Glossa ordinaria

Psalmus 41

Numérotation du verset Ps. 41,1 

¶In finem intellectus
¶Codd. : (Ps. 41) Hi (154) D30 ΩM (163rb) ΩS (265va) ΩX (227rb) P15205 (75vb) P1076 P10489  ; ω 1 (74va) Ps-G, def. ΩF
filiis Chore1.
1 In finem] + Psalmus D30 , Explicit liber primus incipit secundus praem. P106 | intellectus D14 D30 ΩSX P15205 P15205 ² plerique codd. et edd. cum Ps-R ] intellectum Ps-G (R L Q ΦRGV U), + vel (+ in V) intellectu V P15205  ; in praem. D14 ; i in intellectum restit. Ps-G | filiis ΩSX P15205 D14 D30 Rusch Ps-G ] filius ΦV, om. P15205 ², filiorum P106 | Chore D14 D30 ΩSX P15205 ² Rusch ] + vox penitentium et desiderantium ad fontem lacrimarum D30
Numérotation du verset Ps. 41,2 I

Quemadmodum desiderat
cervus2
2 Quemadmodum desiderat cervus] Sicut cervus desiderat SP150 (=Ps-R)
ad fontes aquarum ¦
ita desiderat
anima mea
ad te Deus.
Numérotation du verset Ps. 41,3 II

Sitivit
anima mea
ad Deum fontem3 vivum ¦
3 fontem Hi D14 D30 Ω P10489 ω1 Ps-G (I² M² Q² D) cum Hier. tract. p. 411, cf. Greg. Moral. 26, 38, 70 (al. codd.) et in 1Rg. 1, 2, 1 (non tamen in Cavensi 9), cf. Ps-H (C B I² O ΩM) ] fortem Ps-η* Ps-G (I* L* M* Q*) Ed1455, om. L² SP150 cum LXX Ps-R, Cor2 (hebr. et anti. et Ieronymus habent FORTEM et de “fonte” nichil et ne crederetur casu a scriptoribus vel a LXX deceptis factum, Ieronymus sub asterisco apposuit in LXX et postea transtulit FORTEM VIVENTEM )
quando veniam 4
4 <divisio.> veniam ’ ΩS
et apparebo5
5 apparebo D30 Cor2 Ω ω1 P10489 Ps-G (ω1* I M² ΨB V D) cum Hier. tract Rusch] parebo D14² (ut videtur, in ras.?) Ps-G (R² F C ) apparebo] parebo Ps-G (R² F C M*)
ante faciem Dei6* :
6 Dei S150 D30 P106 Ps-G (omnes codd. recensiti ] + mei Ps-R (η² κ) Rusch, denti ! ΩM*
Numérotation du verset Ps. 41,4 III

Fuerunt
mihi lacrime mee panes7
7 <divisio.> mee’ ΩM | panes plerique codd. et edd. cum Ps-R , Hier. Ep. 122] panis Ps-G (R L F Q*) cum LXX He., Hier. Ep. 108
die
ac nocte ¦
dum dicitur mihi
quotidie ubi est Deus tuus ?
Numérotation du verset Ps. 41,5 IV

Hec recordatus sum ¦
et effudi in me
animam meam ¦
quoniam transibo in locum8
8 locum plerique codd. et edd. cum Ps-R ] loco Ps-G (R* F Hier. ep. 78)
tabernaculi admirabilis9 usque ad domum Dei.
9 <divisio.> admirabilis ’ω1
Numérotation du verset Ps. 41,V 

In voce exultationis
et confessionis ¦
sonus
epulantis.
Numérotation du verset Ps. 41,6 VI

Quare tristis es anima mea ¦
et quare conturbas me ?
Numérotation du verset Ps. 41,VII 

Spera
in Deo10
10 Deo] Deum ΦRGVP² Cor2 (anti.)
quoniam adhuc11 confitebor
11 adhuc plerique codd. et edd. ] om. Ps-G (R F* L) cum LXX Ps-R Hier.
illi ¦ salutare vultus
mei
Numérotation du verset Ps. 41,7 

et12 Deus meus. 13
12 et L² ΦG*P* V D ΩS ω 1 Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R Hier. Cor2 (attest.) ] om. ΩM Cor2 (quod dicitur ET hebr. et lat. non habent et in greco superfluit) Ps-G |
13 <divisio.> Deo... illi ¦... mei ] ... mei ’ ω 1, Deo ’... ΩS |
Numérotation du verset Ps. 41,VIII 

