Hugo de Sancto Caro

Capitulum 29

Numérotation du verset Ier. 29,1 

Et hec sunt verba libri que misit Ieremias propheta de Hierusalem ad reliquias seniorum transmigrationis et ad sacerdotes et ad prophetas et ad omnem populum quem transduxerat Nabuchodonosor de Hierusalem in Babylonem
Numérotation du verset Ier. 29,2 

postquam egressus est
Iechonias rex et domina
et eunuchi et principes Iuda et Hierusalem
et faber et inclusor de Hierusalem
Numérotation du verset Ier. 29,3 

in manu Ellasa filii Saphan et Gamalie filii Helchie quos misit Sedechias rex Iuda ad Nabuchodonosor regem Babylonis in Babylonem dicens
Numérotation du verset Ier. 29,4 

hec dicit Dominus exercituum Deus Israel omni transmigrationi quam transtuli de Hierusalem in Babylonem
Numérotation du verset Ier. 29,5 

edificate domos et habitate et plantate hortos
et comedite fructum eorum
Numérotation du verset Ier. 29,6 

accipite uxores et generate filios et filias date filiis vestris uxores et filias vestras date viris et pariant filios et filias et
multiplicamini ibi et nolite esse pauci numero
Numérotation du verset Ier. 29,7 

et querite pacem
civitatis ad quam transmigrare vos feci et orate pro ea ad Dominum quia in pace illius erit pax vobis
Numérotation du verset Ier. 29,8 

hec enim dicit Dominus exercituum Deus Israel non vos inducant prophete vestri qui sunt in medio vestrum et divini vestri et ne attendatis ad somnia vestra que vos somniatis
Numérotation du verset Ier. 29,9 

quia falso ipsi prophetant vobis in nomine meo et non misi eos dicit Dominus
Numérotation du verset Ier. 29,10 

quia hec dicit Dominus cum ceperint impleri in Babylone septuaginta anni visitabo vos et suscitabo super vos verbum meum bonum ut reducam vos ad locum istum
Numérotation du verset Ier. 29,11 

ego enim scio
cogitationes quas cogito super vos ait Dominus cogitationes pacis et non afflictionis
ut dem vobis finem et patientiam
Numérotation du verset Ier. 29,12 

et invocabitis me
et ibitis et orabitis me et exaudiam vos
Numérotation du verset Ier. 29,13 

queretis me
et invenietis cum quesieritis me in toto corde vestro
Numérotation du verset Ier. 29,14 

et inveniar a vobis ait Dominus et reducam captivitatem vestram et congregabo vos de universis gentibus et de cunctis locis ad que expuli vos dicit Dominus et reverti vos faciam de loco ad quem transmigrare vos feci
Numérotation du verset Ier. 29,15 

quia dixistis
suscitavit nobis Dominus prophetas in Babylone
Numérotation du verset Ier. 29,16 

quia hec dicit Dominus ad regem
qui sedet super solium David et ad omnem populum habitatorem urbis huius ad fratres vestros
qui non sunt egressi vobiscum in transmigrationem
Numérotation du verset Ier. 29,17 

hec dicit Dominus exercituum ecce mittam
in eis gladium et famem et pestem et ponam eos quasi ficus malas que comedi non possunt eo quod pessime sint
Numérotation du verset Ier. 29,18 

et persequar eos
in gladio in fame et in pestilentia et dabo eos
in vexationem universis regnis terre in maledictionem
et in stuporem et in sibilum et in opprobrium cunctis gentibus ad quas ego eieci eos
Numérotation du verset Ier. 29,19 

eo quod non audierint verba mea dicit Dominus que misi ad eos per servos meos prophetas de nocte consurgens et mittens et non audistis dicit Dominus
Numérotation du verset Ier. 29,20 

vos ergo audite
verbum Domini omnis transmigratio quam emisi de Hierusalem in Babylonem
Numérotation du verset Ier. 29,21 

