Psalmus 75

Numérotation du verset Ps. 75,1 

¶In finem
¶Codd. : (Ps. 75) D14 D30 P106 (Textus) Δ (ω1 ω² T77 T79 ) Ω T ΩX Bari1 Bari3 Rusch Ps-G
in carminibus1
1 in finem in carminibus K V D P106 ΩX Ω R Ed1530 ] in f. carminibus F, in f. pro carminibus ΩS, in f. laudibus F ΦRGV U, in f. in laudibus Ps-G D30, om. Amiatinus
canticum Assyriorum2*.
2 c. Assyriorum Ω R Ω S Ωt ΩX] est praem. D, c. ad Assyrios ΦRP D30 U P106 Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R, c. Assyrios W, c. ad Assyrium Amiatinus Ps-G , + Vox Ecclesie D30
psalmus Asaph3
3 ps. Asaph V Ωt ΩX Ed1530, ante cant. Assyr. : Ps-G Rusch ] psalmi Asaph P106 (ante Canticum As.) Asaph C cum Ps-Moz X, psalmus W, om. Amiatinus Ω R
Numérotation du verset Ps. 75,2 I

Notus
in Iudea
Deus ¦ in4 Israel5
4 in] om. Bari1 |
5 Israel] Israhel D14 ² Δ, + et Bari1 |
magnum nomen eius.
Numérotation du verset Ps. 75,3 II

Et factus est in pace
locus eius ¦ et6 habitatio eius in Sion.
6 et] om. Ωt
Numérotation du verset Ps. 75,4 III

Ibi
confregit7 potentias8 arcum9 ¦
7 confregit] confringit R M* cum Ps-β, confringet Cor2 (anti. et Hieron.) ΦRGV V cum Ps-H , consurgit Bari1 |
8 potentias] potentia C I |
9 arcum Ps-G* (F C Q G² K V 1 ) Ω Ωt ΩX Δ (archum T77 , arcum T79) Rusch Ed1530 Sixtina Edmaior cum Ps-R ] arc. ΩT, arcuum Cor2 ( POTENTIAS ARCUUM secundum grecum et anti. pro quo Hieronymus habet “volatilia arcus”) D14 D30 Ω R Weber plerique codd. et edd. , + et C M* ω²* (exp.) <divisio.> confregit potentias arcu(u)m ¦ D14 D30² Ω T] ... potentias  ¦ arcum D30* Ω Δ ! Rusch, confregit ¦ potentias. ... scutum ¦ T79 |
scutum
et10 gladium
10 et D14 D30* (eras.) Hi Δ ( praeter T79) Bari1 Bari3 Ωt Edmaior Weber ] om. R G V D ΩT ΩX T79 Ed1455 Rusch Clementina
et11 bellum. 12
11 et D14 D30 Hi ΩT ΩX Δ Bari1 Bari3 Edmaior Weber ] ad Q* |
12 bellum] + diapsalma C Q <divisio.> potentias arcum  ¦] potentias  ¦ arcum Δ |
Numérotation du verset Ps. 75,5 IV

Illuminans13
13 illuminans Ps-G (M Q W ΦG*V*P* ΨB V D U G* K edd.) Ω M Ω R Ω S Ω X Rusch cum Ps-R, Hier. comm. p. 60 ] ÷ in:luminans ΦRG²V²P² G² , diapsalma illuminas D14 Ps-G* (R F C I) cum Ps-α Ps-γ Ps-δ, Hier. tract., p. 46 LXX
tu
mirabiliter
a14
14 a Ps-G (plerique codd. et edd.) P106 Rusch D14 Hi Δ Ω R Rusch cum Ps-R Ps-GH ] de Ps-G*(R F C I) cum Hier. comm. p. 60
montibus eternis ¦
Numérotation du verset Ps. 75,6 

turbati sunt 15
15 turbati sunt] sub ÷ Q² ΦRG
omnes16 insipientes corde.17
16 omnes] sub ÷ ΦP G² K ΨΒ² |
17 turbati... corde] sub ÷ ΦV |
Numérotation du verset Ps. 75,V 

Dormierunt18
18 Dormierunt] Dormiverunt C
somnum suum19 ¦
19 somnum - suum] + somnum ( interl. ) Ωt , inv. Bari1
et nihil
invenerunt
omnes20 viri divitiarum
20 omnes Rusch ] om. Ed1455
in manibus suis.21
21in manibus suis Ps-G (K* plerique codd. et edd. +VL311 GR ) D14 Hi D30 Ω R ω 1 Rusch cum Ps-R Ps-Med graec. ( εν ταῖς χερσὶν αὐτῶν Koinè R Sedulius cum Syr. Sahid. Boh.) ] ÷ in : manibus suis ΨB ; in m. eius ω² , manibus suis Ps-G* (R F C I K²) Cas557 VL408 L cum LXX (+VL311 gr VL408 gr ) et Hier. ep. 106 , manus suas Cor2 (Hier.) = Ps-H hebr. (ידיהם)
Numérotation du verset Ps. 75,7 VI

Ab increpatione tua
Deus Iacob ¦
dormitaverunt22*
22 dormitaverunt Ps-G D14 Hi Ω R ΩX Δ Bari1 Bari3 ] + omnes Rusch cum Ps-α* Ps-β
qui ascenderunt
equos.
Numérotation du verset Ps. 75,8 VII

Tu terribilis es
et quis23 resistet
23 quis] qui F Q* Ωt cum Ps-α Ps-δ Ps-ζ
tibi ¦
ex tunc
ira tua.
Numérotation du verset Ps. 75,9 VIII

De celo
auditum
fecisti
iudicium ¦
terra
tremuit24 et quievit.
24tremuit R 1 ΨB² V D D14 D30 Hi Δ Ω M Ω S Ωt Ω R Ω X Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R ] timuit Cor2 (hebr. et grecus et anti. non habent TREMUIT ) Ps-G (R† F C)
Numérotation du verset Ps. 75,10 IX

Cum25
25 Cum] Dum Ed1455
exsurgeret in iudicio26*
26 iudicio Cor2 M² ΨB² Hi Δ ( praeter T77 T79 ) Ω M Ω R Ω S Ω X cum Ps-R ] iudicium M* ΨB* Ps-G D14 D30 Ωt ΩT T77 (44v) T79 (44v) Rusch
Deus ¦
ut salvos faceret
omnes mansuetos
terre27.
27 terre] + diapsalma Ps-G | <divisio.> VII  ¦  ¦VIII  ¦  ¦IX] VII  ¦  ¦VIII+IX D14 *
Numérotation du verset Ps. 75,11 X

