Glossa ordinaria

Psalmus 30

Numérotation du verset Ps. 30,1 

¶ In finem
¶Codd. : (Ps. 30): D30 P1076 P10489 P15205 ΩM ΩS ΩX (225ra-rb) ω1 (73rb-va) Rusch Ps-G, def. C usque ad v. 22 : mirificavit
psalmus
David pro extasi1.
1 pro extasi V D Ps-G P15205 P15205 ² ΩS ΩX Rusch Ed1530 Clementina Ps-G ] extasis Ps-α, om. D14 D30 Gr240 Ps-G , + prophetia eorum qui Christum salvificantur D30
Numérotation du verset Ps. 30,2 I

In te Domine speravi,
non confundar
in eternum ¦ 2
2 <divisio.> eternum|| D30 ΩMXS ω 1
in iustitia
tua
libera me.
Numérotation du verset Ps. 30,3 II

Inclina ad me
aurem tuam ¦
accelera
ut eruas me.
Numérotation du verset Ps. 30,III 

Esto mihi
in Deum protectorem† et in domum refugii ¦
ut salvum me facias.
Numérotation du verset Ps. 30,4 IV

Quoniam fortitudo mea
et refugium meum es tu ¦
et
propter nomen tuum
deduces me
et enutries me.
Numérotation du verset Ps. 30,5 V

Educes me
de laqueo3*
3 laqueo V D30 ² ( HOC eras. spatio veru occupato) P1076 P10489 ΩS* ΩX* Ω M cum Ps-γ Ps-λ Ps-Moz X] + hoc Cor2 (grec. et anti. secundum hebr. habent HOC, Remigius exponit quod dicitur HOC ) Gr240 D30 * ΩS² ΩX² ω 1 Rusch Ps-G
quem absconderunt4 mihi ¦ quoniam tu es protector meus.
4 absconderunt] statuerunt ΦG cum Ps-MozX Ps-Med, cf. Ps. 140:9.
Numérotation du verset Ps. 30,6 VI

In manus tuas5
5 tuas] +Domine P15205
commendo6 spiritum meum ¦
6 commendo ΦV D30 P10489 P15205 Ω ω 1 Rusch ] commendabo ΦRPG Gr240 Ps-G
redemisti me
Domine Deus veritatis.
Numérotation du verset Ps. 30,7 VII

Odisti observantes vanitates ¦
supervacue.
Numérotation du verset Ps. 30,VIII 

Ego autem
in Domino speravi ¦
Numérotation du verset Ps. 30,8 

exultabo et letabor in misericordia tua.
Numérotation du verset Ps. 30,IX 

Quoniam
respexisti humilitatem meam ¦
salvasti de necessitatibus
animam meam.
Numérotation du verset Ps. 30,9 X

Nec conclusisti me
in manibus inimici ¦
statuisti in loco spatioso
pedes meos.
Numérotation du verset Ps. 30,10 XI

Miserere mei Domine
quoniam tribulor ¦
conturbatus est in ira
oculus meus,
anima7 mea et venter meus. 8
7 anima] et praem. P15205 |
8 <divisio.> tribulor ||… meus ’ D30 ω 1 ] tribulor ||… meus ΩX, tribulor||… meus|| ΩMS ; tribulor… meus|| P15205 |
Numérotation du verset Ps. 30,11 XII

Quoniam defecit in dolore
vita mea ¦
et anni mei
in gemitibus.
Numérotation du verset Ps. 30, XIII 

Infirmata est in paupertate
virtus mea ¦ et ossa mea
conturbata sunt.
Numérotation du verset Ps. 30,12 XIV

Super omnes
inimicos meos
factus sum opprobrium9 vicinis meis valde ¦
9 opprobrium Ps-G ( G V) D30 Ω Rusch Ed1530 cum Ps-R ] + et Clementina Ps-G
et timor notis meis. 10
10 <divisio.> meis valde || D30 Ω ω 1 ] meis|| valde P15205
Numérotation du verset Ps. 30,XV 

Qui
videbant me foras fugerunt a me ¦
Numérotation du verset Ps. 30,13 

oblivioni datus sum tamquam mortuus a corde.
Numérotation du verset Ps. 30,XVI 

Factus sum
tamquam vas perditum ¦
Numérotation du verset Ps. 30,14 

quoniam audivi vituperationem multorum commorantium in circuitu.
Numérotation du verset Ps. 30,XVII 

In eo dum convenirent simul
adversum11 me ¦ accipere animam meam consiliati sunt.
11 adversum R ΦP U G ΨB V D Gr240 D30 P10489 P15205 Ω ω1 Rusch edd. cum Ps-R] adversus Ps-G
Numérotation du verset Ps. 30,15 XVIII

Ego autem
in te speravi Domine ¦
dixi12* Deus meus es tu,
12 dixi Ps-G ] + Domino Rusch (hapax)
Numérotation du verset Ps. 30,16 

in manibus tuis
sortes mee. 13
13 <divisio.> Domine ||… tu D30 ΩX ω 1 ] Domine ||… tu || ΩM P15205  ; Domine ’… tu || ΩS
Numérotation du verset Ps. 30,XIX 

