Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

Psalmus 101

Numérotation du verset Ps. 101,1

¶Oratio pauperis

¶Codd. : (Ps. 101) D30 Ω ^D Δ (Ω ^K K111 ω¹ ω² NAL3255 T77 T79 Fi Bo) Ω ^F Ω^P P10525 Bari1 Bari3 P15613 Rusch Ps-G

cum anxiaretur¹

¹ anxiaretur Ps-G ( W V ) Ω ^D Ω^SF Rusch ] anxius fuerit Ps-G D30

et in conspectu Domini²

² in conspectu Domini Ps-G (V) Rusch Clementina cum Ps-R (H S) Ps-α Ps-γ Ps-Moz ] coram Domino Ps-G D30 Ω ^D Ω cum Ps-R

effudit³ precem suam⁴.

³ effudit Ps-G ( Q V ) Ω ^D Ω ^F Rusch ] effuderit Ps-G Ω ^MS D30 |

⁴ suam Ω ^M Ω ^D Ps-G ] om. Ω^SF, + Vox Christi Ecclesie cum ascendisset Christus ad Patrem D30 |

Numérotation du verset Ps. 101,2 I

Domine exaudi orationem meam ¦

et clamor meus

ad te veniat.

Numérotation du verset Ps. 101,3 II

Non avertas⁵ faciem tuam

⁵ avertas] advertas Bari3

a me ¦

in quacumque die tribulor

inclina ad me

aurem tuam.⁶

⁶ <divisio.> me ¦... tribulor Ω^S P10525 P10525 P15613 Δ Bari1-3 ] me... tribulor ¦ Ω ^F

Numérotation du verset Ps. 101,III

In quacumque die invocavero te ¦

velociter exaudi me.

Numérotation du verset Ps. 101,4 IV

Quia defecerunt sicut fumus

dies mei ¦

et ossa mea

sicut cremium⁷

⁷ cremium Ps-G (Φ^RGV Ψ^B V ) D30 P10525 Ω ^D Ω Δ P10525 P15613 Ω ^K Bari1-3 edd. Rusch ] gremium Ps-G

aruerunt.

Numérotation du verset Ps. 101,5 V

Percusssus sum⁸

⁸ Percusssus sum Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P10525 Ω ^D Ω Δ P15613 Ω ^K K111 Bari1-3 Rusch cum Ps-R ] Percussum Ps-G ( Edmaior. ), Percussum est Ps-G (Edminor.) cum Ps-αγδ Ps-Moz ^C

ut fenum

et aruit

cor meum ¦ quia oblitus sum

comedere

panem meum.

Numérotation du verset Ps. 101,6 VI

A voce gemitus mei ¦ adhesit os meum

carni mee.

Numérotation du verset Ps. 101,7 VII

Similis factus sum pelicano solitudinis ¦

factus sum⁹ sicut nycticorax

⁹ factus sum D30 P105 25 Ω ^D Ω ^M Ω ^F Ω^P ω 1 Ω ^K K111 P15613 NAL3255 T77 T79 Fi Bari1-3 Rusch ] factus ω² , et praem. Ω^S

in domicilio.

Numérotation du verset Ps. 101,8 VIII

Vigilavi ¦ et factus sum sicut passer solitarius

in tecto.¹⁰

¹⁰ Vigilavi... tecto] om. Ω ^D | <divisio.> Vigilavi ¦ Δ Bari1 ] Vigilavi... passer ¦ Ω^P

Numérotation du verset Ps. 101,9 IX

Tota die

exprobrabant mihi inimici mei ¦

et qui laudabant me

adversum me¹¹ iurabant.

¹¹ adversum me Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P105 25 Ω ^D Ω^SFI Δ Ω ^K K111 P105 25 P15613 Bari1-3 Rusch ] adversus me Ps-G , adversum Ω ^M (hapax)

Numérotation du verset Ps. 101,10 X

Quia cinerem tamquam panem manducabam¹² ¦

¹² manducabam Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω ^D Ω Δ Ω ^K K111 P15613 Bari1-3 Rusch cum Ps-R ] manducavi Ps-G ( R F Q Φ^RGV D etc.)

et poculum¹³ meum

¹³ poculum Ps-G D30 Ω^P Δ Ω ^K K111 Rusch ] potum Ps-G (Ψ^B* D) Hi P105 25 Ω ^D Ω P15613 Bari1 Bari3 Clementina cum Ps-R

cum fletu miscebam.

Numérotation du verset Ps. 101,11 XI

A facie ire¹⁴

¹⁴ ire Ps-G (I V Ψ^B) D30 P105 25 Ω ^D Ω^SFP Ω ^K² K111 P105 25 P15613 T77 T79 Fi* Bo Bari1-3 Rusch cum Ps-R (nonnulli codd.)] + et Hi Ω ^K* ω 1 ω² NAL3255 Fi² Clementina Ps-G cum Ps-R , + tue Ω ^D

indignationis tue ¦

quia elevans allisisti me.¹⁵

¹⁵ allisisti P105 25 Bari3 Rusch ] allixisti Bari1 P15613, adlisisti Ps-G

Numérotation du verset Ps. 101,12 XII

Dies mei

sicut umbra declinaverunt ¦

et ego sicut fenum arui.

Numérotation du verset Ps. 101,13 XIII

Tu autem Domine

in eternum permanes ¦

et memoriale tuum

in generatione¹⁶

¹⁶ generatione Ps-G (M W Φ U V D) D30 Hi P105 25 Ω ^D Ω Δ Ω ^K K111 P105 25 Bari1-3 P15613 Rusch ] generationem Clementina Ps-G

et generationem.

