Psalmus 33
Numérotation du verset
Ps. 33,1
¶ Psalmus1 David2
¶Codd. : (Ps. 33)
D30
Rusch
Ps-G,
def.
C
1 Psalmus
I L W V
Ω
X
Ω
S
Ed1530 Rusch cum Ps-R
]
om. Ps-G
|
2 David] Davidi
Clementina
|
cum mutavit3* vultum suum
3 cum mutavit
Ps-G
(L V) Ω
X ΩS
Ed1530 cum Hier. in loc. cit. (p. 41)
] cum immutavit
C Ps-G Rusch,
cum inmutaret
D30 cum Ps-R
(V), cum commotavit
W,
commutavit
Amiatinus Ps-G (I)
coram Abimelech4
4 Abymelech] Achimelech
Clementina
et5 dimisit
5 et]
om. Amiatinus
eum
et abiit6.
6 et dimisit eum et abiit]
om.
Ω
X ΩS
Numérotation du verset
Ps. 33,2 I
Benedicam
Dominum7 in omni tempore
7 Dominum
D30
Ω
X
Ps-G Ps-R Ps-L
] Domino
Rusch cum Ps-G (F G
²)
Ps-ε Ps-λ Ps-Moz
X
Ps-H
semper
laus eius in ore meo.
Numérotation du verset
Ps. 33,3 II
In Domino
laudabitur8 anima mea ¦
8 laudabitur
Rusch etc.
] letabitur
Ed1455 cum Ps-H
audiant
mansueti
et letentur.
Numérotation du verset
Ps. 33,4 III
Magnificate
Dominum mecum ¦ et exaltemus
nomen eius in idipsum.
Numérotation du verset
Ps. 33,5 IV
Exquisivi
Dominum
et exaudivit me ¦
et ex omnibus tribulationibus meis
eripuit me.
Numérotation du verset
Ps. 33,6 V
Accedite
ad eum et illuminamini ¦
et facies vestre
non confundentur.
Numérotation du verset
Ps. 33,7 VI
Iste pauper
clamavit
et Dominus exaudivit eum ¦ et de9 omnibus tribulationibus eius salvavit eum.
9 de
D30 Rusch Ps-G
] ex
Ps-G (L D)
Ω
cum Ps-R
Numérotation du verset
Ps. 33,8 VII
Immittet angelus Domini10
10 Immittet
Ps-G
(
plerique codd. et edd.
)
Rusch cum Ps-R
] Immittit
Ps-G
(
I Q* U
ΨB)
D30
ΩS cum
Ps-Moz
X, vallavit
Ps-G
(R), vallabit restit.
Edmaior.
| angelum Dominus
Ps-G
(
L
ΦV ΨB²)
cum Ps-R
in circuitu
timentium
eum ¦ et eripiet eos.
Numérotation du verset
Ps. 33,9 VIII
Gustate
et
videte
quoniam suavis est Dominus ¦
beatus vir
qui sperat in eo.
Numérotation du verset
Ps. 33,10 IX
Timete
Dominum omnes
sancti eius ¦ quoniam
non est inopia
timentibus eum.
Numérotation du verset
Ps. 33,11 X
Divites
eguerunt
et esurierunt ¦
inquirentes autem
Dominum
non minuentur omni bono11.
11 bono] +diapsalma
Ps-G
Numérotation du verset
Ps. 33,12 XI
Venite
filii
audite me ¦
timorem Domini
docebo vos.
Numérotation du verset
Ps. 33,13 XII
Quis est homo
qui vult vitam ¦
diligit dies videre12 bonos ?
12 diligit dies videre
Ps-G
(
plerique codd. et edd.
)
D30 Rusch
] cupit videre dies
Ps-G
(R C I)
cum Ps-R
Numérotation du verset
Ps. 33,14 XIII
Prohibe
linguam tuam
a malo ¦
et labia tua ne loquantur dolum.
Numérotation du verset
Ps. 33,15 XIV
Diverte a malo
et fac bonum ¦
inquire pacem
et persequere
eam.
Numérotation du verset
Ps. 33,16 XV
Oculi Domini
super iustos ¦
et aures eius
in preces13 eorum.
13 preces
Ps-G
(
plerique codd. et edd.
