Psalmus 136

Numérotation du verset Ps. 136,1 

¶ Psalmus David propter
¶Codd. : (Ps. 136) Hi D14 D30 Δ (ω 1 ω² NAL3255 T77 T79 Bo179 Fi) ΩP Rusch Ps-G <divisio.> : $ IV nos² ¦ ω 1 Ω 2 T77 T79 Fi Rusch ] nos1 ¦ Hi | X exinanite1 ¦ ω 1 Ω 2 T77 Fi] exinanite² ¦ Hi T79 Rusch
Ieremiam.1
1 Psalmus... Ieremiam Ω] David Hieremiae Ps-G, David psalmus Hieremie D14, psalmus David et Ieremie lamentatio D30
Numérotation du verset Ps. 136,I 

Super flumina Babylonis
illic
sedimus
et flevimus ¦
dum2 recordaremur tui3 Sion.
2 dum r. Ps-G ( G* V D) Hi D14 D30 Ω ΩP Δ (d. recordaremus marg. ω 1) Rusch Ed1530 cum Ps-R ] cum r. Ps-G |
3 tui Δ ΩP² Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G Hi D14 D30 ΩP* |
Numérotation du verset Ps. 136,2 II

In salicibus
in medio
eius ¦
suspendimus
organa nostra.
Numérotation du verset Ps. 136,3 III

Quia illic
interrogaverunt nos
qui captivos duxerunt nos ¦
verba
cantionum.
Numérotation du verset Ps. 136,IV 

Et qui
abduxerunt4
4 abduxerunt Ps-G D14 D30 ΩP ω 1 (post corr. ) Ω 2 T77 Bo179 Rusch cum Ps-R ] adduxerunt Ps-G (Q*) ΩS ω 1* ? NAL3255 T79 Fi Cor2 cum Ps-R (H M Q R U V) Ps-Moz
nos ¦ hymnum cantate nobis de canticis Sion.
Numérotation du verset Ps. 136,4 V

Quomodo cantabimus canticum Domini ¦ in terra aliena ?
Numérotation du verset Ps. 136,5 VI

Si oblitus fuero tui Hierusalem ¦
oblivioni detur
dextera mea.
Numérotation du verset Ps. 136,6 VII

Adhereat lingua mea
faucibus meis ¦ si non meminero tui.
Numérotation du verset Ps. 136,VIII 

Si non proposuero5
5 proposuero Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi ΩP ΩS NAL3255 T77 T79 Fi Bo179 Rusch cum Ps-R ] te praeposuero Ps-α, preposuero Ps-G (R F L Q Φ G K) ω 1 Ω 2 D14 , + tui D14 * (eras.) D30 * (eras. et cancel. ) Ω 2 ( cancel. ) T77 Fi Bo179 cum Ps-R .
Hierusalem ¦
in principio letitie mee6.
6 principio T77 etc principibus T79
Numérotation du verset Ps. 136,7 IX

Memor esto
Domine filiorum Edom ¦
in die7 Hierusalem.
7 in die Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D14 ² D30 ² ΩP Ω 2 T77 T79 Fi cum Ps-R ] diem Ps-G (R F M ), in diem Ps-G ( M Q W Φ V D) D14 *(-m eras.) D30 *(-m eras.) Hi Ω M ω 1 NAL3255
Numérotation du verset Ps. 136,X 

Qui dicunt8 exinanite exinanite ¦
8 dicunt Ps-G ΩP Hi D14 D30 ω 1 NAL3255 T79* Fi Bo179 Rusch ] + mihi T77 T79 (sec. m. corr. )
usque ad fundamentum
in ea.
Numérotation du verset Ps. 136,8 XI

Filia Babylonis
misera9 :
9 misera] sub ÷ Ps-G (ΦG² K ) D14 ²
beatus
qui
retribuet10 tibi retributionem tuam11 :
10 retribuet D30 ω 1 T77 etc retribuit Ps-G ( Q* Φ R) Ω 2 ? |
11 tuam Ps-G ΩP Hi D14 D30 ω 1 Ω 2 NAL3255 T79 Fi Bo179] om. Ps-G (F ΨB*) T77 cum Ps-R |
quam retribuisti nobis.
Numérotation du verset Ps. 136,9 XII

Beatus qui tenebit ¦ et allidet parvulos suos12 ad petram.
12 suos Ps-G (R² ΨB D) Hi D30 * (?) Ω ΩP Δ Rusch cum Ps-R ] tuos Ps-G D14 D30 (super ras.)

