Glossa magna

Psalmus 90

Numérotation du verset Ps. 90,1 

¶ Laus cantici David1.
¶Codd. : (Ps. 90) D30 Rusch Ps-G
1 Laus cantici David] Oratio Moysi hominis Dei. Vox apostolorum ad Patrem D30
Numérotation du verset Ps. 90,I 

Qui habitat
in adiutorio Altissimi ¦
in protectione
Dei celi
commorabitur.
Numérotation du verset Ps. 90,2 II

Dicet
Domino susceptor
meus
es tu ¦ et refugium meum
Deus meus
sperabo in eum.
Numérotation du verset Ps. 90,3 III

Quoniam
ipse liberabit me de laqueo venantium ¦ et a verbo aspero.
Numérotation du verset Ps. 90,4 IV

Scapulis suis2
2 Scapulis Ps-G (ΨB D Ω) Rusch Clementina cum Ps-R ] In praem. Ps-G
obumbrabit tibi3 ¦
3 tibi Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R ] te Ps-G
et sub pennis eius
sperabis.
Numérotation du verset Ps. 90,5 V

Scuto
circumdabit te veritas eius
non timebis a timore nocturno.
Numérotation du verset Ps. 90,6 VI

A sagitta
volante in die † a negotio
perambulante in tenebris ¦ ab incursu
et demonio
meridiano.
Numérotation du verset Ps. 90,7 VII

Cadent a latere tuo mille †
et decem millia
a dextris tuis ¦ ad te autem non appropinquabit.
Numérotation du verset Ps. 90,8 VIII

Verumtamen oculis tuis
considerabis ¦ et retributionem peccatorum videbis.
Numérotation du verset Ps. 90,9 IX

Quoniam tu es4 Domine
4 es Ps-G (plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R] om. Ps-G
spes mea ¦ Altissimum
posuisti
refugium tuum.
Numérotation du verset Ps. 90,10 X

Non accedet
ad te
malum5 et flagellum
5 accedet ad te malum Ps-G ( plerique codd. et edd. )] accedat ad te malum Rusch (hapax) ; accedent ad te mala Ps-R Ps-G
non appropinquabit tabernaculo tuo.
Numérotation du verset Ps. 90,11 XI

Quoniam
angelis suis mandavit de te6 ¦
6 mandavit Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Ω Rusch cum Ps-R ] mandabit Ps-G
ut custodiant te in omnibus viis tuis.
Numérotation du verset Ps. 90,12 XII

In manibus portabunt te ¦ ne forte offendas
ad lapidem pedem tuum.
Numérotation du verset Ps. 90,13 XIII

Super aspidem
et basiliscum
ambulabis ¦ et conculcabis leonem et draconem.
Numérotation du verset Ps. 90,14 XIV

Quoniam in me speravit liberabo eum7 ¦
7 liberabo Ps-G (ΨB V D Ω) Rusch Clementina cum Ps-R ] et praem. Ps-G
protegam eum quoniam8 cognovit
8 quoniam Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R ] quia Ps-G
nomen meum. 9
9 <divisio.> eum ¦... eum’ D30² ] eum ¦... eum ¦ D30*?
Numérotation du verset Ps. 90,15 XV

Clamavit10 ad me et ego11 exaudiam eum † cum ipso sum
10 Clamavit Ps-G (ΨB V D Ω) Rusch ] Clamabit Clementina Ps-G |
11 ego Ps-G (ΨB* Ω) D30* Rusch Clementina cum Ps-R ] om. Ps-G D30² (eras.) |
in tribulatione ¦ eripiam eum
et
glorificabo eum12.
12 glorificabo Ps-G ( plerique codd. et edd. ) Rusch cum Ps-R ] clarificabo Ps-G
Numérotation du verset Ps. 90,16 XVI

Longitudine dierum
replebo eum ¦
et ostendam illi salutare meum.

