Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa magna

Biblia communis

Psalmus 101

Numérotation du verset Ps. 101,1

¶Oratio pauperis

¶Codd. : (Ps. 101) D30 Ω ^D Δ (Ω ^K K111 ω¹ ω² NAL3255 T77 T79 Fi Bo) Ω ^F Ω^P P10525 Bari1 Bari3 P15613 Rusch Ps-G

cum anxiaretur¹

¹ anxiaretur Ps-G ( W V ) Ω ^D Ω^SF Rusch ] anxius fuerit Ps-G D30

et in conspectu Domini²

² in conspectu Domini Ps-G (V) Rusch Clementina cum Ps-R (H S) Ps-α Ps-γ Ps-Moz ] coram Domino Ps-G D30 Ω ^D Ω cum Ps-R

effudit³ precem suam⁴.

³ effudit Ps-G ( Q V ) Ω ^D Ω ^F Rusch ] effuderit Ps-G Ω ^MS D30 |

⁴ suam Ω ^M Ω ^D Ps-G ] om. Ω^SF, + Vox Christi Ecclesie cum ascendisset Christus ad Patrem D30 |

Numérotation du verset Ps. 101,2 I

Domine exaudi orationem meam ¦

et clamor meus

ad te veniat.

Numérotation du verset Ps. 101,3 II

Non avertas⁵ faciem tuam

⁵ avertas] advertas Bari3

a me ¦

in quacumque die tribulor

inclina ad me

aurem tuam.⁶

⁶ <divisio.> me ¦... tribulor Ω^S P10525 P10525 P15613 Δ Bari1-3 ] me... tribulor ¦ Ω ^F

Numérotation du verset Ps. 101,III

In quacumque die invocavero te ¦

velociter exaudi me.

Numérotation du verset Ps. 101,4 IV

Quia defecerunt sicut fumus

dies mei ¦

et ossa mea

sicut cremium⁷

⁷ cremium Ps-G (Φ^RGV Ψ^B V ) D30 P10525 Ω ^D Ω Δ P10525 P15613 Ω ^K Bari1-3 edd. Rusch ] gremium Ps-G

aruerunt.

Numérotation du verset Ps. 101,5 V

Percusssus sum⁸

⁸ Percusssus sum Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P10525 Ω ^D Ω Δ P15613 Ω ^K K111 Bari1-3 Rusch cum Ps-R ] Percussum Ps-G ( Edmaior. ), Percussum est Ps-G (Edminor.) cum Ps-αγδ Ps-Moz ^C

ut fenum

et aruit

cor meum ¦ quia oblitus sum

comedere

panem meum.

Numérotation du verset Ps. 101,6 VI

A voce gemitus mei ¦ adhesit os meum

carni mee.

Numérotation du verset Ps. 101,7 VII

Similis factus sum pelicano solitudinis ¦

factus sum⁹ sicut nycticorax

⁹ factus sum D30 P105 25 Ω ^D Ω ^M Ω ^F Ω^P ω 1 Ω ^K K111 P15613 NAL3255 T77 T79 Fi Bari1-3 Rusch ] factus ω² , et praem. Ω^S

in domicilio.

Numérotation du verset Ps. 101,8 VIII

Vigilavi ¦ et factus sum sicut passer solitarius

in tecto.¹⁰

¹⁰ Vigilavi... tecto] om. Ω ^D | <divisio.> Vigilavi ¦ Δ Bari1 ] Vigilavi... passer ¦ Ω^P

Numérotation du verset Ps. 101,9 IX

Tota die

exprobrabant mihi inimici mei ¦

et qui laudabant me

adversum me¹¹ iurabant.

¹¹ adversum me Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P105 25 Ω ^D Ω^SFI Δ Ω ^K K111 P105 25 P15613 Bari1-3 Rusch ] adversus me Ps-G , adversum Ω ^M (hapax)

Numérotation du verset Ps. 101,10 X

Quia cinerem tamquam panem manducabam¹² ¦

¹² manducabam Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω ^D Ω Δ Ω ^K K111 P15613 Bari1-3 Rusch cum Ps-R ] manducavi Ps-G ( R F Q Φ^RGV D etc.)

et poculum¹³ meum

¹³ poculum Ps-G D30 Ω^P Δ Ω ^K K111 Rusch ] potum Ps-G (Ψ^B* D) Hi P105 25 Ω ^D Ω P15613 Bari1 Bari3 Clementina cum Ps-R

cum fletu miscebam.

Numérotation du verset Ps. 101,11 XI

A facie ire¹⁴

¹⁴ ire Ps-G (I V Ψ^B) D30 P105 25 Ω ^D Ω^SFP Ω ^K² K111 P105 25 P15613 T77 T79 Fi* Bo Bari1-3 Rusch cum Ps-R (nonnulli codd.)] + et Hi Ω ^K* ω 1 ω² NAL3255 Fi² Clementina Ps-G cum Ps-R , + tue Ω ^D

indignationis tue ¦

quia elevans allisisti me.¹⁵

¹⁵ allisisti P105 25 Bari3 Rusch ] allixisti Bari1 P15613, adlisisti Ps-G

Numérotation du verset Ps. 101,12 XII

Dies mei

sicut umbra declinaverunt ¦

et ego sicut fenum arui.

Numérotation du verset Ps. 101,13 XIII

Tu autem Domine

in eternum permanes ¦

et memoriale tuum

in generatione¹⁶

¹⁶ generatione Ps-G (M W Φ U V D) D30 Hi P105 25 Ω ^D Ω Δ Ω ^K K111 P105 25 Bari1-3 P15613 Rusch ] generationem Clementina Ps-G

et generationem.

Numérotation du verset Ps. 101,14 XIV

exsurgens¹⁷

¹⁷ exsurgens D30 Hi Correc2 (hebr. et antiq. et Ieron. non interponunt Domine neque grecus similiter) Δ Ω^P ² ( al. m. ) Ω K K111 Bari3 ] + Domine P10525 Ω ^D Ω^SFP P15613 Bari1

misereberis Sion ¦

quia tempus miserendi eius

quia venit tempus.

