Glossa ordinaria

Psalmus 46

Numérotation du verset Ps. 46,1 

¶ In finem1 pro2* filiis Chore3 psalmus David4*.
¶Codd. : (Ps. 46) D30 Ps-G ; Textus et Glossa : Tr511 (sparsim) Rusch , def. ΩF Bari3
1 finem ] fine Ω S |
2 pro] om. K Rusch |
3 filiis Chore] om. Q |
4 pro filiis Chore- Psalmus David Q ΦG V Tr511 P106 ΩS] inv. P106 P14402 | David] om. D30 Ps-G , vox apostolorum est D30 , + id est pro conversis gentibus dirigit P106 |
Numérotation du verset Ps. 46,2 I

Omnes gentes
plaudite manibus ¦
iubilate Deo
in voce exultationis.
Numérotation du verset Ps. 46,3 II

Quoniam Dominus5
5 Dominus P106 Rusch Ps-G ] d<eu>s, Deus Tr511 Ps-G (R I) cum Ps-R
excelsus ¦
terribilis
rex magnus
super omnem terram.
Numérotation du verset Ps. 46,4 III

Subiecit populos
nobis ¦
et gentes sub pedibus nostris.
Numérotation du verset Ps. 46,5 IV

Elegit
nobis
hereditatem
suam ¦
speciem
Iacob
quem6
6 quem D30 P14402 Tr511 Rusch ] quam Cor2 (grecus et Hier. habent QUAM non habent QUEM) Ps-G
dilexit.
Numérotation du verset Ps. 46,6 V

Ascendit7
7 Ascendit] praem. diapsalma Ps-G
Deus
in iubilo ¦
et8 Dominus in voce tube.
8 et L² Ψ D* ΩS Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R ] om. D30 Tr511 P106 P14402 Ps-G
Numérotation du verset Ps. 46,7 VI

Psallite
Deo nostro
psallite ¦ psallite regi nostro
psallite.
Numérotation du verset Ps. 46,8 VII

Quoniam rex omnis terre
Deus ¦
psallite sapienter.
Numérotation du verset Ps. 46,9 VIII

Regnabit9
9 regnabit Cor2 (alia littera)] C I ΦRGV G² K ΨBVD ΩS Ed1455 Rusch Clementina ] regnavit P106 Tr511 Ps-G, Cor2 (hebr. et anti. habent utrumque in preterito et grecus saltem de primo)
Deus 10
10 Deus] Dominus L² Rusch cum Ps.-R
super gentes ¦
Deus sedet11
11 sedet Cor2 (alia littera) plerique codd. et edd. cum Ps-R Ps-H ] sedit R C I L M Q W Ps-G, Cor2 (hebr. et anti. habent utrumque in preterito et grecus saltem de primo)
super sedem sanctam suam.
Numérotation du verset Ps. 46,10 IX

Principes populorum
congregati sunt cum Deo Abraham ¦
quoniam dii12* fortes terre
12 dii plerique codd. et edd. F² I D30 P106 P14402 Tr511 Rusch] D[...] C , die R, Dei Ps-G
vehementer elevati sunt.