Psalmus 136

Numérotation du verset Ps. 136,1 
Sermo 301
prol.| ¶ De fluminibus Babylonis et iis qui sunt in eis et iuxta aut super ea: et de piscibus diaboli et Domini, et eorum servatoriis. In Psalmo 136.
Super flumina Babylonis illic sedimus et flevimus etc.
marg.| {A} Hic considerandum est, que sint flumina Babylonis : qui sint in flumine, qui iuxta et qui supra, et qualia sint: Et de piscibus diaboli ac Domini: ac de eorum servatoriis.
marg.| ¶ Hic describitur status penitentis, qui aliquando fuit in flumine Babylonis: nunc autem sedet super flumina: et ideo flet dum recordatur Sion id est status ad quem suspirat. {B} Flumina autem   Babylonis sunt tria: vanitas, voluptas, cupiditas. De quibus 1Io. 2 : « Omne quod est in mundo, concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum, et superbia vite » etc. Unde notandum quod quidam sunt in flumine   Babylonis ut mundani in flumine vanitatis, et carnales in flumine voluptatis. {D} Quidam iuxta flumen, ut claustrales adhuc cupidi: de quibus Ier. 16 Ad aquilonem iuxta flumen Eufratem victi sunt et fugerunt. Quidam sunt super flumiaa, ut vere penitentes. Tales inspiciunt aquas labentes securi, quia cum aqua non feruntur. Sed qui in flumine sunt, cum flumine rapiuntur, et { CCXIIII r } feruntur, et submerguntur. Unde Iob. 21 Dulcis fuit glareis coccyti: et post se omnem hominem trahet, et ante se innumerabiles. {D} Siquis videret multorum occisorum cadavera trahi per flumina multum compateretur: sic est de sanctis, de spiritualibus claustra libus, qui iam sedent super flumina, et vident fluctum mundanarum rerum continue fluentem et labentem: quia preterit figura huius mundi: ut habetur. 1Cor. 7 Et vident cum flumine trahi cadavera. Cadavera. n. sunt omnes qui peccant: quia caro data vermibus. Unde Iob. 21 In pulvere dormient, et operient eos vermes. Et alibi. Impii hereditabunt bestias et vermes. Et Sir. 7 Humilia valde spiritum tuum: quoniam vindicta carnis impii, ignis et vermis. Et Is. ultimo. Vermis eorum non morietur: et ignis eorum non extinguetur. Et Idc. 5 Torrens Cyson traxit cadavera eorum torrens Cadumim torrens Cyson. Cadumim interpretatur mare rubrum id est infernus: quoniam trahuntur cadavera a flumine: et flumen cadit in mare pariter cum radaveribus: et ita cadavera cum animabus trahuntur in mare, id est in infernum. Unde Ecclesis. 1 Omnia flumina intrant in mare, et mare non redundat. Et Iosue. 3 Aque que inferiores erant in mare solitudinis, quod nunc vocatur mortuum, descenderunt.
marg.| Flumina Babylonis sunt lutosa: ideo non bona ad potandum. Unde Ier. 2 {E} Et nunc quid tibi vis in via Egypti, ut bibas aquam turbidam? Et Lc. 10 Martha Martha sollicita es, et turbaris erga plurima. Cum tumultu et raptim fluunt. Unde Prv. decimo. Quasi tempestas transiens impius non erit: iusti autem quasi fundamentum sempiternum. Et Ecclesiast. 40 Substantie iniustorum sicut fluvius siccabuntur: { CCXV v } et sicut tonitruum magnum in pluvia personabunt. Periculosa sunt et profunda, ideo non est bonum per ea transire. Unde Ps. Non me demergat tempestas etc. Bonum est hec flumina pretercuntia videre: sed non est bonum in eis esse: vel de eis bibere, vel in eis submergi, quia profunda sunt, et ad ima trahunt: et latet in eis draco devorans scilicet crocodilus: ideo non est tutum in eis balneare. Unde Ez. 29 Ecce ego ad te draco magne qui cubas in medio fluminum tuorum et dicis, meus est fluvius, et ego feci memetipsum. Et paulo post. Proiiciam te in desertum, et omnes pisces fluminis tui. {F} Super faciem terre cades etc. Desertum hoc est infernus, inquo ignis vivus sine aqua. Unde dives sepultus in inferno guttam