Numérotation du verset Ps. 101,15 XV

Quoniam placuerunt servis tuis

lapides

eius ¦

et terre eius

miserebuntur.

Numérotation du verset Ps. 101,16 XVI

Et timebunt gentes

nomen tuum Domine¹⁸ ¦

¹⁸ tuum Domine Ps-G ( cett. codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω D Ω^P Δ Ω K K111 P10525 Bari1-3 P15613 cum Ps-R ] Domini Ps-G ( R F C I M* Q W Φ G² K ) cum hebr. LXX Ps-H Ps-γ Ps-Med, Correc2 (hebr. et grecus et antiq. et Ieron. sic habent, non est ibi TUUM DOMINE )

et omnes reges terre gloriam tuam.

Numérotation du verset Ps. 101,17 XVII

Quia edificavit¹⁹

¹⁹ edificavit Ps-G (F M Ψ^B ) P10525² ( in ras. ) Ω ^D Ω Ω ^K K111 ω 1 Ω2 NAL3255 T77* Fi Bo P15613 Bari1 Rusch ] – bit D30 Hi T77² T79 Ps-G

Dominus Sion ¦ et videbitur

in gloria sua.

Numérotation du verset Ps. 101,18 XVIII

Respexit

in orationem humilium ¦

et non sprevit

precem²⁰ eorum.

²⁰ precem D30 Ω ^D Ω^S Ω ^K ω 1 K111 15613 P10525 Bari1-3 ] preces Ω ^F Bo , precê cett.

Numérotation du verset Ps. 101,19 XIX

Scribantur ²¹

²¹ Scribantur Ω ^D ω 1 ω² Ω ^M Ω ^F Ω^P P10525 P15613 etc Scribentur Ω^S Bari1-3# , Scribatur Correc2 (hebr. et grecus habent SCRIBATUR HEC femineum substantivatum in singulari)

hec

in generatione altera ¦ ²²

²² generatione altera D30 Hi Ω ^D Ω^P K111 ω 1 Ω ² Ω ^K NAL3255 T77 T79 Bo Bari1-3 P15613 Rusch ] generationem alteram Ps-G | <divisio.> hec⁺ ω 1 (hapax)

et populus

qui creabitur

laudabit Dominum.

Numérotation du verset Ps. 101,20 XX

Quia

prospexit

de excelso sancto suo ¦ Dominus

de celo in terram aspexit.

Numérotation du verset Ps. 101,21 XXI

Ut audiret gemitus²³ compeditorum ¦

²³ Ut P15613 Bari3 etc Et Bari1 (hapax) | -gemitus Ps-G ( Ψ B V D ) D30 Hi Ω D Ω K K111 Ω T77 T79 Bo P10525 Bari1-3 P15613 Rusch Ed1530 Clementina ] gemitum Correc2 (hebr. et antiq. et Ieron. habent GEMITUM et grecus similiter) Ω (-tû in ras. ω² ) NAL3255 Fi (-tû) Ps-G

ut solveret²⁴

²⁴ ut solveret Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P10525 Ω^P Ω K111 NAL3255 T77 79 Fi Rusch ] ut solvat Ps-G , et solveret Ps-G ( W V ) Ω ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S P15613 Bo cum Ps-R (H* S B D)

filios

interemptorum.

Numérotation du verset Ps. 101,22 XXII

Ut annuntient²⁵

²⁵ Ut annuntient Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Hi P105 25 Ω ^D Ω Δ Bari3 P15613 Rusch Clementina cum Ps-R ] Ut annuntiet Ps-G , Et annuntient Ω ^K* Bari1

in Sion

nomen Domini ¦

et laudem eius²⁶

²⁶ eius Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 P10525 Ω D Ω Δ Bari1-3 P15613 Rusch Clementina cum Ps-R ] suam Ps-G

in Hierusalem.

Numérotation du verset Ps. 101,23 XXIII

In conveniendo

populos in unum’

et reges ¦

ut serviant Domino²⁷.

²⁷ <divisio.> § XXIII unum’ et reges ¦ ω 1 ω² , unum ¦ et reges Hi Ω ^D Ω ^FSP P10525 Bari1-3 P15613 NAL3255 T79, unum et reges ¦ D30 P10525Fi Bo, om. T77

Numérotation du verset Ps. 101,24 XXIV

Respondit

in via

virtutis sue²⁸ ¦

²⁸ sue P10525 Bari3 P15613 Ps-G Ps-R] tue Φ^G* Bari1, eius Ps-γ

paucitatem

dierum meorum nuntia mihi.

Numérotation du verset Ps. 101,25 XXV

Ne revoces me in dimidio dierum meorum ¦

in generatione²⁹ et generationem anni tui.

²⁹ generatione et generationem Ps-G ( M Q ² W U K Ψ B V ) D30 Hi P10525 Δ Ω^SFP P10525 Bari1-3 P15613 Rusch ] generatione et generatione Ps-G ( C I Φ^RGV D ) Ω ^D Ω ^M cum Ps-α Ps-Med, generationem et generationem Clementina Ps-G

Numérotation du verset Ps. 101,26 XXVI

Initio

tu Domine

terram fundasti ¦ et opera manuum tuarum³⁰ sunt celi.

³⁰ tuarum P105 25 ( in ras. ?) Bari1-3 Ps-G ] eius cacogr . P15613

Numérotation du verset Ps. 101,27 XXVII

Ipsi peribunt

tu autem permanes ¦ et omnes sicut vestimentum³¹ veterascent³².

³¹ vestimentum P10525 Bari1 P15613 ] + tuum Bari3 |

³² veterascent Ps-G (V D) D30 Hi P105 25 Cor2 Ω ^D Ω ^M Ω ^F Ω^S Δ Bari1-3 P15613 Rusch edd veterescent Ps-G Ω^S Correc2 (alii) |

Numérotation du verset Ps. 101,XXVIII

Et sicut opertorium mutabis eos et mutabuntur ¦

Numérotation du verset Ps. 101,28

tu autem

idem

ipse es’ ³³

³³ <divisio.> es’] es P105 25 P15613 Bari1-3#

et anni tui non deficient.

