Glossa magna

Psalmus 92

Numérotation du verset Ps. 92,1 

¶ Laus
¶Codd. : (Ps. 92) D30 Rusch Ps-G
cantici
ipsi1 David
1 ipsi Ps-G (I) Rusch Clementina cum Ps-αγ] om. Ps-G D30 ΩS
in diem2 ante sabbatum
2 diem Ps-G (V) Rusch] die Amiatinus² D30 Ps-G
quando fundata est
terra3.
3 fundata Ps-G (I V) Rusch Clementina cum Ps-α Ps-Moz X] inhabitata D30 Ps-G | est terra] om. ΩS
Numérotation du verset Ps. 92,I 

Dominus
regnavit
decorem indutus est4 ¦
4 decorem Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Rusch cum Ps-R ] decore Ps-G
indutus est
Dominus fortitudinem et precinxit se5.
5 fortitudinem Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Ω Rusch cum Ps-R ] fortitudine Ps-G
Numérotation du verset Ps. 92,II 

Etenim
firmavit
orbem terre ¦
qui
non commovebitur.
Numérotation du verset Ps. 92,2 III

Parata
sedes tua6
6 sedes Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Ω Rusch cum Ps-α Ps-ζ Ps-ς Ps-MozX] sedis Ps-R Ps-G | tua] + Deus Rusch cum Ps-R
ex tunc ¦
a seculo
tu es.
Numérotation du verset Ps. 92,3 IV

Elevaverunt
flumina
Domine ¦ elevaverunt
flumina vocem suam.
Numérotation du verset Ps. 92,V 

Elevaverunt flumina fluctus suos7 ¦
7 Elevaverunt... fluctus suos LXX (A)] sub Ps-G (R Q² ΦRV1 G ²), om. LXX | Elevaverunt Ps-G ( plerique codd. et edd. ) D30 Ω Rusch cum Ps-R ] elevabunt Ps-G
Numérotation du verset Ps. 92,4 

a vocibus aquarum multarum.
Numérotation du verset Ps. 92,VI 

Mirabiles elationes
maris ¦
mirabilis in altis Dominus.
Numérotation du verset Ps. 92,5 VII

Testimonia tua
credibilia
facta sunt nimis ¦ domum tuam
decet
sanctitudo Domine in longitudinem8* dierum.
8 longitudinem Ps-G (V plerique codd. et edd. ) D30 ] longitudine Ps-G (R C I ΦP U G ) Rusch Ed1530