hec dicit Dominus exercituum Deus Israel ad Achab filium Culia et ad Sedechiam filium Maasie qui prophetant vobis in nomine meo mendaciter ecce ego tradam eos in manu Nabuchodonosor regis Babylonis et percutiet eos in oculis vestris
Numérotation du verset Ier. 29,22 

et assumetur ex eis maledictio omni transmigrationi Iuda que est in Babylone dicentium ponat te Dominus sicut Sedechiam et sicut Achab quos frixit rex Babylonis in igne
Numérotation du verset Ier. 29,23 

pro eo quod fecerint stultitiam in Israel et moechati sunt in uxores amicorum suorum et locuti sunt verbum in nomine meo mendaciter quod non mandavi eis ego sum iudex et testis dicit Dominus
Numérotation du verset Ier. 29,24 

et ad Semeiam Neelamiten dices
Numérotation du verset Ier. 29,25 

Hec dicit Dominus exercituum Deus Israel pro eo quod misisti in nomine tuo libros ad omnem populum qui est in Hierusalem et ad Sophoniam filium Maasie sacerdotem et ad universos sacerdotes dicens
Numérotation du verset Ier. 29,26 

Dominus dedit te sacerdotem pro Ioiade sacerdote ut sis dux in domo Domini super omnem virum arrepticium et prophetantem ut mittas eum in nervum et in carcerem
Numérotation du verset Ier. 29,27 

et nunc quare non increpasti Ieremiam Anathothiten qui prophetat vobis
Numérotation du verset Ier. 29,28 

quia super hoc misit ad nos in Babylonem dicens longum est edificate domos
et habitate et plantate hortos et comedite fructum eorum
Numérotation du verset Ier. 29,29 

legit ergo Sophonias sacerdos librum istum
in auribus Ieremie prophete
Numérotation du verset Ier. 29,30 

et factum est verbum Domini ad Ieremiam dicens
Numérotation du verset Ier. 29,31 

mitte ad omnem transmigrationem dicens hec dicit Dominus ad Semeiam Neelamiten pro eo quod prophetavit vobis Semeias et ego non misi eum et fecit vos confidere in mendacio
Numérotation du verset Ier. 29,32 

idcirco hec dicit Dominus ecce ego visitabo
super Semeiam Neelamiten et super semen eius
non erit ei vir sedens in medio populi huius
et non videbit bonum quod ego faciam populo meo ait Dominus quia prevaricationem locutus est adversum Dominum

