Nicolaus de Lyra

Psalmus 129

Numérotation du verset Ps. 129,1 

¶ Canticum graduum.1
¶Codd. : (Ps. 129) Hi D14 D30 Ω F ΩX Δ Rusch Ps-G
1 graduum] + Vox Christi D30
Numérotation du verset Ps. 129,I 

De profundis
clamavi ad te Domine ¦
Numérotation du verset Ps. 129,2 

Domine
exaudi vocem meam.
Numérotation du verset Ps. 129,II 

Fiant
aures tue
intendentes ¦ in vocem deprecationis mee.
Numérotation du verset Ps. 129,3 III

Si iniquitates2
2 iniquitates Ps-G Hi D30 Ω F ΩX Δ Rusch ] iniquitatem Ps-GR) D14 cum Ps-δ Ps-Moz Ps-Med
observaveris Domine3 ¦
3 observaveris Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi Ω F Rusch cum Ps-R ] observabis Ps-G (F I L M Q Φ U G K)
Domine quis
sustinebit?
Numérotation du verset Ps. 129,4 IV

Quia apud te propitiatio est ¦
et4 propter legem tuam5
4 et Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D30 Ω F ΩXΔ Rusch cum Ps-R LXX (R καί) ] om. Ps-G* (F I L M Q² W ΦG U G K) |
5 legem tuam Cas557 (legem) Ps-G* Ps-R Ps-α Ps-γ Ps-Med (+ Clm343 VL409 L ) pleraque Psalteria Veteris Latinae cum LXX (νόμου σου R Sedulius [τō νωμō] Rahlfs), Hexapl. (Sym. et Theodot. ex hebr. תורא => תּוֹרָה, cf. Hieron. ep. 106) ] nomen tuum VL408 L Ps-Med.  ; legem et nomen Basel cum LXX Luc (HoP, Oxford 1825 : dik8908 dik39114 VL408 G VL409 G cum Sahid., plerique codd. ; FIELD , t. 2, Oxford, 1875 : « hodierna ad unum omnia [exemplaria] cum Syro-hex. » : του ονοματος) ; timorem Hexapl. (Aquila), terrorem Hexapl. (Quinta), cum terribilis sis Ps-H cum hebr. תִּוָּרֵא לְמַעַן ; cf. |
sustinui te6 Domine.
6 te] om. F² L cum hebr. et Ps-H; cf. LXX (S)
Numérotation du verset Ps. 129,V 

Sustinuit anima mea
in verbo7 eius8 ¦
7 verbo Ps-G (M² ΨB V D ) Hi D30 Ω M Ω F Ω S Ω X Δ Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-Moz X Ps-Med] verbum Cor2 Ps-G* |
8 eius] ※ΨB |
Numérotation du verset Ps. 129,5 

speravit anima mea in Domino.
Numérotation du verset Ps. 129,6 VI

A custodia
matutina usque ad noctem ¦ speret Israel9 in Domino.10
9 speret Israel ΩX (post. cor. al. m.) ] speravit anima mea ΩX*, sperat R |
10 in Domino] om. R I |
Numérotation du verset Ps. 129,7 VII

Quia apud Dominum misericordia ¦ et copiosa
apud eum redemptio.
Numérotation du verset Ps. 129,8 VIII

Et ipse redimet
Israel ¦ ex omnibus iniquitatibus eius.

