a} Comedet fructus eius ] purissimos, qui et sapore nutriunt et odore reficiunt. Unde et flores appellantur. Eccle. 24.c. Flores mei fructus honoris et honestatis, sup. 3.b. Primi et purissimi fructus eius. Vel ficus penitentia est nam ficus fructus dulcis est, sed folia aspera sunt ; sic penitentie fructus dulcis est, sed opera sunt amara ; qui hanc ficum servat perseverando in ea, comedet fructus eius id est peccatorum remissionem percipiet et vitam eternam habebit, Mt. 4.c. Penitentiam agite, appropinquabit enim regnum celorum. Vel ficus est gratia, fructus eius gloria. Qui igitur servat ficum, comedet fructus eius id est qui custodit gratiam, inveniet gloriam, supra 11.c. Mulier gratiosa inveniet gloriam. Ps. 83. Gratiam et gloriam dabit Dominus. Hoc est quod dicitur Lc. 19.d. Omni habenti dabitur et abundabit. Habenti gratiam dabitur gloria et abundabit, quia igniculus amoris in Sion, fiet caminus amoris in Hierusalem, Is. 31.d.

^marg.| {b} Et qui custos est Domini sui ] id est Christi, quem in hospitio cordis in Sacramento recipit.

^marg.| {c} Glorificabitur ] Nam qui digne corpus Christi recipit et receptum in munditia cordis custodit, vitam eternam habebit. Lc. 19.a. Zachee, festinans descende, quia hodie in domo tua oportet me manere. At ille festinans descendit et excepit illum gaudens. Et ait Iesus ad eum, quia hodie salus huic domui facta est. quasi contrarium dicitur, Mt. 8.a. Domine, non sum dignus, ut intres sub tectum meum. Multi vero eum proditiose recipiunt in hospitio suo, quia statim ut intraverit aut igne cupiditatis accendunt eum, aut luto luxurie maculant, aut lapidibus iracundie obruunt, aut veneno invidie suffocant : Quod figuratum est in facto Dalile. Idc. 16.e. que cum recepisset Samsonem in domum suam, inclamavit : Philistiim super te Samson, per quos vitia designantur.

^marg.| {d} Quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium, sic corda hominum manifesta sunt prudentibus ] qui per exteriora iudicant de interioribus. Gestus enim exterior affectum loquitur interiorem, maxime prudentibus, qui in seipsis multa experti sunt. Et hoc est quod dicitur, Eccles. 13.d. Cor hominis immutat faciem eius, sive in bono, sive in malo. Ubi Glossa Indicio vultus mentis mutatio deprehenditur. Unde supra 15.b. Cor gaudens exhilarat faciem, in merore autem animi deiicitur spiritus. Et Eccl. 19.d. Ex visu cognoscitur vir et ab occursu faciei cognoscitur sensatus. Et Augustinus dicit : Impudicus oculus impudici cordis est nuntius.

^marg.| {e} Infernus et perditio ] id est infernalis perditio id est pene inferni.

^marg.| {f} Non replebuntur ] terminum, sive finem recipiendo, quia eterne, sive perpetue sunt.

^marg.| {g} Similiter et oculi hominum ] id est intentiones, vel desideria.

^marg.| {h} Insatiabiles ] quia ea, que appetunt, non satiant, sed evacuant, scilicet vanitas et voluptas. Eccl. 1.b. Non saturatur oculus visu, nec auris auditu impletur, Os. 4.c. Comedent et non saturabuntur, fornicati sunt et non cessaverunt. Ibi Glossa Voluptas insatiabilis est, famem non saturitatem parit. E converso : Beati, qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabuntur. Mt. 5.a. Quia substantia est, que satiat, iniquitas vero non habet substantiam et ideo ventres devorantium vacuos relinquet. Sen. Desideria si naturalia sunt, finita sunt ; si innaturalia, infinita ; et talia sunt desideria vitiorum.

^marg.| {i} Quomodo probatur in conflatorio argentum et in fornace aurum ; sic probatur homo ore laudantis ] Fex, sive scoria auri, vel argenti in igne consumitur et substantia auri, vel argenti purior remanet ; sic homo iustus nec laudibus extollitur, nec vituperio frangitur. Et sicut aurum et argentum quod igne consumitur, reprobum est, sia homo, si laudibus hominum extollatur, vel vituperio frangitur, reprobus est, sup. 17.a. Sicut igne probatur argentum et aurum camino, ita corda probat Deus. Ibi invenies de diversis probatoriis, quibus Deus probat corda.

