Glossa ordinaria

Psalmus 117

Numérotation du verset Ps. 117,1 

¶Alleluia1.
¶Codd. : (Ps. 117)  D14 D30 Hi Lunel Rusch Ps-G
1Alleluia] + Ostendatur hominibus via idest Christus per quam ingreditur ad portam quam ingressus claudi non possit D30, + Hoc ALLELUIA ad principium CXVII pertinet psalmi Stut23 (hebr. diff.) ¶Nota : De notis criticis Psalterio adiunctis in psalterio Stut23 (Ps. 40, 71, 88, 105, 111, 112, 113 [ mutil. ], 114, 115, 116, 117 Hieronymo industria tributis , Donatiano De Bruyne , vide DE BRUYNE , «Le Psautier de Stuttgart (Landesbibliothek n° 23)», Speculum 3 (1932), 365. [MM2023]
Numérotation du verset Ps. 117,I 

Confitemini
Domino quoniam bonus ¦
quoniam in seculum misericordia eius.
Numérotation du verset Ps. 117,2 II

Dicat nunc
Israel
quoniam bonus ¦
quoniam in seculum misericordia eius.
Numérotation du verset Ps. 117,3 III

Dicat nunc domus Aaron ¦
quoniam
in seculum misericordia eius.
Numérotation du verset Ps. 117,4 IV

Dicant nunc2*
2 nunc Ps-G D30 Lunel ω 1 et ceteri ] + omnes ΨB Rusch cum Ps-R
qui timent
Dominum ¦ quoniam in seculum misericordia eius.
Numérotation du verset Ps. 117,5 V

De tribulatione
invocavi Dominum ¦ et exaudivit me
in latitudine3
3 latitudine Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D14 D30 Hi Lunel ω1 Rusch cum Ps-R ] latitudinem Ps-G (F L Q ΦG)
Dominus.
Numérotation du verset Ps. 117,6 VI

Dominus4 mihi adiutor ¦ non timebo quid faciat5 mihi homo.
4 Dominus] praem. D14 Ps-G (R I Φ) |
5 faciat Ps-G D14 D30 Hi Lunel ω1 cum Ps-R ] faciet Rusch (hapax) |
Numérotation du verset Ps. 117,7 VII

Dominus mihi adiutor ¦ et ego despiciam
inimicos meos.
Numérotation du verset Ps. 117,8 VIII

Bonum est
confidere
in Domino ¦ quam confidere in homine.
Numérotation du verset Ps. 117,9 IX

Bonum est sperare in Domino ¦
quam sperare in principibus.
Numérotation du verset Ps. 117,10 X

Omnes gentes
circuierunt me : ¦
et in nomine Domini
quia ultus sum in eos.
Numérotation du verset Ps. 117,11 XI

Circumdantes
circumdederunt me : ¦
et in nomine6
6 et in nomine Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D14 D30 Lunel Hi Rusch cum Ps-R ] in nomine autem Ps-G
Domini ¦
quia ultus sum in eos.
Numérotation du verset Ps. 117,12 XII

Circumdederunt me sicut apes†
et exarserunt sicut ignis in spinis ¦
et in nomine Domini
quia ultus sum in eos.
Numérotation du verset Ps. 117,13 XIII

Impulsus
eversus sum
ut caderem ¦
et Dominus suscepit me.
Numérotation du verset Ps. 117,14 XIV

Fortitudo mea
et laus7 mea Dominus ¦
7 laus Ps-G (Q* ΦV ΨB² V D) D14 D30 Hi Lunel Ω ω 1 edd. Rusch cum Ps-R ] laudatio Ps-G
et factus est mihi in salutem.
Numérotation du verset Ps. 117,15 XV

Vox exultationis et salutis ¦
in tabernaculis iustorum.
Numérotation du verset Ps. 117,16 XVI

Dextera Domini
fecit virtutem†
dextera Domini
exaltavit me ¦ dextera Domini fecit virtutem.
Numérotation du verset Ps. 117,17 XVII

Non moriar
sed vivam ¦
et narrabo
opera Domini.
Numérotation du verset Ps. 117,18 XVIII

