Psalmus 75

Numérotation du verset Ps. 75,1 

In finem
¶Codd. : (Ps. 75) D14 D30 Hi Δ (ω1 ω²) Rusch Ps-G
in carminibus1
1 carminibus Ω R] laudibus Ps-G D30
psalmus Asaph2
2 ps. Asaph] om. Ω R
canticum ad Assyrios.3
3 Assyrios D30 Rusch ] Assyriorum Ω R, Assyrium Ps-G , + Vox Ecclesie D30
Numérotation du verset Ps. 75,2 I

Notus
in Iudea
Deus ¦ in Israel4
4 Israel] Israhel D14 ² Δ
magnum nomen eius.
Numérotation du verset Ps. 75,3 II

Et factus est in pace
locus eius ¦ et habitatio eius in Sion.
Numérotation du verset Ps. 75,4 III

Ibi
confregit potentias arcum5* :
5 arcum Ps-G Ω Δ Rusch ] arcuum Ps-G D14 D30 Ω R, + et ω² * (exp.)
scutum
et gladium
et6 bellum. 7
6 et² D30 * Δ] om. D30 ² (eras.) |
7 <divisio.> III potentias... arcum  ¦ D30 ] potentias  ¦... arcum ω 1 |
Numérotation du verset Ps. 75,5 IV

Illuminans8
8 illuminans Ω R Rusch ] diapsalma illuminas D14 Ps-G
tu
mirabiliter
a9
9 a Rusch Ps-G D14 Hi Δ Ω R Rusch ] de Ps-G
montibus eternis ¦
Numérotation du verset Ps. 75,6 

turbati sunt
omnes insipientes corde.
Numérotation du verset Ps. 75,V 

Dormierunt
somnum suum ¦
et nihil
invenerunt
omnes viri divitiarum
in10 manibus suis11.
10 in Ps-G D14 Hi Ω R Δ Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G |
11 suis Hi D14 Cor2 ω 1] eius ω² , manus suas Cor2 (Ieron.) |
Numérotation du verset Ps. 75,7 VI

Ab increpatione tua
Deus Iacob ¦
dormitaverunt12*
12 dormitaverunt D14 Hi Δ Ω R Ps-G ] + omnes Rusch
omnes qui ascenderunt
equos.
Numérotation du verset Ps. 75,8 VII

Tu terribilis es
et quis resistet
tibi ¦
ex tunc
ira tua.
Numérotation du verset Ps. 75,9 VIII

De celo
auditum
fecisti
iudicium ¦
terra
tremuit13 et quievit.
13tremuit ΨB² R 1 V D D14 D30 Hi Δ Ω M Ω S Ω R Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R ] timuit Cor2 (hebr. et grecus et anti. non habent TREMUIT ) Ps-G (R† F Cava)
Numérotation du verset Ps. 75,10 IX

Cum
exsurgeret in iudicio14*
14 iudicio Hi Ω MSR Δ cum Ps-R ] iudicium Ps-G D14 Rusch
Deus ¦
ut salvos faceret
omnes mansuetos
terre15.
15 terre] + diapsalma Ps-G | <divisio.> VII  ¦  ¦VIII  ¦  ¦IX] VII  ¦  ¦VIII+IX D14 *
Numérotation du verset Ps. 75,11 X

Quoniam cogitatio hominis
confitebitur tibi ¦ et reliquie cogitationis
diem festum
agent tibi. 16
16 <divisio.> tibi1  ¦] tibi ÷ D14
Numérotation du verset Ps. 75,12 XI

Vovete
et reddite
Domino Deo vestro ¦
omnes
qui in circuitu eius
affertis17
17 affertis D30 Hi Δ Ω R] afferent Ps-G D14
munera.
Numérotation du verset Ps. 75,XII 

Terribili
Numérotation du verset Ps. 75,13 

et ei qui aufert
spiritum18
18 spiritum D30 Hi Δ Ω R] spiritus Ps-G
principum ¦
terribili
apud19 reges terre.
19 apud Ps-G D14 D30 Hi Ω R Δ] + omnes Rusch

