Psalmus 150

Numérotation du verset Ps. 150,1 

¶Alleluia.1
¶Codd. : (Ps. 150) D14 D30 Δ (ω1 ) ΩS ΩP Rusch PL113 Ps-G, def. Ω F
1Alleluia Sedulius ] + Alleluia Ps-G (F ΦR U) D14 Fi179, Vox Christi D30 , Psalmus David Ω D
Numérotation du verset Ps. 150,I 

Laudate Dominum in sanctis eius ¦
laudate eum in firmamento virtutis eius.
Numérotation du verset Ps. 150,2 II

Laudate eum2
2 eum] om. D14 tantum
in virtutibus eius ¦
laudate eum secundum multitudinem magnitudinis eius.
Numérotation du verset Ps. 150,3 III

Laudate eum in sono tube ¦
laudate eum in psalterio
et cithara.
Numérotation du verset Ps. 150,4 IV

Laudate eum in tympano
et choro ¦
laudate eum in cordis et organo.
Numérotation du verset Ps. 150,5 V

Laudate eum in cymbalis benesonantibus† 3
3 <divisio.> benesonantibus† Fi179 Hi D30² Δ ΩS , benesonantibus Ω D
laudate eum in cymbalis iubilationis ¦
Numérotation du verset Ps. 150,6 

omnis spiritus laudet Dominum.