aque non poterat invenire in refrigerium. ut habetur Lc. 16 Ideo pisces Pharaonis id est qui hic in fluminibus lasciviunt, ibi quasi in sicco non palpabunt, et eternaliter morientur. Unde Is. l. Computrescent pisces sine aqua et morientur in siti id est in igne eterno. Item assabuntur igne eterno pisces diaboli: sicut pisces Domini igne temporali. Unde in fine Luce post resurrectionem dicuntur discipuli obtulisse Domino partem piscis assi. {G} Piscis assus, est genus humanum post peccatum Ade igni tribulationis expositum: cuius pars assa, quantum ad electos temporaliter affligitur: reliqua pars quantum ad reprobos igni eterno tradendos cedet diabolo et angelis eius.
marg.| ¶ Item in predicta flumina vult Pharao. 1 diabolus Ex. 1 masculos mitti, quasi bonos pisces in servatorium, ut paratos habeat ad cibum cum voluerit. {H} Unde quasi in servatorio diaboli sunt, de quibus dicitur Iob. 31 Ducunt in bonis dies suos: et in puncto ad inferna descendunt. Quasi dicat, ad morsum diaboli rapiuntur. Quasi { CCXV r } in servatorio diaboli erat, qui dicebat Lc. 16 Anima multa bona habes etc. Et dictum est ei. Stulte hac nocte repetunt animam tuam a te, quasi dicat, hac nocte manducaberis ut piscis. Unde Iob. 21 In diem perditionis servatur malus: et ad diem furoris ducetur. {I} Dominus autem habet servatoria sua, scilicet claustra, in quibus pisces suos servat. Quid enim est claustralem esse extra claustrum nisi piscem esse extra vivarium vel extra servatorium? Pisces quando de mari ascendunt in dulces aquas impinguantur: sic et mundani quando exeunt mundum et intrant claustrum meliorantur ut salventur. Econverso quando claustrales intrant mundum moriuntur ut aque dulcis piscis, qui intrat mare. {K} Diabolus habet retia sua, quibus capit tales pisces in aquis Egypti. Aque enim mundi, quasi aque Egypti plene sanguine sunt. Unde Ex. 7 Versa est aqua id est voluptas, in sanguinem id est peccatum: et pisces qui erant in ea mortui sunt, computruitque fluvius. Hoc erit in die iudicii, quando Dominus bonos pisces a malis separabit in iudicii littore. Interim enim sunt boni et mali in mari id est in mundo. Unde Mt. 13 Simile est regnum celorum sagene misse in mare etc. Hic quasi due civitates mixte modo sunt scilicet bonorum et malorum. Unde Is. 19 de rete diaboli. Confundentur omnes qui operantur linum: omnes qui faciunt lacunas ad capiendos pisces.
Numérotation du verset Ps. 136,4 
Sermo 302
prol.| ¶ De cantico concordie quomodo non cantetur in statu peccati sed gratie: et quomodo et per que fiat discordia. In Psalmo 136.
Quomodo cantabimus cant incum Domino in terra aliena?
marg.| {CCXVI v} Hic tria sunt consideranda. {L} Primo quomodo in statu peccati, non est canticum concordie. Secundo quomodo sit in statu gratie. Tertio quando incipit prima discordia: et quod tria attenduntur, que non observata faciunt discordiam.
marg.| ¶ Quandiu sumus in peccato sumus in terra aliena. Et sicut filii Israel servierunt Pharaoni, ita diabolo servimus: sicut habetur Ex. 1 Et Is. 26 Possederunt nos Domini absque te. Unde et Prv. 5 Ne des alienis honorem tuum etc. In terra aliena non cantatur canticum: quia sicut dicitur Sir. 15 {M} Non est speciosa laus in ore peccatoris. Egressi autem de Egypto cantaverunt canticum Domino: ut habetur Ex. 15 In terra aliena non est canticum, sed discordia. {N} Unde Sir. 22 Musica in luctu, importuna narratio.
