Nicolaus de Lyra

Psalmus 27

Numérotation du verset Ps. 27,1 

¶ Psalmus huic David1.
¶Codd. : (Ps. 27) D30 Rusch Ps-G, def. C
1 Psalmus] om. Ps-G D30 | David] + deprecatio prophetia D30
Numérotation du verset Ps. 27,I 

Ad te Domine clamabo ¦
Deus meus ne sileas
a me’ nequando
taceas a me ¦
et
assimilabor descendentibus in lacum.
Numérotation du verset Ps. 27,2 II

Exaudi Domine2 vocem deprecationis mee
2 Domine D30 Rusch ] om. Ps-G
dum oro ad te ¦
dum extollo manus meas
ad templum sanctum tuum.
Numérotation du verset Ps. 27,3 III

Ne simul tradas me
cum peccatoribus ¦ et cum operantibus iniquitatem ne perdas3 me.
3 perdas D30 Rusch ] perdideris Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,IV 

Qui loquuntur pacem
cum proximo suo ¦
mala
autem4 in cordibus eorum.
4 autem D30 Rusch ] + sunt Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,4 V

Da illis secundum opera eorum5* : et secundum nequitiam adinventionum ipsorum.
5 illis D30 Rusch Edminor] + Domine Edmaior. (lapsu) cum Ps-α²Ps-ε Ps-Moz X | eorum Ps-G (V D) D30 Ω Ed1530 Clementina cum Ps-R ] ipsorum Rusch Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,VI 

Secundum opera manuum eorum tribue6 illis ¦
6 eorum Ps-G D30 Rusch ] illorum Ps-G (L) ΩS cum Ps-αβγδ Ps-Moz | tribue] retribue Ps-G (L) cum Ps-R
redde
retributionem eorum7 ipsis.
7 eorum Ps-G D30 ² (in ras.) Rusch ] Ps-αγδε Ps-Moz
Numérotation du verset Ps. 27,5 VII

Quoniam
non intellexerunt opera Domini et in opera manuum eius ¦
destrue8 illos et non edificabis eos.
8 destrue Ps-G (L Q W ΦP K) Rusch Ed1530 cum Ps-R ] destrues Ps-G (F ΦRG U R G ΨB V D) D30 Ω Clementina etc. cum LXX
Numérotation du verset Ps. 27,6 VIII

Benedictus Dominus ¦
quoniam exaudivit vocem deprecationis mee.
Numérotation du verset Ps. 27,7 IX

Dominus adiutor meus
et protector meus ¦
et9 in ipso speravit cor meum et adiutus sum.
9 et D30 Rusch] om. Ps-G
Numérotation du verset Ps. 27,X 

Et
refloruit caro mea ¦
et ex voluntate mea
confitebor ei.
Numérotation du verset Ps. 27,8 XI

Dominus fortitudo
plebis sue ¦ et protector
salvationum christi sui est.
Numérotation du verset Ps. 27,9 XII

Salvum fac
populum tuum Domine10
10 Salvum fac populum tuum Domine ΦRG Ps-G (V D) Ω Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] Salvam fac plebem tuam Ps-G (R F*), S. f. populum tuum cett.
et benedic
hereditati tue* et rege
eos et extolle illos11
11 eos... illos Ps-G (V D) D30 ² (cum Te Deum, f. 129) Cor2 (in cantico Te Deum dicitur ILLOS ) Ω Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] eos... eos Ps-G
usque in eternum.

