Nicolaus de Lyra

Psalmus 39

Numérotation du verset Ps. 39,1 

¶ In finem
¶Codd. : (Ps. 39) D30 ΩM ΩS ΩX (227ra-b) ω 1 (74rb-74va) P15205 (72ra-74rb) P1076 P1048 Rusch Ps-G, def. ΩF
psalmus David1.
1 In finem... David ΩX] om. ΩM P10489 ω 1 | p. D inv. Ps-G , + patientia Pauli apostoli D30
Numérotation du verset Ps. 39,2 I

Exspectans
exspectavi
Dominum ¦
et intendit mihi.
Numérotation du verset Ps. 39,3 II

Et
exaudivit preces meas2 ¦
2 preces meas] deprecationem meam L² cum Ps-R
et
eduxit me de lacu miserie
et3 de luto fecis.
3 et] set L²
Numérotation du verset Ps. 39,III 

Et4
4 Et] om. R cum Ps-λ Ps-mozx Ps-med.
statuit supra5 petram
5 supra D30 R F² ΦR ΨB P15205 P10489 Ω ω1 Ed1455 Rusch cum Ps-R Hier. (tract. p. 12, 54 et passim)] super Ps-G
pedes meos ¦
et direxit
gressus meos.
Numérotation du verset Ps. 39,4 IV

Et
immisit in os meum canticum ¦
novum ¦
carmen
Deo nostro.
Numérotation du verset Ps. 39,V 

Videbunt multi
et timebunt ¦
et sperabunt
in Domino.
Numérotation du verset Ps. 39,5 VI

Beatus
vir cuius est nomen Domini
spes eius6 ¦ et
6 eius plerique codd. D30 P15205 P10489 ΩM G ΩS ΩV ω1 Rusch cum Ps-R ] ipsius Ps-G (F* C I L) cum Ps-γ Ps-δ Ps-λ Ps-med.
non respexit
in vanitates et insanias falsas. 7
7 <divisio.> Domini… eius ¦… vanitates D30 ΩMX ω 1 ] Domini ¦… eius ¦… vanitates ¦ ΩS
Numérotation du verset Ps. 39,6 VII

Multa fecisti tu Domine Deus meus8 mirabilia tua ¦
8 meus] om. ΦV cum Ps-med.
et cogitationibus tuis
non est qui9 similis sit tibi.10
9 qui G ΩS ΩV ω1 Rusch Ps-G (R C) ] quis F I K L M Q² U* W Φ D30 ΩM ΩX P15205 P1076 P10489 |
10 <divisio.> tuis D30 ΩMX ω 1 ] tuis ’ ΩS |
Numérotation du verset Ps. 39,VIII 

Annuntiavi
et locutus sum ¦ multiplicati sunt
super numerum.
Numérotation du verset Ps. 39,7 IX

Sacrificium et oblationem noluisti ¦
aures autem
perfecisti mihi.
Numérotation du verset Ps. 39,X 

Holocaustum
et pro peccato11
11 et... peccato] pro peccato P10489 , et pro delecto L² cum Ps-R
non postulasti ¦
Numérotation du verset Ps. 39,8 

tunc
dixi ecce venio.
Numérotation du verset Ps. 39,XI 

In capite libri
scriptum est de me
Numérotation du verset Ps. 39,9 

ut facerem
voluntatem tuam
Deus meus volui12 ¦ et legem tuam13
12 volui] ut praem. P10489 |
13 tuam] om. ΩM* |
in medio cordis14 mei. 15
14 cordis] cf. Hieron. ep. 106. |
15 mei] mihi C <divisio.> me... v. tuam Deus... volui ¦ D30 (me.) ΩMX ω 1 (tuam’) me ¦… v. tuam Deus ’… volui ¦ ΩS (Deus’) P15205  (volui’) me... v. tuam ¦ Deus... volui Cbg150 |
Numérotation du verset Ps. 39,10 XII

Annuntiavi16
16 Annuntiavi] bene nuntiavi L² cum Ps-R
iustitiam tuam17
17 tuam plerique codd. F² D30 P10489 ΩM G ΩS ΩV ω1 cum Ps-R LXX (R)] om. Ps-G (R F* C I L² cum Ps-H LXX)
in ecclesia magna ¦ ecce
labia mea non prohibebo’ Domine tu scisti.18
18 scisti] cognovisti L² cum Ps-R <divisio.> magna ¦ D30 ΩM X ω 1] magna ’ ΩS | prohibebo ’ D30* ω 1 ] prohibebo ¦ ΩS
Numérotation du verset Ps. 39,11 XIII