Numérotation du verset Ps. 101,29 XXIX

Filii servorum tuorum

habitabunt ¦

et semen eorum in seculum

dirigetur.

Psalmus 101

Numérotation du verset Ps. 101,1

^prol.|

^marg.| {191.905C} Domine, exaudi orationem meam. Titulus: Oratio pauperis cum anxiaretur, et in conspectu Domini effudit precem suam. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Iste est quintus psalmus penitentie, et quartus qui oratio dicitur; pauper vero de quo agit titulus Christus est, qui cum esset dives Deus apud Deum, per quem et omnia facta sunt (Io. 1), factus est pauper, secundum formam servi (2Cor. 8), sed pauperior est in membris, quorum egestati suam abdidit paupertatem, ut eis suas communicaret divitias. Ubi enim se preparavit membra ditavit, in quibus etiam penitentes quos in se transfiguravit, id est in quorum {191.905D} persona loquens dicit: Cinerem tamquam panem manducabam. Non enim in ea egestate erat, ut hec in sua persona dicere posset, sed in membris. Ecce quomodo contemperatur tam ima tam alto, id est unione vocis coniunguntur membra capiti. Sicut enim sunt duo in carne una, sic et in voce una. Sicut etiam a propheta Isaia sponsus et sponsa dicitur his verbis: Sicut sponsum alligavit in mitram, et sicut sponsam induit me ornamento^a. Sponsus dicitur propter caput, et sponsa propter corpus dicitur. Nec tamen mutatur vox, vel persona. Christus ergo pauper in nobis et nobiscum et propter nos. Hic orat in persona penitentis suam deiectionem, {191.906C} et causam deiectionis recognoscentis, et a peccatis liberari, atque in pristinum statum restitui petentis. Et est sensus: Psalmus iste est oratio pauperis [ALCUINUS.] id est Christus, qui est pauper et in se, et in membris, 218 in quorum persona loquitur. Oratio dico habita cum anxiaretur. In miseriis, in quas deiectus est per peccatum primi hominis, et ut eas evaderet, effudit precem suam in conspectu Domini, per quem solum liberari potest.^A

^a Is. 61.

^A ¶Codd. : PL191

^marg.| Intentio. [CASSIODORUS.] Monet omnes advertere suam miseriam, et petere Dei misericordiam.

^marg.| Modus : Quatuor sunt partitiones. Prima pars est captatio deprecativa. Secunda flebilis narratio, ibi quia defecerunt. Tertia pars est certitudo impetrandi veniam, ibi tu autem. Quarto dicit quod de sua {191.906D} brevitate transeat ad eternitatem, ibi respondit ei. Et quia in titulo tria memoravit, scilicet orationem, paupertatem, anxietatem, singula suis locis exsecuturus, ab oratione incipit, dicens:^B

^B ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,2
I

^prol.|

^marg.| Domine, exaudi orationem meam. [CASSIODORUS.] Ecce oratio, deinde repetit: Et clamor meus. Ecce oratio crevit in clamorem, ad te veniat. Non obstet mihi nubes peccatorum, que iniquis obsistit. Unde Ieremias: Opposuisti nubem ne transeat oratio (Thren. 3). [AUGUSTINUS.] Ideo autem geminatur oratio, quia in geminatione ista affectus penitentis ostenditur. Et {191.907A} est hic figura epimone, per tres versus, id est crebra repetitio sententie.^C

^C ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,3
II

^prol.|

^marg.| Non avertas etc. Et quia oro et clamo, da aurem, da faciem presertim, quia tribulor, et invoco. Et hoc est quod sequitur: Non avertas a me penitente, sed a peccatis, faciem tuam. [CASSIODORUS.] Respuis quidem iniquorum munus, sed non penitentiam devotorum. Inclina ad me [AUGUSTINUS.] id est mihi humili, aurem tuam in quacumque die tribulor. Hoc ideo dicit, quia in membris, non uno tantum, sed omni tempore tribulatur etc. ^D

^D ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,III

^prol.|

^marg.| {191.907B} Velociter exaudi me [CASSIODORUS. ALCUINUS.] quia non iam terram terrenus, sed celum redemptus peto. Cui desiderio dicis, adhuc te loquente dicam: Ecce adsum. Exaudi dico, in quacumque die invocavero te. Hoc ideo dicit, quia in omnibus fidelibus et in omni tempore invocat.^E

^E ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,4
IV

^prol.|

^marg.| PARS 2. Quia defecerunt. [CASSIODORUS. ALCUINUS.] Secunda pars, in qua est flebilis narratio, in qua exponitur que paupertas, et que tribulatio sit ei: unde clamet iam aperit. quasi¹ : Ideo clamo, quia defecerunt {191.907C} dies mei [AUGUSTINUS. HIERONYMUS. CASSIODORUS.] id est non lux ista visibilis, scilicet illuminatio eris a sole, sed tempora vite mee. Defecerunt dico, sicut fumus, id est propter elationem superbie. Elato enim Adam, dies deficiunt. Et ossa mea sicut cremium aruerunt, id est anime virtus et fortitudo contracta est. Miseria pium iudicem movere potest: hic notatur paupertas.

