Philippus Cancellarius

Psalmus 69

Numérotation du verset Ps. 69,1 

¶ In finem1
¶Codd. : (Ps. 69) D30 ΩB ΩM ΩF ΩS Δ (ω1 ) Bari1 Bari3 Rusch Ps-G
1 In finem] om. ΩH
psalmus2
2 psalmus Amiatinus C W V D D30 ΩB ΩF ΩS ΩV ΩZ Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-ζ Ps-γ Ps-moz ] om. R F ΩM Ps-G
David3
3 David] om. U
in rememoratione4
4 in rememoratione ΦV* D30 ΩB ΩF ΩH ΩS (remē) ΩV Rusch Ps-G ] in rememorationem ΦRGV²P Clementina, rememorationem U
quod5 salvum6 fecit eum7* Dominus8.
5 quod Amiatinus C I W V ΩF ΩH ΩV Clementina ] eo quod R F D30 ΩB Rusch Ed1455 Ps-G , quia ΩS, quando ΩZ |
6 salvum] salvus Ed1530 |
7 fecit eum Amiatinus C W V ΩB ΩF ΩH Ωs Ed1530 Ps-moz X] me fecit D30 Ps-G , eum fecit I² D Rusch, fecit R, fecerit eum Clementina cum Ps-γ |
8 Dominus] + Vox Christi vel Ecclesie D30 | eo... Dominus] om. M, cf. hebr. et LXX (cod. R) |
Numérotation du verset Ps. 69,2 I

Deus
in adiutorium meum
intende ¦
Domine ad9 adiuvandum me festina.
9 ad] om. F
Numérotation du verset Ps. 69,3 II

Confundantur et revereantur10 ¦
10 revereantur] + simul ΨB² cum Ps-α ; cf. Ps. 39:15
qui
querunt animam meam.
Numérotation du verset Ps. 69,4 III

Avertantur retrorsum
et erubescant11 ¦ qui volunt
11 et erubescant] om. Bari3* (al. m. compl. marg.)
mihi
mala.
Numérotation du verset Ps. 69,IV 

Avertantur
statim et12* erubescentes ¦ qui
12 et ΨB* Hi Bari1 ΩF ΩH ΩP ΩV ΩZ Ed1455 cum Ps-R ] om. D30² Bari3 ΩB Δ Rusch Clementina Ps-G
dicunt mihi euge euge.
Numérotation du verset Ps. 69,5 V

Exultent
et letentur in te
omnes qui querunt
te ¦
et dicant semper
magnificetur Dominus13
13 Dominus R* I* Q² D30 Bari1 ΩB ΩH ΩV ΩZ plerique codd. et edd. cum. Ps-R ; cf. LXX (cod. R) et Ps. 39:17 ] Deus Ps-G (R² F C I² Q* ΦRGV ) ΩF (d9) cum hebr. LXX Ps-H
qui diligunt salutare tuum.
Numérotation du verset Ps. 69,6 VI

Ego vero egenus
et pauper sum14 ¦
14 sum G (pauper ÷ sum) D30 Bari1 Bari3 ΩB ΩF ΩH ΩP ΩV ΩZ plerique codd. et edd. cum Ps-R, cf. LXX (codd. R et lucian.) et Ps. 39:18 ] om. C Ps-G (R F I) cum hebr. LXX Ps-δ Ps-H
Deus adiuva me.
Numérotation du verset Ps. 69,VII 

Adiutor meus
et liberator meus
esto15 ¦ Domine ne moreris
15 esto Q* G² Bari3 ΩF ΩH ΩV ΩZ Rusch cum Ps-δ Ps-ε ] ÷ es : tu I² , es tu Cor2 (hebr. et grecum) I* G* Hi D30 Bari3 ΩM ΩB ΩP Δ Ps-G | <divisio.> meus esto ¦ Domine] meus ¦ esto Domine Bari1

