Glossa ordinaria

Psalmus 133

Numérotation du verset Ps. 133,1 

¶ Canticum graduum1.
¶Codd. : (Ps. 133) D30 Δ (= ω 1 ω² T77 Bo179 NAL3255 Fi ) ΩS ΩX T748 Bari1 Bari3 Rusch Ps-G Ps-Med (Clm343)
1 Cant. graduum] alleluia praem. W, + vox Ecclesie in futuro D30
Numérotation du verset Ps. 133,I 

Ecce nunc2
2 nunc Ps-G (plerique codd. et edd.) Rusch cum Ps-R Ps-α et ceteris Psalteriis Veteris Latinae recensionis, LXX (νύν R Sedulius) ] sub ÷ G², om. VL ( AUGUSTINUS, Speculum, 6, CSEL 12, p. 44.20) cum hebr. Ps-H; cf. LXX* ( δὴ HoP Rahlfs S B A)
benedicite Dominum3 ¦ omnes servi Domini4.
3 Dominum Ps-G Hi D30 ΩX Δ] Domino Ps-G (I M* W) Ps-Med (Clm343) Rusch Ed1530 cum Ps-H |
4 Domini] Dominum K ; cf. Ps. 134:1 |
Numérotation du verset Ps. 133,II 

Qui statis
in domo Domini ¦
in atriis domus Dei nostri5.
5 in atriis... nostri] : in atriis... nostri ÷ R ΦRGV G , om. hebr. cf. HILARIUS PICTAVIENSIS, Tractatus super psalmos (Ps. 133) § 4, CC SL 61B, p. 140 : « Repperi autem quosdam ambiguos circa hoc: In atriis domus Domini fuisse dicentes, idcirco hoc a translatoribus primis adiectum esse, quia sub iisdem uersibus sequenti psalmo continetur, opinantibus ipsis scriptorum uitio in libris hebraicis fuisse praeteritum ». HIERONYMUS, Tractatus 59 in Psalmos, CCSL 78, p. 286.92-93 <ex quo> Breviarium in Psalmos, PL 26, 1223.15 : « IN ATRIIS DOMUS DEI NOSTRI, in hebraicis uoluminibus non habetur sed in sequenti psalmo est [Ps. 135:2]». ¶Nota : J.-D. BARTHELEMY , Critique textuelle de l’Ancien Testament, t. 4 : Psaumes, Fribourg (CH) / Göttingen, 2005, p. 815 : « Jérôme (Hier. p. 240) dit que le stique 'in atriis domus Dei nostri' ne figure ni dans les mss hebreux, ni en aucune colonne hexaplaire, ni même en la Septante [origenienne] ». L’auteur infirmitate morteque praeventus ne doit pas être pris ici à la lettre. Ni Jérôme ni Hilaire ne mentionnent les Hexaples et le grec. Les éditeurs modernes des Hexaples (Field, Mercati, Schenker) n’apportent aucune information sur ce stique ; les signes diacritiques « :... ÷ » de la version hexaplaire ne font que corroborer l’observation d’Hilaire et Jérôme sur les manuscrits hébreux. Les éditions de la LXX (Holmes-Parsons ; Rahlfs) ne signalent aucune omission à cet endroit, la tradition latine non plus. [MM2023]
Numérotation du verset Ps. 133,2 III

In noctibus
extollite manus vestras
in sancta ¦
et benedicite Dominum6*.
6 Dominum Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Glossa media D30 Δ cum Ps-R ] Domino Ps-G (R* I M W G ΨB) Ps-Med (Clm343) Rusch Ed1530
Numérotation du verset Ps. 133,3 IV

Benedicat te7 Dominus ex Sion ¦ qui fecit celum et terram.
7 te CorS2 Hi D30 P748 ω 1 ω² NAL3255 T77 Fi ΩX Ps-G cum Ps-R Ps-Med (Clm343) Glossa media (Bor29 Phil1641) ] lac. Bari3, tibi ΩS Bari1 Bo179 Rusch Ed1530 cum Ps-Moz x Ps-H Glossa media (Lis58)