) D30
Rusch
] precem
Ps-G
(F) ΦRGV
Ω
M
Numérotation du verset
Ps. 33,17 XVI
Vultus autem14 Domini super facientes mala ¦
14 Vultus autem] Facies
Ps-G
ut perdat de terra
memoriam eorum.
Numérotation du verset
Ps. 33,18 XVII
Clamaverunt
iusti
et Dominus
exaudivit eos15 ¦
15 eos
Ps-G
(
plerique codd. et edd.
) D30
Rusch cum Ps-R
]
om. Ps-G
(R F I)
et ex omnibus tribulationibus eorum liberavit eos.
Numérotation du verset
Ps. 33,19 XVIII
Iuxta
est Dominus his qui tribulato sunt corde ¦
et humiles spiritu
salvabit.
Numérotation du verset
Ps. 33,20 XIX
Multe tribulationes
iustorum ¦
et de omnibus his liberabit16 eos Dominus17.
16 omnibus his
D30 Rusch Ps-G
]
inv.
Ed1530 cum Ps-R
| liberabit
Ps-G
(M Q² W ΦP U
G
V D
edd.
) ΩS] liberavit
D30 Ps-G
|
17 Dominus
Ps-G
(
plerique codd. et edd.
) D30
Rusch cum Ps-R
]
om. Ps-G
|
Numérotation du verset
Ps. 33,21 XX
Custodit Dominus18 omnia ossa eorum ¦
18 C. Dominus
Ps-G
(
plerique codd. et edd.
) D30 Rusch] inv.
Ps-G
unum ex his non conteretur.
Numérotation du verset
Ps. 33,22 XXI
Mors peccatorum
pessima ¦
et qui oderunt iustum
delinquent.
Numérotation du verset
Ps. 33,23 XXII
Redimet
Dominus
animas servorum
suorum ¦
et non delinquent omnes qui sperant in eo19.
19 delinquent
D30 Rusch
] derelinquet
Ps-G
(R* L)
cum Ps-R
| eo
Ps-G
(I M W K ΦP ΨB V D)
D30
Ω
Rusch edd
eum
Ps-G Cor2
Psalmus 33
Numérotation du verset
Ps. 33,ad litteram
marg.|
{3.659} .1.
Benedicam.
Hic est secundus psal. alphabeticus, quia incipiunt versus ordinate per litteras alphabeti Hebraici, hoc excepto quod omittitur hic littera sexta, scilicet Vau, quia nullus versus per eam incipit, tamen sunt hic 22. versus, sicut sunt 22. littere Hebraice, quia sunt hic duo versus incipientes per litteram phe, scilicet 16. et 22. Ad quid autem posite sint iste littere in principiis versuum, dictum fuit supra Ps. 24. Huic autem psal. premittitur talis titu. in Hebreo. David quando commutavit rationem suam coram Abimelech et fugavit eum et abiit : Huic tamen nomini David premittitur lamech littera ad designandum quod est dativi casus. et est sensus : Ipsi David fuit hic psal. pro gratiarum actione, quando commutavit rationem suam, idest, verbum suum, et similis titulus ponitur in translatione Hieronymi iuxta Hebreum, ubi sic habetur : David quando commutavit os suum. Et accipitur os pro verbo prolato ore coram Abimelech et eiecit eum et abiit. Ad cuius intellectum sciendum quod ista duo nomina Abimelech et Achimelech habent magnam convenientiam, propter quod dixerunt aliqui quod signant eandem personam, dicentes quod David fecit hunc Ps. quando fugiens Saulem venit in Nobe ad Achimelech sacerdotem, ut habetur. 1Rg. 18.c. Et tunc mutavit os suum coram eo, quia non dixit se fugitivum, sed pro negotiis urgentibus a rege missum, Sed huic dicto contrariatur quod sequitur in predicto titulo. Et fugavit eum vel eiecit, quia Achimelech non fugavit David, sed magis eum amicabiliter et honorifice suscepit, prebens ei panes et gladium, ut habetur ibidem, propter quod aliter exponitur communiter a doctoribus Hebreis et Latinis de fuga David ad Achis regem Geth ad quem fugit recedens ab Abimelech. Erat enim binominis, quia vocabatur Abimelech nomine regni, et Achis nomine persone. secundum quod dicit Rabbi Salomon sicut imperatores Romani dicebantur Cesares nomine imperii, et tamen habebant proprium nomen personale, scilicet Iulius, Augustus, Tyberius, et sic de aliis. Et hoc dictum consonat ei quod dicitur Gn. 20. et 28. quod Abraham ivit ad peregrinandum in Geraram, ubi regnavit Abimelech, et