Philippus Cancellarius

Psalmus 95

Numérotation du verset Ps. 95,1 

¶ Psalmus
¶Codd. : (Ps. 95) D30 Ω F ΩP Ω R P748 Bari3 Rusch Ps-G
David1
1 Psalmus David Ps-G ( W V D ) Rusch ] Laus David ΩS, Canticum ipsi David Clementina , om. Ps-G
quando domus edificabatur
post captivitatem2.
2 post Ps-G ] per cacogr. Rusch | Psalmus... captivitatem] + canticum huic David Ps-G , Canticum huic David quando enim domus edificabatur post captivitatem D30
Numérotation du verset Ps. 95,I 

Cantate
Domino
canticum novum ¦
cantate Domino
omnis terra.
Numérotation du verset Ps. 95,2 II

Cantate Domino
et3 benedicite
3 et Ps-G (ΨB V D) Ω Bari3 P748 Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Cor2 (grecus et hebr. et antiq. non interponunt) Ps-G
nomini eius ¦
annuntiate
de die in diem4 salutare eius.
4 de die in diem Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R ] diem de die Ps-G , inter gentes praem. Bari3* (eras.)
Numérotation du verset Ps. 95,3 III

Annuntiate inter gentes
gloriam eius ¦
in omnibus populis
mirabilia eius.
Numérotation du verset Ps. 95,4 IV

Quoniam magnus
Dominus
et laudabilis
nimis5 ¦ terribilis est
5 nimis Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R ] valde Ps-G
super omnes deos.
Numérotation du verset Ps. 95,5 V

Quoniam
omnes dii gentium demonia ¦ Dominus autem6
6 Dominus autem Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R ] at vero Dominus Ps-G
celos fecit.
Numérotation du verset Ps. 95,6 VI

Confessio et pulchritudo in conspectu eius ¦
sanctimonia
et magnificentia
in sanctificatione eius.
Numérotation du verset Ps. 95,7 VII

Afferte
Domino
patrie gentium† afferte Domino gloriam et honorem ¦
Numérotation du verset Ps. 95,8 

afferte Domino gloriam nomini eius.
Numérotation du verset Ps. 95,VIII 

Tollite
hostias
et introite in atria eius ¦
Numérotation du verset Ps. 95,9 

adorate Dominum in atrio sancto eius.
Numérotation du verset Ps. 95,IX 

Commoveatur
a facie eius
universa terra ¦
Numérotation du verset Ps. 95,10 

dicite
in gentibus quia Dominus
regnavit.
Numérotation du verset Ps. 95,X 

Etenim correxit
orbem terre7 qui
7 terre Ps-G (C I ΨB D) Ω M Ω F ΩS Ω R Rusch edd. cum Ps-R ] om. Ps-G D30 P748 Cor2 (hebr. et antiq. et Ieron. non interponunt TERRE neque grecus) ΩP
non commovebitur8 ¦ iudicabit
8 commovebitur Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R ] movebitur Ps-G
populos in equitate.
Numérotation du verset Ps. 95,11 XI

Letentur celi
et exultet terra†
commoveatur mare
et plenitudo eius ¦
Numérotation du verset Ps. 95,12 

gaudebunt campi
et omnia que in eis sunt.9
9 vv. XI : Letentur... sunt] om. Ω F
Numérotation du verset Ps. 95,XII 

Tunc exultabunt
omnia ligna silvarum
Numérotation du verset Ps. 95,13 

a facie Domini
quia venit ¦
quoniam venit
iudicare terram.10
10 <divisio.> silvarum... venit ¦ D30 Ω F Ω R Bari3 , silvarum... domini ¦... venit P748, silvarum ¦... venit’ P15613
Numérotation du verset Ps. 95,XII 

Iudicabit orbem terre
in equitate ¦
et populos
in veritate sua.