Psalmus 90

Numérotation du verset Ps. 90,1 
prol.|
marg.| {191.847B} Qui habitat . Titulus:   Laus cantici David . [AUGUSTINUS.] De hoc psalmo Christum diabolus tentare ausus est; Christi autem tentatio nostra doctrina est. Sicut enim ille prior tentatus, tentamenta diaboli humilitate superavit, ita nos eumdem vincere docuit et dedit, quem vincere possumus, si Christum imitari volumus, non in deitate, vel potentia, vel mirabilibus, sicut voluit primus homo, sed in eo quod factus est pro nobis, id est in humilitate, ad quam vocat dicens: Discite a me, quia mitis sum et humilis corde (Mt. 11). Qui autem sic imitatur Christum, per ianuam intrat. Ianua Christus est qui dicit: Ego sum ianua, per quam si quis introierit, ingredietur et egredietur, et pascua inveniet (Io. 10). Intrare ergo {191.847C} per ianuam est intrare per Christum. Intrare autem per eum est imitari eum, non in magnificentia et in miraculis, sed sicut diximus, in humilitate et patientia, quem nos in his sequentes, ex eo et in eo vincimus diabolum: de qua victoria Christi et suorum contra diabolum agit iste psalmus. Unde in titulo ponitur, laus. Et est sensus: Psalmus iste est laus David, id est Christi. [CASSIODORUS.] Est autem laus, etiam humana; sed hec laus est cantici, quia non est nisi divina. Est enim hymnus psalmus iste, id est laus Christi contra demones; quia ostendit tentationes diaboli victas a Christo, et a suis manentibus in auxilio Dei.
marg.| Hac intentione monet ut et nos discamus exemplo Christi tentationes superare. Modus: {191.847D} Tripartitus est psalmus. Primo Propheta describit fidentem in solo Deo, omnino protectione Dei vallatum. Secundo dicit Christum in celo levatum a nullo posse contingi, qui et pedes in terra protegit, sed presumptores ab eo cadunt, ibi cadent a latere. Tertio inducit verba Dei Ecclesiam consolantis, ibi quoniam in me sperabis. Propheta ergo de quolibet sancto ait:A
A ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 90,1 
I
prol.|
marg.| Qui habitat in adiutorio [AUGUSTINUS. CASSIODORUS.] non suo, sed Altissimi, id est qui totam spem, non in se, sed in Deo semper constituit, scilicet cuius spes, non in homine, sed in Deo est commorabitur in protectione Dei, id est omnibus modis protegetur a Deo, {191.848B} ut nec illecebra male blandientis voluptatis capiatur, nec timore adversitatis frangatur; [ALCUINUS.] ut non declinet ad dexteram, vel ad sinistram sicut in Veteri Testamento preceptum est filiis Israel, ut incederent via regia, non declinantes ad dexteram vel ad sinistram (Nm.  XX; Dt. 5). Regia via, est via Christi regis nostri, qui sic viam mundi cucurrit, ut nec prosperis alliceretur, nec adversis frangeretur: quem et nos imitari debemus. [GLOSSA INTERLINEARIS. CASSIODORUS.] Dei dico, celi, id est cuius est sedes celum, id est anima iusti. Nota qualiter sibi respondeant, verba, habitat, et commorabitur. Si enim semper habitat; sic et semper commorabitur. Deinde illud affirmat, scilicet quod habitat cum dicit:B
B ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 90,2 
II
prol.|
marg.| Susceptor meus es tu etc. Hoc autem promittit, scilicet quod protegetur, ubi dicit: obumbrabit tibi scapulis, et scuto circumdabit te. Primo ergo ostendit quomodo habitat in adiutorio Altissimi, ita, scilicet, dicet Domino. [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. CASSIODORUS.] Ille habitat quia in adiutorio Altissimi non superbus de se, ut primus homo. Quid dicet ille Domino? hoc, Domine, tu es susceptor mei infirmi ad curandum, et refugium meum, Deus meus, a seculi tempestate. Qui hoc dicit, totum se proiecit in eum; qui dicit: Deus meus est refugium meum, non querit aliud auxilium contra tempestates seculi. Ne autem putes post susceptionem et refugium nihil {191.848D} esse petendum addit, sperabo in eum. quasi1 : Quia susceptor et refugium, ideo sperabo in eum, ita sperabit iste in Deo, ne aliquando de se presumat. Hoc si fecisset Adam, bene staret. Ideo sperabo.C
