Philippus Cancellarius

Psalmus 99

Numérotation du verset Ps. 99,1 

¶Psalmus in confessione1.
¶Codd. : (Ps. 99) D30 Rusch Ps-G
1 in confessione] David. Vox apostolorum de adventu Christi dereliquis D30
Numérotation du verset Ps. 99,2 I

Iubilate Deo2 :
2 Deo C Edmaior. ( C I ΨB Ω) Clementina Rusch cum Ps-R ] Domino Ps-G D30
omnis terra ¦
servite
Domino in letitia.
Numérotation du verset Ps. 99,II 

Introite
in conspectu eius ¦ in exultatione.
Numérotation du verset Ps. 99,3 III

Scitote
quoniam Dominus ipse est Deus ¦ ipse fecit nos
et non ipsi nos .
Numérotation du verset Ps. 99,IV 

Populus eius
et oves
pascue eius†
Numérotation du verset Ps. 99,4 

introite
portas eius in confessione ¦
atria eius
in hymnis
confitemini illi.3
3 <divisio.> eius+... D30²
Numérotation du verset Ps. 99,V 

Laudate nomen eius
Numérotation du verset Ps. 99,5 

quoniam suavis est4 Dominus†
4 est Edmaior. (ΦP ΨB V D) D30 Ω Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Correc2 (antiq. non interponunt EST ) Ps-G
in eternum
misericordia eius ¦ et usque in generationem5 et generationem veritas eius.
5 generationem Ps-G Correc2 Rusch ] generatione Ps-G (Q² ΦR U ΨB V) D30 Ω Rusch (Glossa) Ed1530