Iustitiam tuam
non abscondi in corde meo ¦
veritatem tuam et salutare tuum
dixi.
Numérotation du verset Ps. 39,XIV 

Non abscondi
misericordiam tuam
et veritatem tuam19
19 veritatem tuam ΩV etc om. P15205
a concilio multo.
Numérotation du verset Ps. 39,12 XV

Tu autem Domine20
20 Domine] om. ΩV
ne longe
facias21 miserationes tuas a me ¦
21 facias] om. ΩV
misericordia tua22
22 tua] om. ΩX
et veritas tua
semper susceperunt me.
Numérotation du verset Ps. 39,13 XVI

Quoniam circumdederunt me
mala
quorum non est numerus ¦
comprehenderunt me
iniquitates mee’
et non potui ut viderem.23
23 <divisio.> mee D30 ω 1 ] mee ¦ Ω
Numérotation du verset Ps. 39,XVII 

Multiplicate24 sunt
24 Multiplicate Cor2 (alia littera MULTIPLICATE, grecum commune est) V² D30 P15205 P10489 ΩS ΩX ( post. cor.) ω 1 Rusch Ps-G ] Multiplicati D* G K L Q* ΦRGV ΩM ΩX* ΩV P1076 Cor2 (in masculino habent et anti. et Hieron.) cum Ps-R ; cf. v. 6
super capillos capitis mei ¦
et cor meum dereliquit me.
Numérotation du verset Ps. 39,14 XVIII

Complaceat
tibi Domine
ut eruas me ¦
Domine ad adiuvandum me respice.
Numérotation du verset Ps. 39,15 XIX

Confundantur
et revereantur
simul ¦ qui querunt
animam meam ut auferant eam. 25
25 <divisio.> simul ¦… meam ΩX etc simul… meam ¦ D30* (ut videtur) ΩM
Numérotation du verset Ps. 39,XX 

Convertantur26
26 Convertantur] Avertantur Ed1455 Ed1530 cum Ps-R
retrorsum et revereantur simul ¦ qui volunt mihi mala.
Numérotation du verset Ps. 39,16 XXI

Ferant
confestim confusionem suam ¦ qui dicunt
mihi euge euge.
Numérotation du verset Ps. 39,17 XXII

Exultent
et letentur super te
omnes querentes te ¦
et dicant27 semper
27 dicant] dicunt P1076
magnificetur Dominus
qui diligunt salutare tuum. 28
28 <divisio.> super te ΩMX ω 1 ] … te ¦ ΩS
Numérotation du verset Ps. 39,18 XXIII

Ego autem
mendicus sum et pauper ¦
Dominus sollicitus est mei.29
29 mei] ei ω 1
Numérotation du verset Ps. 39,XXV 

Adiutor meus
et protector meus tu es ¦
Deus meus ne tardaveris. 30
30 <divisio.> meus2 tu es ¦ Deus meus3 D30 ΩMX  ω 1 ] meus ¦ tu es Deus meus ’ΩS