Psalmus 133

Numérotation du verset Ps. 133,1 
A Canticum graduum1.
1 Cant. graduum] alleluia praem. W, + vox Ecclesie in futuro D30
marg.| CANTICUM  GRADUUM. CASSIODORUS. Quintus decimus gradus caritas seculi.
marg.| CASSIODORUS. Et est hic tertius psalmus de caritate Dei de qua hic agit sicut supra de caritate proximi.
marg.| CASSIODORUS. Non quod alia gratia sit qua diligitur Deus et alia qua et proximus. Sed quia diversos actus habet ipsa gratia et diversa diliguntur ea. Monet ergo ad diligendum Deum.
marg.| CASSIODORUS. Primo invitat pluraliter benedicere Deum, secundo optat benedi, ibi : Benedicat .
Numérotation du verset Ps. 133,I 
Ecce nunc2
2 nunc Ps-G (plerique codd. et edd.) Rusch cum Ps-R Ps-α et ceteris Psalteriis Veteris Latinae recensionis, LXX (νύν R Sedulius) ] sub ÷ G², om. VL ( Augustinus, Speculum, 6, CSEL 12, p. 44.20) cum hebr. Ps-H; cf. LXX* ( δὴ HoP Rahlfs S B A)
interl.| in hoc tempore in his adversis
interl.| tot gradus conscensis
marg.| ECCE. Demonstrantis est. Et quibus faciat hanc demonstrationem determinat vos servi.
benedicite Dominum3 ¦ omnes servi Domini4.
3 Dominum Ps-G Hi D30 ΩX Δ] Domino Ps-G (I M* W) Ps-Med (Clm343) Ed1455 Rusch Ed1530 cum Ps-H
4 Domini] Dominum K ; cf. Ps. 134:1
interl.| vos dico
interl.| adunati in unum
Numérotation du verset Ps. 133,II 
Qui statis
interl.| perseveratis
in domo Domini ¦
interl.| in penetralibus scilicet maiores et perfectiores in Ecclesia
in atriis domus Dei nostri5.
5 in atriis... nostri] : in atriis... nostri ÷ R ΦRGV G , om. hebr. cf. Hilarius Pictaviensis, Tractatus super psalmos (Ps. 133) § 4, CC  SL 61B, p. 140 : « Repperi autem quosdam ambiguos circa hoc: In atriis domus Domini fuisse dicentes, idcirco hoc a translatoribus primis adiectum esse, quia sub iisdem uersibus sequenti psalmo continetur, opinantibus ipsis scriptorum uitio in libris hebraicis fuisse praeteritum ».   Hieronymus, Tractatus 59 in Psalmos, CCSL 78, p. 286.92-93 <ex quo> Breviarium in Psalmos, PL 26, 1223.15 : «  in atriis domus dei nostri, in hebraicis uoluminibus non habetur sed in sequenti psalmo est [Ps. 135:2]».
¶Nota : J.-D.   Barthelemy , Critique textuelle de l’Ancien Testament, t. 4 : Psaumes, Fribourg (CH) / Göttingen, 2005, p. 815 : « Jérôme (Hier. p. 240) dit que le stique 'in atriis domus Dei nostri' ne figure ni dans les mss hebreux, ni en aucune colonne hexaplaire, ni même en la Septante [origenienne] ». L’auteur infirmitate morteque praeventus ne doit pas être pris ici à la lettre. Ni Jérôme ni Hilaire ne mentionnent les Hexaples et le grec. Les éditeurs modernes des Hexaples (Field, Mercati, Schenker) n’apportent aucune information sur ce stique ; les signes diacritiques « :... ÷ » de la version hexaplaire ne font que corroborer l’observation d’Hilaire et Jérôme sur les manuscrits hébreux. Les éditions de la LXX (Holmes-Parsons ; Rahlfs) ne signalent aucune omission à cet endroit, la tradition latine non plus. [MM2023]
interl.| et vos etiam qui statis in ingressu scilicet incipientes
marg.| STATIS. Servorum non est sedere in domo Domini. Vel de eisdem intelligitur. Et per domum intelligitur Ecclesia per atria latitudo caritatis. In caritate enim que extenditur usque ad inimicos latitudo est in odio angustia. Quasi diceret vos benedicite.   Qui statis id est perseveratis.   In domo Domini id est in Ecclesia. Et qui statis   in atriis domus Dei nostri id est in latitudine caritatis ubi nullus angustiatur.
Numérotation du verset Ps. 133,2 
III
In noctibus
interl.| in adversis non solum in diebus prosperitatis
extollite manus vestras
interl.| corporis et operis
in sancta ¦
marg.| EXTOLLITE  MANUS  VESTRAS. Sicut Moyses manus suas levavit pugnante populo Israel contra Amalech.   Extollite dico   in sancta ut intentione eternorum bonum operemini ; aliter enim non valet.
et benedicite Dominum6*.
6 Dominum Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Glossa media D30 Δ cum Ps-R ] Domino Ps-G (R* I M W G ΨB) Ps-Med (Clm343) Rusch Ed1530
interl.| nihil boni vobis tribuentes sed totum Deo
Numérotation du verset Ps. 133,3 
IV
Benedicat te7 Dominus ex Sion ¦ qui fecit celum et terram.
7 te CorS2 Hi D30 P748 ω 1 ω² NAL3255 T77 Fi ΩX ΩB Ps-G cum Ps-R Ps-Med (Clm343) Glossa media (Bor29 Phil1641) ] lac. Bari3, tibi ΩS Bari1 Bo179 Rusch Ed1530 cum Ps-Moz x Ps-H Glossa media (Lis58)
interl.| CASSIODORUS. qui tot gradus conscendit benedictionem supernam loco remunerationis accipit quia omne munus ascendentium benedictio est
marg.| BENEDICAT  TIBI  DOMINUS. Secunda pars ubi optat benedici fideles. Quasi diceret benedicite et ut hoc possitis. Benedicat te Dominus benedictione que est ex Sion. Qui potest quia ipse est qui fecit celum et terram.
marg.| CASSIODORUS. Benedicat. Supra hortatur plures benedicere Deum ipse vero unum benedicit tantum quia et si plures sint tamen in unum sunt et unitati convenit benedictio unde unus in piscina sanabatur qui prior descendebat. Esto ergo in uno et ad te perveniet benedictio.



Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 133), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_133)

Notes :