Capitulum 29

Numérotation du verset Ier. 29,1 
marg.| Et hec sunt verba. In hoc c. continetur epistola, quam misit Ieremias de Hierusalem in Babylonem. Et dividitur hoc capitulum in septem partes. Primo, a quo et ad quos et per quos nuntios hec epistola missa sit, determinatur. Secundo, Propheta monet eos, ut edificent et plantent et uxores ducant in terra captivitatis sue, nec ista facere dimittant sub spe redeundi in terram sue nativitatis, ibi : Hec dicit Dominus. Tertio, monet eos, ne credant pseudo-prophetis, qui eos in proximo redituros asserebant, ibi : Non vos seducant. Quarto, ne omnino de reditu desperarent, tempus captivitatis eorum per 70. annos duraturum et postea visitandos et reversuros in terram suam predixit, ibi : Quia hec dicit Dominus. Quinto, etiam in considerationem eorum, qui transmigraverant, captivitatem tam Regis, quam populi Iudeorum, qui in Hierusalem remanserant in proximo futuram ostendit, ibi, Quia hec dicit Dominus ad Regem. Sexto, duorum prophetarum, quos nominat, qui populum in captivitate positum seducebant et in uxores amicorum suorum mechabantur {4. 242vb} determinat penam, ibi : Hec dicit Dominus exercituum. Septimo, contra Semeiam sermonem dirigit eius culpam et penam exprimens, pro eo, scilicet quod de Babylone in Hierusalem litteras contra ipsum Ieremiam miserat ad omnes Sacerdotes Hierusalem, ut tamquam arreptitium et mendaciter prophetantem, vincantum catenis tenerent, ibi : Et ad Semeiam.
marg.| {h} Et hec sunt verba etc.   Misi t per nuntios Regis, ut sic opus suum maiori dignitate confirmaretur.
marg.| {i} Ad reliquias seniorum etc.   qui omnes cum Iechonia et matre eius translati fuerunt ad Nabuchodonosor.
marg.| {k} Postquam quasi , hec missio fuit, postquam egressus est Iechonias Rex, quasi Propheta voluntate, quam confirmavit divine voluntati, non violenter tractus, ut Sedechias cum suis.
marg.| {l} Et domina etc. id est mater eius, sive Regina.
marg.| {m} Inclusor id est gemmarum in auro, vel civitatum muris. Misit inquam.
marg.| {n} In manu etc.   quos misit Sedechias etc. quasi per nuntios Regis hec missio facta est, quia forte proprios nuntios mittere non poterat. Cum vidisset enim Sedechias impletum quod predixerat Ieremias de morte Ananie, valde timuit et per nuntios suos misit in Babylonem tributum quod prius negare voluit deceptus ab Anania et per illos nuntios misit Ieremias litteras suas. In hoc autem notatur, quantum desiderium habuit exhortandi populum suum ad bonum, qui ad eos litteras mittit, ad quos ire non poterat. Sic et facit infra 36.b. ubi dixit ad Bar. Ego clausus sum, non valeo ingredi domum Domini. Ingredere ergo tu et lege de volumine, in quo scripsisti ex ore meo verba Domini. Sic et Paulus ad absentes sepe scribebat epistolas. Quid ergo erit de Prelatis, qui cum sint liberi, vacant otio ? Cum enim nec Evangelio obedire velint, quomodo pro illo se vinciri, vel detineri paterentur ? Eph. quart. a. Obsecro vos ego vincantus in Domino.
marg.| {o} Edificate domos et habitate etc. quasi sitis in pace in illa terra, in qua transmigratis, quia ibi diu mansuri estis, ibi etiam multiplicabimini numero
marg.| {Δ} per filiorum
Numérotation du verset Ier. 29,mystice 
marg.| {o} Edificate domos etc.   Prel ati debent edificare domos conscientiarum propriarum Eccl. 1.a. Edificavi mihi domos. Hoc dicit contra illos, qui aliis edificant, sed sibi non faciunt, nisi destruere. Prv. 9.a. Sapientia edificavit sibi domum. Prv. decim. quart. a. Sapiens mulier edificat domum suam, insipiens extructam quoque manibus destruet. Prv. vigesim. quart. a. Sapientia edificabitur domus et roborabitur prudentia.
