Glossa ordinaria

Capitulum 64

Numérotation du verset Is. 64,1 

Utinam dirumperes celos
et descenderes
a facie tua
montes
defluerent
Numérotation du verset Is. 64,2 

sicut exustio
ignis tabescerent aque arderent igni
ut notum fieret
nomen tuum
inimicis tuis
a facie tua gentes turbarentur
Numérotation du verset Is. 64,3 

cum
feceris mirabilia
non sustinebimus
descendisti
et a facie tua
montes
defluxerunt
Numérotation du verset Is. 64,4 

a seculo
non audierunt neque auribus
perceperunt
oculus
non vidit Deus absque te que preparasti diligentibus1 te
1 diligentibus] exspectantibus Weber
Numérotation du verset Is. 64,5 

occurristi letanti
et facienti iustitiam
in viis tuis
recordabuntur
ecce tu iratus es
et peccavimus
in ipsis
fuimus semper et salvabimur
Numérotation du verset Is. 64,6 

et facti sumus ut immundus
omnes nos quasi pannus
menstruate
universe iustitie nostre
et cecidimus
quasi folium
universi et iniquitates nostre
quasi ventus
abstulerunt nos
Numérotation du verset Is. 64,7 

non est qui invocet nomen tuum
qui consurgat
et teneat te
abscondisti faciem tuam a nobis
et allisisti nos in manu iniquitatis nostre
Numérotation du verset Is. 64,8 

et nunc Domine pater noster es tu
nos vero lutum
et fictor noster
et opera manuum tuarum omnes nos
Numérotation du verset Is. 64,9 

ne
irascaris
Domine satis
et ne ultra memineris
iniquitatis
ecce respice populus tuus
omnes nos
Numérotation du verset Is. 64,10 

civitas
sancti tui
facta est deserta
Sion deserta
facta est Hierusalem desolata
Numérotation du verset Is. 64,11 

domus
sanctificationis nostre
et glorie nostre ubi laudaverunt te patres nostri facta est in exustionem ignis
et omnia desiderabilia nostra versa sunt in ruinas
Numérotation du verset Is. 64,12 

