Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

Psalmus 37

Numérotation du verset Ps. 37,1

¶ Psalmus¹ David

¶Codd. : (Ps. 37) D30 Glossa magna (Cbg150) Ω^Β Ω^D (mf. valde obscurus) Ω^M Ω^G Ω^P Ω^S Ω^X Bari1 Bari3 Rusch Ps-G, def. Ω^C Ω^F

¹ Psalmus] om. Q

in rememoratione² sabbati³*.

² in rememoratione M W Φ^RGP U G K D Ω^B Ω^S Ω^V Ω^X T5 Ed1530 ] in rememorationem Ps-G (C R Φ^V) Clementina, de remoratione V, in commemorationem F I ; cf. Hier. ep . 121, 8, 24 ; om. Ω^GΩ^P |

³ sabbati Q W Ω ^X Ω ^S T5 Ed1530 cum Ps-α Ps-γ Ps-Moz ] om. Glossa magna (Cbg150) U V Ω^G Ω^P cum hebr. et Ps-H, die sabbati Φ^GPR F K D30, diei sabbati C Amiatinus Sedulius L D Rusch , de sabbato Ps-R Ps-G , + hic confessio patientie et virtus ad salutem D30 | Psalmus… sabbati] om. P106 (50r) Bari1 Bari 3 Δ |

Numérotation du verset Ps. 37,2 I

Domine

ne in furore tuo

arguas me ¦ neque

in ira tua corripias me.

Numérotation du verset Ps. 37,3 II

Quoniam sagitte tue

infixe sunt mihi ¦ et confirmasti

super me manum tuam.

Numérotation du verset Ps. 37,4 III

Non est sanitas in carne mea⁴ a facie ire tue ¦

⁴ in carne mea plerique codd. et edd. cum hebr. LXX Ps-R Ps-H, cf. Ps. 37:8 ] carni mee Ps-G (R* F* I)

non est pax

ossibus meis a facie peccatorum meorum.⁵

⁵ <divisio.> carne mea ¦ ire tue non ... ossibus meis ¦ Ω^P

Numérotation du verset Ps. 37,5 IV

Quoniam

iniquitates mee supergresse sunt caput⁶ meum ¦

⁶ supergresse sunt] sustulerunt Cbg150 (Augustinus) Ps-α Ps-β

et⁷ sicut onus

⁷ et D30² Ω^B Ω^P Ω^X ( expunct.? ) Rusch cum Ps-Med ] om. Cbg150 D30* Ω^G Ps-G

grave⁸ gravate sunt super me.

⁸ onus grave] fascis gravis Cbg150 Ps-α

Numérotation du verset Ps. 37,6 V

Putruerunt⁹

⁹ Putruerunt] Putrierunt R I, Computruerunt Cbg150 Ps-R Ps-α Ps-γ

et corrupte sunt cicatrices mee¹⁰ ¦

¹⁰ corrupte... mee] putrierunt livores mei Cbg150 (putruerunt pr. m., al. corr. putriuerunt?) Ps-α Ps-Med

a facie insipientie mee.

Numérotation du verset Ps. 37,7 VI

Miser factus sum

et curvatus¹¹ sum

¹¹ curvatus plerique codd. et edd. Cbg150 (vel) Ω^X Ps-α Ps-Moz c Ps-Med Ps-G ] incurvatus Cbg150 cum Ps-H (Cbg150)

usque in¹² finem ¦

¹² in F² plerique codd. et edd. Ω^X Rusch Ps-R ] ad Ps-G (R F*) cum Ps-γ Ps-δ

tota die

contristatus¹³

¹³ contristatus] + sum D

ingrediebar.

Numérotation du verset Ps. 37,8 VII

Quoniam lumbi mei

impleti sunt¹⁴ illusionibus ¦

¹⁴ lumbi... sunt] anima mea impleta est Cbg150 (vel), anima mea completa est Ps-R

non est sanitas in carne mea.

Numérotation du verset Ps. 37,9 VIII

Afflictus sum

et humiliatus sum¹⁵

¹⁵ sum Ω^DΩ^X] om. R²

nimis ¦

rugiebam

a gemitu cordis mei.