marg.| {p} Plantate hortos Eccl esiarum, id est in Ecclesiis bonas personas constituite. Eccl. 2.a. Feci hortos et pomeria et consuevi cuncti generis arboribus. Cuncti generis dicit, contra illos, qui tantum ibi volunt plantare amicos, vel parentes, vel servientes suos. He domus et horti debent edificari super firmam petram, ut dicitur Mt. 7.d. Vel virtutes dicuntur et domus et horti. Domus inquantum nos custodiunt a fulguribus et pluviis tentationum, vel peccatorum. Horti inquantum pascunt hominem interiorem. Dicuntur autem uxores inquantum fecundant hominem spiritualiter, filii et filie eorum dicuntur opera contemplative et opera active. Et hoc est : Accipite uxores et generate filios etc. vel uxor est sapientia. Unde Sap. 8.a. Hanc quesivi mihi sponsam assumere. Per quam generantur filii et filie spirituales, scilicet in predicatione, secundum illud 1Cor. 4.d. Per Evangelium ego vos genui. Multi accipiunt uxores, id est scientiam Domini habent, vel parochias in curam animarum, sed non suscitant fratri suo mortuo, id est Christo, semen, secundum preceptum Domini, Dt. 25.b. Ipse enim non confunditur nos vocare fratres, ut dicitur Hbr. 2.c. sed magis cum Ona semen effundunt in terram. Gn. 38.b. quia totum sensum in temporalibus effundunt, vel curas animarum ad fructum temporalium convertunt quod est de vinea Naboth facere hortum olerum quod fecit Achab 3Rg. 21.a. Sed quando Dominus precipit nobis edificare et plantare et accipere
marg.| {Θ} virtutes
marg.| {4. 243ra} Δ per filiorum generationem et queratis pro posse vestro terre illius pacem.
marg.| {a} Et orate pro ea ad Dominum. Ps. 121. Rogate, que ad pacem sunt Hierusalem : Quia et Apostolus precipit 1Tim. 2.a. fieri obsecrationes et postulationes pro Regibus et omnibus hominibus. Quia in pace illius erit pax vobis.
marg.| {Θ} virtutes, cum earum infusio non sit nisi a Deo, quia dicit Augustinus quod eas Deus in nobis infundit sine nobis. Sol. Virtutes edificamus non cooperando earum infusioni, sed operando. Quia ergo oportet Prelatos generare, vel opera bona in se, vel filios spirituales : Ideo precipitur Dt. 23.a. Non intrabit Eunuchus amputatis, vel attritis testiculis, vel ab scisso veretro Ecclesiam Dei. Et nota quod istis in terra aliena existentibus dicitur : Accipite uxores, sed aliud dicitur habitantibus in Hierusalem, quibus sub persona Ieremie precipitur, supra 16.a. ne uxores accipiant, quia ut dicit Gregorius pro qualitate audientium debet formari sermo doctorum : Sepe enim aliis officiunt, que aliis prosunt. Levis enim sibilus, qui equos mitigat, alia animalia instigat.
marg.| {a} Et orate pro ea et t amen habitatores terre illius erant inimici Iudeorum : In quo innuitur quod tenemur diligere inimicos nostros et querere pacem cum eis.
marg.| {b} Non vos seducant prophete scilicet pseudo, quorum multi habitabant inter Iudeos, scilicet qui Babylonem transmigraverant. Unde Ezechiel eos arguit, Ez. 13. Antequam enim ille inciperet prophetare, illi ibi erant.
marg.| {i} Et divini vestri etc.   Eccl . 34.a. Divinatio erroris et auguria et mendacia et somnia malefacientium vanitas est ibid. Somnia extollunt imprudentes Eccles. 5.a. Multas curas sequuntur somnia et in multis sermonibus invenitur stultitia.
marg.| {d} Quia falso etc.   et non misi eos. supra 23.d. Non mittebam prophetas et ipsi currebant, non loquebar ad eos et ipsi prophetabant. Rm. 10.c. Quomodo predicabunt, nisi mittantur : Tales etiam sunt heretici, qui a Deo non mittuntur, nec sensum eius in scriptura sequuntur, sed somno erroris depressi non vident veritatem. Et divini dicuntur, quia incerta et a ratione mentis sue tantum coniecturata, Evangelia esse dicunt Ez. 13.a. Qui sequuntur spiritum suum et nihil vident.
marg.| {e} Quia hec dicit Dominus, cum etc. quasi nolite credere falsis prophetis, qui dicunt reditum vestrum de Babylone in Hierusalem vicinum : Antequam enim redeatis, prius expleti erunt 70. anni. Quo facto dedit Cyrus licentiam Iudeis redeundi.