numquid super his
continebis te Domine
tacebis
et affliges
nos
vehementer

Capitulum 64

Numérotation du verset Is. 64,1 
Utinam dirumperes celos
interl.| quia hostes nostri conculcaverunt sanctificationem tuam
interl.| prope veniendo promissa implendo
marg.| UTINAM  DIRUMPERES  CELOS. In persona sua et omnium prophetarum adventum Christi {t. 3: Erfurt, f. 119ra ; facsim., p. 93a} desiderantium loquitur Isaias previdens adventum Filii abiectionem sui populi vocationem gentilis. Et hoc est utinam dirumperes celos. Item David: inclinavit celos et descendit.
et descenderes
interl.| in carne visibilis
interl.| excita Domine potentiam tuam et veni
a facie tua
interl.| a maiestate
interl.| qua invisibilis nobis
interl.| quia si descenderes a facie scilicet a presentia
montes
interl.| superbia Iudeorum vel demonum
defluerent
Numérotation du verset Is. 64,2 
sicut exustio
interl.| lignum fenum stipula Deus noster ignis consumens est
{t. 3: Erfurt, f. 119ra ; facsim., p. 93a} ignis tabescerent aque arderent igni
interl.| accepta hac sententia hoc implebitur in die iudicii ite in ignem eternum quotidie tamen partim impletur
marg.| AQUE  ARDERENT.  SIMACHUS. Aque maris arderent igni. Quod est populi mundi inflammarentur igne caritatis unde: ignem veni mittere in terram et quid volo nisi ut ardeat et sic notum fieret nomen tuum quod est Iesu inimicis tuis scilicet Iudeis.
ut notum fieret
interl.| per potentiam
nomen tuum
interl.| Iesus
inimicis tuis
interl.| demonibus Iudeis quibuslibet adversariis
a facie tua gentes turbarentur
interl.| gentiles moti ad penitentiam
interl.| alia translatio habet commovebuntur
Numérotation du verset Is. 64,3 
cum
interl.| tamen
feceris mirabilia
interl.| incarnatus
interl.| mortuos suscitando et alia huiusmodi
non sustinebimus
interl.| adventum tuum
descendisti
interl.| in uterum virginis id est #Verbum caro factum est
et a facie tua
interl.| presentia
montes
interl.| Iudei demones
defluxerunt
marg.| NON  SUSTINEBIMUS. Nos Iudei sed blasphemabimus dicentes: In principe demoniorum beelzebub eicit demonia. Hoc enim dicit propheta in persona infidelium.
marg.| DESCENDISTI. Tamquam precibus suis exauditis inquit descendisti.
marg.| MONTES  DEFLUXERUNT. Amissa potentia. Unde nunc princeps huius mundi eicietur foras. Et Iudeis dicitur: auferetur a vobis regnum Dei scilicet sancta scriptura et omnis gloria et omnis dignitas.
Numérotation du verset Is. 64,4 
a seculo
interl.| a principio mundi
non audierunt neque auribus
interl.| corporis quia non est sonus
perceperunt
interl.| bona scilicet
oculus
interl.| et
non vidit Deus absque te que preparasti diligentibus1 te
1 diligentibus] exspectantibus Weber
interl.| vel exspectantibus
marg.| A SECULO  NON  AUDIERUNT etc. Hinc Paulus ad Corinthios testimonium sumit non verbum ex verbo sed sensum exprimens.
marg.| OCULUS  NON  VIDIT. Quod non est corpus vel color. Quod apostolus ponit in cor hominis non ascendit quia maius et cor scilicet debet illuc dirigi paravit enim se ipsum cognitionem sui cognitionem sancte Trinitatis. unde: hec est vita eterna ut cognoscant te verum Deum et quem misisti Iesum. Hec nemo potest videre. Unde illud: Deum nemo vidit umquam.
Numérotation du verset Is. 64,5 
interl.| quia
occurristi letanti
interl.| visibilis ut Simeoni vel in auxilium ut David Machabeis et aliis
et facienti iustitiam
interl.| ut Symeoni de adventu tuo gaudenti de quo #Symeon iustus et timoratus exspectans consolationem Israel etc.
in viis tuis
interl.| mandatis
recordabuntur
interl.| ut idem Anna
interl.| sed
ecce tu iratus es
interl.| quia scilicet
et peccavimus
interl.| unde hec mala nobis
interl.| histeron proteron
in ipsis
interl.| peccatis
fuimus semper et salvabimur
interl.| gratia tua non meritis nostris
marg.| ECCE  TU etc. In persona infidelis populi qui volens transire ad veritatem evangelii penitentiam preferebat ore quam non habebat in corde.
Numérotation du verset Is. 64,6 
et facti sumus ut immundus
interl.| leprosus
omnes nos quasi pannus
interl.| quo nihil immundius
menstruate
interl.| mulieris
interl.| sunt
marg.| MENSTRUATE. Mene hebraice luna latine.Unde menstruate que singulis mensibus solent sanguinis fluxum sustinere et tunc viri abstinere debent ab eis. Tunc enim concipiuntur membris damnati ceci claudi leprosi et huiusmodi. Et quia parentes non erubuerunt misceri in conclavi eorum peccata pateant cunctis et aperte redarguantur in parvulis.
