Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

Psalmus 96

Numérotation du verset Ps. 96,1

¶ Psalmus ipsi David

¶Codd. : (Ps. 96) D30 P748 Ω ^F Ω^P Ω ^R Rusch Ps-G ; def. Hi (Ps. 96, 9-12)

quando terra eius restituta est ei.

¶Codd. : (Ps. 96) D30 ω² Ω ^R Rusch Ps-G | Psalmus ipsi... ei Ω ^R ( om. ipsi) Rusch ] Huic David quando terra eius restituta est Ps-G D30 (eius terra) , Psalmus David quando terra est restituta Ω ^R

Numérotation du verset Ps. 96,I

Dominus

regnavit

exultet terra ¦

letentur insule

multe.

Numérotation du verset Ps. 96,2 II

Nubes et caligo

in circuitu eius ¦ iustitia et iudicium

correctio sedis eius¹.

¹ eius ω² ² ( sec. m. )] tuus ω² *

Numérotation du verset Ps. 96,3 III

Ignis ante ipsum²

² ipsum] om. Ω ^R

precedet ¦ et inflammabit³ in circuitu

³ inflammabit D30 ² ( in ras. ) Ω Rusch Ps-G ] inflammavit Ps-G (F Q k)

inimicos eius.

Numérotation du verset Ps. 96,4 IV

Illuxerunt⁴*

⁴ Illuxerunt Ps-G (Ψ^B* V D*) Ω ^M Ω^S* Ω ^F ω² Clementina cum Ps-R ] Alluxerunt Ps-G (Ψ^B² V D²) D30 P748 Ω^S² Ω^P Ω ^R Rusch Ed1530

fulgura eius

orbi terre ¦

vidit

et commota

est

terra.

Numérotation du verset Ps. 96,5 V

Montes

sicut cera fluxerunt a facie Domini ¦

a facie Domini omnis terra⁵.

⁵ terra Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R ] terre Ps-G

Numérotation du verset Ps. 96,6 VI

Annuntiaverunt⁶

⁶ Innuntiaverunt cacogr. ω²

celi iustitiam eius ¦

et viderunt

omnes populi gloriam eius.

Numérotation du verset Ps. 96,7 VII

Confundantur omnes qui adorant sculptilia ¦

et⁷ qui gloriantur in simulacris suis.

⁷ et Ps-G (Ψ^B V D) D30 Ω ω² Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G

Numérotation du verset Ps. 96, VIII

Adorate eum

omnes angeli eius ¦

Numérotation du verset Ps. 96,8

audivit et⁸ letata est

⁸ et D30 Ω ω² Rusch Ps-G ] om.

Sion.

Numérotation du verset Ps. 96,IX

Et exultaverunt filie Iudee ¦

propter

iudicia tua Domine.

Numérotation du verset Ps. 96,9 X

Quoniam

tu Dominus altissimus

super omnem terram ¦

nimis

exaltatus es⁹

⁹ exaltatus Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R ] superexaltatus Ps-G

super omnes deos.

Numérotation du verset Ps. 96,10 XI

Qui

diligitis Dominum odite malum ¦

custodit Dominus¹⁰ animas

¹⁰ Dominus Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω² Ω Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G

sanctorum suorum¹¹ de manu peccatoris¹²

¹¹ sanctorum Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R ] servorum Ps-G (Q Ψ^B) cum Ps-R ; cf. Ps. 33, 23 | suorum] om. Ω ^R (hapax) |

¹² peccatoris Ps-G Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^P Ω ^R Rusch Cor2 (grecus) LXX ( Alexandrinus : αμαρτ Ω Λ ου] peccatorum Ps-G ( F G W Φ GVP U G K ) P748 Cor2 ( P15554 ) ( PECCATORUM : secundum hebreum [מִיַּד רְשָׁעִים] et Ieronimus et antiq.; grecus PECCATORIS sed primus standum) ; cf. LXX (; cf. Rahlfs : ἁμαρτ Ω Λ ῶν) |

liberabit eos¹³ ¹⁴.

¹³ liberabit D30 * ω² Ω Rusch ] liberavit Ps-G ( F Q* Φ RG G Ψ B D ) D30 ² |

¹⁴ <divisio.> malum ¦... suorum D30 ω² , malum’... s. ¦ |

Numérotation du verset Ps. 96,11 XII

Lux

orta est iusto ¦ et rectis corde

letitia.

Numérotation du verset Ps. 96,12 XIII

Letamini

iusti in Domino ¦

et confitemini

memorie sanctificationis eius.