marg.| {f} Ut reducam vos ad locum istum scilicet Hierusalem.
marg.| Mystice sic, de celesti Hierusalem per inobedientiam Ade educti sumus, sed per gratiam septiformem datam nobis per secundum Adam revertemur in septima etate per observationem decalogi, sive eius obedientiam. Ideo dicit Ps. 89. Dies annorum nostrorum in ipsis septuaginta anni. Inde est quod Septuagesimam celebramus, quasi tempus nostre peregrinationis, que durat usque ad Sabbatum in albis quod est in octavis Pasche. Tunc enim duplex alleluia cantatur, in signum duplicis stole, quam recepturi sumus in octava resurrectionis generalis. In Sabbato autem ante, scilicet in vigilia Pasche non celebratur, nisi unum alleluia et cum tractu et per septimanam sequentem cum Responsorio, ad innuendam 7. etatem, in qua adhuc non est perfecta quies, que et designatur per 7. annos, quibus ante reversionem generalem Iudeorum data fuit eis licentia redeundi, qua data non statim potuerunt redire, sed in illis 7. annis preparaverunt se. Unde dicit Ier. datam esse illam licentiam 7. anno septime decadis, id est 7. annis ante septimam decadem, id est ante completionem decies septem annor. sive 70. annor. Ecce patet quod Dominus mortificat et vivificat, deducit ad Inferos et reducit, quia istos captivavit et post liberavit. Ipse enim vulnerat et medetur, percutit et manus eius sanabunt, {4. 243rb} ut dicitur Iob. 5.c. Quia cum iratus fuerit, misericordie recordabitur, nec continebit in ira sua misericordias suas.
marg.| {g} Ego enim scio cogitationes etc. quasi non alius, quia solius Dei est cognoscere futura.
marg.| {h} Cogitationes pacis id est liberationis vestre.
marg.| {i} Et non afflictionis perp etue. Sic et Filius, qui fuit cogitatio pacis eterne Patris : ut dicit Bernardus factus est pacificus, id est auctor ipsius pacis in utero matris. Ipse enim est pax nostra, ut dicitur Eph. 2.c. scilicet reconcilians nos suo Patri. Unde 1Tim. 2.b. Mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus. Reconcilians etiam nos Angelis, qui offensi nobis erant offenso contra nos suo creatore. Unde dixerunt Angeli : In terra pax hominibus bone voluntatis Reconcilians etiam Iudeos Gentilibus, qui inter se contrarii erant, quia illi plures deos adorabant, isti cerimonias uni Deo exhibebant : Sed Christus fecit utrumque unum, quando et idololatriam eliminavit per doctrine sue disseminationem et cerimoniarum umbras cessare fecit per veritatis exhibitionem, eos coniungens in unitate fidei.
marg.| {k} Ut dem vobis finem id est captivitatis terminationem et laborum, presentium.
marg.| {l} Et patientiam quam sustinetis ante illum finem, vel futurorum premiorum securam et longaminem exspectationem. Iac. ultimo c. Patientiam Iob. audistis et finem Domini vidistis.
marg.| {m} Et invocabitis me ore.
marg.| {n} Et ibitis oper e.
marg.| {o} Et orabitis me ment is devotione, quasi dicat : ut hec promissa mereamini, perseverate in oris oratione et mentis devotione et assidua operatione. Ioel 3.g. Omnis, qui invocaverit nomen Domini, salvus erit. Vel   ibitis ad littera m, in Hierusalem.
marg.| {p} Et invenietis, cum quesieritis me in toto corde vestro. Is. 55.b. Querite Dominum, dum inveniri potest. Lc. 11.b. Omnis, qui querit invenit Per bona opera queritur Dominus et per gratiam invenitur hic et per gloriam in futuro. Sed qui dimidio corde querunt, non inveniunt, quia duplices sunt. Iac. 1.a. Qui hesitat, similis est fluctui maris, qui a vento movetur : non ergo etc.   Eccl . 2.c. Ve ingredienti terram duabus viis. Ps. 118. Clamavi in toto corde meo, exaudi me, Domine : Quia, ut dicit Augustinus mens divisa non impetrat. 2Rg. 7.d. Invenit servus tuus cor suum, ut oraret te. Par. 20.a. Iosaphat timore perterritus totum se contulit ad rogandum Dominum.