Psalmus 39

Numérotation du verset Ps. 39,ad litteram 
marg.| {3.709} Expectans expectavi. Huic psalmo premittitur talis titulus in Hebreo Ad victoriam psal. David. in translatione vero Hiere. iuxta Hebr. sic habetur. Pro victoria canticum David : et idem penitus signat. Expositio autem huius tituli patet ex dictis supra Ps. 12. ubi ponitur consimilis titulus. Ex titulo autem isto apparet auctor psal. scilicet David, sed materia non apparet, et propter hoc varie exponitur. Dicit autem Rabbi Salomon quod David fecit hunc Ps. pro beneficio exhibito populo Israel in exitu de Egypto, quia tunc fuit eductus de servitute dura et vili, quod notatur cum dicitur : Et eduxit me de lacu mi. et de Lc. fe. etc. Et tunc transito mari rubro cecinit canticum novum, di. Cantemus domino gloriose etc. Ex. 15.a. Et sic litteram sequentem applicat ad ea que facta sunt populo Israel in deserto. Sed huic expositioni videtur repugnare manifeste quod subditur : Sacrificium et oblationem noluisti etc. in quo describitur evacuatio sacrificiorum et oblationum veteris testamenti, ut magis patebit prosequendo. Ista autem non fuerunt tunc reprobata, sed magis a Deo instituta in monte Sinai : propter quod aliter exponitur a doctoribus catholicis. Et dicunt aliqui, quod David fecit hunc Ps. pro gratiarum actione de sua liberatione a persecutione filii sui Absalom. Sed contra hoc videtur quod circa principium huius Ps. dicitur : Misit in os meum canticum novum etc. quia David fuit liberatus per mortem Absalom, de qua non cecinit carmen letitie, sed planxit et luxit di. Absalom fili mi, quis mihi tribuat, ut ego moriar pro te. 2Rg. 18.g. Item hec expositio et consimiles, videntur esse contra intentionem Apostoli manifeste Hbr. 10. ubi inducit litteram huius psal. dictam ad litteram in persona Christi, ut patebit idest, litteram huius psal. prosequendo propter quod dicere quod ad litteram intelligatur de David seu quocumque alio, et mystice tantum de Christo, videtur esse quedam iudaici erroris confirmatio.
marg.| Ad exponendum autem hunc Ps. de Christo, due regule exponendi sacram scripturam, quas cum aliis exposui in principio super Gn. sunt hic repetende. Prima est de domino et eius corpore quod est ecclesia, seu fidelium congregatio. Quia propter connexionem capitis ad corpus, et econtra, sacra scriptura frequenter sub uno contextu transit de uno ad aliud, loquens quasi de una persona, sicut Is. 61.d. Induit me vestimento salutis. et indumento iustitie circundedit me, quasi sponsum decoratum corona, et quasi sponsam ornatam monilibus suis. Quia enim dicitur, quasi sponsum decoratum corona, referendum est ad Christum, et quod subditur, quasi sponsam etc. ad corpus eius mysticum, quod est ecclesia, secundum quod dicit Augus. 3. de doctrina Christiana. Hoc patet etiam clarius in novo te. Act. 9.a. ubi dicitur : {3.710} Saule Saule quid me per. idest, corpus meum mysticum. Saulus enim non persequebatur Christum in persona propria, sed eius fideles. Quod autem statim subditur : Ego sum Iesus Nazarenus : ad personam domini refertur.
marg.| Alia regula est de corpore domini bipertito, quia in corpore domini mystico continentur similiter mali cum bonis usque ad diem iudicii, sed tunc segregabuntur, sicut pastor segregat oves ab hedis : et ratione huius commistionis aliquando vituperantur boni cum malis, sicut Is. 1.a. Cognovit bos possessorem suum, et asinus presepe domini sui : Israel autem me non co. et po. non in. Aliquando autem mali econtra commendantur cum bonis, sicut Os. 11.a. Puer Israel, et dilexi eum. His igitur premissis Psalmus iste dividitur in tres partes : quia primo ponitur circa mysterium incarnationis gratiarum actio ex parte corporis mystici. secundo huius mysterii ratio ex persona Christi, ibi ; Sacrificium. tertio devota deprecatio pro statu corporis mystici, ibi : Tu autem domine. Circa primum dicitur in persona corporis Christi mystici.