Numérotation du verset Ps. 101,14 XIV

exsurgens¹⁷

¹⁷ exsurgens D30 Hi Correc2 (hebr. et antiq. et Ieron. non interponunt Domine neque grecus similiter) Δ Ω^P ² ( al. m. ) Ω K K111 Bari3 ] + Domine P10525 Ω ^D Ω^SFP P15613 Bari1

misereberis Sion ¦

quia tempus miserendi eius

quia venit tempus.

Numérotation du verset Ps. 101,15 XV

Quoniam placuerunt servis tuis

lapides

eius ¦

et terre eius

miserebuntur.

Numérotation du verset Ps. 101,16 XVI

Et timebunt gentes

nomen tuum Domine¹⁸ ¦

¹⁸ tuum Domine Ps-G ( cett. codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω D Ω^P Δ Ω K K111 P10525 Bari1-3 P15613 cum Ps-R ] Domini Ps-G ( R F C I M* Q W Φ G² K ) cum hebr. LXX Ps-H Ps-γ Ps-Med, Correc2 (hebr. et grecus et antiq. et Ieron. sic habent, non est ibi TUUM DOMINE )

et omnes reges terre gloriam tuam.

Numérotation du verset Ps. 101,17 XVII

Quia edificavit¹⁹

¹⁹ edificavit Ps-G (F M Ψ^B ) P10525² ( in ras. ) Ω ^D Ω Ω ^K K111 ω 1 Ω2 NAL3255 T77* Fi Bo P15613 Bari1 Rusch ] – bit D30 Hi T77² T79 Ps-G

Dominus Sion ¦ et videbitur

in gloria sua.

Numérotation du verset Ps. 101,18 XVIII

Respexit

in orationem humilium ¦

et non sprevit

precem²⁰ eorum.

²⁰ precem D30 Ω ^D Ω^S Ω ^K ω 1 K111 15613 P10525 Bari1-3 ] preces Ω ^F Bo , precê cett.

Numérotation du verset Ps. 101,19 XIX

Scribantur ²¹

²¹ Scribantur Ω ^D ω 1 ω² Ω ^M Ω ^F Ω^P P10525 P15613 etc Scribentur Ω^S Bari1-3# , Scribatur Correc2 (hebr. et grecus habent SCRIBATUR HEC femineum substantivatum in singulari)

hec

in generatione altera ¦ ²²

²² generatione altera D30 Hi Ω ^D Ω^P K111 ω 1 Ω ² Ω ^K NAL3255 T77 T79 Bo Bari1-3 P15613 Rusch ] generationem alteram Ps-G | <divisio.> hec⁺ ω 1 (hapax)

et populus

qui creabitur

laudabit Dominum.

Numérotation du verset Ps. 101,20 XX

Quia

prospexit

de excelso sancto suo ¦ Dominus

de celo in terram aspexit.

Numérotation du verset Ps. 101,21 XXI

Ut audiret gemitus²³ compeditorum ¦

²³ Ut P15613 Bari3 etc Et Bari1 (hapax) | -gemitus Ps-G ( Ψ B V D ) D30 Hi Ω D Ω K K111 Ω T77 T79 Bo P10525 Bari1-3 P15613 Rusch Ed1530 Clementina ] gemitum Correc2 (hebr. et antiq. et Ieron. habent GEMITUM et grecus similiter) Ω (-tû in ras. ω² ) NAL3255 Fi (-tû) Ps-G

ut solveret²⁴

²⁴ ut solveret Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω^P Ω K111 NAL3255 T77 79 Fi Rusch ] ut solvat Ps-G , et solveret Ps-G ( W V ) Ω ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S P15613 Bo cum Ps-R (H* S B D)

filios

interemptorum.

Numérotation du verset Ps. 101,22 XXII

Ut annuntient²⁵

²⁵ Ut annuntient Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P105 25 Ω ^D Ω Δ Bari3 P15613 Rusch Clementina cum Ps-R ] Ut annuntiet Ps-G , Et annuntient Ω ^K* Bari1

in Sion

nomen Domini ¦

et laudem eius²⁶

²⁶ eius Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P10525 Ω D Ω Δ Bari1-3 P15613 Rusch Clementina cum Ps-R ] suam Ps-G

in Hierusalem.

Numérotation du verset Ps. 101,23 XXIII

In conveniendo

populos in unum’

et reges ¦

ut serviant Domino²⁷.

²⁷ <divisio.> § XXIII unum’ et reges ¦ ω 1 ω² , unum ¦ et reges Hi Ω ^D Ω ^FSP P10525 Bari1-3 P15613 NAL3255 T79, unum et reges ¦ D30 P10525Fi Bo, om. T77

Numérotation du verset Ps. 101,24 XXIV

Respondit

in via

virtutis sue²⁸ ¦

²⁸ sue P10525 Bari3 P15613 Ps-G Ps-R] tue Φ^G* Bari1, eius Ps-γ

paucitatem

dierum meorum nuntia mihi.

Numérotation du verset Ps. 101,25 XXV

Ne revoces me in dimidio dierum meorum ¦

in generatione²⁹ et generationem anni tui.

²⁹ generatione et generationem Ps-G ( M Q ² W U K Ψ B V ) D30 Hi P10525 Δ Ω^SFP P10525 Bari1-3 P15613 Rusch ] generatione et generatione Ps-G ( C I Φ^RGV D ) Ω ^D Ω ^M cum Ps-α Ps-Med, generationem et generationem Clementina Ps-G

Numérotation du verset Ps. 101,26 XXVI

Initio

tu Domine

terram fundasti ¦ et opera manuum tuarum³⁰ sunt celi.

³⁰ tuarum P105 25 ( in ras. ?) Bari1-3 Ps-G ] eius cacogr . P15613

Numérotation du verset Ps. 101,27 XXVII

Ipsi peribunt

tu autem permanes ¦ et omnes sicut vestimentum³¹ veterascent³².

