Philippus Cancellarius

Psalmus 33

Numérotation du verset Ps. 33,1 

¶ Psalmus1 David2
¶Codd. : (Ps. 33) D30 Rusch Ps-G, def. C
1 Psalmus I L W V Ω X Ω S Ed1530 Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G |
2 David] Davidi Clementina |
cum mutavit3* vultum suum
3 cum mutavit Ps-G (L V) Ω X ΩS Ed1530 cum Hier. in loc. cit. (p. 41) ] cum immutavit C Ps-G Rusch, cum inmutaret D30 cum Ps-R (V), cum commotavit W, commutavit Amiatinus Ps-G (I)
coram Abimelech4
4 Abymelech] Achimelech Clementina
et5 dimisit
5 et] om. Amiatinus
eum
et abiit6.
6 et dimisit eum et abiit] om. Ω X ΩS
Numérotation du verset Ps. 33,2 I

Benedicam
Dominum7 in omni tempore
7 Dominum D30 Ω X Ps-G Ps-R Ps-L ] Domino Rusch cum Ps-G (F G ²) Ps-ε Ps-λ Ps-Moz X Ps-H
semper
laus eius in ore meo.
Numérotation du verset Ps. 33,3 II

In Domino
laudabitur8 anima mea ¦
8 laudabitur Rusch etc. ] letabitur Ed1455 cum Ps-H
audiant
mansueti
et letentur.
Numérotation du verset Ps. 33,4 III

Magnificate
Dominum mecum ¦ et exaltemus
nomen eius in idipsum.
Numérotation du verset Ps. 33,5 IV

Exquisivi
Dominum
et exaudivit me ¦
et ex omnibus tribulationibus meis
eripuit me.
Numérotation du verset Ps. 33,6 V

Accedite
ad eum et illuminamini ¦
et facies vestre
non confundentur.
Numérotation du verset Ps. 33,7 VI

Iste pauper
clamavit
et Dominus exaudivit eum ¦ et de9 omnibus tribulationibus eius salvavit eum.
9 de D30 Rusch Ps-G ] ex Ps-G (L D) Ω cum Ps-R
Numérotation du verset Ps. 33,8 VII

Immittet angelus Domini10
10 Immittet Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R ] Immittit Ps-G ( I Q* U ΨB) D30 ΩS cum Ps-Moz X, vallavit Ps-G (R), vallabit restit. Edmaior. | angelum Dominus Ps-G ( L ΦV ΨB²) cum Ps-R
in circuitu
timentium
eum ¦ et eripiet eos.
Numérotation du verset Ps. 33,9 VIII

Gustate
et
videte
quoniam suavis est Dominus ¦
beatus vir
qui sperat in eo.
Numérotation du verset Ps. 33,10 IX

Timete
Dominum omnes
sancti eius ¦ quoniam
non est inopia
timentibus eum.
Numérotation du verset Ps. 33,11 X

Divites
eguerunt
et esurierunt ¦
inquirentes autem
Dominum
non minuentur omni bono11.
11 bono] +diapsalma Ps-G
Numérotation du verset Ps. 33,12 XI

Venite
filii
audite me ¦
timorem Domini
docebo vos.
Numérotation du verset Ps. 33,13 XII

Quis est homo
qui vult vitam ¦
diligit dies videre12 bonos ?
12 diligit dies videre Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Rusch ] cupit videre dies Ps-G (R C I) cum Ps-R
Numérotation du verset Ps. 33,14 XIII

Prohibe
linguam tuam
a malo ¦
et labia tua ne loquantur dolum.
Numérotation du verset Ps. 33,15 XIV

Diverte a malo
et fac bonum ¦
inquire pacem
et persequere
eam.
Numérotation du verset Ps. 33,16 XV

Oculi Domini
super iustos ¦
et aures eius
in preces13 eorum.
13 preces Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Rusch ] precem Ps-G (F) ΦRGV Ω M
Numérotation du verset Ps. 33,17 XVI