Ad meipsum
anima mea conturbata est ¦ 14
14 conturbata] turbata L² ΨB* cum Ps-R
propterea memor ero tui de terra Iordanis15
15 <divisio.> Iordanis’ ΩM, Iordanis ¦ ΩX
et Hermoniim16*
16 Hermoniim Hi D30² (ut videtur) Ω ω1 (Hermonyim) Ps-G ] Hermonii P10489 Rusch Ps-G (M F), Hermoni P15205
a monte modico.
Numérotation du verset Ps. 41,8 IX

Abyssus17 abyssum invocat ¦
17 abyssum plerique codd. et edd. cum LXX Ps-R Ps-H He etc ad praem. R ΦR²GV D14² (AD interl.) Ps-G, ad L Q* ΦR Cor2 (anti. habent AD et est appositum sub asterisco AD , tamen in translatione Ieronymi non invenio sed revera ipsum de hebreo apposuit in antiquo. Unde qui vult sequi correctionem Ieronymi debet habnere, licet grecus non habeat)
in voce
cataractarum tuarum.
Numérotation du verset Ps. 41,X 

Omnia
excelsa tua
et fluctus tui ¦ 18
18 <divisio.> tua... tui ¦ D30 ΩM X ω 1 ] tua ¦... tui ΩS
super me transierunt.
Numérotation du verset Ps. 41,9 XI

In die
mandavit Dominus misericordiam suam ¦ et nocte19 canticum eius.
19 nocte] in praem. V C (ut videtur) I (sub ÷)
Numérotation du verset Ps. 41,XII 

Apud me
oratio Deo vite mee ¦
Numérotation du verset Ps. 41,10 

dicam Deo susceptor meus es.20
20 es] om. C cum hebr. Ps-MozC Ps-H LXX (A)
Numérotation du verset Ps. 41,XIII 

Quare oblitus es mei
et21 quare contristatus22
21 et V D Cor2 (in greco tamen est) Ω Ed1455 Rusch Clementina cum LXX (A) Ps-R ] om. Cor2 (hebr. et anti non interponunt ET ) Ps-G |
22 contristatus] + es P10489 ( lapsus ) |
incedo ¦
dum
affligit me
inimicus ?23
23 <divisio.> mei ¦ … incedo ’ D30 ΩM ω 1 ] mei ’… incedo Hi ( finis linee ) ΩS ; mei… incedo ¦ ΩX P15205
Numérotation du verset Ps. 41,11 XIV

Dum24
24 Dum Rusch etc.] Cum Ed1455
confringuntur25 ossa mea26 ¦
25 confringuntur Ω P10489 ω 1 Ps-G ] confruitur P15205 |
26 mea] + et ΩS |
exprobraverunt27 mihi28 qui tribulant me inimici mei29 30.
27 et ΩS ΩX* P15205] om. ΩM ΩX² ω1 P1076 P10489 Hi Ps-G |
28 mihi] me L² ΨB² cum Ps-R |
29 me inimici mei F² plerique codd. et edd inimici mei L² cum Ps-λ Ps-med LXX (A) Ps-H, me Ps-G (R F* C I L* LXX cum Ps-R Hieron. ep. 106) |
30 <divisio.> mea ¦… michi D30 Ω ω1 ] mea… michi ¦ P15205 |
Numérotation du verset Ps. 41,XV 

Dum
dicunt mihi per singulos dies ¦ ubi est Deus tuus ?
Numérotation du verset Ps. 41,12 XVI

Quare tristis es anima mea ¦
et quare conturbas me ? 31
31 <divisio.> Dum… dies ¦… tuus. || Quare… mea ¦… conturbas me Hi Ω P10489 P15205 P15205 ² P16311 P16271* ] XV Dum… dies’… tuus ¦ quare… mea (mea’ D30) … me D30 ω 1 P1076 (=XV+XVI)
Numérotation du verset Ps. 41,XVII 