Psalmus 92

Numérotation du verset Ps. 92,1 
prol.|
marg.| {861B} Dominus regnavit, decorem etc. Titulus: Laus cantici David in die ante Sabbatum, quando fundata {191.861C} est terra. [AUGUSTINUS.] Titulum istum ex libro Genesis, non est difficile cognoscere. Dies enim ante Sabbatum, dies sextus est, quo factus est homo ad imaginem et similitudinem Dei, factis prius omnibus operibus que erant valde bona, et postea requievit in Sabbato, cessando a novis operibus, presignans quod requiescemus in Deo, si faciamus opera bona, que cum labore fiunt, in quo deficeret homo, nisi spes quietis eum teneret. Et quia hec opera finem habent, ideo sextus dies quo fiunt, habet vesperam. Sabbatum vero non habet vesperam, Scriptura subticente pro significatione, quia requies, que post laborem dabitur operum, fine carebit. Inde etiam est, quod in die qui celebratur pro mortuis, {191.861D} post festum Omnium Sanctorum Ecclesia in vespera officium non facit de mortuis, quia requies que ea die eis optatur vesperam non habet. In sexto autem die ad litteram, non legitur terra fundata, sed mystice dicitur. Ut enim sexto die fecit Deus hominem, ita sexto seculo, id est sexta etate seculi, quam sextus dies significat, venit hominem reformare. Tunc ergo fundatur terra, cum homo fundatur in fide immobilis, et tunc fit homo ad imaginem et similitudinem Dei, que deformata erat in homine per peccatum, quod significat sextus dies. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Et est sensus tituli: Laus ista cantici, id est divina fit ipsi David, id est Christo, laus cuius hic cantatur demonstrativo genere, de eo quod fecit, quando fundata est terra in die ante {191.862B} Sabbatum, id est septimum diem, id est de eo quod fecit sexta etate seculi significata per sextum diem. Tunc enim venit Christus fundamentum, et in fide fundavit hominem. Unde agit Psalmus.
marg.| Intentione {191.862C} agit et monet ad laudem. Modus: [CASSIODORUS.] Septem sunt partitiones, sicut et septem loci laudis. Primus locus laudis est a pulchritudine; secundus a fortitudine, ibi indutus; tertius, ab operibus, ibi etenim; quartus, a potestate, ibi parata; quintus a laudibus universitatis, ibi elevaverunt; sextus, a veritate dictorum, ibi testimonia; septimus a laude domus, ibi domum tuam. Propheta ergo ad laudem Domini monens, demonstrativo genere utitur, dicens:A
A ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 92,1 
I
prol.|
marg.| Dominus Christus regnavit [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] id est rex esse innotuit. Deinde primum locum laudis exponens {191.862D} subdit: Decorem indutus est. Vel induit, alia littera, quantum ad eos quibus placebat, et eum laudabant. Christus enim decorus est, quibus placent bona. Decorem ergo induit [CASSIODORUS.] id est pulchritudinem sue maiestatis ostendit, his quibus placebat ut in monte Thabor coram tribus discipulis resplenduit (Mt. XVII). [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] Sequitur secundus locus laudis a fortitudine. Indutus est Dominus vel induit fortitudinem quantum ad eos quibus displicebat qui ei detrahebant. Fortis enim est contra detractores, fortitudinem ergo induit, ut quando venientes eum capere, retro abierunt 207 vel corruerunt. Amicis ergo decorem, inimicis fortitudinem ostendit. Et his duobus precinxit se [ALCUINUS.] ut quasi promptus et expeditus esset, {191.863A} in subiugando mundum sibi.
marg.| Vel ita, precinxit se. Nota quod non ait, cinxit, vel succinxit, vel accinxit, sed, precinxit. Cingimur enim operaturi, accingimur pugnaturi, succingimur ituri, precingimur ministraturi. [AUGUSTINUS.] Cinctio ergo opera significat, quia cingit se aliquis operaturus. Accingeris, quando aliquid tibi adiungis. Unde: Accingere gladio tuo circa femur (Ps. XLIV), id est iam in carne vigeat gladius, quo debellatur orbis terrarum, dum occiditur occulta nequitia, id est spiritus Dei in veritate sermonis vigeat. Precingeris autem, cum ante te aliquid ponis, sicut et Dominus se precinxit quando lavit pedes discipulorum (Io. 13), ostendens humilitatem omnem, in qua est omnis fortitudo. Superbia autem fragilis est, et omnis fortitudo {191.863B} de humilitate est. Loquens ergo de fortitudine dixit, precinxit se, scilicet humilitate quam in se habuit, et aliis ostendit, quasi ante se ponens illa. Unde precinxit se linteo, et lavit pedes discipulorum; quia tunc humilis fuit, dans exemplum humilitatis, sicut ipse docuit: Discite a me, quia mitis sum et humilis corde (Mt. 11), vel aliud in hoc verbo potest intelligi, id est patientia que per fortitudinem accipitur, qua et opus est inter detractores maxime qui presentibus detrahunt. Detrahit enim quis tibi absenti, quod quia non sentis, non est tibi opus fortitudine; detrahit quis et tibi presenti, ubi opus est ut precingas te fortitudine, ne irascaris, quia melior est qui vincit iram quam qui capit civitatem. Precinxit ergo se fortitudine patientie, {191.863C} quam ante se habuit. [HIERONYMUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] Vel precinxit se, coetu angelorum ascendens ad Patrem, vel precinxit se, strenuitate operandi. Et sicut Christus indutus fuit et precinctus fortitudine, sic sit homo immobilis per fortitudinem, et est orbis qui non commovebitur. De quo subdit:B
B ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 92,II 
prol.|
marg.| Etenim firmavit orbem terre. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Hic est tertius locus ab operibus. quasi1 : Decorem et fortitudinem induit utique ad hoc ut fundaret terram. Unde addit: etenim firmavit in fide orbem terre qui non commovebitur [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] id est in toto orbe paravit qui non commovebuntur ulla {191.863D} concussione. In toto enim orbe sunt stabiles, sunt et mobiles palee: orbis ergo qui non commovebitur, est credens in Christum, paratus non mollescere linguis laudantium, nec frangi linguis vituperantium. Sequitur locus a potestate, quartus.C