marg.|  .1. Expectans expectavi dominum. quia sancti patres de corpore Christi mystico existentes, per fidem cum magno desiderio expectaverunt Christi adventum. unde dicebant, Is. 64.a. Utinam dirumperes ee. et de.
marg.|  .2. Et intendit mihi. idest orationi fidelium de adventu Christi.
marg.|  .3. Et exaudivit preces meas. in mundum veniendo.
marg.|  .4. Et eduxit me de lacu miserie. quia resurgens a mortuis eduxit sanctos patres de inferno.
marg.|  .5. Et statuit super petram. idest Christum. secundum quod dicit Apostolus. 1. Co. 10.b. Petra autem erat Christus.
marg.|  .6. Pedes meos. idest affectus quibus anima graditur, per predicationem enim Christi et apostolorum ceperunt homines contemnere temporalia, et totum affectum suum ponere in Deum.
marg.|  .7. Et direxit gressus meos. idest actus meos in vitam eternam, et hoc per legem evangelicam que introducit ad beatitudinem, quod lex vetus facere non poterat, secundum quod dicitur Hbr. 7. ca. Nihil ad perfectum adduxit lex.
marg.|  .8. Et immisit in os etc. Istud impletum fuit quando apostoli et alii discipuli recepto spiritusancto in signo visibili loquebantur variis linguis magnalia Dei, Act. 2.a.
marg.|  .9. Videbunt multi. quia ad vocem apostolorum aliorumque cum eis Deum laudantium, et convenit multitudo, et mente confusa est prenimia admiratione, ut ibidem dicitur.
marg.|  .10. Et timebunt etc. quia auditis verbis beati Petri, multi compuncti sunt corde Christi morte, et conversi sunt ad fidem, et apposite sunt in die illa anime circiter tria millia, ut ibidem dicitur, unde et subditur.
marg.|  .11. Beatus vir cuius est nomen domini. scilicet Iesu Christi.
Numérotation du verset Ps. 39,ad litteram 
marg.| {3.711} .1. Spes eius. quia secundum quod dicitur Act. 4.b. Non est aliud nomen sub celo datum hominibus, in quo oporteat nos salvos fieri. .2.   Et non respexit in vanitates. idest, in leges Gentilium idololatrie deditarum.
marg.|  .3. Et insanias falsas. id est errores Iudeorum contra Christum obstinatorum, qui proprie dicuntur insanie, quia avertunt a mentis sanitate. Consequenter ostenditur magnitudo mysterii incarnationis, cum dicitur.
marg.|  .4. Multa fecisti tu domine Deus etc. mundum creando et gubernando, sed satis magis fuit mirabile, ipsum recreando per tuam benedictam incarnationem et passionem, ideo sequitur :
marg.|  .5. Et cogitationibus tuis. quibus ab eterno disposuisti mysterium tue incarnationis.
marg.|  .6. Non est qui similis sit tibi. quasi diceret, hoc mirabile excedit omnia alia. In Hebre. habetur : Et cogitationes tue nobis, id est pro nobis, secundum quod transfert Hieronymi in translatione iuxta Hebreum, et est ibi finis versus, et exponatur sicut prius. Et cogitationes tue quibus ab eterno disposuisti carnem assumere, pro nobis, scilicet sunt. quia sunt causa nostre salutis. Non est qui similis sit tibi, principium est versus sequentis, et coniungitur cum littera sequenti sic : Non est qui similis sit tibi. scilicet in mirabilibus faciendis, maxime in mirabili incarnationis mysterio.
marg.|  .7. Annuntiavi et locutus sum. secundum possibilitatem meam sed quia excedunt facultatem humanam, ideo subditur :
marg.|  .8. Multiplicati sunt super numerum. In translatione Hierony. iuxta Hebreum habetur : Plura sunt quam narrari queant, scilicet mirabilia tua maxime in mysterio tue incarnationis contenta, et ideo quod dicitur hic : Multiplicati : forte est littera corrupta vitio scriptorum, ponentium multiplicati pro multiplicata, vel si sit littera vera, supplendum est sic : Multiplicati sunt. {3.712} scilicet effectus mirabilium tuorum.