marg.| ¶ Quamdiu autem anima est in statu gratie in se habet quasi musicam harmoniam. Ubi est concordia, est quedam diversitas et quedam unitas. Ubi est sola unitas vocum non est concordia, ut in cantilena cuculi. Ubi etiam est pura diversitas ita quod nulla proportione iungunt se voces, non est concordia. Quando ergo tam diversa qua sunt corpus et anima, ad idem conveniunt: idem querunt, idem diligunt: concordia est. Unde Is. 16 Super hoc venter meus ad Moab quasi cithara sonabit. Venter est sensualitas: quando autem quis est in statu culpe, soluitur Harmonia, ita quod non solum iam est discordia, sed etiam seditio tumultuosa. Unde Prv. 27 Tecta perstillantia in die frigoris: et mulier litigiosa comparantur. Et Ex. 2 dicitur quod vir Egyptius litigabat, contra hebreum et percutiebat eum. Quis est hic vir Egyptius, nisi caro, que contra hebreum rixatur: et hebreum percutit, dum spiritum affligit.
marg.| {O} ¶ Et attende quod { CCXVI r } Moyses occidit illum, et abscondit in sabulo. Moyses autem Egyptium occidit, quando quis secundum legis mandata carnem mortificat et affligit. In sabulo abscondit, quando se sterilem reputans, omne bonum opus Deo ascribens, videri ab hominibus factum suum ad laudem suam non querit. Numquid magnum est litigium, quando hebreus etiam contra hebream litigat? Nam et ideo ibidem dicitur. Egressus die altero, vidit hebreos corrixantes. Hebreus rixatur contra Hebreum, quando non solum caro contra spiritum: sed in interiori homine affectus litigat contra intellectum: quando intellectus ab affectu dissentit: immo ipsa conscientia sibi contradicit. Dixitque Moyses ei qui faciebat iniuriam: Quare tu percutis proximum tuum? Qui respondit. Quis constituit te principem et iudicem inter nos? Ecce quod noluit Moysem audire. {P} Moysem non vult audire, qui propter legem Dei, propter quamcumque predicationem a peccato non vult desistere. Ideo in persona talium dicit se virum discordie. Ier. 151 Ve mihi mater mea quare me genuisti virum rixe, virum discordie in universa terra? Solet dici de malo cantatore, quod non solum discordat sed ululat. {Q} Vlulare ferarum est ut luporum. Ex quo ergo per peccatum transformatur homo in brutum, quomodo de se proferet cantum, et non potius vlulatum? Ideo dicitur Is. 14. Ibi vlule respondebunt in edibus suis.
1 Ier.] + cap. Ed1523.
marg.| ¶ Hec discordia primo incepit a diabolo. {R} Secundo ab Adam. Unde canticum diaboli et canticum Ade non est verum canticum, sed discordia et vlulatus. In cantu attenduntur tria: scilicet arsis et thesis id est elevatio et depressio: vulgariter a montee et a uallee et mutationes id est muees. Qui nimis elevat vocem plurimum discordat. Enormis fuit elevatio { CCXVII v } vocis Luciferi qua dixit Is. 14. Super astra celi exaltabo solium meum, sedebo in monte testamenti, in lateribus aquilonis, ascendam super altitudinem nubium: similis ero altissimo etc. Quia sicut dicit Ps. Quis in nubibus equabitur Domino? Quasi cithara diaboli rupit chordam suam: et tunc fecit discordantiam. Unde Ier. 11 A voce loquele grandis ignis exarsit in ea. Et Dn. 8 Oculi quasi hominis erant in cornu isto: et os loquens ingentia. {S} Nihil autem ita percipitur sicut discordantia. Unde cum in superioribus non sit nisi concentus: secundum illud Iob. 25 Qui facit concordiam in sublimibus suis. Et Iob. 38 Quis enarrabit celorum rationem et concentum celi quis dormire faciet? Celi non potuerunt discordantem sustinere, et sicut fuit enormis Luciferi elevatio, sicut etiam fuit enormis descensio sive depressio. Unde Is. 14. Quomodo cecidisti de celo Lucifer, qui mane oriebaris? Corruisti in terram. Et paulo post. Ad infernum detraheris, in profundum laci. Et Lc. 10 Videbam Satan sicut fulgur de celo cadentem. {T} Similiter fuit enormis mutatio de angelo in diabolum: de carbunculo in carbonem: de phiala in lebetem. Unde Ez. 21 Perdidisti sapientiam tuam in decore tuo: nihil factus es, et non