Numérotation du verset Ps. 37,10 IX

Domine

ante te¹⁶ omne desiderium meum ¦ et gemitus¹⁷ meus

¹⁶ te] + est F Ψ^B² Ps-R |

¹⁷ gemitus] + cordis Ω^X* (expunct.) |

a¹⁸ te

¹⁸ a te Bari1 Bari3 Ω^B etc. ] ad te Ω^V

non est absconditus.

Numérotation du verset Ps. 37,11 X

Cor meum

conturbatum est in me ¹⁹*,

¹⁹in me Cbg150 ω 1 T5 Ω^B Ω^D Ω^V Ω^X P15205 Ed1540 (Parisiis Roberti Stephani quarta) cum Ps-R ] om. Corsiniana40E15 P1076 P10489 Bari1 Bari3 Ω^MΩ^G Ω^P Ω^S Ω^T Ed1455 Rusch Ps-G

dereliquit

me virtus mea ¦ et²⁰ lumen oculorum meorum

²⁰ et Ω^X etc. ] om. Cbg150, illegib. Ω^D

et²¹ ipsum non est mecum.

²¹ et Ω^D Ω^G Ω^P Ω^X] id Ω^S

Numérotation du verset Ps. 37,12 XI

Amici mei

et proximi mei ¦

adversum²² me

²² adversum] adversus Ps-G

appropinquaverunt

et steterunt.

Numérotation du verset Ps. 37,XII

Et qui

iuxta me erant de longe steterunt ¦

et vim faciebant

qui querebant

animam meam.

Numérotation du verset Ps. 37,XIII

Et qui inquirebant mala mihi²³ locuti sunt

²³ mala mihi] inv. T5

vanitates ¦ et dolos

tota die meditabantur.

Numérotation du verset Ps. 37,14 XIV

Ego autem

tamquam surdus non audiebam ¦

et sicut mutus non aperiens os suum.

Numérotation du verset Ps. 37,15 XV

factus sum²⁴ sicut²⁵ homo non audiens ¦ et non habens

²⁴ sum] om. Ω^V |

²⁵ sicut] ut L² Ps-R |

in ore suo redargutiones²⁶.

²⁶ redargutiones] ingripationes L² , increpationes Ps-R

Numérotation du verset Ps. 37,16 XVI

Quoniam in te Domine²⁷

²⁷ Domine P106 Ω Ω^DΩ^X Ed1455 Ps-G ] om. Rusch

speravi ¦

tu exaudies me ²⁸ Domine Deus meus.

²⁸ me R L² Ψ^B Bari3 T5 Ω^D Ω^P Ω^SΩ^X Rusch Ed1530 Clementina Ps-γ ] om. Cor2 (hebr. et anti. non interponunt ME ) D30 Cbg150 Bari1 Ω^B Ω^G Ω^T Ω^V P106 Ed1455 Ps-G

Numérotation du verset Ps. 37,17 XVII

Quia dixi

nequando supergaudeant

mihi inimici mei ¦ et dum commoventur

pedes mei

super me magna locuti sunt.

Numérotation du verset Ps. 37,18 XVIII

Quoniam

ego in flagella paratus sum²⁹* ¦ et dolor meus in conspectu meo³⁰ semper.

²⁹ sum R F² C I (sub ÷) L² (ut vid.) V D Ω^BΩ^D Ω^SΩ^X Ps-R Clementina ] om. Cor2 (anti. non addunt SUM neque grecus) Ed1455 Rusch Ps-G |

³⁰ in conspectu meo] ante me est L² cum Ps-R |

Numérotation du verset Ps. 37,19 XIX

Quoniam

iniquitatem meam annuntiabo ¦

et cogitabo

pro peccato meo.

Numérotation du verset Ps. 37,20 XX

Inimici autem mei³¹

³¹ autem - mei] inv. Ω^B* ( corr.?)

vivunt³²

³² vivunt Ω^X] vivent Ps-G

et confirmati³³

³³ confirmat Ω^DΩ^X] firmati Ps-G

sunt

super me ¦

et multiplicati sunt

qui oderunt me inique. ³⁴

³⁴ <divisio.> vivunt ¦ ... super me ...Ω^P

Numérotation du verset Ps. 37,21 XXI

Qui

retribuunt mala pro bonis detrahebant mihi ¦

quoniam sequebar bonitatem.