Psalmus 46

Numérotation du verset Ps. 46,1 
A In finem1 pro2* filiis Chore3 psalmus David4*.
1 finem ] fine Ω S
2 pro] om. K Rusch
3 filiis Chore] om. Q
4 pro filiis Chore- Psalmus David Q ΦG V Tr511 P106 ΩS] inv. P106 P14402 | David] om. D30 Ps-G , vox apostolorum est D30 , + id est pro conversis gentibus dirigit P106
interl.| pro conversis gentibus dirigendis in finem B
Numérotation du verset Ps. 46,2 
I
Omnes gentes
interl.| non modo IudeiC
marg.| OMNES  GENTES.5 AUGUSTINUS. 6* Et si insultent7* pueri dicentes : Calve calve8 vos   omnes 9   gentes ad quas transiit gratia   plaudite manibus 10.D a
a ¶Fons : Cf. Augustinus Hipponensis , Enarrationes in Psalmos (Ps. 46, 2) § 3, CCSL 39, p. 530-531. {MM2023}
5 Omnes gentes] om. P106 Tr511
6 Aug. P106 Rusch ] om. Tr511 (signum paragraphi speciale), + Quasi Rusch
7 insultent] insultant Rusch
8 calve² Tr511 ] om. P106
9 omnes] + ad P106
10 transiit... manibus Tr511 Rusch ] transivit gratia P106
marg.| + Gentes ad quas gratia transivit11 invitat ad laudem Dei.E
11 gratia trans. P106 P14402 ] transiit gratia Tr511
marg.| AUGUSTINUS. Gentes ad quas transivit gratia et quos in priori psalmus ad fidem vocavit invitat ad laudem.F
plaudite manibus ¦
interl.| gaudete|G|
interl.| AUGUSTINUS. 12 bonis operibus|H|
12 Augustinus] om. P106 P14402 Tr511
iubilate Deo
interl.| HIERONYMUS. Concordet13* manus et lingua illa operetur14 ; hec confiteatur :|I|
13 Hier om. codd. | Concordet P106 P14402 Tr511 ] concordat P14402 ², Concorditer Rusch
14 illa operetur] inv. P106
in voce exultationis.
Numérotation du verset Ps. 46,3 
II
interl.| He sunt cause15 : J
Quoniam Dominus16
16 Dominus P106 P14402 Rusch Ps-G ] d<eu>s, Deus Tr511 Ps-G (R I) cum Ps-R
interl.| hic17 quem irriseruntK
17 hic ] om. P106 P14402 Tr511
excelsus ¦
interl.| + ascendendo in celum18|L|
18 in celum P14402 ] om. Tr511
marg.| HIERONYMUS. 19 Excelsus : potens quod vult20.|M |
19 Hier om. P106 P14402 Tr511
20 vult] + terribilis quia iudicaturus P14402 Tr511
terribilis
interl.| + qui prius despicabilis|N|
N ¶Codd. : Tr511 , cf. P106 Rusch
marg.| REMIGIUS 21 Terribilis quia iudicaturus in potestate.22|O|
21 Remig om. P106
22 in potestate] om. P106
rex magnus
interl.| quia23 suos regit|P|
P ¶Codd. : P106 Tr511 Rusch
23 quia Rusch P106 (cacogr. quã)] qui Tr511
interl.| AUGUSTINUS. 24 ascendendo in25* celum qui prius despicabilis|Q|
Q ¶Codd. : P106 Rusch ; cf. diff. Tr511
24 Aug om. P106 Tr511
25 in celum] celum Rusch, om. Tr511
super omnem terram.
interl.| AUGUSTINUS. 26 non tantum super 27 Iudeos|R|
R ¶Codd. : P106 P14402 Tr511 Rusch
26 Aug om. codd.
27 super] om. P14402 Rusch
interl.| ideo etiam plaudite quia|S|
S ¶Codd. : Rusch ; om. P106 P14402 Tr511
Numérotation du verset Ps. 46,4 
III
interl.| + et quia |T|
Subiecit populos
interl.| gentium|U|
U ¶Codd. : Rusch ; om. P106 Tr511
nobis ¦
interl.| apostolis qui de Iudea|V|
V ¶Codd. : P106 P14402 Tr511 Rusch
marg.| SUBIECIT  POPULOS  NOBIS. CASSIODORUS. 28 Hoc29 hominibus fidelibus convenit quibus omnes extrinseci subiecti sunt30.W
W ¶Codd. : P106 P14402 Tr511 Rusch
28 subiecti... Cassiod om. codd.
29 Hoc] Hic P14402
30 sunt] + vel sibi subiecit nobis ad ( om. Rusch ) associandos populos Iudeos P14402 Rusch
marg.| NOBIS. CASSIODORUS. Universali scilicet Ecclesie hoc dicere omnibus convenit fidelibus quibus extrinseci subiecti sunt.
et gentes sub pedibus nostris.
interl.| predicatione nostraX
marg.| AUGUSTINUS. 31 passi a suis honorantur a gentibusY
31 Aug om. P106 P14402, subiecit Tr511