Castigans castigavit me Dominus ¦
et morti non tradidit me.
Numérotation du verset Ps. 117,19 XIX

Aperite mihi portas iustitie† 8
8 iustitie Ps-G Lunel ω 1 Rusch ] + et Ps-G (R I M * Q* ΦR ΨB* V D) D14 D30 Hi cum Ps-R
ingressus in eas confitebor Domino ¦
Numérotation du verset Ps. 117,20 

hec
porta Domini iusti intrabunt in eam.
Numérotation du verset Ps. 117,21 XX

Confitebor tibi
quoniam exaudisti me ¦ et factus es mihi in salutem.
Numérotation du verset Ps. 117,22 XXI

Lapidem
quem reprobaverunt
edificantes ¦ hic factus est in caput anguli.
Numérotation du verset Ps. 117,23 XXII

A Domino
factum est
istud ¦
et9 est mirabile
9 et Ps-G (ΨB V D) D14 D 30 Hi Lunel Ω ω 1 Rusch Ed1530 ... Clementina cum Ps-R ] hoc Ps-G
in oculis
nostris.
Numérotation du verset Ps. 117,24 XXIII

Hec est dies
quam fecit Dominus ¦
exultemus et letemur in ea.
Numérotation du verset Ps. 117,25 XXIV

O Domine
salvum me10 fac
10 me Ps-G (M² Q* ΨB V D) D14 D30 Hi Lunel Ω ω 1 Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G
o Domine bene11 prosperare ¦
11 bene Ps-G (R I M² Q* ΨB V D) D14 D30 Hi Lunel Ω ω 1 Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G
Numérotation du verset Ps. 117,26 

benedictus
qui venit12
12 venit Ps-G (K ΨB D) Hi ² (super rasur.) Ω ω 1 Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] venturus es ΦP² D14 ² (super rasur.) D30 , venturus est Ps-G (R F I L U V) D14 *Hi* Lunel , venturus Ps-G ( M Q W ΦRGVP* G ).
in nomine Domini.
Numérotation du verset Ps. 117,XXV 

Benediximus vobis de domo Domini ¦
Numérotation du verset Ps. 117,27 

Deus
Dominus
et illuxit nobis.
Numérotation du verset Ps. 117,XXVI 

Constituite diem sollemnem
in condensis ¦
usque ad cornu13 altaris.
13 cornu Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D14 D30 Hi Lunel ω1 Rusch cum Ps-R ] cornua Ps-G (R L)
Numérotation du verset Ps. 117,28 XXVII

Deus meus
es tu
et
confitebor tibi ¦ Deus meus es tu14
14 es tu²] ÷ es tu bis | D14 cum restitutione Edmaior.
et exaltabo te.
Numérotation du verset Ps. 117,XXVIII 

Confitebor tibi quoniam exaudisti me ¦ et factus es15 mihi in salutem.
15 es Ps-G D30 Hi Lunel ω1] ê D14, est Rusch
Numérotation du verset Ps. 117,29 XXIX

Confitemini
Domino quoniam bonus ¦ quoniam in seculum misericordia eius.

