Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

^prol.| ^A ^aDe scala Iacob tangente celum, de tactus inter sensus, et de Davidis inter prophetas excellentia.¹

^A ¶Codd. : V9877 f. 1rb–2ra, Ed1523 , f. i r° –iv v° ( j’omets de signaler les variantes récurrentes: 1° pour les références bibliques, l’éditeur a toujours omis in devant le livre biblique; 2° omission ou ajout simples de etc . ; 3° la graphie authoritate ).

¹ De scala... excellentia] om. codd.

^marg.| 1. Vidit Iacob ² scalam stantem super terram et cacumen eius ³ tangens celum <et angelos quosque Dei ascendentest et descendentes per eam> ⁴ et Dominum innixum scale ut habetur in⁵ Genesis 28^b.

^b Gn. 28, 12-13 Gen. 28, 12-13 .

² + in somnis Ed

³ illius Ed

⁴ om. Va9877

⁵ ut habetur in ] om. Va9877

^marg.| {A} 2. Psalterium dicitur a psallin ⁶ quod est tangere. Nomina siquidem in Sacra Scriptura a sensibus corporis ad sensus anime inveniuntur translata ut ibi^c «Gustate et videte quoniam suavis est Dominus.» Sicut⁷ videtur, exterior homo vivit sensibus ita interior vivificatur virtutibus, propter quod ipse virtutes exteroris hominis sensibus comparantur. Cum ergo quinque sint sensus hominis, scilicet visus, auditus, gustus, odoratus et tactus, fides est visus anime, obedientia auditus, spes odoratus, charitas gustus, humilitas sive patientia, {B} tactus. Cecus ergo est qui fidem non habet. Intellectus⁸ sine fide ⁹ sicut oculus sine videndi virtute. Hic est cecus a nativitate, omnes enim sine fide nascuntur¹⁰. {1.1v} De hoc ceco dicitur in Iohanne ubi¹¹ Christus illuminavit¹² eum exspuit in terram et fecit lutum ex sputo et linivit lutum super oculos eius. Tunc enim illuminatur mentis oculus, cum fidem Verbi incarnati suscipit intellectus. Et quod fides illuminet¹³, satis ostenditur in Marci 10^d quando Dominus curavit¹⁴ Barthimeum a quo ut Dominus quesivisset. Quid tibi vis faciam? Ait: Domine¹⁵ ut videam et dixit ei Respice¹⁶ fides tua te salvum fecit confestim vidit ac si diceret fides est que te illuminat¹⁷; fides autem¹⁸ te curavit.

^c Ps. 33, 9 Ps 33, 9 .

^d Mc. 10, 51 Marc. 10, 51 Marc. 10, 51

⁶ psallein Ed

⁷ Sicut ] + enim ut Ed

⁸ Intellectus ] + enim Ed

⁹ fide ] + est Ed

¹⁰ nascuntur ] nascimur Ed

¹¹ in Iohanne ubi ] Ioannis 9 quod ut Ed

¹² -vit ] –ret Ed

¹³ -nat Ed

¹⁴ + et illuminavit Ed

¹⁵ Domine ] om. Ed

¹⁶ om. Ed

¹⁷ -vit Ed

¹⁸ autem ] est que Ed

^marg.| 4. Auditus {C} est obedientia. Unde Propheta^e: «Populus quem non cognovi» etc. inauditu auris obedivit michi. Unde cum claustrales ad obedientiam teneantur precipue de eis dicitur, in Levitico^f: «Bovem et ovem aure et cauda amputatis» voluntarie offerre potestis¹⁹. Votum autem {D} ex hiis²⁰ solvi non potest²¹: Auris amputata²² imperfecta est obedientia qui ergo²³ propriam voluntatem²⁴ supposuerunt alterius positi²⁵ perfecta obedientia tenentur obnoxii. Unde qua obedientia que in quibusdam sufficeret²⁶, in ipsis forsitan displiceret. Unde recte dixit²⁷. Sed de hiis solvi votum non posset ut patet²⁸.