¹ quasi] + dicat PL

^marg.| Vel ita: Et ossa mea [AUGUSTINUS.] id est fortes qui carnes portant, id est infirmos, sicut in frixorio confrixa sunt, alia littera. Eorum quippe frixorium sunt omnes qui scandalizantur, tantum enim frigitur iustus et bonus, quantum amat. Unde Apostolus: Quis infirmatur, et non infirmor? et quis scandalizatur, et ego non uror? (2Cor. 2)

^marg.| Vel ita: [CASSIODORUS.] Et ossa mea sicut in frixorio confrixa sunt, id est {191.907D} fortitudo animi recordatione peccatorum, quasi frixa contrahitur, vel timore iudicii. Confrixa sunt ossa mea. Iam enim frigitur homo, dum timet se arsurum.^F

^F ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,5
V

^prol.|

^marg.| Percussus sum [AUGUSTINUS.] id est mortalis factus sum in Adam, a quo propagata est miseria, ut fenum. Bene hoc dicit, quia omnis caro fenum ^b. Fenum quippe viret, sed percussum facile sentit iniuriam: sic hominis caro in lege Dei virens, ab eadem succisa arescit. Et aruit cor meum sterilitate {191.908A} peccati. [AUGUSTINUS.] Sed unde hoc contigit? quia oblitus sum comedere panem meum, id est verbum Dei custodire, quia preceptum quod Deus dedit, omisit, et bibit venenum serpentis, consentiendo eius maligne persuasioni. Sed modo crucifixo Domino, redit commemoratio, et comedit panem qui de celo descendit (Io. 6). Nota quod ait, oblitus sum; natura enim peccantium ostenditur [CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] quia, dum peccatum appetitur, contemplatio Dei non habetur. Quapropter? Quia oblitus sum, nunc gemo, non pro terrenis, sed pro eternis, et pro aliis, qui de terrenis gemunt.^G

^b Is. 40.

^G ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,6
VI

^prol.|

^marg.| {191.908B} A voce gemitus mei. [AUGUSTINUS.] Non illorum qui de terrenis, non de spiritualibus gemunt, quos iste gemit. Gemunt enim illi, et gemit iste; sed aliter illi, aliter iste. A voce, inquam, gemitus mei adhesit os meum, vel adheserunt ossa mea, carni mee, id est per gemitum talem patet quod adherent ossa carni, id est fortes infirmis, portando infirmitatem eorum. Unde Apostolus: Nos firmi debemus infirmitatem infirmorum portare (Rm. 15). Vel aliter potest legi: Oblitus sum comedere panem meum, id est servare preceptum Dei. Et hoc, a voce gemitus mei, id est a voce diaboli, ex quo est gemitus et miseria mea. Unde: Adhesit os meum carni mee, id est ratio sensualitati consensit.^H

^H ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,7
VII

^prol.|

Numérotation du verset Ps. 101,8
VIII

^prol.|

^marg.| Vigilavi et factus sum sicut passer solitarius [AUGUSTINUS.] vel singularis, vel unicus; in tecto, vel in domicilio. Tres aves, et tria loca hic distinguuntur. Aves: pellicanus, nycticorax et passer; loca: solitudo, parietina et tectum. Et dicitur pellicanus in solitudine, nycticorax in parietinis, passer in tecto. Pellicanus avis est que in solitudine habitat. Nycticorax, que est vigil et teter corvus noctis, habitat in parietinis, que vulgo dicuntur ruine, ubi parietes stant sine tecto, ubi habitat nycticorax avis, que noctem amat. Passer tecta amat. Unus homo autem {191.908D} vel plures possunt habere personam trium avium, tria vero loca tria sunt genera hominum. Est enim solitudo, ubi Christiani non sunt, nec fuerunt; parietine ubi fuerunt, sed corruerunt; tectum, ubi fuerunt, nec ceciderunt, manentes in domo. Verus ergo predicator, si venit inter eos, ubi Christiani non sunt, similis est pellicano solitudinis. Si autem venit ad eos qui fuerunt et ceciderunt, est sicut nycticorax in domicilio, vel parietinis, quia nec eorum tenebras deserit, sed vult eos lucrari. Si autem venit ad eos, qui crediderunt, nec ceciderunt manentes in domo Ecclesie, sed tepide agentes, passer est in tecto, et clamat eis qui sub tecto, id est sub {191.909A} carne torpent, cum ille sit super carnem. Unde Dominus in Evangelio dicit: Qui in tecto est, non descendat tollere aliquid (Mt. 24). Et alibi: Quod in aure auditis, predicate super tecta (Mt. 10). Vel per has aves Christus accipitur. Pellicanus dicitur, etsi non certum sit rostro pullos occidere suos, et triduo lugere, tunc rostro sanguinem suum super eos fundere, unde illi reviviscunt. Sic Christus occidit, ut Paulum persecutorem, et sanguine suo vivificat, iuxta illud: Ego occidam, et ego vivere faciam; percutiam et sanabo (Dt. 32). Dicitur autem habitare in solitudine, quod Christo proprie congruit, quia solus de Virgine natus est: post nativitatem vero, venit ad passionem, ubi a ruinis occiditur, id est a Iudeis qui ceciderant excecati. Sed et eos amat Dominus {191.909B} dicens: Pater, ignosce illis, quia nesciunt quid faciunt (Lc. 24). Tunc ideo fuit quasi nycticorax in parietinis, sed qui in passione dormierat, vigilavit in resurrectione, et volando in celum factus est sicut passer singularis in tecto [CASSIODORUS.] id est in celo, ubi interpellat pro nobis. Vel diversa genera penitentium notat per has aves. Pellicano enim avi maciei nimie et solivage comparantur eremite. Nycticoraci vero similatur ille qui a publico remotus, dum alii nocte huius seculi dormiunt vigilat [CASSIODORUS. ALCUINUS.] et sibi querit escas mentis, qui si non inter homines, extra tamen est in alto dicens eis: Qui in nocte dormiunt. Vere passer est ille qui sagax ad alta virtutum fugit, ubi tutus est a laqueis; {191.909C} qui solitarius vel unicus dicitur, propter caritatem que ex multis unum facit. Et dicitur esse in tecto, vel edificio, propter altitudinem fidei, ut non descendat aliquid tollere de domo (Mt. 24).^I

^I ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,9
IX

^prol.|

^marg.| Tota die etc. ² Loquitur hic Christus. quasi³ : Quia occido et vivifico, ideo inimici mei exprobrabant mihi tota die [AUGUSTINUS.] quia peccatores membra mea facio, ut cum dixerunt: Quare magister vester manducat cum publicanis et peccatoribus?^c Et qui laudabunt me ore palam, sed ficte, adversum me iurabant. id est conspirabant. Quare?^J

^c Mt. 19.