³¹ vestimentum P10525 Bari1 P15613 ] + tuum Bari3 |

³² veterascent Ps-G (V D) D30 Hi P105 25 Cor2 Ω ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Δ Bari1-3 P15613 Rusch edd veterescent Ps-G Ω^S Correc2 (alii) |

Numérotation du verset Ps. 101,XXVIII

Et sicut opertorium mutabis eos et mutabuntur ¦

Numérotation du verset Ps. 101,28

tu autem

idem

ipse es’ ³³

³³ <divisio.> es’] es P105 25 P15613 Bari1-3#

et anni tui non deficient.

Numérotation du verset Ps. 101,29 XXIX

Filii servorum tuorum

habitabunt ¦

et semen eorum in seculum

dirigetur.

Psalmus 101

Numérotation du verset Ps. 101,1

¶^AOratio pauperis

^A ¶Codd. : (Ps. 101) D30 Ω ^D Δ (Ω ^K K111 ω¹ ω² NAL3255 T77 T79 Fi Bo) Ω ^F Ω^P P10525 Bari1 Bari3 P15613 Rusch Ps-G

^interl.| Psalmus iste est

^interl.| id est Christi in se et in membris

^marg.| ORATIO PAUPERIS. AUGUSTINUS. Secundum formam servi pauperior in membris in quibus sunt et penitentes quos in se transfigurans dicit cinerem tamquam panem manducavi. Ecce quomodo comparantur tam ima alto. Sicut duo in carne una ita et in una voce sicut et iam a propheta Isaia sponsus et sponsa dicitur his verbis sicut sponso alligavit mihi mitram et sicut sponsam induit me ornamento sponsus propter caput sponsa propter corpus.

^marg.| AUGUSTINUS. Christus pauper in nobis et nobiscum et propter nos hic orat in persona penitentis suam dilectionem et dilectionis causam recognoscentis et a peccatis liberari atque in pristinum statum restitui petentis. Monet ergo suam advertere miseriam et Dei petere misericordiam.

^marg.| CASSIODORUS. Quintus psalmus penitentie quartus qui oratio dicitur.

^marg.| CASSIODORUS. Prima pars : captatio deprecativa.

cum anxiaretur¹

¹ anxiaretur Ps-G ( W V ) Ω ^D Ω^SF Rusch ] anxius fuerit Ps-G D30

^interl.| in miseriis in quas deiectus per peccatum primi parentis

et in conspectu Domini²

² in conspectu Domini Ps-G (V) Rusch Clementina cum Ps-R (H S) Ps-α Ps-γ Ps-Moz ] coram Domino Ps-G D30 Ω ^D Ω cum Ps-R

^interl.| per quem solum liberari potest

effudit³ precem suam⁴.

³ effudit Ps-G ( Q V ) Ω ^D Ω ^F Rusch ] effuderit Ps-G Ω ^MS D30

⁴ suam Ω ^M Ω ^D Ps-G ] om. Ω^SF, + Vox Christi Ecclesie cum ascendisset Christus ad Patrem D30

Numérotation du verset Ps. 101,2
I

Domine exaudi orationem meam ¦

^interl.| ecce oratio

et clamor meus

^interl.| AUGUSTINUS. repetitio in geminatione affectus petentis ostenditur

ad te veniat.

^marg.| ET CLAMOR. Oratio crevit in clamorem. VENIAT non obstent nubes que iniquis.

^marg.| CASSIODORUS. Epimone per tres versus id est crebra repetitio sententie.

Numérotation du verset Ps. 101,3
II

Non avertas⁵ faciem tuam

⁵ avertas] advertas Bari3

^interl.| CASSIODORUS. respuis munus iniquorum sed non penitentiam devotorum

a me ¦

^interl.| penitente

^interl.| sed a peccato

in quacumque die tribulor

^interl.| AUGUSTINUS. quia in membris non uno tantum sed omni tempore tribulator

inclina ad me

^interl.| mihi humili

aurem tuam.⁶

⁶ <divisio.> me ¦... tribulor Ω^S P10525 P10525 P15613 Δ Bari1-3 ] me... tribulor ¦ Ω ^F

^interl.| et

Numérotation du verset Ps. 101,III

In quacumque die invocavero te ¦

^interl.| AUGUSTINUS. in omnibus fidelibus et in omni tempore invocat

{t. 2 : Erfurt, f. 291vb ; facsim., p. 582b} velociter exaudi me.

^interl.| AUGUSTINUS. quia iam non terram sed celum peto cui desiderio dicis adhuc loquente te dicam ecce assum

Numérotation du verset Ps. 101,4
IV

Quia defecerunt sicut fumus

^interl.| propter elationem superbie

^marg.| QUIA DEFECERUNT. CASSIODORUS. Secunda pars in qua est flebilis oratio in qua exponitur que paupertas que tribulatio unde clamet iam aperit quia defecerunt.

^marg.| DEFECERUNT SICUT FUMUS. AUGUSTINUS. Elato enim Adam dies deficiunt virtus animi contrahitur. Miseria pium iudicem movere potest.

dies mei ¦

^interl.| non lux sed tempora vite

et ossa mea

^interl.| que carnes portant vel fortes qui infirmos

^interl.| anime fortitudo

^marg.| OSSA. AUGUSTINUS. Fortes quorum frixorium sunt qui scandalizantur. Tantum frigitur bonus quantum amat unde apostolus. Quis infirmatur et ego non infirmor quis scandalizatur et ego non uror Vel fortitudo animi recordatione peccatorum quasi frixa contrahitur. Vel timore iudicii confrixa sunt ossa mea. Iam enim frigitur homo dum timet se arsurum.

sicut cremium⁷

⁷ cremium Ps-G (Φ^RGV Ψ^B V ) D30 P10525 Ω ^D Ω Δ P10525 P15613 Ω ^K Bari1-3 edd. Rusch ] gremium Ps-G

^interl.| fasciculus de lignis aridis vel merges vel potius dicuntur illa parva frusta que remanent in sartagine

^interl.| vel «in frixorio confrixa sunt»|^a

^a Ps. 101, 4 (Ps-R).

aruerunt.

