Psalmus 75
Numérotation du verset
Ps. 75,1
¶ In finem
¶Codd. : (Ps. 75)
D14
D30
P106
(Textus)
Δ (ω1 ω²
T77
T79
) Ω
B
Ω
F
(sine
titulo)
ΩX
Bari1
Bari3
Rusch
Ps-G
CorL
{MM2024}
in carminibus1
1 in finem in carminibus
K V D P106
Ω
B
Ω
F
Ω
G
Ω
R ΩX
Ed1530
] in f. carminibus
F,
in f. pro carminibus ΩS, in f. laudibus
F
ΦRGV
U,
in f. in laudibus
Ps-G D30, om. Amiatinus
canticum Assyriorum2*.
2 c. Assyriorum Ω
F
Ω
S
Ω
R Ωt ΩX] est
praem. D,
c. ad Assyrios ΦRP
D30 U P106
Ω
B
Ω
G
Rusch Ed1530 Clementina cum Ps-R,
c. Assyrios
W,
c. ad Assyrium
Amiatinus Ps-G
, + Vox Ecclesie
D30
psalmus Asaph3
3 psalmus Asaph
V
Ω
B Ωt ΩX
Ed1530, ante
cant. :
P106
(Psalmi) Ω
G (Ps.)
Ps-G Rusch
] Asaph
C cum Ps-Moz
X, psalmus
W, om. Amiatinus
Ω
R
Numérotation du verset
Ps. 75,2 I
Notus
in Iudea
Deus ¦ in4 Israel5
4 in]
om. Bari1
|
5 Israel] Israhel
D14
² Δ, + et
Bari1
|
magnum nomen eius.
Numérotation du verset
Ps. 75,3 II
Et factus est in pace
locus eius ¦ et6 habitatio eius in Sion.
6 et]
om.
Ωt
Numérotation du verset
Ps. 75,4 III
Ibi
confregit7 potentias8 ¦ arcum9
7 confregit] confringit
R M* cum Ps-β,
confringet
Cor2
(anti. et Hieron.) ΦRGV
V cum Ps-H ,
consurgit
Bari1
|
8 potentias] potentia
C I
|
9 arcum
Ps-G* (F C Q G² K V
1
)
Ω Ω
B
Ω
G Ωt ΩX Δ (archum
T77
, arcum
T79) P10525 Rusch Ed1530 Sixtina Edmaior cum Ps-R
] arc. Ω
F ΩT, arcuum
Cor2
(
POTENTIAS ARCUUM
secundum grecum et anti. pro quo Hieronymus habet “volatilia arcus”)
CorL D14 D30
Ω
R
Clementina Weber plerique codd. et edd.
, + et
C M*
ω²*
(exp.)
<divisio.> confr. potentias ¦ arcum
D30*
Ω Δ !
P10525 Rusch
] confr. potentias arcu(u)m ¦
D14 D30²
Ω
G
Ω
T] confregit ¦ potentias. ... scutum ¦
T79
|
scutum
gladium10
10 gladium
R G V D30² D
Ω
B
Ω
F ΩT ΩX
P10525² T79 Ed1455 Rusch Clementina
] et
praem. D14 D30* (eras.) Hi
Ω
G Ωt Δ (
praeter T79) Bari1 Bari3 P10525* (eras.) Edmaior Weber
et11 bellum. 12
11 et
D14 D30 Hi
Ω
B
Ω
G ΩT ΩX Δ
Bari1 Bari3 P10525 Edmaior Weber
] ad
Q*
|
12 bellum] + diapsalma
C Q
|
Numérotation du verset
Ps. 75,5 IV
Illuminans13
13 illuminans
Ps-G (M Q W
ΦG*V*P* ΨB
V D U G* K edd.)