Numérotation du verset Ps. 37,22 XXII

Ne³⁵*

³⁵ Ne Ps-G (F L² W Ψ^B² V)D30 Ω Ω^DΩ^X T5² ] Non Ps-G Rusch , om. T5*

derelinquas me Domine Deus meus ¦ ne³⁶ discesseris a me.

³⁶ ne] om. T5

Numérotation du verset Ps. 37,23 XXIII

Intende

in adiutorium meum ¦ Domine Deus³⁷

³⁷ Deus Ω^DΩ^X Rusch cum Ps-L Ps-R ] om. Ps-G

salutis mee.

Psalmus 37

^prol.| {t. 2 : Erfurt, f. 250rb ; facsim., p. 499b}

Numérotation du verset Ps. 37,1

¶^A Psalmus¹ David

^A ¶Codd. : (Ps. 37) D30 Glossa magna (Cbg150) Ω^Β Ω^D (mf. valde obscurus) Ω^M Ω^G Ω^P Ω^S Ω^T Ω^X T5 Bari1 Bari3 Rusch Ps-G, def. Ω^C Ω^F

¹ Psalmus] om. Q

^interl.| penitentis in malis positus peius timens et inde lugens sabbati eterni recordatur quo timet privari peccati conscientius desiderat frui graviter afflictus

^marg.| PSALMUS DAVID AUGUSTINUS. CASSIODORUS. Ut peccatum quod prorsus fugere nequimus semper in memoria habeamus ut nos ab eo saltem temporemus. Hic penitentem inducit multis modis cruciatum ita ut ipsum Iob videatur proponere tyronibus in exemplum ut cruciatus amplectantur minores quidem meritis quibus ab eterna pena liberamur.

in rememoratione² sabbati³*.

³ sabbati Q W Ω ^X Ω ^S T5 Ed1530 cum Ps-α Ps-γ Ps-Moz ] om. Glossa magna (Cbg150) U V Ω^G Ω^P cum hebr. et Ps-H, die sabbati Φ^GPR F K D30, diei sabbati C Amiatinus Sedulius ^L D Rusch , de sabbato Ps-R Ps-G , + hic confessio patientie et virtus ad salutem D30 | Psalmus… sabbati] om. P106 (50r) Bari1 Bari 3 Δ

^marg.| SABBATUM. AUGUSTINUS. Est requies eternitatis quam perdere formidat peccati conscientius et habere desiderat graviter afflictus.

^marg.| CASSIODORUS. Primum captat misericordiam per penas summatim.

Numérotation du verset Ps. 37,2
I

Domine

^interl.| CASSIODORUS. ne sim inter eos quibus dices esurivi et non dedisti mihi manducare ite maledicti in ignem eternum

ne in furore tuo

^interl.| vel indignatione tua

arguas me ¦ neque

^interl.| CASSIODORUS. ne inter eos sim qui per ignem emendati salvabuntur sed hic emenda quia tunc gravior ignis

^marg.| ARGUE. CASSIODORUS. Ut pena sit a misericordia ad correctionem non ab ira ad ultionem.

in ira tua corripias me.

^interl.| vel emendes

Numérotation du verset Ps. 37,3
II

Quoniam sagitte tue

^interl.| AUGUSTINUS. vindicte Dei dolores animi et corporis vel verba Dei que infixa cordi faciunt recordari sabbati et quia nondum habet quod amat gemit et cognoscit non esse salutem carnis comparatione futuri

^marg.| SAGITTE. AUGUSTINUS. Vindicte quas minabaris Ade dicens^a : «In quacumque die comederis morte morieris» quia comedit infixe sunt et nobis et non ad horam sed confirmasti ut sint usque ad finem seculi.

^a Gn. 2, 17 : « De ligno autem scientiae boni et mali ne comedas. In quocumque enim die comederis ex eo, morte morieris ».

