Philippus Cancellarius

Psalmus 27

Numérotation du verset Ps. 27,1 

¶ Psalmus huic David1.
¶Codd. : (Ps. 27) D30 Rusch Ps-G, def. C
1 Psalmus] om. Ps-G D30 | David] + deprecatio prophetia D30
Numérotation du verset Ps. 27,I 

Ad te Domine clamabo ¦
Deus meus ne sileas
a me’ nequando
taceas a me ¦
et
assimilabor descendentibus in lacum.
Numérotation du verset Ps. 27,2 II

Exaudi Domine2 vocem deprecationis mee
2 Domine D30 Rusch ] om. Ps-G
dum oro ad te ¦
dum extollo manus meas
ad templum sanctum tuum.
Numérotation du verset Ps. 27,3 III

Ne simul tradas me
cum peccatoribus ¦ et cum operantibus iniquitatem ne perdas3 me.
3 perdas D30 Rusch ] perdideris Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,IV 

Qui loquuntur pacem
cum proximo suo ¦
mala
autem4 in cordibus eorum.
4 autem D30 Rusch ] + sunt Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,4 V

Da illis secundum opera eorum5* : et secundum nequitiam adinventionum ipsorum.
5 illis D30 Rusch Edminor] + Domine Edmaior. (lapsu) cum Ps-α²Ps-ε Ps-Moz X | eorum Ps-G (V D) D30 Ω Ed1530 Clementina cum Ps-R ] ipsorum Rusch Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,VI 

Secundum opera manuum eorum tribue6 illis ¦
6 eorum Ps-G D30 Rusch ] illorum Ps-G (L) ΩS cum Ps-αβγδ Ps-Moz | tribue] retribue Ps-G (L) cum Ps-R
redde
retributionem eorum7 ipsis.
7 eorum Ps-G D30 ² (in ras.) Rusch ] Ps-αγδε Ps-Moz
Numérotation du verset Ps. 27,5 VII

Quoniam
non intellexerunt opera Domini† et in opera manuum eius ¦
destrue8 illos et non edificabis eos.
8 destrue Ps-G (L Q W ΦP K) Rusch Ed1530 cum Ps-R ] destrues Ps-G (F ΦRG U R G ΨB V D) D30 Ω Clementina etc. cum LXX
Numérotation du verset Ps. 27,6 VIII

Benedictus Dominus ¦
quoniam exaudivit vocem deprecationis mee.
Numérotation du verset Ps. 27,7 IX

Dominus adiutor meus
et protector meus ¦
et9 in ipso speravit cor meum et adiutus sum.
9 et D30 Rusch] om. Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,X 

Et
refloruit caro mea ¦
et ex voluntate mea
confitebor ei.
Numérotation du verset Ps. 27,8 XI

Dominus fortitudo
plebis sue ¦ et protector
salvationum christi sui est.
Numérotation du verset Ps. 27,9 XII

Salvum fac
populum tuum Domine10 †
10 Salvum fac populum tuum Domine ΦRG Ps-G (V D) Ω Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] Salvam fac plebem tuam Ps-G (R F*), S. f. populum tuum cett.
et benedic
hereditati tue* et rege
eos et extolle illos11
11 eos... illos Ps-G (V D) D30 ² (cum Te Deum, f. 129) Cor2 (in cantico Te Deum dicitur ILLOS ) Ω Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] eos... eos Ps-G
usque in eternum.