^marg.| {k} Cor iniqui exquirit mala ] que faciat, vel aliis noceat ad {3. 60rb} modum furiosi, vel phrenetici, qui non querit nisi pericula videlicet ignem, vel gladium, quo se iugulet ; vel fenestram aut foveam, a qua se precipitet, vel aquam in qua se submergat, vel locum clandestinum in quo se suspendat, supra 16.d. Vir insipiens fodit malum. In fossione labor et scrutinium notatur. Similiter in verbo exquirendi Ier. 9.b. Laboraverunt, ut inique agerent.

^marg.| {l} Cor autem rectum ] tendens a Deo in Deum per medium caritatis.

^marg.| {m} Exquirit scientiam ] id est ex corde querit quasi lumen illuminans ad ambulandum in via mandatorum. et in semitis consiliorum, in quibus alius sic, alius sic vadit.

^marg.| {n} Si contuderis stultum ] id est hereticum, vel superbum quemcumque qui dicitur stultus, quasi stans altus.

^marg.| {o} In pila ] id est quantumlibet gravi flagello.

^marg.| {p} quasi ptisanas ] ptisana est proprie pulmentum quod fit de granis hordei ; aliquando ipsa grana hordei vocantur ptisane, ut hic.

^marg.| {q} Feriente desuper pilo, non auferetur ab eo stultitia eius ] Difficile est enim assueta relinquere, consuetudo enim altera natura est.

^marg.| Naturam expellens frustra tamen usque recurrit.

^marg.| Ier. 13.d. Si mutare potest Ethiops pellem suam, aut pardus varietates suas et vos poteritis benefacere, cum didiceritis malum Eccl. 22.a. Cum dormiente loquitur, qui narrat stulto sapientiam et in fine narrationis dicet, quis est hic. Nota pila est vas concavum et solidum, in quo grana hordei, vel avene teruntur. Pilum vero est malleus quo teruntur in pila :

^marg.| Moraliter autem per pilam et pilum intelliguntur due mole Moysi, scilicet spes et timor, in quibus debet moli quilibet Christianus, ut mereatur fieri granum purum. Dt. 24.b. Non accipies loco pignoris inferiorem et superiorem molam.

^marg.| {r} Diligenter agnosce vultum pecoris tui, tuosque greges considera non enim habebis iugiter ] id est diu.

^marg.| {s} Potestatem ] ratione cuius oporteat te hoc facere.

^marg.| {t} Sed corona ] eterne retributionis.

^marg.| {u} Tribuetur tibi in generatione generationum ] id est in eternum. Hoc omnibus curam animarum habentibus dicitur. Unde Beda, Pastori Ecclesie dicit : Diligenter adhibe curam his quibus te preesse contigerit ; agnosce animos, actusque singulorum, si quid vitii in eis inveneris citius castigare memento. Non enim tu semper pascendi Dominicas oves potestatem habebis ; sed eternam percipies coronam, si tuo tempore bene paveris, 1Tim. 5.c. Qui bene presunt Presbyteri, duplici honore digni habeantur. E converso, qui male presunt, duplici confusione digni habeantur. Ier. 17.c. Induc super eos diem afflictionis et duplici contritione contere eos, Domine Deus noster. Imo tot mortibus digni sunt, quot mala exempla ad posteros transmiserunt. Male presunt, qui magis appetunt preesse, quam prodesse, plus amantes honorem quam onus ; datum, quam fructum ; sollicitiores de temporalibus, quam de spiritualibus : seipsos pascentes et oves suas famelicas relinquentes. Non revera pastores, nisi forte passive : sed mercenarii questuosi : de quibus Ez. 34.a. Ve pastoribus Israel, qui pascebant semetipsos, nonne greges a pastoribus pascuntur etc. per totum. Item Ier. 23.a. Ve pastoribus qui dispergunt et dilacerant gregem pascue mee, dicit Dominus etc. per totum Eccl. 7.c. Pecora tibi sunt, attende illis et si sint utilia perseverent apud te. Act. 20.f. Attendite vobis et universo gregi, in quo vos Spiritus sanctus posuit Episcopos regere Ecclesiam Dei, quam acquisivit sanguine suo Za. 11.a. Pascite pecora occisionis, que qui possederunt, occidebant et non dolebant et vendebant ea, dicentes : benedictus Dominus, divites facti sumus. De hoc dictum est sup. 7.c. ibi Abiit via longissima. Et 12.b. ibi : Novit iustus animas iumentorum suorum. Ibi plenius invenies.

