Glossa ordinaria

Capitulum 53

Numérotation du verset Is. 53,1 

Quis credidit
auditui nostro
et brachium Domini
cui revelatum est
Numérotation du verset Is. 53,2 

et ascendet
sicut virgultum coram eo
et sicut radix de terra sitienti
non est species ei neque decor
et vidimus eum
et non erat aspectus
et desideravimus eum
Numérotation du verset Is. 53,3 

Despectum
et novissimum
virorum
virum dolorum
et scientem
Infirmitatem
et quasi absconditus vultus eius
et despectus
unde nec reputavimus eum
Numérotation du verset Is. 53,4 

vere
languores
nostros
ipse
tulit
et dolores nostros
ipse portavit
et nos
putavimus eum quasi leprosum
et percussum a Deo
et humiliatum
Numérotation du verset Is. 53,5 

ipse
autem vulneratus est
propter iniquitates nostras
attritus est
propter scelera nostra disciplina pacis nostre super eum
et livore
eius sanati sumus
Numérotation du verset Is. 53,6 

omnes nos
quasi oves erravimus
unusquisque in viam suam
Declinavit
et Dominus posuit in eo iniquitatem
omnium nostrum.
Numérotation du verset Is. 53,7 

Oblatus est
quia ipse voluit
et non aperuit os suum sicut ovis
ad occisionem
ducetur et quasi agnus
coram tondente obmutescet
et non aperiet os suum
Numérotation du verset Is. 53,8 

de angustia
et de iudicio
sublatus est
generationem eius
quis enarrabit
Qui1
1 Qui] quia Weber
abscisus est
de terra viventium
propter scelus
populi mei
percussit eum
Numérotation du verset Is. 53,9 

et dabit
impios
pro sepultura
et divitem pro morte sua
eo quod iniquitatem
non fecerit
neque dolus fuerit in ore eius
Numérotation du verset Is. 53,10 

Et
Dominus
voluit conterere
eum
in infirmitate.
Si posuerit
animam suam
pro peccato2
2 animam s. – pro p.] inv. Weber
videbit semen
longevum et voluntas Domini
in manu
eius dirigetur.
Numérotation du verset Is. 53,11 

pro eo
quod laboravit anima eius
videbit
et saturabitur in scientia sua
iustificabit ipse
iustus servus meus
Multos
et iniquitates eorum
ipse
portabit
Numérotation du verset Is. 53,12 

Ideo
dispertiam ei plurimos
et fortium
dividet spolia
pro eo
quod tradidit
in morte animam suam
et cum sceleratis
reputatus est
et ipse peccatum multorum
Tulit
et pro transgressoribus
rogavit