Spera
in Deo32 33 quoniam adhuc34
32 Deo plerique codd. et edd Deum Cor2 P15205 Ps-G (R L* Φ) cum Hieron. ep. 106 |
33 <divisio.> Deo... mei D30 ΩMX ω1 ] Deo ’... mei ’ ΩS |
34 adhuc D30 Cor2 plerique codd. et edd praem. R ΦRG²P² K D14 cum Hier. ep. 106, om. L² ΨΒ² LXX Ps-R Hier., cf. supra Ps. 41, 6. |
confitebor illi ¦
salutare vultus mei et35 Deus meus.
35 et D30 Cor2 (grecus habet) plerique codd. et edd. cum Ps-R ] praem. R M Φ Κ ΨΒ D14 cum Hier. ep. 106, om. Q² cum LXX , Cor2 (Hic apposuit Ieron. sub asterisco quod dicitur ET sed postea in sua translatione apposuit de hebreo et grecus habet)

Psalmus 41

prol.| {t. 2 : Erfurt, f. 253ra ; facsim., p. 505a}
Numérotation du verset Ps. 41,1 
AIn finem intellectus
A ¶Codd. : (Ps. 41) Hi (154) D30 ΩM (163rb) ΩS (265va) ΩX (227rb) P15205 (75vb) P1076 P10489  ; ω 1 (74va) Ps-G, def. ΩF
interl.| vel intellectu
interl.| psalmus
filiis Chore1.
1 In finem] + Psalmus D30 , Explicit liber primus incipit secundus praem. P106 | intellectus D14 D30 ΩSX P15205 P15205 ² plerique codd. et edd. cum Ps-R ] intellectum Ps-G (R L Q ΦRGV U), + vel (+ in V) intellectu V P15205  ; in praem. D14 ; i in intellectum restit. Ps-G | filiis ΩSX P15205 D14 D30 Rusch Ps-G ] filius ΦV, om. P15205 ², filiorum P106 | Chore D14 D30 ΩSX P15205 ² Rusch ] + vox penitentium et desiderantium ad fontem lacrimarum D30
interl.| crucis que in Calvaria
marg.| IN  FINEM  INTELLECTUS. CASSIODORUS.   Chore interpretatur Calvaria. Filii ergo   Chore sunt qui tropheum Christi id est signum crucis susceperunt. Convenit hic psalmus omni christiano qui flamma divine caritatis accenditur de qua re hic psalmus primus est. Sequuntur et alii duo scilicet octoginta tres et centum triginta tres psalmia contra tristitias seculi ne a Deo retrahant. Vox fidelis Deum desiderantis qui degerat in vitiis et ad fontem baptismi tendit. Vel exhaustis vitiis ad contemplationem Dei ascendit qui exquisito exemplo desiderium ostendit cui obviat malorum insultatio.
a Ps. 83 et 133.
marg.| AMBROSIUS. Sed ne tristitia seculi animum in desperationem detraheret vel tedium consolatur animam.
marg.| HIERONYMUS. Filii Chore id est filii calvi id est Christi in calvo Eliseo presignati quem qui irrident a diabolo et angelis eius devorantur ut a bestiis qui Eliseum irriserunt dum dixerunt crucifige hoc fuit puerili fatuitate dicere ascende cave verbum puerorum deridentium Eliseum.
Numérotation du verset Ps. 41,2 
I
{t. 2 : Erfurt, f. 253ra ; facsim., p. 505a} Quemadmodum desiderat
interl.| ut reiuvenescat
marg.| QUEMADMODUM. AUGUSTINUS. Vox hec convenit catechuminis et etiam omnibus adhuc peregrinantibus.
cervus2
2 Quemadmodum desiderat cervus] Sicut cervus desiderat SP150 (=Ps-R)
interl.| perempto serpente quantum ad perfectum vel tracto serpente quantum ad catechuminum
marg.| CERVUS. Senio gravatus excrescentibus pilis et cornibus serpentem naribus haurit unde veneno estuans fontem ad bibendum ardentissime desiderat quo hausto cornua et pilos deponit.
ad fontes aquarum ¦
interl.| + Cum quanta vehementia cervus venire desiderat post editionem serpentis ad fontes aquarum. Fons semper est irriguus, significat Christum. venire B