Eripe me14* de manu15 inimicorum meorum ¦
14 me Ps-G Gr240 D30 P10489 P15205 ΩSX ω1 Ps-G ] om. ΩM, + Domine Rusch (hapax) |
15 manu Ω P10489 Ps-G ] manibus P15205 ω1 |
et a persequentibus me.
Numérotation du verset Ps. 30,17 XX

Illustra faciem tuam
super servum tuum† salvum me fac in16 misericordia tua
16 in Gr240 ] om.
Numérotation du verset Ps. 30,18 

Domine ¦ non17 confundar
17 non Ps-G (F ΨB D*) ΦVP D30 P10489 P15205 Ω ω 1 Rusch edd ne Ps-G , nec Ps-G (I V D²) ΦRG
quoniam invocavi
te. 18
18 <divisio.> tuum +… D30 ω 1 ] tuum || Ω P15205 | tua Domine || D30 P15205 ω 1 ] tua ’ Domine ΩMS ; tua Domine ΩX
Numérotation du verset Ps. 30,XXI 

Erubescant impii
et deducantur in infernum ¦
Numérotation du verset Ps. 30,19 

muta fiant
labia dolosa.
Numérotation du verset Ps. 30,XXII 

Que loquuntur adversus iustum
iniquitatem ¦ in superbia
et in abusione.
Numérotation du verset Ps. 30,20 XXIII

Quam magna multitudo
dulcedinis tue Domine ¦ quam
abscondisti timentibus te.
Numérotation du verset Ps. 30,XXIV 

Perfecisti
eis qui sperant
in te ¦
in conspectu
filiorum hominum.
Numérotation du verset Ps. 30,21 XXV

Abscondes
eos in abscondito19 faciei tue ¦
19 abscondito Ps-G (M W G K V D ΨB) ΦVP D30 Ω Rusch edd abdito Ps-G
a conturbatione hominum.
Numérotation du verset Ps. 30,XXVI 

Proteges eos
in tabernaculo tuo20 ¦
20 tuo V D* D30 P10489 P15205 Ω ω 1  Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G
a contradictione linguarum.
Numérotation du verset Ps. 30,22 XXVII

Benedictus Dominus21* ¦
21 Dominus Ps-G D30 ] om. Rusch (hapax)
quoniam
mirificavit misericordiam suam22* mihi in civitate munita23.
22 mirificavit - misericordiam suam Ps-G D30 ] inv. Rusch |
23 munita Ps-G D30 Rusch ] circumstantie Ps-R | <divisio.> Dominus||… mihi ’ D30 ω 1 ] # ΩS ( finis linee ) ; Dominus’… mihi’ ΩM ΩX ( ¦… ¦) ; Dominus… mihi ¦ P15205 |
Numérotation du verset Ps. 30,23 XXVIII

Ego autem
dixi
in excessu mentis mee ¦
proiectus sum
a facie oculorum tuorum.
Numérotation du verset Ps. 30,XXIX 

Ideo
exaudisti
vocem orationis mee ¦ dum clamarem
ad te.
Numérotation du verset Ps. 30,24 XXX

Diligite
Dominum
omnes sancti eius ¦
quoniam veritatem24
24 veritatem L K ΦR ΨB V D D30 P10489 P15205 Ω ω 1 Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] veritates Ps-G
requiret25
25 requiret plerique codd. et edd. D30 P15205 Ω ω 1 Rusch ] requirit Ps-G
Dominus et retribuet26 abundanter
26 retribuet plerique codd. et edd. D30 Rusch ] retribuit Ps-G | et retribuet —habundanter] inv. P15205
facientibus superbiam.
Numérotation du verset Ps. 30,25 XXXI

Viriliter
agite
et confortetur
cor vestrum ¦ omnes qui speratis in Domino.