Psalmus 96

Numérotation du verset Ps. 96,1

¶^A {t. 2 : Erfurt, f. 289vb ; facsim., p. 578b} Psalmus ipsi David

^A ¶Codd. : (Ps. 96) D30 P748 Ω ^F Ω^P Ω ^R Rusch Ps-G ; def. Hi (Ps. 96, 9-12)

^interl.| id est Christo cuius laudem et victoriam continet

^marg.| PSALMUS IPSI DAVID. Ad litteram illud tangit hic quod mortuo Absalom¹ iniquo filio David qui vivens patrem persequebatur David restituta est terra et in pace regnavit de quo hic non agitur sed potius de significato.

¹ Absalom] scrips., Absolon Rusch

^marg.| AUGUSTINUS. David Christum significat quem iniqui filii id est Iudei crucifixerunt atque regnum abiuraverunt ei. Sed restituta est terra ei quando Iudea que crucifixerat credidit et apostoli qui titubaverant sunt confirmati sed et alie oves de gentibus sunt adducte. Vel restituta est terra cum caro eius resurrexit post quam resurrectionem hec omnia que hic cantantur facta sunt.

^marg.| AUGUSTINUS. Previdentes in spiritu hec gavisi sunt prophete et si posset fieri vellent et impleta videre unde : multis regis et prophete voluerunt videre que vos videtis etc. Magna ergo letitia presentes implentur in hoc psalmo qui de promissis restitutionis terre intitulatur palato namque fidei dulce sapit mel divine promissionis.

^marg.| CASSIODORUS. Quartus psalmus de primo adventu quo mundus liberatus est.

^marg.| CASSIODORUS. Describit primo virtutes Domini et ostendit omnia restituta ei et arguit idolatras.

quando terra eius restituta est ei^B.

^B ¶Codd. : (Ps. 96) D30 ω² Ω ^R Rusch Ps-G | Psalmus ipsi... ei Ω ^R ( om. ipsi) Rusch ] Huic David quando terra eius restituta est Ps-G D30 (eius terra) , Psalmus David quando terra est restituta Ω ^R

^interl.| id est Iudea credidit vel caro eius resurrexit

Numérotation du verset Ps. 96,I

Dominus

^interl.| qui spretus et occisus

regnavit

^interl.| rex esse innotuit

^marg.| DOMINUS REGNAVIT. CASSIODORUS. Videns propheta superstitiones mundi abundare ante Christi resurrectionem opponit Dominus regnavit.

^marg.| AUGUSTINUS. quis ergo altus colendus est ? quasi nullus. Inde exultet terra . Quid remanet idolis ? Quasi nihil : insule totius mundi Ecclesie multe, non omnes propter hereticorum conventus.

^marg.| CASSIODORUS. Inde qualis sit Dominus primo adventu dicit nubes et caligo . Impii qui ceci sunt, nubilosus et caliginosus quibus nulla claritate spledet. Sed bonis. iustitia et iudicium . Qui correcti sunt sedes eius. Ante adventum eius ignis precedet quia impii pro predicatione prophetarum ira succensi de nece eorum tractaverunt et ad indignationem inflammati in circuitu quia multi cum pauci essent predicatores.

exultet terra ¦

^interl.| ideo vel inde

letentur insule

^interl.| qui habitant in insulis

^interl.| vel Ecclesie que in medio temptationum stant

^marg.| INSULE. AUGUSTINUS. Ecclesia quia circumlatrantur fluctibus temptationum. Et sicut insula circumstrepentibus fluctibus tunditur sed non frangitur ita Ecclesia per totum orbem dilatata persecutiones infidelium patitur sed non vincitur.

multe.

^interl.| non omnes

Numérotation du verset Ps. 96,2
II

Nubes et caligo

^interl.| impiis

^marg.| NUBES ET CALIGO. AUGUSTINUS. Impiis qui eum non intellexerunt. IUSTITIA ET IUDICIUM fidelibus.

in circuitu eius ¦ iustitia et iudicium

^interl.| bonis de quibus iustitia quia ex fide iustificati sunt. Et iudicium quia et de eis id est per eos ipse iudicat

correctio sedis eius².