C ¶Codd. : PL191
1 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 90,3 
III
prol.|
marg.| Quoniam ipse [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] liberavit me de laqueo in quem superbus Adam cecidit. Laqueum dico venantium, id est demonum, qui non in via Christo, sed circa viam ad dexteram prosperitatis male extollentis. Vel ad sinistram adversitatis deprimentis tendunt laqueos. Si ergo vis securus ambulare noli declinare in dexteram, aut in sinistram; sed sit tibi via ille, qui tibi pro te factus est via, ut adducat te ad se per se. [HIERONYMUS. ALCUINUS.] Et ita, non {191.849A} timebis laqueos venantium. Et nota quia venatores in sacra Scriptura vix in bono invenimus. Econtra piscatores, raro in malo. Et a verbo aspero multos per verbum asperum misit diabolus in laqueos, in quos per verbum asperum cadunt aliqui, verbi gratia, ut qui nolunt esse Christi, propter insultantes Christiano nomini, et qui timent detractiones hominum adeo ut cessent a via Dei. Insultatio ergo et detractio infidelium verbum asperum est.
marg.| Vel ita per laqueum et verbum asperum gemine tentationis modos significat. Tentatio enim vel fit per facta, que hic dicitur laqueus; vel fit per verba, que hic dicitur a verbo aspero, etsi leve videatur, grave est tamen verbo tentari. [CASSIODORUS. ALCUINUS.] Laqueus ergo sunt versutie spiritualium vel carnalium inimicorum {191.849B} in factis. Verbum asperum est omne dictum quod movet hominem a regulis divinis, scilicet convicia vel blanda. Et est, liberavit me de laqueo venantium, id est de tentatione, que fit per facta; et a verbo aspero, id est a tentatione que fit per verba.D
D ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 90,4 
IV
prol.|
marg.| Scapulis suis. [CASSIODORUS. GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] Hic promittit speranti quod commorabitur. quasi2 : Dico: liberavit, et ut liberet, obumbrabit tibi. Qui habitas in adiutorio Altissimi scapulis suis, vel inter scapulas suas. Hoc ideo dicit, ne putes quod tu te possis protegere, ad litteram, cum dicit, inter {191.849C} scapulas suas obumbrabit tibi et a tergo potes intelligere, et a pectore. Scapule enim circa caput sunt, sed quia addit sub alis, vel pennis eius sperabis, manifestum est quia protectio est a pectore, quasi te posito in medio alarum hinc inde expansarum; et dicitur hic a simili galline que pullos sub alis protegit contra milvum. Et est sensus: Obumbrabit tibi id est obumbraculum protectionis prestabit, inter scapulas suas, a simili galline, id est ante pectus suum te ponet, ut alis protegat, ut tu quasi in medio positus, hinc inde alis sive pennis expansis vel extensis, quo inimicus non audeat accedere, nihil timeas, nisi inde exieris. Et notandum quod nulla avis sic infirmatur cum pullis ut gallina que tota mutatur affectu eorum, quod cognoscimus {191.849D} in relaxatione plumarum, et infirmitate vocis: sic sapientia Dei propter nos qui infirmi eramus facta est infirma (Mt. 25), quia facta est caro, et habitavit in nobis (Io. 1), ut sub alis eius speremus, et sub pennis eius, vel alis, misericordie eius sperabis.E
E ¶Codd. : PL191
2 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 90,5 
V
prol.|
