Hugo de Sancto Caro

Capitulum 27

Numérotation du verset Ier. 27,1 

In principio regni Ioachim filii Iosie regis Iuda factum est verbum istud ad Ieremiam a Domino dicens
Numérotation du verset Ier. 27,2 

hec dicit Dominus ad me fac tibi vincula et catenas
et pones eas in collo tuo
Numérotation du verset Ier. 27,3 

et mittes eas ad regem Edom et ad regem Moab et ad regem filiorum Ammon et ad regem Tyri et ad regem Sidonis in manu nuntiorum qui venerunt Hierusalem ad Sedechiam regem Iuda
Numérotation du verset Ier. 27,4 

et precipies eis ut ad dominos1
1 dominos] + suos Weber
loquantur hec dicit Dominus exercituum Deus Israel hec dicetis ad dominos vestros
Numérotation du verset Ier. 27,5 

ego feci terram et hominem et iumenta que sunt super faciem terre in fortitudine mea magna et in brachio meo extento
et dedi eam ei qui placuit in oculis meis
Numérotation du verset Ier. 27,6 

et nunc itaque ego dedi omnes terras istas in manu Nabuchodonosor
regis Babylonis servi mei insuper et bestias agri dedi ei ut serviant illi
Numérotation du verset Ier. 27,7 

et servient ei omnes gentes et filio eius
et filio filii eius
donec veniat tempus terre eius et ipsius et servient ei gentes multe
et reges magni
Numérotation du verset Ier. 27,8 

gens autem
et regnum quod non servierit Nabuchodonosor regi Babylonis et quicumque non curvaverit collum suum sub iugo regis Babylonis in gladio et in fame et in peste visitabo super gentem illam
ait Dominus donec consumam eos in manu eius
Numérotation du verset Ier. 27,9 

vos aut2
2 aut] ergo Weber
nolite audire prophetas vestros et divinos et somniatores
et augures
et maleficos
qui dicunt vobis non servietis regi Babylonis
Numérotation du verset Ier. 27,10 

quia mendacium prophetant vobis ut longe faciant vos de terra vestra et eiciant vos et pereatis
Numérotation du verset Ier. 27,11 

porro gens que subiecerit cervicem suam sub iugo regis Babylonis et servierit ei dimittam eam in terra sua dicit Dominus et colet eam et habitabit in ea
Numérotation du verset Ier. 27,12 

et ad Sedechiam regem Iuda
locutus sum secundum omnia verba hec dicens subicite colla vestra sub iugo regis Babylonis et servite ei et populo eius et vivetis
Numérotation du verset Ier. 27,13 

quare moriemini tu et populus tuus gladio fame et peste sicut locutus est Dominus ad gentem que servire noluerit regi Babylonis
Numérotation du verset Ier. 27,14 

nolite audire verba prophetarum dicentium vobis non servietis regi Babylonis quia mendacium ipsi loquuntur vobis
Numérotation du verset Ier. 27,15 

quia non misi eos ait Dominus et ipsi prophetant in nomine meo mendaciter ut eiciant vos et pereatis tam vos quam prophete qui vaticinantur vobis
Numérotation du verset Ier. 27,16 

et ad sacerdotes et ad populum istum locutus sum dicens hec dicit Dominus nolite audire verba prophetarum vestrorum qui prophetant vobis dicentes ecce vasa Domini
revertentur de Babylone nunc cito mendacium enim prophetant vobis
Numérotation du verset Ier. 27,17 

nolite ergo audire eos sed servite regi Babylonis ut vivatis quare datur hec civitas in solitudinem
Numérotation du verset Ier. 27,18 

et si prophete sunt et est verbum Domini in eis occurrant Domino exercituum ut non veniant vasa que derelicta fuerant in domum Domini et in domum regis Iuda et in Hierusalem in Babylonem
Numérotation du verset Ier. 27,19 

quia hec dicit Dominus exercituum ad columnas et ad mare et ad bases et ad reliqua vasorum que remanserunt in civitate hac
Numérotation du verset Ier. 27,20 

que non tulit Nabuchodonosor rex Babylonis cum transferret Iechoniam filium Ioachim regem Iuda de Hierusalem in Babylonem et omnes optimates Iuda et Hierusalem
Numérotation du verset Ier. 27,21 

quia hec dicit Dominus exercituum Deus Israel ad vasa que derelicta sunt in domum Domini et in domum regis Iuda et Hierusalem
Numérotation du verset Ier. 27,22 

in Babylonem transferentur et ibi erunt usque ad diem visitationis sue dicit Dominus et afferri faciam ea et restitui in loco isto.