marg.|  .9. Sacrificium et oblationem. Hic consequenter ostenditur mysterii incarnationis ratio, et hoc in persona Christi, quia propheta transit de corpore ad caput per modum predictum. Circa quod sciendum, quod una causa huius benedicte incarnationis fuit ad supplendum imperfectionem legis per ipsum Christum incarnatum, propter quod ipse dicit Matthe. 5.b. Non veni solvere legem, sed adimplere. In lege autem erant aliqua precepta ceremonialia de sacrificiis et oblationibus offerendis. Hec autem sacrificia erant imperfecta, quia non poterant auferre peccata, et ideo ista imperfectio fuit sublata per unum sacrificium perfectum, scilicet corpus Christi in cruce oblatum, quod succedit omnibus sacrificiis veteris legis. Et hoc est quod dicit Apostolus ad Hbr. 10.a. Impossibile est enim sanguinem taurorum et hircorum auferre peccata : ideo ingrediens mundum, scilicet Dei filius per suam incarnationem dicit : Hostiam et oblationem noluisti, corpus autem aptasti mihi, idest corpus passibile aptum immolationi. sicut diffusius exposui super epistolam ad Hebreos, et hoc est quod dicitur hic, licet aliqua vocabula sint mutata, quia Christus et apostoli non semper allegaverunt scripturam veteris testamenti de verbo ad verbum. Dicitur ergo in persona Christi hominis loquentis Deo patri vel toti trinitati. Sacrificium. quod fiebat de animalibus et avibus.
marg.|  .10. Et oblationem. que fiebat de rebus inanimatis, ut de pane, simila, et oleo, et similibus.
marg.|  .11. Noluisti. quia talia non erant Deo accepta de se, sicut est corpus Christi, quod quotidie offertur in altari, sed tantum ex fide offerentium.
marg.| .12. Aures autem perfecisti mihi. ad Hebre. 10.a. dicitur : Corpus autem aptasti mihi, ut dictum est, tamen eadem est sententia cum dicitur : Aures autem perfecisti mihi. idest, aures perfectas ad obediendum, quod fuit in hoc, quod fuit obediens Deo patri usque ad mortem crucis, ut habetur Philip. 2.a.
Numérotation du verset Ps. 39,ad litteram 
marg.| {3.713} .1. Holocaustum. hoc erat quoddam genus sacrificii quod totum incendebatur ad honorem Dei.
marg.|  .2. Et pro peccato. id est hostiam pro peccato, cuius una pars incendebatur, et alia erat sacerdotum, ut diffusius dixi super Levitis.
marg.|  .3. Non postulasti. quia talia non fuerunt de se Deo accepta, ut dictum est. .4.   Tunc dixi. ego Christus.
marg.|  .5. Ecce venio. ad offerendum sacrificium acceptissimum Deo .
marg.|  .6. In capite libri. Iste est liber divine predestinationis, de quo scribitur in Ps. 68.f. Deleantur de libro viventium etc. In capite autem huius libri dicitur esse descriptum illud quod primo et principaliter pertinet a divinam predestinationem, sicut caput est principalis pars hominis. Mysterium autem incarnationis Christi per quod omnes homines inducuntur ad vitam eternam sive beatam, est illud quod principaliter pertinet ad divinam predestinationem, et ideo bene dicit : In capite libri. scilicet divine predestinationis.
marg.|  .7. Scriptum est de me, ut facerem etc. Propter quod dicit Christus Io. 6.d. Descendi de celo, non ut faciam voluntatem meam, sed voluntatem eius qui me misit. Et quia voluntas deliberativa Christi hominis semper erat divine voluntati conformis, ideo subditur.
marg.|  .8. Deus meus volui, et legem tuam etc. scilicet legem evangelicam.
marg.|  .9. Annuntiavi iustitiam tuam. id est legem evangelicam, que continet iustitiam perfectam.
marg.|  .10. In ecclesia magna. id est templo, ubi omnes Iudei conveniebant, in quo Christus frequenter docuit, ut describunt quatuor evangeliste. Similiter in ecclesia magna per totum orbem diffusa, in qua Christus per apostolos evangelium promulgavit, secundum quod dicitur Ps. 18.a. In omnem terram exivit sonus eorum.
marg.|  .11. Ecce labia mea non prohibebo, domine tu scisti. a promulgatione veritatis evangelice per me et alios doctores ecclesie.
marg.|  .12. Iustitiam tuam etc. quia Christus eam manifestavit verbis et factis.
marg.|  .13. Veritatem tuam. qua implesti promissum de Christo patribus {3.714} factum.
marg.|  .14. Et salutare tuum. idest meipsum a te missum pro salute hominum.
marg.|  .15. Dixi. omnia ista manifeste docuit Christus, ut patet ex decursu evangelii.
marg.|  .16. Non abscondi misericordiam tuam. quam per me voluisti mundo facere.
marg.| .17. Et veritatem tuam. quia misericordia et veritas semper se concomitantur in operibus Dei.