² eius ω² ² ( sec. m. )] tuus ω² *

Numérotation du verset Ps. 96,3
III

Ignis ante ipsum³

³ ipsum] om. Ω ^R

^interl.| caritas. Sicut gladius

^interl.| ignem veni mittere in terram et quid volo nisi etc. Gladius separat ignis urit antequam in eis sedeat ignis Spiritus procedit

^marg.| IGNIS ANTE IPSUM. AUGUSTINUS. Quasi correcti sunt sedes Dei ante vero quam in eis sedeat Deus ignis Sancti Spiritus procedit quod ita ait : Ignis caritatis precedet ante ipsum. Iste est bonus ignis sicut et ille gladius bonus de quo Dominus : Non veni mittere pacem sed gladium. Et hic est gladius Verbi Dei qui separat carnali affectu male coniunctos. Ignis vero urit et inflammat inimicos eius in circuitu id est per totum ardet mundum quod contra eum est quo consumpto apparuerunt fulgura unde subdit alluxerunt. Vel ita de duplici igne agit qui erit ante secundum adventum Christi scilicet ignis caritatis qui ardebit in bonis et ignis ire et invidie qui malos consumet ultimus autem ignis in quem mittendi sunt mali non ante sed post eum erit iste vero preit qui est pena malorum et salus bonorum cum enim Christus predicatur irascitur pravus patitur iustus. Ira adversarium velut ignis comedit qui tamquam facula consumitur lignum autem viride permanet id est iustus qui ardet caritate. Inimici enim qui idola colebant incenduntur si mali sunt ad consumptionem si boni ad reparationem.

{t. 2 : Erfurt, f. 290ra ; facsim., p. 579ª} precedet ¦ et inflammabit⁴ in circuitu

⁴ inflammabit D30 ² ( in ras. ) Ω Rusch Ps-G ] inflammavit Ps-G (F Q k)

^interl.| id est per totum orbem

inimicos eius.

^interl.| ardet quod contra Deum est quo consumpto apparuerunt fulgura. Et hoc est

Numérotation du verset Ps. 96,4
IV

Illuxerunt⁵*

⁵ Illuxerunt Ps-G (Ψ^B* V D*) Ω ^M Ω^S* Ω ^F ω² Ed1455 Clementina cum Ps-R ] Alluxerunt Ps-G (Ψ^B² V D²) D30 P748 Ω^S² Ω^P Ω ^R Rusch Ed1530

^interl.| insuper

fulgura eius

^interl.| miracula

^marg.| ALLUXERUNT FULGURA. AUGUSTINUS. Nubes viluerunt forma humana, sed fulgor mirandus in verbis vel factis eorum apparuit, et inde mota est terra .

orbi terre ¦

^interl.| toti mundo

vidit

^interl.| corde

et commota

^interl.| territa

est

^interl.| inde

terra.

^interl.| que idola colebat

Numérotation du verset Ps. 96,5
V

Montes

^interl.| superbi omnis altitudo contra Deum

sicut cera fluxerunt a facie Domini ¦

^interl.| ignis fuit Deus duris mollificans eorum corda ad fidem

^marg.| FLUXERUNT. AUGUSTINUS. Et si non modo credit paganus tamen victus et.

a facie Domini omnis terra⁶.

⁶ terra Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R ] terre Ps-G

^interl.| etiam gentium

Numérotation du verset Ps. 96,6
VI

Annuntiaverunt⁷

⁷ Innuntiaverunt cacogr. ω²

^interl.| quis fidelium tacet Christum

celi iustitiam eius ¦

^interl.| predicatores omnes quorum cor sursum est

et viderunt

^interl.| corde

omnes populi gloriam eius.

Numérotation du verset Ps. 96,7
VII

Confundantur omnes qui adorant sculptilia ¦

^marg.| CONFUNDANTUR. Hoc iam factum est.

^marg.| AUGUSTINUS. Cessat enim iam idolatria et erubescant qui adorant lapides quia mortui.

et⁸ qui gloriantur in simulacris suis.

⁸ et Ps-G (Ψ^B V D) D30 Ω ω² Ed1455 Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G

^interl.| que non habent spiritum

Numérotation du verset Ps. 96, VIII

Adorate eum

^interl.| AUGUSTINUS. Noster Deus qualis quem et angeli adorant uni Deo convenit adoratio non etiam angelis nedum idolis vel demonibus

^marg.| ADORATE. AUGUSTINUS. Cessat ergo adoratio angelorum sed adorant. Ipsi mali angeli volunt adorari boni adorant nec se permittunt adorari. Vel saltem hoc exemplo idolatrie cessent.

omnes angeli eius ¦

Numérotation du verset Ps. 96,8

audivit et⁹ letata est

⁹ et D30 Ω ω² Rusch Ps-G ] om. Ed1455

^interl.| quasi annuntiabunt celi et adorabunt angeli et Sion audivit etc.

^marg.| AUDIVIT ET LETATA . CASSIODORUS. Secundo post restaurationem terre omnimoda exultatio quam nec persecutio interrumpat ostenditur.

Sion.