universe iustitie nostre
interl.| circumcisio et oblatio immolatio post mortem scilicet veri agni
et cecidimus
interl.| occisi a Romanis
quasi folium
interl.| leviter
universi et iniquitates nostre
interl.| in Christum
quasi ventus
interl.| folia
interl.| impii tamquam pulvis quem proicit ventus a facie
interl.| temptatio demonum persecutio Romanorum
abstulerunt nos
interl.| a terra nostra a presentia tua
interl.| quia sicut folia defluximus
marg.| VENTUS. Commotio aeris ut ibi. Imparavit ventis et mari. Vel Spiritus Sanctus sicut ibi. Advenientis spiritus vehementis. Hic enim spiritus pro vento ponitur in significatione Spiritus Sancti. Vel temptatio demonum et malorum hominum ut illud venerunt flumina et flaverunt venti et hoc est quasi ventus.
Numérotation du verset Is. 64,7 
non est qui invocet nomen tuum
interl.| pro nobis voce corde opere
qui consurgat
interl.| fortis in adversis ad orationem
interl.| de ruina iniquitatum
et teneat te
interl.| precibus
interl.| sicut Moyses ne effundes iram tuam super nos
interl.| unde inveni quem quesivit anima mea tenebo eum nec dimittam
abscondisti faciem tuam a nobis
interl.| misericordiam presentiam auxilium
et allisisti nos in manu iniquitatis nostre
interl.| opere quo vitia nos retinent sicut manibus unde mors et vita in manibus lingue
Numérotation du verset Is. 64,8 
et nunc Domine pater noster es tu
interl.| unde filios genui et exaltavi etc. et filius meus primogenitus Israel
nos vero lutum
interl.| limus terre
et fictor noster
interl.| plasmator
et opera manuum tuarum {t. 3: Erfurt, f. 119rb ; facsim., p. 93b} omnes nos
interl.| ideo resitere non possumus voluntati tue
interl.| quasi manus tue fecerunt me et plasmaverunt me etc.
marg.| {t. 3: Erfurt, f. 119rb ; facsim., p. 93b} ET  NUNC  DOMINE. Ac si dicat si consideremus nostra merita desperandum est si clementiam tuam qui flagellas omnem filium quem recipis audemus preces fundere tu enim pater noster es.
marg.| OPERA  MANUUM. Quasi respice opus tuum non merita nostra.
marg.| Mysterium Trinitatis recta confessio est ignorantia scientie.
Numérotation du verset Is. 64,9 
ne
interl.| ergo
irascaris
interl.| operi tuo
Domine satis
interl.| nimis
interl.| id est
et ne ultra memineris
interl.| etiam secundum iustitiam quia ferre non possumus
iniquitatis
interl.| sed operis tui
ecce respice populus tuus
interl.| fuimus olim scilicet
omnes nos
marg.| NE  IRASCARIS etc. Hoc est non vitamus iram nec ultra querimus patientiam per quam thesaurisamus iram in die vindicte. Sed quesumus ne irascaris nobis satis ne tempore ultionis memineris iniquitatis nostre.
Numérotation du verset Is. 64,10 
civitas
interl.| quam fluminis impetus letificat et in qua quondam fuit specula virtutum
sancti tui
interl.| sanctuarii templi tui
facta est deserta
interl.| a te
Sion deserta
interl.| a te
facta est Hierusalem desolata
marg.| SION  DESERTA. Sion et Hierusalem in hoc loco idem significant templum scilicet et civitatem ubi quondam specula virtutum et visio pacis. Sed postquam populus Iudeorum negavit regem Christum suum et addidit non habemus regem nisi Cesarem Hierusalem derelicta est a Deo unde relinquetur vobis domus vestra deserta et illud. Surgite eamus hinc. Et in templo audite voces (sicut dicit Ecclesiastica Historia) transeamus ab his sedibus
Numérotation du verset Is. 64,11 
domus
interl.| templum
sanctificationis nostre
interl.| ubi sanctificabamur immolabamus gloriabamur
et glorie nostre ubi laudaverunt te patres nostri facta est in exustionem ignis
interl.| succensa a Romanis
et omnia desiderabilia nostra versa sunt in ruinas
interl.| sancta sanctorum
marg.| DOMUS.  ALLEGORICE. Domus Dei Ecclesia et unaqueque fidelis anima que aliquando ignibus luxurie corrumpitur et avaricie.
Numérotation du verset Is. 64,12 
interl.| ergo
numquid super his
interl.| miseriis nostris flagiciis hostium
continebis te Domine
interl.| a misericordia
tacebis
interl.| adversariis blasphemantibus
et affliges
interl.| imperpetuum
nos
interl.| humiles
vehementer
interl.| non more solito
interl.| quasi durus indignans audire nos


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Is. Capitulum 64), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=33&chapitre=33_64)
Signaler un complément d'information

Notes :