Psalmus 99

Numérotation du verset Ps. 99,3 
Sermo 207
prol.| De prudentia cum simplicitate iungenda: et de ingressu et egressu bonis et malis. In Psalmo 99.
Populus eius et oves pascue eius introite portas eius in confessione, atria eius in hymnis, confitemini illi.
marg.| {A} Primo considerandum, quomodo prudentia et simplicitas socianda sunt. Secundo quis ingressus et egressus bonus et quis malus: {B} et quod per malum ingressum et egressum vera prudentia et vera simplicitas amittantur.
marg.| ¶ Populus tantum est rationabilium: ideo nomine populi prudentia intelligitur: nomine ovis simplicitas: et hec duo necessaria sunt iusto. Unde Mt. 10 {C} Estote prudentes sicut serpentes, et simplices sicut columbe.
marg.| ¶ Spiritales { LXVI v } habent ingressum bonum: et bonum egressum per quem spiritualis prudentia non amittitur sed proficit: et ipsa simplicitas anime augetur. Iste ingressus est quo ingrediuntur ad seipsos revocantes se ab exterioribus: de quo Is. 26 Vade popule meus intra in cubicula. tua etc. Ingrediuntur de sensu ad rationem. de ratione ad intimam affectionem. Unde Sir. 1 Radix sapientie cui revelata est etc. et quis novit multiplicationem ingressus illius? Ex hoc sapientia multiplicatur. Unde Ecclesiastici ultimo. In me ipso inveni multam sapientiam. Cum ipsa sola sit post verbum primum, liber universalis, ibi veram invenit simplicitatem, et quanto plus ingreditur, magis simplificatur, eo quod ea que extra ipsam sunt, multiplicia sunt: Ideo dicitur Sir. 11 Fili ne in multis sint actus tui. Et eiusdem. 30 Contine et congrega cor tuum in sanctitate eius. {D} Hunc ingressum sequitur bonus egressus: quando anima egreditur a seipsa ad intima Dei. ex simplicitate enim et intelligentie puritate meretur hoc. Unde Ex. 4 Cumque minasset gregem ad interiora deserti, venit ad montem Dei Oreb. Moyses assumptus ab aquis est spiritualis abiectis carnalibus desideriis. hic minat oves ad interiora deserti, quando simplices et innocuas et mundas cogitationes perducit ad contemplanda invisibilia Dei. Et hoc est venire ad montem Dei Oreb, quod interpretatur siccitas. Recte enim assumptus ab aquis id est carnalibus desideriis: per uenit ad siccitatem impermixte et incontaminate veritatis: et hi pascua inveniunt. de quibus Io. 10 Ego sum ostium, per me si quis introierit ingre. et egre. et pascua inue. et Iob. 39 Circumspicit montes pascue, virentia queque perquirit. Ideo dicitur. Populus eius et oves pascue eius introite portas etc. {E} Porte autem sunt initia virtutum, in quibus { LXVI r } est angustia: atrium et perfectio virtutum in qua est latitudo. Unde Prv. 4 Ducam te per semitas equitatis quas cum ingressus fueris non arctabuntur gressus t. et currens non habebis offendiculum. Confessio autem peccatorum que fit in portis facit mentis purgationem. Unde Ps. Confessio et pulchritudo eius etc. Post quam sequitur confessio laudis, quia ut dicitur Sir. 15 Non est speciosa laus in ore peccatoris: quia non est a Domino missus. Et Ps. Rectos decet collaudatio. Et ideo recte post ingressum portarum sequitur: in hymnis confite. illi.
marg.| {F} ¶ Malum autem egressum malus operatur ingressus. Malus egressus est quo quis egreditur a seipso: et is amittit veram sapientiam querens prudentiam huius mundi, que est stultitia apud Deum ut dicitur. 1Cor. 1 Amittit veram simplicitatem et curis mundi multiplicatur: quia quot habet possessiones, tot increscunt ei cure et cogitationes. De hac prudentia dicitur Abdie. 1 Perdam sapientiam sapientium et prudentiam prudentium reprobabo. Et Prima ad Timotheum ultimoa : « Qui volunt divites fieri incidunt in tentationes varias et in laqueos diaboli, et desideria multa et nociva. » Egressi ergo serpens ingrediuntur mundum per curiositatem, significati per Dinam. Gn. 33 Que cum egrederetur ut videret mulieres regionis corrupta est a Sychem filio Emor. Sychem humerus vel labor. Emor asinus interpretatur. Similiter dum propter contemplanda concupiscibilia huius mundi a se egrediuntur: labore stulto corrumpuntur, significati per Esau. Gn. 27 Sume arma tua: et pharetram et arcum, et egredere foras etc. Sic et isti dum temporalia lucra venantes a se exeunt: benedictionem eterne hereditatis amittunt: significati per Abel, cui dixit Cain. { LXVII v } Gn. 4 Egrediamur foras etc. Cain interpretatur possessio: Abel luctus. Cain vocat Abel ad egrediendum quando cupiditas possessionis multiplicande invitat quemlibet ad exeundum de claustro mentis sue. Vel ad litteram, quemcumque religiosum egredientem de claustro propter temporale lucrum, curias regum, episcoporum et principum circuire et in foris perstrepere. In hoc egressu Cain Abel interficit id est cupiditas mundane possessionis penitentie luctum extinguit. Isti sic ingredientes non inveniunt pascua, quia mundus non satiat. Unde Ecclesiastes 1b : « Non satiatur oculus visu, nec auris auditu impletur » etc. et Prv. 13 Iustus comedit et replet animam suam. Venter autem impiorum insaturabilis. De his dicitur Lam. 1 Facti sunt principes eius velut arieres non inuementes pascua: abierunt absque fortitudine ante faciem persequentis. Unde propter hoc multi prius spirituales et magni meriti: spiritualem amittunt pinguedinem, significati per boves septem quas vidit Pharao prius pingues et postea totidem macilentas. Gn. 41
a 1 Tim. 6, 9.
b Qo. 1, 8.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Philipus Cancellarius, Summa super Psalterium (Ps. Psalmus 99), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=phi&numLivre=26&chapitre=26_99)
Signaler un complément d'information

Notes :