Capitulum 27

Numérotation du verset Ier. 27,1 
marg.| In principio Regni Ioachim etc.   Pred icta visio facta fuit in primo anno Ioachim, filii Iosie. Hec autem facta fuit tempore Sedechie, qui fuit ultimus Rex Iuda, ad quem ante tempus obsidionis Hierusalem miserunt nuntios suos multi Reges, scilicet Rex Edom et Moab et Ammon, Tyri et Sidonis, ut inirent cum eo consilium, qualiter possent omnes sub Nabuchodonosor repugnare. Contra quos Ieremias prophetat in hoc capitulo, dicens omnes istos Nabuchodonosor servituros, velint, nolint et frustra parare rebellionem. Et dividitur hoc capitulum in duas partes. Primo precipit Ieremie, ut catenas ligneas ponat in collo suo et mittat eas predictis Regibus per Legatos eorum, mandans eis quod Nabuchodonosor sint servituri. Et ne forte Legati, vel Reges predicti dicerent, quare non dicit hoc Ieremias Sedechie et populo Iudee. Ideo secundo idem dicit Sedechie et Sacerdotibus et toti populo Iuda, scilicet quod sint servituri Nabuchodonosor, monens populum, ne credant pseudo, qui prospera promittebant, ibi : Et ad Sedechiam. Nota quod hoc quod dicit hic. In principio etc. dicit Hieronymus esse de precedenti visione. Unde secundum eum non est hoc capitulum, sed finis capituli precedentis. Precedens enim visio facta in principio Regni Ioachim. Incipit ergo hoc capitulum, ibi : Hec dicit Dominus ad me.
marg.| {d} Fac tibi vincula in s ignum quod captivandi sunt a Nabuchodonosor.
marg.| {g} Et mitte eas per Legatos, quos miserunt isti quinque Reges ad Sedechiam, ut inirent consilium, quomodo simul Chaldeis resisterent. Et mittes eas, inquam.
marg.| {i} In manu nuntiorum etc.   et precipies eis id est nuntiis.
marg.| {k} Ut ad dominos suos loquantur. Ego feci terram etc.   Secu ndum ordinem rei geste in Genesi prius fecit iumenta et omnia animantia terre, sed hic sequitur ordinem dignitatis.
marg.| {o} In fortitudine mea et laus mea magna id est in filio, de quo : Fortitudo mea et laus mea Dominus.
marg.| {p} Et in brachio meo extento scilicet filio, qui est brachium Patris. Is. 53.a. Brachium Domini cui revelatum est ?
marg.| {q} Et dedi eam ei etc. id est homini, qui ante peccatum placuit Deo et post penitentiam illius, dominationi subdidit Deus terram et omnia, que in ea sunt. Unde Gn. 1.d. Replete terram et subiicite eam et dominamini piscibus maris etc.   Ps. 8. Omnia subiecisti sub pedibus eius etc.   Vel.
marg.| {l} Ego feci terram Eccl esiam.
marg.| {m} Et homines cler icos.
marg.| {n} Et iumenta laic os.
marg.| {p} Et in brachio meo extento scilicet in {4. 240vb} cruce. Prv. 1.c. Extendi manum meam et non fuit, qui aspiceret. Fecit ergo in fortitudine, creando et in brachio extento recreando. Dedit, quia secundum Iero. humano generi omnia per gratiam sunt tributa 1Cor. 3.d. Omnia vestra sunt 2Cor. 3.b. Tamquam nihil habentes et omnia possidentes. Vere enim pauperes omnia possident, quia Deus, quicquid volunt, facit et nihil facit quod non eis placeat. Vel hoc quod dicit in fortitudine, potest referri ad Patrem, cui attribuitur potentia, et, li, brachio, ad Filium, licet utrumque possit ad Filium referri, quia ipse est virtus et sapientia Dei patris, ut 1Cor. 1.d. Omnia enim per ipsum facta sunt, ut dicitur Io. 1.a. Ipsa enim sapientia fortitudo est, quia complementum virtutis, vel fortitudinis. Ideo. Eccles. nono d. dicebat sapientiam meliorem fortitudine et ideo sapientie filii bene attribuitur fortitudo.
marg.| {r} Et nunc itaque ego dedi ad t empus.
marg.| {Δ} {a} Insuper et
Numérotation du verset Ier. 27,moraliter 
marg.| {d} Fac tibi. id est ad utilitatem tuam.
