Psalmus 13
Numérotation du verset
Ps. 13,1
¶ In finem Psalmus1
¶Codd. : (Ps 13 glossa)
P106
Rusch.
-
(Ps. 13)
VL408
VL437
D30
ΩP ΩX
Bari1
Bari3
(mutil.)
Ps-G
,
def.
C
1 Psalmus] ÷ psalmus:
Clm343
David2
2 In finem – Psalmus David
Ps-R Ps-G D30
Ω
X (
om. pr. m., al. post. compl.
)
VL357
]
inv. Rusch
, Psalmus David
D P106 Bari1
ΩP, + vox Christi ad divitem de populo iudeo
D30
Numérotation du verset
Ps. 13,I
Dixit insipiens
in corde suo3 ¦
3 suo]
om. Ed1455
non est Deus.
Numérotation du verset
Ps. 13,II
Corrupti sunt 4
4Corrupti sunt
cum LXX (plus quam 100 cod. / 130)
] διέφθειραν
LXX (Rahlfs HoP: 30 / 130 codd. circa)
et abominabiles
facti sunt in studiis5 suis6 ¦
5 studiis] voluntatibus
L* cum Ps-R (+ VL357) Ps-Med (Clm343),
voluptatibus
Ps-δ Ps-Moz, om. W
|
6suis
plerique codd. et edd. Clm343 Ps-δ Ps-Moz
] ÷ suis
Ps-G
(
R Q²
ΦRGVP²
G² K
ψΒ)
VL357, om. W cum hebr.
עלילה
et LXX
(ἐπιτηδεύμασιν)
|
non est
qui faciat bonum non7 est usque ad unum.
7 non est] ÷ non est
Ps-G (R I Q²
ΦGV
G²
ψΒ
)
, ÷ non est :
Ps-G (
ΦRP²
K) VL437
Numérotation du verset
Ps. 13,2 III
Dominus de celo
prospexit super filios hominum ¦
ut videat
si est intelligens
aut requirens Deum.
Numérotation du verset
Ps. 13,3 IV
Omnes
declinaverunt simul inutiles facti sunt ¦
non est qui faciat bonum8 non est
8 bonum
Clm343* etc.
] bonitatem
Clm343²
usque ad unum.
Numérotation du verset
Ps. 13,3 V
÷9 Sepulcrum patens
9
versus
.V. oculum...
usque ad
.VII. ... oculos eorum Ω
VL347 Rusch cum Ps-R etc.
]
om. VL408 ; sub
÷
Clm343 R² I
Φ G² K
(signa haud recte ponuntur) ;
istud ÷
praem. Cbg150; cett. signa om. Cf.
HIERONYMUS,
in Is, prol.
: “omnes Greciae tractatores qui nobis eruditionis sue in psalmos commentarios reliquerunt hos versiculos veru annotant et pretereunt”
; Cor2
(anti. tres hos versus habent sed non grecus vel hebr. sed et Hieronymus dicit in prologo libri <16> commenti super Is. 59 de quibus locis illa sumpta sunt et occasionem habuerunt ab apostolicis verbis ad Romanos 3 <v. 13-18>, psallentibus tamen omnia dicuntur. Cassiodorus tamen dicit non omnia esse de textu sed propter usum exponendos)
est guttur eorum† linguis suis dolose agebant ¦
÷ venenum aspidum sub labiis eorum.
Numérotation du verset
Ps. 13,3 VI
Quorum os maledictione et amaritudine
plenum est ¦ veloces
pedes eorum
ad effundendum sanguinem.
Numérotation du verset
Ps. 13,3 VII
÷ Contritio
et infelicitas
in viis
eorum†
et viam pacis
non cognoverunt ¦ non est timor Dei ante oculos eorum.