Quoniam cogitatio hominis
confitebitur tibi ¦ et reliquie cogitationis28
28 cogitationis Bari1 etc. ] cognitionis Bari3
diem festum
agent tibi. 29
29 <divisio.> tibi1  ¦] tibi ÷ D14
Numérotation du verset Ps. 75,12 XI

Vovete
et reddite
Domino Deo vestro ¦
omnes
qui in circuitu eius
affertis30
30 affertis D30 Hi Δ Ω R Ωt ΩX] afferent Ps-G D14 ; cf. Ps-R   : offertis
munera.
Numérotation du verset Ps. 75,XII 

Terribili
Numérotation du verset Ps. 75,13 

et ei qui aufert31
31 aufert] aufers D14
spiritum32
32 spiritum plerique codd. et edd. S K D14 D30 Hi Δ Ω R Ωt ΩX Clementina cum hebr. Ps-R Ps-H ] spiritus Ps-G (R F C I M W ΦRG U cum LXX Ps-Moz C Hieron., Ep. 106)
principum ¦
terribili
apud33 reges terre.
33 apud Cor2 D14 D30 Hi Ω R Ωt Δ Bari1 Ps-G ] + omnes ΩX P106 Rusch

Psalmus 75

Numérotation du verset Ps. 75,1 
marg.| {2.193rb} 1 Notus in Iudea Deus] Titulus :   In finem in carminibus, canticum ad Assyrios, Psalmus Asaph. In precedenti psalmo dixerat : Cantabo Deo Iacob. Sed multa sunt genera cantuum. Ideo in hoc titulo exprimit quod contra Assyrios, id est contra Iudeos allegorice et contra superbos moraliter. Item in precedentibus duobus psalmis egit de repulsione Iudeorum et Synagoge et de edificatione Ecclesie per Apostolos. Sed posset aliquis dicere : quando sunt repulsi, cum adhuc nomina habeant gloriosa, scilicet Israel et Hierusalem. Ideo, ostendit hic, quod translata sunt ista ad Gentes. Et hoc est, quod dicitur in titulo. Psalmus iste est Asaph, id est fidelium, quia tendunt in finem, Christum. Psalmus, dico, in carminibus, id est laudibus Dei, ad quas monet. Et est canticum quia de mentis exultatione pro eternis agit. Et est ad Assyrios, id est contra Iudeos, qui contra Deum se erigunt, suam volentes statuere iustitiam. Assyrii enim dirigentes interpretantur.
1 Bg44 f. 190ra
marg.| Intentio ergo Prophete in hoc psalmo est confutare Iudeos et monere devotos fideles ad laudem :
marg.| Modus. Tripartitus est psalmus. Primo frangit gloriam Iudeorum. Secundo ostendit Christi virtutem et operationem, quia, scilicet illuminat, salvat, iudicat, ibi : Illuminans. Tertio admonet iam devotos reddere vota, ibi : Quoniam cogitatio. Ad confutandum ergo Iudeos illud, in quo gloriantur, assumit, ut fortius confutentur, quando id, quod sibi putant esse ad gloriam, ostendit esse ad confusionem, scilicet quod Iudei dicuntur, sed tamen non sunt {2.193va} viri Iudei.
Numérotation du verset Ps. 75,2 
I
marg.| {a} Dicit ergo : Notus etc. quasi dicat de hoc gloriantur Iudei, quod notus est Deus in Iudea.
marg.| Et {b} In Israel] etc. et verum est hoc, quod notus in Iudea Deus, id est inter eos, qui Deum confitentur et in Israel, id est in eis, qui eum vident per fidem, est magnum nomen eius. Unde ab eo dicuntur Christiani. Sed non est notus Deus eis, qui tantum nomine et non re dicuntur Iudei, qui eum negaverunt esse suum Regem et Cesarem confessi sunt, dicentes : Non habemus Regem nisi Cesarem. Io. 19.c. Et quod hoc non possit de illis dici :   Notus in Iudea Deus, patet per illud, quod Dominus dicit : Is. 1.a. Cognovit bos possessorem suum et asinus presepe Domini sui : Israel autem me non cognovit. Unde necesse est, quod intelligatur tantum de veris Iudeis, id est de Christianis, qui confitentur Deum corde, ore, opere et gustu. Sunt enim, quidam, qui confitentur ore se nosse Deum, factis autem negant. Tit. 1.d. Quidam habitu solum 2Tim. 3.a. Speciem quidem pietatis habentes ; virtutem autem eius abnegantes. Quidam etiam confitentur corde, sed non gustu. Contra quod dicit Apostolus Rm. 21.a. “Nolite conformari huic seculo”. Sicut enim ad hoc, quod denarius sit receptibilis, oportet, quod habeat debitam materiam et formam : Ita in vero Christiano debent concurrere interior sanctitas et exteriora signa sanctitatis. In Iudea tantum notus est Deus, sive Christus per auditum, quia Rm. 3.a. Credita sunt illis eloquia Dei. Non autem per visum, vel alium sensum. Unde dixit ad Moysen. Ex. 33.d. Videbis posteriora mea ; faciem autem meam videre non poteris. Per posteriora autem nullus cognoscitur. Fideles vero cognoscunt eum omni sensu, quia vident eum, audiunt, tangunt, gustant et odorant. Lc. 10.d. Beati oculi, qui vident, que vos videtis. 1Io. 1.a. Quod fuit ab initio, quod audivimus, quod vidimus oculis nostris, quod prospeximus et manus nostre contrectaverunt de verbo vite, etc. Et tales ipsum magnificant. Unde addit :   In Israel, id est in Ecclesia vidente eum per fidem,   magnum nomen eius. Qui enim eum per fidem cognoscunt, recte possunt ipsum magnificare.
Numérotation du verset Ps. 75,I aliter 
marg.| {2.193va} Vel sic in principio : {a} Notus in Iudea] ad litteram : Deus, id est Christus, quia secundum quod homo ibi cognitus est ab omnibus : et secundum quod Deus ab Apostolis et Discipulis. Bar. 3.d. Post hec in terris visus est et cum hominibus conversatus est.
marg.| {2.193vb} {b} In Israel] etc. quia magna fama eius per miracula, que faciebat, divulgabatur ubique : Mt. 9.d. Illi autem exeuntes diffamaverunt eum in tota terra illa.
marg.| {c} Et factus est] etc. que est in Sion : supple, fuit in pace, quia maxima pax fuit in terra, quando Christus venit. Unde Is. 2.b. Dicitur : Conflabunt gladios suos in vomeres et lanceas suas in falces : Non levabit Gens contra Gentem gladium, non exercebuntur ultra ad prelium. Hoc est, quod apertius subiungitur.
Numérotation du verset Ps. 75,2 
I moraliter