Psalmus 75

Numérotation du verset Ps. 75,1 
AIn finem
A ¶Codd. : (Ps. 75) D14 D30 Hi Δ (ω1 ω²) Rusch Ps-G
interl.| dirigens Christum
in carminibus1
1 carminibus Ω R] laudibus Ps-G D30
interl.| laudibus ad quas monet
psalmus Asaph2
2 ps. Asaph] om. Ω R
interl.| fidelis Synagoge
canticum ad Assyrios.3
3 Assyrios D30 Rusch ] Assyriorum Ω R, Assyrium Ps-G , + Vox Ecclesie D30
interl.| id est contra Iudeos qui non se dirigunt sed errant vel erigunt contra Christum
marg.| AD  ASSYRIOS. CASSIODORUS. REMIGIUS. Contra Iudeos qui non dirigentes sed errantes. Vel quod erigunt se quia sine gratia querunt salutem et persequuntur Ecclesiam ut olim Assyrii Iudeos. Qui confutantur hic ablatis nominibus glorie. Et nihil posse sine gratia probantur.
marg.| CANTICUM. Quia agit de bonis Christi scilicet quod notus quod habitat quod illuminat quos salvat. Frangit gloriam Iudeorum.
Numérotation du verset Ps. 75,2 
I
Notus
interl.| ut confiteatur peccata
in Iudea
interl.| vera
marg.| NOTUS  IN  IUDEA. AUGUSTINUS. Gloriatur Iudeus quod Iudeo notus est Deus et verum est sed Iudeo intus non in carne.
marg.| AUGUSTINUS. Propheta si Iudei tunc in vobis notus est Deus quod si non est tunc non Iudei.
marg.| IN  IUDEA. AUGUSTINUS. Susceptis filiis Ioseph duabus cum reliquis undecim filiis Iacob duodecim tribus sunt excepta tribu Levi que sacerdotalis et de decimis vivebat. Duodecim tribubus terra divisa est. In his una est Iuda unde reges et a regno omnes Iudei dicuntur. Confessi autem Cesarem non Christum qui de Iuda iam non Iudei.
Deus ¦ in Israel4
4 Israel] Israhel D14 ² Δ
interl.| vero
magnum nomen eius.
interl.| non blasphematur sicut per malos
Numérotation du verset Ps. 75,3 
II
Et factus est in pace
interl.| alii : Salem, cuius ponitur hic interpretatio
locus eius ¦ et habitatio eius in {Erfurt, f. 275va ; facsim., p. 550ª} Sion.
interl.| vera id est Ecclesia
interl.| contemplatione vel speculatione
marg.| IN  SION. AUGUSTINUS. Congruum verborum ordinem attende. Iudea confessio postquam Israel id est videns Deum et sic in pacato cum Deo locus est unde sequitur in pace post in Sion id est in contemplatione cum facie ad faciem videbit Deum erit habitatio.
Numérotation du verset Ps. 75,4 
III
Ibi
interl.| quod non nisi a Deo habent
marg.| IBI. CASSIODORUS. In Iudea in Israel in Salem in Sion ubi Deus pacis auctor venit ; hec omnia (que et nomina glorie eorum) fugiunt.
confregit potentias arcum5* :
5 arcum Ps-G Ω Δ Rusch ] arcuum Ps-G D14 D30 Hi Ω R, + et ω² * (exp.)
interl.| scilicet
interl.| dolos
scutum
interl.| unde se superbe protegunt
et gladium
interl.| unde pugnant
et6 bellum. 7
6 et² D30 * Δ] om. D30 ² (eras.)
7 <divisio.> III potentias... arcum  ¦ D30 ] potentias  ¦... arcum ω 1
interl.| contra Deum defendendo peccata
interl.| omnimodam contradictionem
Numérotation du verset Ps. 75,5 
IV
Illuminans8
8 illuminans Ω R Rusch ] diapsalma illuminas D14 Ps-G
interl.| vel illuminas
interl.| confregisti et illuminas tu terribilis es futurus venturus ad iudicium
marg.| ILLUMINANS. CASSIODORUS. Diapsalma. Illuminat Christus, dormit Iudeus ; Christus iudicat, perit ille.
marg.| AUGUSTINUS. Tu illuminas sed per montes qui prius lumen excipiunt per prophetas scilicet et apostolos. Sed de illuminatione turbati sunt omnes insipientes corde. Premittit inde quare in futuro terribilis #dormierunt etc.
tu
interl.| non montes ipsi
mirabiliter
interl.| per mirabilia
a9
9 a Rusch Ps-G D14 Hi Δ Ω R Rusch ] de Ps-G
interl.| vel in
montibus eternis ¦
interl.| id est per montes eternos apostolos et prophetas
interl.| sed
Numérotation du verset Ps. 75,6 
turbati sunt
interl.| annuntiata alia vita que non est hic
interl.| parenthesis turbati sunt
omnes insipientes corde.
interl.| CASSIODORUS. desideria mundi querentes
interl.| et turbati
Numérotation du verset Ps. 75,V 
Dormierunt
interl.| in presentibus que facta sunt eis deliciosa
