Glossa magna

Psalmus 148

Numérotation du verset Ps. 148,1 

¶Alleluia 1*
¶Codd. : (Ps. 148) D30 ΩP ΩX Rusch PL113 Ps-G, def. Ω F
1Alleluia Ps-G (plerique codd. et edd.) D30 ΩX cum hebr. LXX (pauci codd.+ Sedulius) Ps-H ] + Alleluia F ΦR Ps-δ, + Aggei et Zacharie Ps-G (V) Rusch Ed1530 cum LXX (156 plerique codd.) Syrohex. Ps-a Ps-Med (Clm343) Ps-R (H) Glossa ordinaria (Rusch cum glossa magna) , + Vox apostolorum ad populum D30
Numérotation du verset Ps. 148,I 

Laudate Dominum de2 celis ¦
2 de] in ΦG
laudate eum in excelsis.
Numérotation du verset Ps. 148,2 II

Laudate eum
omnes angeli eius ¦
laudate eum omnes virtutes eius3.
3 eius D30 ΩX] om. ΩP*
Numérotation du verset Ps. 148,3 III

Laudate eum sol et luna ¦
laudate eum omnes stelle et lumen.
Numérotation du verset Ps. 148,4 IV

Laudate eum celi celorum ¦
et aque4
4 aque Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ΩP Rusch cum LXX Ps-R Ps-H Ps-Med (Clm343) ] aqua Ps-G (R), + omnes Clementina cum Ps-Med ; cf. Dn. 3, 60; cf. Corpus antiphonalium officii § 3584
que super celos sunt5
5 celos sunt Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 ² ΩX ΩP Rusch cum hebr. LXX (+ Sedulius) Ps-R Ps-H ] celum est Ps-G (R F), celo sunt Ps-G (Q ΦRV) D30 *
Numérotation du verset Ps. 148,5 

laudent nomen Domini.
Numérotation du verset Ps. 148,V 

Quia
ipse dixit et facta sunt ¦ ipse mandavit et creata sunt.
Numérotation du verset Ps. 148,6 VI

Statuit ea
in eternum6 et in seculum seculi ¦ preceptum posuit
6 eternum Ω Rusch Clementina cum Ps-R ] seculum D30 ΩP Ps-G
et non preteribit.
Numérotation du verset Ps. 148,7 VII

Laudate Dominum de terra ¦ dracones et omnes abyssi.
Numérotation du verset Ps. 148,8 VIII

Ignis grando nix glacies7 spiritus procellarum ¦ que faciunt verbum eius.
7 glacies Ps-G D30 ΩX ΩP Rusch ] om. ΦR, + et ΩS cum Ps-Moz X
Numérotation du verset Ps. 148,9 IX

Montes et omnes colles ¦ ligna fructifera et omnes cedri.
Numérotation du verset Ps. 148,10 X

Bestie
et universa pecora ¦
serpentes et volucres pennate.
Numérotation du verset Ps. 148,11 XI

Reges terre
et omnes populi ¦ principes et omnes8 iudices terre.
8 omnes Ps-G D30 ΩP ΩX] om. Rusch
Numérotation du verset Ps. 148,12 XII

Iuvenes et virgines
senes cum iunioribus laudent nomen Domini ¦
Numérotation du verset Ps. 148,13 

quia exaltatum est
nomen eius solius.
Numérotation du verset Ps. 148,14 XIII

Confessio eius
super celum et terram ¦
et exaltavit9
9 exaltavit Ps-G (R F M ² ΦRGV K ΨB² D) D30 ΩM ΩS ΩP Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R ] exaltabit Fi179 ΩX Ps-G
cornu
populi sui.
Numérotation du verset Ps. 148,XIV 

Hymnus
omnibus sanctis eius ¦ filiis Israel
populo
appropinquanti sibi.