Numérotation du verset
Ps. 13,4 VIII
Nonne
cognoscent10
10 cognoscent
D*
ΩP ΩX etc.] cognoscant
D²
scient ΩX* (exp.)
omnes qui operantur iniquitatem ¦ qui devorant plebem meam
sicut escam11* panis
11
sicut escam
Ps-G D30 Hi
ΩM ΩS ΩP ΩX
Bari1 cum Ps-R VL357 Ps-Moz
C (sicuti) ] ut cibum
Rusch cum Ps-α Ps-H, cf.
Ps-G 52:5; sicut cibum
Ps-β Ps-η
1
Ps-Moz
X , tamquam cibum
Ps-Med (+Clm343)
Numérotation du verset
Ps. 13,5 IX
Dominum12* non invocaverunt ¦
12
Dominum
Ps-G D30
ΩP ΩX
Bari1 cum Ps-α Ps-γ Ps-η Ps-Moz
X] Deum
Ps-G
(W)
P106 VL437 Rusch cum Ps-R Ps-Med (Clm343)
illic trepidaverunt timore ubi non erat timor.13
13 ubi non erat timor] ÷ ubi non erat timor :
Ps-G (R
Φ)
Clm343
VL437 ,
<divisio.> invocaverunt ¦ ... timore ] invocaverunt... timore ¦ ΩX
Numérotation du verset
Ps. 13,6 X
Quoniam Dominus14* in generatione iusta15 est16 :
14 Dominus
Ps-G²
(Q² ΦP V D)
D30
Ω ΩP
Ed1530 Clementina
cum Ps-γ
Ps-Moz
BRUNO
(pseudo),
In loc. cit., PL 152, 686A=Gr240 cum LXX
²
(κύριος
100 codd./130
)
] Deus
Cor2
(hebr. et anti. et grecus et Remigius et Augustinus habent Deus)
Ps-G VL437 Rusch cum Ps-R Ps-Med (Clm343) LXX (
θεὸς 30 codd. / 130
)
|
15 iusta
Ps-G VL408 VL409 VL437 D30
ΩP] ista Ps-R (H*)
BRUNO
(pseudo),
In loc. cit., PL 152, 686A=Gr240,
iuxta
Ps-R (C*) P106
ΩX* (
cancel.
)
|
16 est
Ps-G
(
plerique codd. et edd.
)
VL437
ΩP ΩX
Bari1
etc.
Rusch
] om.
Ps-G
(R
tantum
)
cum hebr. LXX (+ Sedulius)
|
consilium
inopis
confudistis17
17
confudistis
Cor²
(hebr. et anti et grecus et Remigius et Augustinus habent
CONFUDISTIS
pluraliter et Glossa [magna] exponit)
Hi P15205² Ps-G
ΩM Δ
Rusch cum Ps-R² (A² K T C² P Q U edd.) Ps-δ Ps-Moz
C
Ps-Med
(+ VL408² VL409)
LXX
(κατῃσχύνατε)
hebr.
(תבישׁו)
Ps-H
]
confudisti
Ps-G² (L
ψB)
VL437
ΩS ΩX
T5 P15205* Bari1 cum Ps-R (A* C* H M N S B D R V X) Ps-Med
(+
VL408* Clm343)
,
confuderunt
Ps-β.
¶Nota : On observe une grande confusion au sujet de ces deux leçons qui sont attestées l’une et l’autre par des témoins de chacune des trois recensions majoritaires du Ps-R, Ps-H. Ici la Bible des libraires de Paris s’accorde avec le Ps-R contre la Bible universitaire, c’est-à-dire ici la Glose comme le signale le correctoire de Guillaume de Mara. Pourtant seul
confudistis
est corroboré par le grec et l’hébreu [MM2023]
<divisio.> confudistis ¦ ΩP
quoniam Dominus18 spes eius19 est20.
