Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

Psalmus 111

Numérotation du verset Ps. 111,1

¶Alleluia

reversionis Aggei

et Zacharie.

¶Codd. : (Ps. 111) D30 ω 1 ω² Ω^P Bari1 Rusch Ps-G | reversionis] conversionis D30 Ps-γδ | Zacharie] + Vox Ecclesie de Christo D30

Numérotation du verset Ps. 111,I

Beatus vir qui timet Dominum ¦ in mandatis eius volet nimis.

Numérotation du verset Ps. 111,2 II

Potens

in terra erit semen eius ¦

generatio rectorum benedicetur.

Numérotation du verset Ps. 111,3 III

Gloria et divitie in domo eius ¦ et iustitia eius manet in seculum seculi.

Numérotation du verset Ps. 111,4 IV

Exortum est in tenebris

lumen rectis ¦

misericors

et miserator

et iustus.

Numérotation du verset Ps. 111,5 V

Iocundus homo qui miseretur

et commodat^†

disponit¹

¹ disponit Ps-G ( Q² Φ^G²^V D ) Hi D30* Ω ω 1 ω² Bari1 ] disponet D30² Cor2 (disponet in futuro secundum hebr. et antiq. et Ieron. et grecum quia si esset ibi disponit deficeret ioth in alphabeto) Ω^P² Rusch Weber

sermones suos in iudicio ¦

Numérotation du verset Ps. 111,6

quia

in eternum

non commovebitur. ²

² <divisio.> commodat⁺… iudicio ¦ D30² ω 1 ω² ] commodat ¦ … iudicio ¦ Hi , commodat ¦ iudicio Bari1

Numérotation du verset Ps. 111,7 VI

In memoria eterna

erit iustus ¦ ab auditione

mala

non timebit.

Numérotation du verset Ps. 111,VII

Paratum cor eius sperare in Domino^†

Numérotation du verset Ps. 111,8

confirmatum est cor eius ¦ non

commovebitur

donec despiciat³

³ despiciat Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω¹ ω² Bari1 Rusch ] dispiciat Ps-G (R I L M Q Φ^R)

inimicos suos. ⁴ ⁵ ⁶ ⁷

⁴ <divisio.> Domino⁺... eius ¦ commovebitur D30² , |

⁵Domino ¦ ... eius commovebitur ¦ Hi |

⁶Domino ¦ ... eius commovebitur ω 1 (eius.) ω² Bari1 |

⁷Domino... eius ¦... commovebitur D30 |

Numérotation du verset Ps. 111,9 VIII

Dispersit

dedit pauperibus^† ⁸

⁸ pauperibus ω² Bari1 ] + suis Ω^S (hapax) | <divisio.> pauperibus⁺... seculi ¦ Hi ( finis linee ) D30² ω 1 ω² , pauperibus ¦... seculi Bari1

iustitia eius

manet in seculum seculi ¦ cornu eius

exaltabitur in gloria.

Numérotation du verset Ps. 111,10 IX

Peccator videbit

et irascetur^† ⁹

⁹ <divisio.> irascetur ¦ Hi Ω^P , irascetur⁺ D30² ω 1 ω² , irascetur Bari1

dentibus suis

fremet

et tabescet ¦

desiderium peccatorum peribit.

Psalmus 111

Numérotation du verset Ps. 111,1

¶Alleluia

^interl.| quia laudes Dei pro reversione cantant sic christiani post absolutionem peccatorum

reversionis Aggei

^interl.| montani

et Zacharie^A.

^A ¶Codd. : (Ps. 111) Hi D30 ω ¹ ω² Ω^P Bari1 Rusch Ps-G | reversionis] conversionis D30 Ps-γδ | Zacharie] + Vox Ecclesie de Christo D30

^interl.| sollemnis

^marg.| ALLELUIA REVERSIONIS. AUGUSTINUS. Aggeus et Zacharias longe post David fuerunt completisque septuaginta annis transmigrationis tunc sub Dario rege Persarum hi duo prophetaverunt quod ad renovationem templi pertinere videbatur que significat reparationem novi populi ex ruina Ade ut portet imaginem novi hominis ut post captivitatem huius seculi quod septem dierum repetitione volvitur et longique peregrinationis miseriam quasi post septuaginta annos eternaliter solidetur.

^marg.| CASSIODORUS. Perfectio huius edificii est illa ineffabilis pax sapientie cuius initium est timor Domini de quo incipit.

^marg.| CASSIODORUS. Vel iuxta nominum interpretationem. Aggeus enim montanus interpretatur. Zacharias sollemnis quibus significantur fideles qui sunt montani id est alti in virtutibus et sollemnes id est in tribulationibus etiam gaudentes. Sicut ergo illi prophete Dominum laudaverunt de hac spirituali reversione sic Christiani qui per eos significantur post absolutionem peccatorum Dominum laudant tamquam a captivitate liberati et hilares de bonis que habent.