Psalmus 117

prol.| {t. 2 : Erfurt, f. 325va ; facsim., p. 605ª}
Numérotation du verset Ps. 117,1 
AAlleluia1.
A ¶Codd. : (Ps. 117)  D14 D30 Hi Lunel Rusch Ps-G
1Alleluia] + Ostendatur hominibus via idest Christus per quam ingreditur ad portam quam ingressus claudi non possit D30, + Hoc Alleluia ad principium   CXVII pertinet psalmi Stut23 (hebr. diff.) ¶Nota : De notis criticis Psalterio adiunctis in psalterio Stut23 (Ps. 40, 71, 88, 105, 111, 112, 113 [ mutil. ], 114, 115, 116, 117 Hieronymo industria tributis , Donatiano De Bruyne , vide   De Bruyne , «Le Psautier de Stuttgart (Landesbibliothek n° 23)», Speculum 3 (1932), 365. [MM2023]
marg.| ALLELUIA. CASSIODORUS. Quintus psalmus de primo adventu multis figuris decoratus habet versus unifines quosdam unius principii quosdam intercaleres et huiusmodi ornatus.
marg.| CASSIODORUS. Fidelis populus peccato solutus primo monet omnes Domino confiteri quia auditus in tribulatione ideo hominem dicit non esse timendum. Secundo in solo Deo fidendum ibi : Bonum est confidere. Tertio portas Hierusalem aperiri cupit ibi : Aperite. Quarto frequentare atria Dei suadens de adventu gaudens ibi : Benedictus.
Numérotation du verset Ps. 117,I 
Confitemini
interl.| laudate
Domino quoniam bonus ¦
interl.| proprium Deo qui per se et ex se bonus
interl.| in essentia
quoniam in seculum misericordia eius.
interl.| CASSIODORUS. in hoc patet quod bonus quia in eternum dona misericordie concedit
Numérotation du verset Ps. 117,2 
II
Dicat nunc
interl.| non est differendum
marg.| DICAT  NUNC. CASSIODORUS. Ut ego vos ita vos invicem monete vel dicat id est confiteatur.
Israel
interl.| totus beatus populu+s
interl.| tales sunt idonei confiteri
quoniam bonus ¦
interl.| quid
quoniam in seculum misericordia eius.
marg.| QUONIAM  IN  SECULUM. CASSIODORUS. Ecce quatuor versus unifines.
Numérotation du verset Ps. 117,3 
III
Dicat nunc domus Aaron ¦
interl.| sacerdotes qui pro reverentia singulariter memorantur
quoniam
interl.| istud idem
in seculum misericordia eius.
Numérotation du verset Ps. 117,4 
IV
Dicant nunc2*
2 nunc Ps-G Hi D14 D30 Lunel ω 1 et ceteri ] + omnes ΨB Rusch cum Ps-R
interl.| ut includas pupillos cum maioribus de omni gente
qui timent
interl.| quia tales sunt idonei confiteri Domino
Dominum ¦ quoniam in seculum misericordia eius.
interl.| quia
Numérotation du verset Ps. 117,5 
V
De tribulatione
interl.| de angustiis seculi
marg.| DE  TRIBULATIONE. CASSIODORUS. HIERONYMUS. Exemplum de se ponit ut alios ad misericordiam invitet.
interl.| ecce misericordia
invocavi Dominum ¦ et exaudivit me
interl.| de angustiis seculi liberat et in latitudine premiorum ponit
in latitudine3
3 latitudine Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D14 D30 Hi Lunel ω1 Rusch cum Ps-R ] latitudinem Ps-G (F L Q ΦG)
interl.| caritatis
Dominus.
interl.| et quia exaudivit
Numérotation du verset Ps. 117,6 
VI
Dominus4 mihi adiutor ¦ non timebo quid faciat5 mihi homo.
4 Dominus] praem. D14 Ps-G (R I Φ)
5 faciat Ps-G D14 D30 Hi Lunel ω1 cum Ps-R ] faciet Rusch (hapax)
interl.| CASSIODORUS. carnalis inimicus
marg.| DOMINUS  MIHI. CASSIODORUS. Idem in duobus principium.
Numérotation du verset Ps. 117,7 
VII
Dominus mihi adiutor ¦ et ego despiciam
interl.| quod plus est quam non timere
interl.| vel videbo CASSIODORUS. in futuro scilicet iudicio ub diabolus cum suis videbitur destructus
marg.| DESPICIAM. CASSIODORUS. Vel videbo hic ut tutior et cautior fiam. Inimicos meos damnandos.
inimicos meos.
interl.| etiam spirituales