^e Ps. 17, 45 Ps. 17, 45 .

^f Lv. 22, 23 Lev. 22, 23 .

¹⁹ offere potestis ] offeri potest Ed

²⁰ ex hiis ] his Ed

²¹ potest ] + quia Ed

²² amputata ] amputato Va9877 + idest voluntas Ed

²³ qui ergo ] sed qui Ed

²⁴ voluntatem ] + prelato Ed

²⁵ alterius positi ] de Ed

²⁶ qua obedientia… sufficeret ] minus plena obedientia que in voto non astrictis sufficeret Ed

²⁷ dixit ] dicitur Ed

²⁸ Sed de … patet ] votum autem his solvi non potest Ed

^marg.| 5. Spes est odoratus odoratu ergo caret qui spem non habet. Unde de sanctis qui naribus spei trahunt²⁹ sibi beatitudinis eterne fragrantiam et in cogitatione iudicii non terrentur, dicit Iob^g: «Gloria narium eius terror»; de his in Ezechielem^h comminatur Dominus anime peccatrici sub figura mulieris adultere³⁰: «Precident aures tuas et nares tuas»³¹. Aures naribus in precisione coniunguntur³² quia quibus mandatorum obedientia tollitur {E} speratur frustra de eterna vita³³.

^g Iob. 39, 20 Iob 39, 20 .

^h Ez. 23, 25 Ez. 23, 25 : «…nasum tuum.»

²⁹ trahunt ] attrahunt Ed

³⁰ adultere ] + dicens Ed

³¹ nares tuas ] nasum tuum ubi Ed

³² iunguntur Ed

³³ speratur… vita ] ab iis frustra de eterna vita speratur Ed

^marg.| 6. Caritas est gustus. Nisi³⁴ caritas gustus esset, non dictum esset in Canticis³⁵ ⁱ: «Comedite amici³⁶ et inebriamini carissimi». Ipsa³⁷ sola sapores verre discernit. Ipsa est que iudicat quod temporalia bona vera bona non sunt et temporales pene vere pene non sunt quia³⁸ prudentia huius mundi quasi palatum infectum iudicat dulcia ipsa reputat³⁹ amara et econtrario. De talibus autem dicit Isaias^j: «Ve qui dicitis bonum malum et malum bonum» etc. De sanctis autem in Deuteronomio in fine^k: «Inundationes maris quasi lac suggent.» Ipsa⁴⁰ est gustus de qua (!) in Iob: Auris verba probat et escas gustus⁴¹ diiudicat.

ⁱ Cant. 5, 1 Cant. 5, 1 .

^j Is. 5, 20 Is. 5, 20 .

^k Dt. 33, 19 Deut. 33, 19 .

³⁴ +enim Ed

³⁵ dictum… canticis ] diceretur Cantici 5 Ed

³⁶ amici ] + mei et bibite Ed

³⁷ +enim Ed

³⁸ temporales… quia ] que Ed

³⁹ reputat ] existimat Ed

⁴⁰ ipsa ] + igitur Ed

⁴¹ escas gustus ] guttur gustu Ed

^marg.| ¶ 7.1 Humilitas est tactus et comparatur tactui et⁴² {F} maxime nobis adheret sicut et tactus animali. Etsi⁴³ enim aliquod animal vivat sine visu ut talpa et ita de aliis sensibus⁴⁴, nullum tamen sine tactu vivit; aliquod autem solo tactu sicut ostreum in concha quod hoc solo vivit quod⁴⁵ adheret conche et separatum statim moritur. Ideo autem dicitur maxime humilitas nobis adherere. Nihil enim homo⁴⁶ in se habet unde superbiret sed in se habet⁴⁷ unde humilietur. Unde recte ei dicitur {Ecclesiastes 10^l} Quid superbit terra et cinis? Et Michee 6^m «Humiliatio tua in medio tui». ¶ {G} Patientia autem est⁴⁸ que est comes humilitatis merito tactui comparatur. Ipsa enim est sola per quam probantur alie virtutes. Est enim probatorium et examen omnium virtutum. Et ideo bene dicitur tactus.