marg.| {e} Vincula dono rum divine largitatis, que nos vinciant amori Dei, scilicet dona nature, fortune et gratie. Bene dicit, fac tibi, quia supra 2.d. A seculo confregisti iugum meum. Cum tamen hic esset triplex funiculus, qui difficile rumpitur, ut dicitur Eccles. 4.c. Ideo Dominus adhuc adiecit multiplicare vincula caritatis, qui bona sua non solum contulit, sed mala nostra pro nobis pertulit : Unde Os. 11.b. In funiculis Adam traham eos, in vinculis caritatis. Quia furiosam fortitudinem habet, quem tot vincula tenere, vel ligare non possunt. Eccles. 6.d. Vincula illius alligatura salutaris. Vel vincula hec sunt mandata divina, quia vinculis trahimur et retrahimur et constringimur. Vincula ergo attrahentia sunt precepta affirmativa. Vincula retrahentia prohibitiones. Vincula restringentia consilia, vel admonitiones. Preceptis illuc sepe urgemur, quo boni operis gressum sine difficultate non dirigimus, Prohibitionibus sepe retrahimur, quo per desiderium properamus. Admonitionibus cordium nostrorum fluenta restringimus, cum voluntates nostras a licitorum usu sepe restringimus. Sed quosdam non ligant hec vincula, qui quasi pullos Onagri natos se liberos putant, ut dicitur Iob. 11.c. De quibus Is. 1.b. Vulnus et livor et plaga tumens, non est circumligata, nec curata medicamine, neque fota oleo. Cum tamen Samaritanus alligaverit vulnera sauciati. Lc. 10.f. Vel vincula sunt flagella, que sunt tria similiter, tentatio, scilicet paupertas infirmitas.
marg.| {f} Et pones eas in collo tuo magi s quam in alieno. Eccles. 6.c. Iniice pedem tuum in compedes illius et in torques collum tuum. Vel vincula sunt observationes Religionis, scilicet disciplinarum, ieiuniorum, vigiliarum et huiusmodi. Ez. 3.g. Fili hominis, ecce ego dedi super te vincula et ligabunt te in eis et non egredieris in medio eorum et linguam tuam adherere faciam palato tuo. Io. ultim. f. Alius cinget te et ducet, quo tu non vis. Ista vincula sunt catene lignee, quas qui habet, evadet ferreas, ut infra proximo, scilicet penam Inferni. Ps. 149. Ad alligandos Reges eorum in compedibus etc.   Ideo dicitur Iob. 6.e. Qui timet pruinam, irruet super eum nix. Iob. 20.d. Fugiet arma ferrea, irruet in arcum ereum.
marg.| {h} Ad regem Edom etc.   Per hos quinque Reges significantur quinque sensus, sicut et per illos quinque quos vicit Abraam, Gn. 14.c. et per illos quinque, quos suspendit Iosue, Iosue 10.e. Qui debent ligari vinculis sapientie, ne nimia libertate dissoluti vagentur, sicut equus indomitus sine freno. Ideo Eccles. 23.a. Animo irreverenti et infrunito ne tradas me, Domine.
marg.| {r} Et nunc itaque ego dedi etc.   quia Diabolus Princeps mundi dicitur, ut Io. 14.c. Iob. 9.c. Terra tradita est in manus impii, id est Diaboli.
marg.| {s} Servi mei. Dia bolus enim Christo servit, velit, nolit : quod
marg.| * enim
marg.| {4. 241ra} {Δ} {a} Insuper et bestias agri quasi terra illa, hominibus fugatis et in solitudinem redacta, relinquetur etiam ab animalibus, que non erunt ibi nisi propter homines, cui serviunt omnia. Vel, bestias agri vocat feros homines de gentibus predictis.
marg.| {b} Et filios eius scilicet Evilmeradach.
marg.| {c} Et filio filii eius id est Balthasar.
marg.| {d} Donec veniat tempus etc. id est destructionis terre illius, quia ipse Nabuchodonosor cum suo exercitu a Medis et Persis destruetur. Unde Is. 33.a. Ve, qui predaris, nonne et ipse predaberis etc.   Hab. 2.b. Quia spoliasti multas gentes, spoliabunt te omnes, qui relicti fuerint de populis.
marg.| {e} Gens autem et regnum etc.   suo Domino temporali, licet malus sit. 1Pt. 2.c. Servi subditi estote in omni timore Dominis, non tantum bonis et modestis, sed etiam discolis. Nec mirum, si Dominus subiiciat peccantes Nabuchodonosor, cum et Paulus eos subiiciat Sathane, id est corpora eorum ; ut spiritus salvus fiat, 1Cor. 5.b. et 1Tim. 1.d. Quos tradidi Sathane, ut discant non blasphemare.