eris in perpetuum. Similiter enormis fuit Ade ascensio sive elevatio cum dictum fuit ei Gn. 3 Eritis sicut dii etc. Enormis autem descensio cum descendit infra se. Unde Ps. Homo cum in honore esset non intellexit: comparatus est iumentis etc. Enormis etiam fuit eius mutatio: quando de immortali factus est mortalis. Quam mutationem Dominus innuens, dixit. Gn. 3 Adam ubi es? Hi ergo propter enormitatem non fecerunt nisi discordantias. Unde non sunt dicendi { CCXVII r } fecisse cantica: propterea in representatione huius rei cadit et aufertur in ecclesia in septuagesima, alleluia. {V} Ex illo seminario orta est in mundo omnis discordia. {X} Unde etiam fuit inter primos fratres Cayn et Abel. Numquam autem quispiam discordat cum alio nisi prius discordet secum. Prima ergo fuit illa discordia qua homo secum discordavit. Secunda que cum proximo. Ex hoc sunt tante in capitulis discordie: et in claustris inter claustrales: et in civitatibus inter ciues seculares. Unde Iacob. 4 Unde bella et lites in vobis: nonne ex concupiscentiis vestris, que militant in membris vestris?
marg.| ¶ Resumitur alleluia in resurrectione: et illi qui resurgunt cum Christo Domino debent illud resumere, non alii: quia alii adhuc sunt in terra Egypti, in terra aliena. Ideo dicitur In Psalmo {Y} Cantate Domino canticum novum. Vetus canticum est canticum diaboli et canticum Ade. Unde dicitur. Recedant vetera de ore nostro. Et Is. 26 Ingredietur gens sancta et custodiens veritatem. Vetus error abiit. Ideo dicitur. Cantate Domino canticum novum.
marg.| ¶ Canticum autem Christi est canticum sponsi, victoris et peregrini. His enim tribus personis solemus cantare. Canticum sponsi cantamus Christo propter in carnationem. Unde Ps. Tamquam sponsus procedens de thalamo suo. Et ideo David eidem cantavit dicens. Eructavit cor meum verbum bonum. Hoc canticum habuit arsim et thesim, et mutationes mirabiles. Arsim, quia miro modo exaltata est humana natura. Unde Ps. Magnificavit Dominus facere nobiscum. Et Sir. 36 Extolle adversarium, et afflige inimicum etc. Dominus prius insultaverat Ade dicens illi quasi per irrisionem Gn. 3 Ecce Adam quasi unus ex nobis: nunc autem vere non irrisorie potuit dicere, quod ipse est Emanuel. 1 { CCXVIII v } nobiscum Deus. Unde Is. 7 Vocabitur nomen eius Emanuel. Thesim, quia miro modo humiliata est divina natura, descendens usque ad mortem, mortem autem crucis. Unde Phil. 2 Christus factus est obediens patri, usque ad mortem, mortem autem crucis. Immo etiam usque ad inferos descendit. Unde miratur Io. Bapt. dicens Mt. 11 Tu es qui venturus es, an alium exspectamus? Mutationem quoque habuit mirabilem et inauditam. Nam invisibilis nobis, factus est visibilis: eternus, temporalis: homo, Deus: creator, creatura: etc. Et virgo manens virgo, facta est mater. Et hoc significatum est 1Rg. 21 Ubi dicitur quod David mutavit vultum suum coram rege Achis: qui interpretatur, patris mei regnum. Et Christus vultum mutavit coram Iudeis. Et 2Rg. 14. Thecuitis immutavit vertens figuram verbi. Verbum est Christus. Verbi immutata est figura, quando humanam naturam assumpsit divina. Sed Numquid hec elevatio et depressio et mutatio cum tante fuerint, fecerunt discordiam? Nequaqua. Ideo de hac auallee id est descensione dicitur Sapientie 8 quod Sapientia attingit a fine usque ad finem fortiter: et disponit omnia suaviter. Ecce concordia et suavitas melodie. Ecce (inquit Dominus, Ier. xxix) cogito super vos cogitationes pacis et non afflictionis. Pacis inquam inter Deum et hominem, inter angelum et hominem, et inter hominem et hominem. Omnem ergo concordiam composuit: hoc est quod mulier Thecuitis inuertens verbi figuram, Absalonem Davidi reconciliavit. 2Rg. 14.