Psalmus 69

Numérotation du verset Ps. 69,6 
Sermo 144
prol.| ¶ Quomodo Deus adiutor, liberatorque hominis sit. et non moretur. In Psalmo 69.1
1 om. codd.
Adiutor meus et liberator meus es tu, domine ne moreris.
marg.| {A} Videndum primo quo Dominus adiutor: secundo quomodo liberator: tertio quod non moretur.
marg.| ¶ Adiutor est homini ad tria: ad esse, ad conservari in esse, et ad bene esse id est beatificari. Ad esse, quia omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil. Ipse enim est creator omnium tam invisibilium qua visibilium: fons et origo omnium creaturarum e ipse enim dixit et facta sunt, mandavit et creata sunt: et si ab omnibus quereretur quisnam fecerit, dicerent: Dominus fecit nos, non ipsi nos. Sine hoc { CCLXXXI v } factore nihil factum est de novo id est creatum et sine hoc adiutore nihil fit per causas secundas: concurrit enim eius virtus ad omne opus: et tamen sine eo factum est nihil id est peccatum.
marg.| {B} ¶ Ad conservari, quia sicut res nulla potest procreari aut produci a se: ita nec consistere aut conservari per se, ad permanentiam enim in esse, opus est omnibus Deo adiutore et conservatore. Et quia peccatum, ut dixi, est nihil: ideo Adam propter peccatum meruit non solum gloria privari, sed etiam annihilari: nisi misericordia fuisset illi ad conservationem adiutrix. Unde Ps. Ad nihilum redactus cum et nescivi. Et Ier. 10 Corripe me domine, verumtamen in iudicio, et non in furore tuo, ne forte ad nihilum redigas me.
marg.| {C} ¶ Tertio adiutor est ad bene esse id est ad salutem et beatitudinem eternam consequendam, sine qua nemini bene est, et quam nemo sine Deo assequi potest: unde et beata virgo, quamuis peccatum non haberet: Et exultavit (inquit) spiritus meus, in Deo salutari meo. Nec enim (ut inquit Petrus Act. 4) aliud nomen est sub celo datum hominibus, in quo oporteat nos salvos fieri. Et ita appropiate salvare convenit filio, unde, nomen eius Iesus id est salvator: ipse enim populum salvum fecit a peccatis eorum. Creare autem attribuitur patri. Unde in symbolo. Credo in Deum patrem creatorem celi et terre. Conservare, Spiritui sancto. Spiritus enim Domini replevit orbem terrarum, et replendo conservat: Unde Ps. Et spiritu principali confirma me.
marg.| {D} ¶ Secundo est Dominus liberator: idque a tribus, a culpa, a pena, et indigentia. A culpa ne redigamur in nihilum, et frustra acceperimus esse, a pena ne addicamur tormentis presertim eternis et ad penam conservemur, ab indigentia, ne desit nobis beatitudo, que est status { CCLXXXI r } omnium bonorum aggregatione perfectus. Liberator inquam est a culpa, et quidem solus: unde Mt. 9 Cum dixisset paralytico: Confide fili, remittuntur tibi peccata tua: quidam de scribis dixerunt intra se: Hic blasphemat. quasi dicat solius Dei est dimittere peccata: quomodo ergo hic remittit ea? Et cum vidisset Iesus cogitationes eorum dixit: Ut quid cogitatis mala in cordibus vestris? Quid est facilius dicere, dimittuntur tibi peccata tua, an dicere surge et ambula? quasi dicat Cuius est dicendo surge et ambula. dare sanitatem corporis: eius est dicendo remittuntur tibi peccata tua: remittere et dimittere ea: unde subdit. Ut autem sciatis quod filius hominis habet potestatem in terra dimittendi peccata, tunc ait paralytico Surge etc. et surrexit et abiit in domum suam. Hoc autem predictum erat ab angelo Mt. 1 Vocabis nomen eius Iesum. Ipse enim salvum faciet populum suum a peccatis eorum. Unde Ps. Et copiosa apud eum redemptio. Et ipse redimet Isral ex omnibus iniquitatibus eius.
marg.| {E} ¶ Secundo liberat a pena, scilicet eos quos prius liberaverit a culpa: nisi quod copiosior est eius redemptio qua punitio: quia punit citra condignum, et premiat ultra condignum: quia miricordia superexaltat iudicium. Iacobi. 2 Et licet videatur quos liberavit a culpa etiam a pena liberasse: Unde deprehense in adulterio non aliam penitentiam iniunxit, qua vade et noli amplius peccare: Et latroni se in cruce confitenti dixit, Hodie mecum eris in paradiso: tamen quia nullum malum remanet impunitum tutius, est post remissam culpam sponte suscipere penitentiam: Unde Magdalena, Beatus Petrus et beatus Paulus post remissa peccata leguntur acrem egisse penitentiam. Eiusdem autem est extoto dimittere penam, cuius est dimittere culpam. { CCLXXXII v }
marg.| {F} ¶ Tertio est liberator ab omni indigentia: dum sui qui est omne bonum, copiam facit, et fruitionem acclaram visionem facit: quod fit dumtaxat in celo. Quia licet in transfiguratione bonum erat Petro esse, non tamen omne bonum, quia non perpetuum. neque enim illud in hac mortali vita capere ex integro potuisset. Ideo rectius ille: satiabor cum apparuerit gloria tua. Neque vero alio animam nostram satiat qua seipso: tam capacem enim eam fecit, ut satiata non sit donec Deo fruatur.
marg.| {G} ¶ Tertio principaliter Deus non moratur ad sex predicta. Non enim moratur dum confert esse: quia in instanti fit creatio: non moratur in conservando: quia non cessat: et non moratur in beatificando: quia propior est salus nostra qua cum credidimus: Dominus enim prope est. Prope autem est ad liberandum a culpa: quia Apocalypsis 3 dicit. {H} Ecce ego sto ad ostium et pulso. Si quis audierit vocem meam et aperuerit mihi ianuam intrabo ad illum, et cenabo cum illo et ipse mecum. Per cenam autem intelligitur suprema beatitudo, quam novissimam consequimur, et post quam nihil aliud desideramus. Eam autem confert dumtaxat illis quibus culpam remisit et penam: quia nihil inquinatum intrabit in illam: neque exeunt debitores ergastulum seu purgatorium, donec novissimum persolverit quadrantem: ut ergo ad liberandos nos a culpa et a pena properet dicitur in hoc Ps. {I} Deus in adiutorium meum intende, domine ad adiuvandum me festina: quod se facturum pollicitus est. Hab. secundo. Veniens veniet, et non tardabit. Et quia iam venit et nos redemit. non tardabit nos diberare ab omni indigentia: quia Apocalypsis 21 Absterget Deus omnem lacrimam ab oculis eorum scilicet beatorum, et mors ultra non erit, neque luctus { CCLXXXII r } neque clamor, neque dolor erit ultra. Immo erunt illa que nec oculus vidit nec auris audivit etc. Unde Apocalypsis ultimo Et omne maledictum non erit amplius, sed sedes Dei et agni in illa erunt. Et servi eius videbunt faciem eius. Et ut sciamus non moraturum: dicit Dominus ibidem. Ecce venio velociter: Et hoc est quod hic precatur adiu. m. et lib. m. domine ne moreris.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 69), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_69)
Signaler un complément d'information

Notes :