Psalmus 30

prol.| {t. 2 : Erfurt, f. 244va ; facsim., p. 488ª}
Numérotation du verset Ps. 30,1 
A In finem
A ¶Codd. : (Ps. 30): D30 P1076 P10489 P15205 ΩM ΩS ΩX (225ra-rb) ω1 (73rb-va) Rusch Ps-G, def. C usque ad v. 22 : mirificavit
interl.| Christum dirigens est
psalmus
marg.| AUGUSTINUS. Prior loquitur redemptor. Inde redempti gratias agentes. Inde diu de perturbatione prophete vox interponitur prope finem et in fine.
marg.| AUGUSTINUS. Hic describitur humiliatio Christi martyrumque unde sequitur exaltatio.
David pro extasi1.
1 pro extasi V D Ps-G P15205 P15205 ² ΩS ΩX Rusch Ed1530 Clementina Ps-G ] extasis Ps-α, om. D14 D30 Gr240 Ps-G , + prophetia eorum qui Christum salvificantur D30
interl.| Excessu mentisa qui fit pavore vel mente rapta ad superna
a Cf. Ps. 30, 23.
interl.| loquentis in persona Christi vel sua vel Ecclesie
marg.| IN  FINEM  PSALMUS. AUGUSTINUS. Extasis hic accipitur pavor perturbati populi de persecutione omnium gentium et defectu fidei per orbem.
marg.| CASSIODORUS. Contra pavorem spes et oratio premittitur cum certitudine libertionis et gaudio. Hic psalmus imbecillitatem humanitatis exprimit et beneficia Dei ut videns se nemo superbiat videns misericordiam non paveat. Qui dignatus est pro nobis homo fieri non dedignatur nos transfigurare in se et loqui verbis nostris ut et nos loquamur suis. Moriturus ergo ex nostro non in se sed in nobis pavebat. Quod enim paves tuum est ut te agnocas quod speras donum Dei est. Loquitur Christus in propheta et membris una persona est sponsus et sponsa unde Isaias sicut sponsus alligavit mihi mitram et sicut sponsam ornavit me ornamentis. Erunt duo in carne una ergo et in voce una.
Numérotation du verset Ps. 30,2 
I
In te Domine speravi,
interl.| AUGUSTINUS. favor non est sine spe
interl.| non in me
non confundar
interl.| id est numquam dum mihi ut homini simili ceteris insultatur
marg.| CONFUNDAR. AUGUSTINUS. Est confusio eterna de qua liberari petit. Et temporalis ad horam scilicet que prodest.
in eternum ¦ 2
2 <divisio.> eternum|| D30 ΩMXS ω 1
interl.| que ad horam prodest
in iustitia
interl.| AUGUSTINUS. quia meam non invenis in ea quam das libera
tua
interl.| in mea damnarer
libera me.
interl.| a morte
Numérotation du verset Ps. 30,3 
II
Inclina ad me
interl.| proxima mihi humili
interl.| hec fecit Deus quando Filium misit
aurem tuam ¦
interl.| misericordiam
accelera
interl.| AUGUSTINUS. ne differas in finem seculi segregare me a peccatoribus
interl.| AUGUSTINUS. non est diu quod finitur et tibi tardum videtur
marg.| ACCELERA. AUGUSTINUS. In faciendis in solvendis animabus et huiusmodi ut eruas tertia die non differas in communem resurrectionem quod ut sit esto mihi protector tantus quantum decet esse Deum.
ut eruas me.
Numérotation du verset Ps. 30,III 
Esto mihi
interl.| CASSIODORUS. id est esto mihi o Deus protector et quasi domus que refugiens salvus fiam
in Deum protectorem† et in domum refugii ¦
interl.| cum periclitor
interl.| AUGUSTINUS. sunt qui fugiunt a te cuius oculis omnia nuda sunt. Sed mihi nihil restat nisi fugere ad te
marg.| ESTO  MIHI. AUGUSTINUS. Dixit iustitiam da a peccatis erue protege. Nunc dicit esto domus refugii. Domus refugii Ecclesia in qua salvi homines ut in arca. Affirmat liberationem.
ut salvum me facias.
interl.| et ideo non alium quero
Numérotation du verset Ps. 30,4 
IV
Quoniam fortitudo mea
interl.| ad tolerandos persecutores
et refugium meum es tu ¦
interl.| ad relinquendum eos in fine malorum per mortem
et
interl.| ut per me innotescas omnibus gentibus
propter {t. 2 : Erfurt, f. 244vb ; facsim., p. 488b} nomen tuum
interl.| AUGUSTINUS. ut glorificeris non quia ego dignus
deduces me
interl.| ne aberrem
interl.| AUGUSTINUS. Dux mihi eris id est per omnia sequar voluntatem tuam paulatim aggregando mihi sanctos adimplebis corpus meum
et enutries me.
interl.| AUGUSTINUS. ut validus sim ad escam
Numérotation du verset Ps. 30,5 
V
Educes me
interl.| etiam de passionibus erues
marg.| EDUCES. CASSIODORUS. De morte ad superna ut frustra sint Iudeorum consilia.
de laqueo3*
3 laqueo V D30 ² ( hoc eras. spatio veru occupato) P1076 P10489 P10525 ΩS* ΩX* Ω M Ed1455 cum Ps-γ Ps-λ Ps-Moz X] + hoc Cor2 (grec. et anti. secundum hebr. habent   hoc, Remigius exponit quod dicitur  hoc ) Gr240 D30 * ΩS² ΩX² ω 1 Rusch Ps-G
interl.| insidiis
quem absconderunt4 mihi ¦ quoniam tu es protector meus.