Ω
M
Ω
R
Ω
S
Ω
X
Rusch cum Ps-R, Hier. comm. p. 60
] ÷ in:luminans ΦRG²V²P²
G²
, diapsalma illuminas
D14 Ps-G* (R F C I) cum Ps-α Ps-γ Ps-δ, Hier. tract., p. 46 LXX
tu
mirabiliter
a14
14 a
Ps-G (plerique codd. et edd.) P106 Rusch
D14 Hi Δ Ω
R
Rusch cum Ps-R Ps-GH
] de
Ps-G*(R F C I) cum Hier. comm. p. 60
montibus eternis ¦
Numérotation du verset
Ps. 75,6
turbati sunt15
15 turbati sunt]
sub
÷
Q²
ΦRG
omnes16 insipientes corde.17
16 omnes]
sub
÷ ΦP
G² K
ΨΒ² ,
in ras.? P10525
|
17 turbati... corde]
sub
÷ ΦV , ... in corde Ω
B*
(exp.)
|
Numérotation du verset
Ps. 75,V
Dormierunt18
18 Dormierunt] Dormiverunt
C
somnum suum19 ¦
19 somnum - suum] + somnum (
interl.
) Ωt ,
inv. Bari1
et nihil
invenerunt
omnes20 viri divitiarum
20 omnes Ω
F
Rusch etc.
]
om. Ed1455
in manibus suis.21
21in manibus suis
Ps-G (K* plerique codd. et edd.) +VL311
GR
D14 Hi D30
Ω
R
ω
1
P10525 Rusch cum Ps-R Ps-Med
graec. (
εν ταῖς χερσὶν αὐτῶν
Koinè R Sedulius cum Syr. Sahid. Boh.)
] ÷ in : manibus suis ΨB ; in m. eius
ω²
, manibus suis
Ps-G* (R F C I K²) Cas557 VL408
L
cum LXX (+VL311
gr
VL408
gr
) et Hier. ep. 106
, manus suas
Cor2
(Hier.) = Ps-H hebr. (ידיהם)
Numérotation du verset
Ps. 75,7 VI
Ab increpatione tua
Deus Iacob ¦
dormitaverunt22*
22 dormitaverunt
Ps-G D14 Hi
Ω
F
Ω
R ΩX Δ
Bari1 Bari3
] + omnes
Rusch cum Ps-α* Ps-β
qui ascenderunt
equos.
Numérotation du verset
Ps. 75,8 VII
Tu terribilis es
et quis23 resistet
23 quis Ω
F
etc.
] qui
F Q*
Ωt
cum Ps-α Ps-δ Ps-ζ
tibi ¦
ex tunc
ira tua.
Numérotation du verset
Ps. 75,9 VIII
De celo
auditum
fecisti
iudicium ¦
terra
tremuit24 et quievit.
24tremuit
R
1 ΨB²
V D D14 D30 Hi
Δ Ω
M
Ω
F
Ω
S Ωt
Ω
R
Ω
X
P10525 Ed1455 Rusch Clementina cum Ps-R
] timuit
Cor2
(hebr. et grecus et anti. non habent
TREMUIT
)
Ps-G (R† F C)
Numérotation du verset
Ps. 75,10 IX
Cum25
25 Cum] Dum
Ed1455
exsurgeret in iudicio26*
26 iudicio
Cor2 M²
ΨB²
Hi
Δ (
praeter T77 T79
) Ω
M
Ω
R
Ω
S
Ω
X
P10525 cum Ps-R
] iudicium
M*
ΨB*
Ps-G D14 D30
Ωt ΩT
T77 (44v) T79 (44v) Rusch
Deus ¦
ut salvos faceret
omnes mansuetos
terre27.
27 terre] + diapsalma
Ps-G
| <divisio.> VII ¦ ¦VIII ¦ ¦IX] VII ¦ ¦VIII+IX
D14
*
Numérotation du verset
Ps. 75,11 X
Quoniam cogitatio hominis
confitebitur tibi ¦ et reliquie cogitationis28
28 cogitationis
Bari1 P10525 etc.
] cognitionis
Bari3,
cogitationes Ω
F
diem festum
agent tibi. 29
29
<divisio.> tibi1 ¦] tibi ÷
D14
Numérotation du verset
Ps. 75,12 XI
Vovete
et reddite
Domino Deo vestro ¦
omnes
qui in circuitu eius
affertis30
30 affertis
D30 Hi
Δ Ω
R Ωt ΩX
P10525
] afferent
Ps-G D14
; cf.
Ps-R
:
offertis
munera.