Capitulum 53

Numérotation du verset Is. 53,1 
{t. 3 : Erfurt, f. 112ra   ; facsim., p. 79a} Quis credidit
interl.| quasi quam pauci ex Iudeis
marg.| QUIS  CREDIDIT. Propheta in persona prophetarum conqueritur quod pauci ex Iudeis credunt quod de adventu Filii ab illis audiunt.
auditui nostro
interl.| his que audivit a nobis
et brachium Domini
interl.| Filius per quem Pater omnia fecit
cui revelatum est;
interl.| ut crederet quamvis a nobis audiret
interl.| resurgendo ascendendo et mundum fide complendo
marg.| ET  BRACHIUM  DOMINI. Pater Filium suum modo nuntiavit venturum et ante scandalum crucis premisit gloriam resurgentis. Elevabitur et exaltatibur etc. Respondet ergo prophetarum chorus se officium implesse et brachium Domini annuntiasse.
Numérotation du verset Is. 53,2 
Et ascendet
interl.| egredietur virga de radice Iesse
sicut virgultum coram eo
interl.| per omnia placens
et sicut radix de terra sitienti
interl.| sicca
interl.| de utero virginis mundo a virili concubitu
non est species ei neque decor
interl.| opinione malorum
et vidimus eum
interl.| nos prophete oculis cordis
et non erat aspectus
interl.| ei in passione
et desideravimus eum
interl.| multo ante videre
marg.| VIRGULTUM. Symachus: ramus hominem significans qui processit de utero virginis.
marg.| SITIENTI. Aquila: invia ubi virginialis {t. 3: Erfurt, f. 112rb ; facsim., p. 79b} privilegium demonstratur quia sine semine de terra prius invia creatus est.
Numérotation du verset Is. 53,3 
Despectum
interl.| a Iudeis pendentem in cruce et pro nobis maledictum
et novissimum
interl.| vilissimum opinione
virorum
interl.| omnium
virum dolorum
interl.| verus homo vere doluit
et scientem
interl.| pati
Infirmitatem
interl.| pro nobis assumptam quam divinitate superavit
et quasi absconditus {t. 3 : Erfurt, f. 112rb   ; facsim., p. 79b} vultus eius
interl.| divinitas abscondita in corpore
interl.| unde supra tu es Deus abconditus et neciebamus
et despectus
interl.| Iudeis
unde nec reputavimus eum.
interl.| Dei Filium
interl.| multi ex nobis post tamen credituri
Numérotation du verset Is. 53,4 
interl.| sed
Vere
interl.| non putative sed vere crucifixus vere doluit unde tristi est anima mea uque ad mortem
languores
interl.| peccata
nostros
interl.| non suos
ipse
interl.| non alius
tulit
interl.| a nobis
et dolores nostros
interl.| non suos
ipse portavit
interl.| in corpore suo super lignum
et nos
interl.| qui ignorantes peccavimus sed penitentes credimus in illorum enim persona Isaias loquitur
putavimus eum quasi leprosum
interl.| peccatorem
et percussum a Deo
interl.| pro peccatis suis
et humiliatum
interl.| abiectum propter nos quia cum latronibus crucifixus
Numérotation du verset Is. 53,5 
Ipse
interl.| nos putavimus leprosum sed ipse
autem vulneratus est
interl.| foderunt manus meas et pedes meos
propter iniquitates nostras,
interl.| non suas
interl.| ut suo vulnere nostra vulnera curarentur
attritus est
interl.| flagellis alapis factus pro nobis maledictum
propter scelera nostra. Disciplina pacis nostre super eum
interl.| ipse est pax nostra qui fecit utraque unum
et livore
interl.| virgarum
eius sanati sumus.
interl.| a peccato
marg.| LIVORE. Perspicuum est quia sicut corpus laceratum et flagellatum ita anima vere doluit pro nobis ne ex parte veritas ex parte mendacium in Christo credatur.
Numérotation du verset Is. 53,6 
Omnes nos
interl.| misericordia egenus
interl.| non est distinctio Iudei et Greci
quasi oves erravimus
interl.| tradentes eum morti
interl.| erravi quasi ovis que pe que videlicet humeris pii pastoris est reportata
unusquisque in viam suam
interl.| pravam
interl.| proprium errorem de crucifixo sentientes diversa
declinavit.
interl.| a Christo qui est vera via clamantes crucifige etc.
Et Dominus posuit in eo iniquitatem
interl.| penam omnium iniquitatum vel peccatorum nostrorum quam sustinere nequivimus sustinuit homo Deus
omnium nostrum.
Numérotation du verset Is. 53,7 
Oblatus est
interl.| hostia pro nobis in ara crucis
quia ipse voluit
interl.| nemo coegit unde: potestatem habeo ponendi animam meam et iter sumendi eam
et non aperuit os suum. Sicut ovis
interl.| innocens mansuetus
ad occisionem
interl.| pascha nostrum immolatus est Christus
ducetur et quasi agnus
interl.| «qui tollit peccata mundi1«a
a Io. 1, 29.
1 peccata] sic Rusch
coram tondente obmutescet
interl.| non repugnans et cum cederetur a militibus obmutuit
et non aperiet os suum.
marg.| NON  APERUIT  OS  SUUM. Pilato vel Herodi. Pauca enim respondit ne differretur salus humani generis.
marg.| ET  QUASI  AGNUS. In cuius figura populus Israel agnum in Egitpo comedit. Hic est agnus «qui tollit peccata mundi2«b qui occisus est ab origine mundi qui carne et sanguine suo nos pascit et vellere protectionis nos vestit.
b Io. 1, 29.
2 peccata] scrips., p. Rusch
Numérotation du verset Is. 53,8 
interl.| ideo
De angustia
interl.| passionis
et de iudicio