B ¶Codd. : SP150, om. Rusch et Glossa parva |venire] scrips., vinire SP150
interl.| CASSIODORUS. Christus fons aquarum unde omnia fluunt
ita desiderat
interl.| + cum tanta vehementia desiderat anima C
C ¶Codd. : SP150, om. Rusch et Glossa parva
interl.| AUGUSTINUS. ardenti desiderio catechuminus agnoscens vitia
interl.| consumptis vitiis amplius desiderat perfectus
anima mea
interl.| + venire D
D ¶Codd. : SP150, om. Rusch et Glossa parva
ad te Deus.
Numérotation du verset Ps. 41,3 
II
interl.| + Conversio ad auditores. Sitivit anima in deserto huis peregrinationis positaE
Sitivit
marg.| SITIVIT. AUGUSTINUS. Determinat desiderium suum quia poterat intelligi desiderare cervus fontem causa bibendi vel lavandi.
marg.| Hic omne desiderium esse ad Deum ostenditur.
anima mea
interl.| inquam et3 olim|4
3 inquam et] in qua etiam P106
4 = P106
ad Deum fontem5 vivum ¦
5 fontem Hi D14 D30 Ω P10489 ω1 Ps-G (I² M² Q² D) cum Hier. tract. p. 411, cf. Greg. Moral. 26, 38, 70 (al. codd.) et in 1Rg. 1, 2, 1 (non tamen in Cavensi 9), cf. Ps-H (C B I² O ΩM) ] fortem Ps-η* Ps-G (I* L* M* Q*) Ed1455, om. L² SP150 cum LXX Ps-R, Cor2 (hebr. et anti. et Ieronymus habent fortem et de “fonte” nichil et ne crederetur casu a scriptoribus vel a LXX deceptis factum, Ieronymus sub asterisco apposuit in LXX et postea transtulit   fortem viventem )
interl.| vel <fon>tes |6
6 Rusch, om. P106
interl.| + scilicet fontem |F
F ¶Codd. : SP150, om. Rusch et Glossa Laonis
interl.| non ad mortua simulacra|7
7 = P106
interl.| etiam
marg.| + Sitivit anima mea ad. Hoc est quod sitio venire et apparere ante faciem Dei. Quid ergo interim ? Dum curris, dum in via es, antequam venias et appareas ?G
G ¶Codd. : SP150, om. Rusch et Glossa Laonis
interl.| + dicens :|H
H ¶Codd. : SP150, om. Rusch et Glossa Laonis
quando veniam 8
8 <divisio.> veniam ’ ΩS
interl.| quasi diceretb : «Cupio dissolvi».
b Cf. sententia « Cupio dissolvi et esse cum Christo » ex Phil. 1, 23-24, ut ref. Augustinus, Ambrosius, Hieronymus et passim ; cf. Sabatier, t. 3, p. 815.
interl.| quid sitivit venire apparere
marg.| QUANDO  VENIAM. AUGUSTINUS. Quod citius est Deo tardum est hominis desiderio. Talis cervus dum currit patitur insultantes.
et apparebo9
9 apparebo D30 Cor2 Ω ω1 P10489 Ps-G (ω1* I M² ΨB V D) cum Hier. tract Rusch] parebo D14² (ut videtur, in ras.?) Ps-G (R² F C ) apparebo] parebo Ps-G (R² F C M*)
interl.| AUGUSTINUS. tunc et nos apparebimus qui modo latemus
ante faciem Dei10* :
10 Dei S150 D30 P106 Ps-G (omnes codd. recensiti ] + mei Ps-R (η² κ) Rusch, denti ! ΩM*
interl.| quia tunc videbimus eum sicut est
interl.| + presentiam Dei resuscitatus|I
I ¶Codd. : SP150, om. Rusch et Glossa Laonis)
Numérotation du verset Ps. 41,4 
III
Fuerunt
interl.| in futuro apparebo
interl.| in via autem
mihi lacrime mee panes11
11 <divisio.> mee’ ΩM | panes plerique codd. et edd. cum Ps-R , Hier. Ep. 122] panis Ps-G (R L F Q*) cum LXX He., Hier. Ep. 108
interl.| CASSIODORUS. nam afflictionibus eruditur christianus
interl.| non amaritudo sed refectio
marg.| UNDE  FUERUNT  MIHI  LACRIME. In prosperis etiam que despicit sicut in adversis.
marg.| CASSIODORUS. Non amaritudo vel peremptio sed panis.
die
interl.| in prosperis que iste despicit