Numérotation du verset
Ps. 75,XII
Terribili
Numérotation du verset
Ps. 75,13
et ei qui aufert31
31 aufert] aufers
D14
spiritum32
32 spiritum
plerique codd. et edd. S K D14 D30 Hi
Δ Ω
F
Ω
R Ωt ΩX
P10525 Clementina cum hebr. Ps-R Ps-H
] spiritus
Ps-G (R F C I M W
ΦRG
U cum LXX Ps-Moz
C
Hieron., Ep. 106)
principum ¦
terribili
apud omnes33* reges terre.
33 omnes Ω
F ΩX
P106
Rusch
] om.
Cor2 D14 D30 Hi
Ω
B
Ω
G
Ω
R Ωt
Ω
T Δ
Bari1 Bari3 P10525 Clementina Ps-G
Psalmus 75
Numérotation du verset
Ps. 75,1
prol.|
marg.|
{191.703D}
Notus
1
* in Iudea Deus
etc. Titulus: In finem in carminibus canticum ad Assyrios, psalmus Asaph. Assyrii interpretantur dirigentes et significant Iudeos, quibus per antiphrasim, id est per contrarium hoc convenit, quia non sunt dirigentes, sed errantes. Vel possunt dirigentes dici quasi erigentes, quia erigunt se contra Christum, eo quod sine gratia Christi querunt salutem per legales observantias. Qui bene dicuntur Assyrii, quia persequuntur Ecclesiam Christi, ut olim Assyrii persequebantur Iudeos. Contra hos loquitur hic Asaph, id est {191.704D} fidelis Synagoga, confutans eos hic, quibus nomina glorie dicit ablata. Et ad alios translata, que sunt Iudea, Israel, Salem, Sion, et nihil boni posse sine Christi gratia probantur. Et est sensus: [GLOSSA INTERLINEARIS. ALCUINUS. CASSIODORUS.] Psalmus iste Asaph, id est fideli Synagoge attribuitur, que hic loquitur dirigens nos in finem id est in Christum. Et est in carminibus, id est in laudibus. Et est canticum, quia agit de bonis Christi, scilicet quod notus, quod habitat, quod illuminat, quod salvat. Et est ad Assyrios, id est contra Iudeos, qui non se dirigunt ad Deum, sed errant. Vel se erigunt contra Christum, suam statuentes iustitiam.
1 Notus ]
praem. interpolatio moderna Ricardi Cenomani :
«Ad Assyrios additum est ab interpretibus Graecis, ex consilio Spiritus sancti, quod pluribus supra probatum est in quibusdam similibus.»
Ed1541 PL 191, 703D
marg.|
Intentio: Iudeos confutat, et devotos ad reddenda vota monet. Modus: Tripartitus est psalmus. Primo frangit gloriam Iudeorum. Secundo, dicit quod Christus illuminat, quod salvat, et iudicat, {191.705A} ibi illuminans. Tertio admonet iam devotos reddere vota, ibi quoniam cogitatio. Fidelis ergo Asaph, confutans Iudeos, ait:A
A
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 75,2
I
I
prol.|
marg.|
Notus in Iudea Deus. [AUGUSTINUS.] quasi2 : Gloriatur Iudeus, quod Iudeo notus Deus, sicut hic dicit Propheta et verum est, sed Iudeo intus qui in occulto est Iudeus, non Iudeo in carne, qui in manifesto solo nomine est Iudeus; notus est enim Deus, sicut hic Propheta dicit in Iudea, vera scilicet ut confiteatur peccata; Iudea enim interpretatur confessio. quasi3 : Auctoritate Prophete, unde solent gloriari Iudei et gentibus insultare confuto eos. Si enim veri Iudei estis, tunc in vobis notus {191.705B} est Deus, sicut dicit Propheta, quod si non est, tunc non estis Iudei. Sed non est notus in eis Deus, quia Cesarem gentilem confessi sunt, dicentes: Non habemus regem nisi Cesarem (Io. 19), et Christum negaverunt, de tribu Iuda natum. Unde olim reges erant; unde et Iudei dicti sunt. Duodecim enim tribus habebat populus Iudeorum, secundum numerum filiorum Iacob preter tribum Levi: que ministrabat in tabernaculo, nec habebat sortem in terra promissionis (Nm. 18). In divisione enim terre promissionis, suscepti sunt duo filii Ioseph, scilicet Manasses et Ephraim ut haberent sortem in terra promissionis, et