marg.| Scuto. [AUGUSTINUS.] Ale sunt etiam scutum. Et utrumque sub similitudine de Deo dicitur, quia nec ale, nec scutum proprie in Deo sunt, sicut ipse dicitur, lapis et leo, agnus et vitulus, cum tamen nihil horum sit. Si enim vere lapis esset, leo non esset. Si leo esset, agnus non esset. Ideo ergo et leo et {191.850A} agnus dicitur, et huiusmodi, quia nec leo nec agnus, nec huiusmodi. Iste enim similitudines sunt non proprietates. Et est tamquam scuto misericordie, circumdabit te, id est proteget te, veritas eius. Veritas Dei est, que non respicit personas, nec miscet sperantes de seipsis, cum his qui sperant in Deo; sed discernit humiles et superbos, penitentem ac defendentem.
marg.| CASSIODORUS.] Vel ita: Scapulis, speranti fideli beneficia Dei promittit hic. Scapule enim sunt operationes mirabilium, quibus ut humeris virtus Dei ostenditur. Penne sunt monita prophetarum, que ad celos vehunt. Et est, obumbrabit tibi [ALCUINUS. CASSIODORUS.] ut neque sol divinitatis, neque luna humanitatis Christi, te urat, scapulis suis, id est operationibus mirabilium. Et sub pennis eius, id est {191.850B} in monitis prophetarum in quibus est protectio, sperabis, et veritas eius implens promissa, id est incarnatio Christi. Undea: « Veritas de terra orta est ». Circumdabit te, tamquam scuto. Idem dixit scutum quod et pennas dixerat. Incarnatio namque Christi, et scapulis obumbrat, et scuto defendit. Non timebis a timore nocturno. [AUGUSTINUS.] Sicut notavit genera defensionum, ita notat et genera periculorum ut gratior sit liberatio, et distinguit quatuor genera tentationum, que sunt, levis et occulta, que significatur per timorem nocturnum, levis et manifesta que significatur per sagittam volantem in die; gravis et occulta que significatur per negotium ambulans in tenebris; gravis et aperta, que accipitur per demonium meridianum. Et est, obumbrabit {191.850C} tibi et circumdabit. [ALCUINUS.] Et ita, non timebis a timore nocturno, id est a levi tentatione, que fit ignorantibus: Que dicitur timor nocturnus, a similitudine periculi. Unde timor tantum habetur. EtF
a Ps. 84, 12.
F ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 90,6 
VI
prol.|
marg.| A sagitta volante in die [AUGUSTINUS.] id est a levi tentatione, que fit scientibus. Qui enim peccat ignorans, quasi in nocte peccat: et ille tentatur a timore nocturno. Qui autem sciens peccat, in die peccat: et ille tentatur a sagitta in die. Nam per illa duo, scilicet a timore et a sagitta, duo leviora genera tentationum, manifeste scilicet et occulte, notavit. {191.850D} His duobus levibus duo reddit graviora, dicens, a negotio perambulante in tenebris, id est a graviori et occulta tentatione; et ab incursu et demonio, id est ab incurrente demonio meridiano non timebit, id est a gravi et aperta tentatione, sicut est, cum adeo fervet estus persecutionis, unde multi cedunt. Levia non sic urgent, ut cogant; sed possunt cito declinata transire. Gravia vero non, ut cum persecutor acriter instat, nondum firmis in fide, qui nesciunt Christiani esse, spernere presentia, et querere futura. Qui tales tentantur, a negotio perambulante in tenebris, vel cum persecutor adeo instat hec scientibus, que tentatio est, a demonio meridiano. Et utrosque capit, et scientes et ignorantes. {191.851A} non quidem eos qui habitant in adiutorio Altissimi, sed de se presumentes de quibus dicit:G
G ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 90,7 
VII
prol.|
