Nicolaus de Lyra

Psalmus 60

Numérotation du verset Ps. 60,1 

¶In finem
¶Codd. : (Ps. 60) D14 D30 Ω P ω 1 Rusch Ps-G | (Glossa ordinaria) (81v) Tr511 (77r) Rusch, def. ΩF
in hymnis psalmus1 David.2
1 psalmus] om. Cbg150 |
2 in hymnis] om. D14 | psalmus] om. Ps-G | David] + Vox Ecclesie de Christo eius D30 |
Numérotation du verset Ps. 60,2 I

Exaudi Deus deprecationem meam ¦
intende orationi mee.
Numérotation du verset Ps. 60,3 II

A finibus terre
ad te clamavi ¦
dum
anxiaretur
cor meum in petra
exaltasti me.3
3 <divisio.> clamavi ¦ dum D14 D30 ΩP] clamavi’ dum ¦ ω 1
Numérotation du verset Ps. 60,III 

Deduxisti4 me
4 Deduxisti] -eduxisti Tr511
Numérotation du verset Ps. 60,4 

quia factus es
spes mea ¦ turris fortitudinis
a facie inimici.
Numérotation du verset Ps. 60,5 IV

Inhabitabo
in tabernaculo tuo in secula ¦
protegar
in velamento
alarum tuarum5.
5 tuarum] + diapsalma Ps-G
Numérotation du verset Ps. 60,6 V

Quoniam tu Deus meus exaudisti orationem meam ¦
dedisti
hereditatem
timentibus nomen tuum.
Numérotation du verset Ps. 60,7 VI

Dies super dies
regis adiicies ¦ annos eius6 usque in diem
6 <divisio.> adiicies annos eius ¦ P106
generationis
et generationis.
Numérotation du verset Ps. 60,8 VII

Permanet
in eternum
in conspectu Dei ¦
misericordiam
et veritatem eius
quis requiret7 ?
7 eius - quis requiret plerique codd inv. Ps-G (R F C I) , quis requiret ei Ps-G (G* ), eius quis requiret ei Ps-G (Q² W² G² : ei sub ÷ ) , ei quis requiret ei Ps-G (G 3 )
Numérotation du verset Ps. 60,9 VIII

Sic psalmum dicam
nomini tuo in seculum seculi ¦
ut reddam
vota mea de die in diem.