Numérotation du verset Ps. 117,8 
VIII
Bonum est
interl.| quia Dominus adiutor
interl.| ideo utile est
marg.| BONUM  EST. CASSIODORUS. Secundo in solo Deo dicit confidendum per quem inimicitias gentium evadit et ad veram vitam venit.
confidere
interl.| contra mala seculi
{t. 2 : Erfurt, f. 303rb; facsim., p. 605b} in Domino ¦ quam confidere in homine.
interl.| carnali cuius vana est salus
Numérotation du verset Ps. 117,9 
IX
Bonum est sperare in Domino ¦
interl.| bona
quam sperare in principibus.
interl.| angelis
marg.| IN  PRINCIPIBUS. AUGUSTINUS. Angelis qui principes dicuntur unde in Daniele legitur. Michael princeps vester in quibus non est sperandum sed in Domino. Cum videtur iuvare homo vel angelus ille per eos hoc facit qui eos pro modo eorum bonos facit.
interl.| quia
Numérotation du verset Ps. 117,10 
X
Omnes gentes
interl.| tribulationem quam superius commemoravit hic exponit
marg.| OMNES  GENTES. CASSIODORUS. Ecce unde liberat de occulta vel aperta tribulatione vel non permittendo cadere vel a casu relevando.
circuierunt me : ¦
interl.| quasi extra explorantes blandis minis et aliis occultis hoc in principio Ecclesie
et in nomine Domini
interl.| est hoc
marg.| ET  IN  NOMINE. Alii in nomine Domini ultus sum eos.
quia ultus sum in eos.
interl.| dum ipsi conversi penas penitendo sustinent quas ingerebant
Numérotation du verset Ps. 117,11 
XI
Circumdantes
interl.| AUGUSTINUS. hic non repetit gentes quia hoc a solis Iudeis factum est
circumdederunt me : ¦
interl.| quasi in obsidione
marg.| CIRCUMDANTES  CIRCUMDEDERUNT. AUGUSTINUS. Quasi reddens causam unde tanta potuit superare dicit quid primo in capite passus sit.
marg.| CIRCUMDEDERUNT. AUGUSTINUS. Quod ab ignorantibus gestum est mystica subtilitate predicit Spiritus Sanctus. Nescientes Iudei rem omnium fecerunt et nobis dulciorem passione Deum sicut apes dum sibi putant reponere aliis mel faciunt.
et in nomine6
6 et in nomine Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D14 D30 Lunel Hi Rusch cum Ps-R ] in nomine autem Ps-G
interl.| in capite suo pius populus qui est corpus Christi persecutores sensit et pro eo factum est quicquid interior ibi virtus deitatis per exteriorem carnem peregit
Domini ¦
interl.| est hoc
quia ultus sum in eos.
Numérotation du verset Ps. 117,12 
XII
Circumdederunt me sicut apes†
interl.| CASSIODORUS. amaris conatibus dulcem cibum aliis paraverunt dicit Ecclesia in persona Christi
marg.| CASSIODORUS. CIRCUMDEDERUN  ME  SICUT. Alii sicut apes favum dicit Christus que pungendo se eviscerant. Sic Iudei occidendo Christum intus perierunt. Spine peccata quibus incitati estuaverunt contra Christum.
et exarserunt sicut ignis in spinis ¦
interl.| hoc melius de Ecclesia
marg.| EXARSERUNT  SICUT. AUGUSTINUS. Vel hoc melius de Ecclesia accipitur post passionem namque Domini contra Ecclesiam gentium et Iudei exarserunt sicut ignis in spinis peccatorum. Ea enim id est peccata in fideli populo igne persecutionis cremaverunt cui volentes officere profecerunt.
et in nomine Domini
interl.| est hoc
quia ultus sum in eos.
interl.| vel in presenti vel in futuro
marg.| QUIA  ULTUS. AUGUSTINUS. Dum conversi extincta in eis malitia populo christiano sociati sunt vel cum in fine iudicati iudicium veritatis sine misericordia sensuri sunt.
Numérotation du verset Ps. 117,13 
XIII
Impulsus
interl.| ultus sum tamen aliquando
interl.| id est vacillavi
eversus sum
interl.| vel versatus