marg.| DORMIERUNT. CASSIODORUS. A bonis eternis refrigescentes carni acquieverunt profutura non videntes.
somnum suum ¦
marg.| SOMNUM  SUUM qui distat a quiete bonorum quia iste fallax est videntes per somnium se habere thesauros dum evigilant nihil inveniunt unde dicit et nihil invenerunt omnes viri divitiarum. Definitio avarorum.
et nihil
interl.| CASSIODORUS. studentes divitiis vel qui a libero arbitrio et lege divites se putant
invenerunt
marg.| NIHIL  INVENERUNT. Quia nihil posuerunt in manibus Christi qui dicita : «Esurivi» etc.
a Mt. 25, 35 ; Mt 25, 42 .
marg.| REMIGIUS. In pauperibus namque esurit qui in celo dives est.
omnes viri divitiarum
marg.| VIRI  DIVITIARUM. Qui solam spem suam ponunt in incerto divitiarum. Unde non ait habentes divitias multi enim habent qui non amant.
in10 manibus suis11.
10 in Ps-G D14 Hi Ω R Δ Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G
11 suis Hi D14 Cor2 ω 1] eius ω² , manus suas Cor2 (Ieron.)
marg.| IN  MANIBUS. CASSIODORUS. Quasi adhuc in manibus querant cum se iam nihil tenuisse cognoscant.
Numérotation du verset Ps. 75,7 
VI
Ab increpatione tua
interl.| dormierunt sed hoc a te
interl.| ab ira et excecatione
Deus Iacob ¦
interl.| iunioris populi
dormitaverunt12*
12 dormitaverunt D14 Hi Δ Ω R Ps-G ] + omnes Ed1455 Rusch
interl.| ut pharao qui increpationes Dei obstinata mente contempsit ita negligunt sancta monita
interl.| cecitate cordis
interl.| pharao et Egyptus et qui per secularia vagi sunt
marg.| AB  INCREPATIONE  DORMITAVERUNT. AUGUSTINUS. Strepitus increpationis solet excitare sed tantum pondus est increpantis Dei quod dormitant id est cor habent induratum.
omnes qui ascenderunt
interl.| qui noluerunt esse humiles
marg.| QUI  ASCENDERUNT. AUGUSTINUS. Quorum superbia crevit humili Christo non humiliati.
equos.
interl.| superbie
marg.| EQUOS. CASSIODORUS. Quaslibet seculares extollentias unde preceptum erat in lege filiis Israel ut non multiplicarent sibi equos. Salomon quoque de Iudea non habebat equos sed emebat de Egypto.
interl.| sed
X
Numérotation du verset Ps. 75,8 
VII
Tu terribilis es
interl.| quod dormientes nunc non sentiunt in finem sentient
interl.| in iudicio futurus
et quis resistet
interl.| tunc et si hic aliquo modo
tibi ¦
interl.| nullus sed
ex tunc
interl.| modo dicunt quod volunt
ira tua.
interl.| vel ab
interl.| erit||
Numérotation du verset Ps. 75,9 
VIII
De celo
interl.| quid enim tunc
interl.| vel de celo iaculatus es iudicium
interl.| de me dicit Asaph
auditum
interl.| futurum esse
marg.| DE  CELO  AUDITUM. AUGUSTINUS. Unde apostolus. In revelatione Domini Iesu de celo cum angelis venientes ad iudicium exercendum cum exsurgeret id est cum potens apparebit qui hic humilis. Vel cum exsurgeret hic a morte postea venturus ad iudicium.
marg.| TUNC. AUGUSTINUS. Quando veniens de celo facies auditum id est omnibus notum. Virtus iudicii exponitur unde terreni terrentur et perdita potestate quiescunt. Quievit cum exsurgeret.
fecisti
interl.| facies sed preteritum ponit quasi iam factum
iudicium ¦
interl.| unde
terra
interl.| homo
tremuit13 et quievit.
13tremuit ΨB² R 1 V D D14 D30 Hi Δ Ω M Ω S Ω R Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R ] timuit Cor2 (hebr. et grecus et anti. non habent tremuit ) Ps-G (R† F C)
interl.| melius modo timeret et quiesceret
interl.| a malis suis
Numérotation du verset Ps. 75,10 
IX
Cum
interl.| quando
exsurgeret in iudicio14*
14 iudicio Hi Ω MSR Δ cum Ps-R ] iudicium Ps-G D14 Rusch
interl.| vel iudicium |15
15 iudicium] corr. , iudicio Rusch
interl.| severe iudicans qui hic quietus omnia pertulit
Deus ¦
interl.| Iesus Christus
ut salvos {Erfurt, f. 275vb ; facsim., p. 550b} faceret
interl.| ne putes iudicium fieri ad solum damnationem iniquorum subdit ut salvos faceret
omnes mansuetos
interl.| AUGUSTINUS. qui non ascendunt equos sed in humilitate confessi sunt peccata