marg.| SUB  PEDIBUS  NOSTRIS. CASSIODORUS. 32 Per pedes predicatores accipe quibus populi subiecti sunt.Z
Z ¶Codd. : Tr511 Rusch
32 sub... Cassiod om. codd.
marg.| AUGUSTINUS. 33 Sub pedibus sic est exaltata Ecclesia ut omnis34* nondum credentes sub pedibus habeat.AA
AA ¶Codd. : Tr511 Rusch ; om. P106
33 Aug om. Tr511
34 omnis] om. Rusch
Numérotation du verset Ps. 46,5 
IV
interl.| +non merito sed gratia|AB|
AB ¶Codd. : P106 P14402 Tr511 , om. Rusch
interl.| etsi ad Iudeos venit ut colamus |AC|
AC ¶Codd. : P106 P14402 Tr511 Rusch
nobis
interl.| scilicet35 dare|AD|
AD ¶Codd. : P106 P14402 Tr511 Rusch
35 scilicet] om. Rusch
hereditatem
interl.| vitam eternam|AE|
AE ¶Codd. : Rusch ; om. codd.
marg.| HEREDITATEM. AUGUSTINUS. Celestis hereditas pulchritudo est christiani populi in qua speciosus erit fulgens ut sol qui nunc est abiectus.
suam ¦
interl.| quam ?|AF|
AF ¶Codd. : P106 P14402 Tr511 Rusch
marg.| ELEGIT  NOBIS etc. Vel in persona apostolorum   elegit nobis dare   hereditatem suam multorum populorum ut colamus eam gladio predicationis corda eorum ferientes et malitiam destruentes.AG
speciem
interl.| AUGUSTINUS. 36 pulchritudinem|AH|
36 Aug om. codd.
marg.| AUGUSTINUS. 37 Speciem id est similes38 Iacob vel signatos per39 Iacob qui terrena dant pro celestibus ut Iacob fecit quod fuit gratia Dei40 quia eum dilexit Esau reprobato.AI
37 Augustinus] om. P14402
38 similes Rusch ] similem P14402
39 per] a P14402
40 fecit quod fuit gratia Dei] qui gratia P14402
Iacob
interl.| posterioris populi41|AJ|
AJ ¶Codd. : P106 Tr511 Rusch
41 populi] om. codd.
quem42
42 quem D30 P14402 Tr511 Rusch ] quam Cor2 (grecus et Hier. habent quam non habent   quem) Ps-G
interl.| Iacob
interl.| +vel quam |AK|
AK ¶Codd. : Tr511 ; om. P106 Rusch
interl.| vel quam scilicet speciem|AL|
AL ¶Codd. : Rusch ; diff. P106 Tr511
dilexit.
Numérotation du verset Ps. 46,6 
V
interl.| +diapsalma|AM|
interl.| nobis subiecit quia|AN|
Ascendit43
43 Ascendit] praem. diapsalma Ps-G
interl.| +enim|AO|
Deus
interl.| Christus|AP|
marg.| ASCENDIT. CASSIODORUS. 44 Diapsalma. Ascensio et regnum Dei describitur unde instanter monet psallere45.AQ
44 Ascendit. Cassiod. Diaps. Rusch ] diapsalma P106, Ascendit diapsalma Tr511, om. P14402
45 psallere Rusch Tr511 P14402 ] + regi P106
in iubilo ¦
marg.| AUGUSTINUS. 46 In iubilo : 47 Gaudium admirantium apostolorum non poterat exponi ubi fuit et48 vox tube id est angelorum vox manifesta « viri Galilei quid admiramini49 »b AR
b Act. 1, 11.
46 Augustinus] om. codd.
47 In iub. P106 Rusch ] om. P14402 Tr511
48 et] om. Rusch
49 statis P106 ] | vox... admiramini] vox... ammiramini P14402 (a.) Tr511, manifesta clamantium Viri Galilei quid statis aspicientes etc. Rusch
marg.| Est enim iubilus ineffabile gaudium quod nec taceri potest nec exprimi valet. AS
et50 Dominus in voce tube.
50 et L² Ψ D* ΩS Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R ] om. D30 Tr511 P106 P14402 Ps-G
interl.| CASSIODORUS. 51 ut mundus firmius crederet quod tales precones confirmarentAT c
c ¶Fons : Cf. Cassiodorus , Expositio Psalmorum (Ps. 46), CCSL 97, p. 423.91-92 : « Hic iesus qui assumptus est a uobis sic ueniet, quemadmodum uidistis eum euntem in caelum; ut mundus firmius crederet quod talibus praeconibus insonaret ».
51 Cassiod om. codd.
Numérotation du verset Ps. 46,7 
VI
interl.| Ergo :AU
Psallite
marg.| PSALLITE. CASSIODORUS. 52 Operibus laudate valde est salutare53 quod tam crebro repetitur quia Deus est qui creat et rex creata gubernans.AV
52 psallite Cassiod om. P106 P14402, Psallite Tr511