^l Qo. 10, 9 Eccle. 10, 9 .

^m Mi. 6, 14 Mich. 6, 14 .

⁴² et ] quia Ed

⁴³ Quamvis Ed

⁴⁴ et ita… sensibus ] sine auditu et odoratu ut quidam vermes terre Ed

⁴⁵ quod hoc… vivit quod ] solo tactu vivit dum Ed

⁴⁶ Nichil enim homo ] quia homo nichil Ed

⁴⁷ superbiret…habet ] superbiat sed multum unde Ed

⁴⁸ est ] tua Ed

^marg.| 7.2. Aurum enim quando⁴⁹ probatorio tangitur tunc probatur. Unde cum Dominus dixisset Sathane⁵⁰ ⁿ «Numquid considerasti servum meum Iob quod non sit similis ei in terra?» etc. Respondit Sathanas «Numquid frustra Iob timet Deum? Nonne tu vallasti eum ac⁵¹ substantiam eius⁵²? Sed extende paululum manum tuam et tange cuncta que possidet nisi in faciem⁵³.» Unde tactus Iob post dixit^o: «Manus Domini tetigit me.» Hinc est quod per omnes virtutes de patientia tanquam de probatorio subiungit {Matheus 5^p}⁵⁴: «Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam». {H} Sicut autem tactus quodamodo est generalis ad omnes sensus sic et quodammodo⁵⁵ patientia ad omnes virtutes.

ⁿ Iob. 1, 8-11 Iob 1, 8-11 .

^o Iob. 19, 21 Iob 19, 21 .

^p Mt. 5, 10 Math. 5, 10 .

⁴⁹ quando ] dum Ed

⁵⁰ + Iob I Ed

⁵¹ ac ] + domum eius universamque Ed

⁵² eius ] + per circuitum Ed

⁵³ faciem ] + benedixerit tibi Ed

⁵⁴ per omnes… 5 ] Dominus Mattheus 5 post ceteros gradus beatitudinis et virtutum subiungit Ed

⁵⁵ quodammodo ] om. Ed

^marg.| 8. ^ΓOmnis sensus omni tactu⁵⁶ perficiuntur et omnes virtutes in paciencia probantur. Omnis sensus in tactu dicuntur perfici quia nullus sensus operationem perficit sine tactu, et quodamodo omnibus sensibus tactus vident intraneus. Qui enim rem videt, quodamodo eam tangit et aliquid ad ipsum de re pervenit secundum quod dicit⁵⁷ Aristotelem ^q: «Videmus intus suscipientes», et ita de⁵⁸ aliis sensibus. Aliquid ergo ad sensum quemlibet pervenit de re que sentitur unde⁵⁹ color sive idolum coloris ad visum. Sonus ad auditum, etc. sed actus huiusmodi a remotioribus sit secundum magis et minus ut⁶⁰ in visu , auditu, odoratu. Visus autem⁶¹ fit a remotiori⁶² quam auditus, auditus quam odoratus, odoratus quam gustus⁶³. Verior tactus est quam alii⁶⁴. Ex predicta ergo⁶⁵ ratione nullius sensus operatio sine quodam tactu perficitur, tactus enim {I} generaliter pro omni sensu accipitur. Et sicut in corporali tactu, ita et in spirituali dicendum est. Unde cum fides sit anime visus, obedientia auditus, spes {K} odoratus⁶⁶, caritas gustus, patientia tactus, omnes autem virtutes quedam spirituales coniunctiones et spirituales tactus sunt. Et⁶⁷ ideo Psalterium, quia non tantum circa unam virtutem scilicet solam fidem, vel solam spem consistit, sed omnes circuit, de omnibus passim diversis locis interserit⁶⁸, generali nomine, a psallin ⁶⁹ quod est tangere psalterium dicitur. Et quia in omni virtute de aliqua partitione sive spirituali coniunctione agitur⁷⁰.