marg.| Cadent a latere tuo mille. [CASSIODORUS. ALCUINUS.] Secunda pars ubi fidentis in Deo caput, id est Christum in celo levatum dicit a nullo posse contingi, qui et pedes 204 in terra protegit; sed presumptores ab eo cadunt. Ecce certitudo protectionis datur fidenti in Deo per Christum. [CASSIODORUS.] quasi3 : Ille qui habitat in adiutorio Altissimi, non timebit a demonio meridiano, sed, o Christe, mille cadent a latere tuo. Latus Dei, est corona iustorum, qui cum eo iudicabunt. Unde dicitur consueto sermone: {191.851B} Mittite de latere vestro, id est de illis qui vobiscum habent consilium [AUGUSTINUS.] Latus ergo Christi sunt illi quibus Christus promisit, quod cum eo iudicabunt, scilicet apostoli et eorum imitatores, quibus promisit: Sedebitis super sedes duodecim, iudicantes duodecim tribus Israel (Mt. 19). Non est enim putandum quod duodecim tantum hoc promisit Christus. Ubi enim sedebit Paulus qui plus omnibus laboravit, si non ibi sedebunt nisi duodecim? Duodecim ergo sedes, perfectio est tribunalis, in quibus sedebunt mille, omnes scilicet qui omnia reliquerunt, et secuti sunt Christum confidentes de eo, non de se; qui alte fixerunt radicem caritatis, nec arescent sole tribulationis. Per dextras autem Dei intelligitur eterna beatitudo. Sunt autem multi {191.851C} qui putant se iudicaturos cum Domino, et multo plures qui putant se collocandos a dextris tunc salvandos. Sed quia de se presumunt, non habentes in alto radicem caritatis defixam, decidunt a cogitationibus suis; et quia pauciores sunt qui putant se iudicaturos, et plures qui putant se salvandos, cum tamen non sint, ideo ibi mille, hic decem millia ponit. Et est sensus: O Christe, mille cadent a latere tuo, et decem millia a dextris tuis, id est pauciores qui presumunt se tecum iudicaturos, et plures qui presumunt se a dextris tuis futuros, cadent per demonium meridianum, id est per gravem estum tribulationis. Ad te autem, o Christe, in veris membris, cum quibus unum es, qui in membris veris {191.851D} es, non appropinquabit demonium; etsi enim corpus ledat, carnem affligat, non tamen fidem lesit.H
H ¶Codd. : PL191
3 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 90,8 
VIII
prol.|
marg.| Verumtamen [CASSIODORUS.] quasi4 : Licet quidem impiis te permittente tuos persequi, sed et si illi cadentes tentent te duris tua permissione, verumtamen non impune, quia oculis tuis, illo scilicet lucido visu quo merita hominum iudicas, considerabis malum quod voluerunt, et retributionem peccatorum videbis. Non bonum quod per nescientes agitur, eis retribuetur, sed malum quod intenderunt. Ita et sanctus qui habet oculos fidei, videt eos modo exaltari et tonare, sed in fine fulminari. Hec dixit ne infirmi moveantur.
4 quasi] + dicat PL
marg.| Vel ita continua, eodem sensu manente: [AUGUSTINUS. ALCUINUS.] quasi5 : Etsi {191.852A} demonium non appropinquet ad te in membris, quod est per iniquos, id est quod iniqui intendunt, sed tamen non quod faciunt, sed quod intendunt considerabis: quod ita dicit: Verumtamen oculis tuis considerabis, et retributionem peccatorum videbis. [AUGUSTINUS.] Notandum quod quasi unus Christus est caput et corpus, de quo loquitur Scriptura modo ut de capite, modo ut de corpore, non mutata persona, quia sunt duo in carne una (Mt. 19). Merito ergo et in voce una. Ideoque diligenter adverte, ubi de Christo secundum caput, ubi secundum membra agat.I
I ¶Codd. : PL191
5 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 90,9 
IX
prol.|
marg.| Quoniam tu es. [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Hic loquitur de {191.852B} Christo secundum caput. quasi6 : Ideo non cadit iustus a demonio meridiano, quoniam, tu Domine Christe, secundum caput, es spes mea, per hoc es tu spes, quia posuisti mihi intus refugium tuum altissimum, id est pro altissimis et occultis, vel vitandis, vel habendis mihi ostendisti, ad te refugiendum, scilicet pro declinandis penis eternis. In alto enim est refugium Dei, valde in occulto, ut scilicet fugiatur ad ipsum a ventura ira. Multi enim sic faciunt sibi refugium Dei, ut fugiant a malis temporalibus. [AUGUSTINUS.] Altissimum ergo posuisti refugium, id est resurgendo, ascendendo, altum fecisti, id est fore ostendisti refugium, ut iam sperent tui sequi, quo tu precessisti. IdeoJ