Psalmus 95

Numérotation du verset Ps. 95,1 
Sermo 203
prol.| De duplici homine, vetere scilicet et novo, et utriusque cantico. In Psalmo 95.A
A Codd. : = Va 9877
Cantate Domino canticum novum etc.
marg.| {A} Est vetus homo de quo ad Rm. 6 Scientes quia vetus homo noster simul crucifixus est, ut destruatur corpus peccati. Est etiam novus homo. de quo ad Colos. 3 Expoliantes veterum hominem cum actibus {2.60r} suis et induentes novum qui renovatur in agnitione Dei secundum imaginem eius qui creavit illum. Uterque autem canticum suum habet et delectationes et gaudia. ille mundo et carni. Iste Deo canit vel cantat.
marg.| ¶ Vetus igitur homo cantat quandoque ex superbia. {B} Unde Iacob. 4 in fine. Nunc autem exultatis in superbiis vestris. Omnis exultatio talis maligna est.
marg.| ¶ Quandoque autem cantat ex gula vel luxuria. Sicut aves garriunt tempore luxurie: et equus hinnit, et ipsi cantus et hinnitus luxurie et lascivie attestantur. Unde Am. 6 : Qui dormitis in lectis eburneis et lascivitis in stratis vestris. Qui canitis ad vocem psalterii. sicut David putaverunt se habere vasa cantici bibentes in phialis vinum et optimo unguento delibuti et nihil patiuntur super contritione Ioseph.
marg.| ¶ Quandoque pro lucri acquisitione. Unde Za. 11 Benedictus: Deus divites facti sumus.
marg.| ¶ Quandoque ex iactantia litterarum et scientie. Unde Psalmo a: « Qui dixerunt linguam nostram magnificabimus » etc. et ad Rm. ultimo : Dicentes se esse sapientes stulti facti sunt. Ideo dicitur Iac. 3 : Quis sapiens est et disciplinatus inter vos ostendat ex bona conversatione operationem suam in mansuetudine sapientie. Glossa. Ne propter sapientiam suam et bonam operationem alios despiciat. Quia sicut dicitur. 1Cor. 8. Scientia inflat. Et Ecclesiastes primo b: Ubi multa sapientia: ibi multa est indignatio. Et 1Cor. 4. Ut nullus infletur adversus alterum pro aliquo.
a Ps. 11, 4.
b Qo. 1.
marg.| ¶ Quandoque pro pacis securitate pro amicorum, propinquorum, filiorum, multitudine. Unde Iob. 21 Propinquorum turba et nepotum in conspectu eorum. domus {2. LXI v } eorum sunt secure et pacate et non est virga Dei super illos. Egrediuntur quasi greges parvuli eorum, et infantes eorum exultant lusibus. Tenent tympanum et citharam et gaudent ad sonitum organi: ducunt in bonis dies suos etc.
marg.| ¶ Quandoque ex potentia. Unde Iudt. 1 Gloriabatur quasi potens in ex ercitus sui potentia et in gloria quadrigarum suarum.
marg.| ¶ Quandoque de dolore et damno et ruina aliorum. Unde Prv. 24 Cum ceciderit inimicus tuus ne gaudeas, et ruina eius ne exultet cortuum: ne forte videat Dominus et displiceat ei. Et Sir. 27 Laqueo peribunt qui oblectantur casu iustorum: dolor consumet eos antequammoriantur.
marg.| ¶ Quandoque ex propria malitia. Unde Prv. 1 Letantur cum malefecerint et exultant in rebus pessimis.
marg.| ¶ Canticum autem novi hols fit quandoque ex opprobriis et hoc canticum vere est novum. {C} Solitum enim erat de his tristari. Unde Act. 5 Ibant apostoli gaudentes a conspectu concilii quoniam digni habiti sunt pro nomine Iesu contumeliam pati.
marg.| ¶ Quandoque ex tribulatione. Unde ad Rm. 5 Non solum autem sed et gloriamur in tribulationibus, scientes quia tribulatio patientiam operatur. Patientia vero probationem: probatio vero spem: spes autem non confundit. Et Iacob. 1 Omne gaudium existimate carissimi cum in varias tentationes incideritis, scientes quia probatio fidei vestre patientiam operatur. Patientia autem opus perfectum habet etc. Et Ps. Tribulationem inveni et nomen Domini invocavi. Et item. In die mandavit Dominus misericordiam suam, et nocte canticum eius. Unde Hieronymus dixit Eustochio. Esto cicada noctium.
marg.| ¶ Quandoque ex prosperis si quandoque succedunt sed non sibi cantat sed Deo, quia in prosperis laudat Dei {2. LXI r } misericordiam. In adversis iustitiam. Unde Ps. Ad an nuntiandum mane misericordiam tuam et veritatem tuam per noctem.
marg.| ¶ Quandoque pro spe eternorum ut gallina: que ouum fecit. Unde ad Rm. 12 Spe gaudentes etc. per ouum enim intelligitur spes ut per panem caritas, per piscem fides. Unde Lc. 11 Quis ex vobis patrem petierit panem? Numquid lapidem dabit ei etc. aut, si ovum, numquid porriget ei scorpionem?
marg.| ¶ Quandoque pro aliorum profectu. Unde ad Philip. 1 Gratias ago Deo meo in omni memoria vestri: confidens hocipsum quia qui cepit bonum in vobis perficiet in diem Iesu Christi.
marg.| {D} ¶ Quandoque pro divine presentie consolatione. Unde ad Philip. 4 Gaudete in Domino etc. Dominus prope est.
marg.| ¶ Quandoque pro fidelium multiplicatione. Unde Is. 35 Letabitur deserta et invia, et exultabit solitudo, et florebit quasi lilium. et 1Rg. 2 Exultavit cor meum in Domino: et exaltatum est cornu meum in Deo meo etc. et Is. 60 Tunc videbis et afflues et mirabitur et dilatabitur cor tuum: quando conversa fuerit ad te multitudo maris, fortitudo gentium venerit tibi.
marg.| ¶ Quandoque pro passionum carnalium extinctione, que significatur per Pharaonis submersionem. Unde Ex. 15 Cantemus Domino gloriose etc.
marg.| ¶ Distat autem gaudium novi hominis a gaudio veteris: quia novi durabile est. Unde Tob. 5 Gaudium tibi sit semper. Et Io. 16 Gaudium vestrum nemo tollet a vobis. Gaudium autem veteris hominis transit. Unde Prv. 14. Risus dolore miscebitur etc. Sicut autem erubesceret quis cantare veterem cantilenam in choreis in seculo. Sic et in ecclesia debet timere cantare vetus canticum. Unde nemo mittit vinum novum in utres vet. Sicut legitur Mt. 9 et. 1 R. 2 Recedant vetera de ore Ve. Et Is. 26 Ingredietur {2. LXII v } gens iusta custodiens veritatem: vetus error abiit.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 95), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_95)
Signaler un complément d'information

Notes :