^q Aristoteles, Topica , 1, 14 (105b) (AL 5/1-3, 2d. L. Minio-Paluello, 1969, p. 20.5).

⁵⁶ omnis sensus…tactu] virtus nam vidua est quam non patientia firmat. Omnesque sensus tactu Ed

⁵⁷ quod dicit ] enim Ed

⁵⁸ ita de ] in Va9877

⁵⁹ unde ] ut Ed

⁶⁰ utputa Ed

⁶¹ enim Ed

⁶² remotioribus Ed

⁶³ gustus ] + unde gustus Va9877

⁶⁴ Verior… alii ] gustus quam tactus, nisi quia gustus tactus quidam est. Tactus igitur est intimior Ed

⁶⁵ Ex predicta ergo ] Unde ex predicta Ed

⁶⁶ spes odoratus ] om. Va9877

⁶⁷ om. Ed

⁶⁸ interserit ] + et disserit ideo Ed

⁶⁹ psallein Ed

⁷⁰ agitur ] + ideo Ed

^marg.| 9. Singule distinctiones psall<in>⁷¹ dicuntur. Nisi enim virtutes, spirituales tactus et coniunctiones essent numquam Dominus dixisset Magdalene^r «Noli me tangere quia nondum ascendi ad patrem meum,» ac si diceret⁷²: cum me spiritualiter nondum tangas per fidem non me presumas tangere per tactum corporalem. A muliere autem emorroissa que spiritualiter eum tangebat se tangi corporaliter permissit, unde {L} dixit^s: «Tetigit me» etc.

^r Io. 20, 19 Ioh. 20, 19 .

^s Lc. 8, 46 Luc. 8, 46 : «Tetigit me aliquis: nam ego novi virtutem de me exiisse.»

⁷¹ psall. ] psalterii psalmi Ed

⁷² ac si diceret ] ad Dominum tuum Ed

^marg.| 10. Dicitur autem psalterium a materia, a similitudine, a modo.

^marg.| 10.1 A materia, quia agit de omni genere coniunctionis⁷³ que triplex est: spiritualis, sacramentalis⁷⁴, personalis.
– Spiritualis est que est inter Deum et spiritualem⁷⁵ animam, de qua Apostolus⁷⁶ ^t: «Despondi vos uni viro» etc.⁷⁷
– Sacramentalis inter Christum⁷⁸* et Ecclesiam, de qua⁷⁹ Apocalypsis^u: «Venerunt nuptie agni et uxor eius preparavit se.»
– Personalis inter Verbum et humanam naturam, de qua⁸⁰ ^v: «Et Verbum caro factum est⁸¹.»

^t 2Cor. 11, 2 Cor. (II) 11, 2 .

^u Apc. 19, 7 Apoc. 19, 7 .

^v Io. 1, 14 Ioh. 1, 14 .

⁷³ coniunctionis ] + Dei Ed

⁷⁴ sacramentalis ] + et Ed

⁷⁵ spiritualem ] om. Ed

⁷⁶ Apostolus ] + 2, Corinthiorum 11 Ed

⁷⁷ etc.] + virginum castam exhibere Christo Ed

⁷⁸ Christum ] proximum Va9877

⁷⁹ qua ] + Ephesios 5 Sacramentum hoc magnum est ego autem dico in christo et in ecclesia. Et Ed

⁸⁰ qua ] + Ioannis I Ed

⁸¹ est ] + et habitavit in nobis Ed

^marg.| 10.2 A similitudine. Sicut enim⁸² psalterii instrumentum decem habet chordas ita decalogus decem habet vel continet mandata et hec omnia continet dilectio Dei et proximi. «Plenitudo enim legis dilectio⁸³.»^w Psalterium autem istud nichil aliud est vel sonat nisi quod nos ad Dei et proximi dilectionem invitat.