^marg.| AUGUSTINUS. CASSIODORUS. QUONIAM SAGITTE. Numerat que patitur ut quia multa sunt satis sint Deo ne peiora patiatur portat enim corpus mortale tot miseriis subditum quod et cum sanum dicitur non vere sanum est quod leviter potest ledi. Unde : non est sanitas in carne a facie ab instantia vindicte in Adam exerte. Vel timore future ire terretur sic ut non sit sanitas in carne more verecundi qui futuris flagellis iam affligitur. Vel a facie ire quia previdit faciem ire id est quod minaris ne videam iram.

infixe sunt mihi ¦ et confirmasti

^interl.| diu et in multis

super me manum tuam.

^interl.| eo usque confirmasti quod

Numérotation du verset Ps. 37,4
III

Non est sanitas in carne mea⁴ a facie ire tue ¦

⁴ in carne mea plerique codd. et edd. cum hebr. LXX Ps-R Ps-H, cf. Ps. 37:8 ] carni mee Ps-G (R* F* I)

^interl.| que non est iniusta quia pro peccatis

non est pax

^interl.| nec rationi est pax quia caro impugnat

^marg.| NON EST PAX. Gravis dolor ad interior pervenit a facie peccatorum quia sanctus super penas corporis affligitur peccatis putans se graviora mereri.

^marg.| NON EST SANITAS. CASSIODORUS. Captat hic misericordiam a potestate iudicis et ab infirma persona sua.

ossibus meis a facie peccatorum meorum.⁵

⁵ <divisio.> carne mea ¦ ire tue non ... ossibus meis ¦ Ω^P

^interl.| ab instantia suggestionum mearum

^marg.| NON EST PAX OSSIBUS. CASSIODORUS. Accipit ossa pro carne. Et exponit quod dixerat aliud addens scilicet a facie peccatorum.

Numérotation du verset Ps. 37,5
IV

Quoniam

^interl.| non est pax quia peccatum regnat in mortali corpore

^interl.| quasi nec iniuste passus sed peccatis imputo unde melius captat

iniquitates mee supergresse sunt caput⁶ meum ¦

⁶ supergresse sunt] sustulerunt Cbg150 (Augustinus) Ps-α Ps-β

^interl.| rationem

^marg.| SUPERGRESSE SUNT. AUGUSTINUS. Vel sustulerunt id est quia iniquitas elevavit caput superbi contra Deum Deus gravavit ut fasce et compressit ne iam erigatur.

et⁷ sicut onus

⁷ et D30² Ω^B Ω^P Ω^X ( expunct.? ) Rusch cum Ps-Med ] om. Cbg150 D30* Ω^G Ps-G

^interl.| AUGUSTINUS. leves iniquitates dum fiunt tandem afflictionibus onerantur

grave⁸ gravate sunt super me.

⁸ onus grave] fascis gravis Cbg150 Ps-α

^interl.| AUGUSTINUS. aliis per exemplum

Numérotation du verset Ps. 37,6
V

Putruerunt⁹

⁹ Putruerunt] Putrierunt R I, Computruerunt Cbg150 Ps-R Ps-α Ps-γ

^interl.| CASSIODORUS. supergresse quia plage per baptismum sanate computruerunt cum iam peccato consentitur rupte sunt dum ad actum ducitur

^marg.| PUTRUERUNT. CASSIODORUS. Narratio in qua enumerantur miserie.

et corrupte sunt cicatrices mee¹⁰ ¦

¹⁰ corrupte... mee] putrierunt livores mei Cbg150 (putruerunt pr. m., al. corr. putriuerunt?) Ps-α Ps-Med

^interl.| ut supra peccatorum

^interl.| CASSIODORUS. et hoc per sultitiam quia non sum usus viribus in baptismo receptis

^marg.| CICATRICES MEE. AUGUSTINUS. Vel livores mei. Alia littera id est peccata mea. Non est sanus qui cicatrices habet que putruerunt et fetent ut ab eis #aversi adoremus sabbatum et gemamus currentes cum sponso post odorem unguentorum.

a facie {t. 2 : Erfurt, f. 250va ; facsim., p. 500ª} insipientie mee.