Psalmus 150

Numérotation du verset Ps. 150,5 
Sermo 330
prol.| A¶ De cymbalis bene et male sonantibus, quod ad oratorium pertineant. In Psalmo 150.
A ¶Codd. : dernier sermon P16467, P16468m Angelica n° 307, P12416 f. 196vb
Laudate eum in cymbalis bene sonantibus, laudate eum in cymbalis iubilationis, omnis spiritus laudet Dominum.
marg.| {A} Primo considerandum est quid est cymbala id est campanas ad oratorium pertinere, et que cymbala sint bene sonantia. Secundo que male. Tertio quod sint bene sonantia scilicet ex modo, ex causa.
marg.| {B} ¶ Oratorium est devotio. Unde Io. 4 Venit hora: et nunc est quando veri adoratores adorabunt patrem in spiritu et veritate. Hec sola meretur exaudiri. Unde 3. Regum 8° : Repropitiaberis, et facies ut des unicuique secundum cor eius: quia tu solus nosti cor omnium filiorum hominum. Quicumque ergo est absque devotione, est quasi civitas vel abbatia absque oratorio. Et ita non est ibi nisi paganitas. Unde ponit dici illud Ps. Deus venerunt gentes in hereditatem tuam etc.
marg.| ¶ In hoc oratorio campane bene sonantes, sunt cordis rugitus, singultus, gemitus, et suspiria. Unde in Psalmo Rugiebam { 2.266r } a gemitu cordis mei. Et Iob. 3 Antequam comedam suspiro: et tamquam inundantis aque sic rugitus meus. Item planctus et percussiones pectoris. Unde Iohelis 2 Convertimini ad me in toto corde vestro, in ieiunio, et fletu, et planctu etc. Et Lc. 18. Publicanus stans a longe, nolebat oculos in celum levare: sed percutiebat pectus suum dicens: Domine propitius esto mihi peccatori. Item gratiarum actiones que post victoriam tentationum redduntur. Unde Is. 18. Fortitudo revertentibus de bello ad portam id est ad Christum, ut ei attribuatur victoria. Unde in Psalmo « Benedictus Dominus qui non dedit nos in captionem dentibus eorum ». Ideo dicitur Ecclesis. 1 “Ad locum unde exeunt flumina revertantur” ; unde et Is. 51 : « Gaudium et letitia invenitur in ea, gratiarum actio et vox laudis ». Item beneficiorum Dei recordationes. Unde Ps. Venite, audite: et narrabo omnes qui timetis Deum quanta fecit anime mee. Et alibi. Quoniam liquitatem meam annuntiabo et cogitabo pro peccato meo.
marg.| {D} ¶ Quandoque autem hec singula sunt in anima: et quasi singule campane pulsantur: quandoque simul, et tunc est quasi classicum: et est signum festivitatis. De quo In Psalmo Constituite diem solennem in condensis. Ideo hec cymbala vel campane dicuntur ad oritorium pertinere: quia gemitus, et planctus, et homini non valent sine devotione. Unde 1Cor. 13 Si linguis hominum loquar etc. Fratres, sum quasi es sonans, et cymbalum tinniens. Multi plangunt, multi gemunt pro amissione temperalium, vel pro infirmitate, vel adversitate sua. Non est autem hoc cymbalum oratorii, sed commune: quod pulsatur pro maleficiis. Sed illa que sunt oratorii, vocant ad pia opera, ut veniamus ad ecclesiam Dei: et ideo bene sonant. De quibus dicitur, Laudate eum in cymbalis bene sonantibus. { 2.266v } Cymbala oratorii sunt tintinnabula cum malis punicis. De quibus Exodi 28°a :"Mixtis in medio tintinnabulis, ita ut tintinnabulum sit aureum et malum punicum" etc. Mala punica sunt fervor devotionis, tintinnabula gemitus et planctus et huiusmodi que coniungi debent cum malis punicis id est cum fervore devotionis.
a Ex. 28, 34.
marg.| {E} ¶ Igitur cymbala non bene sonantia, sunt mundi strepitus, theatrales plausus cantus superficiales, qui dicuntur Fausez, vox superbie et iactantie: pro amissione temporalium vel amicorum planctus. De his cymbalis non bene sonantibus dicitur Is. 18. Ve terre, cymbalo alarum que est trans flumen Ethiopie scilicet Geon. De quo Gn. 2 Ipse est qui circuit totam terram Ethiopie. Hec est penitentia, que circuit angulos conscientie: que mittit in mari legatos, et in vasis papyriis super aquas. mundi strepitus. Videre est qualiter magnates cum multitudine equorum et quadrigarum, et magno tumultu incedunt, sicut familia Hellequin. Unde Naum. 3. {F} Vox angeli et vox impetus rote, et equi frementis, et qua drige ferventis, et equit is ascendentis, et micantis gladii, et fulgurantis haste et multitudinis interfecte, et gravis ruine. Et recte dictum est, Ve terre cymbalo alarum: quia duabus alis istum sonitum faciunt scilicet potentia, et divitiis. Unde Sapientie 5 Tamquam sonus alarum verberans lenem ventum, et scindens aerem per vim itineris: commotisque alis transvolavit. Theatrales plausus. Sicut illorum qui tripudiant, et manus complodunt, et pede terram percutiunt, et manum plaudunt, et toto corporis motu espringuent et exiliunt, se iactantes. Unde Is. 3 Pro eo quod elevate sunt filie Sion, et ambulabant collo extento, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant et ambulabant pedibus suis: {267r} et composito gradu incedebant, decalvabit Dominus verticem filiarum Sion, et crinem earum nudabit. Et Iob. 21 Egrediuntur quasi greges parvuli eorum, et infantes eorum exultant lusibus. Tenent tympanum et citharam: et gaudent ad sonitum organi.
marg.| {G} ¶ Vocales et superficiales cantus, quantum ad clericos. Unde Amos. 6 et Odi et proieci festivitates vestras et non recipiam odorem etc. Aufer a me tumultum carminum tuorum, et cantica lyre tue non exaudiam.
marg.| {H} ¶ Vox superbe intonans. Unde Is. 35 Audite verba regis magni Aphricorum. Et Hierem. 11 A voce loquele grandis ignis exarsit in ea. Et in Psal Disperdat Dominus universa labia dolosa, et linguam magnilo.
marg.| {I} ¶ Planctus, pro amissione rerum temporalium vel amicorum. Unde Iezechielis. 8 Ecce ibi mulieres sedebant plangentes Adonidem. Hic est Egypti: quia planctus replangendus. De Genesis l. Planctus magnus est Egyptiis et vocaverunt nomen illius planctus Egypti.
marg.| {K} ¶ Bene sonant autem ex modo et causa. Ex modo quia alte, concorditer, suaviter. Alte, ut cogitatio et affectio, sint de eternis: que supra nos sunt. Submissa est vox de terrenis. Unde Is. 29 Et erit quasi phitonis de terra vox tua. etc.
marg.| {L} ¶ Concorditer: quando affectio cum cogitatione, intentio concordat cum voce, aliter non. Unde Ps. Posuerunt in celum os suum etc. Vox loquitur alte, affectus serpit per ima. In voce, aquila: in affectu, serpens.
marg.| {M} ¶ Suaviter. Unde Cam. 2 Ostende mihi faciem tuam. Sonet vox tua in auribus meis: quia vox tua vox dulcis, et facies tua decora.
marg.| {N} ¶ Ex causa, ut quando capitulum ad tractandum de aliquo, vel iudicandum convocat. Et hoc est cymbalum timoris. Timor enim cor constringit, et sparsas convocat cogitationes, et affectiones: et {267v} damnat vagas et inutiles. {O} In capitulo habet fieri correptio, et disciplina. Capitulum correptionis suadebat convocari qui dicebat Is. 46 Preuaricatores redite ad cor. Et Sir. 30 Miserere anime tue placens Deo: contine et congrega cor tuum.
marg.| {P} ¶ In sanctitate discipline se supponebat qui dicebat Ps. {Q} Quoniam ego in flagella paratus sum etc.
marg.| ¶ De iudicio dicitur Gn. penult. Dan iudicabit populum suum.
marg.| {R} ¶ Quando etiam pro mortuorum exequiis sonat: quia ut dicitur Ecclesiastes 7°b : « Melius est ire ad domum luctus » etc. Et Ecclesiastici 38°c"Super mortuum produc lacrimas et quasi dira passus incipe plorare". Et hoc est cymbalum luctus de quo Matthei 5°d « Beati qui lugent » etc.
b Qo. 7, 3.
c Sir. 38, 16.
d Mt. 5, 5.
marg.| {S} ¶ Quando ad processionem invitat id est ad profectum virtutum, hoc est cymbalum spei. Quanto. n. magis proficimus in virtute, tanto amplius confortamur in speretributionis eterne. Unde Gn. 49 Filius accrescens Ioseph, quantum ad profectum gratie. Filius accrescens, quantum ad augmentum corone. Et Rm. 12 : « Spe gaudentes, in tribulatione patientes ». Et Rm. 5 : « Patientia operatur probationem, probatio spem, et spes non confundit ». Et <ad> Hbr. 6 Fortissimum solatium habeamus qui confugimus ad tenendam propositam spem: quam sicut anchoram habemus anime tutam que et firmam incedentem usque ad interiora velaminnis.
marg.| {T}¶ Quando sequentiam pulsat: hoc est cymbalum gaudii. Quid est enim sequentiam cantare nisi gaudium angelorum representare: et ad eternum gaudium invitare? Istis cantibus assunt angeli. Unde Ps. Preveniunt principes coniuncti psallentibus etc. Et Cantici ultimo ad fineme. Que habitas in hortis, amici auscultant: fac me audire vocem tuam. Quam nos in patria audire concedat, qui in trinitate perfecta vivit Deus et regnat. Amen.1
e Ct. 8, 13.
1 Amen] τέλος Ed1523.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 150), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 03/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_150)
Signaler un complément d'information

Notes :