Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

Psalmus 126

Numérotation du verset Ps. 126,1

¶Canticum graduum Salomonis.

¶Codd. : (Ps. 126) Hi D14 D30 Ω ^F Rusch Ps-G | Salomonis] om. Ω ^F, + Vox Christi de futura Ecclesia D30

Numérotation du verset Ps. 126,I

Nisi Dominus edificaverit domum¹ ¦

¹ domum Ps-G ] domus Ω ^F (hapax)

in vanum laboraverunt

qui edificant eam.

Numérotation du verset Ps. 126,II

Nisi Dominus custodierit civitatem ¦

frustra vigilat² qui custodit eam³.

² vigilat Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D14 D30 Ω ^F Ω^P Rusch cum Ps-H] vigilavit Ps-G , vigilant Ψ^B* cum Ps-R |

³ eam Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D14 D30 Ω ^F Ω^P Rusch cum Ps-R (custodiunt) Ps-H] om. Ps-G |

Numérotation du verset Ps. 126,2 III

Vanum est vobis

ante lucem

surgere ¦

surgite⁴

⁴ surgite Ps-G ( M ² Φ^VP K² V D) Hi D14 D30 Ω Ω ^F Ω^P Rusch Ed1530 ... Clementina cum Ps-R ] surgere Ps-G

postquam

sederitis

qui manducatis panem doloris.

Numérotation du verset Ps. 126,IV

Cum dederit dilectis suis somnum ¦

Numérotation du verset Ps. 126,3

ecce hereditas Domini

filii

merces⁵ fructus ventris.

⁵ merces Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D14 D30 Ω ^F Ω^P Rusch Ps-R (nonnulli codd. et edd. )] mercis Ps-R Ps-G

Numérotation du verset Ps. 126,4 V

Sicut sagitte

in manu

potentis ¦

ita filii excussorum.

Numérotation du verset Ps. 126,5 VI

Beatus

vir⁶

⁶ vir] om. Ω ^F cum Ps-α² Ps-Med

qui implevit⁷ desiderium suum ex ipsis ¦

⁷ implevit Ps-G ( plerique codd. Ω ^F edd. ) D14 D30 Ω ^F Ω^P Δ Rusch cum Ps-R (nonnulli codd. et edd. )] implebit Ps-R Ps-G Hi

non confundetur

cum loquetur⁸ inimicis suis

⁸ confundetur... loquetur Ps-G ( F² Ψ B ² V D ) D14 D30 Hi Ω Ω^P Δ Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] confundentur... loquentur Ps-G Cor2 (hebr. et Ieron. et nt. et grecus... non est ibi in singulari)

in porta.

Psalmus 126

Numérotation du verset Ps. 126,1

¶Canticum graduum Salomonis^A.

^A ¶Codd. : (Ps. 126) Hi D14 D30 Ω ^F Rusch Ps-G | Salomonis] om. Ω ^F, + Vox Christi de futura Ecclesia D30

^interl.| id est letitia de ascensu scilicet de edificatione et provectu Ecclesie quam Christus edificavit

^marg.| CANTICUM GRADUUM. CASSIODORUS. Octavus gradus in figura novi testamenti quod octonario numero signatur ubi agitur de edificatione domus Dei id est Ecclesie per verum Salomonem facta id est per Christum qui est verus pacificus qui fecit utraque unum et in se lapide angulari Ecclesiam de duobus parietibus Iudeorum et gentium construxit.

^marg.| AUGUSTINUS. Hic additur Salomonis quia is edificavit templum in figura pacifici Christi qui edificavit Ecclesiam de duobus parietibus ne ergo acciperes illum salomonem ait : nisi Dominus edificaverit. In hoc spes ponenda sed in nullo hominum quia et ille Salomon cecidit qui templum edificavit.

^marg.| CASSIODORUS. Primo monet quomodo ascendentes se habere debeant scilicet ut discant quod edificatio et custodia non nisi a Deo est. Et exaltatio in futuro non est nisi post humiliationem. Secundo dicit que sit hereditas et quomodo collecta ibi. Ecce hereditas.

