Glossa ordinaria

Capitulum 61

Numérotation du verset Is. 61,1 

Spiritus Domini super me eo
quod unxerit Dominus me ad annuntiandum
mansuetis
misit me ut mederer
contritos1 corde
1 contritos] contritis Weber
et predicarem
captivis
indulgentiam et clausis apertionem
Numérotation du verset Is. 61,2 

ut predicarem annum
placabilem
Domini et diem ultionis Deo nostro
ut consolarer omnes lugentes
Numérotation du verset Is. 61,3 

ut ponerem lugentibus
Sion et darem eis coronam
pro cinere
oleum gaudii pro luctu pallium
laudis pro spiritu meroris et
vocabuntur
in ea
fortes
iustitie
plantatio Domini
ad glorificandum
Numérotation du verset Is. 61,4 

et edificabunt
deserta a seculo
et ruinas antiquas
erigent
et instaurabunt civitates
desertas
dissipatas
in generationem
et generationem
Numérotation du verset Is. 61,5 

et stabunt
alieni
et pascent
pecora vestra
et
filii peregrinorum agricole
et vinitores
vestri erunt
Numérotation du verset Is. 61,6 

vos autem sacerdotes Domini
vocabimini
ministri Dei vestri2
2 vestri] nostri Weber
dicetur vobis fortitudinem gentium comedetis
et in gloria earum superbietis
Numérotation du verset Is. 61,7 

pro confusione vestra
duplici
et rubore laudabunt partem eorum
propter hoc in terra sua
duplicia
possidebunt letitia sempiterna erit eis
Numérotation du verset Is. 61,8 

quia ego Dominus diligens iudicium et3 odio habens rapinam in holocaustum4 et dabo opus eorum
3 et] om. Weber |
4 holocaustum] holocausto Weber |
in veritate et fedus perpetuum
feriam eis
Numérotation du verset Is. 61,9 

et scietur in gentibus semen eorum
et
germen
eorum in medio populorum omnes qui viderint eos
cognoscent
eos quia isti sunt semen cui benedixit Dominus
Numérotation du verset Is. 61,10 

gaudens gaudebo
in Domino
et exultabit anima mea
in Deo meo quia induit
me vestimentis salutis et indumento iustitie
circumdedit me
quasi sponsum decoratum
corona et quasi sponsam ornatam
monilibus suis
Numérotation du verset Is. 61,11 

sicut enim terra
profert germen suum et sicut hortus
semen suum germinat sic Dominus Deus germinabit iustitiam
et laudem
coram universis gentibus