18 quoniam Dominus
Ps-G Clm343 Ps-α Ps-β Ps-γ Ps-η
] quoniam Deus
Ps-R,
quomodo Deus
VL437
|
19 eius] ipsius
L*
|
20 est
Ps-G Ps-R
]
om. Bari1
|
Numérotation du verset
Ps. 13,7 XI
Quis
dabit ex Sion salutare21 Israel22 ¦
21 salutare] in
praem. Bari3
|
22 Israel] +vel ?
Cbg150 (Glossa magna)
|
cum averterit 23
23 cum averterit] cum converterit
Bari1,
dum converterit
Ps-Moz
C, dum avertet
VL437,
dum avertit
Ps-R,
in avertendo
Ps-Moz
X
,
in convertendo
Ps-Med
(+
Clm343)
Dominus
captivitatem plebis sue ¦ exultabit Iacob et letabitur24
24 exultabit Iacob et letabitur] letetur Iacob et exultet
Ps-Med (Clm343) VL437
Israel.25
25
<divisio.> Israel ¦... plebis sue ¦
D30
] Israel... plebis sue ¦ ΩP
Psalmus 13
Numérotation du verset
Ps. 13,ad litteram
marg.|
{3.519} .1.
Dixit insipiens.
Huic Psalmo preponitur talis titulus in Hebreo. Ad victoriam David. Et exponatur sicut supra psal. precedenti. De materia huius psalmi dicunt aliqui quod est de Sennacherib, qui per nuntios et litteras blasphemavit Deum Israel, ut habetur 4Rg. 18. et 19. dicens, quod non posset eruere Ezechiam de manibus suis et sic negabat divinam potentiam, et per consequens Deum, quia est idem cum sua potentia. et littera huius psalmi satis potest ad hoc applicari, excepto versu ultimo qui videtur discordare : qui facit mentionem de reditu captivitatis plebis iudaice. Sennacherib autem non captivavit Ezechiam et populum eius, et licet captivaverit Osee regem Israel et eius populum, illa tamen captivitas non est reducta nec reducetur secundum sententiam Iudeorum propter quod Rabbi Salomon exponit hunc psal. de Nabuchodonosor, qui blasphemavit Deum Israel verbo et facto, quando iussit incendi eius templum per Nabuzardan, quod non fecisset si reputasset eum verum Deum. Et secundum hoc dividitur iste Psalmus in quatuor partes, quia primo describitur Nabuchodonosor et populi sui malitia. secundo circa hoc examinatio divina, ibi : Dominus de celo. tertio debita pena, ibi : Nonne cognoscet. quarto liberatio populi Israel ex Dei misericordia, ibi. Quis dabit. Circa primum dicitur.
marg.|
{3.520} .2.
Dixit insipiens.
scilicet Nabuchodonosor et eius exercitus.
marg.|
.3.
Non est Deus.
Non negabat generaliter Deum, quia colebat Deum suum ut habetur Daniel 1. sed negabat Deum Israel esse verum Deum potentissimum, quod est falsum et erroneum.
marg.|
.4.
Corrupti sunt.
luxuria : quia Babylonii erant luxuriosi.
marg.|
.5.
Et abominabiles.
idololatria, que est Deo abominabilis : unde et frequenter in sacra scriptura nominatur abominatio.
marg.|
.6.
In studiis suis.
Quia talia studiose, et a proposito exercebant.
marg.|
.7.
Non est qui faciat bonum.
scilicet meritorium, licet aliquando faceret aliquod bonum de genere.
marg.|
.8.
Non est usque.
Hoc non est in Hebreo, nec in translatione Hieronymi iuxta Hebraicum : sed infra ponitur ubi exponetur.
marg.|
.9.
Dominus de celo prospexit.
Hic consequenter ponitur dicte malitie examinatio. cum dicitur : Dominus de celo prospexit, etc. quia nihil penitus potest latere ipsum.
marg.|
.10.
Ut videat si,
etc. per veram cognitionem.
marg.|
.11.
Aut requirens Deum.
per bonam operationem. Et quales predictos invenerit ostenditur.
marg.|
.12.
Omnes declinaverunt.
a rectitudine iustitie.
marg.|
.13.
Simul inutiles,
etc. Dicitur autem res inutilis, que non valet ad finem intentum sicut medicina que non valet ad sanitatem. Homo autem ordinatur ad felicitatem, ad quam isti erant inepti.