marg.|  .18. A concilio multo. sic debet scribi per c. quia sic est in Hebreo et in translatione Hieronymi iuxta Hebreum habetur. In ecclesia multa, quod idem est.
marg.|  .19. Tu autem domine. Hic consequenter describitur ipsius Christi devota deprecatio pro statu corporis sui mystici, et primo quantum ad amotionem mali, et secundo quantum ad adeptionem boni, ibi : Exultent. Circa primum dicit : Tu autem domine. id est tu Deus patet.
marg.|  .20. Ne longe facias etc. idest a corpore meo mystico, pro quo Christus legitur frequenter orasse in evangelio.
marg.|  .21. Misericordia tua et veritas etc. orationem meam semper exaudiendo. Omnis enim oratio Christi procedens ex voluntate deliberativa fuit exaudita, secundum quod dicit salvator Iohan. 11.e. Ego autem sciebam, quia semper me audis : quia voluntas Christi deliberativa semper fuit, et est conformis voluntati divine. Et causam huius deprecationis subdit, dicens.
marg.|  .22. Quoniam circundederunt me mala. scilicet pene.
marg.|  .23. Quorum non est numerus. Multe enim penalitates fuerunt inflicte Christi fidelibus a principio ecclesie, ut patet in apostolis et martyribus.
marg.|  .24. Comprehenderunt me iniquitates mee. quia a principio fuerunt aliqui mali cum bonis in corpore Christi mystico, ut patet de Iuda proditore et multis aliis, a principio etiam insurrexerunt hereses, ut patet ex epistolis Pauli et aliorum apostolorum, propter quod be. Iohannes in evangelio suo expressit divinitatem Christi contra Ebionem et Cherintum, et eorum sequaces eam negantes, secundum quod dicit Hieronymus lib. illustrium virorum.
Numérotation du verset Ps. 39,ad litteram 
marg.| {3.715} .1. Et non potui ut viderem. quia hereses insurgentes multum obnubilabant fidem simplicium.
marg.|  .2. Multiplicate sunt. Modus est loquendi hyperbolicus, ad designandum multitudinem heresum que insurrexerunt in ecclesia Dei secundum quod patet Aug. de heresibus.
marg.|  .3. Complaceat tibi domine ut eruas me. id est corpus meum mysticum a malis predictis.
marg.|  .4. Domine ad adiuvandum me respice. contra mala insurgentia de futuro.
marg.|  .5. Confundantur, etc. id est fidelium meorum vitam, cuiusmodi fuerunt tyranni in primitiva ecclesia, quorum multi fuerunt confusi corporaliter, et temporaliter secundum ordinem divine iustitie, et aliqui confusi confusione penitentie, que est confusio adducens gloriam, quia multi videntes patientiam martyrum, et Dei virtutem circa ipsos, convertebantur ad fidem.
marg.|  .6. Qui dicunt mihi euge euge. Interiectio est exultantis, que aliquando profertur ad congaudendum, et sic proferebatur a fidelibus de patientia martyrum gaudentibus. Aliquando etiam profertur ad deridendum, et sic proferebatur a martyrum persecutoribus.
marg.| {3.716} .7. Exultent. Hic consequenter ponitur deprecatio Christi pro suo corpore mystico quantum ad adeptionem boni, cum dicitur. Exultent, et letentur super te. Deum patrem, vel totam trinitatem, de bono quod daturus es eis.
marg.|  .8. Omnes querentes te. id est fideles mei, qui te querunt per veram fidem.
marg.|  .9. Et dicant semper magnificetur Dominus. regratiando de bonis eius.
marg.|  .10. Qui diligunt salutare tuum. id est me Christum, quem misisti pro salute hominum.
marg.|  .11. Ego autem mendicus etc. si hoc refertur ad personam Christi, certum est, quod vitam valde pauperem duxit in hoc mundo, sicut patet ex evangelio. Si autem referatur ad corpus Christi mysticum, sic certum est, quod fuerunt, et sunt multi fideles propter Christum paupertatem eligentes.
marg.|  .12. Dominus solicitus est mei. quia sufficienter providetur talibus ex providentia Dei, secundum quod dicit salvator Mt. 6.d. Primum querite regnum Dei, et iustitiam eius, et hec omnia adiicientur vobis : et ideo in fine psal. concluditur.
marg.|  .13. Adiutor meus. ad bonum promovendo.
marg.|  .14. Et protector meus. a malis preservando.
marg.|  .15. Tu es, Deus meus ne tardaveris. mihi assistere in predictis.