4 absconderunt] statuerunt ΦG cum Ps-MozX Ps-Med, cf. Ps. 140:9.
interl.| CASSIODORUS. contra quem nulla potest adversitas
marg.| DE  LAQUEO  QUEM  ABSCONDERUNT. AUGUSTINUS. Per duas portas diabolus temptat cupiditatis et timoris. Per cupiditatem temptavit primo Christum tribus modis scilicet gula avaritia vana gloria. Et inde per timorem passionis. Ita omnes sanctos unde educes me de laqueo.
interl.| unde iam
Numérotation du verset Ps. 30,6 
VI
In manus tuas5
5 tuas] +Domine P15205
interl.| CASSIODORUS. potestati tue commendo cito recepturus
marg.| IN  MANUS. Nota eum hic loqui qui in passione eadem verba protulit.
marg.| AUGUSTINUS. In manus. Ex his verbis que in cruce dixit admonet se in hoc psalmo locutum esse.
commendo6 spiritum meum ¦
6 commendo ΦV D30 P10489 P15205 Ω ω 1 Rusch ] commendabo ΦRPG Gr240 Ps-G
interl.| quia in Christo
redemisti me
interl.| fidelis populus de passione redemptus de resurrectione capitis letus dicit gratias agens
Domine Deus veritatis.
interl.| AUGUSTINUS. non fallens in promissione
interl.| quasi me redemisti sed
Numérotation du verset Ps. 30,7 
VII
Odisti observantes vanitates ¦
interl.| AUGUSTINUS. falsam beatitudinem seculi cum et pro vita male quis agit et tamen eam perdit
interl.| quid
supervacue.
Numérotation du verset Ps. 30,VIII 
Ego autem
interl.| qui non observo vana
in Domino speravi ¦
interl.| qui non est vanitas sed veritas et vita
marg.| EGO  AUTEM  IN  DOMINO. CASSIODORUS. De gaudio quia sperat in Domino qui odit vanos.
interl.| ideo
Numérotation du verset Ps. 30,8 
exultabo et letabor in misericordia tua.
interl.| que non fallit non in mea iustitia
marg.| EXULTABO  ET  LETABOR. CASSIODORUS. Exultare est cum magna alacritate animi gaudere. Letari temperata affectione.
Numérotation du verset Ps. 30,IX 
Quoniam
interl.| exponit misericordiam
respexisti humilitatem meam ¦
interl.| AUGUSTINUS. qua me vanitati in spe subiecisti
marg.| HUMILITATEM. Pro infirmitate et pro ipsa virtute humilitatis accipit.
interl.| et ideo quia humilitas placet
salvasti de necessitatibus
interl.| AUGUSTINUS. timoris legalis ut caritate libera serviat
interl.| CASSIODORUS. peccatis quibus se homo exolvere nequit
marg.| NECESSITATIBUS. AUGUSTINUS. Necessitates sunt infinite nescire cor alterius suspicari non bene de amico fideli vel bene de infideli nescire qualis cras eris nolle mori et tamen mori sequi veteres consuetudines unde infelix ego homo quis me liberet de corpore mortis huius qui sic humilis est salvatur in presenti ex parte et in futuro plenarie.
animam meam.
interl.| victis necessitatibus
Numérotation du verset Ps. 30,9 
X
Nec conclusisti me
interl.| ut non respirarem in libertatem
in manibus inimici ¦
interl.| AUGUSTINUS. in potestate diaboli cupiditate vite illaqueantis morte terrentis
interl.| AUGUSTINUS. a cuius manibus liberantur qui bene vivunt et bene moriuntur qui autem male concluduntur
statuisti in loco spatioso
interl.| AUGUSTINUS. ab angustiis timoris in libertatem deduxisti caritatem meam in resurrection Domini simili promissa mihi
interl.| AUGUSTINUS. iam facilem mihi fecisti viam que aliquando difficilis suit
marg.| IN  LOCO  SPATIOSO. CASSIODORUS. REMIGIUS. Locus spatiosus libere eundi ad patriam virtutum caritas sed quia caro infirma et urgent mala miserere.
pedes meos.
interl.| affectus
Numérotation du verset Ps. 30,10 
XI
Miserere mei Domine
interl.| STATUISTI PEDES MEOS etc. sed contra sunt mali pavorem incutientes unde precor miserere
interl.| et necesse est
marg.| MISERERE  MEI  DOMINE. CASSIODORUS. Iam pavor enarratur id est quot et quanta perturbant contra que est et oratio.
quoniam tribulor ¦
interl.| non dico morior sed tribulor quia de morte iam non terreor sed de cruciatibus
marg.| TRIBULOR. AUGUSTINUS. Cum prius dixit Statuisti in loco spatioso etc. Sed aliis locus spatiosus ex liberationis gratulatione aliis ex tribulatione angustia.
conturbatus est in ira
interl.| propter iram
interl.| CASSIODORUS. iratus turbasti oculum quem habebam in te et animam et memoriam qua tenebam quid pro me pertuleris et quid mihi promiseris
marg.| CONTURBATUS. AUGUSTINUS. Irascitur pro peccati palearum non tamen odit in quo extingueretur oculus venter pro interioribus que turbantur quando nec corripi possunt impii quibus non clamat clare sed intus ingemiscit quia defecit in dolore vita videns non proficere quod predicat. Nam vita perfectorum est profectus aliorum.
