Nicolaus de Lyra

Psalmus 99

Numérotation du verset Ps. 99,1 

¶Psalmus in confessione1.
¶Codd. : (Ps. 99) D30 Rusch Ps-G
1 in confessione] David. Vox apostolorum de adventu Christi dereliquis D30
Numérotation du verset Ps. 99,2 I

Iubilate Deo2 :
2 Deo C Edmaior. ( C I ΨB Ω) Clementina Rusch cum Ps-R ] Domino Ps-G D30
omnis terra ¦
servite
Domino in letitia.
Numérotation du verset Ps. 99,II 

Introite
in conspectu eius ¦ in exultatione.
Numérotation du verset Ps. 99,3 III

Scitote
quoniam Dominus ipse est Deus ¦ ipse fecit nos
et non ipsi nos .
Numérotation du verset Ps. 99,IV 

Populus eius
et oves
pascue eius†
Numérotation du verset Ps. 99,4 

introite
portas eius in confessione ¦
atria eius
in hymnis
confitemini illi.3
3 <divisio.> eius+... D30²
Numérotation du verset Ps. 99,V 

Laudate nomen eius
Numérotation du verset Ps. 99,5 

quoniam suavis est4 Dominus†
4 est Edmaior. (ΦP ΨB V D) D30 Ω Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Correc2 (antiq. non interponunt EST ) Ps-G
in eternum
misericordia eius ¦ et usque in generationem5 et generationem veritas eius.
5 generationem Ps-G Correc2 Rusch ] generatione Ps-G (Q² ΦR U ΨB V) D30 Ω Rusch (Glossa) Ed1530