marg.| IMPULSUS  VERSATUS. CASSIODORUS. Ut quando boni dantur penis ut a fide cadant et Dominus suscepit. AUGUSTINUS. quia tam non cadit cui Dominus est fortitudo et laudatio quam non cadit Dominus illi vero cadunt qui sibi volunt esse fortitudo et laudatio.
marg.| Impulsus eversus etc. Postquam ostendit quod liberat non permittendo cadere ostendit etiam quod liberat a casu relevando.
ut caderem ¦
interl.| de equo virtutum
interl.| in eternam mortem
et Dominus suscepit me.
interl.| relevavit a casu
Numérotation du verset Ps. 117,14 
XIV
Fortitudo mea
interl.| etiam
interl.| et ideo
et laus7 mea Dominus ¦
7 laus Ps-G (Q* ΦV ΨB² V D) D14 D30 Hi Lunel Ω ω 1 edd. Rusch cum Ps-R ] laudatio Ps-G
interl.| et ideo
et factus est mihi in salutem.
interl.| non solum facit pericula declinare sed etiam salutem prestat
marg.| FACTUS. AUGUSTINUS. Non fit quod non erat sibi sed illis salus est conversis quod non erat aversis.
Numérotation du verset Ps. 117,15 
XV
Vox exultationis et salutis ¦
interl.| unde qui videbantur deficere exultant in malis
interl.| et si extra afflicti
in tabernaculis iustorum.
interl.| in secretis cordium ubi gaudia spe futuri que nescientes mali putant eos tristari unde quasi tristes semper autem gaudentes. Et iterum gloriamur in tribulationibus
interl.| inde est gaudium quia
Numérotation du verset Ps. 117,16 
XVI
Dextera Domini
interl.| Christus
fecit virtutem†
interl.| quam
dextera Domini
interl.| AUGUSTINUS. magna virtus de homine facere Deum terrenis dare celum
exaltavit me ¦ dextera Domini fecit virtutem.
interl.| repetit quasi mirum
interl.| non homo se exaltavit non per se vicit non sibimet gloriam vel salutem dedit
interl.| et cum hoc sit
Numérotation du verset Ps. 117,17 
XVII
Non moriar
interl.| ut putas o persecutor
interl.| morte eterna
marg.| NON  MORIAR. AUGUSTINUS. Dicit Ecclesia ut putat persecutor strage funerum posse se delere nomen christianum cum potius augeat.
sed vivam ¦
interl.| vita quam nescis
et narrabo
interl.| quamdiu hic ero
opera Domini.
interl.| ut per hoc augeatur Ecclesia
Numérotation du verset Ps. 117,18 
XVIII
Castigans castigavit me Dominus ¦
interl.| hac geminatione significatur consuetudo ipsius det qui hoc consuevit ut benedicens benedicam
interl.| quasi hoc permisit mihi Deus fieri ad correctionem etiam eversio est ad cautelam
marg.| CASTIGANS. CASSIODORUS. Cur autem tanta pertulit indicat. Castigans quicquid faciunt castigatio est Domini. Nihil sibi vendicent morti non datur cuius vitia purgantur. AUGUSTINUS. Sepe pater per nequam servos emendat filios cum illis penam his preparet hereditatem. Que sit autem hereditas hinc potest cognosci. Aperite portas quid intus ? ingressus confitebor.
et morti non {t. 2 : Erfurt, f. 303vb ; facsim., p. 606ª} tradidit me.
interl.| ergo
Numérotation du verset Ps. 117,19 
XIX
Aperite mihi portas iustitie† 8
8 iustitie Ps-G Lunel ω 1 Rusch ] + et Ps-G (R I M * Q* ΦR ΨB* V D) D14 D30 Hi cum Ps-R
interl.| id est doctrinam sacre Scripture que docet iustitiam
interl.| ecce qua intretur ostendit
marg.| APERITE. CASSIODORUS. Tertio portas Hierusalem aperiri sibi cupit ubi dicit et de angulari lapide.   aperite, o prophete, qui portatis claves regni celorum.
marg.| PORTAS. CASSIODORUS. HIERONYMUS. per has   portas doctrine ingressi vere laudant extra catholicam Ecclesiam non est laus Dei. He omnes porte ducunt ad unam que est Christus per quam iusti intrant in celum undea : « Ego sum ostium per quod si quis introierit salvus erit ». Et alibi : «Nemo venit ad Patrem nisi per me».
a Io. 10, 9.
