Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

Psalmus 31

Numérotation du verset Ps. 31,1

¶ Intellectus David¹

¶Codd. : (Ps. 31): D30 Rusch Ps-G

¹ Intellectus David Ω ^X] Huic David intellectus Ps-G , Huic David intellectus preteriussio hymnologie cum Dei dictione D30

Numérotation du verset Ps. 31,I

Beati

quorum remisse sunt iniquitates ¦

et quorum tecta sunt peccata.

Numérotation du verset Ps. 31,2 II

Beatus vir

cui non imputabit Dominus

peccatum ¦

nec est in spiritu² eius dolus.

²spiritu Ps-G cum HIERON., Ep. 106 § 19: «In spiritu eius dolus. pro quo in Graeco legisse uos dicitis: ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ, id est IN ORE EIUS DOLUS, quod solus Symmachus posuit. alioquin et septuaginta interpretes et Theodotion et Quinta et Sexta et Aquila et ipsum Hebraicum IN SPIRITU EIUS habet, quod Hebraice dicitur 'BRUCHO' [בְּרוּחוֹ] sin autem esset IN ORE EIUS, scriberetur 'BAFFIO' [בְּפִיו]] ore Ps-R cum LXX Sedulius (στόματι) ¶Nota: Il est ici patent que

Numérotation du verset Ps. 31,3 III

Quoniam

tacui

inveteraverunt ossa mea ¦

dum clamarem tota die.

Numérotation du verset Ps. 31,4 IV

Quoniam

die ac nocte gravata est

super me manus tua ¦ conversus sum

in erumna mea

dum configitur³ spina⁴.

³ configitur D30 Rusch ] + mihi Ps-G |

⁴ spina] + diapsalma Ps-G |

Numérotation du verset Ps. 31,5 V

Delictum meum

cognitum tibi

feci ¦

et iniustitiam meam

non abscondi.

Numérotation du verset Ps. 31,VI

Dixi

confitebor

adversum⁵me

⁵ adversum D30 Rusch ] adversus Ps-G

iniustitiam meam Domino ¦ et tu

remisisti iniquitatem⁶

⁶ iniquitatem Rusch ] impietatem D30 Ps-G

peccati mei⁷.

⁷ mei] + diapsalma Ps-G

Numérotation du verset Ps. 31,6 VII

Pro hac

orabit ad te omnis sanctus ¦

in tempore opportuno.

Numérotation du verset Ps. 31,VIII

Verumtamen in diluvio

aquarum multarum ¦ ad eum

non approximabunt.

Numérotation du verset Ps. 31,7 IX

Tu es refugium meum

a tribulatione

que circumdedit me ¦ exultatio mea⁸

⁸ exultatio] et praem. P10525* ( cancel. )

erue me

a circumdantibus me⁹.

⁹ me] + diapsalma Ps-G

Numérotation du verset Ps. 31,8 X

Intellectum tibi dabo

et instruam

te ¦

in via

hac qua

gradieris

firmabo

super te oculos meos.

Numérotation du verset Ps. 31,9 XI

Nolite

fieri sicut equus

et mulus ¦

quibus non est intellectus.

Numérotation du verset Ps. 31,XII

In camo

et freno maxillas eorum constringe ¦

qui non approximant ad te.

Numérotation du verset Ps. 31,10 XIII

Multa flagella peccatoris ¦ sperantem¹⁰

¹⁰ sperantem Rusch ] sperantes D30 Ps-G ( R Q² K V ) cum Ps-R Cor2 (antiq. et grecus habent SPERANTES et Remigius exponit et multi ita psallunt)

autem in Domino misericordia

circumdabit.

Numérotation du verset Ps. 31,11 XIV

Letamini in Domino

et exultate

iusti ¦ et

gloriamini omnes recti corde.