Numérotation du verset Ps. 101,5
V

Percusssus sum⁸

^interl.| in Adam a quo propagata miseria

ut fenum

^interl.| quia omnis caro fenum

^marg.| PERCUSSUS. AUGUSTINUS. Mortalis factus. FENUM viret sed percussum facile sentit iniuriam. Sic caro hominis in lege Dei virens ab eadem succisa arescit.

et aruit

^interl.| sterilitate peccati

cor meum ¦ quia oblitus sum

^interl.| sed unde hoc quia panem id est preceptum quod Deus dedit omisit et bibit venenum serpentis sed modo crucifixo Domino redit commemoratio et comedet panem qui de celo descendit

^marg.| OBLITUS. CASSIODORUS. Natura peccantium ostenditur quia dum peccatum appetitur contemplatio Dei non habetur.

^marg.| AUGUSTINUS. Vel oblitus a voce diaboli unde : OS MEUM ADHESIT CARNI id est ratio sensualitati consensit.

comedere

^interl.| custodire

panem meum.

^interl.| Verbum Dei

^interl.| qua propter quia oblitus. Nunc gemo non pro terrenis sed pro eternis et pro aliis qui de terrenis gemunt. Et

Numérotation du verset Ps. 101,6
VI

A voce gemitus mei ¦ adhesit os meum

^interl.| vel ossa mea

^marg.| MEI. AUGUSTINUS. Non illorum qui de terrenis et non de spiritualibus gemunt quos ille gemit et sicut adherent ossa carni sic fortes infirmis portando eorum infirmitatem unde apostolus : Nos firmi debemus infirmitatem infirmorum portare.

carni mee.

Numérotation du verset Ps. 101,7
VII

Similis factus sum pelicano solitudinis ¦

^interl.| avis est que in solitudine habitat

factus sum⁹ sicut nycticorax

⁹ factus sum D30 P105 25 Ω ^D Ω ^M Ω ^F Ω^P ω ¹ Ω ^K K111 P15613 NAL3255 T77 T79 Fi Bari1-3 Rusch ] factus ω² , et praem. Ω^S

^interl.| vigil et teter corvus noctis

in domicilio.

Numérotation du verset Ps. 101,8
VIII

Vigilavi ¦ et factus sum sicut passer solitarius

^interl.| vel unicus

^interl.| vel singularis

in tecto.¹⁰

¹⁰ Vigilavi... tecto] om. Ω ^D | <divisio.> Vigilavi ¦ Δ Bari1 ] Vigilavi... passer ¦ Ω^P

^marg.| DOMICILIO. AUGUSTINUS. Vel parietinis que vulgo dicuntur ruine ubi parietes stant sine tecto ubi habitat nocticorax avis que noctem amat.

^marg.| PELICANO, NOCTICORAX, PASSER. AUGUSTINUS. Tres aves tria loca ponit unus homo vel plures possunt habere personam trium avium. Tria loca sunt tria genera hominum. Verus predicator si venit inter eos ubi Christiani non sunt pelicanus est in solitudine . Si ad eos qui fuerunt et ceciderunt tunc nocticorax est in parietinis quia nec tenebras eorum deserit sed vult eos lucrari. Si venit ad eos qui crediderunt nec ceciderunt manentes in domo sed tepide agentes passer est in tect o. Clamat eis qui sub tecto id est sub carne torpent cum ille super carnem unde qui in tecto non descendat tollere aliquid. Et alibi quod in aure auditis predicate super tecta vel per has aves Christus accipitur pelicanus dicitur (et si non certum sit) rostro pullos suos occidere et triduo lugere tunc rostro sanguinem suum super eos fundere unde illi reviviscunt sic Christus occidit ut Paulum persecutorem et suo sanguine vivificat iuxta illud. «Ego occidam et ego vivere faciam, percutiam et sanabo». In solitudine quia solus de virgine natus post nativitatem vero venit ad parietinas id est ad passionem ubi a ruinis occiditur id est Iudeis sed et eos amat dicens : «Pater ignosce illis quia nesciunt quid faciunt». Tunc fuit quasi nycticorax in parietinis. Sed qui ibi dormierat vigilavit in resurrectione et volando in celum factus est passer singularis in tecto id est celo ubi interpellat pro nobis. Vel diversa genera penitentium notat per has aves pelicano avi nimie maciei et solivage comparantur eremite. Nycticorax qui a publico remotus dum alii nocte huius seculi dormiunt vigilat et sibi querit escas mentis qui si non inter homines extra est in alto dicens eis qui in nocte dormiunt. Vel passer sagax ad alta virtutum fugit ubi tutus a laqueis. Qui solitarius vel unicus propter caritatem (que ex multis unum facit) est in tecto vel edificio propter altitudinem fidei ut non descendat aliquid tollere de domo id est carne.