marg.| Moraliter {a} Notus in Iudea Deus] Hic ponit quatuor, que debent esse in homine, scilicet Iudea, Israel, pax, Sion, scilicet confessio peccatorum, satisfactio operum, pax ad proximum, contemplatio ad Deum. Iudea enim interpretatur confessio. In hac recognoscitur Deus, qui ante in statu peccati ignorabatur et Deus eos cognoscit et se eis notum et familiarem ostendit, qui ante se extraneum peccatoribus exhibebat. In cuius signum forsitan etiam proditori Iude osculum voluit dare, quanto magis recipiet ad osculum Iudam revertentem, si Iudam tradentem non repulit. Unde Lc. 15.d. Dicitur, quod cum filius prodigus proponens confiteri et dicere : Peccavi, etc. cum adhuc longe esset, vidit illum pater eius et misericordia motus est et occurrens cecidit super collum eius et osculatus est eum. Vere ergo notus in Iudea Deus, aliquando autem notus est aliquis ; et tamen non est magni nominis. Et quandoque confitetur homo peccata et penitentiam satisfactoriam negligit agere. Unde post Iudeam necessarium est sequi Israel, qui interpretatur fortis dilectus Dei : Hec est satisfactio, que debet fortiter operari, non pro terrenis laudibus, vel lucris ; sed debet dirigi ad Deum placandum et promerendum.
marg.| {b} In isto   Israel magnum est   nomen eius quia ipsa opera laudant Deum. Mt. 5.b. Videant opera vestra bona et glorificent Patrem vestrum, qui in celis est. Opera autem quantacumque placere Deo non possunt in homine, qui pacem non habet ad proximum Unde Mt. 5.d. Dicit Dominus. Si offers munus tuum ad altare et ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid adversus te : relinque ibi munus tuum ante altare et vade prius reconciliari fratri tuo : et tunc veniens offeres munus tuum. Unde bene adiungit.
Numérotation du verset Ps. 75,3 
II
marg.| {c} Et factus est] etc. Alia littera habet salem : Sed hec magis confundit Iudeos, que dicit : In pace, quasi dicat non tantum in Hierusalem materiali, sed ubicumque est significatum eis, scilicet visio pacis.
marg.| {e} Et habitatio eius in Sion] id est in Ecclesia, que ipsum contemplatur per fidem Mt. 18.c. Ubi sunt duo, vel tres congregati in nomine meo. Ibi sum in medio eorum. Congregati, dicit. Ecce pax et concordia. In nomine meo. Ecce fidei contemplatio. Ibi sum : Ecce locus et habitatio.
Numérotation du verset Ps. 75,3 
II aliter
marg.| {c} Factus est in pace] id est ad pacem reformandam inter Deum et hominem.
marg.| {d} Locus eius] quadruplex in quo ipse, qui erat loco incircumscriptibilis, voluit comprehendi, videlicet, uterus Beate Virginis, presepium, Crux, sepulchrum. In his enim locis collocatus, pacem nostram fecit. Unde cum Angelus nunciasset pastoribus eum de primo loco in secundum reclinatum, scilicet de utero in presepium, facta est cum eo multitudo celestis exercitus dicentium. Gloria in altissimis Deo et in terra pax hominibus, etc. 2Cor. 5.d. Omnia ex Deo, qui reconciliavit nos sibi per Christum.
marg.| {e} Et habitatio eius] quia in his locis habitavit.
marg.| {f} In Sion] id est in confirmatione speculationis fidei.
Numérotation du verset Ps. 75,3 
II moraliter
marg.| {c} Et factus est in pace locus eius] quasi dicat, habeas pacem cum omnibus et tunc dabis in te locum Deo, quod plus est, quam premissa. Multi enim sunt noti et nominati in aliquibus villis, vel pagis, ubi nullum proprium locum habent ; sed ubi est pax, ibi habet Deus locum. Unde 2Cor. 13.d. Pacem habete et Deus pacis et dilectionis erit vobiscum. Ecce quod a loco suo, qui est pax, cognominatur Deus pacis, sicut David Bethleemites et huiusmodi. Isti autem divites multa habent loca, in quibus non habitant. Unde si tu vis, quod Deus habitet in te, contemplare celestia et contemplans eadem, celestia desideria, quia sequitur.
marg.| {e} Et habitatio] etc. id est in contemplationibus. Pax enim necessaria est activis, ne in actibus suis turbent proximos, vel seipsos, secundum quod dicit Augustin. in omnibus moribus vestris nihil fiat, quod cuiusquam offendat aspectum. Et si pacem habeant, possunt de facili contemplari, aliter non. In aqua enim turbata non resultat Imago, nec turbatus oculus clare videre potest.
Numérotation du verset Ps. 75,4 
III
marg.| {g} Ibi] scilicet in loco, ubi habitant.
marg.| {h} Confregit potentias] id est illa, per que diabolus in homine accepit potestatem, scilicet peccata. Et subdividit.
marg.| {i} Arcum] dolositatis et deceptionis.
marg.| {k} Scutum] excusationis et defensionis.
marg.| {l} Gladium] dissensionis, vel operte impugnationis.
marg.| {m} Et bellum] omnimode contradictionis, vel rebellionis. Vel sic.
Numérotation du verset Ps. 75,4 
III aliter 1
marg.| {g} Ibi] id est in locis illis et precipue in Cruce.
marg.| {h} Confregit potentias] demonum, vel ipsos demones, qui dicuntur potestates. Eph. 6.b. Non est nobis colluctatio adversus carnem et sanguinem ; sed adversus Principes et potestates, etc.
marg.| Bernardus Debellavit aereas potestates, non manu armata, sed Cruci affixa, non equo residens ; sed in Cruce pendens.
marg.| {i} Arcum, scutum] etc. id est omnem modum tentationis eorum confregit et debilitavit, secundum quod dicitur Lc. 11.c. Si autem fortior illo superveniens vicerit eum, universa arma eius auferet.
Numérotation du verset Ps. 75,4 
III aliter 2
marg.| {g} Ibi] scilicet in Iudea et etiam per totum mundum.
marg.| {h} Confregit potentias] id est corda potentium cohibuit, ut nullus contra alterum insurgeret. Et confregit.
marg.| {i} Arcum, scutum, gladium et bellum] id est omne genus armorum et congregationis :
Numérotation du verset Ps. 75,4 
III aliter 3
marg.| {g} Ibi] scilicet In Sion.
marg.| {h} Confregit] Dominus potentias diaboli.