^interl.| non Deo imputo

^interl.| ideo

Numérotation du verset Ps. 37,7
VI

Miser factus sum

^interl.| miseriis afflictus

^marg.| MISER FACTUS. AUGUSTINUS. Dicto qualiter iniquitates supergresse dicit quomodo aggravate.

et curvatus¹¹ sum

¹¹ curvatus plerique codd. et edd. Cbg150 (vel) Ω^X Ps-α Ps-Moz ^c Ps-Med Ps-G ] incurvatus Cbg150 cum Ps-H (Cbg150)

^interl.| AUGUSTINUS. ab elatione

^interl.| omnis qui se exaltat humiliabitur

^interl.| adeo ut non possit se erigere sicut curva mulier quam post decem et octo annos Dominus erexit

^interl.| AUGUSTINUS. vel terrenis deditus unde tristis

usque in¹² finem ¦

¹² in F² plerique codd. et edd. Ω^X Rusch Ps-R ] ad Ps-G (R F*) cum Ps-γ Ps-δ

^interl.| usque in mortem

tota die

^interl.| tota vita

^interl.| iugiter

contristatus¹³

¹³ contristatus] + sum D

^interl.| non desperans

^interl.| quia sabbati memor

ingrediebar.

^interl.| vel ambulabam ^B

^B ¶Codd. : Cbg150 Rusch

^interl.| viam huius vite

^interl.| ideo

Numérotation du verset Ps. 37,8
VII

Quoniam lumbi mei

^interl.| AUGUSTINUS. carnalitas id est sensualitas

^marg.| QUONIAM LUMBI. CASSIODORUS. AUGUSTINUS. Non solum mea infirmitate pecco sed et diabolus qui corpus affligit et animam fatigat vanis imaginationibus et per hoc non est iterum sanitas sicut et supra per sagittas.

^marg.| AUGUSTINUS. Lumbi vel anima impleta est et ita non est in toto homine unde sit letitia donec anima exuatur illusionibus et corpus induatur sanitate. Illusiones anime infinite sunt que aliquando vix orare sinunt imagines corporum occurrunt et transis de hac in illam venit oblivio recordaris hoc pro illo et huiusmodi he pellentur cum videbimus veritatem ut est.

impleti sunt¹⁴ illusionibus ¦

¹⁴ lumbi... sunt] anima mea impleta est Cbg150 (vel), anima mea completa est Ps-R

^interl.| diabolicis

^interl.| quoniam

non est sanitas in carne mea.

^interl.| quam diabolus affligit

^interl.| unde quis me liberabit de corpore mortis huius

Numérotation du verset Ps. 37,9
VIII

Afflictus sum

^interl.| corpore

^interl.| contristatus

et humiliatus sum¹⁵

¹⁵ sum Ω^DΩ^X] om. R²

^interl.| per penitentiam

^interl.| animo ut nihil sit in me liberum a pena

nimis ¦

^interl.| quia undique est calamitas

rugiebam

^interl.| AUGUSTINUS. omnis gemitus qui de exterioribus est carnis est qui pro sabbato quod caro non obtinet cordis est quem non novit homo sed o Domine ante te omne desiderium meum et gemitus meus qui vides cor meum

^interl.| CASSIODORUS. id est cum magno desiderio querebam anime refectionem

^interl.| a similitudine leonis

a gemitu cordis mei.

^marg.| RUGIEBAM A GEMITU. CASSIODORUS. AUGUSTINUS. Gemitus corde rugitus voce a similitudine bestiarum quibus se comparat ut fortior gemitus ostendatur virtus patientie quod in gemitum non in verba prorumpit.

Numérotation du verset Ps. 37,10
IX

Domine

^interl.| HIERONYMUS. id est nihil desidero nisi esse ante te

ante te¹⁶ omne desiderium meum ¦ et gemitus¹⁷ meus

¹⁶ te] + est F Ψ^B² Ps-R

¹⁷ gemitus] + cordis Ω^X* (expunct.)