Numérotation du verset Ps. 101,9
IX

Tota die

^interl.| quasi occido et vivifico ideo

^marg.| TOTA DIE. CASSIODORUS. Vel in persona iusti totum accipi potest. Quasi diceret ita frigor pro aliis et gemo. Et ad cumulum mali tota die exprobrabant mihi inimici mei quos aliter nequit perdere arte quadam diabolus vult decipere facit irrideri penitentes quasi iurent in eorum detestatione irrisores qui laudabant eos dum cum eis seculares erant quia cinerem id est reliquias peccatorum quia etiam tenuia peccata id est levia per primam sunt consumenda vel in deiectione reficiebar adeo placebat mihi.

exprobrabant mihi inimici mei ¦

^interl.| quia peccatores membra facio

^interl.| dicentes quare magister vester manducat cum publicanis et peccatoribus

^interl.| dum cum eis fruerer seculari vita

et qui laudabant me

^interl.| ore palam sed ficte

adversum me¹¹ iurabant.

¹¹ adversum me Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P105 25 Ω ^D Ω^SFI Δ Ω ^K K111 P105 25 P15613 Bari1-3 Rusch ] adversus me Ps-G , adversum Ω ^M (hapax)

^interl.| conspirabant

^interl.| quare ?

Numérotation du verset Ps. 101,10
X

Quia cinerem tamquam panem {t. 2 : Erfurt, f. 292ra ; facsim., p. 583a} manducabam¹² ¦

¹² manducabam Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω ^D Ω Δ Ω ^K K111 P15613 Bari1-3 Rusch cum Ps-R ] https://archive.thulb.uni-iena.de/ufb/rsc/viewer/ufb_derivate_00000065/Inc_83_2_00586.tif manducavi Ps-G ( R F Q Φ^RGV D etc.)

^interl.| quia hec genera hominum in membris habere volui

^marg.| CINEREM. AUGUSTINUS. Per cinerem et fletum penitentes significantur. Cinis enim et cilicium sunt arma penitentium.

et poculum¹³ meum

¹³ poculum Ps-G D30 Ω^P Δ Ω ^K K111 Rusch ] potum Ps-G (Ψ^B* D) Hi P105 25 Ω ^D Ω P15613 Bari1 Bari3 Clementina cum Ps-R

^interl.| et si hoc ad litteram magis tamen de calice Domini quem lacrime faciunt dulciorem

^marg.| POCULUM. CASSIODORUS. Temporalem iocunditatem. Vel desiderium patrie pro dilatione lacrimis miscui vel potum Scripturarum que antiqua recolunt.

cum fletu miscebam.

^interl.| unde hoc

Numérotation du verset Ps. 101,11
XI

A facie ire¹⁴

¹⁴ ire Ps-G (I V Ψ^B) D30 P105 25 Ω ^D Ω^SFP Ω ^K² K111 P105 25 P15613 T77 T79 Fi* Bo Bari1-3 Rusch cum Ps-R (nonnulli codd.)] + et Hi Ω ^K* ω ¹ ω² NAL3255 Fi² Ed1455 Clementina Ps-G cum Ps-R , + tue Ω ^D

^interl.| que in Adam cum qua nati sumus unde^b : « fuimus et nos natura filii ire ».

^b Eph. 2, 3.

^marg.| A FACIE IRE. CASSIODORUS. Ira ultio indignatio motio animi qua indignamur etiam filiis. Ira dicitur impetus in puniendos que in Deum non cadunt. Sed est anthropospathos.

^marg.| IRE. Unde et Dominus ait : ira Dei manet super eos qui non credunt. Non ait veniet sed manet quia non tollitur in qua natus est.

indignationis tue ¦

^interl.| quam merui actualiter peccando

quia elevans allisisti me.¹⁵

¹⁵ allisisti P105 25 Bari3 Rusch ] allixisti Bari1 P15613, adlisisti Ps-G

^interl.| in honorem faciendo ad imaginem tuam qua omnia animalia superamus gravius allisisti nihil enim habet hanc miseriam peccati et gehenne nisi homo

Numérotation du verset Ps. 101,12
XII

Dies mei

^interl.| obscuri et vani

sicut umbra declinaverunt ¦

^interl.| quasi inutiles pereunt

^marg.| DIES MEI SICUT UMBRA DECLINAVERUNT. Quia ego a vero die declinavi similes mihi sunt declinantes dies mei.

et ego sicut fenum arui.

^interl.| sine rore gratie

Numérotation du verset Ps. 101,13
XIII

Tu autem Domine

^interl.| hoc ego iusto iudicio tuo patior sed tu viges ut liberes qui viguisti ut me humiliares

in eternum permanes ¦

^interl.| temporalem salvet eternus

^marg.| TU AUTEM DOMINE IN ETERNUM. CASSIODORUS. Tertia pars ubi ostenditur certitudo impetrandi veniam. Iam consurgit lapsus ad prophetandum iam penitens caput relevat.

^marg.| AUGUSTINUS. Memoriale promissum memorabile de te reparatio nostra quia tu nostri vel nos memores tui.

et memoriale tuum

^interl.| quia non oblivisceris nostri

^interl.| memoria qua memor nostri es

in generatione¹⁶

¹⁶ generatione Ps-G (M W Φ U V D) D30 Hi P105 25 Ω ^D Ω Δ Ω ^K K111 P105 25 Bari1-3 P15613 Ed1455 Rusch ] generationem Clementina Ps-G

^interl.| presenti

et generationem.

^interl.| futuram

^interl.| promissionem habemus vite que nunc est et future

Numérotation du verset Ps. 101,14
XIV

^interl.| nam

exsurgens¹⁷

¹⁷ exsurgens D30 Hi Correc2 (hebr. et antiq. et Ieron. non interponunt Domine neque grecus similiter) Δ Ω^P ^² ( al. m. ) Ω ^K K111 Bari3 ] + Domine P10525 Ω ^D Ω^SFP P15613 Bari1

^interl.| ad regnandum

^interl.| qui quasi dormiens distuleras

misereberis Sion ¦

^interl.| prius id est Iudee unde apostoli et alii fratres

quia tempus miserendi eius

^interl.| de quo cum venit plenitudo temporis misit Deus Filium suum factum de muliere factum sub lege

quia venit tempus.