Psalmus 148

Numérotation du verset Ps. 148,1 
prol.|
marg.| {191.1283C} Laudate Dominum de celis. Titulus: Alleluia Aggei et Zacharie. [AUGUSTINUS.] Aggeus et Zacharias qui in Babylonia captivitate predixerunt liberationem terrene Hierusalem, multum nos exigunt ad futuram liberationem spiritualis Hierusalem, quam sub illa actuali intellexerunt, et pro ea Dominum laudaverunt specialiter. Ut et nos exemplo eorum, quasi contempta huius nostre peregrinationis Babylonia securi premeditemur hic laudem quam in eternum solvemus. Unde et hic Propheta, per paucorum commemorationem universam creaturam hortatur laudare Deum. Omnia enim laudant Deum vel in se, vel in aliis. Sunt enim quedam que habent spiritum {191.1283D} laudandi Deum, et laudant in illo affectu, quo illis placet Deus; quedam vero non habent intellectum, sed quia et ipsa bona sunt in ordine suo et ad pulchritudinem universitatis referuntur. Per se quidem non laudant, sed ab ipsis per attendentes ea laudatur Deus. Et ita quodammodo laudant, quia de illis nascitur in nos laus Dei, ad quam nos monet hic Propheta pro nobis liberatione spirituali, quam predicti {191.1284C} Prophete in mysterio futuram significaverunt. Ideoque titulus continet nomina eorum. Et est sensus: Hic est alleluia, id est laus Dei Aggei et Zacharie, id est pro futura liberatione, pro qua predicti Prophete laudaverunt.
marg.| Intentio: Monet ad laudem. Modus: Bipartitus est psalmus. Primo celestia hortatur ad laudes. Secundo terrestria, ibi laudate Dominum de terra. Et congrue primo de celis laudatur Deus; postea de terra. Ipse est enim qui fecit celum et terram, et in celestibus et terrestribus omnia continentur. Sic ergo aliquibus bona operantibus applaudentes dicimus: Facite, facite. Ita Propheta angelis Deum laudantibus aggratulans ait: O vos qui estis,A
A ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,1 
I
prol.|
marg.| De celis [AUGUSTINUS.] scilicet vos angeli, laudate Dominum. Non precipit vel admonet angelos hoc facere, sed adiungit aggratulationem suam eis hoc facientibus, quia placet sibi quod faciunt. Et levato corde cum illis est spe, et repetit: O vos qui estis in excelsis, laudate eum. Deinde quibus aggratulationem suam faciat, exprimit.B
B ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,2 
II
prol.|
marg.| {191.1285A} Laudate eum, omnes angeli eius; laudate eum, omnes virtutes eius. [CASSIODORUS.] Virtutes generale nomen est omnium celestium spirituum, quandoque tamen pro uno ordine accipitur; dum vero mittuntur, angeli nominantur.C
C ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,3 
III
prol.|
marg.| Laudate eum, sol et luna. [HIERONYMUS.] Notandum quod ab invisibilibus que digniora sunt incepit, deinde ponit visibilia que minus sunt digna. Sol enim et luna et omnia visibilia invisibilibus cedunt, de quibus hic incipit dicens: Laudate eum, sol et luna; laudate eum, omnes stelle et lumen. [CASSIODORUS.] Et {191.1285B} per lumen generaliter accipit omnia lumen habentia, que dinumerari non possunt.D
D ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,4 
IV
prol.|
Numérotation du verset Ps. 148,5 
prol.|
marg.| Laudate eum, celi celorum [CASSIODORUS.] Pluraliter dicit, quia plures sunt celi. Et aque, que super celos sunt divise ab his que sub firmamento sunt, laudent nomen Domini. Et ita faciunt et celi et aque. Nimia enim laus est, quod et tenuitas celorum firma consistit, et aquas que graviores sunt sustinet. Que, nisi iusse, defluunt per pruinas; que, sicut dicitur, apertis celi cataractis per pluviam mittuntur, et quasi quis quereret? Quid eis contulit, unde laudent? subdit, multum.E
E ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,5 
V
prol.|
marg.| {191.1285C} Quia ipse dixit et facta sunt. [AUGUSTINUS.] Ecce his verbis significat Verbum per quod omnia facta sunt. Unde: Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil a. Ipse ergo dixit, id est Verbum genuit, et per ipsum facta sunt. [CASSIODORUS.] Hoc dicit contra illos qui dicunt mundum Deo coeternum. Ipse mandavit Verbo suo, et creata sunt. Prius dixit facta, postea creata, facere enim et nos possumus, sed non creare, quod proprie est de nihilo aliquid facere. Ipse ergo solus creat quod proprium Deitatis est.F
a Io. 1.
F ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,6 
VI
prol.|
marg.| Statuit ea, omnia superiora, omnia celestia, in seculum et in seculum seculi [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] quia etsi erit celum novum, Deo tamen bene statuta dicuntur, que novantur per ipsum et meliora permanent, et hic est laus a potentia. Omnipotens enim est cuius opera non mutantur. Et posuit eis preceptum, id est legem et conditionem, scilicet ut laudent eum, Et non preteribit quin fiat; laudant enim omnia vel in se, vel in aliis.G
G ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,7 
VII
prol.|
marg.| PARS 2. Laudate Dominum [AUGUSTINUS.] Secunda pars. Enumeratis celestibus descendit ad terrestria. Conversus ergo ad illa tamquam exhortans nos, ut eorum consideratione {191.1286A} laudemus Deum, que considerata aperiunt laudem Dei, ait: O vos qui estis de terra, laudate Dominum, scilicet dracones etc. Dracones circa aquam versantur, et prodeuntes de speluncis feruntur in ere, et concitatur propter eos er, quibus non sunt maiora animantia super terram. Unde ab eis cepit. Et omnes abyssi. Abyssi sunt profunditates aquarum lactentium et maria omnia. Er quoque nebulosus ad abyssum pertinet, ubi sunt nubes, venti, tempestates, pluvie, coruscationes, tonitrua, grando, nix, et generaliter quidquid de humido, 315 et caliginoso ere vult fieri super terram [AUGUSTINUS.] totum terre nomine appellavit, quia nimis mutabile est. Hec autem omnia etsi mutabilia et turbata sint, habent tamen locum et ordinem suum, et pro modo {191.1286B} suo implent decorem universitatis, et sic laudant Deum. Ipsa ergo nos consideratione eorum hortatur laudare subdens:H
H ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,8 
VIII
prol.|
marg.| Ignis, grando, nix, glacies, spiritus procellarum [AUGUSTINUS.] qui laudant nomen Domini. Que omnia etsi perturbata videantur, quibusdam stultis et casibus agitari, tamen faciunt verbum eius. Hoc ideo dicit, quia visum fuit quibusdam quod Deus superiora regeret, sed hec inferiora despiceret; et a casibus regerentur. Sed et hec agit Deus, et in his minimis laudatur, et alleluia cantatur.I
I ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,9 
IX
prol.|
Numérotation du verset Ps. 148,10 
X
prol.|
marg.| {191.1286C} Montes et omnes colles, ligna fructifera et omnes cedri. [HIERONYMUS.] Bestie maiores, et universa pecora, serpentes et volucres pennate laudent, et cetera. Deinde ad homines venit dicens:J
J ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,11 
XI
prol.|
Numérotation du verset Ps. 148,12 
XII
prol.|
Numérotation du verset Ps. 148,13 
prol.|
marg.| Reges terre et omnes populi, principes et omnes iudices terre. Iuvenes et virgines, senes cum iunioribus [CASSIODORUS.] scilicet homines de omni sexu et de {191.1286D} omni etate laudent nomen Domini. Et quare? supponit, laudent a magnificentia [AUGUSTINUS.] ideo scilicet quia exaltatum est nomen eius solius. Nemo enim exaltatur nisi sub eo.K
K ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 148,13 
XIII
prol.|
marg.| Confessio [AUGUSTINUS.] Supradixit prius de celo; postea de terra: hic de omnibus simul. Et accipit per celum omnia superiora; per terram omnia inferiora. Et est, confessio eius super celum et terram, id est illum omnia confitentur, vel in se vel in aliis. Pulchritudo omnium vox est confitentium in attendentibus ea, id est attendentes ea, laudant eum, et de terrenis et de celestibus, quo non est aliquid melius. Quidquid enim fecit infra illum est, et quid {191.1287A} quid placet in his minus est quam ipse. Si ergo amas visibile quod fecit, multo magis invisibilem qui fecit. Per visibilia intelliguntur eius invisibilia. [CASSIODORUS.] Vel confessio eius est super celum et terram, id est maior est laus eius ex ipso quam ex creaturis, quia magis laudandus propter se, quam propter creaturas. Exaltabit, vel exaltavit. quasi1 : Dico ut laudent, quia exaltatum est nomen eius. Et ita ideo, quia exaltabit, vel exaltavit cornu, id est potestatem et dignitatem populi sui. Ecce quid prophetabant Aggeus et Zacharias in captivitate, scilicet exsultationem populi Dei. Modo quidem humile est in tribulationibus cornu populi sui, sed cum venerit Dominus exaltabitur.L
L ¶Codd. : PL191
1 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 148,13 
XIV
prol.|
marg.| {191.1287B} Hymnus. [AUGUSTINUS.] quasi2 : Exaltabis cornu. Unde modo sit hymnus omnibus sanctis eius, quibus et in fine erit hymnus perpetuus. Undeb: In secula seculorum laudabunt te. Hymnus {191.1288A} autem tria habet, canticum, laudem et Dei, id est hymnus est laus Dei cum cantico. Hunc ergo modo dicant sancti in fine eternum hymnum accepturi. Et qui sunt sancti quibus debet esse hymnus? filiis Israel, scilicet sit hymnus, qui sunt filii Israel? qui appropinquant Deo. Et hoc est, populo, scilicet appropinquanti sibi non carne, sed fide sit hymnus.M
b Ps. 83.
M ¶Codd. : PL191
2 quasi] + dicat PL



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 148 ), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_148)

Notes :