marg.| {g} Sub iugo Regis Babylonis id est sub dominio. Quia Rm. 13.a. Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit etc.   ideo que necessitate estote subditi   ] etc. {h}   Vos autem nolite audire. Ver ba sunt Ieremie ad predictos Reges per eorum legatos.
marg.| {i} Prophetas vestros qui se dicunt habere visionem de futuris.
marg.| {k} Et divinos etc.   Divi ni dicti sunt, quasi , Deo pleni. Divinitate enim se esse plenos simulabant et astutia quadam fraudulenta futura hominibus predicebant.
marg.| {l} Et somniatores qui revelationem dicunt se habere futurorum. Sicut habuerunt Daniel et Ioseph in interpretatione somniorum.
marg.| {m} Et augures qui volatus avium et voces intendebant, aliaque huiusmodi signa rerum per hoc prenuntiantes, quid faciendum, vel non faciendum.
marg.| {n} Et maleficos vel veneficos, qui Demonum phantasmatibus inserviunt. Nolite, inquam, audire eos, quia prophetant vobis mendacium.
marg.| {o} Ut cons ecutivum est.
marg.| {p} Longe faciant vos etc.   quia per hoc quod illis falsis Prophetis crediderunt, obstiterunt Chaldeis et sic captivati sunt. Multo ergo melius fuisset eis sponte servire Nabuchodonosor et eum habere amicum, cuius terram cum pace colerent, quam necessitate captivari ab eo. Hoc exponebat Interpres allegoricus de Angelis malis, qui si voluerint in corporibus servire ad tempus sub iugo Nabuchodonosor, id est Principi Demonum in Babylone, id est in huius mundi confusione, postea fient beati celestes spiritus et inhabitabunt terram suam, sed illi in eternum erunt Demones, qui noluerint ei obedire. Que opinio recessit ab aula Ecclesiastice fidei. Quidam putant tamen hanc non fuisse opinionem Origenis.
marg.| * enim facit inique, Deus permittit iuste, ut sic Domino serviat in eo quod per eum exercet iustitiam suam et sibi acquirit alios, scilicet bonos, quorum tot Diabolus Domino lucratur, quot per eius tentationem, vel flagellationem probati inveniuntur, Iob. 40.d. Numquid eum accipies servum sempiternum, supple sicut ego ?
marg.| {a} Insuper et bestias agri Hi s unt Principes mundi, qui dati sunt, ut serviant, Diabolo, id est pauperes opprimendo. Os. 13.c. Consumam eos quasi Leo, bestia agri scindet eos, Is. 56.c. Omnes bestie agri venite ad devorandum.
marg.| {b} Et filio eius. Nab uchodonosor est Diabolus, cuius filius est malus Princeps.
marg.| {4. 241rb} {c} Et filio filii eius : Fi lius filii eius est malus prepositus. Io. 8.f. Vos ex patre Diabolo estis. Istis modo data est terra, sed ad ultimum destruentur.
marg.| {f} Quod non servierit etc.   quia Eccl. 4.a. Magnato humilia caput tuum. Rm. 13.c. Cui honorem honorem, cui tributum tributum.
marg.| {h} Vos autem nolite audire etc.   Per falsos Prophetas significantur adulatores, qui emolliunt Domini comminationes. Ps. 54. Molliti sunt sermones eius super oleum, supra 6.d. Curabant contritionem filie populi mei etc.   Thr. 2.e. Prophete tui viderunt tibi falsa et stulta, nec aperiebant tibi iniquitatem tuam, ut te ad penitentiam provocarent ; viderunt autem tibi assumptiones falsas et eiectiones.
marg.| {q} Et ad Sedechiam Regem Iuda etc.   Ne r esponderent Legati et Reges predicti, quare hec populo tuo non precipis. Ideo Sedechie et Prophetis et Sacerdotibus hec eadem loquitur, ne credatur non audere dicere Regi suo tam crudelia.
marg.| {s} Et servite ei et populo eius et vivetis. Mor aliter, hic servire debemus, ut in futuro regnemus. Ps. 2. Servite Domino in timore et exaltate ei cum tremore.
marg.| {r} Subiicite corda verba sub iugo Regis Babylonis ibid em, Apprehendite disciplinam nequando irascatur Dominus. Et in hoc notatur ad litteram, quanta sit virtus et bonitas obedientie, cum etiam obedire malis meritorium sit.
marg.| {t} Ut eiiciant vos per mendacia sua, faciendo vos confidere in Egyptiis, supra 6.c. A Propheta usque ad Sacerdotem cuncti faciunt dolum et curabant contritionem filie populi mei cum ignominia, dicentes, pax, pax et non erat pax.