facerent per se tribus. Tribus autem dicuntur tamquam curie et congregationes distincte populorum. Susceptis ergo {191.705C} duobus filiis Ioseph cum reliquis II filiis Iacob (Gn. XLVIII). Pro una enim tribu Ioseph due filiorum accesserunt, facte sunt tredecim, sed accepta tribu Levi, que sacerdotalis erat, et de decimis vivebat, duodecim tantum remanserunt, quibus terra divisa est. In his autem tribubus una est Iuda unde reges erant. Unde Iacob benedicens filiis ait: Non deficiet princeps de Iuda, et dux de femoribus eius, donec veniat cui repromissum esta. Et ab hac tribu, omnes Iudei dicuntur: de qua etiam venit Dominus noster Iesus Christus. Iudei itaque Cesarem confessi, non Christum qui de Iuda, iam non sunt Iudei appellandi. Itaque eversum est regnum Iudeorum, quia noluerunt cognoscere verum regem, {191.705D} id est Christum, abdicaverunt se ab isto nomine, cum dixerunt: Non habemus regem nisi Cesarem. Si non habent regem nisi Cesarem, defecit iam princeps de Iuda. Venit ergo ille cui repromissum est. Illi ergo verius sunt Iudei, qui in ipsum credunt. Iudea vera Christi est Ecclesia, credens in eum, qui venit ex tribu Iuda, in qua vere notus Deus. Sequitur: Et Israel vero, scilicet qui Deum vident, magnum est nomen eius 4 Non blasphematur, sicut per malos.B
a Gn. 49.
B
¶Codd. :
PL191
2 quasi] + dicat
PL
3 quasi] + dicat
PL
4 + [GLOSSA INTERLINEARIS]
PL
Numérotation du verset
Ps. 75,3
II
II
prol.|
marg.|
Et factus est in pace locus eius, Dei [CASSIODORUS. HIERONYMUS. GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] id est in humili et bene pacato habet locum. Alii interpretes dicunt in Salem {191.706A} locus eius, sed idem est, quia ponitur hic interpretatio. Salem enim interpretatur pax. Et habitatio eius est in Sion vera, id est in Ecclesia que nunc speculatur per fidem. Vel in Sion, id est in contemplatione futura, quando videbimus eum facie ad faciemb. Nota congruum ordinem verborum. Prius ponitur Iudea, id est confessio; postquam sequitur Israel, id est vir videns Deum, quia prius est confiteri peccata, per quod videtur Deus, et sic in pacato cum Deo locus est. Quando sequitur pax, post Israel, postea in Sion, id est in contemplatione cum facie ad faciem videbitur, erit habitatio.C
b 1Cor. 15.
C
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 75,4
III
III
prol.|
marg.|
{191.706B} Ibi confregit. [AUGUSTINUS. HIERONYMUS. REMIGIUS, GLOSSA INTERLINEARIS. CASSIODORUS.] quasi5 : Hec nonnisi a Deo habent, quia ibi id est Iudea Israel, Salem, Sion confregit potentias; vel ibi id est in illa pace eterna confregit potentias, quas arcum, id est dolos, scutum, id est omne illud, unde se superbe protegunt, et gladium, id est omne illud, unde pugnant contra Deum, et bellum, id est omnimodam contradictionem, quam faciunt contra Deum defendendo peccata. Ubi enim Deus auctor pacis venit, hec omnia fugiunt.D
D
¶Codd. :
PL191
5 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 75,5
IV
IV
prol.|
marg.|
Illuminans. [ALCUINUS. AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. Haimo.] Secunda pars, ubi dicit quod Christus illuminat, {191.706C} Iudeus dormit; et quod Christus iudicat, Iudeus perit. quasi6 : Confregisti potentias, et illuminans a montibus eternis, id est per montes eternos, id est apostolos tu, non montes ipsi, illuminans dico mirabiliter, id est per miracula. Tu terribilis es venturus ad iudicium, interponit autem, quare terribilis sit in futuro dicens: Turbati sunt etc. et est parenthesis.