marg.| AUGUSTINUS. Ecce de utroque seculo mentionem fecit et quia hec porta Christus apparuit confitebor tibi letus gratias agens quia exaudisti in adventu Filii priores enim iusti adventum petebant.
marg.| PORTAS  IUSTITIE. AUGUSTINUS. Id est   portas mortis per quas iusti intrant in requiem ; unde Apostolusb : «Cupio dissolvi et esse cum Christo». Sancti enim per hanc portam mortis vitam inveniunt eternam. Quasi : Et quia Dominus non tradidit me morti, ergo, o vos persecutores, instate et   aperite mihi portas iustitie, id est portas mortis per quas iusti intrant in requiem, et ego   ingressus in eam, id est per   eas , ad vitam.   Confitebor Domino quia hec porta Domini est id est qua itur ad Dominum vel qua Dominus exivit de mundo unde alibi.   Et Domini Domini exitus mortis . Et iusti imitantes Christum intrabunt in eam id est per eam ad vitam.
b Sententialiter ; cf. Phil. 1, 23-24 : « Coarctor autem e duobus : desiderium habens dissolvi et esse cum Christo, multo magis melius  permanere autem in carne, necessarium propter vos », ut ref. Augustinus, Ambrosius, Hieronymus et passim ; cf. Sabatier, t. 3, p. 815.
ingressus in eas confitebor Domino ¦
interl.| quid intus facies
interl.| laudabo
interl.| «In voce exultationis et confessionis sonus epulantis»c que est beatitudo sanctorum
c Ps. 41, 5.
Numérotation du verset Ps. 117,20 
hec
interl.| est
porta Domini iusti intrabunt in eam.
interl.| id est per eam in celum ubi non iam boni et mali permixti
Numérotation du verset Ps. 117,21 
XX
Confitebor tibi
interl.| in laude gratias agens
interl.| inquam tibi Domine
quoniam exaudisti me ¦ et factus es mihi in salutem.
Numérotation du verset Ps. 117,22 
XXI
Lapidem
interl.| in salutem nam lapidem ecce per quem
interl.| quis est salus
interl.| ecce lapis scilicet Christus
quem reprobaverunt
interl.| volentes suam iustitiam constituere iustitie Dei non sunt subiecti
edificantes ¦ hic factus est in caput anguli.
interl.| ut duos parietes Iudeorum et gentium conderet in se
marg.| EDIFICANTES. AUGUSTINUS. Soli Iudei Deum colentes edificabant aliis per idolatriam destructis sed non perfecerunt quia Christum contempserunt.
Numérotation du verset Ps. 117,23 
XXII
A Domino
interl.| non ab his quibus passus quamvis non nisi per passionem sed a Domino qui occulte edificabat
factum est
interl.| ut sit caput anguli
interl.| factus est lapis secundum quod homo
istud ¦
interl.| vel ei
marg.| A DOMINO  FACTUM. AUGUSTINUS. Vel a Domino factum ei secundum aliam litteram id est ad honorem Patris.
et9 est mirabile
9 et Ps-G (ΨB V D) D14 D 30 Hi Lunel Ω ω 1 Rusch Ed1455 Ed1530 ... Clementina cum Ps-R ] hoc Ps-G
interl.| quod Deus homo
in oculis
interl.| interioribus
nostris.
interl.| credentium non carnalium qui reprobaverunt
interl.| mei dies veteres
Numérotation du verset Ps. 117,24 
XXIII
Hec est dies
interl.| id est qua mihi salutem dedit unde tempore accepto exaudivi te et in die salutis adiuvi te
marg.| HEC  EST  DIES. Hic est annus iubileus figuraliter sub lege observatus qui dicitur remittens vel initians quia tunc servi manu mittebantur possessiones dominis restituebantur et nos hac die a servitute peccati redempti sumus quibus est hereditas restituta eterna.
marg.| CASSIODORUS. Hec est dies quam fecit Dominus. Et si omnes fecit hanc singulariter qua Dominus venit in qua convenit letari quia diabolus ius perdidit homo revixit et quia hoc est.
quam fecit Dominus ¦
interl.| ergo
interl.| mente
exultemus et letemur in ea.
interl.| foris opere
Numérotation du verset Ps. 117,25 
XXIV
O Domine