Numérotation du verset
Ps. 13,ad litteram
marg.|
{3.521} .1.
Non est, qui faciat bonum.
scilicet meritorium, quod non potest esse sine fide, et caritate.
marg.|
.2.
Non est usque ad unum.
ita quod nec unus talis reperitur in eis, quia sine fide impossibile est placere Deo, ut dicitur ad Hbr. 11.b.
marg.|
Aliter exponitur. Non est usque ad unum exceptive, id est, in omnibus populis non est, nisi unus populus iudaicus, qui de Deo habeat legem veram, et cultum. Lex enim data in monte Sinai solum fuit data populo iudaico.
marg.|
.3.
Sepulchrum patens.
quia nitebant deglutire populum iudaicum.
marg.|
.4.
Linguis,
etc. quia malum, quod inferre non poterant potestate inferre querebant fraudulentiis, et dolositate.
marg.|
.5.
Quorum,
etc. id est, blasphemiis contra Deum.
marg.|
.6.
Et amaritudine,
etc. Contra Dei populum quem videbant interfici, et ad amaritudinem deduci mortis. ideo subditur. Veloces pedes eorum, etc.
marg.|
.7.
Contritio, et infelicitas,
etc. Ad hoc enim discurrebant per terram Israel, ut populus iudaicus totaliter contereretur. et ad miseriam deduceretur.
marg.|
.8.
Viam pacis.
Idest, tenere noluerunt : Et causa huius subditur, cum dicitur.
marg.|
.9.
Non est.
Scriptum est Prv. 15.d. Per timorem domini declinat omnis a malo, et ideo subtracto huius timoris retinaculo currunt homines ad malum sine freno.
marg.|
{3.522}
marg.|
.10.
Nonne cognoscent.
Hic consequenter ponitur predictorum peccatorum pena, cum dicitur : Nonne cognoscent omnes, qui operantur iniquitatem, scilicet Dei iustitiam quasi dicat sic, quam cognoscent per pene sibi inflicte experientiam.
marg.|
.11.
Qui devorant,
etc. quia delectantur in occisione, sicut in sapidi cibi comestione, secundum illud Prv. 2.c. Letantur cum male fecerint, et exultant in rebus pessimis.
marg.|
.12.
Dominum non invocaverunt.
in afflictione positi, quia non crediderunt in eum, propter quod dicitur Rom. 10.c. Quomodo invocabunt, in quem non crediderunt ?
marg.|
.13.
Illic trepidaverunt,
etc. secundum quod scribitur Prv. 28.a. Fugit impius nemine persequente. Dicit autem Rabbi Salomon quod hoc fuit impletum in Balthasar nepote Nabuchodonosor, qui videns manum scribentem in pariete, fuit ita territus, quod compages renum eius solvebantur, et genua eius ad se invicem collidebantur, ex nimio tremore, ut habetur Dan. 5. et tamen manus illa eum non tangebat, nec sciebat quid significabat.
marg.|
.14.
Quoniam dominus in,
etc. In Hebreo non est principium versus, sed finis versus est precedentis, ubi redditur causa dicti timoris, eo enim, quod dominus est in generatione iusta, scilicet congregatione iustorum, immittitur ab eo talis timor aliquando malis hominibus.
marg.|
.15.
Consilium.
Hic est principium versus, et est sensus : Consilium inopis. idest, populi Israel depauperati.
Numérotation du verset
Ps. 13,ad litteram
marg.|
{3.523} .1.
Confudistis.
tu Nabuchodonosor et exercitus tuus, id est, confusibile et opprobriosum dixistis : et quod sit illud consilium subditur.
marg.|
.2.
Quoniam dominus spes.
improperabant enim filiis Israel Babylonii in captivitatem ductis, quod sperabant in Deo qui sic permiserat eos captivari.
marg.|
.3.
Quis dabit.