^marg.| {x} Aperta sunt ] etc. prophetice tantum, et

Numérotation du verset Prv. 27,mystice

^marg.| loquitur hic Salomon de apertione et reseratione legis per euangelicam predicationem id est per clavem David, que claudit et nemo aperit : aperit et nemo claudit. Apc. 3.b. Dicit ergo.

^marg.| {y} Prata ] sacre Scripture, sive Sacramentorum pascua que figuris legalibus diu clausa latuerunt.

^marg.| {x} Aperta sunt ] per Christum Dominum et per Apostolos eius, in cuius rei significatione latus eius apertum fuit in cruce. Io. 19.f. Unus militum lancea latus eius aperuit et continuo exivit sanguis et aqua. Sanguis, inquam, nostre {3. 60va} redemptionis et aqua nostre ablutionis. Eramus enim et sordidi et captivi, unde recte figuratus est Dominus per Iepte, Idc. 11. et re et nomine. Interpretatur enim apertus, vel aperiens et Christus apertus fuit in latere et aperiens ianuam paradisi et mysteria Scripturarum, unde Mt. 27.f. Ecce velum templi scissum est in duas partes, a summo usque deorsum et terra mota est, petre scisse sunt et monumenta aperta sunt. Eccl. 43.b. Vide arcum et benedic eum qui fecit illum valde speciosus est in splendore suo, manus excelsi aperuerunt illum.

^marg.| {a} Et apparuerunt herbe virentes ] id est viror spiritualis sententie.

^marg.| {b} Et collecta sunt fena de montibus ] id est mysteria de summis apicibus Scripturarum, quibus sancta pecora Ecclesie pascuntur. Vel per herbas suavitas tropologie accipitur, per fenum soliditas allegorie, que utraque collecta sunt a Christo.

^marg.| {c} De montibus ] id est de superbis Iudeis et data sunt Gentilibus. Unde Mt. 21.d. Auferetur a vobis regnum Dei et dabitur genti facienti fructus eius. Eccl. 10.a. Regnum a gente in gentem transfertur propter iniustitias et iniurias et contumelias, ac diversos dolos. Ct. 2.c. Hiems transiit, imber abiit et recessit, flores apparuerunt in terra nostra, ficus protulit grossos suos, vinee florentes dederunt odorem suum. Tria tempora hic tanguntur, scilicet hiems, ver et estas. Hiems fuit tempore legis : Ver tempore Evangelii : Estas erit in futuro, quando Ioseph in meridie epulabitur cum fratribus suis cognitus ab eis. Gn. 43.d. Precepit Ioseph dispensatori domus sue : Introduc viros in domum et occide victimas et instrue convivium, quoniam hodie mecum comesturi sunt meridie. Et hoc querit sponsa. Ct. 1.b. Indica mihi, quem diligit anima mea, ubi pascas id est ubi des pastum, vel accipias ? ubi cubes in meridie ?

^marg.| {d} Agni sunt ad vestimentum tuum ] id est agnorum velleribus vestieris.

^marg.| {f} Et hedi ad agri pretium ] id est ad agrum emendum, vel excolendum.

^marg.| {h} Sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos et in necessaria domus tue et ad victum ancillis tuis ] Speciem ponit pro genere, quasi dicat : Si habes in domo tua sufficientia ad necessitatem victus et vestitus, noli querere extra delicata ad voluptatem, 1Tim. 6. Habentes alimenta et quibus tegamur, his contenti simus. Eccles. 29.d. Initium vite hominis aqua et panis et vestimentum et domus protegens turpitudinem,

Numérotation du verset Prv. 27,mystice

^marg.| . Sunt verba patris ad filium, qui est caput Ecclesie, vel verba Christi ad bonum Prelatum. Christus enim omnibus innocentibus, omnibus electis quasi vestimento decoris in gloria vestietur. Unde Is. 49.e. Vivo ego, dicit Dominus id est pater ad filium, quia his omnibus velut ornamento vestieris et circumdabis tibi eos quasi sponsa. Similiter omnis bonus Prelatus omnibus subditis, qui eius doctrina et exemplo salvati fuerint, quasi corona decorabitur eterna. Hec enim erit aureola, qua discernentur ab aliis, De hoc dicit Apost. Phil. 4.a. Fratres mei carissimi et desideratissimi, gaudium meum et corona mea. Dicit ergo.