^interl.| Ecclesia Iudee

^marg.| Audivit Sion quod angeli eum adorant quod annuntiaverunt celi iustitiam et viderunt omnes populi gloriam eius et quod confunduntur adoratores idolorum et inde letata est . Iudea enim prius credebat se solam pertinere ad Christum sed iam de sociis gentibus letatur ut de Cornelio fratres gavisi sunt quem Petrus baptizavit.

Numérotation du verset Ps. 96,IX

Et exultaverunt filie Iudee ¦

^interl.| Christi qui de Iuda

^interl.| quod cecitas contigit in Israel

^marg.| ET EXULTAVERUNT. AUGUSTINUS. Audierunt apostoli qui erant in Iudea fratres quia gentes receperunt verbum Dei et letati sunt et magnificabant Deum.

propter

^interl.| «quia non est personarum acceptor Deus»^a sed omnes accipit qui ad eum veniunt

^a Act. 10, 34.

iudicia tua Domine.

Numérotation du verset Ps. 96,9
X

Quoniam

^interl.| que illa iudicia

tu Dominus altissimus

^interl.| potentia

super omnem terram ¦

^interl.| non Iudeorum tantum Deus sed et gentium

nimis

^interl.| O Christe

^interl.| expositio

exaltatus es¹⁰

¹⁰ exaltatus Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R ] superexaltatus Ps-G

^interl.| quia equalis Patri

^interl.| secundum opera

super omnes deos.

^interl.| non modo super malos sed et bonos homines et angelos

^marg.| TERRAM DEOS. AUGUSTINUS. Per terram et deos peccatores et iustos accipe. Vel terrenis et celestibus significat eum imperare.

Numérotation du verset Ps. 96,10
XI

Qui

^interl.| interl.|et cum talis ergo||

diligitis Dominum odite malum ¦

^interl.| interl.|diabolum cum quo non diligitur Deus. Nemo enim potest duobus dominis servire||

custodit Dominus¹¹ animas

¹¹ Dominus Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω² Ω Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G

^interl.| interl.|et si corpora moriuntur||

^interl.| interl.|animam autem non possunt occidere||

^marg.| marg.| CUSTODIT DOMINUS.AUGUSTINUS.Si cum ceperis odisse malignum subsequantur persecutiones ne timeas quia custodit Dominus animas sanctorum suorum de quibus tollendis est ultimum genus persecutionis.||

sanctorum suorum¹² de manu peccatoris¹³

¹² sanctorum Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R ] servorum Ps-G (Q Ψ^B) cum Ps-R ; cf. Ps. 33, 23 | suorum] om. Ω ^R (hapax)

¹³ peccatoris Ps-G Ω ^M Ω ^F Ω^S Ω^P Ω ^R Rusch Cor2 (grecus) LXX ( Alexandrinus : αμαρτ Ω Λ ου] peccatorum Ps-G ( F G W Φ ^GVP U G K ) P748 Cor2 ( P15554 ) ( peccatorum : secundum hebreum [מִיַּד רְשָׁעִים] et Ieronimus et antiq.; grecus peccatoris sed primus standum) ; cf. LXX (; cf. Rahlfs : ἁμαρτ Ω Λ ῶν)

^interl.| interl.|diaboli||

liberabit eos¹⁴ ¹⁵.

¹⁴ liberabit D30 * ω² Ω Rusch ] liberavit Ps-G ( F Q* Φ ^RG G Ψ ^B D ) D30 ² Ed1455

¹⁵ <divisio.> malum ¦... suorum D30 ω² , malum’... s. ¦

^interl.| interl.| AUGUSTINUS.quod si forte quereris te perdere lucem istam ne cures quia vera lux est tibi hoc est||

Numérotation du verset Ps. 96,11
XII

Lux

^interl.| fidei

orta est iusto ¦ et rectis corde

quibus per omnia placet Deus

letitia.

^marg.| LETITIA. AUGUSTINUS. Non enim vere in miseria sunt sancti spe iam salvi.

^interl.| ergo

Numérotation du verset Ps. 96,12
XIII

Letamini

^interl.| per spem

iusti in Domino ¦

^interl.| non in mundo in quo pressure

et confitemini

^interl.| letati

^interl.| AUGUSTINUS. id est laudate eum quia memor fuit sanctificare vos quia nisi vellet non gauderetis in illo

memorie sanctificationis {t. 2 : Erfurt, f. 290rb ; facsim., p. 579b} eius.

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 96), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_96)

Signaler un complément d'information

Notes :

<26. Psalterium>

Psalmus 96

<26. Psalterium>

Psalmus 96