oculus {t. 2 : Erfurt, f. 245ra ; facsim., p. 489ª} meus,
interl.| interior
marg.| IN  IRA  OCULUS. AUGUSTINUS. In ira persecutorum turbatur oculus id est ratio. Et anima sensualitas. Venter id est caro. Vel oculus hi per quos alii vident. Anima quorum exemplo alii vivunt. Venter debiles ut ab omnibus gradibus queratur Deus.
marg.| CASSIODORUS. Vel intellectus turbatur et animus confunditur quando pericula formidantur et venter id est memoria que notitias rerum quasi escas recipit hic memoria habens reposita promissa Dei turbatur imminentibus periculis. Hinc est turbatio et metus quoniam defecit etc. quasi per longas et graves passiones ad mortem perducta est presens vita anni longa vita durans ad penas vel vita id est confessio fidei defecit. Virtus animi infirmatur ut tederet etiam vivere in paupertate in indigentia plenitudinis quia humana fragilitas nihil boni habet in se. Ossa fortitudo corporis. Quasi nec in animo nec in corpore ulla potest esse hominis presumptio.B
B ¶Codd. : Rusch
marg.| AUGUSTINUS. Ira per vitium oculum mentis cecat ira per zelum turbat quia et hec concussa mente contemplationem dissipat que non est nisi in quieta mente sed inde post paululum plus proficit ad videndum.
anima7 mea et venter meus. 8
7 anima] et praem. P15205
8 <divisio.> tribulor ||… meus ’ D30 ω 1 ] tribulor ||… meus ΩX, tribulor||… meus|| ΩMS ; tribulor… meus|| P15205
interl.| omnia interiora mea
Numérotation du verset Ps. 30,11 
XII
Quoniam defecit in dolore
interl.| tormentorum
vita mea ¦
interl.| CASSIODORUS. confessio tui nominis et fidei
interl.| nunc vivimus si vos statis in Domino
interl.| manere autem in carne necessarium est propter vos
et anni mei
interl.| CASSIODORUS. tempora que hic ago
in gemitibus.
interl.| non morte tolluntur
interl.| AUGUSTINUS. quia iniquitas abundat in claris vocibus
interl.| et
Numérotation du verset Ps. 30, XIII 
Infirmata est in paupertate
interl.| vel egestate
interl.| AUGUSTINUS. quia refrigescit caritas multorum
marg.| PAUPERTATE. AUGUSTINUS. Vel egestate. Egeo sanitate corporis nec parcitur cruciatibus. Egeo resolutione et parcitur morti et in hoc infirmata est fiducia mea.
virtus mea ¦ et ossa mea
interl.| firmitas mea
interl.| fortes etiam pro peccantibus turbati sunt
conturbata sunt.
Numérotation du verset Ps. 30,12 
XIV
Super omnes
interl.| AUGUSTINUS. omnes iniquos qui torquentur pro sceleribus usque ad confessionem scelerum suorum sed horum opprobrium supero cuius confessionem non mors sed cruciatus sequitur
marg.| SUPER  OMNES. AUGUSTINUS. Peius paganis et Iudeis vivunt mali christiani quos Ezechiel comparat sarmentis hec in vite prevalent silvestribus signis quia fecerunt fructum precisa solus ignis exspectat cum de illis faber aliquid facere non possit. Vicinis opprobrium quia iam volentes credere deterriti sunt mala vita falsorum christianorum gravantium navem pro quibus timent et noti ne omnes tales sint.
marg.| CASSIODORUS. Vel apud omnes inimicos vel maiori opprobrio habitus quam illi qui digni eo et vicinis parentibus vel iam credituris et notis familiaribus.
inimicos meos
interl.| AUGUSTINUS. id est his qui sunt deteriores omnibus aliis inimicis meis ut falsis christianis qui sunt peiores Iudeis et paganis
factus sum opprobrium9 vicinis meis valde ¦
9 opprobrium Ps-G ( G V) D30 Ω Ed1455 Rusch Ed1530 cum Ps-R ] + et Clementina Ps-G
interl.| qui iam proximi fidei mee
et timor notis meis. 10
10 <divisio.> meis valde || D30 Ω ω 1 ] meis|| valde P15205
interl.| AUGUSTINUS. ipsis notis timorem incussi exemplo horribilis tribulationis
Numérotation du verset Ps. 30,XV 
Qui
interl.| AUGUSTINUS. qui etiam noverunt quod sit Ecclesia foras fugierunt faciendo schismata et hereses et eis sum oblitus ut a corde eorum mortuus.
interl.| HIERONYMUS. id est intelligebant invisibilem spem meam in exteriora et visibilia fugerunt a me
videbant me foras fugerunt a me ¦
marg.| HIERONYMUS. qui videbant foras Christum id est qui hominem purum putabant.
marg.| OBLIVIONI  DATUS. CASSIODORUS. Vel excidi   a corde eorum ut mortuus cuius memoria cum corpore sepelitur de cuius reparatione desperatur.   Vas perditum : mortuus Iesus abiiciendus putatur.
Numérotation du verset Ps. 30,13 
oblivioni datus sum tamquam mortuus a corde.
interl.| obliti sunt me quasi mortuus sim   a corde ipsorum