^interl.| acceptabile

^marg.| VENIT TEMPUS. AUGUSTINUS. Quia omnia ordine voluit Deus fieri et tempus ad hoc disposuit ubi opportunitas apte ordinata est.

^interl.| et vere misereberis

Numérotation du verset Ps. 101,15
XV

Quoniam placuerunt servis tuis

^interl.| apostolis

lapides

^interl.| prophete firmi placent

eius ¦

^interl.| Sion

^marg.| LAPIDES EIUS. AUGUSTINUS. Sunt lapides in Sion sunt et non lapides lapides placent servis et ipsi servi terre miserentur. Lapides sunt prophete ibi promissa est predicatio inde sumptum est evangelicum officium. Servi ergo id est apostoli #agnoscent in lapidibus eloquia Dei et de terra formant imaginem Dei dum terreni mundantur quorum miserentur. Sicut ergo de pulvere terre formatus est homo ita de pulvere ruentium parietinarum Dei imago reformatur. Inde est quod misso Spiritu Sancto multi eorum crediderunt qui Dominum crucifixerunt.

et terre eius

^interl.| dum terreni mundantur

miserebuntur.

Numérotation du verset Ps. 101,16
XVI

Et timebunt gentes

^interl.| que modo timere nesciunt

nomen tuum Domine¹⁸ ¦

¹⁸ tuum Domine Ps-G ( cett. codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω ^D Ω^P Δ Ω ^K K111 P10525 Bari1-3 P15613 cum Ps-R ] Domini Ps-G ( R F C I M* Q W Φ G² K ) cum hebr. LXX Ps-H Ps-γ Ps-Med, Correc2 (hebr. et grecus et antiq. et Ieron. sic habent, non est ibi tuum Domine )

^interl.| sed non tantum in Sion veniet et alius #partes de gentibus

et omnes reges terre gloriam tuam.

^interl.| maiorem sua

^interl.| ideo

Numérotation du verset Ps. 101,17
XVII

Quia edificavit¹⁹

¹⁹ edificavit Ps-G (F M Ψ^B ) P10525² ( in ras. ) Ω ^D Ω Ω ^K K111 ω ¹ Ω2 NAL3255 T77* Fi Bo P15613 Bari1 Ed1455 Rusch ] – bit D30 Hi T77² T79 Ps-G

^interl.| vel : edificabit

^interl.| hoc modo agitur

Dominus Sion ¦ et videbitur

^interl.| tandem quod non modo

^interl.| inedificata

in gloria sua.

^marg.| IN GLORIA. AUGUSTINUS. Qui primo visus est in infirmitate in illa Sion unde vidimus eum non habentem speciem neque decorem.

Numérotation du verset Ps. 101,18
XVIII

Respexit

^interl.| edificabitur quia

{t. 2 : Erfurt, f. 292rb ; facsim., p. 583b} in orationem humilium ¦

^interl.| qui spiritu pleni orabant ut veniret

^marg.| ORATIONEM. Hoc agitur in edificatione Sion orant gemunt edificantes qui sunt unus pauper et pauperes multi unde in titulo singulariter hic pluraliter. Sed unus dicitur propter veritatem pacis Ecclesie. Multi propter latitudinem.

et non sprevit

^interl.| hoc est respicere Dei quod non spernere

precem²⁰ eorum.

²⁰ precem D30 Ω ^D Ω^S Ω ^K ω ¹ K111 15613 P10525 Bari1-3 P15613 ] preces Ω ^F Bo , precê cett.

Numérotation du verset Ps. 101,19
XIX

Scribantur ²¹

²¹ Scribantur Ω ^D ω ¹ ω² Ω ^M Ω ^F Ω^P P10525 P15613 etc Scribentur Ω^S Bari1-3# , Scribatur Correc2 (hebr. et grecus habent scribatur hec femineum substantivatum in singulari)

^interl.| firmiter teneantur vel habeantur

hec

^interl.| quod reparatio per Christum destructio per Adam

^marg.| SCRIBANTUR HEC. CASSIODORUS. Qui supra penitentia sordebat iam honore prophete decoratus precipit hec que dixit testimonio Scripture firmari ut etas futura discat.

in generatione altera ¦ ²²

²² generatione altera D30 Hi Ω ^D Ω^P K111 ω ¹ Ω ² Ω ^K NAL3255 T77 T79 Bo Bari1-3 P15613 Rusch ] generationem alteram Ps-G | <divisio.> hec⁺ ω ¹ (hapax)

^interl.| ad opus generationis nove

^marg.| IN GENERATIONE ALTERA. AUGUSTINUS. Hec quando scribebantur non sic proderant generationi veteris testamenti prosunt alteri id est nove.

et populus

^interl.| unde si qua in Christo nova generatio est vetera transierunt ecce nova facta sunt omnia

qui creabitur

^interl.| AUGUSTINUS. nova creatura in Christo non qui creatus est

laudabit Dominum.

^interl.| qui sibi subvenit

Numérotation du verset Ps. 101,20
XX

Quia

^interl.| misertus est

prospexit

^interl.| non spernit quia prospexit de excelso sancto suo et ut artius teneantur permittit scribantur

^interl.| ut ad humiles veniret humilis et sic edificavit Sion

^marg.| QUIA PROSPEXIT. AUGUSTINUS. Post gemitus dolentis iam sunt verba consolationum iam gaudet pauper. Et quia supra dixit. Edificavit Dominus Sion. Et item scribantur hec. Modo utrumque declarat. Quasi hoc est quod dixi scribendum. Quia prospexit.