Vultus autem14 Domini super facientes mala ¦
14 Vultus autem] Facies Ps-G
ut perdat de terra
memoriam eorum.
Numérotation du verset Ps. 33,18 XVII

Clamaverunt
iusti
et Dominus
exaudivit eos15 ¦
15 eos Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G (R F I)
et ex omnibus tribulationibus eorum liberavit eos.
Numérotation du verset Ps. 33,19 XVIII

Iuxta
est Dominus his qui tribulato sunt corde ¦
et humiles spiritu
salvabit.
Numérotation du verset Ps. 33,20 XIX

Multe tribulationes
iustorum ¦
et de omnibus his liberabit16 eos Dominus17.
16 omnibus his D30 Rusch Ps-G ] inv. Ed1530 cum Ps-R | liberabit Ps-G (M Q² W ΦP U G V D edd. ) ΩS] liberavit D30 Ps-G |
17 Dominus Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G |
Numérotation du verset Ps. 33,21 XX

Custodit Dominus18 omnia ossa eorum ¦
18 C. Dominus Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Rusch] inv. Ps-G
unum ex his non conteretur.
Numérotation du verset Ps. 33,22 XXI

Mors peccatorum
pessima ¦
et qui oderunt iustum
delinquent.
Numérotation du verset Ps. 33,23 XXII

Redimet
Dominus
animas servorum
suorum ¦
et non delinquent omnes qui sperant in eo19.
19 delinquent D30 Rusch ] derelinquet Ps-G (R* L) cum Ps-R | eo Ps-G (I M W K ΦP ΨB V D) D30 Ω Rusch edd eum Ps-G Cor2