similiter postea per magnum tempus Isaac. Illa autem civitas que antiquitus dicebatur Gerara, postea vocata fuit GEthicorum De Gerara enim dicitur, quod erat in Palestina que est terra Philistinorum, et idem dicitur de Geth, et quilibet rex vocabatur Abimelech nomine regni. Quando autem David {3.660} fugit in Geth fuit cognitus a Philistheis, unde dixerunt : Numquid iste est David rex terre ? quasi dicat, bonum esset eum interficere, ne veniat ad regnum et invalescat contra nos, propter quod adduxerunt eum ab Achis ut moreretur, propter quod David in tali periculo positus simulavit se insanum, secundum illud peticum. Stultitiam simulare loco prudentia summa est. Et ideo Achis tanquam insanientem eum eiecit, et sic David de periculo liberatus abiit, et pro gratiarum actione hunc psal. composuit. Igitur secundum hoc iste Psalmus in duas partes dividitur, quia primo David de sua liberatione domino regratiatur. secundo alios ad bonum hortatur, ibi : Accedite ad eum. Prima in duas, quia primo ponitur gratiarum actio, et secundo eiusdem augmentatio, ibi : Magnificate do. mecum. Circa primum dicit David, Benedicam dominum. ei regratiando.
marg.|
.2.
In omni tempore,
scilicet prosperitatis et adversitatis contra multos qui benedicunt Deum tantummodo tempore prosperitatis, secundum illud Zach. 11.a. Benedictus dominus quoniam divites facti sumus, sed maledicunt tempore adversitatis. unde uxor Iob dicebat ei in adversitate posito : Benedic Deo et morere. id est maledic ut ibidem fuit expositum, Iob. 2.b. .3.
Semper laus eius.
li semper non importat hic continuitatem. Non enim potest homo mortalis continuare divinam laudem, quia oportet, quod aliquando interrumpat ex fragilitate carnis, saltem tempore dormitionis, sed importat frequentiam sicut de homine ecclesiam frequentante dicitur, quod semper est in ecclesia, licet aliquibus temporibus sit extra.
marg.|
.4.
In domino laudabitur.
idest, si in me sit aliquid laudabile, totum attribuatur Deo, a quo illud habeo. Vel aliter. In domino laudabitur. quasi dicat, de laudibus hominum non curo, quia frequenter laudant quod est vituperabile, et econtra, sed laudari a Deo desidero, cuius laus est vera. Laudat autem Deus hominem, quando per aliquem effectum vel signum prebet ei virtutis testimonium. Et hoc modo loquitur Apostolus. 2. Corint. x.d. Qui gloriatur, in domino glorietur, non enim qui seipsum commendat ille probatus est. id est approbatus, sed quem Deus commendat. Hoc enim modo Deus pluries David commendavit.
marg.|
.5.
Audiant mansueti.
Mansuetudo est virtus ire repressiva, que inter alias virtutis maxime in David apparuit, quia Saul eum persequens ad mortem bis in manus eius cecidit. et tamen non solum ei pepercit sed etiam viros suos ab eius interfectione repressit, ut habetur. 1Rg. 24. et 27. et propter hanc mansuetudinem specialiter Deus ipsum in bonis temporalibus et spiritualibus multiplicavit, secundum quod ipse dicit {3.661}
2Rg. 22.c. Mansuetudo mea multiplicavit me. propter quod dicit David hic. Audiant mansueti. bona mihi a Deo collata pro mansuetudine mea.
Numérotation du verset
Ps. 33,ad litteram
marg.|
.1.
Et letentur.
scientes quod ita fiet eis. .2.
Magnificate.
Hic consequenter ponitur gratiarum actionis augmentatio. Reputabat enim David divinum beneficium erga se ita magnum, quod non sufficiebat ad regratiandum, et ideo invitat alios ad adiuvandum ipsum, dicens : Magnificate dominum mecum. de beneficio mihi collato, propter quod subditur. .3.
Exquisivi dominum et exaudivit me.
et patet littera. .4.
Accedite.