Numérotation du verset Ps. 30,XVI 
Factus sum
interl.| AUGUSTINUS. visus sum mihi perisse usibus Domini vivens et nullum lucrifaciens acquisitos non retinens
tamquam vas perditum ¦
interl.| et tacui
Numérotation du verset Ps. 30,14 
quoniam audivi vituperationem multorum commorantium in circuitu.
marg.| HIERONYMUS. multi me vituperant sequentes circuitum temporum et nolentes in patriam reverti mecum
marg.| VITUPERATIONEM. AUGUSTINUS. Vituperantur pro malis omnes christiani a circumeuntibus et numquam intrantibus quia rotam temporis sequuntur qui et nos vituperando eiicere volunt. Unde in eo dum convenirent. Sed ego quid contra. In te speravi in hoc nemo fallitur in aliis imitandis sepe. Deus meus es tu non quisquam homo.
Numérotation du verset Ps. 30,XVII 
In eo dum convenirent simul
interl.| CASSIODORUS. omnes non pauci gravius quod consilio geritur plurimorum
marg.| IN  CIRCUITU. CASSIODORUS. Errorum ut qui legem carnaliter et non spiritualiter intelligunt vel qui punctum veritatis in me non attingunt si enim eo cognovissent numquam Dominum glorie crucifixissent vel   in circuitu id est appetitu temporalium.
adversum11 me ¦ accipere animam meam consiliati sunt.
11 adversum R ΦP U G ΨB V D Gr240 D30 P10489 P15205 Ω ω1 Rusch edd. cum Ps-R] adversus Ps-G
interl.| AUGUSTINUS. id est facere ut consentiret eis anima mea quam ne mors liberet consilium fecerunt quo mori non sinerent
Numérotation du verset Ps. 30,15 
XVIII
Ego autem
interl.| sciens quia potestas talium nulla est
in te speravi Domine ¦
interl.| quia maledictus omnis qui spem suam ponit in homine
dixi12* Deus meus es tu,
12 dixi Ps-G P10525 ] + Domino Rusch (hapax)
interl.| non homo
interl.| quia non mutatus es. Vel nonne salvum facies qui emendas ?
Numérotation du verset Ps. 30,16 
in manibus {t. 2 : Erfurt, f. 245rb ; facsim., p. 489b} tuis
interl.| AUGUSTINUS. in tua potestate
sortes mee. 13
13 <divisio.> Domine ||… tu D30 ΩX ω 1 ] Domine ||… tu || ΩM P15205  ; Domine ’… tu || ΩS
interl.| AUGUSTINUS. Causa et ordo electionis mee hominibus incognitus
interl.| Non enim video cur me de impiis elegisti
marg.| SORTES. CASSIODORUS. Vel tempora vite. AUGUSTINUS. quia quando vis vivimus vel morimur ideo eripe.
marg.| AUGUSTINUS. Etsi iustus et occultus ordo electionis apud te est, ego tamen quem hoc latet ad tunicam Domini inconsutilem id est veritatem Ecclesie Domini sorte perveni id est gratia electionis. Sors non est aliquid mali sed res in humana dubietate divinam indicans voluntatem. Sors hic est gratia que sine meritis quos vult eligit.
interl.| Tu autem
Numérotation du verset Ps. 30,XIX 
Eripe me14* de manu15 inimicorum meorum ¦
14 me Ps-G Gr240 D30 P10489 P15205 ΩSX ω1 Ps-G ] om. ΩM, + Domine Rusch (hapax)
15 manu Ω P10489 Ps-G ] manibus P15205 ω1
interl.| diaboli et omnium ministrorum eius qui nobis invident regnum celorum
et a persequentibus me.
interl.| malis christianis
interl.| AUGUSTINUS. maxime illi persequuntur Ecclesiam qui cum sint christiani nolunt bene vivere
interl.| et
Numérotation du verset Ps. 30,17 
XX
Illustra faciem tuam
interl.| AUGUSTINUS. notam fac hominibus qui putant me negligi quia facies tua super me intendat et quod ego tibi serviam cum confusio sit permixtis malis cum bonis
marg.| ILLUSTRA. CASSIODORUS. Manifestam fac benevolentiam tuam super me ut sicut de moriente desperant ita de resurgente confidant.
marg.| AUGUSTINUS. Illustra appareat qui ad te pertineat cum modo sit confusio unde alibi discerne causam meam ne tamen se iustificare videatur subdit salvum me fac in misericordia non in mea iustitia.
super servum tuum† salvum me fac in16 misericordia tua
16 in Gr240 ] om. P10525
Numérotation du verset Ps. 30,18 
Domine ¦ non17 confundar
17 non Ps-G (F ΨB D*) ΦVP D30 P10489 P15205 Ω ω 1 Ed1455 Rusch edd ne Ps-G , nec Ps-G (I V D²) ΦRG
interl.| non erubescam insultantibus mihi malis ex eo quod invocavi te vel causa est quare non confundatur
quoniam invocavi
interl.| proprie quod non mali
te. 18
18 <divisio.> tuum +… D30 ω 1 ] tuum || Ω P15205 | tua Domine || D30 P15205 ω 1 ] tua ’ Domine ΩMS ; tua Domine ΩX
interl.| non aliud
marg.| INVOCAVI. AUGUSTINUS. Invocas Deum quando in te vocas eum et quando in domum cordis tui eum invitas.
Numérotation du verset Ps. 30,XXI 
Erubescant impii
interl.| precor ut non confundar
interl.| AUGUSTINUS. potius qui lapides invocant et umbris infernalibus socientur hanc confusionem timebat iste