marg.| {N} ¶ Ideo legitur Gn. 2 Et fluvius egrediebatur de loco voluptatis ad irrigandum paradisum, qui inde dividitur in quatuor capita. Nomen uni Phison etc. In quo omnia que dicta sunt de cantico figurantur. Phison interpretantur oris mutatio: quod pertinet { CCXVIII r } ad dictam mutationem. Geon, Hiatus terre, quod pertinet ad dictam depressionem. Tigris, sagitta: cuius est sursum mitti et ascendere sive ferri, quod pertinet ad nature nostre sublimationem et dictam elevationem. Et quia dicta tria, arsis, thesis, mutatio, discordiam non fecerunt sed mirabilem harmoniam et pacem universalem: ideo subditur quartus fluvius scilicet Eufrates: qui interpretatur frugifer. Huius enim depressionis, elevationis et mutationis fructus fuit pax. Hic autem est fructus ventris: de quo Ps. Ecce hereditas Domini filii merces, fructus ventris. Et iterum. De fructu ventris tui ponam super sedem tuam. {Aa}
marg.| ¶ Secundo cantandum est canticum Christo tamquam victori in resurrectione. Unde Eph. 5 cui et qualiter sit cantandum. Implemini Spiritu sancto loquentes verbis in hymnis et canticis et psalmis spiritualibus, cantantes, psallentes, in cordibus vestris Domino. Sicut significatum est Ex. 15 in principio. Cantemus Domino . Gloriose enim magnificatus est etc. Et 1Rg. 18. cum reverteretur David percusso Philisteo: et ferret caput eius in Hierusalem: egresse sunt mulieres cantantes et choros ducentes. {Bb}
marg.| ¶ Cantandum tertio est Christo in Ascensione tamquam peregrino de peregrinatione redeunti. Incarnari enim fuit peregrinari, quando induit chlamydem carnis nostre. Peregrini nunc temporis quando redeunt de peregrinatione ornant coquillis id est conchiliorum testis chlamydem suam. Et Christus cum carne glorificata quasi cum chlamyde ornata rediit in Ascensione de peregrinatione sua. Unde occurrendum est ei cum gaudio: sicut leguntur angeli occurrisse dicentes Is. 63 Quis est iste qui venit de Edom, tinctis vestibus de Bosra? Iste formosus, in stola sua gradiens, in multitudine fortitudinis sue. Et ideo in specie peregrini apparuit post { CCXIX v } resurrectionem duobus discipulis: ut habetur Luce ultimo. ubi dicitur. Tu solus peregrinus es in Hierusalem et hec ignoras? Et Prv. 7 Abiit via longissima etc.
Numérotation du verset Ps. 136,9 
Sermo 303
prol.| ¶ De parvulis id est primis motibus reprimendis. In Psalmo 136.A
A ¶Codd. : Angelica n° 325 (f. 115r)
Beatus qui tenebit et allidet parvulos suos ad petram.
marg.| {A} Parvuli sunt primi motus scilicet sensualitatis, motus invidie, motus pusillanimitatis, motus false humilitatis, motus deficientis sensus.
marg.| {B} ¶ Motus sensualitatis parvuli dicuntur, et crescunt cum procedunt ad delectationem: adulti sunt cum veniunt usque ad consensum Hi ergo non sunt nutriendi, sed destruendi. Unde Hieronymus Dum parvus est hostis interficiendus est quasi in semine: ne post dicat nobis illud Iob. 3 Quare non in vulva mortuus sum: egressus ex utero non statim perii? Quare exceptus genibus? Cur lactatus uberibus? Unde Iacob. 1 Concupiscentia cum conceperit, parit peccatum: peccatum vero cum consummatum fuerit generat mortem. Et Ct. 2 Capite nobis vulpes parvulas que demoliuntur vineas. Si enim creverint comburent igne concupiscentie messem bonorum operum. Habent enim alligatum in caudis ignem culpe eterne et ignem gehennalis pene. Vide de vulpibus Samsonis Idc. 15
marg.| ¶ Motus invidie dicuntur parvuli: quia invidia detrahit animum, et ex alterius promotione et augmento se existimat minorari. Unde Iob. 5 Virum stultum interficit iracundia: et parvulum occidit invidia. Quasi minorari se existimabat Saul invidus ex bene gestis David. Unde dixit. 1Rg. 28 Dederunt { CCXIX r } David decem milia, mihi mille: quid ergo ei restat nisi solum regnum?