Hic ultimo ponitur liberatio populi Israel ex Dei misericordia, cum dicitur per modum optantis : Quis dabit ex. id est, ex celo per Sion designato, eo quod ibi fuit templum domini. Vel aliter.
marg.|
Quis dabit.
per modum negantis.
marg.|
.4.
Salutate Israel.
quasi dicat nullus : quia in captivitate Babylonica destructum {3.524} fuit templum, ut habetur 4Rg. 45. et sic non poterat ibi offerri sacrificium pro salute Israel : et sic liberatio ab illa captivitate ex sole Dei liberalitate erat expectanda : propter quod subditur.
marg.|
.5.
Cum averterit.
Reducendo eam de Babylone.
marg.|
.6.
Exultabit,
etc. Quia redierunt cum magna letitia et exultatione.
marg.|
Moraliter autem posset exponi Ps. iste de quolibet peccatore in malis suis obstinato. qui licet verbis confiteatur Deum, tamen negat facto, secundum illud ad Titum. 1.d. Confitentur verbis se nosse Deum, factis autem negant. cuius malitiam Deus examinat et punit, et innocentem de manu eius eripit. Et secundum predicta ad hanc sententiam potest de facili littera applicari.
Numérotation du verset
Ps. 13,moraliter
marg.|
{3.519} .1.
Dixit insipiens in corde suo non est Deus.
Psalmum istum exposuit litteraliter de Nabuchodonosor qui precepit incendi templum domini 4Rg. 15. quod non fecisset si ipsum verum Deum estimasset, et sic negavit eum facto.
marg.|
Moraliter autem potest exponi de quolibet obstinato in malis, et sic negat Deum factis, et si non verbis, ad Titum 1.d. Confitentur se nosse Deum, factis autem negant. Igitur talis obstinati primo describitur conditio, cum dicitur. Dixit insipiens in corde suo : non est Deus. Nam ita superbe peccat et inverecunde, {3.520} acsi non esset Deus, qui eum videret nec posset punire.
marg.|
.4. Corrupti sunt et abominabiles facti sunt in studiis suis. Deo et angelis et hominibus bonis.
marg.|
.7.
Non est qui faciat bonum, non est usque,
etc. Quia de talibus non est unicus qui faciat bonum meritorium.
marg.|
.9.
Dominus de celo prospexit super filios hominum,
etc. Non est per hoc intelligendum, quod aliquid de novo cognoscat, sed hoc dicitur ad ostendendum quod vult omnes homines salvos fieri voluntate antecedente.
marg.|
.12.
Omnes declinaverunt.
ruentes de peccato in peccatum, et loquitur de obstinatis.
Numérotation du verset
Ps. 13,moraliter
marg.|
{3.521} .3.
Sepulchrum.
nam de ipso non egrediuntur, nisi verba fetida. ideo subditur.
marg.|
.4.
Linguis suis,
etc. ad proximi deceptionem.
marg.|
.5.
Venenum.
idest, documentum pestiferum.
marg.|
.5.
Sub labiis.
ad fidei corruptionem.
marg.|
.5.
Quorum os maledictione.
idest, blasphemiis horribilibus contra Deum.
marg.|
.6.
Veloces.
Hic ponitur obstinati malitia contra proximum, cum dicitur. Veloces pedes eorum, etc. nam pedes anime, qui sunt affectiones, et pedes corporis prompti sunt ad homicidium, ideo subditur.
marg.|
.7.
Contritio.
scilicet proximi.
marg.|
.7.
Et infelicitas.
scilicet sui.
marg.|
{3.522} .7.
In viis eorum,
etc. quia querunt conterere proximum, et per hoc currunt ad infernum.
marg.|
.9.
Non est.
et ideo sine freno festinant ad malum.
marg.|
.10.
Nonne cognoscent,
etc. scilicet, quod Deus sit timendus quasi dicat sic quando oculos eorum aperiet pena, quos modo claudit culpa.
marg.|
.11.
Qui devorant,
etc. idest, populum simplicem resistere non valentem.
marg.|
.12.