Numérotation du verset Ps. 126,I

Nisi Dominus edificaverit domum¹ ¦

¹ domum Ps-G ] domus Ω ^F (hapax)

^interl.| AUGUSTINUS. Dominus Christus edificat sine quo operante interius frustra laborant predicatores foris loquentes ministri edificationis et custodes edificatorum domus est populus Dei templum Dei et civitas Dei

^marg.| NISI DOMINUS EDIFICAVERIT. CASSIODORUS. Quasi iam venit Iesus de captivitate reduxit iam civitas edificatur Hierusalem sed discant ascendentes quod edificatio et custodia non nisi a Deo et exaltatio non nisi post humiliationem in futuro et si enim leti de gratia novi testamenti tamen in tanto munere non est presumendum alicui.

^marg.| DOMUM. AUGUSTINUS. Ad hanc ascendit omnis qui proficit. Cadit ab hac omnis qui deficit amando Deum ascendis amando seculum cadis. Sunt enim ista cantica amantium et quodam desiderio sancto flagrantium.

in vanum laboraverunt

^interl.| CASSIODORUS. quia neque qui plantat neque qui rigat est aliquid sed qui incrementum dat Deus

^marg.| LABORAVERUNT. AUGUSTINUS. Omnes in hac edificatione laborant qui in Ecclesia predicant verbum Dei.

qui edificant eam.

Numérotation du verset Ps. 126,II

Nisi Dominus custodierit civitatem ¦

^interl.| idem quod domus

^marg.| CIVITATEM. CASSIODORUS. De domo ad civitatem transit ut nec in singulis nec in munita collectione sit presumptio. Et quamvis domus et civitas secundum methaphoram que de diversis inducitur sint diversa una tamen est Ecclesia quam utraque significat.

frustra vigilat² qui custodit eam³.

² vigilat Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D14 D30 Ω ^F Ω^P Rusch cum Ps-H] vigilavit Ps-G , vigilant Ψ^B* cum Ps-R

³ eam Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D14 D30 Ω ^F Ω^P Rusch cum Ps-R (custodiunt) Ps-H] om. Ps-G

^interl.| et

Numérotation du verset Ps. 126,2
III

Vanum est vobis

^interl.| quasi diceret vanus est labor et custodia civitatis nisi Dominus opertur

ante lucem

^interl.| Christum

^marg.| ANTE LUCEM. AUGUSTINUS. Si surgitis antequam lux surgat lux est Christus post quem surgendum est non ante ut ille facit qui se ei preponit volens hic esse altus ubi ille humilis fuit ut et filii Zebedei sed resurrectio id est exaltatio sequitur sessionem id est humiliationem ut lux nostra Christus post mortem surrexit altus.

surgere ¦

^interl.| confidere in se

^interl.| surgere est exaltari securos esse

surgite⁴

⁴ surgite Ps-G ( M ² Φ^VP K² V D) Hi D14 D30 Ω Ω ^F Ω^P Ed1455 Rusch Ed1530 ... Clementina cum Ps-R ] surgere Ps-G

^interl.| autem

postquam

^interl.| id est post humiliationem

sederitis

^interl.| per acta sessione

^marg.| SEDERITIS. Sessio aliquando significat honorem iudicandi hic autem humiliationem.

qui manducatis panem doloris.

^interl.| non dico sedere ad manducandum vel gaudendum sed ad humiliandum, unde subdit : qui manducatis panem doloris

^marg.| MANDUCATIS PANEM DOLORIS. AUGUSTINUS. Manducat panem doloris qui gemit in hac peregrinatione id est in valle plorationis de afflictione se reficit dicens facte sunt mihi lacrime mee panes die ac nocte.

Numérotation du verset Ps. 126,IV

Cum {t. 2 : Erfurt, f. 314rb ; facsim., p. 627b} dederit dilectis suis somnum ¦

^interl.| AUGUSTINUS. quando hoc erit post mortem surgent dilecti Dominus post mortem exaltatus est ergo et tuam exaltationem post mortem spera

^marg.| SOMNUM. CASSIODORUS. Mortem temporalem in qua secura pausatio.

Numérotation du verset Ps. 126,3

ecce hereditas Domini

^interl.| quasi qui sunt delicti filii qui sunt fructus ventris his tunc erit hereditas merces id est vita eterna

^marg.| ECCE HEREDITAS. CASSIODORUS. Secundo que hereditas et quomodo collecta. Quasi dilecti post somnum surgent.

filii

^interl.| scilicet

^interl.| ecce

merces⁵ fructus ventris.