^J ¶Codd. : PL191

² + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

³ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,10
X

^prol.|

^marg.| {191.909D} Quia cinerem tamquam panem manducabam, et poculum meum cum fletu miscebam [AUGUSTINUS. ALCUINUS.] id est quia hec genera hominum in membris habere volui, scilicet penitentes qui significantur per cinerem et fletum. Cinis enim et cilicium sunt arma penitentium. [ALCUINUS. CASSIODORUS.] Vel in persona iusti totum accipi potest, quasi⁴ : Ita frigor pro aliis et gemo. Et ad cumulum mali, tota die exprobrabant mihi inimici mei, quos diabolus aliter nequit perdere, arte quadam vult capere; facit enim irrideri penitentes, quasi iurent in eorum detestatione irrisores, qui laudabant eos, dum cum eis erant {191.910A} seculares. Unde subdit: Et qui me laudabant, dum cum eis fruerer seculari vita, adversum me iurabant, id est conspirabant. Quare? quia cinerem [CASSIODORUS. ALCUINUS.] id est reliquias peccatorum, tamquam panem manducabam, id est penitendo consumebam, quia etiam tenuia peccata, id est levia, per penitentiam sunt consumenda. Et poculum meum cum fletu miscebam, etsi hoc ad litteram accipi possit, magis tamen de calice Domini accipiendum est, quem lacryme faciunt dulciorem.

⁴ quasi] + dicat PL

^marg.| Vel ita, quia cinerem, quasi⁵ : Exprobrabant mihi inimici, sed non curabam, quia cinerem tamquam panem manducabam, id est in ipsa deiectione reficiebar; adeo placebat mihi. Et poculum meum, id est temporalem iucunditatem, cum fletu miscebam. Vel poculum, id est {191.910B} desiderium celestis patrie, pro dilatione, cum fletu miscebam, id est cum lacrymis miscui. Vel poculum, id est potum sacrarum Scripturarum, que antiqua recolunt, cum fletu miscebam, dum attendi bona que amisi, et mala que reperi. Hic autem fletus unde mihi est?^K

^K ¶Codd. : PL191

⁵ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,11
XI

^prol.|

^marg.| A facie ire et indignationis. [CASSIODORUS.] Ira est ultio; indignatio in nobis est motio animi, quia indignamur 219 etiam filiis. Ira autem est impetus in puniendo, que in Deum non cadit, sed est anthropopathos. Et est a facie ire tue [AUGUSTINUS.] id est ab instantia vindicte, que in Adam fuit cum qua nati sumus. {191.910C} Hec ira est de propagine iniquitatis de massa peccati. Unde Apostolus: Fuimus et nos natura filii ire (Eph. 2). Et Dominus ait: Ira Dei manet super eos qui non credunt (Io. 3). Non ait veniet, sed, manet, quia non tollitur in qua natus est. Et indignationis tue quam merui actualiter peccando. [GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] Et loquitur hic Ecclesia. Et bene dico a facie ire tue, quia elevans me, in honorem faciendo ad imaginem tuam, qua omnia animalia superamus, gravius allisisti me. Nihil enim habet hanc peccati miseriam, et gehenne, nisi homo. Quod pecus plangit de peccato? que avis timet gehennam ignis eterni? quia nulla est ei participatio beate vite. Ideo nulli sunt stimuli miseriarum. Et vere allisisti, quia^L

^L ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,12
XII

^prol.|

^marg.| Dies mei, qui sunt sicut umbra, id est obscuri et vani [GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] declinaverunt. Sicut umbra, id est quasi inutiles transeunt. quasi⁶ : Quia ego a vero declinavi, similes mihi facti sunt declinantes dies mei, et ego arui quasi fenum, sine rore gratie.^M

^M ¶Codd. : PL191

⁶ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,13
XIII

^prol.|

^marg.| PARS 3 Tu autem, Domine. [CASSIODORUS. ALCUINUS.] Tertia pars, ubi ostenditur certitudo impetrandi veniam. Iam consurgit lapsus ad prophetandum, iam penitens caput relevat. quasi⁷ : [AUGUSTINUS.] Hec ego {191.911A} iusto iudicio tuo patior, sed tu viges, ut liberes qui viguisti, ut me humiliares. Et hoc est: Tu autem, Domine, permanes in eternum. Ergo temporalem servet eternus. Non enim quia ego cecidi, tu senuisti. Viges ad me liberandum, quia viguisti ad me humiliandum. Et memoriale tuum [CASSIODORUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] id est promissum memorabile de te, scilicet reparatio, qua tu nostri, vel nos tui memores sumus. Vel memoriale tuum, id est memoria qua memor nostri es, quia non oblivisceris nostri. Est in generationem presentem, et generationem futuram, quia promissionem habemus vite que nunc est et future (1Tim. 4). Bene dico memoriale, nam^N

^N ¶Codd. : PL191

⁷ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,14
XIV

^prol.|

^marg.| {191.911B} Tu exsurgens ad regnandum [AUGUSTINUS.] qui quasi dormiens distuleras, misereberis prius Sion, id est Iude. Unde apostoli et alii fratres fuerunt, quorum erat cor unum et anima una in Deum (Act. 4). Misereberis dico, quia tempus miserendi eius venit, de quo dicit Apostolus^d: Cum venit plenitudo temporis, misit Deus Filium suum factum de muliere, factum sub lege. Et repetit quia venit tempus acceptabile. Unde^e: Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis. Et nota quod ait: Venit tempus. [CASSIODORUS.] Hoc enim ideo ait, quia omnia ordine voluit fieri Deus, et tempus ad hoc disposuit, ubi opportunitas apte ordinata est. Et {191.911C} vere misereberis Sion.^O

^d Gal. 4, 4.

^e 2Cor. 6.