marg.| {i} Arcum] videlicet, scutum, gladium et bellum. Per hec quatuor intelligere possumus delectationem, consensum, actum et consuetudinem peccandi. Per arcum, qui ex improviso ferit, intelligitur subita delectatio, que mentem ex insperato penetrat. Per scutum mala voluntas, scilicet consensus : Sicut enim bona voluntas dicitur scutum contra diabolum : (Unde in Ps. 5. Domine, ut scuto bone voluntatis tue coronasti nos.) Ita mala voluntas, que consensum importat, est scutum contra Deum. Unde Sap. 1.a. In malevolam animam non introibit Sapientia Dei. Per gladium intelligitur actus peccati, quo se quisque interficit et plerumque alios. Sir. 21.a. Quasi rhomphea bis acuta omnis iniquitas. Per bellum, significatur consuetudo, qua Deus continue impugnatur. Hec confringit Deus, ibi : scilicet in Sion, id est in fide et contemplatione eternorum, sive premiorum, sive tormentorum. De premiis. Hbr. 11.e. Fide Moyses grandis factus negavit se esse filium filie Pharaonis, magis eligens affligi cum populo Dei, quam temporalis peccati habere iucunditatem, maiores divitias estimans thesauro Egyptiorum improperium Christi aspiciebat enim in remunerationem. De tormentis dicit Gregorius si ad quas descendunt impii penas, considerarent, puto gressus reflecterent, id est a peccato cessarent et ad penitatem {2.194ra} redirent.
Numérotation du verset Ps. 75,5 
IV
marg.| {a} Illuminans tu] etc. Secunda pars, ubi ostendit quod Deus illuminat fideles ; sed Iudeus infidelis dormit, nec illuminatur. Iudicat et salvat fideles ; sed infidelis Iudeus perit. Dixit ergo supra, quod confregit potentias adversas. Nec hoc solum fecisti, Domine, sed tu non alius es : Illuminans corda fidelium, o Christe, qui illuminas omnem hominem venientem in hunc mundum. Io. 1. Tu es enim lumen ad revelationem Gentium. Lc. 2.e.
marg.| {b} Mirabiliter] per miracula.
marg.| {c} A montibus] per montes, scilicet Apostolos.
marg.| {d} Eternis] id est fortibus et indeficientibus in tribulatione. Ab his montibus illuminavit Dominus mundum. Unde dixit eis. Mt. 5.b. Vos estis lux mundi. Mirabiliter, multis modis. Primo, quia mirum est, quod fidei consonat humanus intellectus. Unde Beatus Bernardus . Tria mirabilia fecit Deus, quod Deus homo, quod Mater Virgo quod cor hominis fidele. Secundo mirabiliter, quia simplices illuminavit et sapientes ceci remanserunt. Mt. 11.d. Abscondisti hec a sapientibus et revelasti ea parvulis. 1Cor. 1.d. Non multos sapientes. Tertio, quia ad simplicia et pauca verba multi convertebantur. Unde Act. 2.g. Dicitur, quod ad predicationem Petri conversi sunt tria millia in una die. Et sermonem Petri ponit ibi beatus Lucas, qui satis brevibus et simplicibus verbis compositus. Quarto mirabiliter, quia miracula faciebant et opera et vitam mirandam ostendebant. Unde vero bonorum oculi illuminati sunt, oculi malorum turbati fuerunt. Unde addit :
Numérotation du verset Ps. 75,5 
IV moraliter
marg.| {a} Moraliter : Illuminans tu mirabiliter a montibus eternis] Montes eterni sunt duo Testamenta, que montes dicuntur Altissimi, quia nullus potest ad summam eorum cognitionem ascendere. Unde Ps. 138. Mirabilis facta est scientia tua et Eterni dicuntur, secundum quod Dominus dicit : Lc. 21.f. Celum et terra transibunt ; verba autem mea non transient. De istis montibus. Za. 6.a. Ecce quatuor quadrige egredientes de medio duorum montium et montes erei, id est quatuor Evangelia de medio duorum Testamentorum, que sunt montes erei propter durationem et tinnitum. Ab his ergo montibus illuminans tu proprie, non homo, sicut in aliis scientiis : quia istam scientiam non potest homo scire, ita quod illuminetur, nisi Deo ipso illuminante. Lc. ult. g. Aperuit illis {2.194rb} sensum, ut intelligerent Scripturas. Et hoc est mirabiliter ; quia inde mirantur philosophi. Nec tantum mirantur, sed turbantur. Unde addit :
Numérotation du verset Ps. 75,5 
IV de futuro
marg.| Vel de futuro potest legi :
{a} Illuminans tu mirabiliter] post noctem huius vite.
marg.| {c} A montibus eternis] id est a rebus magnis et indeficientibus, que post hanc vitam videbuntur. Tunc enim cognoscentur ista transitoria et modica nihil fuisse. Et tunc, qui hec amplexati sunt et illa neglexerunt, se stultos reputabunt. Unde addit :
Numérotation du verset Ps. 75,6 
IV
marg.| {e} Turbati sunt] ex hac illuminatione.
marg.| {f} Omnes] etc. scilicet Iudei. Unde Mt. 2.a. Dicitur, quod nato Domino audiens Herodes Rex turbatus est et omnis Ierosolyma cum illo. Sed non potuerunt ei nocere, licet attentarent. Unde sequitur :
Numérotation du verset Ps. 75,6 
IV moraliter
marg.| {e} Turbati sunt omnes insipientes corde] Insipientes corde sunt philosophi qui de sua philosophia gloriantur. Et hos excecat sua presumptio, ne veritatem sacre scientie intelligant. Unde Rm. 1.c. Evanuerunt in cogitationibus suis et obscuratum est insipiens cor eorum : dicentes enim se sapientes esse, stulti facti sunt. Hi turbantur in theologia, dum nituntur sub regulis artis sue coarctare verba Dei, velut si tentet quis includere totum mare in chirotheca sua. Unde de eisdem bene sequitur.
Numérotation du verset Ps. 75,6 
IV de futuro
marg.| {e} Turbati sunt] id est turbabuntur, tunc.
marg.| {f} Omnes insipientes corde] cui, scilicet. Illa vera et eterna sapiebant. Et de eorum turbatione. Sap. 5.a. Videntes turbabuntur timore horribili : Et quare turbabuntur, manifestius aperit, dicens : [=> 6.V de futuro]
Numérotation du verset Ps. 75,6 
V
marg.| {g} Dormierunt] etc. id est mortui sunt, secundum quod dicitur Mt. 2.d. Mortui sunt, qui querebant animam pueri.
marg.| {h} Et nihil invenerunt] ipsi.
marg.| {i} Omnes] qui erant viri divitiarum, supple amatores et possessores.