et deducantur in infernum ¦
Numérotation du verset Ps. 30,19 
muta fiant
interl.| CASSIODORUS. manifestatis tuis in me sacramentis
interl.| in inferno ut potius dicant : «Nos insensati vitam eorum estimabamus insaniam»b.
b Sap. 5, 4 eorum] illorum Ps-G
marg.| MUTA  FIANT. CASSIODORUS. Que hic garrula dum non timent iudicium. Muta in penis in inferno.
labia dolosa.
interl.| que de me fingunt falsa
Numérotation du verset Ps. 30,XXII 
Que loquuntur adversus iustum
interl.| vel Christum vel etiam suos
marg.| QUE  LOQUUNTUR. CASSIODORUS. Apte opponit iusto iniquitatem.
iniquitatem ¦ in superbia
interl.| AUGUSTINUS. superbientes et contemnentes Christum quasi hominem curcifixum cum ipsi floreant in mundo contra quos clamat quam magna
et in abusione.
interl.| vel contemptu
marg.| SUPERBIA  ET  ABUSIONE. CASSIODORUS. Quia creatura contra creatorem et perverso usu beneficiorum Dei qui preter cetera propter eos venit.
interl.| sed
Numérotation du verset Ps. 30,20 
XXIII
Quam magna multitudo
interl.| CASSIODORUS. qua corigis partis promittis
marg.| QUAM  MAGNA. CASSIODORUS. Que bona Dei contra predicta mala que leviant ipsa mala.
marg.| AUGUSTINUS. Ista cernens et mirans exclamat prophet quam multis modis copiosa est dulcedo tua.
marg.| CASSIODORUS. Qua etiam eos quos emendas multum amas sed ne securi negligentius agant abscondisti eis dulcedinem tui amoris quibus utile est timere te. Et hoc est quod subdit abscondisti ut plus desideretur in futuro vero patebit.
dulcedinis tue Domine ¦ quam
interl.| AUGUSTINUS. servasti non communem impiis
abscondisti timentibus te.
Numérotation du verset Ps. 30,XXIV 
Perfecisti
interl.| AUGUSTINUS. hanc dulcedinem non subtrahens eis qui usque in finem exspectant
eis qui sperant
interl.| non tantum timent
in te ¦
interl.| ita ut non erubescant de spe sua
in conspectu
interl.| AUGUSTINUS. non latet eos qui non secundum Adam sed secundum Filium hominis vivunt et si multi inde dubitant
interl.| qui me confessus fuerit coram hominibus confitebor et ego eum coram Patre meo
filiorum hominum.
Numérotation du verset Ps. 30,21 
XXV
Abscondes
interl.| ita est eis perfecta dulcedo quod
interl.| ne videantur ab impiis
eos in abscondito19 faciei tue ¦
19 abscondito Ps-G (M W G K V D ΨB) ΦVP D30 Ω Rusch edd abdito Ps-G
interl.| notitie tue
interl.| CASSIODORUS. ut te videant dum mali turbabuntur damnati
a conturbatione hominum.
marg.| A CONTURBATIONE. AUGUSTINUS. Ut iam nullam conturbationem humanam patiantur etiam modo tribulati mente intrantes ad vultum Dei non turbantur.
Numérotation du verset Ps. 30,XXVI 
Proteges eos
interl.| in futuro
interl.| AUGUSTINUS. et hic interim dum maledicte lingue obstrepunt negantes futura proteges in tabernaculo fidei earum rerum quas Dominus pro nobis gessit et pertulit
marg.| PROTEGES. CASSIODORUS. Ne promissio tantum futuri turbaret hoc addit proteges ne noceantur.
in tabernaculo {t. 2 : Erfurt, f. 245va ; facsim., p. 490ª} tuo20 ¦
20 tuo V D* D30 P10489 P10525 P15205 Ω ω 1  Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G
interl.| Ecclesia catholica
a contradictione linguarum.
interl.| AUGUSTINUS. Omnium schismatum et heresum
Numérotation du verset Ps. 30,22 
XXVII
Benedictus Dominus21* ¦
21 Dominus Ps-G D30 P10525 ] om. Rusch (hapax)
marg.| BENEDICTUS. CASSIODORUS. Quasi quid ultra plenitudinem beneficii laude concludit comparans illud sue imbecillitati. Et loquitur propheta vel populus fidelis.
quoniam
interl.| AUGUSTINUS. quoniam post emendationem persecutionum omnibus mirabilem fecit misericordiam suam per orbem terrarum non tantum in Hierusalem
mirificavit misericordiam suam22* mihi in civitate munita23.
22 mirificavit - misericordiam suam Ps-G D30 P10525 ] inv. Rusch
23 munita Ps-G D30 P10525 Rusch ] circumstantie Ps-R | <divisio.> Dominus||… mihi ’ D30 ω 1 ] # ΩS ( finis linee ) ; Dominus’… mihi’ ΩM ΩX ( ¦… ¦) ; Dominus… mihi ¦ P15205
interl.| vel circumstantie
interl.| id est toto orbe terrarum
marg.| MIRIFICAVIT. AUGUSTINUS. Misso Spiritu totum mundum replevit qui dicitur civitas circumstantie populus Dei Iudea erat quasi in medio gentium modo vero in omnibus gentibus circumstantibus est populus Dei in quibus diffusa est misericordia prius in Hierusalem quasi in vase unguentum Christi servabatur sed nunc tamquam de fracto vase unguentum per mundum diffusum est. Unde unguentum effusum est nomen tuum.