Hic consequenter David alios ad bonum hortatur. Primo ad bonum vite contemplative, per quam homo ordinatur ad Deum. Secundo ad bonum vite active, per quam ordinatur ad proximum, ibi : Venite. Prima in duas, quia primo ponit exhortationem. secundo inducit hoc ad rationem, ibi. Iste pauper. Circa primum dicit, Accedite ad eum, scilicet ad Deum, ad quem acceditur non passibus corporis, sed affectibus mentis per veram cognitionem et amorem. ideo subditur. .5.
Et illuminam.
Deus enim est lux, ut habetur Io. 1. et ideo sicut accedens ad lumen vel lucem corporaliter illuminatur, sic accedens ad Deum per bonum mentis affectum spiritualiter illustratur. .6.
Et facies vestre non confundentur.
id est non patiemini repulsam in orationibus vestris. Illius enim facies confunditur cuius petitio repellitur. .7.
Iste pauper.
Hic adducit ad suum propositum rationem, et primo exemplo sui, dicens : Iste pauper clamavit. idest, ego qui sum exul, pauper et fugitivus. .8.
Et dominus exaudivit eum.
Liberando a Philistheis modo supradicto.
marg.|
.9.
Et ex omnibus tribulationibus.
Quia non solum fuit modo salvatus a Philistheis, sed etiam de manibus Saulis, qui conatus fuerat occidere eum, ut habetur. 1Rg.. in pluribus locis quasi dicat : Si ego qui sum pauper et fugitivus inveni {3.662} gratiam apud Deum, similiter illi qui vero corde accedunt ad Deum. Secundo inducit rationem ex parte spiritus angelici, dicens.
marg.|
.10.
Immittet.
scilicet influxum sue virtutis.
marg.|
.11.
Angelus domini in circumitu timentium eum, et eripiet eos.
Hoc patet in pluribus locis sacre scripture. unde et angelus liberavit Loth a Sodomis, Gn. 19 et tres pueros de camino ignis, Dan. 3. cap. ubi dicitur quod angelus domini descendit cum Azaria et sociis eius in fornacem, et excussit flammam ignis de fornace, et similiter liberavit Danielem de lacu leonum, Dan. 6.f. Hoc allegat David ad ostendendum condescensionem angelorum erga eos, qui corde vero et puro accedunt ad Deum. Tertio adducit rationem ex parte ipsius Dei, dicens :
marg.|
.12.
Gustate et videte.
Quasi diceret, experimento potestis probare.
marg.|
.13.
Quoniam suavis est dominus.
Et loquitur ad modum hominum dulcedinem vini probantium, quia primo modicum degustant, et ex hoc cognita eius dulcedine alliciuntur ad amplius gustandum, sic homines devoti primo percipientes aliquid de dulcedine Dei amplius alliciuntur ad amplius sentiendum. Sed advertendum, quod probantes dulcedinem vini, illud modicum quod pregustant super linguam diu retinent, sic sentientes divinam bonitatem debent eam quandiu possunt retinere, quia hoc est quoddam preludium beatitudinis future. propter quod sequitur.
marg.|
.14.
Beatus vir qui sperat in eo.
Talis enim pregustatio divina dulcedinis auget spem future beatitudinis. Licet autem aliquando apud homines nimia familiaritas pariat contemptum, talis tamen familiaritas Dei ad hominem, qua ei communicat in presenti vita suam dulcedinem, magis auget reverentiam filialem hominis ad Deum. ideo subditur.
Numérotation du verset
Ps. 33,ad litteram
marg.|
{3.663} .1.
Timete dominum omnes sancti eius, quoniam non est inopia timentibus eum.
Ex hoc enim, quod sentiunt in se divinam presentiam modo predicto, sufficit eis pro omni bono, imo alia bona eis desipiunt, nisi quantum necessitas exigit. Econtrario autem est de cupidis huius mundi, quibus omnia deficiunt, propter quod subditur.
marg.|
.2.
Divites eguerunt.
Quia secundum, quod dicit Hieronymus in epistola ad Paulinum : Antiquitus dictum est : Avaro deest tam, quod habet, quam quod non habet. Ideo subditur.
marg.|
.3.
Et esurierunt.
Quia non audent frui bonis habitis, sed ea relinquunt aliis.
marg.|
.4.