^interl.| CASSIODORUS. si desiderium ante Deum ergo et gemitus qui cum eo

^marg.| ANTE TE etc. CASSIODORUS. Tale est quod meretur esse ante te quia pro peccatis petit.

^marg.| AUGUSTINUS. et ideo non est absconditus sed auditus gemitus quia pius est pro liberatione anime alios non curat Deus.

^marg.| DESIDERIUM. AUGUTINUS. Est oratio nec umquam desinit orare qui non desinit amare caritas clamor est.

a¹⁸ te

¹⁸ a te Bari1 Bari3 Ω^B etc. ] ad te Ω^V

^interl.| et si ab hominibus

non est absconditus.

^interl.| AUGUSTINUS. quia non pro terrenis sed pro celestibus

Numérotation du verset Ps. 37,11
X

Cor meum

^interl.| AUGUSTINUS. pavor undique et sollicitudo incutitur

^marg.| COR MEUM. CASSIODORUS. Exponit dolores animi quia virtus patientie reliquit. Conturbatum quia mens succubuit passioni sue. Lumen id est ratio nuper turbata quam non habet secum pro ingentibus molestiis.

conturbatum est in me ¹⁹*,

¹⁹in me Cbg150 ω ¹ T5 Ω^B Ω^D Ω^V Ω^X P15205 Ed1540 (Parisiis Roberti Stephani quarta) cum Ps-R ] om. Corsiniana40E15 P1076 P10489 Bari1 Bari3 Ω^MΩ^G Ω^P Ω^S Ω^T Ed1455 Rusch Ps-G

^interl.| unde

dereliquit

^interl.| si virtus mansisset nihil terreret cur et hec reliquit

me virtus mea ¦ et²⁰ lumen oculorum meorum

²⁰ et Ω^X etc. ] om. Cbg150, illegib. Ω^D

^interl.| AUGUSTINUS. quia lumen defecit ex quo Adam ad umbram fugit timens a facie Dei

et²¹ ipsum non est mecum.

²¹ et Ω^D Ω^G Ω^P Ω^X] id Ω^S

Numérotation du verset Ps. 37,12
XI

Amici mei

^interl.| AUGUSTINUS. ficti

et proximi mei ¦

^interl.| cognati Iudei

^marg.| AMICI MEI ET PROXIMI. CASSIODORUS. Et pro his duobus solaciis gaudet humanitas sed huic sunt cumulus passionis.

^marg.| AUGUSTINUS. Amici mei. Hactenus confessus et que patitur a se intus nunc que a foris unde ab occultis meis munda et ab alienis parce servo tuis ut enim caput dicit peccata nostra sua sic nos passiones eius que hic ponuntur dicamus nostras quia una vox totius et hec etiam cuique versanti inter homines convenit.

adversum²² me

²² adversum] adversus Ps-G

^interl.| exprobrando

appropinquaverunt

^interl.| crucifigentes

^interl.| consiliis dolis

et steterunt.

^interl.| perseveranter

Numérotation du verset Ps. 37,XII

Et qui

^interl.| AUGUSTINUS. apostoli

^interl.| ubi et uxor ende halitum meum exhorruit uxor mea

iuxta me erant de longe steterunt ¦

^interl.| timentes mori

et vim faciebant

^interl.| crucifigebant

qui querebant

^interl.| CASSIODORUS. diabolus cum ministris qui tantomagis moliuntur mortem anime quanto magis vident stare

^interl.| tollere non imitari

animam meam.

Numérotation du verset Ps. 37,XIII

Et qui inquirebant mala mihi²³ locuti sunt

²³ mala mihi] inv. T5

^interl.| AUGUSTINUS. quia non inveniebant crimina

^interl.| AUGUSTINUS. ut uxor et amici qui consulentes corpori anime contraria suggerunt ut loqueretur in Deum

^interl.| finxerunt falsa

vanitates ¦ et dolos

^interl.| fallacias quot falsa testimonia ante crucem finxerunt et post resurrectionem corruptis custodibus de quibus Isaias. Ponam malos pro sepultura eius.

tota die meditabantur.