Psalmus 31

^prol.| {t. 2 : Erfurt, f. 245vb ; facsim., p. 490b}

Numérotation du verset Ps. 31,1

¶^A Intellectus David¹

^A ¶Codd. : (Ps. 31): D30 Rusch Ps-G

¹ Intellectus David Ω ^X] Huic David intellectus Ps-G , Huic David intellectus preteriussio hymnologie cum Dei dictione D30

^interl.| id est penitentis in cuius persona hic loquitur

^interl.| ut primo intelligas te peccatorem post si ceperis bonum facere ne viribus tuis tribuas sed gratie ut non sit dolus in corde Verbis te iustificans

^marg.| INTELLECTUS ² DAVID. AUGUSTINUS. Psalmus de gratia qua christiani sumus ut ait apostolus. Incipit ergo per indulgentiam. Hic psalmus contra vitium hominum agens qui peccata nesciunt vel defendunt et merita iactant.

² Intellectus David Rusch ] Huic David intellectus Ps-G , intellecus David cacogr. Rusch

^marg.| CASSIODORUS. Contra vitium ergo hominum hic psalmus opponitur ne quis putet Deo absconditum quod in conscientia habet occultum.

^marg.| AUGUSTINUS. Primo dicit initium boni esse per indulgentiam Dei se vero sequentem illud vitium hominum fuisse miserum sed per manum Dei conversum ad verum intellectum ad quem opportunius expertus casum alios deceptos revocat in quo stantes confirmat.

Numérotation du verset Ps. 31,I

Beati

^marg.| BEATI. AUGUSTINUS. Non in quibus non invenit peccatum sed quibus remittit.

quorum remisse sunt iniquitates ¦

^interl.| AUGUSTINUS. mitigate per gratiam ut non regnent cuius causa est quod in baptismo tecta sunt peccata

et quorum tecta sunt peccata.

^interl.| AUGUSTINUS. ut Deus non videat id est puniat sicut sequentes Egyptii tecti sunt in mari Rubro nec hoc sufficit nisi inde caveatur ab eo quod Deus imputat id est a criminali

Numérotation du verset Ps. 31,2
II

Beatus vir

^marg.| BEATUS VIR. HIERONYMUS. Cui remittit Deus non enim per se. TEGIT ne in iudicio reveletur et sic non imputabitur ad penam.

cui non imputabit Dominus

^interl.| et si remissis iniquitatibus et tectis peccatis sit aliquod levius ut Iob et Nathanaeli quos laudat Dominus non imputabit

peccatum ¦

^interl.| subdit cui non imputet in quo non est dolus ut cum sit peccator iustum se predicet

nec est in spiritu³ eius dolus.

³spiritu Ps-G cum Hieron., Ep. 106 § 19: «In spiritu eius dolus. pro quo in Graeco legisse uos dicitis: ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ, id est in ore eius dolus, quod solus Symmachus posuit. alioquin et septuaginta interpretes et Theodotion et Quinta et Sexta et Aquila et ipsum Hebraicum in spiritu eius habet, quod Hebraice dicitur 'brucho' [בְּרוּחוֹ] sin autem esset in ore eius, scriberetur 'baffio' [בְּפִיו]] ore Ps-R cum LXX Sedulius (στόματι)
¶Nota: Il est ici patent que

^marg.| NON EST DOLUS qui se accusat corde tenet quod ore fatetur hic BEATUS quia olim non confitens Deo veni in peccatum dum clamarem si quid boni egi.

Numérotation du verset Ps. 31,3
III

Quoniam

^interl.| quasi hec causa fuit miserie

tacui

^interl.| confessionem de peccatis

^interl.| quod non esset tacendum

^marg.| TACUI. AUGUSTINUS. Qui non vult confiteri peccata laborat sine causa in defensione peccatorum in quo cum et iactet merita amplius deficit fortitudo.

^marg.| INIQUITATES. AUGUSTINUS. Dicit fomitem peccati scilicet concupiscibilitatem que ante baptismum non tantum pena sed et culpa est non utique actualis sed originalis post baptismum vero pena est non culpa. In bapstimum quidem originale deletur non ut non sit sed ut peccatum ultra non sit.