Inquirentes autem dominum.
Fide, et devotione.
marg.|
.5.
Non minuentur omni bono.
Quia abundant in bonis spiritualibus. Temporalia vero quantumcumque modica eis sufficiunt, imo pro divitiis computantur, unde dicit Apostolus, 1. Timoth. 6.b. Habentes alimenta, et quibus tegamur, his contenti simus. Et Hieronymi in epistola ad Paulinum : Victus, et vestitus divitie sunt Christianorum.
marg.|
.6.
Venite filii, audite me.
Hic consequenter hortatur ad bonum vite active, que consistit in vitatione peccati, et operatione boni ad proximum. Timor autem domini facit vitare peccatum, secundum illud Prover. 15.d. Per timorem domini recedit omnis a malo. Ideo dicit. Venite filii audite me. per desiderium discipline.
marg.|
.7.
Timorem domini docebo vos.
Qui est initium sapientie iustorum.
marg.|
.8.
Quis est homo, qui vult vitam.
scilicet, beatam in qua nullus moritur.
marg.|
.9.
Diligit dies videre bonos.
In beatitudine celesti, ubi dies non interrumpentur noctibus, faciat supple quod sequitur.
marg.|
{3.664}
marg.|
.10.
Prohibe linguam tuam.
Ubi docetur vitatio peccatoris, et primo respectu dei cum dicitur.
marg.|
.11.
A malo.
scilicet, blasphemie, et divini contemptus, et similium. Secundo respectu proximi, cum dicitur.
marg.|
.12.
Et labia tua ne loquantur dolum.
scilicet deceptiones, falsitates, et huiusmodi, contra proximum.
marg.|
.13.
Diverte a malo.
vitando peccatum operis.
marg.|
.14.
Et fac bonum.
Iste enim sunt due partes iustitie. Potest etiam aliter exponi : Diverte a malo, idest, observa precepta negativa, que malum prohibent, sicut : Non occides. Et fac bonum, id est observa mandata affirmativa, que inducunt ad bonum, sicut : Memento, ut diem sabbathum sanctifices, et Honora patrem tuum, et matrem. talis enim observatio ducit ad vitam beatam. Mt. 19.c. Si vis ad viram ingredi, serva mandata. Et sic respondet David ad illud, quod supra quesierat. Quis est homo, qui vult vitam, etc.
marg.|
.15.
Inquire pacem.
que est summum bonum.
marg.|
.16.
Et persequere eam.
id est, perfecte sequere, quod fit quando per bona opera homo ad pacem eternam pertingit.
marg.|
.17.
Oculi domini.
Postquam David induxit alios ad bonum, hic consequenter ostendit fructum, et quia opposita iuxta se posita magis elucescunt, ideo mistim agit de fructu bonorum operum, et malorum, dicens. Oculi domini super iustos. tanquam super specialiter dilectos. Oculus enim dirigitur ad id quod specialiter diligitur.
marg.|
.18.
Et aures eius ad preces eorum.
tanquam parate ad exaudiendum.
marg.|
.19.
Vultus autem domini.
scilicet, ire, et turbationis.
marg.|
.20.
Super facientes mala.
ad puniendum, unde in Hebreo sic habetur. Ire domini super facientes mala ad puniendum. ideo subditur.
Numérotation du verset
Ps. 33,ad litteram
marg.|
{3.665} .1.
Ut perdat de terra.
id est, de terra viventium in qua non habebunt locum, et aliquando etiam perdit memoriam eorum de terra presentis vite, que est morientium, quia post eorum vitam non remanet fama, sed infamia, secundum quod dicitur, Proverb. 10.b. Memoria iusti cum laudibus, et nomen impiorum putrescit.
marg.|
.2.
Clamaverunt iusti.
devote orando.
marg.|
.3.
Et dominus exaudivit eos.
promovendo eos in bonis.
marg.|
.4.
Et ex omnibus tribulationibus eorum liberavit eos.
a malis spiritualibus, et etiam aliquando a corporalibus, sicut liberavit Danielem de lacu leonum, et tres pueros de camino ignis, perfecte tamen liberat eos, quando ducit eos ad requiem transferendo de malis vite presentis.
marg.|
.5.
Iuxta est dominus.
quia semper paratus est eos adiuvare eos liberando, vel virtutem patientie tribuendo ad maius meritum ipsorum.
marg.|
.6.