Numérotation du verset Ps. 37,14
XIV

Ego autem

^interl.| non respondebis quasi non audiret

tamquam {t. 2 : Erfurt, f. 250vb ; facsim., p. 500b} surdus non audiebam ¦

^interl.| CASSIODORUS. magna virtus audire noxia et non reddere contraria

^marg.| SURDUS. CASSIODORUS. Ad iniquitatem consulentium non aperiens quia mutus et si non clare loquitur vel balbutiendo remurmurat is ergo nihil asperum nihil contra Deum dixit. Simulatus sum dissimulanti audire convicia sua in quo homo est rationalis ne per hoc cadat in peius. COntroa iniquas suggestiones tacet supra contra dolores corporis rugiebat.

et sicut mutus non aperiens os suum.

Numérotation du verset Ps. 37,15
XV

^interl.| non solum non audiebam sed quasi nec possem audire

factus sum²⁴ sicut²⁵ homo non audiens ¦ et non habens

²⁴ sum] om. Ω^V

²⁵ sicut] ut L² Ps-R

^interl.| AUGUSTINUS. quasi non esset unde illos argueret quod ante fecerat sed implendum erat sicut ovis coram tondente sic non aperuit os suum

in ore suo redargutiones²⁶.

²⁶ redargutiones] ingripationes L² , increpationes Ps-R

^interl.| CASSIODORUS. sic tacui quasi non esset quod iuste redderem

^interl.| sed

Numérotation du verset Ps. 37,16
XVI

Quoniam in te Domine²⁷

²⁷ Domine P106 Ω Ω^DΩ^X Ed1455 Ps-G ] om. Rusch

^interl.| ideo tacuit in passione

speravi ¦

^interl.| si bona est conscientia nihil est timendum

tu exaudies me ²⁸ Domine Deus meus.

²⁸ me R L² Ψ^B Bari3 T5 Ω^D Ω^P Ω^SΩ^X Rusch Ed1530 Clementina Ps-γ ] om. Cor2 (hebr. et anti. non interponunt me ) D30 Cbg150 Bari1 Ω^B Ω^G Ω^T Ω^V P106 Ed1455 Ps-G

^marg.| QUONIAM IN TE etc. CASSIODORUS. Quia inter tot mala speravit in Domino. Affirmat se audiendum in commemoratione emendationis.

^marg.| SPERAVI. Salutaris medicinamalis sperare non deficere. IN TE DOMINE. Qui mutas tris<ti>tia in leta.

Numérotation du verset Ps. 37,17
XVII

Quia dixi

^interl.| ideo audies

^interl.| CASSIODORUS. inter mala cavet sanctus maxime ne de lapsu eius insultet inimicus

^marg.| QUIA DIXI. AUGUSTINUS. Item caput de infirmis pedibus cum sit in celo non deserit illud quod habet in terra.

nequando supergaudeant

^interl.| AUGUSTINUS. hoc dixi et tamen hoc evenit forsitan ad emendationem

mihi inimici mei ¦ et dum commoventur

^interl.| AUGUSTINUS. aliquando in aliquod peccatum ubi tunc insurgunt lingue nequissime inimicorum cum fuisset potius miserendum

^marg.| DUM COMMOVEMUS. CASSIODORUS. Si commoventur aliquando humana infirmitate irrident impii unde dolent pii.

pedes mei

^interl.| actus

super me magna locuti sunt.

Numérotation du verset Ps. 37,18
XVIII

Quoniam

^interl.| dolent impii sed ideo etiam exaudies

^interl.| AUGUSTINUS. quasi ad hoc natus sum ut flagella feram flagellat enim Deus omnem filium quem recipit et ideo non insultent inimici

ego in flagella paratus sum²⁹* ¦ et dolor meus in conspectu meo³⁰ semper.

²⁹ sum R F² C I (sub ÷) L² (ut vid.) V D Ω^BΩ^D Ω^SΩ^X Ps-R Clementina ] om. Cor2 (anti. non addunt sum neque grecus) Ed1455 Rusch Ps-G

³⁰ in conspectu meo] ante me est L² cum Ps-R

^marg.| PARATUS SUM. CASSIODORUS. Sciens me deliquisse. DOLOR quia deliquit impius se defendit iustus contra se irascitur.