marg.| {k} In manibus suis] quia enim divitias, quia habebant diligebant et amatas perdere timebant. Ideo ne amitterent locum et Gentem, in Christi mortem machinati sunt. Sed propter hoc multi ex ipsis dormierunt somnum mortis, a Romanis interfecti. Et illi, qui non fuerunt interfecti, sed in captivitatem ducti ; tamen quando mortui sunt nihil invenerunt in manibus suis, preter peccatum, quod commiserant, quod bene, nihil, dicitur.
marg.| Vel dormitionem vocat eorum voluptatem, qua in terra promissionis quiescebant ; sed propter Christi iniuriam dormierunt somnum, id est perfectus et finitus est somnus ille, quia Romani evigilaverunt eos. Et nihil invenerunt omnes viri divitiarum in manibus suis, quia illi eis omnia abstulerunt et amiserunt locum et Gentem. Unde sequitur :
Numérotation du verset Ps. 75,6 
V moraliter
marg.| {g} Dormierunt somnum suum] vacando studio.
marg.| {h} Et nihil invenerunt] etc. id est secularium scientiarum.
marg.| {k} In manibus suis] id est nihil, vel parum potuerunt habere de illa sacra scientia. Vel nihil invenerunt   in manibus suis, nihil operis, scilicet et per hoc parum scientie, quia per operationem melius intelligitur, quam per auditionem. Ps. 118. A mandatis tuis intellexi. Ex. ult. c. Colluctata est cum sapientia anima mea et in faciendo illam confirmatus sum.
Numérotation du verset Ps. 75,6 
V de futuro
marg.| {g} Dormierunt somnum suum] scilicet mortis.
marg.| {h} Et nihil] etc. Viri divitiarum dicuntur, qui ita divitiis adherent, sicut uxori, quasi celebratum esset matrimonium inter eos et divitias. Hi cum post mortem evigilant, nihil inveniunt in manibus suis. Unde quod prius habuerant, percipient somnium fuisse et non veras divitias. Iob. 27.d. Dives cum dormierit, nihil secum auferet. Nec mirum, si nihil inveniunt, quia nihil thesaurizaverunt in celo. Verumtamen in inferno habent thesaurum, quem bene inveniunt. Sed ille est ire. Rm. 2.a. Thesaurizas tibi iram. Porro pauperes cum dormierint, multum invenient. Ps. 126. Cum dederit dilectis suis somnum, ecce hereditas Domini, quasi dicat, presto est eis hereditas Domini, filii merces, id est negotiatio Christi, quem ipsi emerunt, omnia pro ipso contemnentes. Phil. 3.b. Omnia detrimentum feci et arbitror, ut stercora, ut Christum lucrifaciam. Deberemus ergo esse non viri divitiarum, sed viri paupertatis, ut paupertatem quasi sponsam nobis inseparabiliter assumeremus. Sed multi habent eam, ut concubinam : Multi etiam dant ei libellum repudii et cum divitiis iungunt matrimonium. Sed isti non habebunt hereditatem paupertatis, scilicet regnum celorum. Hec est Ruth Moabititis uxor Maalon, id est Christi, quo mortuo, eius uxorem debemus accipere, scilicet paupertatem, ut ei filios suscitemus ; quod si nolumus facere, hereditatem celestem, que Christi est et uxoris sue, scilicet paupertatis, vindicare non possumus. Sed, quia sunt aliqui boni divites qui non omnino divitiis adherent, sed plerumque ad Deum eriguntur, bene addit : [=> 7.VI de futuro]
Numérotation du verset Ps. 75,7 
VI
marg.| {l} Ab increpatione tua] id est propter increpationem tuam, qua increpatus es ab eis.
marg.| {m} O Deus Iacob] etc. id est illi, qui resistere voluerunt Romanis, ceciderunt et victi sunt : sicut homo, qui dormitat super equum cito cadit et vincitur, si est, qui persequatur. De hac increpatione dicit ipse in Is. 50.c. Faciem meam non averti ab increpantibus et conspuentibus in me.
marg.| {l} Vel in bono potest legi: Ab increpatione tua quia predicantibus Apostolis, Spiritus sanctus arguit mundum de peccato. Io. 16.b.
marg.| {n} Dormitaverunt] id est cadere se permiserunt victi somno contemplationis.
marg.| {o} Qui ascenderunt equos] id est qui tibi prius contrarii rebellabant. Sicut Paulus, quem cum Dominus increpasset. Act. 9.a. Cecidit. Unde dicitur ibi : Circumfulsit eum lux de celo et cadens in terram, {2.194va} Δ audivit vocem de celo dicentem sibi : Saule, Saule, quid me persequeris ? Et ille tremens, ac stupens dixit : Domine, quid me vis facere ? Et Act. 2.f. Petro increpante eos et predicante, compuncti sunt corde et dixerunt ad Petrum et ad reliquos Apostolos : Quid faciemus, viri fratres ? Nec mirum, si ceciderunt, quia [=> v. VII]
Numérotation du verset Ps. 75,7 
VI de futuro
marg.| {l} Ab] etc. quasi dicat O Deus Iacob, scilicet luctantium in actione bona, non dormientium in pigritia, vel peccato, tu increpasti divites per predicationes, per egritudines. Et per hanc increpationem aliquantulum excitasti eos, ut non omnino dormirent ; sed interdum ad te respirantes potius dormitarent. De hac increpatione Iob. 33.c. Increpat per dolorem in lectulo et omnia ossa eius marcescere facit. Et 5.c. Increpationem Domini ne reprobes. Isti ergo licet per increpationem Domini excitentur, non tamen penitus vigilant, sed dormitant. In quo notatur periculum divitiarum, que hominem non sinunt perfecte vigilare ad Deum, sed frequenter eum secum dormitare faciunt per diversas occupationes et curas. Omnino etiam dormiunt, nisi ascendant equos, id est nisi sibi divitias subiiciant. Unde dicebat Poeta : Et mihi res, non me rebus, submittere conor. In hoc ergo Psalmo notanda est triplex dormitio : prima est bona pacificorum, ibi : In pace factus est locus eius. Ps. 4. In pace in idipsum dormiam et requiescam. Secunda est divitum. Ibi :   [Dormierunt somnum suum] etc. Tertia est militum. Ibi : Dormitaverunt, etc. Sed periculum etiam est dormire super equum, quia cito cadit homo et dure et portatur, quo vult equus. Omnino ergo esset vigilandum equitantibus. Triplicem autem equum debet homo ascendere, id est sibi submittere, scilicet carnem, possessionem, prelationem. Primum ascendit castus. Secundum largus. Tertium humilis. Sed e contrario, equi ascendunt homines, quando caro dominatur per libidinem, pecunia per avaritiam, prelatio per ambitionem, vel inanem gloriam.