J ¶Codd. : PL191
6 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 90,10 
X
prol.|
marg.| Non accedet ad te [REMIGIUS, AUGUSTINUS. ALCUINUS.] o Domine Christe, et ad tuos, malum, et flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo. Tabernaculum Dei est caro, in qua pro nobis militavit, ad quam levatam super celos, ut sic illuc directa spes nostra, non accedunt flagella ut prius accesserunt in terra; sed caput in celo, pedes habet in terra; pro quibus dicit: Saule, Saule, quid me persequeris? Discretio est per loca, coniunctio est per affectus. Sed nec his pedibus flagellum appropiat, ita ut fidem excutiat: ideo hec de toto Christo bene accipitur. Ideo non appropinquabit,K
K ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 90,11 
XI
prol.|
marg.| {191.852D} Quoniam Deus mandavit de te angelis suis, ut custodiant te in omnibus viis tuis. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS.] Unde in Evangelio: Astitit ei angelus confortans eum (Lc. 22); et est hoc humane infirmitatis indicium. Hoc autem dixit tentator Domino, quando illum tentavit, hoc obiecit de deitate eius dubitans. Sed nos et Deum et hominem credimus. Tentatus autem Christus est propter nos, ut in eo tentatorem vincere discamus: sicut etiam et baptizari voluit a servo, non pro sua necessitate, sed pro hominis utilitate, ut non aspernemur baptizari a conservis. Dominus autem ad baptismum servi venit, implens humilitatem propter futurorum superbiam retundendam, ne quis melior vita et scientia quibusdam Christianis diceret: Quid mihi opus est {191.853A} baptismo quem iste habet, quo iam melior sum? Sed attendat quod non tantum eum precedit, quantum Dominus ipsum. Querat ergo baptismum Domini, quia Dominus quesivit baptismum servi.L
L ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 90,12 
XII
prol.|
marg.| In manibus. [Haimo. AUGUSTINUS.] quasi7 : angelis mandavit de te, ut custodiant te: et ipsi in manibus portabunt te, ne forte offendas ad lapidem pedem tuum. Manibus angelorum sublatus est Christus in celum, non quod sine eis rueret, sed quia obsequebantur regi, et melior est qui portatur, quam iumentum portans. Clarificatus autem Christus misit Spiritum sanctum die Pentecostes (Act. 2), sicut die quinquagesimo a Pascha agni (Ex. 12), id est ab immolatione {191.853B} agni data est lex Mosaica in tabulis lapideis scripta digito Dei, id est Spiritu Dei (Ex. XXXIX). Sed lex data est in pena timoris. Spiritus autem venit in plenitudine amoris, ut pedes capitis in celo sedentis, id est evangeliste mundum peragentes non offendant in lapidem, id est in legem in lapide scriptam, et ne sine gratia, in ea teneantur rei; sed a timore solvantur, per amorem spiritus legem implentes. Ideo ergo portatus es in celum ab angelis, ne forte offendas ad lapidem pedem tuum, ut misso Spiritu solvas credentes a reatu legis, ne pedes tui qui in terra sunt, rei sint legis. Quod et fecit, quia pulso timore implevit eos amore, qui vinci non potest.M
M ¶Codd. : PL191
7 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 90,13 
XIII
prol.|