^marg.| {d} Agni ] id est innocentes.

^marg.| {e} Sunt ad vestimentum tuum ] o C hriste, vel o Prelate.

^marg.| {f} Et hedi ] id est penitentes per te vocati ad penitentiam venient tecum.

^marg.| {g} Ad agri pretium ] id est ad regnum celorum pretiosum quod comparatur agro, ubi est thesaurus absconditus id est Christus, Mt. 13.f. Simile est regnum celorum thesauro abscondito in agro, quem qui invenit, homo abscondit et pre gaudio illius vadit et vendit universa que habet et emit agrum illum. Et de hoc dicit. Anamael, Ier. 32.b. Eme agrum meum, qui est in Anathot, tibi enim competit ex propinquitate. Et appendit ei Ieremias septem stateres et decem argenteos Anamael interpretatur gratus Deo, vel responsio Dei, vel cui donavit Deus, sive est, qui donatus Deo. Anathot interpretatur responsio, sive obedientia, vel respondens signo, aut gratificatio designantis.

^marg.| Vel sic.

^marg.| {d} Agni ] id est innocentes.

^marg.| {e} sunt ad vestimentum tuum ] {3. 60vb} cum eorum vitam et mores laudabiliter cernens proficis in virtutibus, que sunt anime vestimentum.

^marg.| {f} Et hedi ad agri pretium ] cum fedos peccatores ad penitentiam vocas, quorum conversione quasi pretio magno et Deo charo comparas tibi et ipsis regnum celorum.

^marg.| {h} Sufficiat tibi lac caprarum ] id est simplex doctrina, que caprarum est id est penitentium, qui propter fetorem peccatorum in quibus fuerunt et propter vite austeritatem dicuntur capre.

^marg.| {i} In cibos tuos ] id est ad tui refectionem spiritualem.

^marg.| {k} Et in necessaria domus tue ] id est conscientie vel familie, vel Ecclesie tue.

^marg.| {l} Et ad victum ancillis tuis ] id est minoribus et infirmioribus, qui nondum amore perfecto, sed timore servili Domino deserviunt ut dicit Glossa Et est argumentum validissimum quod timor servilis et actus eius bonus est. Nota, hec auctoritas Salomonis est contra multos, qui non audiunt verbum Dei, nisi a sanctis Doctoribus et Predicatoribus, qui innocenter vicerunt : ab eis autem qui peccatores fuerunt dedignantur audire, similes quibusdam nimis delicatis, qui non biberent nisi in vasis aureis, nec comederent nisi in scutellis aureis, vel argenteis, nec frumentum emerent nisi in sacco hiacynthino, nec studerent nisi ad lampades deauratas habentes oleum olivarum, nescientes quod Dominus modo pauper est et non habet in domo sua nisi vasa fictilia id est Doctores et Predicatores debiles et infirmos, quibus potat Ecclesiam suam. Nec ideo vinum deterius est, quia est vas fictile. Non enim attendunt huiusmodi quod per gartiones vilissimos sepe littere regie destinantur et ad vinum preconizandum non maiores civitatis, sed viles persone eliguntur : Tales sunt sicut mulier delicata, que non vult ire ad Ecclesiam nisi pulsarentur cymbala a melioribus de Ecclesia. Numquid propter hoc vilis et inutilis fuit predicatio et doctrina Pauli, quia peccator fuit. De hoc ipso gloriatur. 1Cor. 15.b. Ego sum minimus Apostolorum, qui non sum dignus vocari Apostolus, quoniam persecutus sum Ecclesiam Dei, gratia autem Dei sum id quod sum. Quod est laus magna. 1Cor. 1.d. Ignobilia mundi et contemptibilia elegit Deus ; et ea que non sunt, ut ea que sunt destrueret. Iob. 38.c. dixit Dominus : Numquid ingressus es thesauros nivis, aut thesauros grandinis aspexisti, que preparavi in tempore hostis in diem pugne et belli ?

Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Prv. Capitulum 27), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 05/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=28&chapitre=28_27)

Signaler un complément d'information

Notes :

<28. Liber Proverbiorum seu Parabolae Salomonis**>

Capitulum 27

<28. Liber Proverbiorum seu de Parabolis Salomonis>

Capitulum 27