Numérotation du verset Ps. 75,8 
VII
marg.| {a} Tu terribilis es] id est potens et timendus et magne Maiestatis. Ps. 46. Dominus excelsus terribilis, Rex magnus super omnem terram. Et ideo potuisti facere, ut Romani insurgerent et ut Iudei succumberent. Quia ex quo talis es.
marg.| {b} Et quis ? ] etc. id est contrahit voluntati tue ? quasi dicat, nullus ? Est. 13.c. Non est, qui possit tue resistere voluntati.
marg.| {c} Et tunc ira tua] id est pena incipit, que eis incepit tunc et numquam terminabitur eis, qui in cecitate permanserunt.
Numérotation du verset Ps. 75,8 
VII de futuro
marg.| Bene autem vigilaret, qui bene adverteret, quod sequitur :
{a} * Tu terribilis es] futurus Iudex. Sir. 43.d. Terribilis Dominus et magnus vehementer et mirabilis potentia ipsius. Hbr. 10.e. Terribilis est quedam expectatio Iudicii et ignis emulatio, que consumptura est adversarios.
marg.| {b} Et quis resistet tibi ?] Nullus, quia tu es potentissimus, Iob. 9.b. Deus, cuius ire resistere nemo potest. Et eodem a. Quis resistit ei et pacem habuit ? Et dicit, quis resistet in futuro, quia in presenti videtur sibi resisti. Et prelati et clerici debent eius ire resistere et placare eum pro populo, Ier. 15.g. Quis est iste pastor, qui resistat vultui meo ? Ez. 22.g. Quesivi de eis virum, qui interponeret sepem et staret oppositus contra me pro terra, ne dissiparem eam : et non inveni et effudi super eos indignationem meam. Is. 64.c. Non est, qui invocet nomen tuum : qui consurgat et teneat te.
marg.| {c} Ex tunc] id est a die Iudicii et antea apparebit ira tua super reprobos, Ps. 20. Dominus in ira sua conturbabit eos et devorabit eos ignis. Apc. 6.d. Tunc dicent montibus et petris : cadite super nos et abscondite nos a facie sedentis super thronum et ab ira agni, quoniam dies venit, dies magnus ire impiorum et quis poterit stare ? supra, Domine, in furore tuo. Et quomodo apparebit, subiungit : [=> 9.VIII de futuro]
Numérotation du verset Ps. 75,9 
VIII
marg.| {d} De celo] ad quod ascenderas.
marg.| {e} Auditum fecisti] in terra.
marg.| {f} Iudicium] quasi dicat, tu qui es in celo, ostendisti in terra, quid de Iudeis decreveras facere, scilicet quod per Romanos destruerentur. Et ex hoc.
marg.| {g} Terra] id est habitantes in terra Iudee. Tremuit. Et pre timore.
marg.| {i} Quievit] id est cessavit ab omni opere. Vel quievit, id est non restitit inimicis. Nec mirum, quia Deus ibi operabatur et mittebat adversarios contra eos. Unde addit :
Numérotation du verset Ps. 75,9 
VIII de futuro
marg.| {d} De celo] etc. id est facies, quando sonante tuba Angelica dicetur : Surgite mortui : venite ad iudicium 1Th. 4.d. Ipse Dominus in iussu et in voce Archangeli et in tuba Dei descendet de celo : et mortui, qui in Christo sunt, resurgent primi. 1. Cor. 15.g. Canet enim tuba, etc. Et hoc audito.
marg.| {g} Terra] id est peccatores.
marg.| {h} Tremuit] id est tremet, nihil habens meriti.
marg.| {i} Et quievit] id est quiescet ab omni opere, quasi dicat, tunc non poterunt operari, nec mereri : quod utique libenter facerent, si liceret. Ez. 3.g. Qui audit, audiat : et qui quiescit, quiescat. Eccl. 9.c. Quodcumque facere potest manus tua, instanter operare : quia nec opus, nec ratio, nec scientia, nec sapientia apud inferos, quo tu properas. Io. 9.a. Operamini, donec dies est, venit nox, in qua nemo potest operari.
Numérotation du verset Ps. 75,10 
IX
marg.| {k} Cum exsurgeret] id est hoc factum, cum exsurgeret in Iudicio Deus, id est contra eos insurgere Romanos faceret suo iusto Iudicio, quia contra suum Creatorem et Salvatorem insurrexerant. Ps. 26. Insurrexerunt in me testes iniqui. Vel. In Iudicio, id est ut iudicaret mala, que ipsi Iudei faciebant Christianis fidelibus. Unde addit :
marg.| {m} Ut salvos faceret] a persecutione Iudeorum.
marg.| {n} Omnes mansuetos terre] id est eos, qui in terra manui Dei se submiserunt per fidem et obedientiam mandatorum Evangelii.
Numérotation du verset Ps. 75,10 
IX de futuro
marg.| {k} Cum exsurgeret] id est cum exsurget.
marg.| {l} In Iudicio Deus] qui hic primo surrexit homo in primo adventu ; sed in secundo exsurget Deus et cognoscetur Dominus Iudicia faciens, qui {2.194vb} non est cognitus iniurias patiens. In primo adventu surrexit in Iudicio, id est ut iudicaretur. In secundo exsurget in Iudicio, id est ut iudicet. Io. 16.b. Cum venerit ille, arguet mundum de peccato et de iustitia et de Iudicio. De Iudicio quidem, quia Princeps mundi huius iam iudicatus est.
marg.| {m} Ut salvos] etc. qui hic manui eius fuerunt assueti et domestici eius. Et e contrario, ut damnet eos, qui fuerunt alieni et sicut animalia silvestria manum eius fugerunt, sicut dicitur Os. 9.c. Ephraim quasi avis avolavit. Sed ibi comminatur eis, subdens. Sed et ve eis, cum recessero ab eis. Dicit autem potius :   Ut salvos faceret omnes mansuetos, etc. quam ut damnet reprobos ; quia principalis eius intentio et opera est salvare, unde Salvator dicitur : Numquam autem damnator appellatur, quia damnare non est proprium opus eius. Unde Is. 28.f. Irascetur, ut faciat opus suum ? quasi dicat non. Et subdit. Alienum est opus eius. Ac si aperte dicat, irasci et damnare non est ei proprium opus, sed misereri et salvare. Unde competit ei, quod dicit Poeta : « Est piger ad penas Princeps, ad premia velox : Quique dolet, quotiens cogitur esse ferox ».
Numérotation du verset Ps. 75,11 
X
marg.| {o} Quoniam cogitatio] etc. Tertia pars, ubi ostendit, quare salvabuntur mansueti, etiam devotos admonet offerre vota, quasi dicat Immo salvos facies, Domine, mansuetos, quoniam cogitatio hominis audientis predicationem Apostolorum.