^O ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,15
XV

^prol.|

^marg.| Quoniam placuerunt servis tuis, id est apostolis, lapides eius, Sion [AUGUSTINUS.] id est prophete firmi placent. Sunt enim in Sion lapides, sunt et non lapides, scilicet pulvis, terra. Unde subdit: Et terre, vel pulveris eius miserebuntur. Lapides placent servis, et ipsi servi miserentur terre. Lapides sunt prophete, ibi premissa est predicatio, inde sumptum est evangelicum officium. Servi ergo, id est apostoli, agnoscunt in lapidibus, id est in prophetis eloquia Dei, et de terra formant imaginem Dei, dum terreni mundantur, quorum miserentur. Sicut {191.911D} ergo de pulvere terre formatus est homo, ita de pulvere ruentium parietinarum Dei imago reformatur (Act. 2). Inde est quod misso Spiritu sancto multi crediderunt eorum qui Dominum crucifixerant; de illo enim pulvere multa millia credentium venerunt, pretia rerum suarum ad pedes apostolorum ponentium (Act. 4). Sed non tantum hoc in Sion factum est, imo venit et alius paries de gentibus. Unde subdit:^P

^P ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,16
XVI

^prol.|

^marg.| Et timebunt gentes. ⁸ Que modo timere nesciunt, nomen tuum, et omnes reges terre timebunt gloriam tuam, maiorem sua. Ideo hec,^Q

^Q ¶Codd. : PL191

⁸ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 101,17
XVII

^prol.|

^marg.| {191.912A} Quia Dominus edificavit, vel edificabit Sion [AUGUSTINUS.] id est Ecclesiam. Hoc modo agitur, et tandem in edificata Sion, videbitur in gloria sua: quod non modo, tunc videbitur gloriosus, qui primo visus est in illa infirmitate. Unde: Vidimus eum non habentem speciem neque decorem (Is. LIII). Edificavit Sion, quia,^R

^R ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,18
XVIII

^prol.|

^marg.| Respexit in orationem humilium [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] qui spiritu pleni orabant ut veniret. Hoc agitur in edificatione Sion: orant, gemunt edificantes, qui sunt unus pauper, et pauperes multi. Unde in titulo {191.912B} singulariter, hic pluraliter dicit; sed unus dicitur propter unitatem pacis Ecclesie; multi propter latitudinem. Ergo nunc oratur, nunc curritur, nunc cinis tamquam panis manducatur, et nunc potus cum fletu miscetur, ne in futuro sero queratur, inaniter petatur, frustra pulsetur, foris remaneatur, cum quinque virginibus fatuis. Et non sprevit precem eorum [CASSIODORUS.] hoc est respicere, quod non spernere.^S

^S ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,19
XIX

^prol.|

^marg.| Scribantur hec. [CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Qui supra penitentia sordebat, iam honore Prophete decoratur. Precipit hec que dixit testimonio Scripture firmari, {191.912C} ut etas futura ea discat. quasi⁹ : Dixi per Christum esse reparationem, per Adam destructionem. Et hec, scilicet quod reparatio est per Christum, et destructio per Adam, scribantur [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] ut firmiter teneantur, vel habeantur in generatione altera, id est ad opus generationis nove. Hec enim quando scribebantur, non sic proderant generationi Veteris Testamenti; prosunt vero alteri generationi, id est nove. Unde subdit: Et populus qui creabitur. Nova creatura in Christo, non dico qui creatus est, laudabit Dominum, qui sibi subvenit. Unde Apostolus dicit: Si qua in Christo nova creatura est vetera transierunt. Et ecce facta sunt omnia nova (II {191.912D} Cor. 5).^T

^T ¶Codd. : PL191

⁹ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,20
XX

^prol.|

^marg.| Quia prospexit etc. [AUGUSTINUS. CASSIODORUS. ALCUINUS.] Post gemitus dolentis, iam sunt verba consolationum; iam gaudet pauper. Et nota quia supradixit, edificavit Dominus Sion, et item, scribantur hec. Modo utrumque declarat, scilicet quid dixit scribendum, et quomodo edificavit. Hoc est enim quod dixit, scribendum, scilicet quia prospexit [AUGUSTINUS.et CASSIODORUS.] id est misertus est de excelso sancto suo, ut ad humiles veniret humilis, et sic edificavit Sion. Et nota quia Propheta ut preterita dicit, que adhuc erant futura ¹⁰ deinde evidentius aperit quod dixerat, Dominus de celo {191.913A} in terram aspexit. Ad quid prospexit? subdit, scilicet^U

^U ¶Codd. : PL191

¹⁰ + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL

Numérotation du verset Ps. 101,21
XXI

^prol.|

^marg.| Ut audiret gemitus compeditorum [AUGUSTINUS.] id est sanctorum, qui sunt compediti timore Dei et disciplina eius. Timor namque Dei compedes sunt, in quibus gemunt sancti ad impetrandam misericordiam. Nisi enim compedibus timoris ligati essent martyres, dura et molesta a persecutoribus non sustinuissent. De his compedibus scriptura Sapientie dicit: Audi, fili, et excipe sententiam meam, et ne abiicias consilium meum, et infer pedem tuum in compedes illius, et in torquem eius collum tuum, et erunt tibi compedes eius in protectione fortitudinis, {191.913B} et torques illius in stolam glorie (Sir. 6). Quas compedes solvunt qui martyres occidunt, et solutis vertuntur in gloriam, ut solveret filios interemptorum [AUGUSTINUS.] vel mortificatorum . Nos autem sumus filii mortificatorum illorum, qui solvimur a nodis peccatorum, et a vinculis cupiditatum. Prospexit ergo Dominus in terram, ut audiret gemitus compeditorum, timore et disciplina eius. Vel compeditorum, peccatis, vel mortalitate. Ut solveret filios interemptorum, id est nos a peccatis. Unde alibi: Dirupisti vincula mea^f. Ad quid audiret et solveret? ad hoc,^V

^f Ps. 115.