53 est salutare] inv. P106 P14402
Deo nostro
interl.| AUGUSTINUS. 54 quem ut hominem irriserunt alieni sed est55 DeusAW
54 Aug om. codd.
55 est] + et P14402
psallite ¦ psallite regi nostro
interl.| Christo|AX|
interl.| +Nero|AY|
psallite.
interl.| assidue|AZ|
Numérotation du verset Ps. 46,8 
VII
Quoniam rex omnis terre
interl.| CASSIODORUS. 56 iam omnis quia ab omni agnoscitur|BA|
56 omnis Cassiod om. codd.
Deus ¦
marg.| OMNIS. CASSIODORUS. 57 Non ut Iupiter Crete, Mars Thracie.|BB|
57 Cass om. P106
psallite sapienter.
marg.| AUGUSTINUS. 58 SAPIENTER. Docet quomodo sit psallendum olim sine sensu psallebant dum lapides colerent. Nemo59 sapienter facit quod non intelligit. BC
58 Aug om. Tr511 Rusch
59 Nemo] Augustinus praem. Rusch
Numérotation du verset Ps. 46,9 
VIII
Regnabit60
60 regnabit Cor2 (alia littera)] C I ΦRGV G² K ΨBVD ΩS Ed1455 Rusch Clementina ] regnavit P106 Tr511 Ps-G, Cor2 (hebr. et anti. habent utrumque in preterito et grecus saltem de primo)
interl.| vel : regnavit BD
BD ¶Codd. : Rusch ; om. Tr511 P106
interl.| CASSIODORUS. quasi61 qui62 humilem contemnunt potestati succumbant63 BE
61 Cassiod. qui] om. codd.
62 qui] quia P106
63 succumbant] succumbunt P106
marg.| REGNABIT. AUGUSTINUS. 64 Modo impleta est hec prophetia65.BF
64 Regnabit Aug. ] Regnavit P106 Tr511
65 prophetia] + Deus sedet super sedes sancta Rusch
Deus 66
66 Deus] Dominus L² Rusch cum Ps.-R
interl.| qui olim super unam|BG|
super gentes ¦
interl.| omnes
Deus sedet67
67 sedet Cor2 (alia littera) plerique codd. et edd. cum Ps-R Ps-H ] sedit R C I L M Q W Ps-G, Cor2 (hebr. et anti. habent utrumque in preterito et grecus saltem de primo)
interl.| AUGUSTINUS. 68 ad dexteram Patris regnans per secula|BH|
68 Aug. ] om. codd.
super sedem sanctam suam.
interl.| celos angelos vel iustas animas|BI|
marg.| SEDES  SANCTA. AUGUSTINUS. 69 Throni virtutes et sancti.|BJ|
69 Aug om. codd.
interl.| quomodo regnabit70 ?|BK|
70 regnabit] regnavit Tr511, regn. P106
Numérotation du verset Ps. 46,10 
IX
Principes populorum
interl.| etiam|BL|
interl.| AUGUSTINUS. omnium non unius tantum71|BM|
71 Aug om. codd. | tantum] om. codd.
marg.| PRINCIPES  POPULORUM.72 CASSIODORUS. 73 Primitivi omnium gentium convenerunt credendo in Christo quia74, expulsis Iudeis, gentes in filios Abrahe succedunt habentes promissionem quia Iudei superbierunt.
72 populorum] populi P106
73 Cassiod om. codd.
74 in Christo quia] om. codd.
marg.| HIERONYMUS. CASSIODORUS. 75 Vel dii fortes apostoli scilicet76 quos « neque mors neque vita separabit77 a caritate Christi »d elevati miraculis78*.
d Cf. Rm. 8, 35-39.
75 Hier. Cassiod om. codd.
76 apostoli scilicet] om. codd.
77 separabit] separabunt codd.
78 miraculis] + et doctrina P106
congregati sunt cum Deo Abraham ¦
interl.| id est in79 Christo qui est Deus Abrahe80
79 in] cum Tr106
80 Abrahe] Abraham Tr511
interl.| qui habet filios de lapidibuse|BN|
e Cf. Mt. 3, 9 ; Lc. 3, 8.
quoniam dii81* fortes terre
81 dii plerique codd. et edd. F² I D30 P106 P14402 Tr511 Rusch] D[...] C , die R, Dei Ps-G
interl.| id est Iudei de se82 terra presumentes83 |BO|
82 de se] om. Rusch
83 de se... presumentes Tr511 ] presumentes de se terra P106, presumentes de terra Rusch
vehementer elevati sunt.
interl.| AUGUSTINUS. 84 id est valde superbierunt. Quasi85 fracti sunt rami ut humilis oleaster inseraturf BP
f Cf. Rm. 11, 17-24.
84 Aug. Rusch] om. codd.
85 quasi Rusch] om. codd.



Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 46), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_46)

Notes :