marg.| {p} Confitebitur tibi] id est corde credet ad iustitiam. Et dicit hominis, id est etiam Philosophi et sapientis.
marg.| {q} Et reliquie cogitationis] etc. Reliquie cogitationis sunt {2.195ra} Δ verba et opera, quia ex abundantia cordis os loquitur. Et quod cor concipit, manus operatur. Idem est ergo, ac si dicat ; non tantum corde cogitando et credendo confitebitur tibi ; sed et ore confitebitur et opere obsequetur tibi. Rm. 10.b. Corde creditur ad iustitiam : ore autem confessio fit ad salutem. Sed hec duo etiam non sufficiunt, nisi sequatur operatio. Iac. 2.c. Quid proderit, fratres mei, si fidem quis dicat se habere ; opera autem non habeat ? Et in eodem d. Fides sine operibus mortua est. Hec autem reliquie cogitationis diem festum agunt Domino, cum verba et cogitationes et opera ab omni opere servili, scilicet a peccato cessant et Deo vacant.
Numérotation du verset Ps. 75,11 
X moraliter
marg.| {o} Moraliter : Quoniam cogitatio] etc. Hoc potest legi de utraque confessione, scilicet laudis et peccatorum. Laudis, sic. Vere salvabit mansuetos. Quoniam cogitatio hominis, id est utentis ratione et naturaliter mansuetus est.
marg.| {p} Confitebitur tibi] laudando te in corde intus, quasi dicat non cogitabit de luxuria, sicut equus ; aut de gula, sicut porcus ; aut de crudelitate, sicut leo et huiusmodi. Sap. 1.a. Perverse cogitationes separant hominem a Deo. Et ibidem b. Aufert se a cogitationibus, que sunt sine intellectu. Ideo dicit, cogitatio hominis. Is. 32.b. Princeps vero ea, que digna sunt Principe, cogitabit.
marg.| Vel de confessione peccatorum legitur. Et notatur hic, quod confessio debet esse premeditata, cum dicit : Cogitatio hominis confitebitur tibi. Ps. 37. Iniquitatem meam annuntiabo : ecce confessio. Et ut bene annuntiem : cogitabo pro peccato meo : Ecce premeditatio.
marg.| Notandum ergo quod mala sunt cogitanda homini, qui bene vult confiteri et satisfacere. Debet enim homo circa peccatum suum cogitare, quid fecit, scilicet genus peccati. Is. 38.c. Recogitabo tibi omnes annos meos in amaritudine anime mee. Ier. 2.e. Vide vias tuas in convalle : scito, quid feceris cursor levis, etc.
marg.| Secundo debet cogitare angustiam peccati. Ier. 2.d. Scito et vide, quoniam et amarum est dereliquisse te Dominum Deum tuum.
marg.| Tertio periculum peccati. Gn. 3.b. Adam, ubi es.
marg.| Quarto defectum peccati. Lc. 15.c. Facta est fames valida in regione illa. Os. 4.c. Fornicati sunt et non cessaverunt. Ibi dicit Ier. Voluptas habita famem, non satietatem parit.
marg.| Quinto vilitatem peccati. Ier. 2.g. Quia vilis facta es nimis iterans vias tuas.
marg.| Sexto oppressionem, quam facit diabolus. Dt. 25.d. Memento, quid fecerit tibi Amalech, id est diabolus.
marg.| Septimo quadruplex damnum, quod incurrit homo ex peccato, scilicet bonorum operum mortificationem, naturalium bonorum diminutionem, a communione Sanctorum eiectionem, eterne hereditatis exheredationem. De duobus primis. Lc. 10.e. Homo quidam descendebat a Hierusalem in Iericho et incidit in latrones, id est in demones, qui despoliaverunt eum, omni bono gratuito et plagis impositis, id est naturalibus vulneratis, abierunt semivivo relicto. De tertio dicitur. Dn. 4.e. Eiicient te ab hominibus et cum bestiis, ferisque erit habitatio tua. De quarto dicitur. Lc. 15.d. Quanti mercenarii in domo Patris mei abundant panibus ; ego autem, etc.
marg.| Octavo debet cogitare vitam bonorum, ut de sua confundatur magis. Iob. 33.d. Respiciam homines et dicam : peccavi et vere deliqui : et ut eram dignus, non recepi.
marg.| Nono debet cogitare, quod Deus videt peccata sua. Lc. 15.e. Pater, peccavi in celum et coram te.
marg.| Decimo districtum Iudicium. Ps. 11. Iudicia tua non sum oblitus.
marg.| Undecimo misericordiam Dei, ne cadat in desperationem timore Iudicii. Ps. 25. Misericordia tua ante oculos meos est. Unde in quodam responsorio cantamusa : Tribularer, si nescirem misericordias tuas, Domine. Si ergo homo hec omnia cogitaret, tunc cogitatio hominis confiteretur Deo et nihil abscondere vellet ab eo.
a Corpus antiphonalium Officii n° 7778 ; htt ps://gregorien.info/chant/id/8170/10/fr
marg.| {q} Et reliquie] etc. Reliquie, que relinquuntur ex hac cogitatione, sunt contritio, vel compunctio cordis et confessio oris et satisfactio operis, que melius exprimuntur per aliam litteram, que habet sic ; Meror hominis confitebitur et reliquiis meroris accingeris. Hec faciunt Domino diem festum, quia * ut dicit Dominus. Lc. 15.b. Gaudium erit in celo super uno peccatore penitentiam agente. Io. 6.a. Erat proximum Pascha dies festus Iudeorum. Nm. 28.a. super illud. Hostias meas observate in diebus festis meis, dicit Glossa Puto per singulos fideles, qui convertuntur ad Deum et in fide proficiunt, festivitas oritur a Domino. Item in ipsa Glossa Letantur Angeli, ad quorum festivitatem accedunt conversi. Item super illud Nm. 29.a. Affligetis animas vestras : dicit Origenes. O mira festivitas, dies festus vocatur anime afflictio. Ut ergo faciamus Domino iugem solemnitatem, id est continuam penitentiam, hortatur, ut voto nos affligamus, neque quandoque relinquamus penitentiam. Unde addit : [=> moraliter]
Numérotation du verset Ps. 75,12 
XI
marg.| {a} Vovete] ergo in Baptismo, abrenunciantes Satane et omnibus pompis eius. Genesis 28.d. Dicitur de Iacob, qui significat Christianum in Baptismo supplantantem diabolum, quod votum vovit Domino, dicens : Si fuerit Deus mecum et custodierit me, etc. erit mihi Dominus in Deum.
marg.| {b} Et reddite] etc. quod vovistis.