C ¶Codd. : PL191
1 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 92,2 
III
prol.|
marg.| Parata est sedes tua [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] qua sedes ad dexteram Patris, scilicet vel in fidelibus. Anima enim tranquilla et humilis, sedes Dei est. Unde: Spiritus meus requievit super humilem et quietum (Is. LXVI). Esto ergo humilis et quietus, ut in te habitet Deus. Parata est dico extunc vel ex illo, alia littera per hoc, gratie tempus designat, forte intelligit hoc ex die ante Sabbatum, id est sexto {191.864A} tempore huius mundi, quo Dominus venit, id est parata est ab Incarnatione, quando veniens homines docuit. Sed ne tunc putes eum cepisse quando natus venit, quia a seculo, id est ab eterno, tu es.
marg.| Vel ita continua: 2 Licet dixerim sedem paratam extunc, tamen a seculo, id est ab eterno, tu es proprie.D
D ¶Codd. : PL191
2 + [GLOSSA INTERLINEARIS] PL
Numérotation du verset Ps. 92,3 
IV
prol.|
marg.| Elevaverunt. [CASSIODORUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] Quintus locus a laude universitatis, et legitur talis littera elevaverunt flumina, Domine, vocem suam a vocibus aquarum multarum. Cetera que interponuntur, {191.864B} non sunt in editione Septuaginta Interpretum quam Angustinus exponit. quasi3 : Sexto die venit Dominus, et veniens discipulos suos elegit, quos Spiritu sancto implevit. Unde dicuntur   flumina, de quo alibia: « Fluminis impetus letificat civitatem Dei ». Hec ergo flumina, id est apostoli impleti misso Spiritu, elevaverunt vocem suam, id est fortiter et alte locuti sunt, qui primo timuerunt. Ubi autem impleti sunt Spiritu sancto accersierunt eos Iudei, et preceperunt ne omnino loquerentur, neque docerent eos in nomine Iesu. Quibus Petrus et Ioannes dixerunt: Non possumus non eloqui que vidimus et audivimus (Act. 4).
a Ps. 45, 5.
3 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 92,V 
prol.|
marg.| Elevaverunt ergo flumina vocem suam, quia discipuli audientes levaverunt vocem, omnes unanimes ad Dominum, dimissi {191.864C} a concilio Iudeorum. Apostolis autem levantibus vocem suam, multi crediderunt et impleti Spiritu sancto, et ipsi clamaverunt.
Numérotation du verset Ps. 92,4 
prol.|
marg.| Unde sequitur: Et factus est clamor, a vocibus aquarum multarum, cum omnes unanimes, tamquam multe aque elevaverunt vocem, et ceperunt multa flumina clamare de paucis. Illis autem clamantibus,E
E ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 92,VI 
prol.|
marg.| Mirabiles facte sunt elationes [AUGUSTINUS.] vel suspensure maris, id est seculi, quod cepit irasci et persequi fideles, sed mirabilis est Dominus in altis; ambulat enim super aquas maris, id est super capita potestatum et regum terrenorum, quos subiugat et {191.864D} premit ut sit pax Ecclesie. Quod significatum est olim, dum super aquas ambulavit. [CASSIODORUS. ALCUINUS.] Vel secundum eamdem litteram, non mutato principio sic potest legi, sub alia distinctione: Elevaverunt flumina vocem, Domine. Hoc non mutatur. Quod autem sequitur: Elevaverunt flumina fluctus suos, hoc deest in aliis editionibus, sicut dixeramus, a vocibus aquarum multarum, facte sunt, mirabiles elationes maris. Aque sunt gentes, que Deum laudant. Unde mare, id est seculum multum ascendit, cum in mandatis Dei firmatur. Sed ut hec omnia ad Deum referantur, qui facit omnia bona, addit: Mirabilis in altis Dominus. [REMIGIUS.] Vel secundum litteram nostram, sic potest legi totum: Firmavit Dominus orbem; et dum firmaret, elevaverunt flumina, {191.865A} Domine, elevaverunt flumina vocem suam, id est philosophi elevaverunt contra Deum vocem contradictionis. Et, elevaverunt flumina fluctus suos, id est ipsi iidem elevaverunt fluctus suos persecutionis concitatos, a vocibus aquarum multarum, id est populorum multorum; et, mirabiles facte sunt elationes maris, id est seculi. Non mutatur hoc a prima lectione. Similiter et illud quod sequitur, mirabilis in altis Dominus.F
F ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 92,5 
VII
prol.|
marg.| Testimonia. [CASSIODORUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] Sextus locus a veritate dictorum. quasi4 : Quia mirabilis elatio maris, et quia mirabilis in altis Dominus {191.865B} testimonia tua, Domine, facta sunt nimis credibilia. Quia illud totum ante dixerat, in me pacem, in mundo pressuram habebitis. Cum ergo viderent pressuras, sperabant et coronas ex predictione, et ita, sunt facta testimonia tua credibilia nimis, ratione et auctoritate et miraculis.
4 quasi] + dicat PL
marg.| [GLOSSA INTERLINEARIS. ALCUINUS. CASSIODORUS.] Vel ita: Seculum firmatum est in mandatis Dei, et gentes laudant. Et cum hec sint, testimonia {191.866A} tua, scilicet testimonia prophetarum, facta sunt nimis credibilia, id est facta sunt vera, id est in Christo impleta. Domum tuam. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Septimus locus a laude domus. quasi5 : Quid de his omnibus est factum? domus, quam domum tuam, o Domine, per totum orbem qui non commovebitur decet sanctitudo, id est adventus tui benedictio, quod est decus Ecclesie eternum. Et hoc in longitudinem dierum quia si multi cadunt, domus tamen stat multo tempore.G
G ¶Codd. : PL191
5 quasi] + dicat PL
marg.| [AUGUSTINUS. ALCUINUS.] Nota psalmum istum in matutinis laudibus ante alios cantari, quia Christi laudem et laudis locos plenissime licet brevibus verbis continet.H
H ¶Codd. : PL191


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 92), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_92)
Signaler un complément d'information

Notes :