Philippus Cancellarius

Psalmus 112

Numérotation du verset Ps. 112,1 

¶Alleluia1.
¶Codd. : (Ps. 112) D30 Hi Ω D ω 1 Ω U ΩP ΩS T77 Rusch Ps-G
1 Alleluia] + Vox Ecclesie cum laude Christi D30 , + ad CXI pertinet Stut23 (in calce Ps. 111) ¶Nota : De notis criticis Psalterio adiunctis in psalterio Stut23 (Ps. 40, 71, 88, 105, 111, 112, 113 [ mutil. ], 114, 115, 116, 117) , Donatiano De Bruyne industria Hieronymo tributis , vide D. DE BRUYNE , «Le Psautier de Stuttgart (Landesbibliothek n° 23)», Speculum 3 (1932), 365. [MM2023]
Numérotation du verset Ps. 112,I 

Laudate pueri
Dominum ¦
laudate nomen Domini.
Numérotation du verset Ps. 112,2 II

Sit
nomen Domini benedictum ¦
ex hoc
nunc
et usque in seculum.
Numérotation du verset Ps. 112,3 III

A solis ortu
usque ad occasum ¦
laudabile
nomen Domini.
Numérotation du verset Ps. 112,4 IV

Excelsus super omnes gentes
Dominus ¦ et2 super celos gloria eius.
2 et Ps-G (M ΦRG* ΨB V D) D30 Hi Ω D ΩS Ω U ω 1 Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G
Numérotation du verset Ps. 112,5 V

Quis
sicut Dominus Deus noster qui in altis habitat ¦
Numérotation du verset Ps. 112,6 

et3 humilia respicit
3 et Ps-G D30 Hi* Ω D ω 1 Ω U Rusch ] om. Ps-G (D²) Ω M, eras. Hi²
in celo et in terra ?
Numérotation du verset Ps. 112,7 VI

Suscitans
a terra inopem ¦
et de stercore
erigens pauperem.
Numérotation du verset Ps. 112,8 VII

Ut collocet eum cum principibus ¦
cum principibus
populi sui.
Numérotation du verset Ps. 112,9 VIII

Qui habitare facit sterilem
in domo ¦ matrem filiorum letantem.