marg.| {q} Et inveniar a vobis. Hoc dixit Dominus eis, qui in tribulatione captivitatis erant constituti. In delitiis enim non invenitur Dominus. Unde Iob. 28.b. Sapientia non invenitur in terra suaviter viventium. Ps. 76. In mari via tua. Ct. 3.a. In lectulo meo per noctem quesivi, quem diligit anima mea, quasi in contemplatione, que magis abundat in tribulatione. Sed dicitur Os. 5.b. In gregibus suis et armentis ibunt ad querendum Dominum et non invenient.
marg.| {r} Et congregabo vos etc.   Sic in fine congregabit dispersiones Israel : unde Ez. 34.c. Visitabo oves meas et liberabo eas de omnibus locis, in quibus disperse fuerant in die nubis et caliginis et educam eas de terris et inducam in terram suam et pascam eas in montibus Israel.
marg.| {s} Quia dixistis, suscitabit etc. quasi , ideo dixi vobis certum tempus reductionis future, ne crederitis prophetis falsis : Quia citius reditis, dixistis, quia frustra decipimini putantes vos habere prophetas hec dicentes. Ut autem non credatis eis, scilicet quod statim redeatis de terra illa, sed magis vos debere ibi edificare domos et generare filios in signum quod diu eritis ibi :
marg.| {t} Quia hec dicit Dominus ad Regem scilicet Sedechiam, qui sedet super solium David etc. quasi qui modo regnat in pace in Hierusalem, credens se diu ibi manere. Pretermittit autem   quia et s ic bis dicit   quia ante quam subiungat causatum illius cause, que significatur per   quia ut s ic notetur causa eam dicendi a Domino, scilicet propter eius inspirationem in prophetis veris et propter meritum malorum propter quod debeat fieri comminatio.
marg.| {u} Habitatorem urbis. ] $mystice
marg.| Habitator est malus in hoc mundo, sed iustus est {4. 243va} peregrinus Ps. 111. Incola ego sum in terra.
marg.| {a} Ecce mittam in eos gladium et famem et pestem ut q ui noluerunt evadere catenam ligneam, non possint effugere ferream.
marg.| {b} Et ponam eos quasi   ficus malas etc. alia littera, ficus novissimas. Hoc dicitur ad differentiam illarum bonarum, que erant in calatho uno, qui habet ficus bonas valde, ut solent ficus esse primi tempore, id est primitive. Ut enim sup. habitum est 24. calathus ficus bonas habens, erat Iechonias cum ceteris, qui transmigraverant ; calathus autem habens ficus malas erat Sedechias cum ceteris, qui violenter captivati sunt.
marg.| {c} Et persequar eos etc.   qui in Hierusalem remanserunt.
marg.| {d} Et dabo eos in vexationem etc.   quia in captivitate requiem non habebunt, ut pacifice possint edificare et generare, ut illi, qui transmigraverant. Sic peccatoribus in Babylone mundi manentibus non est requies. Unde Is. 57.d. Non est pax impiis. Thr. c. 1.a. Migravit Iudas propter afflictionem   ] etc. {e}   In maledictionem et in stuporem etc. quasi omnes alie gentes stupebunt pre magnitudine destructionis Iudeorum.
marg.| {f} Ad quas ego eieci eos id est eiiciam. Vel dicit, In maledictionem et in stuporem, quoad quosdam, licet paucos, qui forte poterunt evadere gladium Nabuchodonosor et isti non remanebunt in Hierusalem, sed fugient ad alias nationes, ubi in opprobrium habebuntur ab omnibus, secundum illam maledictionem Os. 9.d. Et erunt vagi in nationibus.
marg.| {g} De nocte consurgens ut s ic numquam cessarem in eis loqui et eos admonere, scilicet per Prophetas.
marg.| {h} Et mittens, non audistis scilicet verba mea per illos.
marg.| {i} Vos ergo scilicet qui mee obedistis sententie, ut vos sponte traderetis transmigrationi.
marg.| {k} Audite verbum Domini etc.   quid dicturus sum, scilicet de vestra liberatione et de pseudo-prophetarum destructione, qui vos seducere voluerunt, quibus crediderunt illi, qui in Hierusalem remanserunt.