Numérotation du verset Ps. 39,moraliter 
marg.| {3.709} .1. Expectans etc. Psalmus iste litteraliter exponitur de Christo. Moraliter autem exponi potest de catholico doctore de Gentilitate vocato, cuiusmodi fuerunt sancti, Diony. Amb. Aug. et plures alii. Et primo confitetur gratiam sue vocationis di. Expectans expectavi dominum. Idest desiderio desideravi cognoscere fidei veritatem.
marg.|  .2. Et intendit mihi. vocando me ad ipsum.
marg.|  .4. Et eduxit me de lacu miserie. scilicet infidelitatis.
marg.| {3.710} † Et de luto fecis. idest carnalibus vitiis, que licita Gentilitas reputabat. .5.   Et statuit super petram , idest super Christum.
marg.|  .7. Direxit gressus etc. in via morum.
marg.|  .8. Et immisit in os meum canticum, scilicet gratiarum actionis pro beneficio divine miserationis. Unde in beati Augustini conversione, Te deum laudamus. dicitur factum fuisse.
marg.|  .9. Videbunt multi. nam ex conversione, tanti viri multi moventur ad devotionem fidei.
marg.|  .11. Beatus vir etc. et non vanitates mundi huius, ideo sequitur.
Numérotation du verset Ps. 39,moraliter 
marg.| {3.711} .2. Et non respexit in vanitates. vite presentis.
marg.|  .3. Et insanias falsas. idest, errores Gentilium et Iudeorum, nisi ad eos destruendum.
marg.|  .4. Multa fecisti tu domine Deus meus. in tua incarnatione, resurrectione, et ascensione, et similibus.
marg.|  .5. Et cogitationibus tuis. idest, sapientia tua.
marg.|  .6. Non est qui similis sit tibi. nam ipsa est infinita.
marg.|  .7. Annuntiavi. Hic ponitur utilitas dicte conversionis, que est {3.712} instructio populi de divinis, cum dicitur in persona dicti doctoris. Annuntiavi et locutus. scilicet mirabilia de lege tua verbis et scriptis.
marg.|  .8. Multiplicati sunt super numerum. scilicet effectus tuorum mirabilium, plus quam posset per hominem enarrari.
marg.|  .9. Sacrificium et oblationem. scilicet veteris legis.
marg.|  .11. Noluisti. quia legalia mortificata fuerunt in passione Christi, et mortifera post publicationem evangelii.
marg.|  .12. Aures autem. idest, voluntatem obediendi tibi.
Numérotation du verset Ps. 39,moraliter 
marg.| {3.713} .1. Holocaustum et pro peccato. repetitio est eius quod dictum est de legalibus.
marg.|  .4. Tunc dixi, ecce venio. paratus obedire evangelio.
marg.|  .6. In capite etc. primus enim psal. est de bono doctore, sicut dictum fuit ibidem.
marg.| † Ut facerem. exemplo Christi, qui cepit facere et docere.
marg.| {3.714} .9. Annuntiavi. verbis et scriptis, et sic faciam de futuro, ideo subditur.
marg.|  .11. Ecce labia etc. iustitiam tuam. mihi revelatam.
marg.|  .16. Non abscondi. sed propalavi.
marg.|  .19. Tu autem domine. Hic petitur remissio peccatorum ante conversionem perpetratorum, et etiam post, saltem venialium cum dicitur : Tu autem domine. ut sicut misericorditer me vocasti, ita peccata remittas mihi.
marg.| .22. Quoniam circundederunt me mala. sequitur.
Numérotation du verset Ps. 39,moraliter 
marg.| {3.715} .1. Et non potui ut viderem. quoniam peccatum obnubilat intellectum.
marg.|  .2. Multiplicate sunt super capillos etc. idest, plus, quam scirem numerare.
marg.| † Et cor meum dereliquit me. pre timore offense.
marg.|  .3. Complaceat tibi domine. ab istis peccatis.
marg.| {3.716} .5. Confundantur, et revereantur, scilicet spiritus maligni.
marg.| † Ferant confestim confusionem. tanquam victi.
marg.|  .6. Qui dicunt mihi euge euge. gaudentes de mea deiectione.
marg.|  .7. Exultent, et letentur super te. id est propter bonitatem tuam.
marg.|  .11. Ego autem mendicus sum. id est nullum habens ex me bonum.
marg.|  .12. Dominus solicitus est mei. corporaliter, et spiritualiter providens mihi.
marg.|  .15. Deus meus ne tardaveris. mihi succurrere in periculis cunctis.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 39), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 10/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_39)
Signaler un complément d'information

Notes :