Psalmus 112

Numérotation du verset Ps. 112,1 
Sermo 240
prol.| ¶ De pueris moraliter, et qui vere pueri sint, quas proprietates habeant. In Psalmo 112.
Laudate pueri Dominum laudate nomen Domini.
marg.| {A} Pueri sunt quicumque ambulant in novitate vite. Unde de Naaman in figura dicitur. 4Rg. 5 quod postquam mersus est septies in Iordane, restituta est caro eius quasi caro pueri parvuli. Puer non repercutit nec vindicat se. Sic et electis dicitur ad Romanos. 12 Non vosmetipsos defendentes carissimi, sed date locum ire. Et de Christo dicitur Is. 42 et Mt. 3 Ecce puer meus electus quem elegi: dilectus meus, in quo bene complacuit anime mee, non contendet neque clamabit. {B} Puer etiam si Ieditur non solum non se vindicat, sed facile provocatur ad lacrimas: aliam nescit vindictam: sed in seipsum convertitur. Et ideo in persona electorum dicitur In Psalmo Pro eo ut me diligerent { CXII r } detrahebant mihi, ego autem orabam. Et iterum. Ego autem quum mihi molesti essent, induebar cilicio. Et Tob. 2 de Sarra iuvencula. Tribus diebus et tribus noctibus non manducavit neque bibit, sed in oratione persistens cum lacrimis de precabatur Deum, ut ab improperio liberaret eam.
marg.| {C} ¶ Puer gratias et virtutes suas etiam laudatus non attendit. Unde Iesus interrogatus a discipulis. Mt. 18. Quisputas maior est in regno celorum: advocans parvulum statuit eum in medio eorum, et dixit. Nisi conversi fueritis et efficiamini sicut parvulus iste, non intrabitis in regnum celorum. Quicumque humiliaverit se sicut parvulus iste, hic est maior in regno celorum.
marg.| {D} ¶ Puer nuditatem suam non erubescit. Sic et electi non erubescunt nudationem pro Christo a temporalibus. Unde Lam. 4 Gaude et letare filia Edom que habitas in terra Hus: ad te veniet calix manus Domini: inebriaberis atque nudaberis. Hanc pueritiam seu puerilem simplicitatem habebant Adam et Eva ante peccatum. Unde Gn. 2 Erat autem uterque nudus, et non erubescebant se nudos. Iob non erubescebat se nudum cum dixit ca. 2 Nudus egressus sum de utero matris mee etc. et. de Esaia ca. 20 dicitur quod nudus incessit per medium civitatis.
marg.| {E} ¶ Puer non prohibet canem a cibo suo. Non erant in hac pueritia qui dicebant Mt. 9 Quare cum publicanis et peccatoribus manducat magister vester? sic Iesus puer erat, qui canes a se non prohibebat id est peccatores. Unde Marci. 2 Et factum est eo discumbente in domo Levi: multi Publicani et peccatores venientes discumbebant cum Iesu. Similiter non prohibuit Iudam, immo cum eo manum in paropside intingebat: ut dicitur Io. 13
marg.| {F} ¶ Puer pro pomo dimitit aurum: et que mundus multum { CXII v }, puer parum appreciatur, et econtrario. Pomum quod inter fructus magis sphericum ut celum est, vita eterna est, quia non reputatur magni valoris: sed puer id est electus magis reputat hoc pomum qua totum mundum. De hoc dicit Augustinus a : « Nihil vilius quum emitur, nihil carius quum possidetur ». De hoc etiam dicitur Mt. 16 Dimissa turba ascendit in naviculam et venit in fines Maiedan. Sic et imitato res Christi dimittunt turbam id est exemplum plurimorum, qui non currunt ad temporalia, sed ascendunt in noviculam id est crucem Christi, que est navis de ligno vite, et veniunt in fines Maiedan, quod interpretatur poma, et significat hortum: de quo Ct. 5 Veniat dilectus meus in hortum meum. Et Ct. 4 Hortus conclusus soror mea id est vita beata. Veniunt igitur in fines Maiedan, dum persecutiones sustinendo et labores crucis inde transeunt ad terram viventium, ut ibi habeant consolationem. Unde ad Hbr. 10 Rapinam bonorum vestrorum cum gaudio suscepistis: cognoscentes vos habere meliorem et manentem substantiam.
a Revera : Gregorius Magnus , Homiliae in evangelia [CPL 1711], lib. 1, homilia 5 § 3, p.35.40 [*] : « Pensate igitur, fratres, quid vilius cum emitur, quid carius cum possidetur ».
marg.| {G} ¶ Tales pueri hic invitantur ad laudandum, cum dicitur, Laudate pueri Dominum. Et de istis alibi dicitur. Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem. Istorum puerorum laus perfecta est. Unde constitutum est ad de signandum laudis perfectionem, ut dicant pueri in fine Benedicamus Domino.
marg.| {H} ¶ Hi sunt pueri Hebreorum, qui dicunt Mt. 21 Benedictus qui venit in nomine Domini. Agnoscitur si sit puer Hebreorum si invenitur ut Moses. De quo Ex. 2 Videns eum mater elegantem abscondit tribus mensibus: quunque iam celare non posset, sumpsit fiscellam scirpeam, et linivit eam bitumine ac pice, imposuitque intus infantulum, et posuit eum in carecto fluminis: quem { CXIII r } inveniens filia Pharaonis miserta dixit. De infantibus Hebreorum est. Beatus de quo potest dici: de infantibus Hebreorum est.
marg.| {I} ¶ In predictis notantur tres virtutes. Caritas, humilitas, patientia. Fiscella scirpea est humilitas: et propter diminutionem vocabuli. Et sicut fiscella contexitur ex scirpis vilibus: sic et humilitas ex multis infirmitatibus et miseriarum nostrarum congerie. Paulus edificator corbium hanc fiscellam contexerat, cum ait. 2Cor. 6 In laboribus plurimis, in carceribus abundantius: in plagis supra modum, in mortibus frequenter et cetera que ibidem enarrat. Item fiscella linitur bitumine et pice, et humilitas informatur caritate ne sit ficta sicut hypocrysis. Unde Ecclesiasi. 9 Est qui se nequiter humiliat et interiora eius plena sunt dolo. Ne sit deiecta ut pusillanimis. Unde Sir. 12 Noli esse humilis in sapientia tua. Et ad Titum. 2 Hec loquere et argue et exhortare cum omni imperio etc. Debet esse informata caritate Dei et proximi: et hoc est quod fiscella debet esse linita bitumine id est caritate Dei: et pice id est caritate proximi: ut in omni opere queratur et Dei gloria, et proximi utilitas. Et hoc est quod dicitur Mt. 5 Sic luceant opera vestra coram hominibus, ut glorificent patrem vestrum qui in celis est. {K} Per hoc autem quod in carecto ponitur, patientia designatur. Carectum secat manus tangentis: sic et impatiens se non permittit tractari: sicut Phariseus, qui dicebat. Lc. 11 Magister et hec dicens nobis contumeliam facis. De quibus Prv. 29 Viro qui corripientem se dura cervice contemnit, repentinus superveniet ei interitus. A tali ergo carecto caro tenera pueri dissecaretur, nisi in fiscella humilitatis et patientie poneretur.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 112), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_112)
Signaler un complément d'information

Notes :