ac nocte ¦
interl.| in adversis
interl.| quia
dum dicitur mihi
interl.| CASSIODORUS. causa lacrimarum insultatio iugis pravorum
quotidie ubi est Deus tuus ?
interl.| AUGUSTINUS. cum eorum Deus digito ostenditur
Numérotation du verset Ps. 41,5 
IV
Hec recordatus sum ¦
interl.| improperia
interl.| vel meditatus
marg.| HEC  RECORDATUS. AUGUSTINUS. Dum querunt ubi est Deus tuus ego etiam sum meditatus per omnia visibilia hec et per ipsam animam meam ut per ea exteriora invisibilia Dei inveniam. Ecce intellectus tituli.
et effudi in me
interl.| vel super
marg.| EFFUDI. AUGUSTINUS. Ad intelligendum et attingendum dilatavi super seipsam.
marg.| CASSIODORUS. Vel letatus sum. Liquefacta est anima mea in me non extra sed in se compuncta revertitur et si visibiliter Deum non videam cogito tamen quod per Ecclesiam in qua admirabiles sunt sancti ad Hierusalem celestem parveniam captus suavitate laudis angelice que suscipitur mente.
animam meam ¦
interl.| AUGUSTINUS. super quia si anima in me remaneret Deum non videret qui ultra est
interl.| ad attingendum Deum sed quare hoc
quoniam transibo in locum12
12 locum plerique codd. et edd. cum Ps-R ] loco Ps-G (R* F Hier. ep. 78)
interl.| AUGUSTINUS. extra locum tabernaculi huius querens Deum errat
tabernaculi admirabilis13 usque ad domum Dei.
13 <divisio.> admirabilis ’ω1
interl.| CASSIODORUS. id est presentem Ecclesiam que est spes future Hierusalem que dum videtur amplius illa desideratur et amplius in ista gemit usque ad domum Dei non captus desideriis seculi
marg.| IN  LOCUM  TABERNACULI. AUGUSTINUS. Tabernaculum Dei in terra fideles sunt in quibus iste iam multa miratur scilicet quod in corpore non regnat peccatum sed est arma iustitie et quod anima obedit Deo tolerat aspera et tendit in alta et huiusmodi transit hec etiam et stupet cum pervenit   usque ad domum Dei mente de qua sonat ei mira suavitas sicut mos erat festa colentibus ante domos symphonias constituere. Sonat dico «exultationis et confessionis sonus epulantis»c id est sonantium epulantium id est de refectione eterna gaudentium.
c Ps. 41, 5.
Numérotation du verset Ps. 41,V 
{t. 2 : Erfurt, f. 253rb ; facsim., p. 505b} In voce exultationis
interl.| AUGUSTINUS. quomodo ad secretum domus pervenies
marg.| IN  VOCE  EXULTATIONIS. AUGUSTINUS. De eterna festivitate sonat quid dulce cordi unde rapitur cervus ad fontes aquarum et mulcetur sed quia perstrepit mundus et caro gravat animam comparans hec tristia illis iocundis ait quare tristis.
et confessionis ¦
interl.| laudis eterne
sonus
interl.| vel soni
epulantis.
interl.| ergo
interl.| cum videas iocundita cum de Deo non dubites quem presentis quare etc.
Numérotation du verset Ps. 41,6 
VI
Quare tristis es anima mea ¦
marg.| QUARE  TRISTIS. CASSIODORUS. De perturbationibus contra quas ratio confirmat animam sensualem spe Dei.
et quare conturbas me ?
interl.| rationem
marg.| QUARE  CONTURBAS. AUGUSTINUS. Qui si investigas nihil est in mundo quare hoc debeas spera potius salutare remedium adhuc et si non modo plene in futuro.
Numérotation du verset Ps. 41,VII 
Spera
interl.| AUGUSTINUS. quasi ne dicat anima ideo conturbo quia ibi non sum quo per transitum rapta sum quia et hic gravor spera inquit interim