interl.| iniusto
sublatus est.
interl.| in resurrectione quando data est illi omnis potestas in celo et in terra
marg.| DE  IUDICIO. Iudex omnium iudicii non repperit veritatem. Sed sine culpa damnatus est. Unde admiratur propheta quod omnium Deus passioni se tradiderit.
Generationem eius
interl.| divinam vel humanam quam nemo ratione humana comprehendit vel disserit
quis enarrabit ?
interl.| rarus aut nullus
Qui3
3 Qui] quia Weber
interl.| vel: quia
interl.| a Iudeis
abscisus est
interl.| etsi Deo inspirante sciverit
de terra viventium
interl.| conversatione hominum unde eradamus eum de terra viventium
interl.| ut viveret in celo
propter scelus
interl.| delendum
populi mei
interl.| peculiaris
percussi4 eum
4 percussi] percussit Weber
interl.| permissione unde percutiam pastorem et dispergentur oves gregis
Numérotation du verset Is. 53,9 
et dabit
interl.| Romanis
impios
interl.| Iudeos
pro sepultura
interl.| quia usque ad mortem persecuti sunt eum et munierunt sepulchrum signantes lapidem cum custodibus
et divites5 pro morte sua
5 divites] divitem Weber
interl.| quia morti tradiderunt eum
eo quod iniquitatem
interl.| facto iustus fuit
non fecerit
interl.| quod de nullo alio potest dici nemo enim mundus a sordibus
neque dolus fuerit in ore eius.
interl.| verbo verus fuit
marg.| DABIT  IMPIOS. Id est gentes que sine pietate Deo Patri quia mortuus est sepultus eos acquisivit et divites Iudeos scilicet divitiis legis et prophetarum gloriantes.
marg.| DIVITES. Scribas et phariseos doctrine legis divitiis gloriantes.
Numérotation du verset Is. 53,10 
Et
interl.| et ideo quia
Dominus
interl.| Pater
voluit conterere
interl.| conteri
interl.| sic
eum
interl.| sola gratia
interl.| percutiam pastorem etc.
in infirmitate.
interl.| carnis
Si posuerit
interl.| Filius
animam {t. 3 : Erfurt, f. 112va   ; facsim., p. 80a} suam
interl.| vitam
pro peccato6
6 animam s. – pro p.] inv. Weber
interl.| nostro
videbit semen
interl.| fideles imperpetuum regnantes
longevum et voluntas Domini
interl.| Patris
interl.| redemptio humani generis
in manu
interl.| opere
eius dirigetur.
interl.| implebitur
marg.| {t. 3: Erfurt, f. 112va ; facsim., p. 80a} SEMEN  LONGEVUM. Evangelii scilicet verbum quod non veterascet sicut Vetus Testamentum unde exiit qui seminat seminare semen.
marg.| ET  VOLUNTAS. Ut quicquid Pater voluit illius virtutibus impleatur unde servavi eos in nomine tuo et quos dedisti mihi custodivi.
Numérotation du verset Is. 53,11 
Pro eo
interl.| in Iudeis predicando miracula faciendo patiendo requiem in eis non invenit unde vulpes foveas habent etc. et alibi laboravi sustinens
quod laboravit anima eius
interl.| frustra quia noluerunt converti
videbit
interl.| videbit Ecclesias in toto orbe de gentibus
et saturabitur in scientia sua
interl.| doctrina
iustificabit ipse
interl.| non iustificatus sed iustificans
iustus servus meus
interl.| qui peccatum non fecit
interl.| Filius formam servi accipiens
multos
interl.| non omnes quia multi vocati pauci electi
et iniquitates eorum
interl.| penam iniquitatum
ipse
interl.| quia illi non poterant
portabit.
interl.| in corpore suo super lignum
marg.| SATURABITUR. Fide gentium unde esuriens et sitiens supra puteum Iacob emptis cibis uti voluit qui iam Samaritane et eorum qui de civitate ad eum exibant fide satiatus erat.
Numérotation du verset Is. 53,12 
Ideo
interl.| quia factus obediens #Patri usque ad mortem
dispertiam ei plurimos
interl.| pro Iudeis negligentibus gentes fideles postula a me et dabo tibi gentes hereditatem tuam
et fortium
interl.| demonum
interl.| apostolis ut alius Iudeis alius gentibus presit
dividet spolia
interl.| genus humanum a diabolo ereptum
pro eo
interl.| fiet hoc
quod tradidit
interl.| Filius
interl.| sponte
in mortem7 animam suam
7 mortem] morte Weber
interl.| vitam
marg.| FORTIUM  DIVIDET  SPOLIA. Unde cum divideret celestis vel altissimus gentes et alibi. Rex virtutum dilecti et de paulo Mane comedet predam et vespere dividet spolia
et cum sceleratis
interl.| latronibus
reputatus est.
interl.| a Iudeis
interl.| undec: “Reputatus sum «cum descendentibus in lacum” etc.
c Ps. 87, 5.
marg.| CUM  SCELERATIS. Ut sceleratos a peccato redimeret omnia omnibus factus. Peccata enim nostra portavit in corpore suo. Cuius imitator Paulus ait: omnibus omnia factus sum ut omnes lucrifacerem.
Et ipse peccatum multorum
interl.| predestinatorum
tulit
interl.| sanguine lavit
et pro transgressoribus
interl.| Iudeis persecutoribus
rogavit.
interl.| vel oravit
marg.| ROGAVIT. Pater ignosse illis. Ad hanc vocem secundum evangelium Nazareorum multa millia Iudeorum astantium circa crucem crediderunt.


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Is. Capitulum 53), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 30/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=33&chapitre=33_53)
Signaler un complément d'information

Notes :