Psalmus 129

Numérotation du verset Ps. 129,ad litteram 
marg.| {3.1459} De profundis. Titulus. Canticum graduum. et patet sententia per predicta. De materia vero huius psal. dicunt aliqui, quod est oratio ipsius David pro sua liberatione a peccatis adulterii cum Bethsabee et homicidii Urie, sed finis psal. videtur magis pretendere, quod sit oratio pro liberatione populi Israel a Babylonica captivitate facta ab aliquo spiritum Dei habente, qui loquens in persona populi dicit.
marg.|  .1. De profundis. id est de terra Babylonis, que est dimissa respectu Iudee, et etiam quia in Babylone aliqui de Iudeis erant positi in carceribus subterraneis.
marg.|  .2. Clamavi ad te domine. orando corde et ore.
marg.|  .3. Fiant aures. Loquitur de Deo ad modum hominis, cuius aures sunt attente ad petitionem quam vult exaudire.
marg.| {3.1460} .4. Si iniquitates observaveris domine. volendo eas usque ad ultionem punire.
marg.|  .5. Domine quis sustinebit. quasi dicat nullus, quia peccata propter que populus fuit captivatus fuerunt multa et gravia valde, ut patet ex 3Rg. et 2Par.
marg.|  .6. Quia apud te propitiatio est, et propter legem tuam sustinui te domine. In Hebreo habetur. Quia tecum est propitiatio, propter hoc timeberis. Quod exponit Rabbi Salomon sic. Quia tecum est propitiatio. id est quia tu solus potes peccata dimittere vel remittere. Propter hoc timeberis. id est es timendus. Si enim alius posset, quia ad illum posset esse recursus. Et ad idem videtur tendere translatio Hieronymi que sic habet. Quia tecum est propitiatio, cum sis terribilis. Secundum vero translationem communem hic allegatur ratio, quod Deus non puniat peccata ad plenum ex allegatione sue misericordie, cum dicitur. Quia apud te propitiatio est. quasi dicat Quia proprium tibi est misereri et parcere, non decet te iniquitates predicto modo observare.
Numérotation du verset Ps. 129,ad litteram 
marg.| {3.1461} .1. Et propter legem tuam. que promittit vere penitentibus misericordiam.
marg.|  .2. Sustinui te domine. expectando beneficium tue misericordie.
marg.|  .3. Sustinuit anima mea in verbo eius. quod promittit misericordiam penitentibus, et sic est repetitio eiusdem sententie sub aliis verbis ad maiorem expressionem affectus, sicut communiter fit in devotis orationibus.
marg.|  .4. Speravit anima mea in domino. Hic est principium versus, qui talis est in Hebreo et in translatione Hieronymi. Anima mea ad dominum a vigilia matutina usque ad vigiliam matutinam, et sic exponitur, Anima mea ad dominum intenta per devotionem expectando suam misericordiam. A vigilia matutina usque ad vigiliam matutinam. id est a principio diei naturalis usque in finem includendo diem et noctem, et per hoc {3.1462} insinuat psal. quod anima iusti semper debet esse ad dominum intenta non solum tempore prosperitatis, significato per diem, sed etiam adversitatis significato per noctem. Et sic cum in translatione communi dicitur.
marg.|  .5. A custodia matutina. Li usque ad noctem, intelligitur inclusive.
marg.|  .6. Speret Israel in domino. Hic est principium versus sequentis in Hebreo et in translatioHieronymi. Dicit igitur. Speret Israel in domino. misericordiam eius patienter expectando. Cuius rationem assignat dicens.
marg.|  .7. Et copiosa apud eum redemptio. Quasi diceret. Potens est multis modis redimere populum Israel de captivitate, et non solum de captivitate corporali, sed etiam spirituali, ideo subditur.
marg.|  .8. Et ipse redimet Israel. Quod semper verificatur de vere penitentibus, et sic ex fine huius psal. apparet, quod est oratio pro toto populo Israel, sicut predictum est in principio eius.
Numérotation du verset Ps. 129,moraliter 
marg.| {3.1459} .1. De profundis. Iste Psalmus est oratio pro liberatione populi Israel de captivitate Babylonica. Moraliter autem est oratio peccatoris pro liberatione de servitute diabolica. Et sic dicitur in eius persona. De profundis, scilicet peccatorum.
marg.|  .2. Clamavi ad te domine. qui solus potes me liberare.
marg.|  .3. Fiant aures tue intendentes. Modus enim exaudire volentis, {3.1460} est auribus attendere ad vocem deprecantis.
marg.|  .4. Si iniquitates observaveris domine. ad puniendum eas secundum quantitatem culpe.
marg.|  .5. Domine quis sustinebit. quasi dicat nullus, quia tanta est offensa, quantus ille qui offenditur, ideo remedium subditur.
marg.|  .6. Quia apud te propitiatio, est. supple pena peccatori debita minuetur.
Numérotation du verset Ps. 129,moraliter 
marg.| {3.1461} .1. Et propter legem, scilicet evangelicam, que est lex amoris et gratie.
marg.|  .2. Sustinui te domine. id est punitionem tuam sustinui patienter in spe misericordie.
marg.|  .3. Sustinuit anima mea in verbo eius, etc. id est in filio, qui mediator {3.1462} est patri reconcilians peccatores, ideo subditur.
marg.|  .4. Speravit anima mea in domino. et qualis debeat esse spes ista, subditur.
marg.|  .5. A custodia matutina usque ad noctem. id est a mane iuventutis usque ad noctem mortis. Et subditur ratio, cum dicitur.
marg.| Quia apud dominum. Et ex dictis patet sententia.
Numérotation du verset Ps. 129,additio 1 
marg.| {3.1461} In Ps. 129. De profundis. ubi dicitur in postil. De materia vero huius psal. etc.
marg.| Continuatur iste Psalmus cum precedenti sic. Nam in precedenti tractaverat de impugnatione humana contra populum Dei, in qua dixit, quod Deus est ultor talium adversariorum, dicens, Dominus iustus concidet cervices peccatorum. In hoc autem psal. intendit de impugnatione intrinseca ecclesie, que fit per multa et varia peccata in ipsa ecclesia perpetrata. Licet enim ecclesia presens quantum ad iustos est sine macula et ruga, ad Eph. 5.f. semper tamen in ea sunt misti mali cum bonis. Et quia isti peccatores sunt multi, et sepe in profundum submersi, ideo ecclesia talium orans dicit. De profundis clamavi ad te domine. id est de profundis peccatorum. Sicut enim Deus in altis dicitur habitare, sic eadem ratione dicitur longe esse a peccatoribus, iuxta illud. Longe a peccatoribus salus. Et cum altum et profundum sunt opposita, et valde remota, ideo petit. Exaudi orationem meam. quasi dicat more humano, longe ad te clamo, et ideo requiritur, {3.1462} ut Fiant aures tue intendentes ad vocem deprecationis mee. Ille enim qui vult audire aliquem existentem in valde remotis, oportet quod habeat aures attentas ad audiendum. Cetera autem patent ex his que dicuntur in postil. applicando ad hoc propositum.
marg.| In eod. psal. De profundis. ubi dicitur in postil. Quia apud te propitiatio est.
Numérotation du verset Ps. 129,additio 2 
marg.| Littera Hebraica in hoc loco verius sonat, ut timearis, et potest exponi sicut in post. et est etiam alius sensus, ut intelligatur sic, quia tecum est propitiatio, hoc est, quia tu potes remittere peccata, ideo timendus es. Si enim Deus non posset peccata remittere, effrenate et intrepide qui lapsi essent in uno peccato, continue et incessanter ulterius peccarent, quasi de venia desperantes, et hic sensus magis concordat cum littera. Non enim dicit, quia apud te solum est propitiatio, ut timor sequeretur ex exclusione alterius propitiationis, sed simpliciter sine exclusione dicit. Tecum est propitiatio, quod consonat secundo sensui.



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 129), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 12/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_129)

Notes :