Psalmus 60

Numérotation du verset Ps. 60,ad litteram 
marg.| {3.865} Exaudi Deus deprecationem, etc. Huic psalmo premittitur talis titulus in Hebreo. Ad victoriam super organum ipsi David. Et patet eius expositio ex dictis supra Ps. 4. De materia autem huius psal. dicunt doctores communiter quod David fecit istum psal. existens in Saulis persecutione, sed ubi et quando, non dicitur clare. Salvo autem meliori iudicio, videtur mihi, quod fecit istum psalmum postquam evaserat manus Saulis ipsum in modum corone cingentis, ut habetur primi Regum 23. propter quod David ascendit inde, ut habetur 1Rg. 24. et habitavit in locis tutissimis Engaddi, que erat : versus finem regni Saulis, ut si sic Saul ipsum insequeretur, posset citius exire de potestate eius, propter quod et finaliter transivit ad terram Philisthinorum, ut habetur 1Rg. 17. Sciendum tamen quod licet psal. quartus. Cum invocarem, etc. sit de eadem materia, tamen differt ab isto, quia ille psalmus quartus est proprie de beneficio illius evasionis de manu Saul ipsum in modum corone cingentis. Iste vero est de hoc beneficio iam exhibito et aliis exhibendis, ut patebit in processu. Item quia psalmum quartum fecit David immediate post recessum Saulis ab ipso, istum autem postea quando iam David elongatus erat in fine regni Saulis, igitur in hoc Psalmo primo David divina beneficia sibi prestita recolit. Secundo prestanda prophetice predicit, ibi : Inhabitabo. Tertio {3.866} pro utrisque gratias agit, ibi. Sic psalmum dicant. Circa primum incipit ab oratione devota sicut gratus et devotus dicens.
marg.|  .1. Exaudi Deus deprecationem meam. Et patet.
marg.|  .2. A finibus terre, etc. scilicet Israel.
marg.|  .3. Ad te clamavi. Faciens hunc psalmum, ut iam dictum est. Ulterius recolit beneficium sibi prestitum in evasione de manibus Saulis, dicens.
marg.|  .4. Dum anxiaretur cor meum. Eo quod Saul et eius exercitus cinxerat me in modum corone, ne possem evadere. Unde ibidem dicitur. quod David desperabat se posse evadere propter quod anxiabatur, sed sicut ibidem dicitur, ex ordinatione divina nuntius venit ad Saul dicens. Festina et veni : quia Philisthiim effuderunt se super terram, propter quod fuit compulsus recedere a David propter quod vocaverunt locum illum Petram dividentem ut habetur ibidem. Et hoc est quod dicitur.
marg.|  .5. In petra exaltasti me. Liberando me a predicta anxietate.
marg.|  .6. Deduxisti me. Ad locum tutiorem, ut predictum est.
marg.|  .7. Quia factus es spes mea. In omni angustia.
marg.|  .8. Turris fortitudinis a facie inimici. Idest, Saulis me persequentis.
marg.|  .9. Inhabitabo. Hic consequenter prophetice predicit beneficia a Deo sibi prestanda. Et primo in cultu divino, quod David desiderabat dicens : Inhabitabo in tabernaculo tuo. David enim tetendit tabernaculum iuxta domum suam, in quo posita fuit arca et divinus cultus ordinatus. Et David illum locum frequentabat, et Deum laudabat, ut habetur 1. Para. 16.
Numérotation du verset Ps. 60,ad litteram 
marg.| {3.867} .1. In secula. Hoc exponit Rabbi Salomon dicens, quod sicut David previdit se habitaturum in tabernaculo Dei in presenti seculo, sic previdit se habitaturum in seculo futuro in tabernaculo Dei, qui est locus sanctorum.
marg.|  .2. Protegar in velamento alarum tuarum, etc. Ita quod adversarit mei non poterunt me capere. Secundo in regno cum dicit.
marg.|  .3. Quoniam tu Deus meus exaudisti orationem meam. Teneo firmiter quod.
marg.|  .4. Dedisti hereditatem. Idest, in regnum Israel.
marg.|  .5. Timentibus nomen tuum. Idest, mihi et filiis meis me imitantibus. Hanc enim hereditatem dederat Deus David auctoritative, quando fuit inunctus per Samuelem, sed executive quando fuit inunctus in regem super totum Israel, ut habetur secundi Regum quinto. Tertio quantum ad vite sue cursum, cum dicitur.
marg.|  .6. Dies super dies regis adiicies. Idest, facies eum vivere secundum cursum vite sue, ideo subditur.
marg.| {3.868} .7. Annos eius. Supple multiplicabis.
marg.|  .8. Usque in diem generationis et generationis. Sic enim fuit de David. Vixit enim septuaginta annis, ut habetur 2Rg. 5. et sic potuit videre filios usque in tertiam generationem.
marg.|  .9. Permanet in eternum in conspectu Dei. Idest, sic permanebit regnum meum, quia Christus descendit a David secundum carnem, cuius regnum est eternum.
marg.|  .10. Misericordiam et veritatem eius quis requiret. Idest, quis poterit explicare ? Verbum est ipsius David recognoscentis circa se misericordiam et veritatem Dei inexplicabilem.
marg.|  .11. Sic psalmum. Hic consequenter David pro beneficiis predictis gratias agit dicens. Sic psalmum dicam, etc. in seculum. Idest, quandiu vivam.
marg.|  .12. Ut reddam vota mea. Idest, laudes a me tibi promissas.
marg.|  .13. De die in diem. Idest, per singulos dies. Vel aliter. Sic psalmum dicam nomini tuo in seculum seculi, etc. Idest, usque ad finem mundi ; quia psal. ab ipso David facti cantabuntur semper in ecclesia Dei. Et eodem modo redduntur ab eo promisse laudes, que sunt idem quod psal.
Numérotation du verset Ps. 60,moraliter 
marg.| {3.865} † Exaudi Deus deprecationem meam, etc. Psalmum istum fecit David pro sua evasione de manu Saulis et eius exercitus, qui cingebant David et viros eius in modum corone, ne possent evadere ut habetur primi Regum vicesimotertio. Allegorice vero potest exponi de evasione ecclesie a persecutione crudeli Romani imperii maxime tempore Diocletiani et Maximiani : de quo dicitur in legenda sancti Mauricii, quod impietatem suam armaverat ad extinguendum nomen Christianitatis. Sic igitur in persona ecclesie dicitur.
marg.|  .1. Exaudi Deus deprecationem meam, etc. Me liberans a tam gravi persecutione, quod fecit per istorum imperatorum deiectionem, sicut dicit sancta Lucia Christianis : Annuntio vobis pacem ecclesie redditam Maximiano mortuo, et Diocletiano de regno {3.866} deiecto.
marg.|  .2. A finibus terre exclamavi dum anxia, etc. Nam a tempore apostolorum fuerat fides publicata per orbem, cui dominabantur dicti tyranni, et sic in omnibus finibus terre anxiabantur Christiani ex eorum persecutione, et petebant a domino liberari.
marg.|  .5. In petra exaltasti me, etc. Idest, in Christo, qui in baptismo apparuit Constantino, et tunc fuit ecclesia mirabiliter exaltata. .6.   Deduxisti me, etc. Ad patriam per vite presentis viam. Et subditur modus.
marg.|  .7. Quia factus es spes mea. In presenti vita.
marg.|  .8. Turris fortitudinis a facie inimici, etc. scilicet visibilis, cuiusmodi sunt homines mali : et invisibilis, cuiusmodi sunt spiritus maligni.
marg.|  .9. Inhabitabo in tabernaculo tuo, etc. Idest, in celo empyreo.
Numérotation du verset Ps. 60,moraliter 
marg.| {3.867} .1. In secula, etc. Nam eternitas et securitas sunt de beatitudinis ratione.
marg.|  .6. Dies super dies. Repetitio est eiusdem sententie ad maiorem declarationem eternitatis in beatitudine, ideo pro tanti beneficii {3.868} admiratione subditur.
marg.|  .10. Misericordiam et veritatem eius quis requiret. Idest, investigabit ? Quasi dicat nullus, et quoniam de hoc laudandus est Deus, subditur.
marg.|  .11. Sic psalmum dicam. Idest, in ecclesia militante temporaliter, et eternaliter in ecclesia triumphante.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 60), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_60)
Signaler un complément d'information

Notes :