Psalmus 33

Numérotation du verset Ps. 33,3 
Sermo 71
prol.| ¶ De vanitate et sterilitate laudis humane.A In Psalmo 33 1
A Codd. : V9877 (38vb)
1 om. codd.
In Domino laudabitur anima mea, audiant mansueti et letentur.
marg.| {A}Ad contemptum laudis mundane consideranda sunt quatuor. In laude vanitas. In laudato infidelitas. {1.138r} In laudante error vel duplicitas. In omnibus his sterilitas: quia nullus fructus.
marg.| ¶ In laude vanitas. Aut enim laudatur de bonis que habet, aut que non habet. Si de bonis que non habet, nihil vanius est. Et ipse qui laudatur iudicio proprie conscientie condemnatur: et tanto magis debet erubescere, et intra se gemere: quia alium se sentit quam dicatur. Sicut multi qui querentes sibi litteras commendatitias cogunt alios pro se mentiri. Unde bene videndum cui dentur. Unde 2Cor. 3 Numquid egemus sicut quidam commendatitiis epistolis ad vos etc. Tales sunt omnes hypocrite similes harundini, que intus vacua, nitet exterius et vento agitatur. Intus vacui vel sordibus pleni, exterius apparent iusti. Et quasi vento laudibus hominum circumferuntur. Unde Mt. 11 Quid existis in desertum videre, arundinem vento agitatam. quasi dicat non. Ioannes enim differens et dissimilis erat hypocritis, exteriorem favorem hominum fugiens Unde dicitur. Antra deserti ten. sub annis etc. Interius autem omni gloria et virtute plenus. Iuxta verbum Apostoli 2Cor. 1 Gloria magistra hec est testimonium conscientie nostre. Et In Psalmo Omnis gloria filie regis ab intus etc. Hinc est quod omnis hypocrita quanto magis de laude exteriori vane gloriatur, tanto deprehensa eius latenti nequitia, magis confunditur. Sicut Lam. 1 Omnes qui glorificabant eam spreverunt illam, quia cognoverunt ignominiam eius. Sicut in locis deliciosis latet serpens: ita sub talium superstitione laus. Unde Iob. 40 Sub umbra dormit in secreto calami. Hic est calamus que caput Domini percutitur: caput enim Domini, prelati. Caput Domini harundine percutitur, quando prelati laude adulatorum gloriantur.
marg.| {B} ¶ Si de bonis que habet, in hoc est vanitas, quia non habet illa tamquam propria, sed tamquam sibi credita talenta, sunt ei tamquam servo a Domino concessa. Sicut dicitur Mt. 25 Homo quidam peregre {1.138v} proficiscens etc. Et beatus Greg. Quanto quis maior in munere, tanto obligatior in reddenda ratione. Non solum autem vanitas sed insania videtur laudare aliquem eo quod obligatus est: non enim in hoc est laudandus sed potius ei compatiendum est.
marg.| {C} ¶ In laudato infidelitas, quia qui laudatur si laudem acceptat infidelis est. Quia debet ea a se potius repellere et tamquam indebitam excutere. Hinc legitur Tb. 2 cum hedi balantis vocem audisset, dixit videte ne furtivus sit etc. Sed reddite eum Dominis suis. Quid est audire vocem hedi balantis, nisi audire vocem adulatoris laudantis? Sed hedus Domino iubetur reddi: Quia omnis laus ad Deum a quo bona omnia sunt, debet referri. Unde: non nobis domine non nobis . etc. Guido Carnotensis Cum diceris iustus quodam modo vituperaris. Sicut lignum auratum ostenditur pro ornamento. Non enim inauraretur si satis per se fulgeret. Non glorietur lacus quod abundat aquis, de fonte enim est. {D} Fidelis fuit Ioab de quo legitur 2Rg. 12 quod misit ad David Dominum suum dicens: capienda est Urbs aquarum, veni et cape civitatem, ne cum a me vastata fuerit civitas, nomini meo victoria ascribatur. Civitas aquarum est collectio populorum. Quia « aque multe populi multi ». Hec civitas capitur quando ad verbum predicationis peccator evangelizatur, sed ad morem Ioab, non sibi sed Domino, predicator debet ascribere. Vel civitas aquarum est sacra scriptura. Quia fons hortorum puteus aquarum viventium, cuius intelligentia non libero arbitrio quod per Ioab, sed gratie Dei que per David intelligitur, ascribi debet. Fidelis fuit Ioseph qui ut dicitur Gn. 39 Dixit uxori phutipharis, non est quicquam in domo quod non in measit