Capitulum 61

Numérotation du verset Is. 61,1 
Spiritus Domini super me eo
interl.| quia maior unde requiescet super eum Spiritus Domini
marg.| {t. 3: Erfurt, f. 117rb ; facsim., p. 89b} SPIRITUS  DOMINI  SUPER  ME. Christus secundum humanitatem qui supradixerat: ego Dominus in tempore congregabo eos etc.
quod unxerit Dominus me ad annuntiandum
interl.| gaudium vite eterne
mansuetis
interl.| humilibus spiritu unde beati mites quoniam ipsi possidebunt terram beati pacifici etc.
marg.| QUOD  UNXERIT  ME. Oleo letitie abundantia gratie. Hieronymus: hec unctio in baptismate completa est quia Spiritus Domini in specie columbe descendit et mansit in illo unde post baptismum in Luca invenitur scriptum. Spiritus Domini super me etc.
misit me ut mederer
interl.| remissione peccatorum
contritos1 corde
1 contritos] contritis Weber
interl.| compunctione
interl.| cor contritum et humiliatum Deus non despicies
{t. 3: Erfurt, f. 117rb ; facsim., p. 89b} et predicarem
interl.| dicens penitentiam agite
captivis
interl.| sub diabolo et erroribus variis
indulgentiam et clausis apertionem
interl.| in carcere infidelitatis et ignorantie
marg.| APERTIONEM. Scilicet resolutionem sic enim Symachus apertius transtulit.
Numérotation du verset Is. 61,2 
ut predicarem annum
interl.| totum tempus quo in carne conversatus est unde Paulus de primo adventu ecce nunc tempus acceptabile
interl.| tempus gratie unde ecce nunc tempus acceptabile
placabilem
interl.| fide et salute hominum
Domini et diem ultionis Deo nostro
interl.| Pater enim est Christi Deus secundum humanitatem
marg.| DIEM  ULTIONIS. Damnationis que per Romanos secundum illud venient dies in te et circumdabunt te inimici etc. Et cum videritis ab exercitu circumdari Hierusalem etc.
ut consolarer omnes lugentes
interl.| peccata sua et aliorum. Undea: “Beati qui lugent quoniam ipsi consolabuntur”.
a Mt. 5, 5.
Numérotation du verset Is. 61,3 
ut ponerem lugentibus
interl.| apostolis unde tristitia est mihi magna et continuus dolor pro fratribus meis et optabam anathema esse pro fratribus meis
Sion et darem eis coronam
interl.| remunerationem eternam
pro cinere
interl.| habitu luctuoso
marg.| CORONAM  PRO  CINERE. Cum scilicet viderint de Iudeis plurimos credidisse et pro lugubri instrumento stolam mundissimam accipere.
marg.| Pro cinere. Pro luctu et dolore fructuum suorum cum scilicet viderint gentes ad fidem confluentes tunc habebunt oleum gaudii pro luctu pallium laudis pro spiritu meroris.
oleum gaudii pro luctu pallium
interl.| vestimentum iocunditatis pro lugubri
laudis pro spiritu meroris et
interl.| tunc
vocabuntur
interl.| illo tempore
in ea
interl.| Ecclesia
fortes
interl.| apostoli et alii
iustitie
interl.| ad iustitiam faciendam
interl.| sed
plantatio Domini
interl.| plantati in domo Domini ab ipso
ad glorificandum
interl.| Deum
Numérotation du verset Is. 61,4 
et edificabunt
interl.| apostoli plantati verbo et exemplo
deserta a seculo
interl.| a Deo corda gentium et Iudeorum
et ruinas antiquas
interl.| Iudeorum infidelitatem
erigent
interl.| ad fidem
interl.| per eos qui ex eo populo crediderunt
et instaurabunt civitates
interl.| diversas Ecclesias diversarum gentium vel quinque sensus corporum
desertas
interl.| a Deo
dissipatas
interl.| per diversos errores
in generationem
interl.| Iudeorum
et generationem
interl.| gentium
Numérotation du verset Is. 61,5 
et stabunt
interl.| recti fide et opere
alieni
interl.| a Deo
interl.| gentes de quibus multi predicatores
et pascent
interl.| pabulo verbi Dei
interl.| repulsis pravis pastoribus
pecora vestra
interl.| simplices mansuetos unde pasce oves meas pasce agnos meos
et
interl.| idem
filii peregrinorum agricole
interl.| cultores Ecclesie
et vinitores
interl.| vineam custodientes et excolente."Vinea Domini Sabaoth domus Israel est"b.
b Cf. Is. 5, 7 ( Vetus latina, p. 155-157 iuxta LXX [praeter α’] versio C E) ut laud. v. g.   Hieronymus , Commentarii in prophetas minores (Os.), p. 26.322-323. Weber (iuxta α’ hebr.): « Vineam enim Domini exercituum... ».
vestri erunt
marg.| VINITORES. Mali cultores vinee scribe et pharisei de quibus malos male perdet et vineam suam locabit aliis agricolis.
Numérotation du verset Is. 61,6 
vos autem sacerdotes Domini
interl.| quasi filii peregrinorum agricole etc. vos autem apostoli
interl.| magistri eorum
vocabimini