marg.| CASSIODORUS. Vel mirificavit Deus Pater misericordiam id est incarnationem Verbi in civitate circumstantie id est in Hieruslem que est in medio gentium quasi templum fidei unde circumvectis gentibus veritas fulsit quia ibi Christus docuit passus est et cetera sacramenta complevit. Et dicitur civitas circumstantie eo quod a gentibus circumstatur. Et cor terre quasi umbilicus mundi. Iuxta illud. Et requievit in corde terre.
Numérotation du verset Ps. 30,23 
XXVIII
Ego autem
interl.| populus fidelis loquitur
dixi
interl.| in pavore meo vel extasi cum horribiliter sevirent in me gentes
in excessu mentis mee ¦
interl.| videns ventum valide timuit et cum cepisset mergi clamavit Domine pereo
marg.| EGO  DIXI  IN  EXCESSU. AUGUSTINUS. Timoris nostri typum in Petro attende qui videns Dominum super aquas ambulantem putans phantasma timuit. Cui Dominus : «Ego sum noli timere»c. Confisus Petrus dixit Domine si tu es iube me venire ad te descendit enim et cepit ire intrepidus tamquam in illo sperans. Videns autem ventum validum timuit et cum cepisset mergi clamavit Domine pereo hoc est quod iste ait. Ego dixi in excessu etc. Iesus autem porrigens manum levavit eum hoc est quod subditur. Ideo exaudisti vocem orationis mee.
c Cf. Mt. 14, 27 ; Gn. 26, 24 ; Gn. 46, 3 ; Ap. 1, 17 : « Noli timere : ego sum primus et novissimus ».
marg.| AUGUSTINUS. IN  EXCESSU  MENTIS. Vel rapta mente vidit altitudinem ex qua sentit se proiectum valde longe vel excessit a ratione timendo.
proiectus sum
interl.| si enim me respiceres non ita pati sineres unde si dicebam motus est pes meus misericordia tua adiuvit me.
a facie oculorum tuorum.
Numérotation du verset Ps. 30,XXIX 
Ideo
interl.| AUGUSTINUS. modum ponens emendationi et ostendens me ad te pertinere
interl.| nec timentem et pusillanimem abiecisti
interl.| extendens manum levavit eum
marg.| A FACIE. AUGUSTINUS. Si in facie tua essem non timerem sed si dixi motus est pes misericordia tua #adiuvat unde   ideo exaudisti . Ideo quia confessus sum non superbus extiti sed meum cor accusavi.
exaudisti
interl.| indilate
vocem orationis mee ¦ dum clamarem
interl.| nimis intenderem
interl.| corde
ad te.
interl.| pro his
Numérotation du verset Ps. 30,24 
XXX
Diligite
interl.| iterum hortatur propheta
Dominum
interl.| auctorem tanti beneficii
marg.| DILIGE  DOMINUM. CASSIODORUS. Conclusio oratoria vel hortatoria pro predictis obtinendis. AUGUSTINUS. predicta expertus iam non hortatur quasi tribulatus sum timui clamavi non sum confusus ita vos.
omnes sancti eius ¦
marg.| SANCTI. AUGUSTINUS. Quorum est diligere Deum quia non amant mundum neque que in mundo sunt amicus huius mundi inimicus Dei constituitur disce ergo non diligere mundum ut discas diligere Deum averte ut convertaris funde ut implearis.
quoniam veritatem24
24 veritatem L K ΦR ΨB V D D30 P10489 P10525 P15205 Ω ω 1 Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] veritates Ps-G
interl.| ut serviat creatura creatori
requiret25
25 requiret plerique codd. et edd. D30 P10525 P15205 Ω ω 1 Rusch ] requirit Ps-G
interl.| etiam in futuro a sanctis quando si iustus vix salvabitur impius ubi parebit
Dominus et retribuet26 abundanter
26 retribuet plerique codd. et edd. D30 P10525 Rusch ] retribuit Ps-G | et retribuet —habundanter] inv. P15205
interl.| AUGUSTINUS. his qui abundanter faciunt superbiam qui nec convicti convertuntur quia multum superbiunt
facientibus superbiam.
interl.| AUGUSTINUS. contra nos vel qui eum contemnunt faciendo contra iussa eius
marg.| RETRIBUET. AUGUSTINUS. Etiam hic aliquando si nulli hoc faceret non videretur vigilare divina providentia si omnibus non servaretur divina patientia.  ABUNDANTER  FACIENTIBUS qui non cito penitent.  SUPERBIAM pro omni vitio quia radix omnium.
Numérotation du verset Ps. 30,25 
XXXI
Viriliter
interl.| quasi retribuet interim ergo
marg.| VIRILITER. Virtus totius psalmi ne carnis fragilitas timeat tot mala seculi.
agite
interl.| ne sit otiosa dilectio
et confortetur
interl.| et si gravia occurrant que supra dixi
interl.| AUGUSTINUS. ut bonum sine defectu operantes tempore suo metatis
cor vestrum ¦ omnes qui speratis in Domino.


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 30), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_30)
Signaler un complément d'information

Notes :