potestate vel non tradiderit mihi preter te etc. {1.139r} Quomodo possim facere malum hoc? unde beatus Bernardus Indignum iudicavit eum facere inglorium, qui ipsum fecerat gloriosum. uxor phuti. gloria est, quia uxor est gloria viri. Sicut dicitur Prime ad Corinthios 11°. Mulier autem gloria viri est. De omnibus bonis suis sibi solam retinuit Dominus gloriam. Unde Is. 48 Gloriam meam alteri non dabo. {E} In omni enim opere bono Dominus quandam quasi medietariam et pactionem cum homine iniit, ut homo in omni bono opere sibi habeat utilitatem, et Deo reddat gloriam. Ideo dicitur quod maledictum est animal quod non findit ungulam. Findit autem ungulam qui sibi utilitatem operis retinet: Deo gloriam reddit. Sic fidelis meretur ad maiora vocari: et ei dicetur euge serve bone et fidelis de quo servo dicit. Beatus Bernardus « Fidelis es vere si tot bona Domini tui per manus tuas tractentur: et nihil manibus adherere contingat. Qui ergo de quibuscumque bonis nature vel gratie laudem sibi querit, vel oblatam non recutit, infidelis est et ingratus, et latro esse convincitur. Sicut ergo res aliqua plerumque ex industria relinquitur ut libere possit tolli ut per hoc latro deprehendatur, sic plerumque Dominus laudem multis permittit conferri ad probationem. Unde Prv. 27 Quomodo probatur in fornace aurum, sic probatur homo ore laudantis.
marg.| {F} ¶ In laudante error vel duplicitas. Si enim credit eum quem laudat esse talem et non est, error est. Si autem talis est et a se non habet: non ipse laudandus sed ille a quo habet. A se autem non habet nisi unde damnandus scilicet peccatum. Unde Ecclesiastici 17a « Quid est homo aut quid est bonum ipsius » etc. Et Sir. 11 : « Non laudes hominem ante mortem » id est in vita sua quia a se non habet nisi vitam culpe que mala est: vitam nature, vitam gratie habet a Deo, cum de ipsa laudatur, non ipse sed Deus dator, eius laudatur. Hoc {1.139v} intellexit qui dixit: fortitudo et laus mea Dominus. Ideo per omnia dicendum est benedicamus Domino, Deo gratias. Si autem novit eum non esse talem duplicitas est et adulatio. Unde Ier. 24 Confortaverunt manus pessimorum. Et Osee 7 In malitiis suis letificaverunt regem et in mendaciis suis principes.
a Sir. 17.
marg.| {G} ¶ In omnibus his sterilitas, quia nullus fructus nulla utilitas. Sicut in aliqua causa depositio testium quorum fidei non staretur, inutilis esset: sic et laudes humane nullius sunt ponderis. Unde beatus Bernardus Dixit ut quid alienovel meo ipsius testimonio contentus sum: cuius nec vituperio reprobus nec laude dignus inveniar? Si ante vestrum tribunal iudicandus astarem, de vestra laude merito gloriarer, nunc autem cum solius Christi sum iudicio presentandus, quante insanie est de meo vel alterius iudicio gloriari? Ideo dixit Apostolus. Qui gloriatur in Domino glorietur, non enim qui seipsum commendat ille probatus est: sed quem Deus commendat. Ideo recte dicit. In Domino laudabitur anima mea id est in eis que habet a Domino. Et ita non ipsa, sed Dominus laudatur. Vel in Domino, eo quod approbat Dominus cuius solius testimonio stabis in iudicio.
marg.| {H} ¶ De illo qui gloriam captat potest dici, quod nullus magis est inimicus Deo. Quia nullus ita directe impugnat Deum, sicut is qui usurpat quod solius Dei est. Quantum enim in ipso est se Dei ficat, sicut dicitur. Et nullus similior diabolo qui dixit Is. 14. Ero similis altissimo, et de filio Dei ad eius differentiam dixit Apostolus Phil. 2 {I} Non est rapinam arbitratus esse se equalem Deo Sunt autem quibus non sufficit subripere gloriam Deo, nisi et latrones sibi conquirant qui gloriam suam Deo rapiant. Hi sunt pomposi qui bedellos et {1.140r} alios adulatores nutriunt et pascunt ut eos laudent unde Persius: Et verum in quis amo verum mihi dicito: de me, et Sir. 25 Qui edunt panem eius false lingue sunt. De his Os. 7 Fur ingressus spolians et latrunculus foris. Adulator exteriora bona tollit cum vestes et alia donaria accipit: et etiam interiora, dum virtutes corrumpit. Nullus servus tam preciosus tam charus diabolo. {K} Quia nullus minus sumptuosus. cupidus sumptuosus est quia vult aurum et argentum et huiusmodi. Gulosus deliciosas epulas. Luxuriosi, pulchras mulieres. Iste solo vento pascitur. Unde Pascuntur digitis hominum et popularibus auris. Unde cuidam dictum est: digiti hominum pascunt te. Mirum est quod prelati multi in laboribus quos pro mundo sustinent deficerent nisi hoc solo vento pascerentur. Et Os. 12 Dicitur Effraim pascit ventum: et sequitur estum.
