Nicolaus de Lyra

Psalmus 69

Numérotation du verset Ps. 69,1 

¶ In finem1
¶Codd. : (Ps. 69) D30 ΩB ΩM ΩF ΩS Δ (ω1 ) Bari1 Bari3 Rusch Ps-G
1 In finem] om. ΩH
psalmus2
2 psalmus Amiatinus C W V D D30 ΩB ΩF ΩS ΩV ΩZ Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-ζ Ps-γ Ps-moz ] om. R F ΩM Ps-G
David3
3 David] om. U
in rememoratione4
4 in rememoratione ΦV* D30 ΩB ΩF ΩH ΩS (remē) ΩV Rusch Ps-G ] in rememorationem ΦRGV²P Clementina, rememorationem U
quod5 salvum6 fecit eum7* Dominus8.
5 quod Amiatinus C I W V ΩF ΩH ΩV Clementina ] eo quod R F D30 ΩB Rusch Ed1455 Ps-G , quia ΩS, quando ΩZ |
6 salvum] salvus Ed1530 |
7 fecit eum Amiatinus C W V ΩB ΩF ΩH Ωs Ed1530 Ps-moz X] me fecit D30 Ps-G , eum fecit I² D Rusch, fecit R, fecerit eum Clementina cum Ps-γ |
8 Dominus] + Vox Christi vel Ecclesie D30 | eo... Dominus] om. M, cf. hebr. et LXX (cod. R) |
Numérotation du verset Ps. 69,2 I

Deus
in adiutorium meum
intende ¦
Domine ad9 adiuvandum me festina.
9 ad] om. F
Numérotation du verset Ps. 69,3 II

Confundantur et revereantur10 ¦
10 revereantur] + simul ΨB² cum Ps-α ; cf. Ps. 39:15
qui
querunt animam meam.
Numérotation du verset Ps. 69,4 III

Avertantur retrorsum
et erubescant11 ¦ qui volunt
11 et erubescant] om. Bari3* (al. m. compl. marg.)
mihi
mala.
Numérotation du verset Ps. 69,IV 

Avertantur
statim et12* erubescentes ¦ qui
12 et ΨB* Hi Bari1 ΩF ΩH ΩP ΩV ΩZ Ed1455 cum Ps-R ] om. D30² Bari3 ΩB Δ Rusch Clementina Ps-G
dicunt mihi euge euge.
Numérotation du verset Ps. 69,5 V

Exultent
et letentur in te
omnes qui querunt
te ¦
et dicant semper
magnificetur Dominus13
13 Dominus R* I* Q² D30 Bari1 ΩB ΩH ΩV ΩZ plerique codd. et edd. cum. Ps-R ; cf. LXX (cod. R) et Ps. 39:17 ] Deus Ps-G (R² F C I² Q* ΦRGV ) ΩF (d9) cum hebr. LXX Ps-H
qui diligunt salutare tuum.
Numérotation du verset Ps. 69,6 VI

Ego vero egenus
et pauper sum14 ¦
14 sum G (pauper ÷ sum) D30 Bari1 Bari3 ΩB ΩF ΩH ΩP ΩV ΩZ plerique codd. et edd. cum Ps-R, cf. LXX (codd. R et lucian.) et Ps. 39:18 ] om. C Ps-G (R F I) cum hebr. LXX Ps-δ Ps-H
Deus adiuva me.
Numérotation du verset Ps. 69,VII 

Adiutor meus
et liberator meus
esto15 ¦ Domine ne moreris
15 esto Q* G² Bari3 ΩF ΩH ΩV ΩZ Rusch cum Ps-δ Ps-ε ] ÷ es : tu I² , es tu Cor2 (hebr. et grecum) I* G* Hi D30 Bari3 ΩM ΩB ΩP Δ Ps-G | <divisio.> meus esto ¦ Domine] meus ¦ esto Domine Bari1