^marg.| HIERONYMUS. Iniquitates ante fidem et baptismum peccatum post fidem vel baptismum.

^marg.| CASSIODORUS. Beatus vir cui non imputabit aliis qui gravia habent Deus imputat aliis per misericordiam non imputat et si habent aliqua his scilicet qui non iustos se predicant cum sint mali sed se agnoscentes satisfaciunt modo hoc profiteor sed olim quoniam tacui etc.

^marg.| AUGUSTINUS. vel tacui voce peccatum dum clamarem tota die dum pena peccati vel interior excecatio ostenderet me peccatorem vel dum prava vita me tacente clamaret si quid boni egi.

inveteraverunt ossa mea ¦

^interl.| interior fortitudo defecit

^interl.| si contra fecisset innovaretur virtus robusta in Domino

^interl.| quia confitendo non agnovit novitatem

dum clamarem tota die.

^interl.| presumptionem de meritis

^interl.| sed o Domine

^marg.| DUM CLAMAREM. AUGUSTINUS. Et si non sit sibi conscius quis non tamen iustus quia delicta quis in unde est iustus qui perit in iustitia sua. Et apostolus : Nihil mihi conscius etc.

Numérotation du verset Ps. 31,4
IV

Quoniam

^interl.| dixi quod non est dicendum de iustitia mea

^interl.| AUGUSTINUS. quia vindicta tua tetigit me assidue

die ac nocte gravata est

^interl.| AUGUSTINUS. ad humiliandum superbum

super me manus tua ¦ conversus sum

^interl.| AUGUSTINUS. factus sum miser

in erumna mea

^interl.| cognovi miseriam

dum configitur⁴ spina⁵.

⁴ configitur D30 Rusch ] + mihi Ps-G

⁵ spina] + diapsalma Ps-G

^interl.| vel confringitur

^interl.| AUGUSTINUS. Puncta est conscientia sensi dolorem et sic : delictum etc.

^marg.| CONFRINGITUR. CASSIODORUS. Spina que totum corpus erigit id est superbia. Vel configitur. AUGUSTINUS. item est erumna dum id est quia spina id est peccatum configitur id est uque ad consensum et opus et consuetudinem ducitur. Vel spina id est ratione fracta curvor ad terrena. De his spinis dictum est primo homini : Terra tua germinabit tibi spinas et tribulos. Et alibi spine et tribuli nascuntur in manibus temulenti.

Numérotation du verset Ps. 31,5
V

Delictum meum

^interl.| CASSIODORUS. quod dimisi facienda, id est quod tacui peccata

^marg.| DELICTUM MEUM. Diapsalmus . Confessio unde venia sicut supra detectione inveteratio.

cognitum tibi

^interl.| per me

feci ¦

^interl.| confitendo

^marg.| FECI COGNITUM. CASSIODORUS. Dixi enim prius id est deliberavi apud me. Magna pietas ut ad solam promissionem dimiserit votum enim pro operatione iudicatur. Nondum pronuntiat promittit pronuntiaturum et Deus iam dimittit quia hoc ipsum dicere quoddam pronuntiare est corde nondum est vox in ore ut homo audiat confessionem et Deus audit.

et iniustitiam meam

^interl.| quod feci non facienda id est quod clamavi merita non abscondi

^interl.| AUGUSTINUS. Quando homo detegit Deus tegit. Si homo agnoscit Deus ignoscit.

non abscondi.

Numérotation du verset Ps. 31,VI

{t. 2 : Erfurt, f. 246ra ; facsim., p. 491ª} Dixi

^interl.| feci cognitum et vere

^interl.| AUGUSTINUS. mihi non Deo dando vel nature quod est iterum Deo dare

confitebor

^interl.| AUGUSTINUS. contra priora agens

adversum⁶me

⁶ adversum D30 Rusch ] adversus Ps-G

^interl.| qui prius contra Deum

iniustitiam meam Domino ¦ et tu

^interl.| etiam

remisisti iniquitatem⁷

⁷ iniquitatem Rusch ] impietatem D30 Ps-G

^interl.| vel impietatem

^interl.| quod nec Deum credidi

^interl.| quod tacere decrevi et male clamavi

peccati mei⁸.