marg.| {C} ¶ Parvuli dicuntur motus pusillanimitatis: quia parvi cordis dicitur pusillanimus ut qui timet tribulationes. Unde cum esset parvi cordis, dixit Dominus Petro, Mt. 14. Modice fidei, quare dubitasti? Sed non erat parvi cordis illa cui dictum est Mt. 15 Mulier, magna est fides tua etc. Nutrimentum meritorum nostrorum est tribulatio et quasi lac eorum. Unde qui avertunt se a tribulatione, sunt tamquam parvuli qui avertunt se ab ubere. De hoc lacte dicitur Deuteronomii penult. Inundationes maris quasi lac sugent etc. De aversione Prv. 1. « Aversio parvulorum interficiet eos ». Et in Psalmo « Sicut ablactatus super matre sua » etc. id est Sicut puer ablactatus, et qui deberet adhuc incumbere super matrem.
marg.| {D} ¶ Motus false humilitatis parvuli dicuntur, quando quis humiliat se ut crescat in temporalibus: vel ut decipiat. De hoc dicitur Sir. 19 Est qui nequiter humiliat se et interiora eius plena sunt doli. Et ideo Sir. 11 Et si humiliatus vadat curuus, abiice animum tuum, et custodi te ab illo. Et Coloss. 2 Nemo vos seducat volens, in humilitate et religione angelorum que non vidit ambulans, frustra inflatus.
marg.| {E} ¶ Sunt et parvuli sensus deficientis. Unde 1Cor. 14. Nolite pueri effici sensibus, sed malitia parvuli estote, sensibus autem perfecti estote. {F} Ad petram Christum allidendi sunt peruuli isti, quia Christus petra est. 1Cor. 10 Parvuli sensualitatis ad petram castittatis et calculum candidum: de que Apocalypsis 2 Vincenti dabo manna absconditum, et dabo illi calculum candidum, et in calculo nomen novum scriptum, quod nemo scit nisi qui accipit. Et ut dicitur Sapientie 7 Candor est lucis eterne.
marg.| {G} ¶ Parvuli invidie ad Christum qui est petra caritatis, de qua fluit, mel, oleum, et aqua. Mel testimonia sunt { CCXX v } deitatis. Oleum beneficia pietatis: aqua fons doctrine. De oleo Iob. 29 Petra fundebat mihi riuos olei. De duobus primis simul Dt. 32 Ut sugerent mel de petra: oleumque de saxo durissimo. De tertio In Psalmo lxxvii. Percussit petram, et fluxerunt aque etc. ut habetur Ex. 17 De hac petra Christo exivit aqua per se: et sanguis et aqua simul. Aqua per se, ut dictum est: unde super illud Mc. 15 Et facta hora sexta, tenebre facte sunt per totam terram, usque in horam nonam. dicit Glossa Hic adest, hic distillavit de ligno sanguis etc. Sanguis et aqua simul. ut Io. 19 Unus militum lancea latus eius aperuit: et continuo exivit sanguis et aqua. Aqua tantum in signum quod quandoque fit sola remissio culpe. Sanguis tantum, quia solius pene. Sanguis et aqua simul: quia quandoque culpe simul et pene.
marg.| {H} ¶ Parvuli pusillanimitatis allidantur ad Christum qui est petra fortitudinis et firmitatis. Unde Mt. 7 Descendit pluvia et venerunt flumina, et flaverunt venti, et irruerunt in domum, et non cecidit: fundata enim erat super petram.
marg.| {I} ¶ Parvuli false humilitatis, Unde dicit Mt. 11 Discite a me, quia mitis sum et humilis corde. Corde dicit, ut notetur vera humilitas.
marg.| ¶ Parvuli sensu, quia Christus est. vera sapientia. Unde 1 Cor. 1 Sitis perfecti in eodem sensu et in eadem scientia. Nos predicamus Christum crucifixum: Iudeis quidem scandalum, gentibus autem stultitiam: ipsis autem vocatis Iudeis atque Grecis Christum Dei virtutem et Dei sapientiam.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 136), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 03/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_136)
Signaler un complément d'information

Notes :