^marg.| PROSPEXIT. Ut preterita dicit que erant futura.

de excelso sancto suo ¦ Dominus

^interl.| evidentius aperit

de celo in terram aspexit.

^interl.| ad quid prospexit

Numérotation du verset Ps. 101,21
XXI

Ut audiret gemitus²³ compeditorum ¦

²³ Ut P15613 Bari3 etc Et Bari1 (hapax) | -gemitus Ps-G ( Ψ ^B V D ) D30 Hi Ω ^D Ω ^K K111 Ω T77 T79 Bo P10525 Bari1-3 P15613 Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] gemitum Correc2 (hebr. et antiq. et Ieron. habent gemitum et grecus similiter) Ω (-tû in ras. ω² ) NAL3255 Fi (-tû) Ps-G

^interl.| sanctorum qui sunt compediti timore Dei et disciplina eius

^interl.| peccatis vel mortalitate

^interl.| timore et disciplina

^marg.| COMPEDITORUM. AUGUSTINUS. Timor Dei compedes sunt in quibus gemunt ad impetrandam misericordiam de quibus Scriptura sapientie. Audi fili et excipe sententiam meam et ne abiicias consilium meum et infer pedem tuum in compedes illius et in torquem illius collum tuum et erunt tibi compedes eius in protectione fortitudinis et torques illius in stolam glorie quas solvunt qui martyres occidunt et solutis vertuntur in gloriam.

^marg.| CASSIODORUS. Compediti sancti qui legalibus vinculis astricti non sunt usi nova libertate qui orabant ut Deus mundum a peccatis solveret et filios eorum qui fraude diaboli perempti sunt a paternis erroribus liberaret ut sic annuntient. Predicit futura in Sion hoc factum est dum ibi primum «loquebantur variis linguis apostoli magnalia Dei»^c. Unde in generalem Ecclesiam cucurrit sermo eorum.

^c Corpus antiphonalium officii (n° 3634, 6053, 6110, 6936, 7100, 7101, 7531, 7688, 7693, 8126 : praesertim in tempore Pentecostes ) << Act. 2, 4 : « Repleti sunt omnes Spiritu Sancto et ceperunt loqui variis linguis prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis » ; Act. 2, 11 : « Audivimus eos loquentes nostris linguis magnalia Dei ».

ut solveret²⁴

^interl.| «Dirupisti vincula mea».|^d

^d Ps. 115, 7.

filios

^interl.| id est nos

^marg.| UT SOLVERET FILIOS. AUGUSTINUS. Nos autem sumus filii illorum mortificatorum qui solvimur a nodis peccatorum et vinculis cupiditatum.

interemptorum.

^interl.| vel mortificatorum

Numérotation du verset Ps. 101,22
XXII

Ut annuntient²⁵

²⁵ Ut annuntient Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P105 25 Ω ^D Ω Δ Bari3 P15613 Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R ] Ut annuntiet Ps-G , Et annuntient Ω ^K* Bari1

^interl.| AUGUSTINUS. iam quod non licuit dum interficerentur compediti

in Sion

^interl.| in Ecclesia

nomen Domini ¦

^interl.| laudem de Dei essentia

et laudem eius²⁶

²⁶ eius Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P10525 Ω ^D Ω Δ Bari1-3 P15613 Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R ] suam Ps-G

^interl.| secundum opera

in Hierusalem.

^interl.| in Ecclesia

Numérotation du verset Ps. 101,23
XXIII

In conveniendo

^interl.| ita annuntient

^interl.| quod fit sanguine mortificatorum et compeditorum gemitibus qui auditi sunt

populos in unum’

^interl.| fidei et morum

et reges ¦

^interl.| terrarum

ut serviant Domino²⁷.

²⁷ <divisio.> § XXIII unum’ et reges ¦ ω ¹ ω² , unum ¦ et reges Hi Ω ^D Ω ^FSP P10525 Bari1-3 P15613 NAL3255 T79, unum et reges ¦ D30 P10525Fi Bo, om. T77

Numérotation du verset Ps. 101,24
XXIV

Respondit

^interl.| gratulando obsequendo

^interl.| Christo

^interl.| ubi ?

in via

^interl.| non in se id est ex suis meritis de se enim non esset vox nisi peccati

virtutis sue²⁸ ¦

²⁸ sue P10525 Bari3 P15613 Ps-G Ps-R] tue Φ^G* Bari1, eius Ps-γ

^interl.| constantie

^marg.| RESPONDIT EI IN VIA VIRTUTIS SUE. CASSIODORUS. Quarta pars ubi post certitudinem venie dicit quod de sua brevitate ad eternitatem transeat.

^marg.| AUGUSTINUS. Respondit . Quasi dico ut annuntiem nomen Domini et laudem eius in Hierusalem. Et respondit ei Domino scilicet laus vel Hierusalem laus quando ei gratias agunt vocati ab illo dum credunt vel bene vivunt. Vel Hierusalem non illa reproba que occidit prophetas sed illa que multos filios parit vocata respondet non contemnit sed fructum reddit.

paucitatem

^interl.| id est hoc breve tempus totius seculi fac attendere

dierum meorum nuntia mihi.

^interl.| et in toto eo exiguo non desinam

Numérotation du verset Ps. 101,25
XXV

Ne revoces me in dimidio dierum {t. 2 : Erfurt, f. 292va ; facsim., p. 584ª} meorum ¦

^interl.| mei exigui sed

in generatione²⁹ et generationem anni tui.