interl.| quia salutis est dies ergo
{t. 2 : Erfurt, f. 303vb ; facsim., p. 606b} salvum me10 fac
10 me Ps-G (M² Q* ΨB V D) D14 D30 Hi Lunel Ω ω 1 Rusch Ed1455 Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G
interl.| hic et in futuro
o Domine bene11 prosperare ¦
11 bene Ps-G (R I M² Q* ΨB V D) D14 D30 Hi Lunel Ω ω 1 Rusch Ed1455 Ed1530 Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G
interl.| AUGUSTINUS. Prospera iter redeuntibus quia nobis tu via
interl.| id est his salvatis salva alios
marg.| O DOMINE  SALVUM. Ecce desiderium magne petitionis.   Salvum de clade seculi.   prosperare ut dolores isti vertantur in eterna gaudia.
Numérotation du verset Ps. 117,26 
benedictus
interl.| maledictus qui in suo nomine venit
marg.| BENEDICTUS. CASSIODORUS. Quarto frequentari atria Dei suadet de adventu Christi gaudens.
qui venit12
12 venit Ps-G (K ΨB D) Hi ² (super rasur.) Ω ω 1 Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] venturus es ΦP² D14 ² (super rasur.) D30 , venturus est Ps-G (R F I L U V) D14 *Hi* Lunel , venturus Ps-G ( M Q W ΦRGVP* G ).
interl.| vel : venturus est
in nomine Domini.
marg.| BENEDICTUS  QUI  VENIT. AUGUSTINUS. Maledictus qui in suo ; unde Dominus in evangeliod : «Ego veni in nomine Patris mei et non accepistis me». Si alius venerit in nomine suo illum accipietis qui erit maledictus.
d Io. 5, 43.
marg.| CASSIODORUS. Benedictus . Laus de adventu et, o reliqui Christiani, nos maiores quasi sacerdotes   benediximus vobis quod multum prodest quia   de domo id est Ecclesia catholica unde baptismus et omnis benedictio, immo   Deus dominus benedixit vos   et illuxit fugans tenebras peccati et vos iam benedicti.   Constituite diem sollemnem custodientes diem qui honori Dei sacratus est.   A cornu altaris . Ad litteram ut communicent corpori Christi ut in festis solet vel constituite mente tendentes ad cornu id est ad potestatem altaris id est sacramenti undee : «introibo ad altare Dei».   Ego autem pro me dico Deus meus.   Confitebor tibi. Hic versus supra sed et hic quia leta confessio post beneficia.
e Ps. 42, 4.
Numérotation du verset Ps. 117,XXV 
Benediximus vobis de domo Domini ¦
interl.| quasi in persona sacerdotum minoribus loquitur
marg.| De domo Domini id est Ecclesia catholica ; hec est terra sancta de qua Dominus ad Moysen : «Tolle calciamenta de pedibus tuis». Terra enim in qua stas terra sancta est hec est terra bona in evangelio que profert fructum tricesimum sexagesimum centesimum in qua stare debemus erecti utique ad celestia non iacere graves terrenorum torpore solventes calciamenta de pedibus nostris, id est opera mortua de affectibus nostris.
Numérotation du verset Ps. 117,27 
Deus
interl.| cui latria
Dominus
interl.| cui dulia
et illuxit nobis.
Numérotation du verset Ps. 117,XXVI 
Constituite diem sollemnem
interl.| nativitatis et resurrectionis dominice
in condensis ¦
interl.| non tepide sed in frequentationibus virtutum vel hominum
marg.| CONSTITUITE  DIEM  SOLLEMNEM. AUGUSTINUS. Magni qui excedunt, qui mente Verbum apud Deum contigunt, parvulis se contemperant, eos benedicunt de interiori domo Dei ubi laus in secula seculorum. Sed quid inde nuntiatur hoc quod Dominus qui venit in nomine Domini quem reprobaverunt edificantes Deus est equalis Patri et illuxit non ut quod credimus intelligeremus et vobis nuntiaremus ut autem et vos intelligatis.   constituite diem sollemnem in condensis id est frequentationibus. « In voce exultationis et confessionis sonus epulantis. Ambulando in loco tabernaculi admirabilis   usque ad domus Dei »f.