^w Rm. 13, 10 Rm. 13, 10 .

⁸² Sicut enim ] quia sicut Ed

⁸³ dilectio ] + Romanos 13 Ed

^marg.| 10.3 A modo, licet enim⁸⁴ in Psalterio⁸⁵* multe prophetie contineantur, non tamen⁸⁶ dictus est propheta sed⁸⁷ psalmista et inter hagiographos computatur⁸⁸. Non⁸⁹ est dictus propheta⁹⁰ a visu sed psalmista a tactu.

⁸⁴ licet enim ] quia licet E d

⁸⁵ Psalterio ] psalmo Va9877

⁸⁶ tamen ] + tam proprie Ed

⁸⁷ quam Ed

⁸⁸ computatur ] non inter prophetas enumeratur Ed

⁸⁹ Non ] + inquam quamvis Eximius prophetarum Ed

⁹⁰ propheta ] + aut videns Ed

^marg.| 11.1 Propheta quattuor modis dicitur⁹¹: ex officio, ex actuali consuetudine, inspiratione⁹², authoritate⁹³.
– Ex officio, quando ad hoc missus est ut predicet prophetiam. Iuxta hunc⁹⁴ David non est propheta et ideo liber eius non computatur inter prophetas⁹⁵.
– Actuali⁹⁶ consuetudine, secundum quod Amos dixit^x «Non sum propheta» et⁹⁷ non habeo usum prophetandi nec prophetare consuevi.
– Inspiratione⁹⁸, ut eum Deus sua secreta inspirat sive mittatur ad prophetandum sive non.
– Auctoritate⁹⁹ sicut Heliseus¹⁰⁰.

^x Am. 7, 14 Amos 7, 14 .

⁹¹ Propheta… modis dicitur ] Dicitur autem propheta quatuor modis Ed

⁹² inspiratione ] ex praem . Ed

⁹³ aucthoritate ] et ex authoritate Ed

⁹⁴ hunc ] + modum Ed

⁹⁵ prophetas ] prophetias Ed

⁹⁶ Actuali ] Ex actuali Ed

⁹⁷ et ] quasi dicat Ed

⁹⁸ inspiratione ] ex praem . Ed

⁹⁹ Auctoritate ] Ex auctoritate Ed

¹⁰⁰ Heliseus ] + authoritatem habuit Ed

^marg.| 11.2 Hiis¹⁰¹ tribus modis David propheta dici potest quia et inspiratione et auctoritate et actu prophetandi, sicut infra dicetur. Quia cum¹⁰² dicitur propheta, autonoma<si>ce intelligitur David¹⁰³.

¹⁰¹ Hiis ] His Ed

¹⁰² Quia cum ] Quum autem Ed

¹⁰³ intelligitur David ] dicitur Ed

^marg.| 11.3 Ex officio dicitur propheta quando quis premissus est populo predicere futura. Iuxta hunc modum David non est propheta¹⁰⁴. Et ideo dicunt¹⁰⁵ librum eius non¹⁰⁶ inter prophetas¹⁰⁷sed inter hagiographos debere¹⁰⁸* computari. Sed hec nulla videtur ratio cum Iosue inter proheticos¹⁰⁹ computetrur, nec cum missus sit¹¹⁰ sicut nec David ex officio ad prophetandum. Videtur etiam causa esse¹¹¹ quare liber David inter propheticos non computetur nec propheta¹¹² dicendus, sed sit etiam¹¹³ «plus quam propheta»^y. Consuevit enim minorem maior dignitas absorbere. Unde cum maior sit tactus quam visus, et Dominus specialiori modo cor eius tetigit in ipso loquens absque velamine figurarum, merito signantius nomen eiciunt¹¹⁴. Unde et ipse dicit^z: «Audiam quid loquatur in me» etc.¹¹⁵ Ideo non propheta a visu sed psalmista dicitur a tactu. Unde liber eius liber soliloquiorum ¹¹⁶ dicitur.