^marg.| CASSIODORUS. Ostendit hic psalmus post liberationem peccatorum quanta sunt bona fidelium que retributio perfidorum. Et est etiam hic psalmus per omnes litteras hebrei alphabeti digestus.

^marg.| CASSIODORUS. Primo monet propheta quid faciat beatus vir et quanta bona gratia Dei mereatur. Secundo agit de adventu Domini per quem omnes sunt beati ibi. Exortum est in tenebris. Tertio impiis adversa provenire asserit.

Numérotation du verset Ps. 111,I

Beatus vir qui timet Dominum ¦ in mandatis eius volet nimis.

^interl.| vel cupit

^interl.| vel multum

^marg.| BEATUS VIR. CASSIODORUS. Timor mundi miseros facit sed timor Dei ea appetere facit per que homo beatus est. IN MANDATIS hoc timor Dei ut velit. Et non ait faciet sed volet multum quod sufficit quia sufficit velle si perficiendi mandata desit facultas quia pax est hominibus bone voluntatis et si non adeo proficiat in eis quia temptatio est vita ista et corpus aggravat et terrena inhabitatio deprimit sensum multa cogitantem.

Numérotation du verset Ps. 111,2
II

Potens

^interl.| inde quia timet et quia volet

^interl.| ut neque mors neque vita separet a caritate Dei a simili messis que nulla tempestate potest deici

{t. 2 : Erfurt, f. 301ra ; facsim., p. 601a} in terra erit semen eius ¦

^interl.| et

generatio rectorum benedicetur.

^interl.| et

Numérotation du verset Ps. 111,3
III

Gloria et divitie in domo eius ¦ et iustitia eius manet in seculum seculi.

^marg.| POTENS. AUGUSTINUS. CASSIODORUS. Ecce premia illius beati. semen eius id est merces boni operis. erit potens in terra non hac ubi derisui sed celesti. Vel etiam hic in isto tempore quo minus videtur. semen : opera misericordie unde messis eterna. Potens quia re minima etiam ut magna regnum celorum emitur. generatio : non carnis sed imitationis vel opera rectorum. Recti sunt qui non resistunt Patri emendanti et credunt promittenti non credunt perisse opera sua cum non eis temporaliter retribuitur. Sunt enim qui bona illa agunt mercedem hic a Deo sperantes vel hominibus placere volentes quod non beatus vir et tamen gloria et divitie in domo eius id est in cordis secreto ubi habitat cum spe vite eterne ubi divitie sanete et gloria eterna reponuntur. Iustitia hec est gloria eius he divitie eius quam tamen habet a Deo manet in eternum quasi non temporaliter beatus.

^interl.| hec omnia mihi sunt quia

Numérotation du verset Ps. 111,4
IV

Exortum est in tenebris

^interl.| ut tenebras pellat et rectos faciat

^marg.| EXORTUM EST. CASSIODORUS. Secundo agit de adventu Domini per quem homines ex peccatoribus in eternum sunt beati.

^marg.| CASSIODORUS. Exortum est. Supra dixit bona beati nunc unde beatus. Lux gratior que in tenebris sed non aliis lux nisi rectis corde quod lumen Dominus miserator et misericors. Qui pius confitentibus iustus contemnentibus. Sed ne terreat iustitia quia suavis et gratus est Deo qui miseretur condonando aliis quo sibi veniam meretur et dat aliis quod est commodare ut detur ei in futuro hec sunt duo officia benignitatis unde dimittite et dimittetur vobis date et dabitur vobis hec de illo superiori verbo pendent. Gloria et divitie in domo eius hec facta sunt sermones quibus defendetur in iudicio quod non erit ei sine misericordia quia misericordiam fecit. Hoc a similitudine premeditantis causam suam dicitur ut eam firmis allegationibus et assertionibus in iudicio premuniat.

lumen rectis ¦

^interl.| sol iustitie

misericors

^interl.| quod lumen

^interl.| Dominus

^interl.| natura

et miserator

^interl.| exhibitione

^interl.| dum exspectat

et iustus.

^interl.| dum iustificat

^interl.| remunerando

Numérotation du verset Ps. 111,5
V

Iocundus homo qui miseretur

^interl.| animo

^marg.| VEL MISERETUR. CASSIODORUS. Qui dat egentibus, commodat qui mutuum prestat post tantumdem recepturus.

et commodat^†

^interl.| vel sumptum pecunie vel laboris industriam

^interl.| dat cum spe futuri

disponit¹

¹ disponit Ps-G ( Q² Φ^G²^V D ) Hi D30* Ω ω ¹ ω² Bari1 Ed1455 ] disponet D30² Cor2 (disponet in futuro secundum hebr. et antiq. et Ieron. et grecum quia si esset ibi disponit deficeret ioth in alphabeto) Ω^P² Rusch Weber