Psalmus 27

Numérotation du verset Ps. 27,1 
Sermo 57
prol.| ¶ De discretione confessoris, et de quatuor modis silendi et respondendi. In Psalmo 27. 1
1 om. codd.
Ad te domine clamabo Deus meus ne sileas a me.
marg.| Scriptum est Ex. 25 Facies et propitiatorium de auro purissimo. Duos cubitos et dimidium tenebit longitudo eius: et cubitum ac semissem latitudo. Inde precipiam et loquar ad te.
marg.| {A} ¶ Propitiatur Deus vel donando beneficia, vel condonando peccata. Et hoc est Deum loqui nobis. De {1.112v} auro dicitur purissimo. Aurum est sapientia Dei: et Deus non insipienter propitiatur. Non est eorum propitiatorium de auro qui indiscrete remittunt. Ideo non tantum de auro dicitur, sed precipitur Moysi ut faciat illud. {B} Moyses est lex. Tunc Moyses facit propitiatorium de auro, quando secundum legis instituta discrete sacerdos peccata remittit. Mundissimo dicitur in superlatiuo, quia huiusmodi propitiatio pertinet ad tria genera peccatorum scilicet cordis, oris, et operis, a quibus nos Dominus emundat. {C} Duos cubitos et semissem dicitur habere secundum longitudinem. Longitudo pertinet ad presentem statum, ideo duos cubitos dixit: quia in presenti duo remitti possunt: scilicet culpa et pena. Vnum cubitum habet in latitudine, que pertinet ad statum purgatorii, quando non remittitur nisi sola pena, eo quod sit ibi locus penitentie. {D} Duobus autem cubitis additur dimidius: quia vix decedit quisquam ab hac vita a culpa et pena perfecte purgatus, quin secum portet aliquid cremabile. Cubito latitudinis additur etiam dimidius, eo quod post purgationem pene actualis in purgatorio, remanet purganda penalitas nostre mortalitatis ab Adam contracta: et ideo quod semiplena est purgatio additur dimidius cubitus, cum adhuc corpus nostrum iaceat in cinere, quod glorificandum est in resurrectione, quando hoc mortale induet immortalitatem. {E} Propter istum dimidium cubitum recte plangit Propheta, di. Imperfectum meum viderunt oculi tui. Et iterum. Sitivit in te anima mea quam multipliciter tibi caro mea. Et Dominus hoc innuens inquit Mt. 6 Quis vestrum potest adiicere cubitum unum? quasi dicat Non vestrum, sed meum est perficere istam imperfectionem. Et hoc est quod dicit Dominus Gn. 6 de archa. In cubito uno consummabis summitatem eius. Quando scilicet cubitus dimidius perficietur id est quando {1.113r} a nobis exclusa omni culpa et pena, in octava imperfectio nostra et diminutio complebitur. Duabus enim rationibus respondet nobis: et ideo dicit, ne sileas, et post, ne taceas. Silet quidem Dominus, quando beneficia roganti non concedit. Tacet, quando peccata non dimittit. Multis autem de causis silemus ab aliquo, Primo quando non loquimur ei nobis loquenti. Loquitur autem nobis per se vel per alium. Per se, quando largitur nobis beneficia sua: nos autem non respondemus ei, quia non reddimus gratias condignas. Pauci enim sunt qui gratias reddunt presertim condignas. Unde Luce xvii Nonne decem mundati sunt? Et novem ubi sunt? Non est inventus qui rediret et daret gloriam Deo, nisi hic alienigena: de quo erubescere debemus. Unde Sir. 41 Erubescite a salutantibus, de silentio.
marg.| {G} ¶ Item loquitur nobis, quando supplicantibus debita et peccata dimittit, sed nos non respondemus ei, quia rancorem eis qui nos ledunt non dimittimus. Unde in parabola evangelica Mt. 18. Serve nequam, omne debitum dimisi tibi, quoniam rogasti me. Nonne ergo oportuit et te misereri conservi tui? Et Sir. 28 Homo homini reservat iram, et a Deo querit medelam? In hominem similem sibi non habet misericordiam, et de peccatis suis deprecatur? Ipse, cum caro sit, reservat iram, et propitiationem petit a Deo? Quis exorabit pro delictis illius?
marg.| {H} ¶ Item per alium loquitur Deus nobis: ut per pauperem, vel in paupere, quando petit eleemosynam. Unde quum pauperem non exaudimus, Domino loquenti non respondemus. Unde Mt. 25 Dicturi sunt reprobi: Quando te vidimus esurientem etc. Et ipse respondebit, Quandiu non fecistis uni de minoribus his, nec mihi fecistis. Ideo Sir. 4 {1.113v} Declina pauperi sine tristitia aurem tuam, et redde debitum tuum: et responde illi pacifice in mansuetudine. Et Prv. 21 Qui obturat aurem suam ad clamorem pauperis: et ipse clamabit. et non exaudietur.
marg.| {I} ¶ Loquitur etiam nobis per predicatorem vel doctorem. Et non respondet ei is qui quod audit, facto non implet, et est similis equo qui multum devorat, et parum potest laborare. Talis autem equus damnosus est et excoriatori tradendus. Ideo dicit Apostolus. 2Th. ultimo Qui non laborat non manducet. Et de muliere forti Prv. 31 Panem otiosa non comedit, quod tam de spirituali quam de corporali intelli gendum est.
marg.| ¶ Secundo silemus ab aliquo, quoniam novimus eum exconicatum: Unde Mt. 15 Ecce mulier Chananea etc. clamavit dicens, Miserere mei fili David, filia mea a demonio vexatur. Qui non respondit ei verbum. Illa significat gentiles a Deo separatos. Unde Dominus postea dixit: Non est bonum sumere: panem filiorum, et dare canibus. Sic Dominus peccatores quasi pro exconicatis habet. Non vult eis loqui de propitiatorio remittendo peccata. De quibus Am. 4 Per aperturas exibitis, altera contra alteram et proiiciemini in Armon. Armon interpretatur anathema meroris. Unde Amos. 6 Ve qui separati estis in diem malum. Unde Is. 28 In loquela enim labii et lingua altera loquetur ad populum istum. De quo Apostolus 1Cor. 14. In lege enim scriptum est, quoniam in aliis linguis et in labiis aliis loquar populo huic. Aliud genus Responsionis est illud de quo Prv. 26 Ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam ne efficiaris ei similis. Responde stulto iuxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur. Ut qui stultus fuit in culpa, sapiens sit in pena.
marg.| {K} ¶ Tertio silemus ab eo cui loquenti, non prestamus audientians. { 1.114r } Unde Dominus non cessat loqui nobis interius, sed tanta turba cogitationum et affectuum tumultuamus et per strepimus quod Domino loquenti audientiam non prestamus: unde iniuriam facimus verbo, quoniam ipsum silere compellimus. Unde Sir. 32 Ubi auditus non est, non effundas sermonem.
marg.| {L} ¶ Quarto ab eo silemus qui indignus est audire. Unde Ps. a « In corde meo abscondisti eloquia tua » etc. Et Ioannis xviii, cum quesivisset Pilatus « quid est veritas ? » Dominus non respondit ei verbum et ipse non exspectavit {M} responsum sed exivit ad Iudeos. Dicitur ergo hoc loco “Ne sileas a me” vel taceas. Quotiens enim loqueris, paratus sum respondere. Ne prives me verbo tuo tamquam excommunicatum, paratus sum tibi loquenti audientiam prebere. Non sum Pilatus, cui taceas veritatem. Quasi dicat : ‘Si sileas a me subtrahendo beneficia, si taceas non remittendo peccata, « similis ero descendentibus in lacum »b, in quem quilibet per se descendere potest, sed per se exire non potest.
a Ps. 118, 11.
b Ps. 142, 7.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 27), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_27)
Signaler un complément d'information

Notes :