^y Cf. Mt.. 11, 9 Math. 11, 9 ; Luc. 7, 26.

^z Ps. 84, 9 Ps 84, 9 .

¹⁰⁴ Iuxta… propheta ] om. Ed

¹⁰⁵ dicunt ] quidam praem . Ed

¹⁰⁶ non ] om. Ed

¹⁰⁷ prophetas ] propheticos Ed

¹⁰⁸ debere Va9877² ( al. m. )] minime Va9877 * Ed

¹⁰⁹ propheticos ] prophetas Ed

¹¹⁰ cum missus sit ] tamen est missus Ed

¹¹¹ Videtur…esse ] Vera autem causa videtur Ed

¹¹² propheta ] David Ed

¹¹³ sed sit etiam ] sit propheta quia est Ed

¹¹⁴ eiciunt ] retinuit Ed

¹¹⁵ etc. ] Dominus Deus meus Ed

¹¹⁶ soliloquiorum ] + idest psalterium Ed

^marg.| 12. Psalterium¹¹⁷ est illa scala de qua dictum est in Genesi¹¹⁸ Vidit Iacob scalam stantem super terram et cacumen eius tangit celum ¹¹⁹. Hec scala
– tangens celum¹²⁰, tangit celum quando agit de divinitate;
– tangens terram¹²¹, terram tangit quando agit¹²² de humanitate.

¹¹⁷ Psalterium ] Hoc praem . Ed

¹¹⁸ in Genesi ] supra Ed

¹¹⁹ stantem… celum ] etc. Ed

¹²⁰ tangens celum ] dicitur praem . Va9877² , tangit celum et terram Ed

¹²¹ tangens terram ] om. Va9877

¹²² agit ] om. Ed

^marg.| 13. Tangit celum quando agit de ratione¹²³, terram quando de sensualitate; celum cum de novo tangit¹²⁴ homine, terram cum de veteri homine; celum cum de Ecclesia triumphante, terram cum de militante non vidit eam nisi Iacob qui luctatus est cum angelo usque in mane, ita tamen quod¹²⁵ tetigit nervum femoris eius et¹²⁶ statim emarcuit¹²⁷. Angelus iste Sacra Scriptura est cum qua luctandum est usque in mane, idest donec radius intelligentie elucescat. Hic est angelus testamenti quem vos vultis et¹²⁸ in tantum donec nervus emarcescat¹²⁹ ¹³⁰ ^aa et tamen Iacob ab angelo¹³¹ separatur¹³² et nos salubri. Et tunc¹³³ vincimur quando sensualitatis affectio et sensus carnalis in nobis moritur. Et ne, occasione alicuius intelligentie acquisite, superba in quibusdam cogitatio surrepat ita insinuans^ab: «Dimitte me! Iam enim ascendit aurora», respondit ei¹³⁴ Iacob: «Non dimitam te nisi benedixeris michi.» Hec benedictio est Sacre Scripture plenior intellectus. Et hoc est quod sequitur: «Statimque ortus est sol.» Et tunc Iacob¹³⁵ dixit^ac: «Vidi Dominum facie ad faciem et salva facta est anima mea.» Sed quantumcumque intellexeris nequaque cum Iacob dicas: «Dic michi quo appellaris nomine?» quia respondit ei: «Quid queris nomen meum quod est Mirabile?» «Accedet – enim – homo ad cor altum et exaltabitur Deus.»^ad

^aa Cf. Gn. 32, 25 Gen. 32, 25 : «Qui cum videret quod eum superare non posset, tetigit nervum femoris eius, et statim emarcuit.»

^ab Gn. 32, 26 Gen. 32, 26 .

^ac Gn. 32, 30 Gen. 32, 30 : «Vidi Deum…».

^ad Ps. 63, 7-8 Ps 63, 7-8 .