Numérotation du verset Ps. 33,9 
Sermo 72
prol.| ¶ De gustu et ligno scientie boni et mali, et vite.B In Psalmo 33 2
B Codd. : V9877 (39vb
2 om. codd.
{L} Gustate et videte quoniam suavis est Dominus.
marg.| Sir. 36 : « Omnem escam manducabit venter et est cibus cibo melior ». Cibus spiritualis melior carnali. Hic cibus duplicatus per lignum scientie boni et mali: et per lignum vite. Ei qui gustavit lignum scientie boni et mali desipit lignum vite. Quia spiritualia carnali palato non sapiunt. Unde Prime ad Corinthios 2° : « Animalis homo non percipit ea que spiritus Dei sunt » et econverso. Gustato spiritu desipit omnis caro. {M} Unus gustus impedit alium. hinc est quod leccator et epulo vitat salsamentum acetosum ne per dat boni vini gustum, quod etiam debent facere: qui ad cenam vite invitati vel vocati sunt, ad quam cum Dominus vocaretur et iam mense celesti instaret, noluit, {1.140v} bibere acetum. Unde Mt. 27 Et dederunt ei vinum felle mixtum, et cum gustasset noluit bibere. {N} De ligno scientie boni et mali potest dici. Vidit et gustavit, non gustavit et vidit. Immo quantum ad spiritualem visum excecatus est homo, quod designavit exteriorum oculorum apertio. Quibus apertis interiores clauduntur, et econverso. Vidit ergo et gustavit. Gustavit et non vidit. Sed de ligno vite dicitur recte: Gustavit et vidit.
marg.| {O} ¶ Est autem lignum vite sacra scriptura, Christus. vel vita eterna. Lignum vite quidam nec gustant nec vident. Quidam vident et non gustant. Quidam gustant et non vident. Quidam et vident et gustant. Nec vident nec gustant, qui nec intelligunt quid faciendum, nec faciunt. Qui et illiterati sunt et mali: ut multi prelati et sacerdotes, qui nec bene docent, nec bene vivunt. Unde Is. 55 Ipsi pastores ignoraverunt intelligentiam (ecce quod non vident) omnes in viam suam declinaverunt unusquisque ad avaritiam suam: etc. ecce quod non gustant.
marg.| {P} ¶ Vident et non gustant litterati mali. De quibus Mt. 23 Supra cathedram Moysi sederunt Scribe et Pharissei etc. Hi recte significantur per Herodem, qui valde desiderabat videre Iesum, et cum vidisset sprevit eum, et illusit indutum veste alba. Sic multi scripturas desiderant intelligere, quod est Iesum videre, et de eius intellectione valde gaudent: sed quasi ut signum videant, et ea que imitanda sunt intelligant, et ea se intelligere iactent: sed ipsam scripturam spernunt, dum facto ei contradicunt: et quasi a se procul abiiciunt. Illudunt etiam ei quasi veste alba, dum vita eorum sordet et fulget doctrina.
marg.| {Q} ¶ Gustant et non vident simplices illite rati scilicet boni et iusti. Hi significantur per cecos qui invitantur ad cenam Dei. Quia illi qui vident {1.141r} nolunt venire. Unde Lc. 14. Exi cito in pla. etc, Dico autem vobis etc. Et Mc. 9 Bonum est tibi luscum etc. et Mt. 18. Bonum est tibi vn. o. etc.