Psalmus 99

Numérotation du verset Ps. 99,ad litteram 
marg.| {3.1199} .1. Iubilate Deo . Huic psalmo premittitur talis titulus in Hebreo : Psalmus ad confitendum, et in translatione Hieronymi et in ista qua communiter utimur, dicitur Psal. pro confessione, et idem penitus importatur. Ex hoc autem titulo non apparet auctor Psal. sed a Iudeis {3.1200} dicitur fuisse Moyses, ab Augustino vero ipse David, sed de hoc non est magna vis, quia auctor eius quicumque fuerit spiritum sanctum habuit, sed ex titulo predicto satis apparet ad quid Ps. iste factus fuerit scilicet, ut cantaretur in oblatione hostie pacifice de qua habetur Leu. 7. que offerebatur domino pro aliquo beneficio ab eo obtinendo, ad quod preexigitur divina placatio vel pro beneficio obtento, ad {3.1201} quod debet sequi gratiarum actio, et propter hoc talis oblatio dicebatur, quedam confessio divine laudis, et similiter Ps. iste qui decantabatur in oblatione eius. Et dividitur in tres partes in prima ad Dei laudem inducuntur omnes generaliter, in secunda populus iudaicus offerens specialiter, ibi. Introite in conspectu eius. Tertio ministrorum cetus singulariter, ibi. Populus eius. Circa primum sciendum, quod omnis homo a Deo recipit speciale beneficium, scilicet rationem et intellectum, per quod est capax ipsius Dei, quod aliis creaturis inferioribus non convenit, propter quod ad laudem Dei tenetur assurgere et hoc est quod dicitur.
marg.| Iubilate Deo omnis terra. id est habitantes in omni terra.
Numérotation du verset Ps. 99,ad litteram 
marg.|  .1. Servite domino. Quia non placent Deo servitia coacta, sed voluntaria, et hec sunt delectabilia.
marg.|  .2. Introite etc. Hic consequenter inducitur populus Hebraicus specialiter qui offerebat hostias pacificas ad ostium atrii sacerdotum, ita quod videbat oblationem sui sacrificii et quantum ad hoc dicitur. Introite in conspectu eius. idest, ad locum unde conspici poterat divinus cultus in altari holocaustorum, quod non permittebatur Gentilibus.
marg.|  .3. In exultatione. id est in mentis devotione cuius ratio subditur.
marg.|  .4. Scitote quoniam dominus ipse. Idest, creator omnium. Quod declaratur in homine, cum dicitur.
marg.|  .5. Ipse fecit nos. Dando animam intellectualem, que non educitur de potentia materie, unde dicit Philosophus libr. de animalibus quod intellectus est ab extrinseco, et sic per creationem que soli Deo competit qui est virtutis infinite que ad creationem requiritur, eo quod inter ens et nihil nulla est proportio : et ex hoc sequitur quod sit creator omnium{3.1202} quia virtus infinita multiplicari non potest, sed est una tantum.
marg.|  .6. Populus eius. Hic inducitur ministrorum cetus specialiter, quia in oblatione hostie pacifice sacerdotes et Levite intrabant ad altare, illi ad offerendum isti ad cantandum, et quantum ad hoc dicitur. Populus eius et oves pascue eiusintroite. Licet enim omnes Hebrei essent, populus Dei, tamen sacerdotes et Levite speciali modo dicebantur eius populus, quia ad eius obsequium deputati erant.
marg.|  .7. Et oves pascue eius. Quia de oblationibus et decimis Deo oblatis erant nutriti et sustentati, eo quod deserviebant divino cultui. ideo subditur.
marg.|  .8. Introite portas eius. Ad altare divini cultus.
marg.|  .9. In confessione. scilicet laudis divine offerendo sacrificia et cantando cantica, et ad hoc pertinet quod subditur.
marg.|  .10. Atria eius. Idest, introite in atria eius, quia altare holocaustorum erat in atrio sacerdotum, quod dicebatur atrium interius et sic per alia atria ubi laici erant, transibant prius.
marg.|  .11. In hymnis. Idest laudibus ad hoc factis a sanctis prophetis.
marg.|  .12. Confitemini illi. Confessione laudis.
marg.|  .13. Laudate nomen eius quoniam suavis est dominus. Idest, cito placabilis hostiis et laudibus devotis.
marg.|  .14. In eternum misericordia eius. Quia semper paratus est indulgere penitentibus.
marg.|  .15. Usque in generatione. Fideliter adimplendo promissa. Moraliter autem potest exponi Psalmus iste, ut sit invitatio ad Dei laudem, populi communis et ministrorum ecclesie in oblatione eucharistie, que cum divinis laudibus debet offerri Deo patri, quia hec est hostia vere pacifica, per cuius oblationem summus sacerdos Iesus Christus pacificavit omnia que in celis et in terris sunt, Col. primo capitulo
Numérotation du verset Ps. 99,moraliter 
marg.| {3.1199} .1. Iubilate Deo . Secundum Hebreos Moyses fecit hunc psalmum in oblatione hostie pacifice per Levitas decantandum.
marg.| {3.1200} Mystice vero potest exponi, ut sit laus decantanda in oblatione eucharistie, que est hostia pacificans omnia que in celis sunt et in terris Col. primo capitulo Et sic dicitur. Iubilate Deo omnis terra, idest habitatores omnis terre.
Numérotation du verset Ps. 99,moraliter 
marg.| {3.1201} .1. Servite domino in letitia. Idest, in mentis devotione, et idem repetitur cum dicitur.
marg.|  .2. Introite in conspectu eius, in exultatione. Et subditur causa.
marg.|  .4. Scitote quoniam dominus ipse est Deus. Creator noster latria colendus.
marg.|  .6. Populus eius et oves pascue eius. Id est, vos populi Christiani.
marg.| {3.1202} .8. Introite portas eius. scilicet ecclesie triumphantis, quia vobis aperuit portas ecclesie triumphantis.
marg.|  .9. In confessione atria eius. Laudis divine.
marg.|  .13. Laudate nomen eius quoniam suavis est dominus. Proprium enim eius est misereri et parcere.
marg.|  .15. Usque in generatione. Quia semper implet promissa.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 99), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 10/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_99)
Signaler un complément d'information

Notes :