6 quasi] + dicat
PL
marg.|
Vel secundum aliam litteram, scilicet illuminans [AUGUSTINUS. HIERONYMUS. CASSIODORUS.], quasi7 : Confregisti potentias. Et tu illuminans, non montes ipsi. Et magnifice cum pondere dictum est, tu, ne putet aliquis quod eum montes illuminent, mirabiliter, id est per miracula facta, per manus apostolorum, tu illuminans, scilicet, a montibus {191.706D} eternis, id est per montes eternos, scilicet prophetas, apostolos, qui prius lucem excipiunt, per quos sedentes in tenebris illuminantur, quorum beatitudo non terminabitur. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Et ideo dicuntur eterni, et per eosdem vitam eternam credentibus promisisti.
7 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 75,6
prol.|
marg.|
Sed de hac illuminatione
omnes insipientes corde,
id est desideria mundi sequentes, turbati sunt, annuntiata eis alia vita que non est hic. Deinde premittit quare in futuro erit terribilis. Unde et subdit: TurbatiE
E
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 75,V
prol.|
marg.|
Dormierunt [AUGUSTINUS. ALCUINUS. AUGUSTINUS. CASSIODORUS. ALCUINUS.] In his presentibus quiescentes, que eis facta {191.707A} sunt deliciosa, id est a bonis eternis refrigescentes carni acquieverunt, profutura non previdentes, somnum suum, qui distat a quiete bonorum, quia iste fallax est. Vident enim per somnum se habere thesauros; sed dum evigilant, nihil inveniunt. Unde dicit: Et nihil invenerunt
omnes viri divitiarum.
Ecce definitio avarorum, id est studentes divitiis. Unde non ait: Habentes divitias. Multi enim habent qui non amant; sed viri divitiarum, qui totam scilicet spem suam ponunt in incerto divitiarum, nihil invenerunt, dico
in manibus suis.
[CASSIODORUS. AUGUSTINUS. CASSIODORUS. AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] Ita hoc dicit, quasi adhuc
in manibus
querant cum se nihil tenuisse cognoscant. Somnium ergo presentis vite illos divites facit. Evigilatio autem post hanc vitam pauperes {191.707B} prodit. Alludunt enim hec verba actionibus somniantium, qui evigilantes querunt in manibus que dormientes videbantur tenere et amisisse dolent: quod tamen nequaquam se possedisse cognoscunt. Tales sunt isti qui venerunt in hanc vitam, et per cupiditates temporales quasi obdormierunt. Hic excipiunt illos divitie et vane pompe volatice, et transierunt omnia. Et ita nihil invenerunt in manibus suis, quia nihil posuerunt in manibus Christi, qui dicit: Esurivi etc. (Mt. XXV.) In pauperibus namque esurit, qui in celo dives est. Vel viri divitiarum, id est qui libero arbitrio et lege se divites putant, et nihil invenerunt, in manibus suis, quia nihil boni post hanc vitam habent; sed {191.707C} hoc quod ipsi dormierunt, est a te quiaF
F
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 75,7
VI
VI
prol.|
marg.|
Ab increpatione tua [GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS. HIERONYMUS. AUGUSTINUS.] id est ab ira et excecatione qua excecas eos, o Deus Iacob, id est iunioris populi, dormitaverunt cordis cecitate, sicut Pharao et Egyptii, et qui per secularia vagi sunt. Pharao enim increpationes Domini obstinata mente contempsit, ita et hi negligunt sancta monita Domini. Sed qui dormitaverunt? Qui ascenderunt equos superbie, id est qui noluerunt esse humiles, quorum superbia crevit humili Christo, non humiliati. Unde preceptum est in lege filiis Israel, ut non multiplicarent sibi equos (Dt. XVII). Salomon quoque de Iudea equos non {191.707D} habebat, sed emebat de Egyptoc Attende rem tremendam. Increpatio, strepitum habet, strepitus vero increpationis solet excitare homines. Sed tantum pondus est increpantis Dei, quod dormitant increpati, id est cor habent induratum. Duritia enim cordis, obdormitatio est. Sed quod dormientes modo non sentiunt, in finem sentient, quiaG
c 3Rg. 10.