Et humiles spiritu salvabit.
secundum quod dicitur Proverb. 29.d. Humilem spiritu suscipiet gloria.
marg.|
.7.
Multe tribulationes iustorum.
quia aliquando dominus permittit, ut per patientie meritum perveniant ad maius premium, cum subditur.
marg.|
.8.
Et de omnibus his.
quia translati ad requiem liberantur ab omnibus presentis vite penalitatibus.
marg.|
{3.666} .9.
Custodit dominus.
per ossa in quibus consistit robur corporis, intelliguntur virtutes in quibus consistit robur mentis, quas dominus custodit illesas finaliter in electis suis.
marg.|
.10.
Mors peccatorum pessima.
Mors enim nature mala est, quia est privatio corporalis vite, mors autem culpe peior est, quia est privatio spiritualis vite, sed tamen non est pessima, quia quamdiu peccator est in presenti vita, potest redire ad vitam spiritualem per penitentiam, sed mors gehenne est pessima, a qua non est reversio possibilis, et hec est mors peccatorum in mortali peccato decedentium.
marg.|
.11.
Et qui oderunt.
quia odium fraternum est occasio multorum malorum, sicut econtrario amor proximi est causa bonorum, quia qui diligit proximum, legem implevit. Rom. 13.c. In Hebreo, et in translatione Hieronymi iuxta Hebreum habetur : Interficiet impios malitia, et odientes iustitiam : quia malitia hominis est semper causa mortis eius spiritualis, et aliquando etiam corporalis, sicut malitia Achitophel fuit occasio sue suspensionis, ut habetur 2Rg. 27.
marg.|
.12.
Redimet dominus animas servorum suorum.
hoc fuit ad impletum in Christo, qui nos redemit suo sanguine precioso.
marg.|
.13.
Et non delinquent.
finaliter.
marg.|
.14.
Omnes, qui sperant in eo.
spe formata caritate, que provenit ex gratia, et meritis, et hoc intelligendum est de predestinatis.
Numérotation du verset
Ps. 33,moraliter
marg.|
{3.659} .1.
Benedicam Dominum.
Psal. istum fecit David pro gratiarum actione, quando simulando stultitiam coram rege Geth, sic evasit mortem quam servi regis sibi volebant inferre. unde dicit Peta : Stultitiam simulare loco prudentia summa est. Moraliter autem exponi potest de mutante suum statum per religionis ingressum, propter quod ab hominibus mundanis fatuus reputatur, cum tamen per hoc ab {3.660} ipso mundi pericula evitentur, et sic gratias agens dicit, Benedicam Dominum etc., scilicet die ac nocte in divinis laudibus diurnis pariter et nocturnis. .3.
Semper laus.
Repetitio est eiusdem ad maiorem devotionis expressionem.
marg.|
.4.
In domino laudabitur.
idest, in eius laudibus reputabo me laudatum, quia laus domini redundat in laudem servi.
marg.|
.5.
Audiant mansueti.
id est religiosi, qui mites esse debent et benigni.
Numérotation du verset
Ps. 33,moraliter
marg.|
{3.661} .1.
Et letentur.
eo quod in Dei laudibus ipsi merentur, propter quod inducit illos ad collaudandum, di.
marg.|
.2. Magnificate dominum mecum, etc.
marg.|
.4.
Accedite.
Hic consequenter inducit alios ad bonum, quia bonus religiosus solicitus est de salute secularium, et sic dicit : Accedite ad eum. de tenebris conversationis mundane.
marg.|
.5.
Et illuminam.
lumine gratie quod paratus est dare, Io. 1. Illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum.
marg.|
.6.
Et facies vestre non confundentur.
sed magis honorabuntur ex precum vestrarum exauditione. Hoc modo dicit David ad Abigail. 1Rg. 25.s. Ecce audivi vocem tuam et honoravi faciem tuam. Inducit {3.662} exemplum de seipso di.
marg.|
.7.
Iste pauper clamavit et dominus exaudivit eum, et ex omnibus tribulationibus eius salvavit eum.
quasi diceret, sic faciet vobis si ad eum accedatis. Inducit etiam angelorum subsidium, dicens.
marg.|
.10.
Immittet angelus domini in circumitu timentium eum, et eripiet eos.