marg.| SPERA. CASSIODORUS. Vel sperare potes quia adhuc in presenti confitebor id est de peccatis per penitentiam agam ut tibi non obsistam.
in Deo14
14 Deo] Deum ΦRGVP² Cor2 (anti.)
interl.| a quo scilicet non a me est salus
quoniam adhuc15 confitebor
15 adhuc plerique codd. et edd. ] om. Ps-G (R F* L) cum LXX Ps-R Hier.
interl.| quid
illi ¦ salutare vultus
interl.| AUGUSTINUS. nondum ex omni parte mihi salus sed confitebor in spe salutare vultus mei
mei
interl.| ex forma nostra quam assumpsit
interl.| et etiam
Numérotation du verset Ps. 41,7 
et16 Deus meus. 17
16 et L² ΦG*P* V D ΩS ω 1 Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R Hier. Cor2 (attest.) ] om. ΩM Cor2 (quod dicitur et hebr. et lat. non habent et in greco superfluit) Ps-G
17 <divisio.> Deo... illi ¦... mei ] ... mei ’ ω 1, Deo ’... ΩS
interl.| id est creator meus
Numérotation du verset Ps. 41,VIII 
Ad meipsum
interl.| AUGUSTINUS. ad me conturbatur que ad Deum reficitur non enim mihi firmitas vel spes in me ideo numquam presumo de me sed sperabo in Deo
marg.| AD  MEIPSUM. Conversus ad Deum dicit ex se ipso conturbationes ex Deo finem earum unde in eo est ei spes. Et hoc est ad   meipsum vel a meipso.
marg.| CASSIODORUS. Ecce qui superius corrigebat animam ad conditionem hominis reversus dicit hic animam a se turbari que nisi vitia carnis essent tranquilla permaneret. Ecce ex qua diversitate constat homo. Quasi propterea id est propter conturbationes anime memor ero.
marg.| AUGUSTINUS. id est festino ad te quia excludis mala omnia. Ecce remedium quo evadat conturbationes unde pro quibus sit memor subdit de terra Iordanis ubi Dominus consecravit baptismum in quo humiliati lavantur et fiunt terra fructifera.
marg.| CASSIODORUS. Horum memor malis non turbatur.
anima mea conturbata est ¦ 18
18 conturbata] turbata L² ΨB* cum Ps-R
interl.| Domine
propterea memor ero tui de terra Iordanis19
19 <divisio.> Iordanis’ ΩM, Iordanis ¦ ΩX
interl.| AUGUSTINUS. de baptismo ubi remissio peccatorum
et Hermoniim20*
20 Hermoniim Hi D30² (ut videtur) Ω ω1 (Hermonyim) Ps-G ] Hermonii P10489 Rusch Ps-G (M F), Hermoni P15205
interl.| scilicet
a monte modico.
interl.| per humilitatem
marg.| PROPTEREA  MEMOR etc. AUGUSTINUS. Quia ad me turbatur anima ideo memor etc. nemo currit ad remissionem nisi qui sibi displicet nisi qui se fatetur peccatorem quod notat   Hermonii nemo confitetur nisi se humiliet quod notatur in modico.
marg.| IORDANIS. AUGUSTINUS. Descensio. Descende ergo ut eleveris. CASSIODORUS. In Iordanie Dominus baptisma consecravit in quo humiliati lavantur et fiunt terra fructifera que reddit fructum tricesimum sexagesimum et centesimum.
marg.| HERMONII. AUGUSTINUS. Parvus mons iuxta Iordanem. Et interpretatur anathematizatio. Anathematiza ergo te displicendo tibi ut placeas Deo anathematiza etiam diabolum abrenuntiando ei. Et est sensus :   memor ero tui de hermo  a monte modico id est qui fecisti me mihi displicere et diabolo abrenuntiare et in virtutibus altum et tamen humilem quia non in superbis sed in humilibus memor Dei est.
Numérotation du verset Ps. 41,8 
IX
Abyssus21 abyssum invocat ¦