^V ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,22
XXII

^prol.|

^marg.| Ut iam annuntient [AUGUSTINUS.] (quod non licuit cum {191.913C} interficerentur compediti), nomen Domini, id est laudem de Dei essentia, in Sion, id est in Ecclesia; et laudem eius [GLOSSA INTERLINEARIS. GREGORIUS ] secundum opera, annuntient in Hierusalem, id est in Ecclesia. Ita annuntient^W

^W ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,23
XXIII

^prol.|

^marg.| In conveniendo populos et reges terrarum [CASSIODORUS.] id est ut faciant populos et reges convenire in unum, id est in unitatem fidei et morum [AUGUSTINUS.] quod fit sanguine mortificatorum, et compeditorum gemitibus qui auditi sunt. Ad quid? Ut serviant Domino.^X

^X ¶Codd. : PL191

^marg.| [CASSIODORUS.] Vel aliter ab illo loco: Ut audiret gemitus compeditorum. Compediti dicuntur sancti {191.913D} Veteris Testamenti, qui legalibus vinculis astricti non sunt usi noxia libertate, qui cum gemitu orabant, ut Deus mundum a peccatis solveret, et ut solveret filios interemptorum, id est filios eorum qui fraude diaboli sunt perempti a paternis erroribus liberaret, scilicet apostolos, et alios bonos de illo populo, qui fuerunt filii eorum, quos diabolus interemit, ut sic ipsi liberati, annuntient in Sion nomen Domini. Predicit futura. Hoc enim in Sion factum est, dum ibi primum loquebantur apostoli variis linguis magnalia Dei (Act. 2). Unde in generalem Ecclesiam cucurrit sermo eorum. Unde subdit: {191.914A} Et laudem eius annuntient in Hierusalem, id est in generali Ecclesia, ita annuntient, in conveniendo populos in unum, et reges ut serviant Domino. Hec non mutantur.^Y

^Y ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,24
XXIV

^prol.|

^marg.| PARS 4 Respondit . [ALCUINUS. AUGUSTINUS.] Quarta pars, ubi post certitudinem venie dicit quod de sua brevitate ad eternitatem transeat. quasi¹¹ : Ut annuntient nomen Domini, et laudem eius in Hierusalem. Et respondit ei, Domino, scilicet laus vel Hierusalem. Superiora verba indicant respondisse ei aut laudem aut Hierusalem. Supra enim memoraverat et laudem et Hierusalem, et populos et reges. Sed ad {191.914B} populos vel ad reges non potest referri, quia si referretur, dixisset responderunt, quia ergo singulari numero dicit respondit, intelligitur respondisse laus, vel Hierusalem: laus respondet, quando ei gratias agunt vocati ab illo, dum bene credunt vel bene vivunt, vel Hierusalem, non illa reproba que occidit prophetas, sed illa que multos filios parit, vocata respondet, non contemnit, sed fructum reddit. Ecce quid et cui respondit, et ubi respondit, in via, id est in Christo, scilicet in unitate fidei eius, non 220 in se respondit, id est ex suis meritis. De se enim non esset vox nisi peccati, et qualiter respondit? In via virtutis sue, id est in fide, qua resurrexisse credit Christum. Via enim virtutis sue fuit Christus post resurrectionem, cum iam {191.914C} non est infirmus ut prius, cum fuit via infirmitatis: sed fortis in celo vocat Ecclesiam. Laus autem fidei est, non quia credit mortuum, quod et paganus credit, sed quia credit glorificatum. Respondit ergo ei, non voce, sed corde; non lingua, sed vita; in via, non infirmitatis, sed virtutis sue, id est in fide Christi, qua credit eum non tantum mortuum, sed resurrexisse et ascendisse ad equalitatem Patris. Dixi quod Ecclesia respondit Domino, et ubi et qualiter; sed quia previdit quosdam dicturos, fuit quidem quondam Ecclesia congregans omnes in unum; sed iam desiit, inquit, paucitatem, vel exiguitatem dierum meorum, non eternitatem illorum dierum ubi ero, sed temporales dies, scilicet quamdiu ero in hoc seculo, nuntia mihi. Hoc dicit {191.914D} propter illos qui dicunt iam non esse Ecclesiam. Non vacat vox ista, non est inanis hec petitio. Ipsa enim via sic annuntiavit: vobiscum sum usque ad consummationem seculi (Mt. 28). Totum vero tempus usque ad finem seculi, est illa exiguitas dierum, quia omne quod finitur exiguum est, ut inde transeatur in eternitatem. Dico nuntia. Et^Z

^Z ¶Codd. : PL191

¹¹ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,25
XXV

^prol.|

^marg.| Ne revoces me in dimidio dierum meorum [AUGUSTINUS.] {191.915A} id est fac ut in toto eo exiguo non desinam; non sic fiat ut heretici dicunt, usque in finem seculi, perduc me. Non ideo in dimidio dierum meorum me revoces, sed perfice mihi exiguos dies usque ad finem seculi, ut postea des eternos. Cur autem de exiguitate queris? quia in generatione et generationem sunt anni tui, id est quia licet illi dies usque in finem seculi durent, tamen exigui sunt in comparatione tuorum qui non mutantur, qui eterni sunt.^AA

