Philippus Cancellarius

Psalmus 97

Numérotation du verset Ps. 97,1 

¶Psalmus David.
¶Codd. : (Ps. 97) Ps-G D30 Ω M, f. 175vb ; ΩX, f. 235vb ; P10489 ; ω², f. 130ra ; def. Hi | Psalmus David] Ipsi David quando terra eius restituta est. Vox Ecclesie de adventu Christi D30 | <divisio.> IV sue... sue ¦] sue ¦ D30* | VI terra ¦ cantate ΩX] terra’ cantate’ Ω M | VII cithara² ¦… psalmi ¦ ... ductilibus ΩX] cithara² … psalmi ... ductilibus ¦ Ω M | VIII Domini ¦ moueatur mare’... eius ’ Ω M] Domini moveatur ¦ mare... eius ¦ ΩX
Numérotation du verset Ps. 97,I 

Cantate Domino
canticum
novum ¦
quia1 mirabilia fecit.
1 quia Ps-G () D30 Ω MX P10489 Δ Rusch cum Ps-R ] quoniam Ps-G (R C I) cum Ps-α
Numérotation du verset Ps. 97,II 

Salvavit2
2 salvavit Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30X Ps-G ] salvabit Edmaior. (E C I W ΦRGV G ) Rusch cum Ps-R (M B² C D Q V X)
sibi
dextera eius ¦
et brachium sanctum eius.
Numérotation du verset Ps. 97,2 III

Notum fecit
Dominus salutare suum ¦
in conspectu3 gentium
3 in conspectu Ps-G D30 ΩX P10489 Δ Rusch ] ante conspectum ΩX*
revelavit4
4 revelavit D30 ΩX P10489 Δ Rusch Ps-G ] revelabit Ps-G (F W* ΦRGV) Ps-Moz X Rusch (glossa)
iustitiam suam.
Numérotation du verset Ps. 97,3 IV

Recordatus est misericordie sue ¦
et veritatis sue5
5 veritatis sue D30 Ω MX P10489 ] veritatem suam Ps-G | <divisio.> sue ¦... sue D30* ] sue... sue ¦ D30²
domui Israel.
Numérotation du verset Ps. 97,V 

Viderunt
omnes termini6 terre ¦
6 termini D30 P10489 ] termine Ω M ( sic ) ; fines ΩX ( lapsus liturgicus )
salutare Dei nostri.
Numérotation du verset Ps. 97,4 VI

Iubilate Deo7
7 Deo Ω M ΩX ω² P10489 Rusch ] Domino D30 Ps-G
omnis terra ¦
cantate
et exultate
et psallite.
Numérotation du verset Ps. 97,5 VII

Psallite
Domino in cithara
in cithara et8 voce psalmi ¦
8 in cithara² et D30 Ω M P10489 Ps-G ] et cithara in ΩX
Numérotation du verset Ps. 97,6 

in tubis
ductilibus
et voce tube cornee.
Numérotation du verset Ps. 97,VIII 

Iubilate
in conspectu regis Domini
Numérotation du verset Ps. 97,7 

moveatur mare et plenitudo eius ¦
orbis terrarum et universi9 qui habitant in eo.
9 et² D30 Ω MX ω² P10489* Ps-G ] om. P10489 | universi # Ω MX] om. Ps-G D30 ω² P10489 Rusch
Numérotation du verset Ps. 97,8 IX

Flumina
plaudent manu
simul
montes exultabunt
Numérotation du verset Ps. 97,9 

a conspectu Domini ¦
quoniam venit iudicare terram. 10
10 <divisio.> manu’ simul... exultabunt... Domini ¦ D30² ( in ras. )] manu simul... exultabunt ¦ ... Domini ΩX, manu simul’ montes exultabunt Domini’ Ω M
Numérotation du verset Ps. 97, X 

Iudicabit orbem terrarum
in iustitia ¦
et populos
in equitate.