Nam angeli soliciti sunt de salute illorum quos custodiunt, Ps. 124.a. Montes in circumitu eius, idest, angeli, ut exponit Aug. Inducit etiam divinum solatium dicens :
marg.|
.12.
Gustate et videte, quoniam suavis est dominus.
Et quoniam talis pregustatio divine dulcedinis est quoddam preludium future beatitudinis, subditur.
marg.|
.14.
Beatus vir qui sperat in eo.
Auget etiam reverentiam filialem, ideo sequitur.
Numérotation du verset
Ps. 33,moraliter
marg.|
{3.663} .1. Timete dominum omnes sancti eius, quoniam non est inopia timentibus eum. Quia iam habent in spe bonum infinitum.
marg.|
.2.
Divites eguerunt, et esurierunt.
Loquitur de divitibus cupidis, de quibus dicit Peta : Crescit amor nummi, quantum ipsa pecunia crescit.
marg.|
.4.
Inquirentes autem dominum non minuentur omni bono.
Matthei 6.d. Primum querite regnum dei, et iustitiam eius, et hec omnia adiicientur vobis.
marg.|
.6.
Venite filii audite me.
Hic consequenter hortatur ad bonum vite active, quod magis respicit seculares, dicens : Venite filii audite me. scilicet, Dei per baptismum.
marg.|
.7.
Timorem domini docebo vos.
Quo timore repellitur peccatum, Proverb. 15.d. Per timorem domini recedit omnis a malo.
marg.|
.8. Quis est homo, qui vult vitam. scilicet gratie.
marg.|
{3.664} .9.
Diligit dies videre bonos.
scilicet glorie. Nam ubi non habet locum, faciat supple, quod sequitur.
marg.|
.10.
Prohibe linguam tuam a malo.
scilicet, contentionis, detractionis, et murmurationis.
marg.|
.12.
Et labia tua ne loquantur dolum.
Duplicitatis, et deceptionis, et consimilium.
marg.|
.13.
Diverte a malo, et fac bonum.
Sunt enim due partes iustitie generaliter dicte.
marg.|
.15.
Inquire pacem.
internam, fraternam, et supernam.
marg.|
.16.
Et persequere eam.
id est, perfecte sequere.
marg.|
.17.
Oculi.
Hic ostendit fructum bone actionis, et penam male commistim, dicens : Oculi domini super iustos. ut eos protegat.
marg.|
.18. Et aures eius ad preces eorum. ut exaudiat.
marg.|
.19.
Vultus autem domini.
id est, eius indignatio.
marg.|
.20. Super facientes mala, ut perdat de terra. scilicet, viventium.
Numérotation du verset
Ps. 33,moraliter
marg.|
{3.665} †
Memoriam eorum.
quia non habebunt ibi locum.
marg.|
.2.
Clamaverunt iusti.
orando pie, perseveranter, et pro se.
marg.|
.3.
Et dominus exaudivit eos.
nam concurrentibus tribus istis, oratio semper est exaudibilis.
marg.|
.5.
Iuxta est dominus his, qui tribulato sunt corde.
ex afflictione in iusta, ut eos adiuvet.
marg.|
.6.
Et humiles spiritu salvabit.
Non autem humiles facie tantum, de quibus dicitur Eccle. 19.d. Est, qui nequiter se humiliat, et interiora eius plena sunt dolo.
marg.|
.7.
Multe tribulationes iustorum.
Quia per multas tribulationes {3.666} oportet transire ad regnum celorum, Act. 14.d.
marg.|
.8. Et de omnibus his liberabit eos dominus. transferendo eos ad celum.
marg.|
.9.
Custodit dominus omnia ossa eorum.
integraliter resuscitanda per ipsum.
marg.|
.10.
Mors peccatorum pessima.
quia inducit ad inferni tormenta.
marg.|
.11.
Et qui oderunt iustum delinquent.
idest, de peccato in peccatum ruent. nam abyssus abyssum invocat.
marg.|
.12.
Redimet dominus animas servorum suorum.
id est, redemptionis effectum applicabit ad eas per fidem, et sacramenta.
marg.|
.13.
Et non delinquent omnes, qui sperant in eo.
utentes vera spe, que est formata caritate.
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 33), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 10/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_33)
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 33), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 10/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_33)
Notes :