Psalmus 69

Numérotation du verset Ps. 69,ad litteram 
marg.| {3.941} Deus in adiutorium. Huic psalmo premittitur talis titulus in Hebreo Ad victoriam David ad recordandum. In translationeHieronymi sic dicitur. Victori David ad recordandum. et est eadem sententia, ut patet ex supradictis. Quod autem dicitur hic ad recordandum, dicunt expositores communiter, quod hoc dicitur, eo quod David {3.942} fecit hunc psal. ad beneficia sibi prestita a Deo recordanda, propter quod in aliquibus Bibliis post illud verbum, ad recordandum, additur, quod dominus fecit eum salvum, Sed hoc additum fuit ab aliquo expositore quicumque fuerit ille, quia hoc non habetur in hebreo nec in translationeHieronymi iuxta Hbr. veritatem. Item secundum hoc eadem esset ratio, quod in quolibet psal. quem David fecit pro sua liberatione a periculis poneretur ad recordandum, quod non est verum, et ideo salvo meliori iudicio {3.943} videtur mihi, quod hic psal. est prophetia de futuro. Previdit enim David in spiritusancto, quod principium huius psal. recordandum esset in ecclesia Dei in principio omnium horarum canonicarum, vel iuxta principium, sicut videmus adimpletum, et propter hoc in titulo posuit, ad recordandum, Item de hoc psal. et sequenti qui incipit. In te domine speravi, etc. Dicunt aliqui expositores, quod est idem ps. in Hebreo alii autem oppositum, propter quod vidi plures libros Hebraicos, et in aliquibus ponitur idem ps. in aliis autem distinctus. Primum tamen videtur mihi verius, licet Hieronymus dicat duos esse psalmos quia hunc quotat. 59. et alium 70. Non tamen mutatur sententia, sive hoc teneatur sive illud, quia uterque videtur esse factus a David, cum esset in persecutione Absalon filii sui, ut mihi videtur salvo meliori iudicio. Secundum igitur hunc sensum dividitur psalmus iste in duas partes, quia primo David petit celerem liberationem. Secundo ad hoc inducit multiplicem rationem, ibi. In te domine. Circa primum dicit.
marg.| Deus in adiutorium meum intende. quia non possum Absalon filio meo resistere, sicut ipsemet dicit. 2Rg. 15.c. Surgite et fugiamus, neque enim erit nobis effugium a facie Absalom.
marg.| Domine ad adiuvandum me festina. quia Achitophel nitebatur eum persequi et comprehendere eadem nocte, ut habetur. 2Rg. 18.a.
Numérotation du verset Ps. 69,ad litteram 
marg.| {3.944} .1. Confundantur et revereantur. quod et factum est, quia Achitophel se suspendit, ut habetur eodem ca. et Absalom interfectus fuit, ut habetur sequenti capitulo. .2.   Avertantur retrorsum, etc. quia populus qui erat cum Absalom, eo devicto fugit in tabernacula sua, ut habetur. 2Rg. 18. Et ad idem refertur quod subditur.
marg.|  .3. Avertantur statim erubescentes. quia fugientes de prelio merito erubescunt. .4.   Qui dicunt mihi, euge euge. Interiecto est gaudentis, quia populus existens cum Absalom erat in multitudine, quod gaudentes dicebant, statim habebimus eum in manibus nostris captum.
marg.|  .5. Exultent et letentur, etc. id est ego et viri mei qui querimus iustitiam tuam, et per te liberari. .6.   Et dicant. De beneficiis nobis prestitis.
marg.|  .7. Ego vero egenus. Quia in illa fuga Siba prestitit ei cibaria, ut habetur. 2Rg. 16. Et in termino Berzellat Galaadites et Machir filius Amihel prestiterunt ei necessaria, ut habetur. 2Rg. 17. et ideo subditur. .8.   Deus adiuva me. quasi dicat sine tuo auxilio non possum resistere, et ideo subditur.
marg.|  .9. Adiutor meus. Contra hostes invadentes.
marg.|  .10. Et liberator meus es tu. id est a periculis imminentibus.
marg.|  .11. Domine ne moreris. Et in hoc petit celerem liberationem, sicut in principio psal.
Numérotation du verset Ps. 69,moraliter 
marg.| {3.941} .1. Deus in adiutorium meum intende. Sicut dixi in expositione litterali, {3.942} psalmus iste et sequens, qui apud Hebreos sunt unus psalmus, videntur esse oratio David in persecutione Absalon.
Numérotation du verset Ps. 69,moraliter 
marg.| {3.943} † Licet de hoc etiam alium psalmum fecerit, nam illa persecutio tractum temporis habuit. Moraliter autem potest exponi de bono pastore ab aliquo filio suo spirituali (in iniquo) persecutionem patiente, sicut de S. Thoma Cantuariense et Anglie rege legitur esse factum, a qua persecutione petit divinitus liberari. Et primo ponitur ista petitio, et secundo exauditionis ratio, psalmo sequenti. Circa primum dicit. Deus in adiutorium meum intende. quasi diceret, mea liberatio non apparet aliunde.
marg.| Domine ad adiuvandum me festina. ne in mea diecesi crescant{3.944} mala que solent in populo crescere percusso pastore. Sicut dicebat Apostol. Act. 20.d. Post discessum meum intrabunt lupi, etc.
marg.|  .1. Confundantur et revereantur. in se ipsis per penitentiam de hoc quod persequuntur suum patrem.
marg.|  .2. Avertantur retrorsum. revertentes a tali persecutione.
marg.|  .4. Qui dicunt mihi euge euge. de me loquentes indebite.
marg.|  .5. Exultent et letentur in te etc. id est in tua bonitate et non in huius seculi vanitate. .7.   Ego vero egenus, etc.  Adiutor meus. In operibus bonis.
marg.| .10. Et liberator meus es tu. a malis.
marg.|  .11. Domine ne moreris. Mihi succurrere in casu necessitatis.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 69), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_69)
Signaler un complément d'information

Notes :