^AA ¶Codd. : PL191

^marg.| [CASSIODORUS.] Vel ita ab illo loco; respondit etc. quasi¹² : Annuntiant laudem eius in Hierusalem, et ipsa Hierusalem, id est Ecclesia, respondet ei, Domino gratulando, et obsequendo preceptis eius. Ubi? In via virtutis sue [GREGORIUS ] id est constantie {191.915B} sue, non declinando a bono. Breviter hic definitur religio Christiana, cum dicitur in via virtutis. Dico respondit [CASSIODORUS.] et respondendo oravit, hoc: O Deus, annuntia mihi paucitatem, vel exiguitatem dierum meorum, id est breve hoc tempus totius seculi usque ad finem fac me attendere. Finem quippe seculi cupit scire, ut cito ad beatitudinem veniat, nec petit noscere diem, neque horam consummationis, quod nemo potest scire, unde Dominus: De die autem illa, et hora, nemo novit, nec angelus, nec Filius, nisi solus Pater (Mt. 15). Desiderat autem scire utrum seculum cito finiatur, ut sic transeat ad vitam. Pro quo subdit: Ne revoces me in dimidio dierum meorum [GREGORIUS ] id est transactam vitam, vel etatem peccatorum. Unde liberatus {191.915C} sum. Vel ne revoces me in dimidio dierum meorum, ne sinas me revocari a cursu celestium, ut heream cure temporalium, quin hos dimidios et futuros dies continuem. Et dicit hos presentes dies, dimidium dierum [ALCUINUS.] vel dies dicit quos in bono in presenti agit vir sanctus, in quibus meretur premium vite. Dies enim habet, qui eos hic in luce bone vite agit, sed non sunt nisi dimidii si non adduntur eterni. Et est: Quia tendo ad eterna, ne revoces me in dimidio dierum meorum [AUGUSTINUS.] id est ut remaneam in his dimidiis diebus, sed adde dies gaudii. In generatione generationum sunt, alia littera, anni tui, est generatio generationum, que non transit, collecta de omnibus {191.915D} generationibus, id est sancti. Collecte enim sunt sancte proles omnium generationum, et facta est inde una generatio generationum que non vadit nec preterit. In illa erunt anni Domini, qui non transeunt, scilicet eternitas Dei. Non enim aliud sunt anni Dei, aliud ipse; sed anni Dei, eternitas Dei est. Eternitas autem ipsa Dei substantia est, nihil habens mutabile, ubi nihil est preteritum, nihil futurum. Et est, dies mei sunt exigui, sed anni tui, id est eternitas tua, sunt in generatione generationum.^AB

^AB ¶Codd. : PL191

¹² quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,26
XXVI

^prol.|

^marg.| Initio, tu Domine [ALCUINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] quasi¹³ : Ne revoces me, quia ad eternitatem tendo, {191.916A} quam exponit, dicens, o Domine, terram fundasti. Et hoc, initio, quia eternitate tua precedis omnia que fecisti. Sine initio enim ante creaturas extitit. Et opera manuum tuarum sunt celi, ad litteram. Alibi dicitur: Verbo Domini celi firmati sunt^g. Sed quod verbo facit, hoc et manu, id est virtute. Non est enim distinctus corporeis membris. Verbum autem Dei manus eius est. Et^AC

^g Ps. 32.

^AC ¶Codd. : PL191

¹³ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,27
XXVII

^prol.|

^marg.| Ipsi celi peribunt [AUGUSTINUS.] de celis proximis terre. Hoc constat quod peribunt, secundum qualitatem. Unde et Petrus^h: Terra autem et celi qui nunc sunt, eodem verbo repositi sunt igni reservandi. De superioribus autem celis celorum {191.916B} non est certum, sed si manent, non in se, sed Deo manent. Vel mystice celi sunt iusti, qui sunt opera manuum eius: qui secundum vestimentum, id est secundum corpus, peribunt, sed mutabuntur in melius. Tu autem permanes immutabilis. [CASSIODORUS.] Sicut eternitatem Dei ostendit, creando omnia, sic manendo post mutata. Et omnes vel omnia, sicut vestimentum veterascent. quasi¹⁴ : Non de angelis accipi potest, sed de mutabilibus, scilicet de celis, ad litteram. Vel de sanctis, qui veterascent sicut vestimentum, id est secundum corpus quod more vestis consumitur.^AD

^h 2Ptr. 3

^AD ¶Codd. : PL191

¹⁴ quasi] + dicat PL

Numérotation du verset Ps. 101,XXVIII

^prol.|

Numérotation du verset Ps. 101,28

^prol.|

^marg.| {191.916C} Et sicut opertorium mutabis eos. Celos accipe, qui omnia operiunt, qui etiam mutabuntur. Unde subdit: Et mutabuntur [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] mutata vel mutanda recte dicuntur, quia iam non subiacebunt corruptioni, sicut ante. Tu autem qui dixisti: Ego sum qui sum (Ex. 3), idem ipse es, id est immutabilis et omnipotens. Licet enim omnia sint ex te, et per te, et in te, non tamen sunt quod ipse es, qui es mutans, non mutatus; faciens, non factus; movens, sed manens. Et anni tui, qui erunt in generatione generationum, non deficient; sed an ibi esse poterimus? utique. Audi quod sequitur:^AE

^AE ¶Codd. : PL191

Numérotation du verset Ps. 101,29
XXIX

^prol.|

^marg.| Filii servorum tuorum etc. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Hilaris conclusio est hic, qua dicimur ibi habitaturi. quasi¹⁵ : Anni tui non deficient. Et in tuis annis habitabunt filii servorum tuorum [AUGUSTINUS.] id est prophetarum et apostolorum, nedum ipsi. Ita dicit hic filios habitare, (Nm. 14) ut filii intraverunt in terram promissionis, non patres eorum: quod significat novos homines intrare in novam requiem, non veteres. Intraverunt tamen de illis patribus duo, scilicet Caleph et Iosue, quia et in requiem veram intrant unus et unitas, id est Christus et Ecclesia, cum omni novitate filiorum. Dum ergo dicit filios habitaturos, et historie veteri allusit, et mysterium notavit. [AUGUSTINUS.] Vel filii sunt {191.917A} opera bona, sine quibus nemo intrat. Filii ergo servorum tuorum habitabunt, id est servi per bona opera habitabunt, quasi per filios. Noli ergo esse sterilis, si vis habitare. Premitte fetus operum, quos sequaris, qui te deducant ad terram viventium. Unde filius, scilicet Ioseph, antecessit Iacob in Egyptum. Et ait patri suo et fratribus suis: Ego preveni parare vobis escas (Gn. XLV). Ita ergo precedant filii tui, id est opera bona tua, parare tibi epulas eterne refectionis. Quales enim filios premiseris, tales sequeris. Et semen eorum [GREGORIUS ] id est opera. Unde fructus eternus metitur, in seculum, id est in eternum, dirigetur. Hoc ideo dicit, quia nihil tortum intrat.^AF

^AF ¶Codd. : PL191

¹⁵ quasi] + dicat PL

Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 101), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_101)

Signaler un complément d'information

Notes :

<26. Psalterium>

Psalmus 101

<26. Glossa magna in Psalmos>

Psalmus 101