Psalmus 27

Numérotation du verset Ps. 27,ad litteram 
marg.| {3.615} .1. Ad te domine. Huic psalmo premittitur talis titulus in Hebreo, et in translatione Hieronymi sicut psal. precedenti : propter quod ex dictis patet expositio. de materia autem huius psal. et tempore quo factus fuerit, videtur mihi salvo meliori iudicio, quod David fecit hunc psalmum in persecutione Absalon contra ipsum ; quando David fugiens de Ierusalem timore Absalon, ascendebat clivum olivarum nudis pedibus incedens, flens, et operto capite ; et Sadoch, et Abiathar apportaverunt arcam Dei volentes ipsum concomitari. Et ascendit Abiathar ad consulendum Dominum, ut habetur 2Rg. 15. sed tunc non habuit responsum, propter quod David reputavit Deum sibi non esse adhuc placatum, propter quod iussit arcam reportari in civitatem ad locum suum, sua comitiva {3.616} reputans se indignum ; et tunc ascendens summitatem montis, unde tabernaculum Domini clare videbatur, ex illo loco oravit versa facie ad locum sanctum, sicut solitus erat facere quando veniebat ad locum illum, sicut et nunc fideles a loco, unde potest videri Ecclesia alicuius sancti ibi adorant ; et verisimile est, quod tunc fecerit psal. istum pro sua liberatione ab illa persecutione, et per spiritum intellexerit se exauditum. Et secundum hoc dividitur iste psalmus : quia primo ponitur ipsius David devota petitio. secundo eius exauditio, ibi : Benedictus dominus. Circa primum dicit sic ; Ad te domine. id est, magno affectu orabo ; et que sit oratio, subditur.
marg.|  .2. Deus meus. Denegando mihi responsum per spiritum tuum, sicut negasti mihi petenti per Abiathar sacerdotem.
marg.|  .3. Ne quando. Repetitio est eiusdem ad maiorem affectus expressionem.
marg.|  .4. Et assimilabor. Id est, reputabo me mortuum, si non des mihi responsum.
Numérotation du verset Ps. 27,ad litteram 
marg.| {3.617} .1. Exaudi domine. Id est, ne differas longe me exaudire.
marg.|  .2. Dum extollo, etc. quia versa facie orabat ad locum ubi erat tabernaculum in quo loco per spiritum sciebat, fundandum esse templum.
marg.|  .3. Ne simul tradas. Qui sunt digni morte temporali.
marg.|  .4. Et cum. perditione gehenne. Et qui sunt illi ostendit, dicens.
marg.|  .5. Qui loquuntur. id est mecum, et de talibus erat Achitophel, qui fuerat consiliarius David, et similiter Absalon, qui in verbis, et signis fingebat se diligere David, ut patrem suum, et tamen machinabatur contra David in malum, quia Absalon de consilio Achitophel conspiravit contra patrem, ut habetur 2Rg. 15.
marg.|  .6. Da illis. eos secundum demerita puniendo, quod dixit David non zelo vindicte, sed iustitie.
marg.|  .7. Et secundum. secundum nequitiam ab eis studiose inventam, quia de consilio Achitophel sub specie devotionis ivit Absalon ad locum conspirationis fiende contra patrem. 2Rg. 15.a.
marg.|  .8. Secundum opera. Repetitio est eiusdem ad maioremexpressionem.
marg.|  .9. Quoniam. Id est, opera a domino precepta, que sunt sancta, et bona : talia non intellexerunt practice, quamvis Achitophel qui erat valde sapiens, intellexerit speculative.
marg.|  .10. Et in opera. Quia Absalom sine filio mortuus, et interfectus est, ut habetur 2Rg. 18. et Achitophel suspendio interiit. 2Rg. 17. Et utrumque contigit iudicio divino.
marg.|  .11. Benedictus. Hic consequenter describitur petitionis David {3.618} exauditio, quam in spiritu previdit in generali, non tamen quantum ad omnes conditiones particulares. Dicit igitur : Benedictus dominus. tamquam gratus de divino beneficio.
marg.|  .12. Quoniam exaudivit. id est exaudiendam revelavit.
marg.|  .13. Dominus adiutor. In factis arduis.
marg.|  .14. Et protector. In periculis.
marg.|  .15. Et adiutus. Eo quod speravi vere corde, et ore.
marg.|  .16. Et refloruit. Quia ex letitia cordis interiori fit quedam refluentia in carne exteriori, secundum quod dicitur Prv. 17.d. Animus gaudens etatem floridam facit : spiritus autem tristis exiccat ossa.
marg.|  .17. Et ex voluntate. id est motu proprie devotionis.
marg.|  .18. Confitebor. confessione laudis. Et quid confiteatur, subdit dicens.
marg.|  .19. Dominus. quasi dicat Ego et plebs mea cum simus pauci, non possemus resistere, nisi virtute divina.
marg.|  .20. Et protector. id est mei qui sum Christus eius, quia per eum in regem unctus. Et quia ad bonum principem pertinet desiderare bonum populi sui, ideo subdit David.
marg.| .21. Salvum fac, etc., scilicet in periculis.
marg.|  .22. Et benedic. Multiplicando populum tuum in bonis temporalibus, et spiritualibus.
marg.| .23. Et rege. ne devient a viis iustitie.
marg.|  .24. Et extolle. perducendos ad celsitudinem celestis glorie.
marg.|  .25. Usque in eternum. id est sine fine. Moraliter autem potest exponi psalmus iste de quolibet fideli, posito in afflictione corporali, vel mentali : et ideo devote se petit liberari divinitus, et sentiens se a Domino exauditum, studet ei devote regratiari. Cetera patent.
Numérotation du verset Ps. 27,moraliter 
marg.| {3.615} Ad te domine, etc. Psalmum istum litteraliter exposui de David fugiente de Ierusalem propter Absalon, et Deum orante pro sua liberatione. Moraliter autem potest exponi de quolibet fideli in afflictione mentis, vel corporis posito, {3.616} liberari petenti a domino, et sic dicit.
marg.|  .1. Ad te domine. mentaliter, et vocaliter orando.
marg.|  .2. Ne sileas. Nam silere Dei, vel non tacere, est orantis postulationem efficaciter exaudire.
marg.|  .4. Et assimilabor. Id est, perditis, nisi des supple effectum mee petitionis. ideo subditur.
Numérotation du verset Ps. 27,moraliter 
marg.| {3.617} .1. Exaudi vocem, etc. Dum extollo manus meas ad templum sanctum tuum, id est, ad celum. de quo dicitur Ps. 18.b. In templo eius omnes dicent gloriam.
marg.|  .3. Ne simul tradas, etc. Id est, tradi permittas.
marg.|  .4. Cum peccatoribus, etc. Et qui sint illi subditur.
marg.|  .5. Qui loquuntur pacem cum proximo suo, etc.  Da illis, etc. Hoc dicitur denuntiative, vel etiam optative : non zelo vindicte, sed iustitie divine.
marg.|  .11. Benedictus. Sicut afflictus devote petit liberari, sic liberatus. Deo debet magnifice regratiari, di. Benedictus dominus. et patet littera usque ibi.
marg.| {3.618} .16. Et refloruit caro mea, etc. quia devotio mentis resultat ad corpus, Ps. 83.a. Cor meum, et caro mea exultaverunt in Deum vivum.
marg.|  .19. Dominus fortitudo etc. id est humilium nomine plebis significatorum.
marg.|  .20. Et protector salvationum, etc. In membris suis, sicut enim in eis patitur Act. 9.a. Saule Saule quid me persequeris, sic salvari dicitur in eis. Et quia gratitudo de bono prestito disponit ad aliud impetrandum, ideo subditur.
marg.|  .21. Salvum fac populum, etc. In periculis futuris.
marg.|  .22. Et benedic, etc. Multiplicando in bonis.
marg.|  .23. Et reges eos. In via morum.
marg.|  .24. Et extolle illos. Usque ad regnum celorum.



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ps. 27), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 06/02/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=26&chapitre=26_27)

Notes :