marg.| Super aspidem. [CASSIODORUS. AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS. CASSIODORUS.] Post ostensam humanam infirmitatem in Christo, hic iam divina virtus ostenditur; que tantis imperat, et agit de Christo, secundum membra. Hec autem omnia nomina diabolo conveniunt. Ipse enim est aspis cum occulte percutit, basiliscus cum palam venenat. Basiliscus enim rex serpentum est, et nocet flatu; leo vero est, dum persequitur violenter. Leo enim rex animalium viribus nocet. Draco est cum devorat negligentes; sed in adventu Domini pedibus eius, id est a sanctis omnia hec nocumenta prostrata sunt. Et hoc est quod dicit, et ambulabis super aspidem. [AUGUSTINUS. GLOSSA INTERLINEARIS.] Aspis {191.853D} veneno nocet, per quem significatur diabolus, qui est serpens, qui Evam seduxit, quem calcat Ecclesia, que cavet astutiam eius, et super basiliscum, id est regem demonum, qui velut basiliscus nocet flatu. Et conculcabis leonem et draconem, id est diabolum, qui leo est, dum aperte sevit in martyres; draco, dum occulte insidiatur per hereticos, ut corrumpat virginem Christi. Unde Apostolus: Despondi enim vos uni viro virginem castam exhibere Christo. Timeo autem ne sicut serpens seduxit Evam astutia sua, ita mentes vestre corrumpantur (2Cor. 2).N
N ¶Codd. : PL191
Numérotation du verset Ps. 90,14 
XIV
prol.|
marg.| {191.854A} Quoniam in me speravit. [AUGUSTINUS. ALCUINUS.] Tertia pars. Hic iam sunt verba Dei ad Ecclesiam, quam consolatur, cui defensionem hic et in futuro premia promittit. [Haimo. GLOSSA INTERLINEARIS. ALCUINUS. CASSIODORUS.] quasi8 : Mandavit angelis dicens: Quoniam in me speravit, in membris, liberabo eum, a malis seculi protegam eum. Ecce certitudo protectionis, per promissionem Dei. Ideo protegam quoniam vere cognovit nomen meum. Et quoniamO
O ¶Codd. : PL191
8 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 90,15 
XV
prol.|
marg.| Clamavit ad me, et exaudiam eum. [GLOSSA INTERLINEARIS. AUGUSTINUS.] Et si nondum audio, iam sum cum ipso in tribulatione. Non est ergo timendum tibi in tribulatione. {191.854B} Fides enim in te, Deus est in te. Si dormit, id est tepescit in te fides, excita eam, ut Christus dormiens in navi, excitatus est a discipulis, et salvati sunt (Mt. 8). Ita et tu si fidem excitas, salvaris, non desereris, et si non eripit quando vis, non ideo putes te deseri. Eripuit tres pueros de igne, sed qui illos eripuit, numquid martyres deserit? absit. Et illos eripuit, et istos; sed tres pueros liberavit corporaliter, ut confundantur infideles; martyres liberat spiritualiter, ut eos imitentur fideles. Eripiam eum. quasi9 : Cum ipso sum in tribulatione, et post, eripiam eum, de seculo, et glorificabo eum in celo, et tuncP
P ¶Codd. : PL191
9 quasi] + dicat PL
Numérotation du verset Ps. 90,16 
XVI
prol.|
marg.| {191.854C} Longitudine dierum [AUGUSTINUS.] id est vita eterna replebo eum, quia sufficit quod habebit, et ostendam illi, per speciem, non per fidem, salutare meum, id est Christum in maiestate. Hec visio est tota merces. [ALCUINUS.] Notandum quia hunc psalmum frequentat Ecclesia per totum annum, et maxime in Quadragesima. Tunc enim et in versiculis et in tractu et multis modis cantatur: quod ideo fit, quia cum Christus ieiunaret, diabolus eum de hoc psalmo tentavit, et eius tentationibus superatis a Christo victus abscessit. Hunc ergo psalmum ad completorium quotidie, et diebus ieiunii maxime frequentamus, ut quo tempore diabolus magis nititur ad decipiendum, eo tempore non magis laboremus {191.854D} ad resistendum.Q
Q ¶Codd. : PL191


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Ps. Psalmus 90 ), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 08/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=26&chapitre=26_90)
Signaler un complément d'information

Notes :