marg.| VOS  AUTEM. Hoc ad predicatores de gentibus qui filii peregrinorum. Vel ad apostolos de quibus reliquie salve fient ut qui maioris dignitatis dicantur sacerdotes Domini ut istud de filiis David qui erant sacerdotes in domo Domini.
interl.| quia
ministri Dei vestri2
2 vestri] nostri Weber
interl.| vel nostri
dicetur vobis fortitudinem gentium comedetis
interl.| martyres omnia superantes
interl.| o apostoli delectati refecti victoria martyrum
et in gloria earum superbietis
interl.| exaltabimini
Numérotation du verset Is. 61,7 
interl.| quia
pro confusione vestra
interl.| o apostoli
duplici
interl.| de infidelitate Iudeorum et apostasia vel idolatria gentium
et rubore laudabunt partem eorum
interl.| Iudei et gentes converse ad fidem
propter hoc in terra sua
interl.| viventium que sursum non deorsum unde ad Loth in monte salvaberis
duplicia
interl.| anime et corporis premia
possidebunt letitia sempiterna erit eis
marg.| PARTEM  EORUM. Dominum unde Dominus pars hereditatis mee etc. Quod nemo veraciter dicit qui aliam partem querit.
Numérotation du verset Is. 61,8 
quia ego Dominus diligens iudicium et3 odio habens rapinam {t. 3: Erfurt, f. 117va ; facsim., p. 90a} in holocaustum4 et dabo opus eorum
3 et] om. Weber
4 holocaustum] holocausto Weber
interl.| fidelium
in veritate et fedus perpetuum
interl.| celum et terra trasibunt verba autem mea non transibunt
feriam eis
marg.| QUIA  EGO  DOMINUS etc. Quasi hoc faciet Dominus qui magis diligit iustitiam pauperum et iudicium verum quam munera divitum que sepe de rapina sunt nec magis quam scorti pretium vel canis sacrificium vel si quis immolet filium Domino placent.
marg.| {t. 3: Erfurt, f. 117va ; facsim., p. 90a} IN  VERITATE. Ut in veritate comedant agnum ut faciant circumcisione in cordium que data sunt in figura omnia in veritate faciant.
marg.| FEDUS  PERPETUUM. Evangelium eternum non ut Vetus Testamentum cui succedit evangelium.
Numérotation du verset Is. 61,9 
et scietur in gentibus semen eorum
marg.| SEMEN  EORUM. Fideles quibus apostoli semen Verbi commiserunt quo a Domino acceperunt unde: ite docete omnes gentes baptizantes eos etc.
et
interl.| id est
germen
interl.| filii in fide
eorum in medio populorum omnes qui viderint eos
interl.| apsotolos et eorum imatitores
cognoscent
interl.| statim
interl.| in fide virtutibus miraculis
eos quia isti sunt semen cui benedixit Dominus
Numérotation du verset Is. 61,10 
gaudens gaudebo
interl.| in persona Ecclesie
in Domino
interl.| non quia de genere Abrahe sim et aliorum patrum
marg.| GAUDENS  GAUDEBO. Gaudebo in Domino non in mundo unde gaudete in Domino semper.
et exultabit anima mea
interl.| cor meum et carnis mea exultaverunt in Deum vivum patrum
in Deo meo quia induit
interl.| Dominus
me vestimentis salutis et indumento iustitie
interl.| sacerdotes tui induantur iustitiam
circumdedit me
interl.| decoravit me Christus subaudi
interl.| in perfectis
quasi sponsum decoratum
interl.| in Christo in maioribus
corona et quasi sponsam ornatam
interl.| in minoribus
interl.| variis virtutibus
monilibus suis
interl.| sanctimonia sine qua nemo videbit Deum
marg.| VESTIMENTIS  SALUTIS etc. Virtutibus ipso Christo. Unde: Christum induistis etc. Christus enim est indumentum sanctis et ipsi ei.
marg.| QUASI  SPONSUS etc. Christus Ecclesie sponsus sed tamen perfectos in Ecclesia eodem nomine dignatur de quibus: Sapientiam loquimur inter perfectos. Imperfecti sponsa de quibus dicitur tamquam parvulis in Christo lac vobis potum dedi non escam. Ipse ergo sponsus Christus sponsos facit et sponsas tamen una in capite et in membris est Ecclesia.
marg.| ET  QUASI  SPONSAM. Alterius comparationis ponit exempla quorum prius ad sponsum sequens refertur ad sponsam.
Numérotation du verset Is. 61,11 
sicut enim terra
interl.| celestibus pluviis irrigata
profert germen suum et sicut hortus
interl.| qui fontium et fluviorum aquas desiderat
semen suum germinat sic Dominus Deus germinabit iustitiam
interl.| Christum qui omnes iustificat
et laudem
interl.| electorum suorum
coram universis gentibus
interl.| non Iudeis tantum in quo percutitur supercilium Iudeorum
marg.| ET  LAUDEM. Suam unde: laudate Dominum omnes gentes. Et alibi: #Domine d n etc. Quasi sicut terra et ortus irriguus germinant sic Ecclesia Spiritu Sancto fecundata reddet Domino fructum laudis et bone operationis.


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Is. Capitulum 61), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=33&chapitre=33_61)
Signaler un complément d'information

Notes :