marg.| {l} Ad Achab filium Chulie et ad Sedechiam filium Maasie. Dic unt Hebrei istos duos esse illos duos presbyteros, de quibus Dn. 13. quos arguit Daniel, qui exarserunt in concupiscentiam Susanne, qui et erant constituti iudices tunc temporis, a quibus, ut ibi dicitur, egressa est iniquitas.
marg.| {m} Qui prophetant vobis in nomine meo mendaciter. Ut enim dicunt Hebrei, isti dicebant mulierculis sui temporis se esse de tribu Iuda et ideo Christum esse nasciturum de semine eorum et sic mulieres alliciebant ad concupiscentiam, ut sic future essent matres Christi.
marg.| {n} Quos frixit Rex Babylonis in igne. Hoc videtur contra Dn. 13. ubi dicuntur fuisse lapidati a populo. Solutio : Ignis secundum morem Scripture significat penam gravissimam ; sic et Rex confusionis, scilicet Diabolus, mechos frigit igne luxurie. Iob. 31.b. Ignis est usque ad consumptionem devorans. Os. 7.a. Omnes adulterantes, quasi clibanus succensus a coquente. Quantum autem ad litteram quod dicitur eos frixisse Nabuchodonosor, non est contrarium illi quod dicitur Dn. 13. quod Daniel eos ibi condemnavit. Verum enim est quod ipse convicit eos de mendacio et de iniusta innocentis condemnatione, sed sententia contra eos data est a Nabuchodonosor. Nec est credendum secundum Io. etiam quod permitteretur in Babylone Iudeis ibi captivatis lapidare aliquem, unde illud totum quod dicitur in Dn. 13. dicunt Hebrei esse falsum et {4. 243vb} magis esse credendum Ieremie hic, dicent eos interfectos a Nabuchodonosor : Ita dicit Hieronymus . Ex his dicitur assumi maledictio, id est forma maledictionis, ut dicitur omnibus malefactoribus : Sic contingat vobis, ut contingit istis.
marg.| {o} Et mechati sunt in uxores amicorum suorum scilicet proximorum suorum Iudeorum.
marg.| {p} Et locuti sunt verbum in nomine meo mendaciter scilicet cito de Babylone reversuros esse Iudeos in Hierusalem.
marg.| {q} Ego sum iudex et testis quasi , hoc bene scio et vindicabo, quia sum iudex et testis, quia nemo potest a me celare, cum omnia sciam et ita testis sum, nec alius quam ego iudicare potest, qui solus scio veritatem et habeo iudicii auctoritatem. Unde Dt. 1.c. Iudicium Domini est. Et in iudicio ipse solus erit testis, quia ei patebunt conscientie omnium et cogitationes et opera, que omnia iudicabit, non recipiens aliquam excusationem, nec preces, nec dona plurima pro redemptione, ut dicitur Prv. 6.d. Unde Mal. 3.b. Accedam ad vos in iudicio et ero testis velox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant pupillos et viduas et opprimunt peregrinum, nec timuerunt me.
marg.| {r} Et ad Semeiam Neclamitem qui similiter erat pseudo-propheta, dicens in Babylone captivis quod cito reversuri essent in Hierusalem.
marg.| {s} Dicens o tu Propheta, vel o tu Ieremia.
marg.| {t} Pro eo quod misisti in nomine tuo libros id est litteras. Quia enim Ieremias ad eos, qui transmigraverant, miserat litteras in Babylonem, ut scilicet edificarent et plantarent et generarent et dixerat eis quod non crederent pseudo-prophetis et divinis prophetantibus mendacium in nomine Domini, intelligens Semeias nomine pseudo-prophete : se vocatum esse a Ieremia, misit Semeias per nuntios predictos de Babylone redeuntes.
marg.| {u} Libros id est litteras ex parte pseudo-prophetarum.