f Ps. 41, 5.
marg.| AUGUSTINUS. Constituite diem sollemnem . Id est eius desiderio assidue quisque se affligat donec ad superni sacrificii altitudinem id est ad eterna gaudia attingat.
marg.| DIEM  SOLLEMNEM. In veteri lege Pascha Pentecoste Scenophegia tres precipue sollemnitates in quibus preceptum ut nemo vacuus in conspectu Domini appareret. Vacuus est qui in se Christum non habet qui est fundamentum quod nemo mutare valet. Inde est quod illis tribus sollemnitatibus fidelis populus nummum offert manuali oblatione interiorem significans. In nummo enim nomen et imago regis. Quisque ergo spiritualiter nummum offerat ut nomen regis id est Christi in se habeat a Christo christianus dictus. Et imaginem id est animam lumine vultus. eius insignitam Deo exhibeat.
usque ad cornu13 altaris.
13 cornu Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D14 D30 Hi Lunel ω1 Rusch cum Ps-R ] cornua Ps-G (R L)
interl.| id est usque ad interiorem domum Dei de qua vos benediximus ubi sunt altaris excelsa
marg.| CORNU  ALTARIS. CASSIODORUS. Vel per altare intelligitur sacramentum corporis et sanguinis. Cornu altaris est potestas id est virtus ipsius sacramenti. Multi enim sumunt sacramentum et non rem ut mali. Boni vero sacramentum et rem sacramenti percipiunt que est spiritualis caro Christi de qua ipse ait. Si quis non manducaverit carnem meam et non biberit sanguinem meum non habet vitam eternam.
marg.| Vel altare intelligitur mens hominis unde in lege preceptum fuit fieri altare quadrangulum et concavum. Ideo quadrangulum quia mens humana quatuor virtutibus muniri debet prudentia iustitia fortitudine temperantia. Eadem debet esse concava ad recipiendum Verbum Dei atque ignem dilectionis. Tumor enim infusa repellit unde in Levitico preceptum est vesiculam gutturis et plumam proiici quando turtur vel columba offertur vesicula inflationem superbie significat plume inanes inquisitiones sublimium hec ergo proiice ut sis altare concavum.
marg.| USQUE  AD  CORNU  ALTARIS. AUGUSTINUS. Eundo usque ad eminentiam mentis que est altare id est ad contemplationem dicentes Deus meus es tu.
Numérotation du verset Ps. 117,28 
XXVII
Deus meus
interl.| non strepitu verborum hec dicentur sed ipsa dilectio est vox ista
es tu
interl.| non aliud
et
interl.| quicquid alii ego
confitebor tibi ¦ Deus meus es tu14
14 es tu²] ÷ es tu bis | D14 cum restitutione Edmaior.
marg.| DEUS  MEUS  ES  TU. Et ut apertius dicamus istorum verborum hic est sensus. Non sufficiat in terra iste dies festus quo agnus occisus est sed constituatur in frequentationibus quousque perveniatur mentibus exaltatis ad interiorem eius deitatem ubi laudes cantabimus ita Deus meus est tu et #confitebor tibi et confitebor tibi quoniam exaudisti. Itaque sicut cepit laudem ita terminat. Confitemini Domino ab initio quod deservimus in finem quo redimus non est quod salubrius delectetur quam laus Dei.
et exaltabo te.
Numérotation du verset Ps. 117,XXVIII 
Confitebor tibi quoniam exaudisti me ¦ et factus es15 mihi in salutem.
15 es Ps-G D30 Hi Lunel ω1] ê D14, est Rusch
Numérotation du verset Ps. 117,29 
XXIX
Confitemini
interl.| et sicut ego ita et vos sicut monui a principio
Domino quoniam bonus ¦ quoniam in seculum misericordia eius.


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 117), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 02/02/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_117)
Signaler un complément d'information

Notes :