21 abyssum plerique codd. et edd. cum LXX Ps-R Ps-H He etc ad praem. R ΦR²GV D14² (ad interl.) Ps-G, ad L Q* ΦR Cor2 (anti. habent   ad et est appositum sub asterisco   ad , tamen in translatione Ieronymi non invenio sed revera ipsum de hebreo apposuit in antiquo. Unde qui vult sequi correctionem Ieronymi debet habnere, licet grecus non habeat)
interl.| memor Dei admirans Deo dicit abyssus
interl.| AUGUSTINUS. homo hominem cuius neutrius cor potest sciri vocat dum aliquid veritatis predicat
marg.| ABYSSUS  ABYSSUM. AUGUSTINUS. Decet ut sim memor. Nam ad hoc abyssus abyssum invocat id est evangelium et lex in eo concordant   in voce cataractarum id est per doctrinam prophetarum et apostolorum de quibus fluenta Dei manant et ideo memor quia omnia excelsa id est maior et minor pena que me superabant sic transibunt. Ideo etiam memor quia in die id est in prosperis precepit Deus mala ferre quod est misericordia et in adversis exultare et propter hec omnia oro in adversis et hoc est apud me oratio.
marg.| AUGUSTINUS. Vel abyssus abyssum invocat id est iudicium quod intulit Deus peccanti unde est nobis hic labor et mors invocat abyssum id est ostendit aliud iudicium quo mali damnabuntur hoc timuit iste dicens ad   meipsum anima mea conturbata est et ideo humilis est quia timet iudicia.
interl.| huiusmodi perturbant
in voce
interl.| non sua sed cataractarum
cataractarum tuarum.
Numérotation du verset Ps. 41,X 
Omnia
interl.| AUGUSTINUS. que minaris futura
marg.| CATARACTARUM. Cataracte ad litteram sunt ostia fluviorum.
excelsa tua
interl.| vel suspensiones tue
et fluctus tui ¦ 22
22 <divisio.> tua... tui ¦ D30 ΩM X ω 1 ] tua ¦... tui ΩS
interl.| quos sentio in re
super me transierunt.
interl.| non me premunt quorum alterum de primo alterum de futuro iudicio mihi est
Numérotation du verset Ps. 41,9 
XI
In die
interl.| AUGUSTINUS. sed quo crebriora mala dulcior misericordia
interl.| in quieto tempore dicitur lex Domini sed in adversis fluctus eius declaratur
marg.| IN  DIE. AUGUSTINUS. Id est in prosperis mandat Deus et docet misericordiam quia liberat de tribulatione sed non declarat illam misericordiam id est fructum eius nisi in nocte adversitatis. Tunc enim subvenit et verum probat Deus quod die mandavit ergo ut formica in prosperis debemus discere et colligere unde vivamus in adversitate.
mandavit Dominus misericordiam {t. 2 : Erfurt, f. 253va ; facsim., p. 506ª} suam ¦ et nocte23 canticum eius.
23 nocte] in praem. V C (ut videtur) I (sub ÷)
interl.| unde speciosa misericordia Dei in tempore tribulationis sicut nubes pluvie in tempore siccitatis
interl.| hec finitur
Numérotation du verset Ps. 41,XII 
Apud me
interl.| quid ergo agis in hac peregrinatione
interl.| CASSIODORUS. intus habeo quid offeram unde Deum placare non extra quero
marg.| APUD  ME. AUGUSTINUS. Oratio in conturbationibus est mihi et hec est apud me.
oratio Deo vite mee ¦
interl.| id et qui dat vitam
Numérotation du verset Ps. 41,10 
dicam Deo susceptor meus es.24
24 es] om. C cum hebr. Ps-MozC Ps-H LXX (A)
interl.| AUGUSTINUS. cum per baptismum suscepisti in patria tua collocandum
interl.| ergo
Numérotation du verset Ps. 41,XIII 
Quare oblitus es mei
interl.| AUGUSTINUS. dum differs promissa et hic est labor