Dominum non,
etc. quia ipsum non timuerunt.
marg.|
.13.
Illic trepidaverunt.
quia propter eorum malitiam dominus immittit eis sine persecutore timorem, Prv. 28.a. Fugit impius nemine persequente.
marg.|
.14.
Quoniam.
propter hoc enim, quod dominus existens in iustis per gratiam sufficit eis, et non solicitantur de terrenis, ideo reputantur tanquam bestie confusibiles.
Numérotation du verset
Ps. 13,moraliter
marg.|
{3.523} .3.
Quis dabit.
Hic petitur liberatio iustorum ab iniquorum persecutione, ut possint liberius Deo servire, cum dicitur : Quis dabit. id est, ex civitate celesti. Hebr. 12.f. Accessistis ad Sion montem civitatem Dei viventis Ierusalem celestem.
marg.|
{3.524} .4.
Salutare Israel.
id est, populo iusto.
marg.|
.5.
Cum averterit dominus captivitatem.
id est, persecutionem simplicium ab iniquis.
marg.|
.6.
Exultabit,
etc. id est supplantans vitia.
marg.|
.6.
Et letabitur.
id est meditans celestia.
Numérotation du verset
Ps. 13,additio
marg.|
{3.523} In Ps. 13. Dixit insipiens, etc. Psalmus iste apud catholicos melius et magis proprie potest exponi ad litteram de Iudeo, Christi in persona contemptore, quam de Senacherib vel Nabuchodonosor.
marg.|
Primo, quia Sennacherib et Nabuchodonosor non negabant generaliter Deum, quia colebant Deo s suos, ut patet. 4Rg. 8. et Daniel 1. sed negabant deum Israel esse verum deum potentissimum. Iudeus autem, Christum contemnens, deum negat generaliter. Cuius ratio est, nam ipse omnes deo s ceterarum nationum negat dicens : Omnes dii gentium demonia etc. et cum hoc negando Christum, proprie negat deum Israel, et per consequens talis generaliter negat deum : unde de ipsis dicit : quod deum non habent. Proprie igitur Iudeus Christum negans esse deum, est insipiens qui in corde suo dicit non est Deus, quia licet in ore suo unum deum profiteatur habere scilicet creatorem celi et terre et huiusmodi, et etiam quando que implicite Pharisei, profiterentur esse Christum deum, ut cum tentantes dicebant : Scimus quoniam verax es, et viam Dei in veritate doces. ut habetur Mt. 22.b. ex quo sequitur Christum esse deum, cum in doctrina hoc pluries contineatur, tamen in corde Deum verum negat, contemnens Christum qui est verus deus.
marg.|
Secundo, quia hoc quod dicitur. Illic trepidaverunt timore ubi non fuit timor, non potest sane intelligi de Balthasar. prout R.S. dicit. Balthasar enim licet nesciret in particulari, quid manus illa significabat, scribens Dan. 5. bene tamen percipiebat illud esse magnum monstrum et alicuius magni significativum, contra statum regni sui. cum in magna sollenitate sue festivitatis hoc apparebat. unde optime secundum gl. propheta in hoc Ps. agit contra Iudeos contemptores Christi, et negantes veram deitatem eius.