⁸ mei] + diapsalma Ps-G

Numérotation du verset Ps. 31,6
VII

Pro hac

^interl.| impietate vel remissione

orabit ad te omnis sanctus ¦

^interl.| quia nullus sine peccato

^marg.| PRO HAC ORABIT. CASSIODORUS. Diapsalmus penitudinem commendans omnibus sanctis dicit communem quam varie secte respuunt contra quas ad Deum refugit.

^marg.| AUGUSTINUS. Pro hac. Inde orat omnis sanctus quia dimisisti aliter non esset sanctus.

in tempore opportuno.

^interl.| quando venit plenitudo temporis misit Deus Filium suum

^interl.| HIERONYMUS. in hac vita ubi licet sed cum erunt aque inundantes id est angustie in iudicio

^marg.| IN TEMPORE OPPORTUNO. AUGUSTINUS. Tempus est gratie lex premens convincens reos coegit clamare gratia sanat.

Numérotation du verset Ps. 31,VIII

Verumtamen in diluvio

^interl.| AUGUSTINUS. in multiplicitate variarum doctrinarum una vero doctrina est Dei de humilitate cordis

^marg.| VERUMTAMEN IN DILUVIO. AUGUSTINUS. Licet sanctus oret licet tempus opportunus tamen diffluentes in concupiscentiis vel qui sunt in erroribus diversarum sectarum ut philosophi qui libero arbitrio Iudei qui carnalibus observantiis salutem ascribunt.

^marg.| HIERONYMUS. Vel sanctus orat in quo notatur habere peccata sed tamen dum pene inundabunt in iudicio non approximabunt ipse pene ad eum sanctum ut nec aque ad Noe sanctus orabit dicens tu est refugium

aquarum multarum ¦ ad eum

^interl.| Deum vel sanctum secundum imitationem

^marg.| AD EUM. AUGUSTINUS. Deum mutat enim personam ut sepe non appropiant qui dicunt fatum facit peccare vel fortuna que omnia regit vel gens tenebrarum que Deo rebellat.

non approximabunt.

^interl.| AUGUSTINUS. sed in hoc diluvio quod undique perstrepit

Numérotation du verset Ps. 31,7
IX

Tu es refugium meum

^interl.| non mea vis vel alius Deus

a tribulatione

^interl.| AUGUSTINUS. huius seculi vel peccatorum

que circumdedit me ¦ exultatio mea⁹

⁹ exultatio] et praem. P10525* ( cancel. )

^interl.| spe futuri boni et quia parcis

erue me

^interl.| AUGUSTINUS. quia quamvis gaudeam in spe tamen adhuc sum in malis

a circumdantibus me¹⁰.

¹⁰ me] + diapsalma Ps-G

^interl.| peccatis meis

Numérotation du verset Ps. 31,8
X

Intellectum tibi dabo

^interl.| AUGUSTINUS. ut te cognoscas et gaudeas in spe

^interl.| AUGUSTINUS. ut scias quod omnia ex gratia

^marg.| INTELLECTUM TIBI. AUGUSTINUS. Diapsalmus. Respondetur penitenti intellectum tibi dabo etc. Ecce psalmus intelligentie ne putetur suppicans negligi teste Deo.

^marg.| TU ERUE. CASSIODORUS. Qui promisisti intellectum tibi dabo. Vel respondet Christus penitenti.