marg.| {R} ¶ Vident et gustant boni litterati, qui quod intelligunt docent et agunt. De quibus Prv. 20 Aperi oculos tuos: et saturare panibus. Et nota quia visus via est ad gustum, gustus proficit ex visu, et etiam visus iuvatur ex gustu. Visus via est ad gustum: ideo iunguntur ea que pertinent ad affectum, et ea que pertinent ad intellectum, in enumeratione donorum. Is. 11 Requiescet super eum spiritus Domini, spiritus sapientie et intellectus. Sapientia ad affectum: donum intellectus ad intellectum: spiritus consilii et forti. etc. Et quia visus ex gustu: et intellectus iuvatur ex affectu, ideo dicitur, Gustate et videte. Et 1Rg. 14. Extendit Ionathas summitatem virge quam habebat in manu, et tinxit in fauum mellis, et convertit manum suam ad os suum, et illuminati sunt oculi eius. Virga recta, intellectus simplex et rectus, qui in manu habetur, quando opere exercetur. Ille enim intellectus extenditur, qui in manu id est in opere habetur. Summitas virge subtilitas humilis intelligentie. Hec in fauum mellis intingitur, quando ad occultam Sacre Scripture dulcedinem pervenitur. Manus ad os tonuer titur, quando opus doctrine sociatur.
marg.| {S} ¶ Lignum vite dicitur Christus vel vita eterna Nec vident nec gustant infideles, qui nec habent visum fidei, nec gustum caritatis: et hi significari possunt per cecum, de quo Lc. 13 Cecus quidam sedebat secus viam, et non in via. Quia fides via est fidelium. In eo ergo quod cecus, non videns: in eo quod mendicus, non gustans.
marg.| ¶ Quidam vident et non gustant. Unde 4Rg. 7 Unus modius frumenti statere uno erit, et duo modii ordei statere uno. Respons { CXLII v } unus de ducibus super cuius manum incumbebat rex dixit heliseo. {T} Si Dominus fecerit cataractas in celo, Numquid poterit esse quod loqueris? Quiait, videbis oculis tuis, et inde non comedes. Sunt enim quidam qui licet habeant fidem non tamen possunt assurgere ad capiendam ineffabilem magnitudinem glorie eterne: et bonum mercatum quem hic Dominus facit de ea: nec eis videtur quod tanta sit potestas clavium ut per indulgentiam peregrinationis transmarine, omnia dimittantur peccata et pene peccatorum. Duo enim modii ordei qui habentur statere uno, sunt remissio pene et culpe, quia dicte indulgentie statere uni co comparantur: qui potest significari per staterem quem invenit Petrus in ore piscis. Quia petri principis apostolorum est hanc facere indulgentiam et successorum eius. Piscis Christus, os piscis verbum eius. Quorum remiseritis etc. In ore piscis stater invenitur quia cum virtute verbi Dei hec indulgentia confertur. Modius unus, vita eterna, que emitur solius statere caritatis: ei qui de his dubitat dicitur: videbis oculis tuis et non comedes.
marg.| {V} ¶ Quidam gustant et non vident ut minus litterati et simplices. Hi significantur per Isaac de quo dicitur Gn. 27 Caligaverunt oculi Isaac: et hoc fuit quando gustavit pulmentum factum de hedo. Isaac interpretatur risus, et significat illos qui spiritualem habent letitiam in hoc quod gustant aliquid de eternis licet parum videant: et plus est in gustu quam in visu Ideo dicitur. Caligaverunt oculi Isaac. Gustus etiam pulmenti significat gustum eterne vite. Isti sunt sicut cecus qui rem per odorem quem sentit sequitur. In Ct. 2 : « Curremus in odore unguentorum tuorum”.
marg.| ¶ Vident et gustant litterati et boni qui et hic habent illuminationem intellectus, et bonam dispositionem affectus, {1.142r} hec vero habent per revelationem vel per consolationem. Contemplatio meretur revelationem, tribulatio consolationem. Contemplatio revelationem. Unde Sir. 24 : « Inspiciam omnes dormientes » id est contemplativos. Et illuminabo omnes sperantes in Domino. Tribulatio consolationem. Unde Ps. 90 : « Cum ipso sum in tribulatione » etc. Et ideo Lc. 24 coniungitur fauus mellis cum pisce asso. Piscis assus tribulatio, fauus mellis spiritualis consolatio. Et nota quod hic gustus iuvat visum: affectus intellectum. Unde Prv. 30 Gustavit et vidit etc. Et in futuro. Unde in Apocalypsis 2b « Vincenti dabo manna absconditum et dabo illi calculum candidum et in calculo nomen scriptum quod nemo scit nisi qui accipit », id est gustat. In presenti est gustus tantum. In futuro satietas. Unde inebriabuntur ab ubertate etc. Satiabor cum apparuerit gloria tua.
b Apc. 2.
Numérotation du verset Ps. 33,21 
Sermo 73
prol.| ¶ De membris interioris hominis precipue de ossibus.C In Psalmo 33. 3