marg.|
Circa quod tria facit, Primo enim ipsos increpat, dicens. Corrupti sunt, etc. usque ibi. Non est timor Dei ante oculos eorum. et circa hoc eos dicit a Deo examinatos, dicens. Dominus de celo prospexit. et cetera : si est intelligens scilicet corde credendo deum esse hominem, aut requirens deum, scilicet sequendo mandata eius, quod non invenit, sed omnes declinaverunt simul. Secundo eis minatur iudicium cum dicit. Nonne cognoscent omnes qui operantur iniquitatem. hoc est dicere. Numquid hi qui verum Deum hominem negant, et devorant plebem meam sicut escam panis. scilicet Christi discipulos persequendo, nec de his timent, sed potius trepidant ubi non est timor, quia timuerunt perdere regnum terrenum. Io. 11. Si relinquimus eum, sic venient Romani, et tollent locum nostrum, etc. Numquid non cognoscent per experientiam suppliciorum. Quoniam dominus in generatione iusta est. quasi dicat sic cognoscent. Iusta est enim omnis dies perditionis eorum, Deuteron. 32.e. unde littera istius partis sic contexitur. Nonne cognoscent omnes qui operantur iniquitatem, etc. quoniam dominus in generatione iusta est, et in ea generatione que deum verum Christum scilicet sibi promissum negat. quasi dicat utique, et quia precipua {3.524} causa qua Iudei contempserunt Christum, fuit ipsius humilitas et abiectio, credentes talia ex impotentia esse et voluntarie sumpta, unde dicebant Mt. 27.e. Si filius Dei est, descendat nunc de cruce, etc. Idcirco confutat eos psal. dicens. Consilium inopis confudistis. id est humilem Christum contempsistis. ideo quos vocabat eis consulebat in Deo solo spem ponere non in divitiis seu transitoriis seculi. unde dicebat Mt. 19.c. Si vis perfectus esse vade vende omnia que habes et da pauperibus, etc. Idcirco adversus eos invehitur dicens admirative. Consilium inopis confudistis : quoniam dominus spes eius est. quasi dicat ex hoc deberetis eum magis revereri. Tertio eisdem predicit aliqua consolatoria ad propositum pertinentia scilicet quod in fine mundi cum plenitudo gentium intraverit, secundum Apostolum ad Rom. 11.c. Reliquie Iudeorum salvabuntur per eundum deum salvatorem quem negaverunt, ut dictum est, idcirco eis ulterius alloquitur, dicens sic. Quis dabit ex Sion salutare Israel. hoc est dicere vos consilium Christi confudistis, sed quis alius ex Sion scilicet de Iudeis procedens dabit salutare Israel, supple nisi ille quem humilem sprevistis ? unde sequitur. Cum averterit dominus capti. etc. id est, cum ille dominus quem dixistis non esse Deum, redimet populum suum finaliter a captivitate diaboli. Exultabit Iacob, etc. Ista expositio que extrahitur pro maiori parte a glossa ordinaria proprius applicatur littere, quam illa postillatoris fundata super opinionemRabbi Salomon ut patet diligenter intuenti. Et nota, quod in hoc Psalmo secundum translationem nostram ponuntur tres versus, qui in bibliis Hebraicis minime inveniuntur, scilicet. Sepulchrum patens est guttur eorum. Quorum os maledictione, etc. Contritio et infelicitas, etc. Et isti tres versus non leguntur in Ps. 52. etiam in translatione nostra, qui quidem psal. fere in toto assimilatur huic.
Numérotation du verset
Ps. 13,replica
prol.|
Sed circa psal. Dixit insipiens. Burgens. facit argumentum invalidum contra post. exponentem ipsum de infidelibus et gentilibus : contra quod arguit sic. Gentiles etsi negabant deum Israel esse verum deum, non tamen generaliter negabant deum esse, quia colebant deo s suos. Exponit igitur de Iudeis negantibus Christum esse deum. Sed revera si argumentumBurgens. valet contra postil. valet etiam contra se, quia si Iudei negabant, Christum esse deum, non tamen negabant generaliter deum esse, quia deum verum colebant secundum legem. Unde bene stant simul Iudei negabant Christum esse deum, sed etiam non negabant deum esse. Stant simul, deum negabant, et non negabant deum. Prima pars patet per syllogismum expositorium, quia illum negabant, et ille est deus, igitur deum negabant demonstrando Christum per ly illum. Et illa secunda pars etiam manifesta est per generalem confessionem et cultum omnium Iudeorum. Intellectum igitur psal. huius vide in Anselmo contra insipientem, et Doctorem subtilem. q.1.2. dist. lib. 1.
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 13), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 12/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_13)
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 13), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 12/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_13)
Notes :