Numérotation du verset Ps. 37,19
XIX

Quoniam

^interl.| AUGUSTINUS. unde dolor non de flagello quod medicina sed de peccati vulnere nisi enim doleret non sic se accusaret

iniquitatem meam annuntiabo ¦

^interl.| et quia non suffficit confiteri addit annuntiabo id est confitebor

^marg.| QUONIAM INIQUITATEM etc. CASSIODORUS. Duo modi perfecte penitentie confessio et emendatio per fletus eleemosynas et huiusmodi.

et cogitabo

^interl.| CASSIODORUS. sedule agam pro sanando

^interl.| sollicitus ero

pro peccato meo.

Numérotation du verset Ps. 37,20
XX

Inimici autem mei³¹

³¹ autem - mei] inv. Ω^B* ( corr.?)

^interl.| tua permissione ad probationem miseri mei missi

vivunt³²

³² vivunt Ω^X] vivent Ps-G

^interl.| bene est eis in seculo ubi laboro et rugio

^marg.| VIVUNT. AUGUSTINUS. Fruuntur mundo firmati in mundanis et quotidie plures fiunt

et confirmati³³

³³ confirmat Ω^DΩ^X] firmati Ps-G

^interl.| vel confortati

^interl.| in persecutione

sunt

^interl.| et hoc valet ad impetrandum

super me ¦

^interl.| quod gravius

et multiplicati sunt

^interl.| et non pauci quod gravissimum

qui oderunt me inique. ³⁴

³⁴ <divisio.> vivunt ¦ ... super me ...Ω^P

^interl.| dantes «mala pro bonis»^b

^b Ps. 34, 12 ; Ps. 37, 21 ; Ps. 108, 5.

Numérotation du verset Ps. 37,21
XXI

Qui

^interl.| etiam

retribuunt mala pro bonis detrahebant mihi ¦

^interl.| cur?

quoniam sequebar bonitatem.

^interl.| ideo dixit mala pro bonis ^c

^c Ps. 34, 12 ; Ps. 37, 21 ; Ps. 108, 5.

Numérotation du verset Ps. 37,22
XXII

Ne³⁵*

³⁵ Ne Ps-G (F L² W Ψ^B² V)D30 Ω Ω^DΩ^X T5² ] Non Ps-G Rusch , om. T5*

^interl.| sed quia hec homini intolerabilia

^interl.| hoc dicimus in illo qui pro nobis interpellat

derelinquas me Domine Deus meus ¦ ne³⁶ discesseris a me.

³⁶ ne] om. T5

^interl.| et si ad horam relinquis

^interl.| penitus

^marg.| NON DERELINQUAS AUGUSTINUS. De preteritis absolutus cum actione gratiarum auctorem salutis profitens Deum letus exclamat ne iam relinquatur.

^marg.| CASSIODORUS. Quia gravior offensio post veniam.

Numérotation du verset Ps. 37,23
XXIII

Intende

^interl.| potius

^interl.| AUGUSTINUS. dum pugno contra hostem

in adiutorium meum ¦ Domine Deus³⁷

³⁷ Deus Ω^DΩ^X Rusch cum Ps-L Ps-R ] om. Ps-G

^interl.| dator eterne

salutis mee.

^interl.| AUGUSTINUS. quia et animam servavit et a passionibus liberavit

^marg.| AUGUSTINUS. Exultativa conclusio ut certa spes sit imitantibus. Ne discesseris quomodo ergo supra^d : «Ut quid me dereliquisti ?» Vox est veteris hominis qui cum eo crucifixus, hic autem in persona propria loquitur.

^d Corpus antiphonalium officii (n° 7760 : responsorium “Tenebrae factae sunt”, feria VI in Parasceve) << Ps. 21, 2.

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 37), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_37)

Signaler un complément d'information

Notes :

<26. Psalterium>

Psalmus 37

<26. Psalterium>

Psalmus 37