marg.| {u} Et pereatis tam vos, quam Prophete. Ad utrosque loquitur, quia utrique sunt in culpa. Is. 24.a. Et erit sicut populus, sic Sacerdos. Bernard. Utinam non peior, quam populus sit Sacerdos. Is. 9.c. Erunt, qui beatificant populum istum seducentes et qui beatificantur, precipitati. Unde.
marg.| {x} Et ad Sacerdotes etc.   ecce vasa Domini revertentur que cum Iechonia fuerant asportata. Ita etiam dicunt nostri pseudo-prophete et Sacerdotes, qui promittunt veniam peccatoribus etiam in peccatis manentibus, dicentes cito penitebitis per Dei gratiam, adhuc estis satis iuvenes, sitis in bona pace quod faciunt propter pugillum hordei et fragmen panis vivificantes sic animas, que non vivunt, ut dicitur Ez. 13.d.
marg.| {y} Sed servite Regi Babylonis, ut vivatis in q uo apparet misericordia divina, que vult eos tradere leviori pene, ne subeant graviorem. Unde Ez. 4.d. Diem pro anno dedi tibi.
marg.| {z} Quare datur hec civitas in solitudinem ut p osset dici : Quomodo sedet sola civitas plena populo, ut dicitur Lam. 1.a.
marg.| {a} Et si Prophete sunt et est verbum Domini in eis, occurrant Domino exercituum quasi dicat : qui verus est Propheta, precibus occurrere Domino potest et hoc intelligendum est, quando malitia nondum est consummata, vel obstinata ; isti autem Prophete falsi dicebant, malitiam populi non esse consummatam et ita secundum hoc possent resistere, sed non faciunt, ergo non sunt veri, sed loquitur et textus et Glossa secundum illorum opinionem quod ideo sic dico, quia sic potest opponi quod Ieremias non fuisset verus Propheta, {4. 241va} cui dictum est sup. 11.d. Non obsistas mihi, quia non exaudiam te. Et 15.a. Si steterint Moyses et Samuel etc.   Quan do enim malitia consummata est, tunc nullus potest resistere. Ideo ad hos falsos Prophetas dicitur. Ez. 13.a. Ve Prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum. Non ascendistis ex adverso, nec opposuistis murum pro domo Israel, ut staretis in prelio in die Domini. Nm. 16.g. Stans Aaron inter mortuos et viventes pro populo deprecatus est et plaga cessavit. Hbr. 11.f. Extinxerunt impetum ignis. Pauci sunt modo, qui possunt Deo occurrere. Is. 64.c. Non est, qui invocet nomen tuum, qui consurgat et teneat te. Vel dicitur verus Propheta occurrere, Domino, quando quod dicit, opere ostendit, in quo ostenditur verus Propheta.
marg.| {a} Ut non veniant vasa id est non transferantur.
marg.| {b} Que derelicta etc.   Quan do Iechonias translatus fuit, quedam translata fuerunt cum ipso in Babylonem et quedam remanserunt, que omnia translata sunt capto Sedechia. Veniant, dico, in Babylonem.
marg.| {c} Ad columnas etc. quasi de columnis et de mari, scilicet eneo quod ad litteram lavatorium dicitur, de basibus et reliquis vasis et ad omnes optimates.
Numérotation du verset Ier. 27,mystice 
marg.| Columne, que totam domum sustinent, sunt Prelati. Mare, sive lavatorium, sunt Sacerdotes, quorum officium est Baptizare. Bases, que tenent locum infimum, sunt subditi. Vasa, quibus potatur, sunt predicatores, quorum officium est potare alios. Omnes istos iam pro magna parte transtulit Nabuchodonosor, id est Diabolus, in Babylonem in frusta concidit 4Rg. ultimo c. Columnas ereas, que erant in Templo Domini confregerunt Chaldei et transtulerunt es omne in Babylonem.
marg.| {d} Usque ad diem etc. id est usque ad tempus Cyri, qui remisit ea in Hierusalem, ut legitur 1. Esdr. 1.c. Quando scilicet completi sunt septuaginta anni, quibus fuerunt in captivitate.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Ier. Capitulum 27), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=34&chapitre=34_27)
Signaler un complément d'information

Notes :