marg.| {r} Ad omnem populum etc.   pro Ioiade quasi , eum deberes imitari, ut interficeres Ieremiam falsa et vana predicantem. Sacerdotum enim est discernere, quo spiritu quisque prophetet. Und {e} {y}   Et nunc quare non increpasti etc.   vide atur spiritum habere Pythonicum, sive etiam arreptitium dicendo falsa et sic populum Dei exasperando. Hoc enim pertinet discernere ad Sacerdotes, quorum est scire legem et eam docere. Eis enim dicitur illud 1Io. 4.a. Probate spiritus, si ex Deo sint et ibi dicit Glossa id est probate, si sint spirituales, si caritati innitantur, quia si hoc faciant, scilicet inniti caritati, per hoc discernit eos esse spirituales. Unde etiam Ioiada interpretatur Domini cognitio. Tales enim debent esse Sacerdotes, qui scientiam Dei habent, vel eorum, que ad Deum pertinent. Unde Aggei. 2.b. Interroga Sacerdotes legem.
marg.| {z} Qui prophetat vobis quasi , mirum est quod te audiente prophetat et eum non increpas. Ideo autem dicit, pro Ioiade : Iste enim Ioiada fuit Sacerdos, qui post interfectionem Athalie, que occiderat semen Regium, tradidit Regnum Ioas et Sacerdotes Baal interfecit. De quo habetur 4Rg. 12. et 2Par. 23. quasi ergo diceret, in hac iustitia debes eum imitari.
Numérotation du verset Ier. 29,moraliter 
marg.| Tales sunt, qui quando timent ne accusentur a bonis, vel quando etiam ab ipsis reprehenduntur, {4. 244ra} accusant eos apud maiores, ut sic sepe prudentiores reputentur filii tenebrarum filiis lucis in generatione sua, ut dicitur Lc. 16.b.
marg.| {a} Quia super hoc misit ad nos in Babylonem id est post illa, que dicit etiam vobis.
marg.| {b} Longum est vel longe, est scilicet reditus, quia dicit eos non reversuros in Hierusalem, nisi completis 70. annis et ideo dicit :
marg.| {c} Edificate domos et habitate et plantate hortos Ecce quomodo iste irascitur, quia adversus mendacium suum Ieremias loquitur veritatem et vult eum recludi in carcerem. Quia Am. 5.c. Odio habuerunt corripientem in porta. Am. 7.c. In Bethel non adiicies, ut prophetes, quia sanctificatio Regis est.
marg.| {d} Legit ergo Sophonias ] ad quem specialiter littere misse erant.
marg.| {e} In auribus Ieremie Prophete ipso facto increpans, quare auderet in Babylonem talia scribere. In auribus, quasi occulte dicens ei, ita dicitur de te. Sic aliqui Prelati, quando volunt bonos condemnare, quia timent, ne vituperentur ab aliis, dicunt eis occulte, ita dicitur de te, vel de vobis, certe mali estis, si ita facitis. Vel in bono potest intelligi quod quando audivimus aliquod malum de alio, non debemus revelare, sed ei occulte, quasi in aure, dicere, vel consulere, cavete vobis, quia ita dicitur de vobis. Eccl. 19.b. Si est tibi delictum, noli denudare, audiet enim te, ut custodiat te et quasi defendens peccatum odiet te ibidem : Audisti verbum adversus proximum tuum, commoriatur in te fidens, quoniam non te dirumpet.
marg.| {f} Ad Semeiam Neelamiten id est de Semeia.
marg.| {g} Ecce ego visitabo super Semeiam Neelamiten scilicet super discipulos suos, quos suo errore decepit. Ps. Semen impiorum peribit. Unde.
marg.| {h} Non erit ei vir sedens etc.   ut q ui non laborat cum laborantibus, scilicet cum bonis Iudeis, qui laborant in servitio Domini in transmigratione sua, non quiescat cum quiescentibus, quando quiescent in Hierusalem, post reditum suum. Unde.
marg.| {i} Et non videbit etc.   Simi le sup. 17.a. A Domino recedit cor eius, erit enim, quasi myrice in deserto et non videbit, cum venerit bonum. Quare ?
marg.| {k} Quia prevaricationem locutus est adversum Dominum dice ns Iudeorum peccata iam esse remissa et captivos statim esse reversuros : Sic predicantes pacem, ubi non erat pax et promittentes Regnum et credentes regnare, quibus predicebatur carcer, quibus dicit Paulus 1Cor. 4.b. Iam saturati estis, iam divites facti estis, sine nobis regnatis, quasi sic creditis et utinam regnetis, ut et nos vobiscum regnemus.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Ier. Capitulum 29), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 23/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=34&chapitre=34_29)
Signaler un complément d'information

Notes :