Psalmus 97

Numérotation du verset Ps. 97,5 
Sermo 205
prol.| ¶ Quomodo anima sit ordinata secundum ordinationem cithare, et de tribus pertibus cithare In Psalmo 97. Sermo 202.A
A Codd. : Va9877, P16468, f. 82vb
Psallite Domino in cithara, in cithara et voce psalmi, in tubis ductilibus et voce tube cornee.
marg.| {A} Primo considerandum est quomodo anima ordinata est secundum {2. 63r } dispositionem cithare. Secundo quomodo citharatres habet partes. Unam que est in imo lata, vacua, vento plena: et hec significat sensualitatem que lata est, quia ambulat per viam latam que ducit ad morrem. Unde dicitur Mt. 7 Lata est via que ducit ad perditionem. Vacua est. Unde Genesis in principio. Terra autem erat inanis et vacua. Et Ier. 4 Aspexi terram et ecce erat vacua et nihil. Item vento plena. Appetit enim temporalia que non sunt nisi ventus et non implent. Unde Os. 12 Effraim pascit ventum, sequitur estum, tota die mendacium etc.
marg.| ¶ Secunda pars cithare super hanc ascendit, in qua sunt chorde: et est ratio. {B} Hec est pectusculum elevationis: de quo habetur Lv. 7 Pectusculum elevationis et armum separationis tuli a filiis Israel de hostiis eorum pacificis. Et Nm. 18. Carnes vero in usum tuum cedent, sicut pectu sculum consecratum, et armus dexter tua erunt. Armus dexter est virtus recte operandi. Pectusculum virtus intelligendi.
marg.| ¶ Tertia pars que supereminet est synderesis. Unde Ez. 1 {C} Facies aquile desuper ipsorum quatuor etc, Chorde huius cithare sunt virtutes et dona, de quibus Iac. 1 Omne datum optimum et omne do. per. etc. De sono autem sensualitatis habetur Is. 16 Venter meus ad Moab quasi cithara sonabit. Per ventrem qui est pars tenera in homine significatur sensualitas. Si ergo venter sensualitatis tantum sonat contra diabolum, quantum credis superiores partes cithare sonare? Ille ergo in cithara psallit cuius sensualitas cogitur subesse rationi. Et ratio sub synderesi. Vel potest dici quod per illam iterationem que fit in cithara gradus spiritualis profectus significatur. {D} Prima ergo cithara est mortificatio concupiscentie de qua ad Col. 3 Mortificate1 membra vestra que sunt super terram. Secunda cithara est mortificatio {2. 63v } cogitationis curiose. Unde Gn. 15 Descendebant volucres super cadavera et abigebat eas Abraham et 1Rg. 16 Tollebat David citharam et percutiebat manu et refocillabat Saul et recedebat ab eo spiritus malus. et Is. 30 In citharis et tympanis et in bellis precipuis expugnabit eos.
1 mortificate] corr., martificate Ed1523
marg.| ¶ Synderesis ad laudem Dei ordinatur. {E} Sicut dicitur Dan. 2 Anno secundo regni sui Nabuchodonosor vidit somnium. Primum enim studium spiritualis anime est affectiones pravas reprimere. Secundum est cogitationibus imperare, et tunc per duos annos regnavit: tunc somnium dicitur videre, quia tunc per mentis excessum et contemplationem divinorum iudiciorum cognitionem meretur ex divina revelatione percipere.
marg.| {F} ¶ Vox psalmi est manifestatio sancte et devote operationis. Vocis namque vim operatio habet. Unde Iob. 12 Loquere terre et respondebit tibi. et Io. 10 Opera que ego facio testimonium perhibent de me.
marg.| {G} ¶ Tuba ductilis est affectio attrita per compunctionem: tuba ductilis ratio extensa per meditationem. De meditatione dicitur Prv. 9 Mens iusti parturict sapientiam, lingua impiorum peribit. De compunctione dicitur Sir. 22 Pungens oculum deducit lacrimas: et qui pungit cor profert sensum.
marg.| ¶ Tuba cornea supereminens est gratia contemplationis: quia sicut cornua herent in capite et capiti super crescunt: ita gratia contemplationis de ratione oritur et rationem excedit, ut Lam. 1 Levavit se supra se. {H} unde et erexit cornu populi sui. Et hoc est quod legitur. Ex. 34 quod facies Moysi cornuta erat quando descendit de monte. Facies Moysi tunc apparet cornuta quando per ascensum contemplationis que vix possunt intelligi revelantur secreta mysteria. { LXIIII r } Unde filii Israel velabant facies suas. quia non audebant intueri faciem Moysi.



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 97), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_97)

Notes :