²⁹ generatione et generationem Ps-G ( M Q ² W U K Ψ ^B V ) D30 Hi P10525 Δ Ω^SFP P10525 Bari1-3 P15613 Rusch ] generatione et generatione Ps-G ( C I Φ^RGV D ) Ω ^D Ω ^M cum Ps-α Ps-Med, generationem et generationem Ed1455 Clementina Ps-G

^marg.| AUGUSTINUS. Respondit ei . Id est credit resurrexisse Christum sed quia previdet quosdam dicturos fuit quidem quondam Ecclesia congregans omnes in unum sed iam desivit. PAUCITATEM inquit. DIERUM MEORUM non eternitatem illorum ubi ero sed temporales dies quamdiu ero in hoc seculo. NUNTIA MIHI propter illos qui dicunt iam non esse Ecclesiam. Non vacat vox ista non est inanis petitio ipsa enim via id est Christus sic annuntiavit. Vobiscum sum usque ad consummationem seculi. Totum tempus usque ad finem est illa exiguitas dierum quia omne quod finitur exiguum est ut inde transeatur in eternitatem. Nuntia Et ne revoces me in dimidio dierum meorum . Non sic fiat ut heretici dicunt usque in finem seculi perduc me non in dimidio dierum meorum revoca sed perfice mihi exiguos dies usque in finem seculi ut post des eternos. Cur autem de exiguitate quereris quia in generatione et generationem sunt anni tui id est quia licet illi dies usque in finem seculi durent tamen exigui sunt in comparatione tuorum qui non mutantur quia eterni sunt. Vel ne sinas me revocari a cursu celestium ut heream cure temporalium quin hos dimidios et futuros dies continuem. Vel dies dicit quos in bono in presenti agit vir sanctus in quibus meretur premium vite. Dies enim habet qui eos hic in luce bone vite agit sed non sunt nisi dimidii si non addantur eterni.

^marg.| IN VIA VIRTUTIS. AUGUSTINUS. In fide qua resurrexisse credit Christum via virtutis fuit Christus post resurrectionem cum iam non infirmus sed fortis in celo vocat Ecclesiam. Laus fidei est non quia credit mortuum quod et paganus credit sed glorificatum. Vel breviter definitur religio christiana cum dicitur via virtutis. Vel in generatione generationum . Est generatio generationum que non transit collecta de omnibus id est sancti. In illa erunt anni Domini qui non transeunt id est eternitas Dei que est ipsa substantia Dei nihil habens mutabile.

Numérotation du verset Ps. 101,26
XXVI

Initio

^interl.| quia eternitate precedit omnia que fecit

^interl.| sine initio ante creaturas extitit

tu Domine

^marg.| INITIO TU DOMINE. Quasi ne revoces quia ad eternitatem tendo quam exponit dicens : Initio etc.

terram fundasti ¦ et opera manuum tuarum³⁰ sunt celi.

³⁰ tuarum P105 25 ( in ras. ?) Bari1-3 Ps-G ] eius cacogr . P15613

^interl.| alibi dicitur : «Verbo Domini celi firmati sunt» sed quod verbo fecit hoc et manu id est virtute

Numérotation du verset Ps. 101,27
XXVII

Ipsi peribunt

^marg.| IPSI PERIBUNT. AUGUSTINUS. Ipsi celi peribunt de proximis terre hoc constat unde et Petrus : Terra autem et celi qui nunc sunt eodem verbo repositi sunt igni reservandi. De superioribus non est certum sed si manent non in se sed in Deo manent.

tu autem permanes ¦ et omnes sicut vestimentum³¹ veterascent³².

³¹ vestimentum P10525 Bari1 P15613 ] + tuum Bari3

³² veterascent Ps-G (V D) D30 Hi P105 25 Cor2 Ω ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Δ Bari1-3 P15613 Rusch edd veterescent Ps-G Ω^S Correc2 (alii)

^interl.| ad litteram vel iusti qui secundum vestimentum id est corpus peribunt sed mutabuntur in melius

Numérotation du verset Ps. 101,XXVIII

Et sicut opertorium mutabis eos et mutabuntur ¦

^interl.| mutata dicuntur quia iam non corruptioni sicut ante subiacebunt

^marg.| TU AUTEM PERMANES. AUGUSTINUS. Sicut eternitatem eius ostendit creando omnia sic manendo post mutata. Et omnes vel omnia quod non de angelis sed de mutabilibus, sicut vestimentum secundum corpus quod more vestis consumitur. Et sicut opertorium : celos accipe qui omnia operiunt qui etiam mutabuntur .

Numérotation du verset Ps. 101,28

tu autem

^interl.| qui dixisti^e : «Ego sum qui sum».

^e Ex. 3, 14.

idem

^interl.| immutabilis et omnipotens

ipse es’ ³³

³³ <divisio.> es’] es P105 25 P15613 Bari1-3#

^interl.| licet omnia ex te et per te et in te non sunt tamen quod ipse es

et anni tui non deficient.

^marg.| ET ANNI. AUGUSTINUS. Qui erunt in generatione generationum sed an ibi esse poterimus utique quia filii servorum.

Numérotation du verset Ps. 101,29
XXIX

Filii servorum tuorum

^interl.| etiam

^interl.| opera sine quibus nemo intrat

^marg.| FILII SERVORUM. AUGUSTINUS. Ut filii intraverunt terram promissionis non patres quod significat novos populos intrare non veteres. Intraverunt tamen de illis patribus duo scilicet Iosue et Caleb quia et in requiem #vestram intrant unus et unitas Christus et Ecclesia cum omni novitate filiorum.

habitabunt ¦

^interl.| in tuis annis

et semen eorum in seculum

^interl.| in eternum

dirigetur.

^marg.| FILII. Hilaris conclusio filii prophetarum et apostolorum nedum ipsi. Semen : opera unde fructus eternus. Dirigetur quia nihil tortum intrat.

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 101), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_101)

Signaler un complément d'information

Notes :

<26. Psalterium>

Psalmus 101

<26. Psalterium>

Psalmus 101