interl.| repetita confortatio
marg.| QUARE  OBLITUS. CASSIODORUS. Quare nunc me pateris his miseriis vexari videbat que dulcedo patrie et pericula mundi horrebat.
et25 quare contristatus26
25 et V D Cor2 (in greco tamen est) Ω Ed1455 Rusch Clementina cum LXX (A) Ps-R ] om. Cor2 (hebr. et anti non interponunt et ) Ps-G
26 contristatus] + es P10489 ( lapsus )
interl.| secundum sensus carnis
incedo ¦
interl.| ad te
dum
interl.| AUGUSTINUS. dum abundante iniquitate refrigescit caritas multorum
affligit me
interl.| temptando tribulando
inimicus ?27
27 <divisio.> mei ¦ … incedo ’ D30 ΩM ω 1 ] mei ’… incedo Hi ( finis linee ) ΩS ; mei… incedo ¦ ΩX P15205
interl.| diabolus
Numérotation du verset Ps. 41,11 
XIV
Dum28
28 Dum Rusch etc.] Cum Ed1455
interl.| ita affligit inimicus
interl.| AUGUSTINUS. quia et fortes Ecclesie cedunt scandalis
confringuntur29 ossa mea30 ¦
29 confringuntur Ω P10489 ω 1 Ps-G ] confruitur P15205
30 mea] + et ΩS
interl.| etiam
marg.| DUM  CONFRINGUNTUR. AUGUSTINUS. Quasi ossa franguntur dum virtus patientie affligitur quod irrident mali hec est exprobratio illa dum dicitur mihi ubi est vel nullus est vel de te non curat.
exprobraverunt31 mihi32 qui tribulant me inimici mei33 34.
31 et ΩS ΩX* P15205] om. ΩM ΩX² ω1 P1076 P10489 Hi Ps-G
32 mihi] me L² ΨB² cum Ps-R
33 me inimici mei F² plerique codd. et edd inimici mei L² cum Ps-λ Ps-med LXX (A) Ps-H, me Ps-G (R F* C I L* LXX cum Ps-R Hieron. ep. 106)
34 <divisio.> mea ¦… michi D30 Ω ω1 ] mea… michi ¦ P15205
Numérotation du verset Ps. 41,XV 
Dum
interl.| AUGUSTINUS. CASSIODORUS. hoc maxime in temptationibus Ecclesie dicitur fidelibus
dicunt mihi per singulos dies ¦ ubi est Deus tuus ?
interl.| AUGUSTINUS. quasi vel nullus est vel de te non curat etsi curat liberet te si potest
Numérotation du verset Ps. 41,12 
XVI
Quare tristis es anima mea ¦
interl.| AUGUSTINUS. quia propter hoc anima turbata est ad me quid ei suadeam nisi quod et supra
et quare conturbas me ? 35
35 <divisio.> Dum… dies ¦… tuus. || Quare… mea ¦… conturbas me Hi Ω P10489 P15205 P15205 ² P16311 P16271* ] XV Dum… dies’… tuus ¦ quare… mea (mea’ D30) … me D30 ω 1 P1076 (=XV+XVI)
Numérotation du verset Ps. 41,XVII 
Spera
interl.| sed ne dicas ideo turbor quia hec mala patior potius
interl.| repetita confortatio
in Deo36 37 quoniam adhuc38
36 Deo plerique codd. et edd Deum Cor2 P15205 Ps-G (R L* Φ) cum Hieron. ep. 106
37 <divisio.> Deo... mei D30 ΩMX ω1 ] Deo ’... mei ’ ΩS
38 adhuc D30 Cor2 plerique codd. et edd praem. R ΦRG²P² K D14 cum Hier. ep. 106, om. L² ΨΒ² LXX Ps-R Hier., cf. supra Ps. 41, 6.
interl.| in futuro vel nunc
confitebor illi ¦
interl.| quid quod ipse est
salutare vultus mei et39 Deus meus.
39 et D30 Cor2 (grecus habet) plerique codd. et edd. cum Ps-R ] praem. R M Φ Κ ΨΒ D14 cum Hier. ep. 106, om. Q² cum LXX , Cor2 (Hic apposuit Ieron. sub asterisco quod dicitur et sed postea in sua translatione apposuit de hebreo et grecus habet)
interl.| dicit ipsam confessionem repetit spei confirmationem


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 41), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_41)
Signaler un complément d'information

Notes :