C Codd. : V9877 (40Va)
3 om. codd.
{X} Custodit Dominus omnia ossa eorum.
marg.| Noster interior homine suo modo sicut exterior cutem habet sive pellem, carnem, et nervos, et ossa. Unde de ipso pont intelligi illud Iob. 10 Pelle et carnibus vestisti me. Pellis sive cutis pertinet ad cogitationes, caro et nervus ad affectiones que sensibiles sunt: ossa ad consensum et ad virtutes. In perfestissimis est cutis pulchra, caro sana, os forte id est virtus infatigabilis et solida et firma. In reprobis, cutis nigra, caro infirma, ossa debilia vel confracta, et cogitatio impura affectio corrupta vertus debilitata immo nulla. Unde Iob. 7 Induta est caro mea putredine, ecce caro infirma id est carnalis affectio et prava: et sordibus pulveris cutis mea aruit et contracta est: sicut fit in sene. quia iam se confidit ad veterem hominem pertinere. Unde In Psalmo « Quoniam tacui inveteraverunt ossa mea », et Threnorum 3c Vetustam fecit pellem {1.142v} meam. Et Lam. 4 denigrata est super carbones facies eorum. Postea subiungitur in Iob Quamobrem suspendium elegit anima mea: et mortem ossa mea. Ecce confracta ossa, virtus anime destructa. Et hoc cum peccatum transit usque ad consensum et consuetudinem. Unde solet dici quod gutta id est morbus articularis in ossata difficilius curatur. Item de hoc Iob. 30 Cutis mea denigrata est, et ossa mea aruerunt precaumate id est concupiscentie cuiusque ardore. {Y} Item in mediocribus iustis a Domino predestinatis, Dominus et si permittat cutem denigrari per cogitationem: et carnem infirmari per aliam delectationem non tamen sustinet ossa ledi vel confringi per consensum, vel virtutes tolli. Ideo dicitur. Custodit Dominus omnia ossa eorum. Et Iob. 33 Appropinquabit corruptioni anima id est vita eius: quando fere consentit peccato et vita eius mortiferis quasi, sed non pervenit. Et In Psalmo Vita inferno appropinquabit. Item Dominus sustinet in suis pellem subtrahi, carnem affligi: sed non ossa conteri. Pellis significat possessiones. Iob ergo quasi pellis subtracta quando eas amisit. Caro, parentes: quasi ergo caro Iob afflicta quando eius filii percussi sunt. Sed ossa Dominus volens conservare scilicet virtutem anime: dixit, ecce in manu tua etc. Verumtamen animam illius serva. Similiter cutis Domini fuit flagellis lacerata, caro clavis et lancea confixa: sed ossa manserunt integra, ut significaretur quod ita est in corpore eius mystico. Unde Io. 19 Ad Iesum cum venissent ut viderunt eum mortuum, non fregerunt crura eius. Latronum autem non legitur quod cutis fuerit flagellis lacerata: caro clavis perfossa: sed leguntur crura confracta, ut per hoc significetur quod plerumque malis, et possessiones manent intacte, et vita carnis vel amicorum incolumis: sed ossa eorum id est virtutes eorum {1.143r} confringuntur.
c Lam. 3
marg.| ¶ Et nota quod sunt tria genera persecutorum Cupidi, detractores, adulatores. Cupidi excoriant pellem dum tollunt temporalia. Detractores carnes comedunt dum peccata et ea que in nobis sunt carnalia corrodunt. Unde Ps. 78.: {Z} « Posuerunt carnes sanctorum tuorum bestiis terre ». Item Ps. 26 Dum appropiant super me nocentes ut edant carnes meas. Et Dn. 7 Surge et comede carnes plurimas. Adulatores ossa confringunt, quia virtutes tollunt. Et hi magis nocent. Unde Ecclesiastici 28 Fagelli plaga livorem facit: plaga autem lingue comminuit ossa. Diabolus leccator est et diligit carnes sapidas ossibus adherentes: et ossa corrodit. Ossa ecclesie sunt prelati quorum carnes id est carnalia opera appetit. Et tunc ossa rodit cum prelatum peccare facit. De his tribus persecutoribus dicitur Mi. 3 Qui violenter tollitis pelles desuper ossibus eorum. Item ibi : « Qui comederunt carnem populi mei, corrodunt pelles desuper excoriant, ossa confringunt » etc.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 33), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_33)
Signaler un complément d'information

Notes :