⁵ merces Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Hi D14 D30 Ω ^F Ω^P Rusch Ps-R (nonnulli codd. et edd. )] mercis Ps-R Ps-G

^marg.| FRUCTUM VENTRIS. AUGUSTINUS. Venter Ecclesie ut Eva in dolore parturit filios bonos et malos ut Rebecca geminos. Boni vero sunt fructus ventris ut Iacob dilectus matri. Eorum est merces resurgere post sessionem letari post panem doloris modo ergo dolor et gemitus sed in resurrectione hereditas tunc apparebit partus Ecclesie tunc qui fuit videbitur. Vel filii « nati ex aqua et Spiritu »^a sunt hereditas qui sunt merces reddita Christo homini qui est fructus uteri virginalis quia omnes acquisivit per obedientiam passionis ; unde^b : «Postula a me et dabo tibi gentes hereditatem tuam».

^a Cf. Io. 3, 5.

^b Ps. 2, 8.

Numérotation du verset Ps. 126,4
V

Sicut sagitte

^interl.| quasi quomodo collecti sunt filii

^interl.| celeriter omnia transeuntes et sine errore ferientes

^marg.| SICUT SAGITTE. AUGUSTINUS. Sed unde facta est tanta hereditas ? quia potens Dominus dum fortiter sagittas apostolos de arcu sacre Scripture excussit usque ad fines terre pervenerunt ille excusse sic sunt autem filii excussorum quomodo illi excussi .

in manu

^interl.| alicuius

potentis ¦

^interl.| hominis

ita filii excussorum.

^marg.| FILII EXCUSSORUM. AUGUSTINUS. Filii apostolorum quibus dictum est excutite pulverem de pedibus vestris sed ita videntur dicendi excutientes non excussi verum et quod excutitur ut pulvis excussum dicitur et unde excutitur ut vestis. Vel excuti dicitur aliquid ut saccus ut exeat quod intus latebat prophete ergo clausa continentes sacramenta excussi sunt a predicatoribus accedente eorum diligentia et Domino aperiente abscondita prodierunt aperta. Sicut illud Isaie : cognovit bos possessorem suum et asinus presepe domini sui Israel autem me non cognovit. Hoc involutum predicatorum aliquis excutiens dixit. Venit bos triturans de gente Iudeorum quia inde triturantes apostoli. Omnis enim qui predicat verbum Dei #movem obiurgat terret triturat aream et vobis implet officium. Asinus vero est populus veniens de gentibus ut insideat ei Christus significatus in evangelio per pullum asine cui nullus insederat quia ad eum nec lex missa nec propheta utrique autem populo Christus appositus est in presepio id est utrique cibus est in altari. Ecce qualiter illud involutum excussum est. Ideoque prophete dicuntur excussi quibus excussis generati sunt apostoli et ita apostoli excussorum sunt filii qui manu Dei missi sunt usque ad fines terre.

Numérotation du verset Ps. 126,5
VI

Beatus

^interl.| apostoli filii prophetarum sunt missi a manu Dei

^interl.| AUGUSTINUS. qui enim plenus est seculi desiderio non est quo intret quod illi predicaverunt

vir⁶

⁶ vir] om. Ω ^F cum Ps-α² Ps-Med

^interl.| est ille

qui implevit⁷ desiderium suum ex ipsis ¦

⁷ implevit Ps-G ( plerique codd. Ω ^F edd. ) D14 D30 Ω ^F Ω^P Δ Rusch cum Ps-R (nonnulli codd. et edd. )] implebit Ps-R Ps-G Hi

^interl.| sagittis

non confundetur

^interl.| non erubescet qui in Christo loquitur et eius honorem querit non suum

cum loquetur⁸ inimicis suis

⁸ confundetur... loquetur Ps-G ( F² Ψ ^B ² V D ) D14 D30 Hi Ω Ω^P Δ Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] confundentur... loquentur Ps-G Cor2 (hebr. et Ieron. et nt. et grecus... non est ibi in singulari)

^interl.| hereticis

in porta.

^interl.| in Christo

^interl.| in communi

^interl.| ut omnes noverint quid loquatur

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ps. Psalmus 126), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 11/10/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=26&chapitre=26_126)

Signaler un complément d'information

Notes :

<26. Psalterium>

Psalmus 126

<26. Psalterium>

Psalmus 126