G
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 75,8
VII
VII
prol.|
marg.|
Tu terribilis in iudicio futurus es, et [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] licet hic aliquo modo resistant, tunc quis resistet tibi? nullus. Sed ex tunc ira tua. Modo enim dicunt quod volunt, et disputant contra Deum. Quid enim tunc erit? ecce tunc erit ira tua, quandoH
H
¶Codd. :
PL191
Numérotation du verset
Ps. 75,9
VIII
VIII
prol.|
marg.|
{191.708A} De celo veniens fecisti [ALCUINUS. Haimo. CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] id est facies. Sed preteritum ponit, quasi iam factum sit auditum, id est omnibus notum iudicium. De celo veniet ad iudicium Dominus. Unde Apostolus ait: In revelatione Domini Iesu de celo cum angelis venientis (II Thess. 1) Vel de celo iaculatus es iudicium, alia littera, qui sic descendet tamquam fortissima manu iaculum destinatum. Deinde virtus iudicii exponitur, cum subditur: Terra tremuit. quasi8 : Facies iudicium. Unde, terra tremuit, et quievit a malis suis, id est terreni terrebuntur, et perdita potestate quiescent. Melius autem modo timerent et quiescerent, quam tuncI
I
¶Codd. :
PL191
8 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 75,10
IX
IX
prol.|
marg.|
{708B} Cum Deus [CASSIODORUS. ALCUINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. CASSIODORUS.] id est Iesus Christus exsurgeret in iudicio, vel iudicium severe iudicans, qui hic quietus omnia pertulit.
marg.|
Vel ita iunge: Iudicium dico exercendum, cum Deus exsurgeret in iudicium, id est cum potens apparebit, qui humilis apparuit. Idem sensus:
marg.|
Vel ita ab illo loco, de celo. quasi9 : Erit ira. Nec hoc est impredictum, quia de celo, id est de me dicit Asaph, fecisti auditum iudicium, esse futurum. Unde terra tremuit, id est homo, et quievit, a malis suis, fecisti auditum: quando? cum Deus, id est Christus, exsurgeret hic a morte, postea venturus, in iudicium, id est ad iudicandum omnes [ALCUINUS.
{191.708C}
CASSIODORUS. AUGUSTINUS. CASSIODORUS. ALCUINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Sed, ne putes iudicium ad solam damnationem iniquorum fieri, subdit ut salvos faceret omnes mansuetos terre, scilicet qui non equos superbie ascendunt; sed in humilitate confessi sunt peccata, qui habent pacem mentis, non detrectantes iugum Dei. Mansuetos dico terre. quasi10 : Non dico angelos qui sunt mansueti celi, non terre.J
J
¶Codd. :
PL191
9 quasi] + dicat
PL
10 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 75,11
X
X
prol.|
marg.|
Quoniam cogitatio hominis. [CASSIODORUS. ALCUINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. ALCUINUS.] Tertia pars, ubi admonet iam devotos offerre vota. quasi11 : Merito salvat mansuetos, {191.708D} quoniam cogitatio mansueti hominis confitebitur tibi id est mansueti laudabunt te cogitatione, et etiam opere. Unde subdit: Et reliquie cogitationis. Id est exhibitio boni operis diem festum agent tibi id est mansueti cessabunt a servili opere peccati, non intenti mundo, sed quieti, et bonis operibus intendent. Cogitatio enim est conceptio voti; reliquie, redditio voti; operatio, reliqua post cogitationem. Et quia salvabit, ergo, o vos hominesK
K
¶Codd. :
PL191
11 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 75,12
XI
XI
prol.|
marg.|
Vovete, mente quodlibet bonum, et reddite opere necessario post votum. [GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] Notandum quia alia sunt communia vota de his, scilicet, sine quibus non est salus, ut vovere fidem in baptismo, {191.709A} et abrenuntiare diabolo et pompis eius, nec occidere, non superbire, et huiusmodi. Que, etiam si non promittimus, solvere debemus, et de his precipitur omnibus. Vovete, et reddite. Alia sunt vota propria singulorum, ut castitas, virginitas, et huiusmodi. Ad hec ergo vovenda nos invitat, non precipit, ut voveamus, sed ut vota reddamus. Vovere