marg.| {c} Omnes qui] etc. id est o vos Gentiles, qui in circuitu terre sancte habitantes vosipsos vultis Deo offerre. Is. 19.d. Cognoscent Egyptii Dominum et colent eum in muneribus et vota vovebunt Domino et solvent. Afferte, dico, munera terribili. Vel vovete et reddite terribili, pro miraculo facto in morte Ananie et Saphyre dicitur Actuum 5.b. Quod factus est timor magnus in universa Ecclesia et in omnes, qui audierunt hec. Et infra c. Nemo audebat se coniungere illis, sed magnificabat eos populus. Nec tantum populares, sed et Reges. Unde addit :
marg.| {e} Et ei] etc. pre stupore et timore mirabilium operum suorum.
marg.| {f} Terribili apud omnes Reges terre] hoc glosat id quod premissum est :   Aufert spiritum Principum. Hoc accidit in pluribus, qui non tantum perterriti, sed etiam conversi fuerunt, 3Rg. 10.a. Videns Regina Saba, id est Ecclesia de Gentibus, omnem sapientiam Salomonis, id est Christi et ordinem ministrantium, id est Apostolorum et cetera non habebat ultra spiritum.
Numérotation du verset Ps. 75,12 
XI moraliter
marg.| {a} Vovete] hoc est consilium.
marg.| {b} Et reddite] hoc est preceptum, id est si vovistis, reddite. Dt. 23.d. Cum votum voveris Domino Deo tuo ; non tardabis reddere, quia requiret illud Dominus Deus tuus : et si moratus fueris, reputabitur tibi in peccatum. Eccles. 5.a. Si quid vovisti, ne moreris reddere. Prv. 20.d. “Ruina est homini devotare Sanctos et post vota retractare”. Nm. 30.a. Si quis virorum votum Domino voverit, aut se constrinxerit iuramento, non faciet irritum verbum suum ; sed omne, quod promisit, implebit. Ps. 65. Reddam tibi vota mea, que distinxerunt labia mea et locutum est os meum in tribulatione mea. Hoc dico, facite.
marg.| {c} Omnes, qui in circuitu] etc. quasi dicat, accedite usque ad me, voventes secundum meum consilium, ut ad meum exemplum vivatis in voluntaria paupertate et perpetua castitate et perfecta obedientia et non circumeatis rotam mundi. Ps. 11. In circuitu impii ambulant. In hoc enim circuitu offerunt munera Domino, dantes aliquando Eleemosynam, vel ieiunantes, vel orantes : {2.195rb} et ita servire volunt Domino a longe, nec volunt usque ad ipsum accedere, ut in ipsum totam sollicitudinem suam proiiciant et pro amore eius mundi circuitum relinquant. Hoc fecit Petrus et docuit, dicens. Mt. 19.d. Ecce nos reliquimus omnia et secuti sumus te, etc. 1Pt. 5.h. Omnem sollicitudinem vestram proiicientes in eum, quoniam ipsi cura est de vobis. Augustinus Proiice te in Deum : non enim tam crudelis est, ut se subtrahat et te cadere permittat. Vel. Reddite vota vestra, omnes, qui in circuitu eius affertis munera. Hoc dicit quibusdam, qui post votum suum circumeunt hinc et inde querentes occasiones et dilationes, quasi Deus, cui fecerunt votum, non videret intentionem eorum. Et si non vultis hoc facere ex amore puro, saltem moveat vos timor, ut huiusmodi vota faciatis et reddatis.
Numérotation du verset Ps. 75,12 
XII
marg.| {d} Terribili] Domino, qui terribilis apparebit in Iudicio eis, qui hic nolunt eum sequi. Hbr. 10 f. Horrendum est incidere in manus Domini. Sap. 6.a. Horrende et cito apparebit vobis, quoniam Iudicium durissimum his, qui presunt, fiet. Nolite ergo ambire prelationem, sed subiicite vos Deo per obedientiam, quia sicut ibi Sap. 6.a. Additur. Exiguo concedetur misericordia et potentes potenter tormenta patientur. Nm. 25.a. Tolle cunctos Principes populi et suspende eos contra Solem in patibulis. Ibi Glossa Hoc homines si attenderent, prelationes non ambirent. Et si non timetis eum propter futurum Iudicium, saltem quia interdum se vindicat in presenti, ipsum timete. Unde addit :
Numérotation du verset Ps. 75,13 
XII
marg.| {e} Et ei qui aufert spiritum Principum] id est faciet eos mori subito. Sicut compertum est de multis Principibus et prelatis, quod subito mortui sunt. Dn. 5.g. Deum, qui habet flatum tuum in manu sua, non glorificasti. Is. 22.f. Expellam te de statione tua et de ministerio tuo deponam te. Eccles. 10.b. Omnis potentatus vita brevis. Is. 22.e. Quasi pilam mittit te Dominus in terram latam et spatiosam, ibi morieris et cetera. Unde propter hoc saltem deberent eum timere, qui terrena diligunt. Unde addit :
marg.| {f} Terribili apud omnes Reges terre] id est quia et eos a regno in presenti expellit et in futuro rediget in carcerem inferni et similiter omnes terrena diligentes et precipue clericos et prelatos, qui cum debeant esse Reges et Rectores animarum, neglectis animabus, Reges terre se fecerunt : quia solum terrenis regendis intendunt.
marg.| Ut ergo ista caveatis, vovete et reddite, triplex votum summe vite factum, summe Trinitati, scilicet
- votum obedientie [terribili] Reverendo Patri Iob. 25.a. Potestas et terror apud ipsum est.
- Et votum castitatis, Spiritui sancto, qui aufert spiritum Principum, id est demonum. Lc. 11.c. In digito Dei eiicio demonia.
- Et votum paupertatis, filio terribili apud Reges terre, quia ipse pauperrimus fuit in hac vita et divites et Reges terre iudicabit in futuro. Ps. 74. Cum accepero tempus, ego iustitias iudicabo. Sap. 6.a. Audite, Reges et intelligite, discite, Iudices finium terre, qui continetis multitudines et placetis vobis in turbis nationum : quoniam data est a Domino vobis potestas et virtus ab Altissimo, qui interrogabit opera vestra et cogitationes scrutabitur quoniam cum essetis ministri regni illius, non recte iudicastis, nec custodistis legem iustitie, neque secundum voluntatem eius ambulastis.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Ps. Psalmus 75), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 29/04/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=26&chapitre=26_75)
Signaler un complément d'information

Notes :