^marg.| CASSIODORUS. Letus finis dat Deus intellectum unde alios adhortatur ad idem.

et instruam

^interl.| AUGUSTINUS. ne aberres

te ¦

^interl.| CASSIODORUS. quasi inermem gladio

in via

^interl.| scilicet Dei

hac qua

^interl.| non ut hereas

gradieris

^interl.| sine errore

firmabo

^interl.| non auferam a te postea oculos meos

^interl.| ne quis noceat

^interl.| quanta gloria patientis

super te oculos meos.

^interl.| quia tu semper levas oculos ad me

Numérotation du verset Ps. 31,9
XI

Nolite

^interl.| superbi

^interl.| qui prius peccator iam conversus efficitur predicator

fieri sicut equus

^interl.| erecta cervice

^interl.| non humilis bos

et mulus ¦

^interl.| stolidi et pigri

^marg.| NOLITE FIERI SICUT EQUUS. AUGUSTINUS. Accepto intellectu convertit se iste penitens ad superbos peccata defendentes ergo vos quos invito. EQUUS. Gentilis indomitus. MULUS. Iudeus piger ad credendum.

^marg.| AUGUSTINUS. Equus sine discretione sessorem mulus quelibet onera accipit et ita neutri est intellectus vel illi sessoris vel huic oneris. Prohibet ergo homines a diabolo insideri et vitiis onerari alioquin equus freno mulus camo arceatur. Quod si noluerint o Deus facillis quod mihi fecisti maiori et minori tribulatione constringe maxillas id est iactantiam de viribus suis.

^marg.| CASSIODORUS. Vel maxillas quibus mandunt id est parcius da victualia ut necessitate coacti redeant.

^marg.| AUGUSTINUS. Vel hic confringes et in futuro erant multa flagella. Vel nolite fieri sicut equus quia multa flagella hic et in futuro.

quibus non est intellectus.

^interl.| quid enim tales patiuntur

Numérotation du verset Ps. 31,XII

In camo

^interl.| verba Christi ad Patrem

^interl.| CASSIODORUS. sicut animalia donec viam tenent frena patiuntur et flagella

^interl.| AUGUSTINUS. si non habes sessorem os quo iactas merita et taces peccata constringetur

et freno maxillas eorum constringe ¦

^interl.| vel confringe

qui non approximant ad te.

^interl.| et nolentes converti constringe

Numérotation du verset Ps. 31,10
XIII

Multa flagella {t. 2 : Erfurt, f. 246rb ; facsim., p. 491b} peccatoris ¦ sperantem¹¹

¹¹ sperantem Rusch ] sperantes D30 Ps-G ( R Q² K V ) cum Ps-R Cor2 (antiq. et grecus habent sperantes et Remigius exponit et multi ita psallunt)

^interl.| vel : sperantes

^interl.| qui omnia gratie dant vel dat

autem in Domino misericordia

^interl.| AUGUSTINUS. lex in flagellis misericordia in consolationibus

circumdabit.

^interl.| CASSIODORUS. undique ne sit locus hosti

^interl.| ergo

Numérotation du verset Ps. 31,11
XIV

Letamini in Domino

^interl.| qui prius in vobis

^marg.| LETAMINI. AUGUSTINUS. Tacita suavitate letari concitati animi fervore exultare.

^marg.| {t. 2 : Erfurt, f. 246rb ; facsim., p. 491b} QUI NON APPROXIMANT. CASSIODORUS. Sunt enim qui si peccant carnis imbecillitate a piis precibus non recedunt.

^marg.| MULTA FLAGELLA. AUGUSTINUS. Post frenum adduntur flagella ad domandum ne sit de illis impunitis quibus modo vaga datur licentia vie sue sic iste supra dixit se domitum.

et exultate

^interl.| in Domino

iusti ¦ et

^interl.| quia iam iusti non meritis sed gratia qui prius peccatores

^interl.| etiam in tribulationibus

gloriamini omnes recti corde.

^interl.| quia ei subditi

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 31), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_31)

Signaler un complément d'information

Notes :

<26. Psalterium>

Psalmus 31

<26. Psalterium>

Psalmus 31