enim consulitur voluntati, sed post voti promissionem necessario redditio exigitur. Ideo non ait simpliciter vovete, et nolite vovere, sed vovete, et reddite, id est si vovetis, reddite. Alioquin de voto rei tenentur et damnationem habent, quia primam fidem irritam fecerunt, ut ait Apostolus (1Tim. 5). Vel prima cogitatio dicitur, qua incipimus bona, scilicet penitere de peccato, et confiteri Deo, que facit {191.709B} reliquas cogitationes, que festum agunt. Prius est damnare et displicere quod eramus; quod postea in memoriam tenere debemus, scilicet quid eramus, et quid accepimus. Et hec sunt reliquie cogitationis, ne a memoria excidat vulnus quod habuimus, et munus sanationis quod Salvator donavit. Et hec in memoria tenentes, gratias liberatori agamus, quod est solemnia celebrare. Ordo vero littere non pendet a superiori, ut proprietas diapsalmatis servetur, sed ad inferiora respicit, sic: [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] Cogitatio hominis, prima scilicet qua damnat mala, et incipit bona. Confitebitur tibi et reliquie cogitationis, id est relique cogitationes, post prima, scilicet quod semper debet homo recordari mala preterita, {191.709C} ut lugeat, et bona prestita ut speret, diem festum agent tibi gratias agendo. Quoniam sentit se homo a peccatis liberum, sicut post emundationem iubetur Iudeis in lege offerre festivum munus Deo. Et quoniam solus Dominus est, cui festivitas debetur, ergo, o vos homines, vovete, et reddite, hoc non mutatur. Domino Deo vestro, non tantum homini, quia non est tantum homo, sed et Deus. [GLOSSA INTERLINEARIS. REMIGIUS. CASSIODORUS.] Reddite,
vos omnes in circuitu eius
existentes, per fidem affertis munera, id est vos ipsos munera, que altaribus offeruntur. Hi tales monentur vovere, non heretici, vel pagani. Vel secundum aliam litteram, que est, omnes qui in circuitu eius sunt afferunt, vel offerent [ALCUINUS. AUGUSTINUS.] quasi12 : Ideo vos moneo, quia omnes qui in circuitu {191.709D} eius sunt, ut famuli, offerent, vel afferent munera, humilitatis, id est omnes humiles confitentur ei, et adorant eum. In circuitu namque eius, quasi medii sunt, qui intelligunt communem esse omnibus veritatem, et non faciunt superbiendo suam, hi offerunt munera, quia habent humilitatem. Qui autem quasi suum faciunt quod omnibus commune est, tamquam in medio positum ad partem ducere conantur, et hi non offerent munera. Ecce dixit cui debeant offerre, scilicet Domino, et qui sunt in circuitu deinde subiungit, quare dicens:L
L
¶Codd. :
PL191
12 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Ps. 75,XII
prol.|
marg.|
Terribili. [GLOSSA INTERLINEARIS. ALCUINUS. AUGUSTINUS.] quasi13 : Vovete Domino terribili, id est quia terribilis, si non {191.710A} amore, vel timore facite, quem vere timent boni; mali vero non et quia terribilis, ideo timeat quis superbus facere suum; sed sit humilis communem omnibus intelligens, habens spiritum Dei, non spiritum principum, id est superbum.
13 quasi] + dicat
PL
marg.|
Unde subdit: Et ei qui spiritum principum, id est audaciam superborum, scilicet spiritum superbie, vel timoris aufert, dando suum spiritum, et sic facit eos reges sui, qui corpus suum moderantur, unde subdit: Terribili apud reges terre [HIERONYMUS. Haimo. AUGUSTINUS.] qui se regunt subiecti Deo, de quibus diciturd: « Cor regis in manu Domini est ». Vel ad litteram, aufert spiritum, id est vitam principum, scilicet terrenorum. quasi14 : Non solum aliis est terribilis, sed etiam regibus terre. Unde subdit
terribili apud reges
{191.710B}
terre,
qui terribiles sunt aliis.M
d Prv. 21.
M
¶Codd. :
PL191
14 quasi] + dicat
PL
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 75), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_75)
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 75), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_75)
Notes :