^interl.| vel : disponet |²

² disponit... vel disponet corr disponet... vel disponit Rusch

^interl.| a similitudine premeditantis causam vel omnia discrete dicit

sermones suos in iudicio ¦

Numérotation du verset Ps. 111,6

quia

^interl.| disponit quia in futuro locatus ad dexteram

in eternum

^interl.| et si cadit ut Petrus

^interl.| numquam a gloria Domini separabitur

non commovebitur. ³

³ <divisio.> commodat⁺… iudicio ¦ D30² ω ¹ ω² ] commodat ¦ … iudicio ¦ Hi , commodat ¦ iudicio Bari1

^interl.| sed

Numérotation du verset Ps. 111,7
VI

In memoria eterna

^interl.| AUGUSTINUS. ut audiat venite benedicti Patris mei percipite etc. quia tunc generatio rectorum benedicetur

erit iustus ¦ ab auditione

^interl.| quibus dicetur. Ite maledicti in ignem eternum quod his qui a sinistris erunt dicetur

mala

^interl.| damnatis

non timebit.

^interl.| sed

Numérotation du verset Ps. 111,VII

Paratum cor eius sperare in Domino^†

^interl.| non in mundo

^marg.| PARATUM COR EIUS. AUGUSTINUS. Patet itaque quod hic non sua querit sed que sunt Christi, labores patienter sustinet, promissa fidentur exspectat.

^marg.| CASSIODORUS. Vel si quis mala minatur non timet sed paratum .

^interl.| et quia sperat, nulla re seculi mollescit

^interl.| nec ullis temptationibus frangitur quia

Numérotation du verset Ps. 111,8

confirmatum est cor eius ¦ non

^interl.| etiam

commovebitur

^interl.| videns alios rideri in terra morientium et se irrideri

^interl.| a spe donec veniat

donec despiciat⁴

⁴ despiciat Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω¹ ω² Bari1 Rusch ] dispiciat Ps-G (R I L M Q Φ^R)

^interl.| in terra viventium existens

inimicos suos. ⁵ ⁶ ⁷ ⁸

⁵ <divisio.> Domino⁺... eius ¦ commovebitur D30² ,

⁶Domino ¦ ... eius commovebitur ¦ Hi

⁷Domino ¦ ... eius commovebitur ω ¹ (eius.) ω² Bari1

⁸Domino... eius ¦... commovebitur D30

^interl.| quoscumque

^interl.| gratis

Numérotation du verset Ps. 111,9
VIII

Dispersit

^interl.| ut multis

^interl.| propter hoc futurum

^marg.| DISPERSIT. Sperat non temere quia dispersit.

dedit pauperibus^† ⁹

⁹ pauperibus ω² Bari1 ] + suis Ω^S (hapax) | <divisio.> pauperibus⁺... seculi ¦ Hi ( finis linee ) D30² ω ¹ ω² , pauperibus ¦... seculi Bari1

^interl.| non divitibus

^marg.| DEDIT PAUPERIBUS. AUGUSTINUS. Ecce iste emebat quod non videbat sed ille thesaurum in celo servabat qui esurire et sitire in pauperibus dignatur in terris.

iustitia eius

^interl.| ergo

^interl.| AUGUSTINUS. quia Deo custode nihil perit

^marg.| IUSTITIA. CASSIODORUS. Sua dedit et iuste et pie vixit vel qui dat sua iustitiam operatur.

manet in seculum seculi ¦ cornu eius

^interl.| cuius humilitas a superbis contemnebatur

^marg.| CORNU. CASSIODORUS. Quia hic humilis ibi potestatem habebit.

exaltabitur in gloria.

^interl.| cornu humilis exaltabitur et

Numérotation du verset Ps. 111,10
IX

Peccator {t. 2 : Erfurt, f. 301rb ; facsim., p. 601b} videbit

^interl.| hoc cornu humilis exaltari

^marg.| PECCATOR VIDEBIT. CASSIODORUS. Tertio contraria impiis provenire asserit.

^marg.| CASSIODORUS. Bonis beatorum hortatur malis inimicorum terret et est iste psalmus institutorius fidelium.

et irascetur^† ¹⁰

¹⁰ <divisio.> irascetur ¦ Hi Ω^P , irascetur⁺ D30² ω ¹ ω² , irascetur Bari1

^interl.| sibi sera penitentia

^marg.| IRASCETUR. Dicens. Quid nobis profuit superbia et divitiarum iactantia.

dentibus suis

^interl.| AUGUSTINUS. malum invidie apud se retinet nulli tamen nociturus his se affligit quibus bonos vexavit

fremet

^interl.| signum anxietatis

^interl.| quia illic erit fletus et stridor dentium

et tabescet ¦

^interl.| AUGUSTINUS. quia non poterit requiescere per penitentiam cum desiderium peccatorum peribit nullo succendente solacio cum omnia transeunt velut umbra

desiderium peccatorum peribit.

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 111), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_111)

Signaler un complément d'information

Notes :

<26. Psalterium>

Psalmus 111

<26. Psalterium>

Psalmus 111