¹²³ ratione ] + tangit Ed

¹²⁴ tangit ] om. pr. m. Va9877 Ed

¹²⁵ quod ] + cum Ed

¹²⁶ et ] om. Ed

¹²⁷ emarcuit Va9877² Ed ] evanuit Va9877*

¹²⁸ et ] qui ut dicitur Genesis 32 Ed

¹²⁹ donec nervus emarcescat Va98

¹³⁰ 77 (evanuit pr. m. ) ] tetigit nervum eius ut emercescat Ed

¹³¹ angelo ] eo Ed

¹³² separatur ] superatur Va9877²

¹³³ separatur… et tunc ] superatus non est nisi in nervo femoris unde et nos salubriter in femore Ed...

¹³⁴ ei ] om. Ed

¹³⁵ tunc Iacob ] om. Ed

^marg.| 14. Sequitur: Vidit ¹³⁶ in hac scala angelos ascendentes et descendentes. Angelus nuntius est. ^ΓQui sunt nuntii Abrahe¹³⁷* vel cuiuscumque iusti nisi orationes ad Deum transmisse? Angeli¹³⁸ ascendentes sunt orationes vestre¹³⁹. Angeli descendentes¹⁴⁰: consolationes et inspirationes divine. Tot nuntii mittuntur quot orationes ad Deum funduntur et quot desideria exprimuntur. Audi in psalmo nuntios ascendentes: «Verba mea auribus percipe Domine, intellige clamorem meum¹⁴¹.»^ae Item «Appropinquet deprecatio mea»^af etc. Audi nuntios descendentes: «Expectans expectavi Dominum et intendit mihi¹⁴² et exaudivit preces meas et eduxit me de lacu miserie et de luto fecis¹⁴³.»^ag Audi nuntios descendentes, audi¹⁴⁴ invicem commeantes: «Secundum multitudinem dolorum meorum consolationes tue letificaverunt animam meam.»^ah

^ae Ps. 5, 2 Ps 5, 2 .

^af Ps. 118, 169 Ps 118, 169 .

^ag Ps. 139, 2-3 Ps 139, 2-3 .

^ah Ps. 93, 19 Ps 93, 19 .

¹³⁶ Vidit Ed ] Videbit et Va9877

¹³⁷ Qui… nuntii Abrahe Va9877 (Abrahe al. m. super eras .) ] Est enim, ut dicit Erezorius (!), nomen officii non nature quia sunt nuntii anime Ed

¹³⁸ Angeli ] + igitur Ed

¹³⁹ vestre ] pie Ed

¹⁴⁰ descendentes ] + sunt Ed

¹⁴¹ intellige… meum ] etc. Va9877

¹⁴² et intendit mihi Ed ] etc. Va9877

¹⁴³ et eduxit me de lacu miserie et de lutoo fecis Ed ] etc. Va9877

¹⁴⁴ descendentes audi ] om. Ed

^marg.| 16. Sequitur Et Dominum innixum scale . Dominus dicitur inniti¹⁴⁵ scale sed scala potius innititur ei. Vere ipsa ei¹⁴⁶ innititur quia ipse est psalmorum materia et de ipso idest¹⁴⁷ de capite et¹⁴⁸ membris eius psalmi scribuntur. Ipse etiam vere innititur scale quando ab ipso psalmorum testimonia proferuntur. Unde sic¹⁴⁹ ^ai «Sicut scriptum est in lege et prophetis de me et in Psalmis¹⁵⁰».

^ai Lc. 24, 44 Luc. 24, 44 .

¹⁴⁵ inniti ] + huic Ed

¹⁴⁶ ipsa ei ] hec scala Domino Ed

¹⁴⁷ et de… idest ] quia de ipso ut Ed

¹⁴⁸ et ] + de Ed

¹⁴⁹ sic ] + Luce 24 Ed

¹⁵⁰ Sicut… psalmis ] Necesse est implere omnia que scripta sunt in lege Moysi et prohetis et psalmis de me Ed .

<26. Philippus Cancellarius. Summa super Psalterium>

<26.1> Proemium primum