terre16.
16 terre] + diapsalma Ps-G | <divisio.> VII  ¦  ¦VIII  ¦  ¦IX] VII  ¦  ¦VIII+IX D14 *
interl.| non dico angelos
marg.| MANSUETOS  TERRE. AUGUSTINUS. Qui mentis pacem habent non detractantes ferre vota. Quasi merito salvat mansuetos quoniam cogitatio id est laudabunt te cogitatione et opere hoc est reliquie cogitationis etc.
Numérotation du verset Ps. 75,11 
X
Quoniam cogitatio hominis
interl.| prima qua damnat malum et incipit bona
marg.| COGITATIO. CASSIODORUS. Conceptio voti.
confitebitur tibi ¦ et reliquie cogitationis
interl.| reliquie post penitentiam
marg.| RELIQUIE. Redditio voti operatio reliqua post cogitationem.
marg.| RELIQUIE  COGITATIONIS. AUGUSTINUS. Quoniam cogitatio prima unde incipimus bona id est confiteri Domino que facit reliquas cogitationes que festum agunt prius est damnare et displicere quod eramus quod postea in memoria tenentes scilicet quid eramus et quid accepimus gratias liberatori agamus quod est sollemnia celebrare.
marg.| CASSIODORUS. Quia solus Dominus est cui festivitas debetur reddant vota Deo. Prima cogitatio damnat mala.
marg.| RELIQUIE quia post semper debet homo recordari preterita mala ut lugeat licet mundus hic agat diem festum quando sentit se a peccatis liberum ut post emendationem Iudei iubentur offerre festivum munus Deo.
diem festum
interl.| cessabunt a servili opere non intenti mundo sed quieti bonis intendent operibus
agent tibi. 17
17 <divisio.> tibi1  ¦] tibi ÷ D14
interl.| gratias agendo
Numérotation du verset Ps. 75,12 
XI
Vovete
interl.| mente
interl.| quodlibet bonum
marg.| VOVETE. AUGUSTINUS. Alia sunt communia vota de his sine quibus non est salus alia propria ut vovere castitatem et huiusmodi.
marg.| CASSIODORUS. Vovete quedam sunt que nec promittentes debemus solvere ut non occides est huiusmodi. Alia sunt que nisi vovemus non cogimur implere ut virginitatem servare. Ad hec ergo vovenda invitat omnes qui in circuitu eius sunt per fidem hi monentur vovere non heretici vel pagani. Vel vos moneo quia qui in circuitu sunt ut famuli afferent vel offerent etc.
marg.| AUGUSTINUS. Sunt quasi medii in circuitu eius qui intelligunt communem esse omnibus veritatem et non faciunt superbiendo suam hi offerunt munera quia habent humilitatem.
et reddite
interl.| necessario post votum
interl.| opere
Domino Deo vestro ¦
interl.| non tantum hominibus
omnes
interl.| id est omnes humiles qui confitentur ei et adorant eum
qui in circuitu eius
interl.| per fidem
interl.| ut famuli
affertis18
18 affertis D30 Hi Δ Ω R] afferent Ps-G D14
interl.| vel : afferent
interl.| vel : offerent |b
b Cf. Ps-R : “offertis”.
munera.
interl.| vos ipsos
interl.| quia
Numérotation du verset Ps. 75,XII 
Terribili
interl.| si non amore vel timore facite
marg.| TERRIBILI. CASSIODORUS. Et ideo timeat quisque superbus facere suam sec sit humilis communem omnibus intelligens habens Spiritum Dei non pincipum id est superbum.
marg.| MUNERA. AUGUSTINUS. Que altaribus offeruntur.
marg.| TERRIBILIS quem timent boni mali vero non timent.
Numérotation du verset Ps. 75,13 
et ei qui aufert
interl.| dando suum
spiritum19
19 spiritum D30 Hi Δ Ω R] spiritus Ps-G
interl.| vitam
interl.| audaciam superborum
marg.| SPIRITUM. CASSIODORUS. Superbie vel tumoris tollit et facit reges sui qui corpus suum moderantur.
principum ¦
interl.| superbum
interl.| terrenorum
terribili
interl.| non solum aliis est terribilis sed etiam regibus
apud20 reges terre.
20 apud Ps-G D14 D30 Hi Ω R Δ] + omnes Ed1455 Rusch
interl.| qui se regunt subiecti Deo unde cor regis in manu Domini
interl.| qui terribiles sunt aliis


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 75), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2023. Consultation du 11/12/2023. (Permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_75)
Signaler un complément d'information

Notes :